Racławice (powiat miechowski)

Racławice
Herb
Kopiec Kościuszki w Racławicach
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	miechowski
Gmina	Racławice
Liczba ludności	510
Strefa numeracyjna	(+48) 41
Kod pocztowy	32-222
Tablice rejestracyjne	KMI
SIMC	0264319
Położenie na mapie gminy Racławice Racławice
Położenie na mapie powiatu miechowskiego Racławice
Położenie na mapie województwa małopolskiego Racławice
Położenie na mapie Polski Racławice
50°19′47″N 20°13′56″E

Racławice – wieś w Polsce położona jest na lekko pofałdowanej Wyżynie Miechowskiej w województwie małopolskim, w powiecie miechowskim, w gminie Racławice, przy drodze wojewódzkiej nr 783, znana z bitwy w czasie insurekcji kościuszkowskiej. Siedziba gminy Racławice.

Części miejscowości: Biały Dół, Dale, Gościniec, Górki, Smolny Dół, Wysiołek, Zagumnie.

Historia

Na wzniesieniu Górka Kościejowska, zwanym także „Zamczyskiem”, w XIV w. stał niewielki gródek. Dowody w postaci fundamentów murów dochowały się do czasów obecnych. Nazwa Racławice najprawdopodobniej pochodzi od nazwiska właściciela dóbr rycerza Racława. Pojawia się po raz pierwszy w Kronikach Długosza, gdzie znajduje się informacja, że w roku 1410 chłopi z Racławic przywozili do obozu króla Jagiełły pod Sandomierzem soloną wołowinę i dziczyznę w beczkach. Z sąsiadującej z Racławicami wsi Wrocimowice pochodził chorąży Marcin, postać znana z opisu bitwy grunwaldzkiej.

Jan Matejko, Kościuszko pod Racławicami, 1888

W okresie powstania kościuszkowskiego wieś należała do Walerego Wielogłowskiego, herbu Starykoń, a jego dwór stał naprzeciw kościoła od strony zachodniej. Do dóbr Wielogłowskiego należały także mniejsze folwarki z dworkami w Janowiczkach i Dziemierzycach.

4 kwietnia 1794 pod Racławicami polskie wojska powstańcze pod wodzą Tadeusza Kościuszki pokonały wojska rosyjskie pod dowództwem generała Aleksandra Tormasowa.

W kwietniu 1937 podczas protestu chłopskiego we wsi w czasie interwencji policji państwowej zginęło 3 chłopów.

W latach 1976–1991 miejscowość była siedzibą gminy Racławice-Pałecznica. W latach 1975–1998 w województwie kieleckim.

Zabytki

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego.

• Kościół parafialny pw. św. Piotra i św. Pawła, 1778 z figurą św. Szczepana i obrazem „święta rozmowa” z XVI w.,
  • Dzwonnica, drewniana z dzwonem odlanym w 1547 roku;
  • Ogrodzenie, drewniane;
• Pole bitwy pod Racławicami (1794);
  • Pomnik z 1936 roku;
  • Zespół dworski – dwór i park;
  • Dworek i teren we Wrocimowicach.

Inne zabytki

• Cmentarz z grobowcami właścicieli majątków w Marchocicach, Klonowie, Janowiczkach, Dziemięrzycach i Racławicach;
• Kopiec Kościuszki usypany w latach 1926–1934.

Europejski Wybór Chłopa Roku

Od 1995 roku w pierwszą niedzielę po wspomnieniu liturgicznym św. Wojciecha, na błoniach pod pomnikiem Bartosza Głowackiego odbywa się wybór „Chłopa Roku”, który tradycyjnie dopełnia ogólnopolski Zlot Wojciechów i Bartoszów. Chłopem Roku zostaje osoba, która zdobywa najwięcej punktów w konkursach sprawnościowych, takich jak m.in.: rzut podkową do celu, dojenie krowy na czas. Wysoko punktowana jest także prezentacja stroju regionalnego oraz folkloru ze swego regionu. Warunkiem podstawowym jest, aby każdy uczestnik konkursu występował w stroju ludowym.

W 2009 odbył się I Europejski Wybór Chłopa Roku. Pomysłodawcą i ojcem chrzestnym ogólnopolskiego wyboru polskiego chłopa nad chłopy w Racławicach jest red. Piotr Płatek ze Stowarzyszenia „Teatr Regionalny”.

Zobacz też

• bitwa pod Racławicami
• Panorama Racławicka

Bibliografia

• Bogusław Krasnowolski: Leksykon zabytków architektury Małopolski. Kraków: Arkady, 2013. ISBN 978-83-2134744-8.

Linki zewnętrzne

• Kilka zdjęć z Racławic
• Zdjęcia z Racławic i okolic