Kobyłka
52°20′21″N 21°11′45″E/52,339167 21,195833
| miasto i gmina | |||
 Urząd miasta Kobyłka | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Województwo | |||
| Powiat | |||
| Prawa miejskie |
1969 | ||
| Burmistrz |
Edyta Zbieć | ||
| Powierzchnia |
19,64[1] km² | ||
| Populacja (30.06.2017) • liczba ludności • gęstość |
| ||
| Strefa numeracyjna |
+48 22 | ||
| Kod pocztowy |
05-230 i 05-231 | ||
| Tablice rejestracyjne |
WWL | ||
Położenie na mapie powiatu wołomińskiego  | |||
Położenie na mapie Polski  | |||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |||
| 52°20′21″N 21°11′45″E/52,339167 21,195833
| |||
| TERC (TERYT) |
1434011 | ||
| SIMC |
0920539 | ||
Urząd miejski ul. Wołomińska 105-230 Kobyłka | |||
| Strona internetowa | |||
| BIP | |||
Kobyłka – miasto w Polsce w województwie mazowieckim, w powiecie wołomińskim, w aglomeracji warszawskiej, ok. 17 km od centrum Warszawy w kierunku północno-wschodnim na Nizinie Mazowieckiej.
W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa warszawskiego. Ma dogodne połączenia kolejowe oraz autobusowe ze stolicą. Położone na linii kolejowej nr 6 z Warszawy do Białegostoku. Do 1954 roku siedziba wiejskiej gminy Kobyłka.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Miasto Kobyłka leży na Równinie Wołomińskiej w centralnej części Niziny Mazowieckiej. Kobyłka graniczy z miastami: Zielonka, Marki; z Gminą Radzymin oraz z Miastem i Gminą Wołomin. Przez miasto przebiega droga wojewódzka nr 634, a wzdłuż zachodniej i północno-zachodniej granicy fragment odcinka Marki – Radzymin drogi ekspresowej S8. Dostęp do węzła zapewniać będzie węzeł „Kobyłka” położony na granicy Kobyłki i Nadmy (ulica Gospodarcza w Kobyłce, ulica Szkolna w Nadmie). Na terenie gminy znajdują się dwie stacje kolejowe: Kobyłka i Kobyłka Ossów.
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
Dzielnice miasta Kobyłka to: Antolek, Mareta, Grabicz, Kobylak, Kolonia Chór, Sosnówka, Zalasek, Piotrówek, Jędrzejek, Maciołki, Nadarzyn, Stefanówka, Turów, Źródnik.
Środowisko naturalne[edytuj | edytuj kod]
Według danych z 2002[3] Kobyłka ma obszar 20,05 km², w tym:
- użytki rolne: 47%
- użytki leśne: 21%
Miasto stanowi 2,1% powierzchni powiatu.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza osada powstała na początku XV w., zwana była Targową Wolą lub Załuszczynem. Wieś szlachecka założona w drugiej połowie XVI wieku w powiecie warszawskim ziemi warszawskiej województwa mazowieckiego[4], była własnością Stanisława Mińskiego[5]. W II poł. XVIII w. założono tu persjarnię produkującą pasy jedwabne i lite, drukarnię jezuicką i szkołę rolniczą. W 1794 rozegrano przedostatnią bitwę insurekcji kościuszkowskiej z wojskiem rosyjskim. Bitwa pod Kobyłką zakończyła się porażką powstańców. Podczas Bitwy Warszawskiej w pobliskim Ossowie rozgrywały się starcia, w których 14 sierpnia 1920 zginął ksiądz Ignacy Skorupka. W tym czasie w Kobyłce znajdowała się stacja telegraficzna. Ponownie zniszczona podczas II wojny światowej. Po 1945 powstały Zakłady Wytwórcze Urządzeń Motoryzacyjnych, Zakład Doświadczalny Maszyn Budowlanych i Drogowych „Budor”, Zakłady Wytwórcze Sprzętu Telekomunikacyjnego „Telkom-Telcent”. W 1969 Kobyłka uzyskała prawa miejskie[6].
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Liczba mieszkańców Kobyłki w latach 1995–2019
Źródło: [2]
Dane z 31 grudnia 2019[2]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| Populacja | 24 414 | 100 | 12 640 | 51,77 | 11 774 | 48,23 |
Według danych z 2002[3] średni dochód na mieszkańca wynosił 290 € (1146,94 zł).
We wrześniu 2013 liczba ludności w Kobyłce osiągnęła liczbę 20 000 osób[7].
