Przejdź do zawartości

Aleksander Małachowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Aleksander Małachowski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

23 listopada 1924
Lwów

Data i miejsce śmierci

26 stycznia 2004
Warszawa

Wicemarszałek Sejmu II kadencji
Okres

od 14 października 1993
do 20 października 1997

Przynależność polityczna

Unia Pracy

Przewodniczący Unii Pracy
Okres

od 1997
do 1998

Przynależność polityczna

Unia Pracy

Poprzednik

Ryszard Bugaj

Następca

Marek Pol

Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski Komandoria Missio Reconciliationis
Grób Małachowskich na Cmentarzu leśnym w Laskach

Aleksander Maria Małachowski (ur. 23 listopada 1924 we Lwowie, zm. 26 stycznia 2004 w Warszawie) – polski polityk, działacz opozycji w czasach PRL, publicysta, prezenter telewizyjny, wolnomularz[1], współzałożyciel Solidarności Pracy oraz Unii Pracy, przewodniczący UP w latach 1997–1998 i następnie jej honorowy przewodniczący. Poseł na Sejm X, I, II i IV kadencji, wicemarszałek Sejmu II kadencji w latach 1993–1997, marszałek senior Sejmu I, II i IV kadencji. Prezes Polskiego Czerwonego Krzyża w latach 1998–2003.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Młodość

[edytuj | edytuj kod]

Podczas okupacji był kurierem, łącznikiem, podchorążym, dwukrotnie więzionym przez NKWD. Został zesłany do łagru koło Stalinogorska, gdzie pracował w kopalni węgla kamiennego.

Działalność publicystyczna

[edytuj | edytuj kod]

Ukończył studia na Wydziale Prawa oraz na Wydziale Socjologii Uniwersytetu Wrocławskiego. Później został usunięty z uniwersytetu, gdzie pracował jako asystent, za odmowę wstąpienia do Związku Młodzieży Polskiej. Przeszedł do szkolnictwa zawodowego. Po październiku 1956 założył pisma Ruchu Rad Robotniczych „Fakty”. Pracował jako dziennikarz specjalizujący się w reportażach literackich i publicystyce kulturalnej.

Pracował w redakcjach „Współczesności”, „Kultury”, w radiu oraz telewizji. Nakręcił ponad 70 filmów dokumentalnych. W Telewizji Polskiej był współautorem programów publicystycznych, tj. Telewizja nocą i Rozmowy o cierpieniu.

Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Działalność polityczna

[edytuj | edytuj kod]

W 1980 wstąpił do NSZZ „Solidarność”, uczestniczył w I Krajowym Zjeździe Delegatów w Gdańsku Oliwie. W stanie wojennym został internowany na okres około roku, później był aresztowany pod zarzutem działalności konspiracyjnej. W 1989 po raz pierwszy uzyskał mandat poselski na Sejm kontraktowy z ramienia Komitetu Obywatelskiego, w trakcie kadencji zakładał Solidarność Pracy, z ramienia której w 1991 wszedł do Sejmu I kadencji. Od 1992 należał do Unii Pracy. Z listy tego ugrupowania po raz trzeci sprawował mandat poselski w latach 1993–1997, pełniąc funkcję wicemarszałka Sejmu.

Po przegranych przez UP wyborach w 1997 krótko pełnił też funkcję przewodniczącego, zastąpiony na tym stanowisku przez Marka Pola.

Regularnie publikował swe felietony w latach 1994–1997 w „Wiadomościach Kulturalnych”, później w „Przeglądzie Tygodniowym”, a po 2001 w „Przeglądzie”. Od 1998 był prezesem zarządu głównego Polskiego Czerwonego Krzyża. Z powodu stanu zdrowia ustąpił w grudniu 2003 z zajmowanego stanowiska.

W 2001 po raz czwarty uzyskał mandat poselski z listy Sojuszu Lewicy Demokratycznej – Unii Pracy z okręgu warszawskiego.

Aleksander Małachowski zmarł 26 stycznia 2004, mając 79 lat[2]. Uroczystości pogrzebowe polityka odbyły się 31 stycznia tego samego roku[3]. Aleksander Małachowski został pochowany w rodzinnym grobie na Cmentarzu leśnym w Laskach. Mandat po nim objął Jacek Zdrojewski.

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Wywodził się z rodziny szlacheckiej Małachowskich, pieczętującej się odmianą herbu rodu Gryfitów-Świebodziców[4]. Był synem Wacława Małachowskiego i Olgi z Kańskich. Z pierwszego małżeństwa z Krystyną Maciukiewicz miał dwóch synów – Sawę Wacława i Łukasza. Z drugą żoną Krystyną Woycicką miał syna Kajetana[5].

Wywód przodków

[edytuj | edytuj kod]
4. Edward Łukasz Małachowski h. Gryf      
    2. Wacław Józef Małachowski
5. Gabriela Mrozowicka h. Prus III        
      1. Aleksander Maria Małachowski
6. Edward Kański h. Janina    
    3. Olga Kańska    
7. Zofia Radziewicz-Winnicka h. Sas      
 

Odznaczenia i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

Postanowieniem prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego z 9 grudnia 1999 został odznaczony, w uznaniu wybitnych zasług w działalności państwowej i publicznej, Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski[6].

W tym samym roku (1 września) podczas uroczystości rocznicowej na Westerplatte jako prezes Polskiego Czerwonego Krzyża odznaczony został Komandorią Missio Reconciliationis. W 1999 otrzymał Medal „Zasłużony dla Tolerancji”.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Czy bać się polskich masonów?. wp.pl, 14 kwietnia 2005. [dostęp 2012-09-28].
  2. Aleksander Małachowski nie żyje. rmf24.pl, 27 stycznia 2004. [dostęp 2012-09-28].
  3. Polska pożegnała Małachowskiego. wprost.pl, 31 stycznia 2004. [dostęp 2012-09-28].
  4. Sylwester Korwin Kruczkowski, Poczet Polaków wyniesionych do godności szlacheckiej przez monarchów austriackich w czasie od 1773 do 1918. Dalej tych osób, którym wymienieni władcy zatwierdzili dawne tytuły książęce względnie hrabiowskie lub nadali tytuły hrabiów i baronów jak niemniej tych, którym zatwierdzili staropolskie szlachectwo, Lwów 1935.
  5. Aleksander Małachowski. genealogia.grocholski.pl. [dostęp 2014-12-18].
  6. M.P. z 2000 r. nr 11, poz. 200

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]