Pałac w Ciszycy
50°48′19″N 15°48′48″E/50,805278 15,813333 nr rej. 652/J z dn. 7.08.80
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość |
Ciszyca |
| Adres |
ul. Jeleniogórska 38 |
| Kondygnacje |
2 |
| Ukończenie budowy |
lata 90. XVIII w. |
| Pierwszy właściciel |
Malzan |
Położenie na mapie Kowarów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu karkonoskiego  | |
| 50°48′19″N 15°48′48″E/50,805278 15,813333
| |
Pałac w Ciszycy – zabytkowy pałac[1] znajdujący się w gminie Mysłakowice, w północno-wschodniej części Kotliny Jeleniogórskiej, położony u stóp wzgórza Radziwiłówka.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwszym znanym właścicielem posiadłości był hrabia Malzan, następnym śląski minister prowincji hrabia Karl Georg von Hoym[2], który w latach 90. XVIII w. wzniósł niewielki pałacyk w stylu empire. W 1825 roku dwór wraz z majątkiem, po trzyletnim okresie dzierżawy, nabył książę Antoni Henryk Radziwiłł, pełniący w latach 1815–1833 funkcję namiestnika Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Remont wnętrza został wykonany pod wpływem Karla Friedricha Schinkla. Ściany zostały pokryte tapetami ze znanej fabryki z Kessel, w meblach przeważały motywy neogotyckie. Ciszycę odwiedzał w swoim czasie brat ówczesnego króla, książę Wilhelm Pruski z żoną. Po śmierci Antoniego Radziwiłła (w 1833) i jego żony Luizy Pruskiej majątek odziedziczyła córka Eliza, zaręczona w młodości z księciem Wilhelmem, która mieszkała w Ciszycy do śmierci w 1834 roku.
Następnie dobra przeszły w posiadanie kolejnej córki Antoniego Radziwiłła, Wandy, żony księcia Adama Czartoryskiego. Potomkowie Wandy i Adama Czartoryskich mieszkali w Ciszycy do 1927 roku tj. do czasu, gdy majątek zakupił baron von Stein-Äcker, który poddał pałacyk renowacji. W latach 30. posiadłość należała do Solly Edelmann. W 1938 zrealizowano tu film „Legenda miłosna”, odtwarzający dzieje romansu Elizy i Wilhelma[3]. Obecnie pałac i oficyna są własnością prywatną.
Opis obiektu[edytuj | edytuj kod]
Pałac w Ciszycy jest prostą, jednopiętrową budowlą, na planie prostokąta, krytą czterospadowym, mansardowym dachem ozdobionym facjatkami. Od północnego zachodu łączy się z nim jednopiętrowy budynek służbowy, na parterze murowany z górną kondygnacją z drewna. Fasady południowo-wschodnia i południowo-zachodnia liczą po 7 osi okiennych, elewacje boczne po 5. W kierunku poziomym podzielone są na kondygnacje płaskim gzymsem listwowym. Elewację główną wyróżnia trzyosiowy, lekko wysunięty ryzalit przystrojony w partii górnej ornamentami empirowymi i gzymsem zwieńczonym fryzem kostkowym. Nieistniejący obecnie balkon wsparty był na czterech doryckich kolumnach, przed którymi rozpościerał się taras. Dekoracji fasad, obecnie pokrytych niefortunnie narzutem tynkowym, dopełniały ozdobne podokienniki wykonane w tynku. Wewnątrz zachowały się tylko fasetowe plafony oraz częściowo stolarka z pocz. XIX w. – okna i drzwi.
W otoczeniu budynku znajdował się romantyczny park, z którego do dziś zachowały się niektóre okazy roślin: 18-metrowy tulipanowiec amerykański liczący około 250 lat, ponad 200-letnie sosny wejmutki, dwa buki pospolite, dąb szypułkowy w odmianie stożkowej. Park jest obecnie zaniedbany.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ NID: Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków, woj. dolnośląskie. nid.pl, 2023-06-30. [dostęp 2023-07-19]. (pol.).
- ↑ Łuczyński Romuald M. Zamki, dwory i pałace w Sudetach, Legnica, 2008, s. 72.
- ↑ Aneta Augustyn: Wypadało tu bywać. 17 kwietnia 2008. [dostęp 2009-04-17]. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wojciech Kapałczyński, Piotr Napierała: Zamki, pałace i dwory Kotliny Jeleniogórskiej. Wrocław: Fundacja Doliny Pałaców i Ogrodów Kotliny Jeleniogórskiej, 2005, s. 81–83. ISBN 83-92292-21-9.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
| Dwory | |
|---|---|
| Pałace | |
| Wieże rycerskie | |
| Zamki |