- Piramida wieku mieszkańców Kobyłki w 2014 roku[2]
Symbole[edytuj | edytuj kod]
Herb miasta[edytuj | edytuj kod]
Herbem miasta jest tarcza podzielona poziomo – w jednej trzeciej od góry złota, u dołu błękitna. W górnym polu pośrodku czerwony koń, po bokach potrójne liście dębu z dwoma żołędziami. W polu dolnym srebrny kościół (miniatura bazyliki Świętej Trójcy).
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Bazylika św. Trójcy, bazylika mniejsza, barokowa świątynia wzniesiona w latach 1740–1745 z fundacji Marcina Załuskiego według projektu włoskiego architekta Guido Antonio Longhiego. Kościół wyróżnia nietypowa bardzo szeroka fasada z dwiema wieżami. Wewnątrz zachowało się mieszkanie biskupa Załuskiego oraz iluzjonistyczne polichromie autorstwa Grzegorza Łodzińskiego na ścianach i sklepieniach. Kościół św. Trójcy stanowił część założenia kalwaryjskiego, które uległo zniszczeniu w XIX wieku.
- Budynek dróżnika, jest przykładem budownictwa z początku XIX wieku. Pospolicie zwany koszarką.
- Rynek, ma nietypowy kształt trójkąta. Swego czasu był kulturalną częścią miasta. Na rynku jest kapliczka upamiętniająca walki z roku 1920.
Kultura[edytuj | edytuj kod]
- Muzeum Oręża i Techniki Użytkowej
- Muzeum Motoryzacji I Techniki w Kobyłce - prywatne Muzeum gromadzące głównie polskie motorowery i inne przedmioty związane z motoryzacją oraz szeroko pojętą techniką użytkową, ginącymi zawodami m.in. pszczelarstwem, bartnictwem, rybactwem, ul. Pionierska 7[8]
Oświata i nauka[edytuj | edytuj kod]
Tradycje oświatowe w Kobyłce związane są ze szkolnictwem parafialnym, o którego utrzymanie musieli troszczyć się proboszczowie. Nauczycielami byli przeważnie organiści, księża lub klerycy. Z momentem wprowadzenia ustawy o usunięciu monopolu na edukację dla Kościoła Katolickiego, zyskała ona charakter wiejski i stała się placówką, w której uczyły się dzieci fornali. W okresie II wojny światowej kierownik tutejszej szkoły Czesław Murawski został aresztowany i wywieziony do Oświęcimia. Pozostali nauczyciele zaczęli organizować tajne komplety nauczania w prywatnych mieszkaniach[9]. Patronką szkoły nr 1 od 14 października 1980 jest Zofia Nałkowska, mieszkająca przez wiele lat w swojej rezydencji w sąsiednim Wołominie[10].
Placówki[edytuj | edytuj kod]
Publiczna Szkoła Podstawowa z Oddziałami Dwujęzycznymi Nr 1 im. Zofii Nałkowskiej[edytuj | edytuj kod]
Szkoła została założona w roku 1910[11][12], w zaborze rosyjskim. Tradycje oświatowe w Kobyłce związane są ze szkolnictwem parafialnym, dlatego o ich utrzymanie musieli troszczyć się proboszczowie, a nauczycielami byli przeważnie organiści, księża lub klerycy. Z momentem wprowadzenia ustawy o usunięciu monopolu na edukację dla Kościoła Katolickiego, zyskała ona charakter wiejski i stała się placówką, w której uczyły się dzieci fornali. Najazd Niemiec hitlerowskich na Polskę spowodował, że działalność szkoła wznowiła dopiero po zakończeniu kampanii wrześniowej, choć akcja ta natrafiła na poważne trudności. Większość budynków szkolnych zajęło wojsko niemieckie, brakowało kadry pedagogicznej, a wkrótce nasiliły się represje wobec nauczycieli. Kierownik szkoły – Czesław Murawski został aresztowany i wywieziony do Oświęcimia, wraz z grupą działaczy społecznych z Kobyłki. Podobny los spotkał i innych nauczycieli. Pozostali zaczęli tworzyć tajne komplety nauczania w prywatnych mieszkaniach[9].
Dnia 14 października 1980 r. szkole nadano imię Zofii Nałkowskiej oraz ufundowano sztandar[9].
Po reformie oświaty z roku 2008 powstał Zespół Szkół, obejmujący również gimnazjum, mieszczące się w tym samym budynku co szkoła podstawowa.
