Swarzędz

{{{nazwa}}}

{{{nazwa oryginalna}}}

[[Plik:{{{zdjęcie}}}|240x240px|alt=Ilustracja|{{{opis zdjęcia}}}]] {{{opis zdjęcia}}}
[[Plik:{{{flaga}}}| 100x130px| alt=Flaga]] [[Herb {{{dopełniacz nazwy}}}|Herb]] [[Flaga {{{dopełniacz nazwy}}}|Flaga]]
Dewiza: Dobrze trafiłeś
Państwo	{{{państwo}}}
Zarządzający	Burmistrz
Powierzchnia	8,58 km²
Populacja (2009) • liczba ludności • gęstość	{{{liczba ludności}}} {{{gęstość zaludnienia}}} os./km²
Nr kierunkowy	{{{numer kierunkowy}}}
Kod pocztowy	{{{kod pocztowy}}}
Tablice rejestracyjne	{{{tablice rejestracyjne}}}
Położenie na mapie brak Brak mapy: {{państwo dane {{{państwo}}} | mapa/core | wariant = {{{państwo}}} }} Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}
Strona internetowa

{{Miejscowość infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | nazwa = | numer kierunkowy = | państwo = | gęstość zaludnienia = | commons = | dopełniacz nazwy = | kod pocztowy = | liczba ludności = | opis zdjęcia = | współrzędne = | zdjęcie = | flaga = | nazwa oryginalna = | tablice rejestracyjne = Nieznane pola: "fax_um", "sekundN", "flaga_miasta", "Miasto", "herb_miasta", "gęstość", "grodzki", "tel_um", "mail_um", "rodzaj_gminy", "kod_poczt", "populacja", "tablica_rej", "gmina", "populacja gminy", "galeria_commons", "domena", "nr_kier", "powiat", "adres_um", "prawa_miejskie", "założone", "minutE", "TERYT", "stopniN", "kod_poczt_um", "aglomeracja", "mapa_miasta", "stopniE", "miejska", "sekundE", "SIMC", "minutN", "dopełniacz_miasta", "mail", "miasta_partnerskie", "prezydent" oraz "województwo".

Wieża ciśnień i rzeźnia z początku XX wieku

Swarzędz (niem. Schwersenz) - miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie poznańskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Swarzędz. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. poznańskiego.

Według danych GUS ze 30 czerwca 2009, miasto liczyło 30 316 mieszkańców i jedną z największych gęstości zaludnienia spośród polskich miast (3 522,4 osób/1 km² - 4.lokata w kraju, za Świętochłowicami oraz podwarszawskimi: Piastowem i Legionowem).

Swarzędz położony jest ok. 10 km od centrum Poznania nad Jeziorem Swarzędzkim.

Na terenie Swarzędza znajduje się największy w Europie skansen pszczelarski.

Dawniej jeden z najważniejszych ośrodków włókienniczych Wielkopolski, obecnie miejsce prosperowania bardzo wielu warsztatów stolarskich, tapicerskich i meblowych. Siedziba spółki giełdowej Swarzędz Meble S.A. w likwidacji (dawniejszych Swarzędzkich Fabryk Mebli).

Przez Swarzędz przebiega droga 92, wcześniej oznaczona jako droga krajowa nr 2, a jeszcze wcześniej jako E8.

Od 1991 miastem partnerskim Swarzędza jest niemiecki Ronnenberg. Jest nim także niemiecki Ronneburg.

Z okazji 350-lecia nadania praw miejskich, przypadającego w 1988, społeczeństwo ufundowało dla miasta sztandar. Swarzędz został również odznaczony przez Radę Państwa Orderem Odrodzenia Polski.

Historia

Ślady osadnictwa człowieka w okolicach Swarzędza sięgają 8-3,5 tys. lat p.n.e. Potwierdzają to liczne stanowiska archeologiczne głównie z okresu kultury łużyckiej i przeworskiej, a także z mezolitu i wczesnego średniowiecza.

