Mosina

Mosina
	miasto w gminie miejsko-wiejskiej
	; Urząd Miasta i Gminy
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	poznański
Gmina	Mosina
Data założenia	przed 1247
Prawa miejskie	przed 1302
Burmistrz	Dominik Michalak
Powierzchnia	13,78 km²
Wysokość	60 - 132 m n.p.m.
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności; • gęstość	; 13 762; 997,6 os./km²
Strefa numeracyjna	+48 61
Kod pocztowy	62-050
Tablice rejestracyjne	PZ i POZ
	Położenie na mapie gminy Mosina Mosina
	Położenie na mapie Polski Mosina
	Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Mosina
	Położenie na mapie powiatu poznańskiego Mosina
	52°14′48″N 16°50′42″E/52,246667 16,845000
TERC (TERYT)	3021104
SIMC	0971057
	Urząd miejskipl. 20 Października 1; 62-050 Mosina
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Hasło w Wikisłowniku
	Strona internetowa

Mosina (niem. Moschin) – miasto w środkowej części województwa wielkopolskiego, w powiecie poznańskim, położone 22 km na południe od Poznania, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Mosina.

Miasto królewskie należące do starostwa mosińskiego, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie poznańskim województwa poznańskiego^[3]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. poznańskiego.

Według danych z 31 grudnia 2017 miasto liczyło 13 762 mieszkańców^[2].

Nazwa miasta pochodzi od staropolskiego wyrazu moszyna, którego używano na określenie miejsca zarośniętego mchem^[4].

Historia

Miejscowość po raz pierwszy pojawia się w źródłach pochodzących z 1247 roku. Z 1302 roku pochodzi z kolei najstarszy dokument wymieniający Mosinę jako miasto. Data samej lokacji pozostaje nieznana, doszło do niej jednak z pewnością wskutek starań ówczesnego właściciela, wojewody kaliskiego, Mikołaja Przedpełkowica z rodu Łodziów – być może doszło do niej jeszcze za panowania Przemysła II^[5].

Prawa miejskie zostały potwierdzone przez króla Władysława Jagiełłę w roku 1429. Z tą miejscowością związał się ród Mosińskich. Starostą był tu Piotr Bniński (Piotr z Bnina) herbu Łodzia (1390–1448) – kasztelan gnieźnieński (1428–1437), podróżnik. Potem syn jego Maciej Mosiński (zm. 1492–1493), był starostą generalnym Wielkopolski (1475) i wojewodą poznańskim (1477) oraz kaliskim (1476) przyjął nazwisko od miejscowości Mosina. W czasie wojny trzynastoletniej Mosina wystawiła w 1458 roku 4 pieszych na odsiecz oblężonej polskiej załogi Zamku w Malborku^[6]. Tu przebywały wojska hetmana Stefana Czarneckiego w 1660 r. W 1848 r. była siedzibą władz Rzeczypospolitej Mosińskiej.

9 września 1939 roku Mosina została zajęta przez wojska niemieckie. Rozpoczęły się represje, pierwsze aresztowania miały miejsce pomiędzy 17 a 18 września 1939. Część mieszkańców miasta była przetrzymywana w bożnicy (współcześnie Izba Muzealna), a następnie wybierano spośród nich zakładników i kierowano ich przed sądy doraźne (niem. Standgericht) policji bezpieczeństwa. Dla zachowania pozorów egzekucję poprzedziło „postępowanie sądowe” stanowiące parodię procesu sądowego^[7], trwającego nie dłużej jak kilkanaście minut i ograniczonego jedynie do sprawdzenia personaliów i wysłuchania opinii miejscowych Niemców na temat „antyniemieckiej postawy” i działalności podsądnych^[7]. W wyniku wydanych przez sąd doraźny wyroków śmierci 15 osób rozstrzelano publicznie na rynku 20 października 1939 roku. W czasie okupacji niemieckiej z miasta wysiedlono 57 rodzin (225 osób), aresztowano i umieszczono w obozach zagłady dalsze 513 osób (w tym 58 dzieci z Mosiny). Dzieci zostały wywiezione do rejencji łódzkiej i umieszczone w obozie koncentracyjnym dla dzieci w Łodzi^[8]. W lasach okalających miasto w latach 1940–1943 dokonano licznych egzekucji ludności cywilnej. Terror i prześladowania okupanta niemieckiego spowodowały narastanie oporu społecznego – w Mosinie działały grupy bojowe Związku Walki Zbrojnej, Armii Krajowej, Związku Odwetu oraz harcerskich Szarych Szeregów. Armia Czerwona zajęła Mosinę w dniu 25 stycznia 1945 roku.

