Błogosławiona Salomea

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Salomea OSC
Salomea Piastówna
dziewica, księżna, zakonnica
Ilustracja
Herb duchownego
Data i miejsce urodzenia

1211 lub 1212
Kraków

Data i miejsce śmierci

17 listopada 1268
Skała

Miejsce pochówku

bazylika św. Franciszka z Asyżu w Krakowie
ul. Franciszkańska 2

Księżna halicka
Okres sprawowania

1219–1221

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

Zakon Świętej Klary (klaryski)

Śluby zakonne

Multimedia w Wikimedia Commons
Błogosławiona
Beatyfikacja

17 maja 1673
Rzym
przez Klemensa X (zatwierdzenie kultu)

Wspomnienie

19 listopada

Atrybuty

gwiazda uchodząca z jej ust w chwili śmierci[1], lilia, krzyż, korona, habit klaryski

Patronka

Zawichostu, Skały

Szczególne miejsca kultu

bazylika św. Franciszka z Asyżu w Krakowie,
kościół św. Andrzeja w Krakowie
ul. Grodzka 56.

Rodzice
  • Leszek Biały
  • Grzymisława Rurykowiczówna
    • Małżeństwo

    Koloman Halicki
    (1225–1241)

    Krewni i powinowaci
  • Bolesław III Krzywousty (pradziadek)
  • Ingwar Jarosławicz (dziadek)
  • Kazimierz II Sprawiedliwy (dziadek)
  • Helena znojemska (babcia)
  • Bolesław V Wstydliwy (brat)
  • św. Kinga OSC (bratowa)
  • św. Elżbieta Węgierska (szwagierka)
  • Adelajda Kazimierzówna (ciocia)
  • Konrad I mazowiecki (wujek)
    • Multimedia w Wikimedia Commons
    Cytaty w Wikicytatach

    Błogosławiona Salomea (również Salomea Piastówna; ur. w 1211 lub 1212 w Krakowie, zm. 17 listopada 1268 w Skale) – polska księżniczka, księżna halicka, zakonnica w Zakonie Świętej Klary (klarysek), dziewica, pierwsza klaryska polskiej gałęzi tego zakonu oraz błogosławiona Kościoła katolickiego.

    Źródła historyczne[edytuj | edytuj kod]

    Głównym źródłem historycznym jest jej Żywot (łac. Vita sanctae Salomeae Reginae Haliciensis auctore Stanislao Franciscano) autorstwa franciszkańskiego teologa br. Stanisława z XIII wieku, spisany około 1401 będący podstawą jej przyszłego procesu beatyfikacyjnego[2]. Mówią o niej również inne przekazy średniowieczne: Kronika Mierzwy, Kronika wielkopolska czy Roczniki Małopolskie[3].

    Życiorys[edytuj | edytuj kod]

    Okres dzieciństwa i młodości[edytuj | edytuj kod]

    Według jej łańcucha genealogicznego pochodziła z prostej linii piastowskiej, której protoplastą rodu był Piast, a następnie: Siemowit → Lestek → Siemomysł → Mieszko I → Bolesław I Chrobry → Mieszko II Lambert → Kazimierz I Odnowiciel. Salomea urodziła się w 1211 lub 1212 na Wawelu w Krakowie, jako córka księcia małopolskiego Leszka Białego (syna Kazimierza II Sprawiedliwego) z dynastii Piastów[4] i księżniczki Grzymisławy Rurykowicz, córki księcia łuckiego Ingwara Jarosławicza[5][6]. Została ochrzczona przez biskupa krakowskiego Wincentego Kadłubka, słynnego kronikarza dziejów Polski, późniejszego błogosławionego[7].

     Osobny artykuł: Piastowie małopolscy.

