Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Riccardo Giacconi (ur. 6 października 1931 w Genui, zm. 9 grudnia 2018 w San Diego[1]) – amerykański astrofizyk włoskiego pochodzenia, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (2002).
Profesor Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa w Baltimore. W latach 1993–1999 był dyrektorem generalnym Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO). Nagrodę Nobla (razem z Raymondem Davisem i Masatoshim Koshibą) otrzymał za pionierskie prace w dziedzinie astrofizyki[2].
W 1981 American Astronomical Society przyznało mu nagrodę Henry Norris Russell Lectureship. W 1982 otrzymał Złoty Medal Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego, a w 1987 Nagrodę Wolfa. W 1996 nadano mu doktorat honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego (promotorem był Józef Smak)[3][4].
- ↑ È morto il fisico Riccardo Giacconi, Nobel nel 2002, padre dell’Astronomia a raggi X. repubblica.it. [dostęp 2018-12-10]. (wł.).
- ↑ Riccardo Giacconi - Facts. [w:] The Nobel Prize in Physics 2002 > Raymond Davis Jr., Masatoshi Koshiba, Riccardo Giacconi [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-01-21]. (ang.).; autobiografia, Nobel Lecture The Dawn of X-Ray Astronomy
- ↑ Wykaz doktoratów honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego (od 1946 roku). [w:] www.uw.edu.pl/o_uw/historia [on-line]. Uniwersytet Warszawski. [dostęp 2014-01-21].; poz.98. 26 IV 1996 r. – Riccardo Giacconi, dr astronomii, profesor European Southern Observatory, Monachium
- ↑ Doktoraty honoris causa w latach 1994-2013 [online], Uniwersytet Warszawski, 22 sierpnia 2018 [dostęp 2023-01-31] (pol.).
- Riccardo Giacconi. [w:] The Bruce Medalists [on-line]. Department of Physics and Astronomy, Sonoma State University. [dostęp 2016-07-27]. (ang.).
XX wiek |
- 1901: Röntgen
- 1902: Lorentz, Zeeman
- 1903: Becquerel, P. Curie, M. Curie
- 1904: Rayleigh
- 1905: Lenard
- 1906: Thomson
- 1907: Michelson
- 1908: Lippmann
- 1909: Marconi, Braun
- 1910: van der Waals
- 1911: Wien
- 1912: Dalén
- 1913: Kamerlingh Onnes
- 1914: von Laue
- 1915: W.L. Bragg, W.H. Bragg
- 1917: Barkla
- 1918: Planck
- 1919: Stark
- 1920: Guillaume
- 1921: Einstein
- 1922: N. Bohr
- 1923: Millikan
- 1924: Siegbahn
- 1925: Franck, Hertz
- 1926: Perrin
- 1927: Compton, Wilson
- 1928: Richardson
- 1929: de Broglie
- 1930: Raman
- 1932: Heisenberg
- 1933: Schrödinger, Dirac
- 1935: Chadwick
- 1936: Hess, Anderson
- 1937: Davisson, Thomson
- 1938: Fermi
- 1939: Lawrence
- 1943: Stern
- 1944: Rabi
- 1945: Pauli
- 1946: Bridgman
- 1947: Appleton
- 1948: Blackett
- 1949: Yukawa
- 1950: Powell
- 1951: Cockcroft, Walton
- 1952: Bloch, Purcell
- 1953: Zernike
- 1954: Born, Bothe
- 1955: Lamb, Kusch
- 1956: Shockley, Bardeen, Brattain
- 1957: Yang, T.D. Lee
- 1958: Czerenkow, Frank, Tamm
- 1959: Segrè, Chamberlain
- 1960: Glaser
- 1961: Hofstadter, Mössbauer
- 1962: Landau
- 1963: Wigner, Goeppert-Mayer, J. Hans D. Jensen
- 1964: Townes, Basow, Prochorow
- 1965: Tomonaga, Schwinger, Feynman
- 1966: Kastler
- 1967: Bethe
- 1968: Alvarez
- 1969: Gell-Mann
- 1970: Alfvén, Néel
- 1971: Gabor
- 1972: Bardeen, Cooper, Schrieffer