Obecnie gmina inwestuje w budownictwo wielorodzinne. We wsi Krosno rozbudowane zostało Osiedle TBS oraz budowane są nowe osiedla: Osiedle Słoneczne, Osiedle Miodowe, Osiedle Olszynka, Osiedle Harmonia i Osiedle Morena.

Oświata

Przedszkole nr 2 „Wesołe Skrzaty” w Mosinie, ul. Powstańców Wielkopolskich 1
Przedszkole nr 3 Integracyjne w Mosinie, ul. Topolowa 6
Przedszkole nr 4 w Mosinie, ul. Kasprowicza 28
Publiczne Przedszkole „Słoneczko” w Rogalinku, ul. Kościelna 3
Przedszkole Niepubliczne im. Janka Wędrowniczka w Mosinie, ul. Szkolna 2
Niepubliczne Przedszkole "Na bosaka" w Dymaczewie Starym, ul. Szkolna 4^[9]
Prywatne Przedszkole „Koniczynka” w Mosinie, ul. Leszczyńska 27^[10]
Prywatne Przedszkole „Happy House” w Czapurach, ul. Poznańska 18
Szkoła Podstawowa nr 1 w Mosinie, ul. Szkolna 1
Szkoła Podstawowa nr 2 w Mosinie, ul. Sowiniecka 75
Szkoła Podstawowa w Pecnej, ul. Szkolna 19
Szkoła Podstawowa „Pod Lipami” w Krosinku, ul. Wiejska 43
Szkoła Podstawowa im. Adama Wodziczki w Rogalinku, ul. Poznańska 19
Szkoła Podstawowa im. Arkadego Fiedlera w Czapurach, ul. Poznańska 78
Szkoła Podstawowa w Daszewicach ul. Szkolna 16
Zespół Szkół w Krośnie, ul. Główna 42
Zespół Szkół w Rogalinie, ul. Poznańska 2
Zespół Szkół im. Adama Wodziczki w Mosinie, ul. Topolowa 2
Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Mosinie, ul. Kościelna 2
Leader School Nowoczesne Metody Nauczania w Mosinie, pl. 20 Października 2

Atrakcje turystyczne

Kościół pw. św. Mikołaja zbudowany w 1953–1954 na fundamentach wcześniejszego
galeria miejska i izba muzealna w budynku dawnej synagogi z około 1876 roku
średniowieczny rynek w kształcie czworoboku, z wychodzącymi zeń uliczkami
zabudowa miejska z XIX w.
pomnik „eleganta z Mosiny”
Wielkopolski Park Narodowy i Rogaliński Park Krajobrazowy
najwyższą budowlą w mieście jest 150-metrowy komin byłej Fabryki Mebli. Budowla służy dla transmisji dalekiej i lokalnej sygnałów komunikacji telefonicznej i radiowej. Obiekt jest widoczny z dużych odległości^{[potrzebny przypis]}.
wieża widokowa w Pożegowie
Dwór Budzyńskich (w dawniej wsi Budzyń, włączonej do Mosiny)
szlak turystyczny Iłowiec – Otusz^[11]^[12]
Droga Dobroci^[13] – jeden z przyrodniczych szlaków pielgrzymkowych Rogalińskie Drogi, utworzonych z okazji 200-lecia kościoła pw. św. Marcelina w Rogalinie^[14]^[15]^[16]. Dla tego szlaku opublikowano broszurę przyrodniczą pt. „Co rośnie nad Wartą w okolicach Rogalina i Mosiny?”^[17].

Szczególną atrakcją Darmowy Rower Małomiasteczkowy, czyli bezpłatne rowery miejskie, z których każdy może korzystać. Inauguracja tej inicjatywy, pionierskiej w Polsce, miała miejsce we wrześniu 2021 roku podczas festiwalu "Sztukodzielnia".^[18] W październiku do tej inicjatywy dołączyło sąsiednie miasto Puszczykowo^[19].