    Dalsze jej losy stały się zależne od sytuacji politycznej, wymuszającej podjęcie odpowiedniej decyzji przez jej ojca Leszka. Sądzono wówczas, że koligacje rodzinne i zawierane w ten sposób małżeństwa pomiędzy rodzinami panujących są gwarantem pokoju pomiędzy sąsiadami i oddalają ewentualność konfliktu zbrojnego. Groźba najazdu węgierskiego stała się powodem zawarcia jesienią 1214 traktatu pomiędzy Leszkiem a królem węgierskim Andrzejem II na Spiszu, na mocy którego miało być utworzone królestwo halickie, na czele którego miał zasiadać syn króla Koloman Halicki zaślubiony przez córkę Leszka, Salomeę[8]. Początkowo rodzice jej zamierzali przeznaczyć ją do życia konsekrowanego (na zakonnicę), ale pod wpływem sytuacji politycznej i być może wpływu – jak przypuszczają historycy – możnowładców zmienili zdanie[9]. Po zawarciu układu spiskiego Andrzej II zwrócił się do papieża Innocentego III z prośbą o upoważnienie biskupa ostrzyhomskiego Johanesa von Merana do koronowania Kolomana na króla halickiego, który wyraził zgodę i w połowie 1215 nastąpiła jego koronacja[9]. Na skutek braku współdziałania militarnego Leszka i Andrzeja II w 1215 doszło jednak do zerwania tego układu[10]. Prowadzone później zatargi militarne przez jej ojca Leszka i sytuacja polityczna była powodem powrotu do koncepcji jego układu z Andrzejem II[11]. Kolejne takie porozumienie zawarto najprawdopodobniej w latach 1218–1219, którego potwierdzeniem miało być przybycie małoletniej Salomei na Węgry oraz jej zaręczyny, a następnie zawarcie małżeństwa z Kolomanem[12].

    Prowadzona wówczas koalicja wojsk polskich i węgierskich doprowadziła wkrótce do wyparcia nieprzyjacielskich wojsk ruskich i zdobycia Halicza oraz przybycia tam pod koniec października 1219, 11-letniego Kolomana i zaręczonej z nim kilkuletniej Salomei[12]. Dwa lata później (1221) młoda para zmuszona była do opuszczenia Halicza wskutek najazdu i zwycięskiego kontrataku koalicji wojsk ruskich[13]. Schronili się oni wówczas do halickiej, warownej cerkwi Maryi Panny, poddając się po kilku dniach księciu nowogrodzkiemu Mścisławowi Mścisławiczowi, który wziął ich do niewoli na zamek najprawdopodobniej do Torczeska[14]. W wyniku prowadzonych rozmów pomiędzy Andrzejem II i Mścisławem doszło do porozumienia z końcem października 1221, w wyniku którego młoda para została uwolniona, rezygnując tym samym z tronu halickiego[14]. Po opuszczeniu Halicza młoda para udała się na dwór węgierski[15]. Około roku 1225 młoda para osiągnęła stosowny wiek do uroczystego potwierdzenia ich związku małżeńskiego[15]. Przy potwierdzeniu małżeństwa zawarto jednocześnie porozumienie odnośnie do jej ślubu czystości, który był gwarantem jej dziewictwa[15].

    Z przekazów źródłowych wynika, że prowadziła ona wówczas życie pełne umartwień, poświęcone rozmyślaniu, modlitwie, nocnym czuwaniom i praktykom postnym[16]. Zaczęła ona wówczas nosić na sobie włosiennicę, w celu praktyk pokutnych[16]. W 1226 starzejący się król Węgier Andrzej II sporządził testament, w którym mianował Kolomana jako rządcę Slawonii, Dalmacji i Kroacji (dzisiejsza Słowenia, Dalmacja i Chorwacja)[16][17]. Młoda para wkrótce na przydzielonych ziemiach prowadziła skuteczną działalność misyjną, sprowadzając tam zgromadzenia zakonne czy budując liczne kościoły[16].

    W 1234, gdy urodziła się jej krewna Kinga, późniejsza święta, zajęła się ona jej wychowaniem i formacją duchową[18]. Historycy przypuszczają, że miała ona jakiś wpływ na zawarcie małżeństwa Kingi i Bolesława V Wstydliwego, kiedy przybyła z misją do Ostrzyhomia, aby odebrać małoletnią Kingę, by przewieźć ją na dwór krakowski[18][19].

    W wyniku najazdu wojsk tatarskich na Europę w 1241 i bitwy wojsk węgierskich z nimi na równinie Mohi nad rzeką Sajó został ranny od kilku strzał jej mąż Koloman, który w drugiej połowie czerwca 1241 zmarł na skutek odniesionych ran[20].

    W zakonie sióstr klarysek[edytuj | edytuj kod]

    Bł. Salomea
    (mal. Maksymilian Piotrowski – 1837)