- 1973: Esaki, Giaever, Josephson
- 1974: Ryle, Hewish
- 1975: A. Bohr, Mottelson, Rainwater
- 1976: Richter, Ting
- 1977: Anderson, Mott, van Vleck
- 1978: Kapica, Penzias, Wilson
- 1979: Glashow, Salam, Weinberg
- 1980: Cronin, Fitch
- 1981: Bloembergen, Schawlow, Siegbahn
- 1982: Wilson
- 1983: Chandrasekhar, Fowler
- 1984: Rubbia, van der Meer
- 1985: von Klitzing
- 1986: Ruska, Binnig, Rohrer
- 1987: Bednorz, Müller
- 1988: Lederman, Schwartz, Steinberger
- 1989: Ramsey, Dehmelt, Paul
- 1990: Friedman, Kendall, Taylor
- 1991: de Gennes
- 1992: Charpak
- 1993: Hulse, Taylor
- 1994: Brockhouse, Shull
- 1995: Perl, Reines
- 1996: D. Lee, Osheroff, Richardson
- 1997: Chu, Cohen-Tannoudji, Phillips
- 1998: Laughlin, Störmer, Tsui
- 1999: 't Hooft, Veltman
- 2000: Ałfiorow, Kroemer, Kilby
|
---|
XXI wiek |
- 2001: Cornell, Ketterle, Wieman
- 2002: Davis Jr., Koshiba, Giacconi
- 2003: Abrikosow, Ginzburg, Leggett
- 2004: Gross, Politzer, Wilczek
- 2005: Glauber, Hall, Hänsch
- 2006: Mather, Smoot
- 2007: Fert, Grünberg
- 2008: Nambu, Kobayashi, Maskawa
- 2009: Kao, Boyle, Smith
- 2010: Gejm, Nowosiołow
- 2011: Perlmutter, Schmidt, Riess
- 2012: Haroche, Wineland
- 2013: Englert, Higgs
- 2014: Akasaki, Amano, Nakamura
- 2015: Kajita, McDonald
- 2016: Thouless, Haldane, Kosterlitz
- 2017: Weiss, Barish, Thorne
- 2018: Ashkin, Mourou, Strickland
- 2019: Peebles, Mayor, Queloz
- 2020: Penrose, Genzel, Ghez
- 2021: Manabe, Hasselmann, Parisi
- 2022: Aspect, Clauser, Zeilinger
- 2023: Agostini, Krausz, L’Huillier
|
---|
XX wiek |
- 1978: Chien-Shiung Wu
- 1979: George Eugene Uhlenbeck, Giuseppe Occhialini
- 1980: Michael E. Fisher, Leo P. Kadanoff, Kenneth G. Wilson
- 1981: Freeman J. Dyson, Gerardus ’t Hooft, Victor F. Weisskopf
- 1982: Leon Max Lederman, Martin Perl
- 1983/1984: Erwin L. Hahn, Peter B. Hirsch, Theodore H. Maiman
- 1984/1985: Conyers Herring, Philippe Nozieres
- 1986: Mitchell J. Feigenbaum, Albert J. Libchaber
- 1987: Herbert Friedman, Bruno B. Rossi, Riccardo Giacconi
- 1988: Roger Penrose, Stephen Hawking
- 1989: nie przyznano
- 1990: Pierre-Gilles de Gennes, David J. Thouless
- 1991: Maurice Goldhaber, Valentine L. Telegdi
- 1992: Joseph H. Taylor Jr.
- 1993: Benoît Mandelbrot
- 1994/1995: Witalij Ginzburg, Yoichiro Nambu
- 1995/1996: nie przyznano
- 1997: John Archibald Wheeler
- 1998: Jakir Aharonow, sir Michael V. Berry
- 1999: Dan Szechtman
- 2000: Raymond Davis, Masatoshi Koshiba
|
---|
XXI wiek |
- 2001: nie przyznano
- 2002/3: Bertrand I. Halperin, Anthony J. Leggett
- 2004: Robert Brout, Francois Englert, Peter W. Higgs
- 2005: Daniel Kleppner
- 2006/2007: Albert Fert, Peter Grünberg
- 2008/2009: nie przyznano
- 2010: John Clauser, Alain Aspect, Anton Zeilinger
- 2011: Maximilian Haider, Harald Rose, Knut Urban
- 2012: Ja’akow Bekenstein
- 2013: Peter Zoller, Ignacio Cirac
- 2014: nie przyznano
- 2015: James D. Bjorken, Robert P. Kirshner
- 2016: Josef Imry
- 2017: Michel Mayor, Didier Queloz
- 2018: Charles Henry Bennett, Gilles Brassard
- 2019: nie przyznano
- 2020: Rafi Bistritzer, Pablo Jarillo-Herrero, Allan MacDonald
- 2021: Giorgio Parisi
- 2022: Ferenc Krausz, Paul Corkum, Anne L’Huillier
|
---|
2000 |