Pierwsze wzmianki pisane pojawiły się w 1366 r. o wsi Swarancz lub Swanrancz należącej do rodziny Górków herbu Łodzina. Byli oni w jej posiadaniu do 1592, kiedy to właścicielem został Mikołaj ze Srebrnej Góry koło Nakła. Następnie Swarzędz przeszedł w ręce rodziny Czarnkowskich herbu Nałęcz. Wieś liczyła wówczas 2,5 łana, 3 zagrodników, pasterza i 30 owiec.

W 1610 r. właścicielem Swarzędza został wojewoda inowrocławski i kaliski - Zygmunt Grudziński herbu Grzymała, by 28 sierpnia 1638 r. wystawić na zamku w Kórniku dokument lokacyjny na prawie magdeburskim, potwierdzony przez króla Władysława IV, nadając miastu nazwę Grzymałów. W kolejnych latach nazwę tę wyparła dawna nazwa wsi Swarzędz.

W 1910 r. Swarzędz liczył 3 459 mieszkańców, tym: 1 927 Polaków (55,7%), 1 371 Niemców (39,6%) i 161 Żydów (4,7%).

Edukacja

W Swarzędzu funkcjonują trzy szkoły podstawowe, trzy gimnazja, jedno samodzielne liceum ogólnokształcące oraz dwa zespoły szkół z liceami i technikami oraz szkołami policealnymi:

• Szkoła Podstawowa nr 1 im. Stanisława Staszica w Swarzędzu
• Szkoła Podstawowa nr 4 im. Jana Brzechwy w Swarzędzu
• Szkoła Podstawowa nr 5 im. prof. Adama Wodziczki w Swarzędzu
• Gimnazjum nr 1 w Swarzędzu (społeczne, Fundacji "Ekos")
• Gimnazjum nr 2 im. Królowej Jadwigi w Swarzędzu
• Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Swarzędzu
• I Liceum Ogólnokształcące w Swarzędzu (społeczne, Fundacji "Ekos")
• Zespół Szkół nr 1 im. Powstańców Wielkopolskich w Swarzędzu
  • Zasadnicza Szkoła Zawodowa
  • III Liceum Ogólnokształcące w Swarzędzu
  • Technikum Ekonomiczne w Swarzędzu
  • Technikum Gastronomiczne w Swarzędzu
  • Technikum Logistyczne w Swarzędzu
  • Technikum Informatyczne w Swarzędzu
  • Technikum Technologii Drewna w Swarzędzu
  • Uzupełniające Technikum Handlowe dla Dorosłych w Swarzędzu - wieczorowe
  • Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Swarzędzu - wieczorowe
  • Uzupełniające Technikum Technologii Drewna dla Dorosłych w Swarzędzu - wieczorowe
  • Uzupełniające Technikum Samochodowe dla Dorosłych w Swarzędzu - wieczorowe
  • Uzupełniające Technikum Gastronomiczne dla Dorosłych w Swarzędzu - wieczorowe
  • Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Swarzędzu - zaoczne
  • Policealna Szkoła Handlowa w Swarzędzu - specjalność technik rachunkowości - zaoczne
  • Policealne Studium Informatyczne w Swarzędzu - specjalność technik informatyk – wieczorowe i zaoczne
• Zespół Szkół nr 2 w Swarzędzu
  • II Liceum Ogólnokształcące w Swarzędzu
  • II Liceum Profilowane w Swarzędzu
  • Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Swarzędzu
  • Policealne Studium Zawodowe w Swarzędzu

Organizacje społeczne

• Związek Harcerstwa Polskiego i Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze - Harcerski Klub Turystyczny "Azymut"
• Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej - Swarzędzki Szczep Harcerski "Dukt"
• Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze - Oddział "Meblarz"
• Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze - Koło Łaziki (Oddział Poznań - Nowe Miasto)

Sport

W Swarzędzu działa kilka klubów sportowych m.in. działający od 1921 piłkarski Klub Sportowy "Unia" - obecnie w trzeciej lidze, I-ligowy koszykarski Klub Sportowy "Unia-Probasket" oraz Uczniowski Klub Sportowy "Lider". W Swarzędzu kilka boisk przeznaczonych do gry w piłkę nożną, koszykówkę, kryty basen i lodowisko.