    W maju 1243, będąc wdową, trzydziestoletnia Salomea przybyła do Krakowa, aby poświęcić się tam życiu duchowemu[20]. W 1245 w Sandomierzu podczas I kapituły franciszkanów dokonano uroczystego aktu obłóczyn, na którym otrzymała ona z rąk prowincjała czesko-polskiego o. Rajmunda OFM habit klaryski oraz przyjęła welon, który nałożył jej biskup krakowski Jan Prandota, obierając w ten sposób dalszą drogę życia konsekrowanego[21]. Przypuszcza się, że będąc wcześniej w Slawonii przyjęła ona habit i regułę franciszkańską, zostając tercjarką[21]. Początkowo po obłóczynach przebywała ona najprawdopodobniej na dworze jej brata Bolesława Wstydliwego w Sandomierzu (drugim jego dworze po Krakowie), będąc w pobliżu klasztoru franciszkanów[21]. Wkrótce książę Bolesław ufundował w 1245 klasztor żeński w Zawichoście koło Sandomierza, sprowadzając klaryski z Pragi oraz osadzając tam Salomeę[21]. Ponadto ufundował on 18 kwietnia tegoż roku szpital św. Franciszka w Sandomierzu wraz z przynależnymi włościami i uposażeniami, których nadanie potwierdził papież Aleksander IV bullą z 2 sierpnia 1245[22]. Przywilej fundacyjny został potwierdzony przez Bolesława Wstydliwego 2 marca 1257 w Korczynie[22].

    Z uwagi na potencjalne zagrożenie nieprzyjacielskimi najazdami Tatarów klasztor został wkrótce przeniesiony (najprawdopodobniej w 1259) przez Bolesława w bezpieczniejsze miejsce – do Skały pod Krakowem, zwanej również Kamieniem Panny Maryi, przez wydanie stosownego dokumentu fundacyjnego 3 maja 1259, który potwierdził bullą z 6 sierpnia 1260 papież Aleksander IV[23]. 10 listopada 1267 Salomea dokonała lokacji Skały na prawie średzkim, której sołtysem został Dytmar Wolk[24].

    Latem, 30 sierpnia 1268 w obecności m.in. Bolesława Wstydliwego, biskupa krakowskiego Pawła z Przemankowa spisała w Skale swój testament przekazując na jego mocy wszystkie indywidualne dobra (majątki i ruchomości) na rzecz ksieni i całego konwentu sióstr klarysek, natomiast kosztowności (m.in. krzyże, kielichy, szaty i obrazy) przekazała na rzecz imienniczki, swojej krewnej Salomei OSC, córki księcia mazowieckiego Konrada, która była skalską klaryską[25]. Księgozbiór (m.in. księgi, graduały) ofiarowała pod opiekę swemu lektorowi Borzysławowi[25]. Zmarła wkrótce w klasztorze w Skale 17 listopada tegoż roku (podawana jest też data 3 lub 10 listopada)[26]. Ciało zmarłej umieszczono na marach, które przez osiem dni wystawiono w chórze klasztornym, a następnie pochowano je początkowo w klasztornym grobie ziemnym. 22 maja lub 21 czerwca 1269 zwłoki jej zostały uroczyście przeniesione ze Skały do Krakowa (z udziałem m.in. Kingi) i umieszczone w środku kościoła franciszkanów, pod posadzką w specjalnej krypcie[27].

    Tablica przodków[edytuj | edytuj kod]

    Tablica rodowodowa[28][29]
    Prapradziadkowie Władysław I Herman, książę Polski
    (1043–4.06.1102)
    Judyta Przemyślidka, księżna Polski
    (1057–25.12.1086)    		 Henryk, hrabia Bergu
    (1073–24.09.1122)
    Adelajda von Vohburg
    (1075–1.12.1125)    		 Luitpold Znojemski, książę znojemski
    (1072–15.03.1112)
    Ida Babenberg
    (1076–1115)    		 Urosz I Wukanowicz, władca Raszki
    (1072–1162)
    Anna Diogenissa
    (1074–1145)    		 Izjasław II Pantelejmon, wielki książę kijowski
    (1097–13.11.1154)
    Agnieszka Liubava, księżniczka niemiecka
    (1107–1151)    		 Władysław II Przemyślida, książę i król Czech
    (1110–18.01.1174)
    Gertruda Babenberg, księżniczka austriacka
    (23.02.1119–4.08.1150)    		 ? ?
    Pradziadkowie Bolesław III Krzywousty, książę Polski
    (20.08.1085–28.10.1138)
    Salomea z Bergu, księżna Polski
    (1093–27.07.1144)    		 Konrad II Znojemski, książę znojemski
    (1097–1161)
    Maria serbska, księżniczka serbska
    (1104–1189)    		 Jarosław Izjasławicz, książę kijowski
    (1132–1180)
    Gertruda, księżniczka czeska
    (1149–?)    		 ?
    Dziadkowie Kazimierz II Sprawiedliwy, książę Polski
    (1138–5.05.1194)
    Helena znojemska, księżniczka morawska
    (1145–1206)    		 Ingwar Jarosławicz, książę drohobuski
    (1152–1220)
    ?
    Rodzice Leszek Biały, książę Polski
    (1184–24.11.1227)
    Grzymisława Rurykowicz, księżna krakowska
    (1195–8.11.1258)
    Salomea Piastówna, księżna halicka, klaryska
    (1212–17.11.1268)

    Proces beatyfikacyjny[edytuj | edytuj kod]

    Bł. Salomea według Jana Matejki (1886).