|
---|
2001 |
|
---|
2002 |
|
---|
2003 |
|
---|
2004 |
|
---|
2005 |
|
---|
2006 |
|
---|
2007 |
|
---|
2008 |
|
---|
2009 |
|
---|
- 1901: Edward Charles Pickering
- 1902: Jacobus Kapteyn
- 1903: Hermann von Struve
- 1904: George Ellery Hale
- 1905: Lewis Boss
- 1906: William Wallace Campbell
- 1907: Ernest William Brown
- 1908: David Gill
- 1909: Oskar Backlund
- 1910: Friedrich Küstner
- 1911: Philip Herbert Cowell
- 1912: Arthur Robert Hinks
- 1913: Henri-Alexandre Deslandres
- 1914: Max Wolf
- 1915: Alfred Fowler
- 1916: John L. E. Dreyer
- 1917: Walter Sydney Adams
- 1918: John Evershed
- 1919: Guillaume Bigourdan
- 1921: Henry Norris Russell
- 1922: James Hopwood Jeans
- 1923: Albert A. Michelson
- 1924: Arthur Eddington
- 1925: Frank Watson Dyson
- 1926: Albert Einstein
- 1927: Frank Schlesinger
- 1928: Ralph Allen Sampson
- 1929: Ejnar Hertzsprung
- 1930: John Stanley Plaskett
- 1931: Willem de Sitter
- 1932: Robert Grant Aitken
- 1933: Vesto Slipher
- 1934: Harlow Shapley
- 1935: Edward Arthur Milne
- 1936: Hisashi Kimura
- 1937: Harold Jeffreys
- 1938: William Hammond Wright
- 1939: Bernard Lyot
- 1940: Edwin Hubble
- 1943: Harold Spencer Jones
- 1944: Otto Struve
- 1945: Bengt Edlen
- 1946: Jan Oort
- 1947: Marcel Minnaert
- 1948: Bertil Lindblad
- 1949: Sydney Chapman
- 1950: Joel Stebbins
- 1951: Anton Pannekoek
- 1952: John Jackson
- 1953: Subramanyan Chandrasekhar
- 1954: Walter Baade
- 1955: Dirk Brouwer
- 1956: Thomas George Cowling
- 1957: Albrecht Unsöld
- 1958: André Danjon
- 1959: Raymond Arthur Lyttleton
- 1960: Wiktor Ambarcumian
- 1961: Herman Zanstra
- 1962: Bengt Strömgren
- 1963: Harry Hemley Plaskett
- 1964: Martin Ryle, Maurice Ewing
- 1965: Edward Bullard, Gerald Maurice Clemence
- 1966: Ira Sprague Bowen, Harold Clayton Urey
- 1967: Hannes Alfvén, Allan Rex Sandage
- 1968: Fred Hoyle, Walter Munk
- 1969: Albert T. Price, Martin Schwarzschild
- 1970: Horace Babcock
- 1971: Frank Press, Richard van der Riet Woolley
- 1972: Hal Thirlaway, Fritz Zwicky
- 1973: Francis Birch, Edwin Salpeter
- 1974: Ludwig Biermann, Keith E. Bullen
- 1975: Jesse Greenstein, Ernst Öpik
- 1976: William McCrea, John A. Ratcliffe
- 1977: David R. Bates, John G. Bolton
- 1978: Lyman Spitzer, James Van Allen
- 1979: Leon Knopoff, C. G. Wynne
- 1980: Chaim L. Pekeris, Maarten Schmidt
- 1981: James F. Gilbert, Bernard Lovell
- 1982: Riccardo Giacconi, Harrie Massey
- 1983: M. J. Seaton, Fred Whipple
- 1984: S. K. Runcorn, Jakow Borysowicz Zeldowicz
- 1985: Thomas Gold, Stephen Hawking
- 1986: George E. Backus, Alexander Dalgarno
- 1987: Takesi Nagata, Martin Rees
- 1988: Don L. Anderson, Cornelis de Jager
- 1989: Raymond Hide, Ken Pounds
- 1990: James W. Dungey, Bernard Pagel
- 1991: Witalij Ginzburg, G. J. Wasserburg
- 1992: Dan P. McKenzie, Eugene N. Parker
- 1993: Peter Goldreich, Donald Lynden-Bell
- 1994: James E. Gunn, Thomas R. Kaiser
- 1995: John T. Houghton, Raszyd Siuniajew
- 1996: Kenneth Creer, Vera Rubin
- 1997: Donald Farley, Donald Osterbrock
- 1998: Robert L. Parker, James Peebles
- 1999: Kenneth Budden, Bohdan Paczyński
- 2000: Leon Lucy, Robert Hutchinson
|
XIX wiek |
|
---|
XX wiek |
|
---|
XXI wiek |
|
---|