Komunikacja

Przez Mosinę przebiegają drogi wojewódzkie nr 430 i 431. Znajduje się tu również stacja kolejowa Mosina linii kolejowej nr 271 Wrocław Główny – Poznań Główny oraz nieczynny przystanek Mosina Pożegowo na linii kolejowej nr 361 Puszczykówko – Osowa Góra. Do Mosiny można także dojechać autobusem linii 651 podlegającej poznańskiemu ZTM-owi.

Demografia

Piramida wieku mieszkańców Mosiny w 2014 roku^[20].

Sport

W Mosinie działa klub sportowy KS 1920 Mosina:

Sekcja piłki nożnej w sezonie 2023/2024 występuje w klasie okręgowej^[21];
Sekcja futsalowa w sezonie 2008/2009 występowała w 1 lidze.

7 czerwca 2018 powstał klub piłki ręcznej KS IDMAR Jedynka Mosina^[22], posiadający tylko drużynę młodzików, występującą w Wielkopolskiej Lidze Młodzików (grupa A). Klub posługuje się barwami niebiesko-biało-czerwonymi, a swoją nazwę zawdzięcza sponsorowi IDMAR oraz Szkole Podstawowej nr 1 w Mosinie, z której pochodzi większość obecnych zawodników. Mecze rozgrywane są w Hali Sportowej OSiR Mosina^[23].

Prasa

Gazeta Mosińsko-Puszczykowska” – miesięcznik ukazujący się od 2006, o nakładzie do 3000 egz.^[24]
„Fakty Mosińsko-Puszczykowskie”- miesięcznik ukazujący się od maja 2002 roku o nakładzie do 4.000 egz. Gazeta bezpłatna kolportowana w ok. 70 punktach na terenie gmin Mosina, Puszczykowo, Brodnica, Stęszew.

Wspólnoty wyznaniowe

Kościół rzymskokatolicki:
- parafia św. Mikołaja
Świadkowie Jehowy:
- zbór Mosina (Sala Królestwa ul. Szosa Poznańska 17)^[25]

Miasta partnerskie

Seelze – Niemcy od 2001^[26],
Gmina Witnica – Polska od 2013^[26]