Zabytki

• Kościół pw. św. Marcina z 1638, wielokrotnie przebudowany
• Ratusz z XIX w. przebudowany
• Pałacyk myśliwski z 1896
• Domy z 1 poł XIX w.
• Kaplica pw. NMP Wspomożycielki Wiernych z 1936
• skansen pszczelarski ze zgromadzonymi unikatowymi formami uli

Parafie rzymskokatolickie

Kościół parafialny pw. Matki Bożej Miłosierdzia

Na terenie miasta Swarzędza znajduje się pięć parafii rzymskokatolickich, które wchodzą w skład dekanatu swarzędzkiego.

• parafia pw. Chrystusa Jedynego Zbawiciela (południowy Swarzędz)
• parafia pw. Matki Bożej Miłosierdzia (północny Swarzędz),
• parafia pw. Matki Bożej Wspomożycielki Wiernych (środkowo-zachodni Swarzędz)
• parafia pw. św. Józefa Rzemieślnika (Swarzędz Nowa Wieś)
• parafia pw. św. Marcina (stary Swarzędz)

Władze

Burmistrzowie Miasta

lata	Imię i nazwisko
1918-1919	Brunon Glabisch
1919	Tadeusz Staniewski
1919-1920	Teofil Hoffmann
1920-1921	Czesław Lukserek
1922-1924	Józef Kotliński
1924-1927	Hieronim Dąbrowski
1928-1929	Walerian Olejniczak
1929-1939	Tadeusz Staniewski
1945-1946	Władysław Walczak
1946-1950	Maksymilian Rajewicz

Przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej

lata	Imię i nazwisko
1950-1952	Feliks Binek
1952-1953	Wasław Pawłowski
1953-1957	Czesława Kołacka
1957-1961	Feliks Binek
1962-1965	Jerzy Kolasa
1965-1970	Andrzej Ziółek
1970-1974	Czesław Piskorek

Naczelnicy Miasta i Gminy

lata	Imię i nazwisko
1974-1978	Czesław Piskorek
1978-1982	Czesław Szymaniak
1982-1984	Ryszard Seremak
1984-1990	Halina Tempińska

Burmistrzowie Miasta i Gminy

lata	Imię i nazwisko	informacje dodatkowe
1990-1994	Jerzy Gruszka
1994-2002	Jacek Szymczak
2002-2006	Anna Tomicka	pierwszy burmistrz wybrany w wyborach powszechnych
2006-2007	Bożena Szydłowska	zrzekła się mandatu burmistrza w związku z uzyskaniem mandatu posła na Sejm RP (wygaśnięcie mandatu nastąpiło 31 października 2007)
2007-2008	Marek Baumgart (p.o.)
2008-	Anna Tomicka	wybrana 16 marca 2008 w II turze

Przewodniczący Rady Miejskiej od 1990

lata	Imię i nazwisko
1990-1994	Arkadiusz Małyszka
1994-1998	Barbara Brodowska-Wlaźlińska
1998-2002	Anna Tomicka
2002-2006	Bożena Szydłowska
2006-	Piotr Choryński

Od marca 2009 na terenie miasta i gminy Swarzędz działa Młodzieżowa Rada Miejska, wybrana w wyborach przez młodzież w celu rozpowszechniania idei samorządności wśród młodych ludzi oraz reprezentowania ich interesów.

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona miasta i gminy Swarzędz
• Biuletyn Informacji Publicznej
• Pierwszy portal internetowy miasta Swarzędz