    Początkowo jej kult pielęgnowano u grobu w kościele franciszkanów, do którego pielgrzymowano, a następnie cześć odbierała również w pobliskim kościele św. Andrzeja, do którego około 1318 przeniosły się siostry klaryski[30]. W podzięce za otrzymane łaski przez pątników za jej przyczyną składano u jej grobu liczne wota, a następnie zaczęto te łaski spisywać, z myślą o wyniesieniu jej w przyszłości na ołtarze[31]. W 1340 dokonano otwarcia jej grobowca, rozdzielając jej szczątki do dwóch trumien[31]. W jednej, drewnianej złożono czaszkę i kości do pasa włącznie, natomiast kości miednicy oraz nóg przełożono do drugiej ołowianej trumny, po czym złożono je obie w jednym grobowcu[31]. W drugiej połowie XVI wieku nad grobowcem wybudowano ołtarz z jej wizerunkiem oraz baldachimem[31].

    Z inicjatywy ojców franciszkanów oraz sióstr klarysek podjęto starania w celu rozpoczęcia procesu jej beatyfikacji, będącego następstwem cudów i łask dokonanych za jej wstawiennictwem[32]. 6 marca 1630 dokonano ponownego otwarcia jej grobowca przy udziale specjalnie powołanej komisji, z myślą o przeniesieniu jej szczątków na inne miejsce w kościele[32]. Szczątki z obu trumien połączono, składając je w nowej ołowianej trumience, wyodrębniając jednocześnie dwie cząstki (małe fragmenty ręki i nogi) dla klasztoru klarysek krakowskich[33]. Trumienkę następnie złożono w przeznaczonej specjalnej kaplicy kościelnej Cechu Cieśli, usytuowanej w kącie północnego ramienia transeptu od ul. Brackiej, zwaną odtąd kaplicą Salomei[33]. Kaplice tę następnie odrestaurowano, w ołtarzu marmurowym fundacji Zborowskich umieszczono jej wizerunek ofiarowany przez abp. Henryka Firleja[33]. W kaplicy tej złożono również szczątki jej brata Bolesława Wstydliwego[33].

    W oparciu o upoważnienie Kongregacji ds. Obrzędów z Rzymu, biskup krakowski Piotr Gembicki dekretem z 6 września 1650 powołał trybunał dla przeprowadzenia procesu informacyjnego w następującym składzie[34]:

    • bp dr Mikołaj Oborski – przewodniczący trybunału, sufragan krakowski
    • ks. dr M. A. Rudzki – protonotariusz apostolski, prepozyt kolegiaty wieluńskiej, profesor seminarium katedralnego
    • ks. Jan Romiszewski – scholastyk krakowski, prepozyt łętowski, profesor kolegium św. Floriana w Krakowie, sekretarz królewski
    • ks. dr J. Speroniusz – profesor Akademii Krakowskiej, kanonik kolegiaty św. Floriana w Krakowie
    • o. dr Jacek Liberiusz CRL – prepozyt Kanoników Regularnych klasztoru Bożego Ciała w Krakowie
    • o. dr Franciszek Marcinkowski OFMConv. – reprezentant polskiej prowincji franciszkanów i sióstr klarysek, prokurator procesu
    • dr J. Smoleński – protokolant, notariusz Stolicy Apostolskiej
    • W. Gniewisz – relator
    • A. Razowski – relator
    • S. Stankiewicz – woźny
    • K. Kozanecki – woźny

    W okresie od 9 grudnia 1650 do 8 lutego 1651 trybunał przesłuchał w Krakowie i Skale 43 świadków, zeznających w sprawie jej kultu i doznanych łask za jej przyczyną[35]. 12 kwietnia 1651 proces informacyjny został zamknięty przez bp. Piotra Gembickiego, a akta zostały przekazane Stolicy Apostolskiej, celem dalszego postępowania[36]. W wyniku stwierdzonych niejasności w dokumentacji i niedokładności proces nie został zakończony pomyślnie, a wniosek oddalono[36]. W 1660 król Jan Kazimierz i jego żona Ludwika Maria Gonzaga wraz z biskupami zwrócili, się z prośbą do papieża Aleksandra VII o wznowienie procesu jej beatyfikacji, który następnie zlecił 2 lipca tegoż roku Kongregacji ds. Obrzędów wznowienie postępowania[36]. Kongregacja ta 13 grudnia 1660 zleciła bp. Andrzejowi Trzebickiemu powołanie trybunału, celem przeprowadzenia nowego procesu informacyjnego[36]. Trybunał procesowy został utworzony przez bp. Trzebickiego 9 lipca 1663 w następującym składzie[37]:

    • bp dr Mikołaj Oborski – przewodniczący trybunału, sufragan krakowski
    • ks. dr Jan Chryzostom Bodzenta – protonotariusz apostolski
    • ks. dr Paweł Sarnowski
    • ks. dr Andrzej Kucharski – profesor Akademii Krakowskiej
    • o. dr Franciszek Marcinkowski OFMConv. – prokurator procesu
    • ks. dr Mateusz Kazimierz Ostrowski – notariusz apostolski, subpromotor procesu
    • Jakub Andrzej Pawłowski – protokolant, notariusz apostolski
    • J. Skierczyński – notariusz apostolski
    • o. Albert Wielecki OFMConv. – woźny
    • o. Jan Stawicki OFMConv. – woźny

    W okresie od 26 listopada 1663 do 26 listopada 1664 trybunał przesłuchał 42 świadków w Krakowie i Skale, w tym m.in. abp. lwowskiego Jana Tarnowskiego[38]. 7 marca 1665 drugi proces informacyjny został zamknięty w kaplicy kolegiaty Wszystkich Świętych w Krakowie podczas uroczystości 11 marca tegoż roku, po czym akta zostały 15 grudnia 1665 przekazane do Stolicy Apostolskiej[39]. 6 maja 1673 Kongregacja po wnikliwej analizie dokumentacji przekazała sprawę papieżowi Klemensowi X do rozstrzygnięcia, który 17 maja tegoż roku zatwierdził kult Służebnicy Bożej s. Salomei, ogłaszając ją w ten sposób błogosławioną[39]. Fakt ten potwierdziła dekretem Kongregacja ds. Obrzędów 16 września 1673[39]. Brewe papieża (łac. Apostolicae servitutis officium) ogłaszającą ją błogosławioną nosi datę 18 grudnia 1673[39]. Ponadto papież zezwolił na odprawienie ku jej czci 17 listopada mszy świętej i oficjum o świętych dziewicach według brewiarza i Mszału Rzymskiego[39]. Uroczystości pobeatyfikacyjne odbyły się w Krakowie 16 listopada 1673 procesją z jej relikwiami z kościoła klarysek pw. św. Andrzeja do kościoła franciszkanów z udziałem bp. Mikołaja Oborskiego przy licznym udziale duchowieństwa i wiernych[40].

    Kaplica bł. Salomei w kościele franciszkanów w Krakowie
    Rzeźba nagrobna bł. Salomei z kościoła franciszkanów w Krakowie, dłuta Stanisława Wójcika

    Po jej beatyfikacji kaplicę ponownie odrestaurowano[40]. Pokryto ją miedzią, a na szczycie dachu umieszczono złocistą koronę z gałką i krzyżem[40]. Wcześniej, bo w 1671 o. Franciszek Marcinkowski OFMConv. ufundował nową trumienkę miedzianą (relikwiarz skrzynkowy) ze srebrnymi ornamentami, trybowanym orłem oraz symbolicznymi figurkami[40]. Po pożarze kościoła franciszkanów w 1850 kaplicę tę ponownie odnowiono[41]. Pod mensą umieszczono leżącą marmurową postać bł. Salomei dłuta Stanisława Wójcika[41].

    Warto dodać, że w 2011 odpowiadając na prośbę s. Barbary Dragon OSC, ksieni klasztoru Sióstr Klarysek w Krakowie, po uprzednim otrzymaniu Instrukcji Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, kard. Stanisław Dziwisz powołał Komisję w celu kanonicznych oględzin i pobrania jej relikwii, czczonych w relikwiarzach w tymże klasztorze[42]. Dokonano ich oczyszczenia, pobrano cząstki kości do nowych relikwiarzy i nałożono nowe lakowe pieczęcie Krakowskiej Kurii Metropolitalnej[42].

    Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

    Witraż bł. Salomei z kościoła franciszkanów w Krakowie,
    (proj. Stanisława Wyspiańskiego)
    • W kościele franciszkanów w Krakowie poza jej kaplicą, gdzie spoczywają jej doczesne szczątki, znajduje się duża, mosiężna płyta na posadzce prezbiterium na wprost ołtarza głównego. Znajduje się ona nad kryptą, gdzie w latach 1269–1630 pierwotnie spoczywała. Ponadto w kościele znajduje się poświęcony jej witraż wykonany wg projektu Stanisława Wyspiańskiego[43].
    • W kościele św. Andrzeja w Krakowie jeden z bocznych ołtarzy jest jej poświęcony[44]. Ponadto znajduje się tu wiele malowideł i obrazów związanych z jej życiem[44]. W chórze zakonnym jest ołtarzyk, na którym umieszczono jej część relikwii[44]. Ponadto klasztor jest w posiadaniu m.in. jej włosiennicy, różańca, odręcznego testamentu, graduału późnoromańskiego z XIII wieku, pisanego na pergaminie[44][17]. Cenną pamiątką po niej jest mozaika z XII wieku, ułożona z kolorowych kamyczków na wosku z wizerunkiem Matki Bożej[44]. Na szafach zakrystyjnych w kapitularzu znajduje się kolekcja 24 obrazów z jej życia, które ufundowała ksieni s. Ludwika Zamoyska OSC w 1690[44].
    • Powstało wiele modlitw ku jej czci oraz około 35 pieśni[45]. Ułożono specjalne godzinki i litanię[45]. Specjalną cześć oddają jej w konwencie siostry klaryski 6 marca (odnalezienie relikwii) oraz – po reformie kalendarza liturgicznego – 19 listopada (wspomnienie liturgiczne)[45].
    • W Grodzisku znajduje się tzw. Pustelnia błogosławionej Salomei, budynek w rzucie zbliżonym do kwadratu, m.in. z kamiennym łóżkiem oraz ołtarzykiem bł. Salomei, przy którym – według tradycji – się modliła[46]. W 1689 ks. Sebastian Piskorski nazwał skałę wydobywaną w niewielkim łomie na wschodnim zboczu Doliny Prądnika, w południowej części wzgórza Grodzisko, na którym wzniesiono Pustelnię bł. Salomei „Marmurem bł. Salomei”, unikatowym kamieniarskim materiałem zdobniczym[47].
    • W Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy znajduje się obraz malowany w 1837 przez Maksymiliana Piotrowskiego z wizerunkiem błogosławionej[48]
    • W 1889 we Lwowie utworzono Towarzystwo bł. Salomei, którego celem były uczynki miłosierdzia, opieka i pomoc wdowom[49]. W kościele Polskiej Parafii Personalnej w Budapeszcie przy ulicy Óhegy utca 11 (węg. Lengyel nemzetiségi templom) znajduje się witraż jej poświęcony[50][51].
    • 18 listopada 2012 dekretem biskupa kieleckiego Kazimierza Ryczana utworzono kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Józefa Robotnika w Ojcowie-Grodzisku diecezjalnym sanktuarium Salomei Piastówny[52]. W sanktuarium tym znajduje się ozdobiony koralami relikwiarz z cząstką jej kości. Od 2012 z inicjatywy Rady Parafialnej kościoła św. Jana Chrzciciela, akceptacji władz miasta oraz zgodzie Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów z Rzymu stała się ona patronką Zawichostu[53]. Ponadto od 5 czerwca 2017 dekretem tej Kongregacji została ogłoszona patronką miasta Skały[54]. Od 2012 na wniosek społeczności gimnazjum, uchwałą Rady Miasta w Skale została ona patronką tamtejszego gimnazjum (od 2017 szkoły podstawowej nr 2)[55].
    • 24 września 2013 w Żukowie z siedzibą w Kartuzach utworzono z inicjatywy Teresy Dyl-Sosnowskiej fundację „Ocalić Źródło” im. bł. Salomei, której celem jest działalność na rzecz szeroko rozumianej ekologii i ochrony środowiska[56].
    • W sześciu miejscowościach w Polsce, a mianowicie w: Częstochowie[57], Głogowie[58], Leszczach[59], Skale[60], Szczecinie[61] i Zielonej Górze[62] jedną z ulic nazwano jej imieniem
    • Decyzją konwentu klarysek z ksieni s. Joanną Długą OSC, okres od 19 listopada 2017 do 19 listopada 2018 ustanowiono czasem szczególnego roku jubileuszowego przed uroczystościami 750. rocznicy jej śmierci[63]. Z tej okazji każdego 19. dnia miesiąca w klasztorze krakowskim trwała specjalna nowenna przed tymi uroczystościami[63][64]. W roku jubileuszowym konwent sióstr klarysek odwiedził 11 marca 2018 prezydent Polski Andrzej Duda[65]. 29 lipca 2018 (w roku jubileuszowym) cząstka relikwii bł. Salomei została przekazana przez siostry klaryski do kościoła Najświętszej Maryi Panny Gwiazdy Nowej Ewangelizacji i św. Jana Pawła II w Toruniu, które jest związane z Radiem Maryja[66].

    Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

    Przypisy[edytuj | edytuj kod]

    1. ↑ Wiesław Aleksander Niewęgłowski, Leksykon świętych, Warszawa: Świat Książki, 2006, s. 185–186, ISBN 978-83-247-0574-0.
    2. ↑ Kanior 1987 ↓, s. 36.
    3. ↑ Kanior 1987 ↓, s. 37.
    4. ↑ Furtki piastowskie, [w:] Dynastia Piastów – strona rodzinna [online], genealogia.okiem.pl [zarchiwizowane z adresu 2018-05-17].
    5. ↑ Kanior 1987 ↓, s. 38–40.
    6. ↑ 19 listopada. Błogosławiona Salomea, dziewica, [w:] Internetowa Liturgia Godzin [online], brewiarz.pl [dostęp 2017-05-04].
    7. ↑ Żywot błogosławionej Salomei, wdowy i klaryski, księżnej halickiej, [w:] Regnum Christi [online], regnumchristi.com.pl, 7 stycznia 2017 [zarchiwizowane z adresu 2018-12-09].
    8. ↑ Kanior 1987 ↓, s. 40–41.
    9. ↑ a b Kanior 1987 ↓, s. 41.
    10. ↑ Kanior 1987 ↓, s. 42.
    11. ↑ Kanior 1987 ↓, s. 42–44.
    12. ↑ a b Kanior 1987 ↓, s. 44.
    13. ↑ Kanior 1987 ↓, s. 44–45.
    14. ↑ a b Kanior 1987 ↓, s. 45.
    15. ↑ a b c Kanior 1987 ↓, s. 46.
    16. ↑ a b c d Kanior 1987 ↓, s. 47.
    17. ↑ a b Błogosławiona Salomea (1211 lub 1212 – 1268), [w:] Siostry klaryski. Klasztor w Krakowie [online], klaryski.pl [zarchiwizowane z adresu 2022-06-27].
    18. ↑ a b Kanior 1987 ↓, s. 48.
    19. ↑ Tajne poselstwo Salomei. Czy błogosławiona Salomea wysłała potajemnie Kingę do Polski?, [w:] Klasztor klarysek w Starym Sączu [online], klaryski.sacz.pl [zarchiwizowane z adresu 2019-12-20].
    20. ↑ a b Kanior 1987 ↓, s. 49.
    21. ↑ a b c d Kanior 1987 ↓, s. 50.
    22. ↑ a b Kanior 1987 ↓, s. 52.
    23. ↑ Kanior 1987 ↓, s. 52–53.
    24. ↑ Kanior 1987 ↓, s. 54.
    25. ↑ a b Kanior 1987 ↓, s. 56.
    26. ↑ Kanior 1987 ↓, s. 56–57.
    27. ↑ Kanior 1987 ↓, s. 57.
    28. ↑ Salomea Piastówna [online], geni.com [dostęp 2018-01-03].
    29. ↑ Marek Jerzy Minakowski, Salomea ks. Piastówna (ID: dw.952), [w:] Wielka genealogia Minakowskiego [online], sejm-wielki.pl [zarchiwizowane z adresu 2023-02-25].
    30. ↑ Kanior 1987 ↓, s. 58.
    31. ↑ a b c d Kanior 1987 ↓, s. 59.
    32. ↑ a b Kanior 1987 ↓, s. 61.
    33. ↑ a b c d Kanior 1987 ↓, s. 62.
    34. ↑ Kanior 1987 ↓, s. 63–64.
    35. ↑ Kanior 1987 ↓, s. 64.
    36. ↑ a b c d Kanior 1987 ↓, s. 65.
    37. ↑ Kanior 1987 ↓, s. 65–66.
    38. ↑ Kanior 1987 ↓, s. 66.
    39. ↑ a b c d e Kanior 1987 ↓, s. 67.
    40. ↑ a b c d Kanior 1987 ↓, s. 68.
    41. ↑ a b Kanior 1987 ↓, s. 69.
    42. ↑ a b Kraków: Kanoniczne oględziny i pobranie relikwii bł. Salomei, [w:] Serwis informacyjny konferencji wyższych przełożonych zakonów męskich w Polsce „Życie Zakonne” [online], zyciezakonne.pl, 1 listopada 2011.
    43. ↑ Zabytki (Witraże Wyspiańskiego) [online], franciszkanska.pl [zarchiwizowane z adresu 2017-09-09].
    44. ↑ a b c d e f Kanior 1987 ↓, s. 70.
    45. ↑ a b c Kanior 1987 ↓, s. 71.
    46. ↑ Pustelnia bł. Salomei, [w:] Ojcowski Park Narodowy [online], ojcowskiparknarodowy.pl [zarchiwizowane z adresu 2022-11-30].