Zobacz też

Cmentarz żydowski w Mosinie

Przypisy

↑ Bank Danych Regionalnych – Strona główna. GUS. [dostęp 2010-09-14].
↑ ^a ^b Liczba i płeć mieszkańców Mosiny; GUS, 31.XII.2017. polskawliczbach.pl [dostęp: 2018-11-16]
↑ Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 243.
↑ Historia Mosiny. mosina.pl. [dostęp 2009-05-08].
↑ Zbyszko Górczak: Najstarsze lokacje miejskie w Wielkopolsce (do 1314 r.), Poznań 2002, s. 110.
↑ Kodex dyplomatyczny Wielkiej Polski; Codex diplomaticus Majoris Poloniae zawierający bulle papieżów, nadania książąt, przywileje miast, klasztorów i wsi, wraz z innemi podobnéj treści dyplomatami, tyczącemi się historyi téj prowincyi od roku 1136 do roku 1597; zebrany z materyałow przez Kaźmierza Raczyńskiego byłego Generała W. Polskiego i Marszałka nadwornego koronnego przysposobionych; wydany przez Edwarda Raczyńskiego, Poznań 1840, s. 181.
↑ ^a ^b Zbrodnie Wehrmachtu w Wielkopolsce w okresie zarządu wojskowego (1 września – 25 października 1939). Kalisz: Okręgowa Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Łodzi, Instytut Pamięci Narodowej, 1986, s. 165.
↑ „Dzieci polskie oskarżają”, Józef Wnuk, Helena Radomska-Strzemecka, PA, Warszawa 1961
↑ Niepubliczne Przedszkole "Na bosaka" [online] [dostęp 2021-08-29] (pol.).
↑ Przedszkole Koniczynka [online] [dostęp 2020-06-29] (pol.).
↑ Polskie TowarzystwoP.T. Turystyczno-Krajoznawcze Polskie TowarzystwoP.T., Znakowane szlaki piesze w województwie wielkopolskim [online] .
↑ PawełP. Anders PawełP., Wielkopolski Park Narodowy, s. 58, ISBN 83-85811-71-0 .
↑ SylwiaS. Ufnalska SylwiaS., MichałM. Wójkiewicz MichałM., Droga Dobroci w Duchu Świętym, Parafia pw. św. Marcelina, Rogalin, maj 2023 [dostęp 2024-05-14] .
↑ Rogalińskie Drogi Ducha Świętego – Parafia pw. Świętego Marcelina w Rogalinie [online] [dostęp 2021-11-11] (pol.).
↑ SylwiaS. Ufnalska SylwiaS., O jubileuszu kościoła i przyrodniczych szlakach w Rogalinie [online], Gazeta Mosińsko-Puszczykowska, 1 listopada 2021 [dostęp 2021-11-09] (pol.).
↑ BarbaraB. Miczko-Malcher BarbaraB., Spotkania z kulturą - 7.11.2021 [online], radiopoznan.fm [dostęp 2021-11-09] (pol.).
↑ HalinaH. Ratyńska HalinaH., Co rośnie nad Wartą w okolicach Rogalina i Mosiny?, Parafia pw. św. Marcelina, Rogalin, kwiecień 2022 [dostęp 2024-05-14] .
↑ Redakcja Gazety Mosińsko-Puszczykowskiej: W Mosinie ruszył Darmowy Rower Małomiasteczkowy (DROOM). Gazeta Mosińsko-Puszczykowska, 2021-09-16. [dostęp 2021-11-09]. (pol.).
↑ Redakcja Gazety Mosińsko-Puszczykowskiej: Darmowe rowery dostępne Puszczykowie. Wzrasta zainteresowanie projektem DrooM. Gazeta Mosińsko-Puszczykowska, 2021-10-25. [dostęp 2021-11-09]. (pol.).
↑ Mosina polskawliczbach.pl, na podstawie danych GUS.
↑ Skarb - 1920 Mosina [online], www.90minut.pl [dostęp 2023-08-29] .
↑ Jedynka IDMAR Mosina w bazie ZPRP. Związek Piłki Ręcznej w Polsce. [dostęp 2019-01-23]. (pol.).
↑ Klub Piłki Ręcznej. sp1mosina.edu.pl. [dostęp 2019-01-23]. (pol.).
↑ Encyklopedia SDP. [zarchiwizowane z tego adresu].
↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-24] .
↑ ^a ^b Miasta partnerskie. Urząd Miejski w Mosinie. [dostęp 2014-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 października 2014)].

Linki zewnętrzne

Mosina w "Słowniku historyczno-geograficznym województwa poznańskiego w średniowieczu"
Mosina, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 702 .
Mosina, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 355 .

[1] Bank Danych Regionalnych – Strona główna. GUS. [dostęp 2010-09-14].

[GUS_2017-2] Liczba i płeć mieszkańców Mosiny; GUS, 31.XII.2017. polskawliczbach.pl [dostęp: 2018-11-16]

[3] Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 243.

[4] Historia Mosiny. mosina.pl. [dostęp 2009-05-08].

[5] Zbyszko Górczak: Najstarsze lokacje miejskie w Wielkopolsce (do 1314 r.), Poznań 2002, s. 110.

[6] Kodex dyplomatyczny Wielkiej Polski; Codex diplomaticus Majoris Poloniae zawierający bulle papieżów, nadania książąt, przywileje miast, klasztorów i wsi, wraz z innemi podobnéj treści dyplomatami, tyczącemi się historyi téj prowincyi od roku 1136 do roku 1597; zebrany z materyałow przez Kaźmierza Raczyńskiego byłego Generała W. Polskiego i Marszałka nadwornego koronnego przysposobionych; wydany przez Edwarda Raczyńskiego, Poznań 1840, s. 181.

[Kalisz1986-7] Zbrodnie Wehrmachtu w Wielkopolsce w okresie zarządu wojskowego (1 września – 25 października 1939). Kalisz: Okręgowa Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Łodzi, Instytut Pamięci Narodowej, 1986, s. 165.

[8] „Dzieci polskie oskarżają”, Józef Wnuk, Helena Radomska-Strzemecka, PA, Warszawa 1961

[9] Niepubliczne Przedszkole "Na bosaka" [online] [dostęp 2021-08-29] (pol.).