26 lutego 2022 roku, szkoła rozpoczęła program wsparcia dla Ukraińców poszkodowanych w wyniku rosyjskiej inwazji na Ukrainie.
Zespół Szkół Publicznych Nr 2 w Kobyłce[edytuj | edytuj kod]
Powojenna placówka oświatowa powstała w 1945 r. w budynku volksdeutschów Sanderów przy obecnej ulicy E. Orzeszkowej, znajdującej się w dzielnicy Stefanówka. Organizacją placówki zajmowała się pani Zofia Wolna.[13] W 1961 r. do użytku został oddany nowy budynek szkolny, w którym znajdowało się m.in.: 11 sal lekcyjnych, zaś w 1965 r. szkoła otrzymała patrona, którym był generał Aleksander Zawadzki, którym przestał być w 1992 r. Na przełomie lat 80 i 90 XX wieku doszło do powiększenia i modernizacji budynku. 1 września 1999 r. w związku z wdrożeniem reformy oświaty doszło do reorganizacji placówki. Utworzono wówczas Zespół Szkół Publicznych nr 2, w skład którego wchodziły: Publiczne Przedszkole nr 2, Publiczna Szkoła Podstawowa nr 2 oraz Publiczne Gimnazjum nr 2. 20 kwietnia 2002 r. szkoła podstawowa przyjęła imię Bohaterów Bitwy Ossowskiej. Od 2019 r. oficjalną nazwą szkoły jest: Publiczna Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi nr 2 im. Bohaterów Bitwy Ossowskiej w Kobyłce.[13]
Mottem szkoły jest sentencja: "Mądrość sama w sobie jest niczym. Trzeba jeszcze wiedzieć, co z nią zrobić".
- Publiczna Szkoła Podstawowa z Oddziałami Sportowymi Nr 3 im. Karola Wojtyły
- Publiczne Przedszkole nr 1 im. Krasnala Hałabały[14].
Religia[edytuj | edytuj kod]
- Kościół rzymskokatolicki:
- Świadkowie Jehowy:
- zbór Kobyłka (Sala Królestwa Wołomin ul. Lwowska 1A)[15]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Kazimierz Konowrocki
- Insurekcja kościuszkowska
- Rezerwat przyrody Grabicz
- Ignacy Skorupka
- Kobyła Niepodległości
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dane Głównego Urzędu Statystycznego: ''Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2008 r.)'' [dostęp 2009-10-01].
- ↑ a b c d Kobyłka w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-11] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ a b Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset, regioset.pl [dostęp 2010-09-14] (pol.).
- ↑ Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku ; Cz.1, Mapa, plany, Warszawa 1973, [b.n.s.].
- ↑ Adam Moniuszko, Sędziowie sądów szlacheckich w województwie płockim 1576–1600. Próba rekonesansu badawczego, w: Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego T. XIX, 2016, s. 61.
- ↑ Tomasz Chludziński, Janusz Żmudziński „Mazowsze, mały przewodnik” Wyd. Sport i Turystyka Warszawa 1978 s. 136–137.
- ↑ Miasto Kobyłka przywitało 20- tysięcznego Mieszkańca! [dostęp 2013-11-03] (pol.).
- ↑ Kobyłka - Muzea
- ↑ a b c strona Szkoły Podstawowej z Oddziałami Dwujęzycznymi Nr 1 w Kobyłce – Początki Jedynki, sp1.kobylka.szkolnastrona.pl [dostęp 2022-03-03].
- ↑ Zofia Nałkowska | Życie i twórczość | Artysta, Culture.pl [dostęp 2022-03-03] (pol.).
- ↑ Publiczna Szkoła Podstawowa Z Oddziałami Dwujęzycznymi Nr 1 Im. Zofii Nałkowskiej W Kobyłce 05-230 – Szkoła podstawowa, numer telefonu, mapa.targeo.pl [dostęp 2022-03-03] (pol.).
- ↑ Ciekawe początki… wzdłuż Kolei Warszawsko – Petersburskiej: Kobyłka, dawny.pl [dostęp 2022-03-04] (pol.).
- ↑ a b Szkolnastrona.pl, O szkole - Zespół Szkół Publicznych Nr 2 w Kobyłce, zsp2kobylka.szkolnastrona.pl [dostęp 2023-10-02] (pol.).
- ↑ Kobyłka. Szkoły i przedszkola
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-09].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Kobyłka
- Urząd Miasta Kobyłka. um.kobylka.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-18)].
- Kobyłka (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 221.
- Kobyłka na portalu dawny.pl
| Dzielnice | |
|---|---|
| Inne części |