    47. ↑ Marmur bł. Salomei [online], geotyda.pl [zarchiwizowane z adresu 2023-04-06].
    48. ↑ Inga Kopciewicz, 200 rocznica urodzin Maksymiliana Antoniego Piotrowskiego [online], muzeum.bydgoszcz.pl, 6 czerwca 2013 [zarchiwizowane z adresu 2018-12-09].
    49. ↑ Kanior 1987 ↓, s. 74.
    50. ↑ Leszek Wątróbski, Dobrze być Polakiem na Węgrzech, [w:] Dziennik Kijowski [online], dk.com.ua, 2014 [zarchiwizowane z adresu 2022-08-16].
    51. ↑ Lengyel nemzetiségi templom (mapa) 1:6000 [online], pl.mapy.cz [dostęp 2017-05-06].
    52. ↑ Ustanowienie Sanktuarium bł. Salomei Piastówny, [w:] Parafia Rzymskokatolicka pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Józefa Robotnika w Ojcowie-Grodzisku [online], ojcow-grodzisko.pl [zarchiwizowane z adresu 2017-04-09].
    53. ↑ Małgorzata Płaza, Błogosławiona Salomea została patronką Zawichostu, [w:] „Echo Dnia” [online], echodnia.eu, 20 listopada 2012 [zarchiwizowane z adresu 2018-12-09].
    54. ↑ Bł. Salomea została ogłoszona patronką miasta Skały, [w:] Diecezja kielecka [online], diecezja.kielce.pl [zarchiwizowane z adresu 2023-04-06].
    55. ↑ Lesław Adamczyk, Błogosławiona Salomea patronką gimnazjum w Skale [online], wiadomosci24.pl, 22 maja 2012 [zarchiwizowane z adresu 2013-03-20].
    56. ↑ Statut fundacji „Ocalić Źródło” im. bł. Salomei, [w:] Ocalić Źródło. Fundacja im. bł. Salomei [online], fundacja-salomea.pl, 25 września 2013 [zarchiwizowane z adresu 2018-08-31].
    57. ↑ Częstochowa (mapa) 1:6000 [online], pl.mapy.cz [dostęp 2017-05-04].
    58. ↑ Głogów (mapa) 1:6000 [online], pl.mapy.cz [dostęp 2017-05-04].
    59. ↑ Leszcze (mapa) 1:3000 [online], pl.mapy.cz [dostęp 2017-05-04].
    60. ↑ Skała (mapa) 1:6000 [online], pl.mapy.cz [dostęp 2017-05-04].
    61. ↑ Szczecin (mapa) 1:6000 [online], pl.mapy.cz [dostęp 2017-05-04].
    62. ↑ Zielona Góra (mapa) 1:6000 [online], pl.mapy.cz [dostęp 2017-05-04].
    63. ↑ a b Jubileuszowy rok bł. Salomei, [w:] Siostry Klaryski. Klasztor w Krakowie [online], klaryski.pl [zarchiwizowane z adresu 2022-06-27].
    64. ↑ Bogdan Gancarz, Nowenna przed jubileuszem bł. Salomei, [w:] „Gość Niedzielny” [online], krakow.gosc.pl, 18 lutego 2018 [zarchiwizowane z adresu 2020-09-30].
    65. ↑ Kraków: prezydent RP Andrzej Duda odwiedził klasztor sióstr klarysek [online], radom.jezuici.pl, 11 marca 2018 [zarchiwizowane z adresu 2018-06-26].
    66. ↑ Agnieszka Czylok, Joanna Folfasińska, Ponad wszystko miłość – relikwie bł. Salomei w Toruniu [online], opoka.news, 1 sierpnia 2018 [zarchiwizowane z adresu 2018-11-05].

    Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

    Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

    Franciszkanizm
    Początki
    Święci i błogosławieni
    rodziny franciszkańskiej
    Wybitni uczeni
    franciszkańscy
    Papieże
    Działalność, instytucje,
    siedziby
    Zakon franciszkański
    Św. Franciszek
    Św. Franciszek
    Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Błogosławiona_Salomea&oldid=73022499”