[10] Przedszkole Koniczynka [online] [dostęp 2020-06-29] (pol.).

[11] Polskie TowarzystwoP.T. Turystyczno-Krajoznawcze Polskie TowarzystwoP.T., Znakowane szlaki piesze w województwie wielkopolskim [online] .

[12] PawełP. Anders PawełP., Wielkopolski Park Narodowy, s. 58, ISBN 83-85811-71-0 .

[13] SylwiaS. Ufnalska SylwiaS., MichałM. Wójkiewicz MichałM., Droga Dobroci w Duchu Świętym, Parafia pw. św. Marcelina, Rogalin, maj 2023 [dostęp 2024-05-14] .

[14] Rogalińskie Drogi Ducha Świętego – Parafia pw. Świętego Marcelina w Rogalinie [online] [dostęp 2021-11-11] (pol.).

[15] SylwiaS. Ufnalska SylwiaS., O jubileuszu kościoła i przyrodniczych szlakach w Rogalinie [online], Gazeta Mosińsko-Puszczykowska, 1 listopada 2021 [dostęp 2021-11-09] (pol.).

[16] BarbaraB. Miczko-Malcher BarbaraB., Spotkania z kulturą - 7.11.2021 [online], radiopoznan.fm [dostęp 2021-11-09] (pol.).

[17] HalinaH. Ratyńska HalinaH., Co rośnie nad Wartą w okolicach Rogalina i Mosiny?, Parafia pw. św. Marcelina, Rogalin, kwiecień 2022 [dostęp 2024-05-14] .

[18] Redakcja Gazety Mosińsko-Puszczykowskiej: W Mosinie ruszył Darmowy Rower Małomiasteczkowy (DROOM). Gazeta Mosińsko-Puszczykowska, 2021-09-16. [dostęp 2021-11-09]. (pol.).

[19] Redakcja Gazety Mosińsko-Puszczykowskiej: Darmowe rowery dostępne Puszczykowie. Wzrasta zainteresowanie projektem DrooM. Gazeta Mosińsko-Puszczykowska, 2021-10-25. [dostęp 2021-11-09]. (pol.).

[populacja2016-20] Mosina polskawliczbach.pl, na podstawie danych GUS.

[21] Skarb - 1920 Mosina [online], www.90minut.pl [dostęp 2023-08-29] .

[22] Jedynka IDMAR Mosina w bazie ZPRP. Związek Piłki Ręcznej w Polsce. [dostęp 2019-01-23]. (pol.).

[23] Klub Piłki Ręcznej. sp1mosina.edu.pl. [dostęp 2019-01-23]. (pol.).

[24] Encyklopedia SDP. [zarchiwizowane z tego adresu].

[25] Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-24] .

[wspolpracamiedz-26] Miasta partnerskie. Urząd Miejski w Mosinie. [dostęp 2014-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 października 2014)].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

Miasta na prawach powiatu	Kalisz Konin Leszno Poznań
Miasta powiatowe	Chodzież Czarnków Gniezno Gostyń Grodzisk Wielkopolski Jarocin Kępno Koło Kościan Krotoszyn Międzychód Nowy Tomyśl Oborniki Ostrów Wielkopolski Ostrzeszów Piła Pleszew Rawicz Słupca Szamotuły Śrem Środa Wielkopolska Turek Wągrowiec Wolsztyn Września Złotów
Miasta gminne	Bojanowo Borek Wielkopolski Budzyń Buk Chocz Czempiń Czerniejewo Dąbie Dobra Dobrzyca Dolsk Golina Gołańcz Grabów nad Prosną Jaraczewo Jastrowie Jutrosin Kaczory Kleczew Kłecko Kłodawa Kobylin Kostrzyn Koźmin Wielkopolski Koźminek Kórnik Krajenka Krobia Krzywiń Krzyż Wielkopolski Książ Wielkopolski Luboń Lwówek Łobżenica Margonin Miasteczko Krajeńskie Miejska Górka Mieścisko Miłosław Mikstat Mosina Murowana Goślina Nekla Nowe Skalmierzyce Obrzycko Odolanów Okonek Opalenica Opatówek Osieczna Ostroróg Pniewy Pobiedziska Pogorzela Poniec Przedecz Puszczykowo Pyzdry Rakoniewice Raszków Rogoźno Rychtal Rychwał Rydzyna Sieraków Skoki Sompolno Stawiszyn Stęszew Sulmierzyce Swarzędz Szamocin Ślesin Śmigiel Trzcianka Trzemeszno Tuliszków Ujście Wieleń Wielichowo Witkowo Wronki Wyrzysk Wysoka Zagórów Zbąszyń Zduny Żerków

Miasta	Buk Kostrzyn Kórnik Luboń Mosina Murowana Goślina Pobiedziska Puszczykowo Stęszew Swarzędz
Gminy miejskie	Luboń Puszczykowo
Gminy miejsko-wiejskie	Buk Kostrzyn Kórnik Mosina Murowana Goślina Pobiedziska Stęszew Swarzędz
Gminy wiejskie	Czerwonak Dopiewo Kleszczewo Komorniki Rokietnica Suchy Las Tarnowo Podgórne

Przynależność wojewódzka	woj. poznańskie (II RP) (1919–39) woj. poznańskie (1945–75)
Miasta (1919–75)	Bnin (do 1934) Dolsk Kórnik Książ (Wielkopolski) Mosina (do 1957 →) Śrem
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–54 i 1973–75)	Bnin (do 1939) Brodnica (od 1973) Dolsk (od 1945) Jaskółki (do 1939) Kórnik Książ (Wielkopolski) Mosina (do 1954) Śrem
Gromady (1954–72)	Bnin (1954–59) Brodnica (1954–72) Czmoń (1954–59) Dolsk (1954–72) Góra (1954–59) Kamionki (1954–59) Konarzyce (1954–59) Kórnik (1971–72) Kórnik-Południe (1960–71) Kórnik-Północ (1960–71) Krzyżanowo (1954–71) Książ (1954–72) Mchy (1954–71) Mechlin (1954–59) Mosina (1954–57 →) Niesłabin (1954–59) Ostrowieczno (1954–59) Pecna (1954–72) Pysząca (1954–71) Robakowo (1954–59) Rogalin (1954–57 →) Runowo (1954–59) Śrem (1960–72) Wieszczyczyn (1954–59) Wyrzeka (1954–71)

Przynależność wojewódzka	woj. poznańskie (II RP) (1925–39) woj. poznańskie (1945–75)
Miasta (1925–75)	Luboń (od 1954) Mosina (← od 1958) Pobiedziska (←) Puszczykowo (od 1962) Stęszew (←) Swarzędz (←)
Osiedla (1954–72)	Puszczykowo (1956–62)
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–54 i 1973–75)	Czerwonak Dopiewo Komorniki (od 1973) Krzesiny (de facto do 1942, de jure do 1950) Mosina (od 1973) Piątkowo (do 1954) Pobiedziska (od 1973) Polskawieś (do 1954) Puszczykowo (do 1954) Rokietnica Stęszew Suchy Las (od 1973) Swarzędz Tarnowo Podgórne Żabikowo (do 1954)
Gromady (1954–72)	Babki (1960–72) Będlewo (1954–59) Biskupice (1954–72) Chludowo (1954–71) Czapury (1954–59) Czerwonak (1954–72) Dopiewo (1954–72) Jeziorki (1954–68) Kiekrz (1954–61) Kobylnica (1954–71) Komorniki (1954–72) Konarzewo (1954–61) Luboń (1954) Lusówko (1954–61) Modrze (1954–61) Mosina (← 1958–72) Mrowino (1954–59) Owińska (1954–68) Palędzie (1954–68) Plewiska (1954–71) Pobiedziska (1954–72) Przeźmierowo (1954–71) Puszczykowo (1954–55) Rogalin (← 1958–68) Rokietnica (1954–72) Rosnówko (1954–59) Sarbinowo (1954–59) Stęszew (1954–72) Strykowo (1954–72) Suchylas (1954–72) Swarzędz (1960–72) Tarnowo Podgórne (1954–72) Umultowo (1954–59) Węglewo (1954–59) Wierzonka (1954–59) Wiry (1954–68) Wronczyn p. Pobiedziskami (1954–59) Zalasewo (1954–59)