Szablon:Dobry artykuł/archiwum/2016/05

Aktualnie na stronie głównej

Ulica Hetmańska w Katowicach – ulica w Katowicach, położona w środkowo-zachodniej części miasta, biegnąca w całości przez dzielnicę Załęska Hałda-Brynów część zachodnia. Droga o długości 540 m i przebiegu zbliżonym do południkowego położona jest w Starej Ligocie, będącej wschodnią częścią Ligoty. W 1880 roku powstała przy niej pierwsza ligocka szkoła. Na mapie z 1883 roku zaznaczony jest budynek szkoły, natomiast jeszcze nie ma drogi w śladzie późniejszej ulicy Hetmańskiej. Została ona wytyczona na przełomie XIX i XX wieku zgodnie z południkowym rozłogiem pól uprawnych. W następnych latach przy ulicy zaczęły powstawać kamienice-familoki, a w czasach Polski Ludowej wielorodzinne bloki mieszkalne. Ulica jest siedzibą szeregu placówek handlowo-usługowych i instytucji publicznych, w tym filii urzędu pocztowego oraz instytucji oświatowo-wychowawczych. Czytaj więcej…

Inne Dobre Artykuły • Jak pisać w stylu encyklopedycznym?

Archiwum ekspozycji dobrych artykułów

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Dobry Artykuł.

1 maja

Stanisław Głąbiński – polski prawnik, polityk i publicysta, profesor ekonomii politycznej na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Karierę polityczną rozpoczynał jako radny Lwowa, następnie był posłem do różnych ciał przedstawicielskich podmiotów tworzących monarchię austro-węgierską. Reprezentował Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne. W latach 1907–1911 był prezesem Koła Polskiego w Sejmie Krajowym Galicji oraz prezesem Polskiego Koła Sejmowego. Od stycznia do czerwca 1911 roku zajmował stanowisko ministra kolei w rządzie austriackim. Od 1914 roku był jednym z członków Centralnego Komitetu Narodowego, a później także Naczelnego Komitetu Narodowego. Był jednym z sygnatariuszy tzw. paktu lanckorońskiego. Po przewrocie majowym znalazł się w opozycji do autorytarnych rządów sanacji. Po wybuchu II wojny światowej bezskutecznie próbował przedostać się do Rumunii. Aresztowany przez NKWD i skazany na 8 lat więzienia za działalność antysowiecką i próbę przekroczenia granicy. Zmarł w sierpniu 1941 roku w więzieniu w Charkowie.

2 maja

Supermarine Swift – brytyjski odrzutowy samolot myśliwski z lat 50. XX wieku. Z powodu niedopracowanej konstrukcji, służył krótko w lotnictwie brytyjskim Royal Air Force, zastąpiony w dywizjonach bojowych przez bardziej udanego Hawkera Huntera. Dłużej – do początku lat 60. służył jako samolot myśliwsko-rozpoznawczy w brytyjskich dywizjonach w Niemczech. Swift wywodził się z kilku prototypów, na których wypróbowywano różne warianty silnika i konstrukcji. Samolot Swift pobił kilka rekordów, w tym rekord prędkości absolutnej 1183,7 km/h. Był to przy tym ostatni rekord prędkości absolutnej należący do seryjnie produkowanej maszyny brytyjskiej. Zbudowano ogółem 177 sztuk. Nigdy nie został użyty w walce.

3 maja

PKP Linia Hutnicza Szerokotorowa – polski przewoźnik kolejowy oraz zarządca infrastruktury linii kolejowej nr 65 z siedzibą w Zamościu. Spółka powstała w 2000 roku w ramach reorganizacji struktur Polskich Kolei Państwowych, a w 2001 roku rozpoczęła działalność. Przedsiębiorstwo oferuje towarowe przewozy kolejowe po zarządzanej linii i inne usługi związane z transportem ładunków. W 2015 roku przewoźnik w krajowym rynku przewozów towarowych osiągnął udział 4,30% według przewiezionej masy towarów - 4. wynik w kraju oraz 6,24% według wykonanej pracy przewozowej - 3. wynik w kraju. PKP LHS jest własnością Skarbu Państwa (69%) oraz PKP (31%) oraz wchodzi w skład Grupy PKP.

4 maja

Skarbiec wawelski – cykl obrazów Leona Wyczółkowskiego wykonanych w technice pastelu na papierze na tekturze (większość), tekturze, papierze, papierze na płótnie, przedstawiających zabytki skarbca katedry wawelskiej. Powstał w 1907 roku, wtedy też został zaprezentowany na wystawach w Krakowie oraz w Warszawie. Jest to jedyna z serii pastelowych prac tego artysty zachowana w całości do dziś. Cykl powstał z powodu zainteresowania artysty restauracją Wawelu, prowadzoną wówczas przez Zygmunta Hendla i jest swoistą inwentaryzacją wawelskich zabytków - przedstawia relikwiarze i pamiątki po polskich królach i biskupach. Spotkał się z przychylną reakcją zarówno publiczności, jak i krytyków.

5 maja

Bertrand Gachot – belgijsko-francuski kierowca wyścigowy, przedsiębiorca. W latach 1989–1992 oraz 1994–1995 uczestnik wyścigów Formuły 1. Karierę rozpoczynał w kartingu w wieku piętnastu lat. W 1983 roku uczęszczał do szkoły wyścigowej Winfield School. W 1985 roku wygrał mistrzostwa EFDA Euroseries Formuła Ford 1600, a rok później – Brytyjskiej Formuły Ford 2000. W roku 1989 z finansowym wsparciem Jeana-Pierre’a Van Rossema zadebiutował w Formule 1 w zespole Onyx, ale po wygłoszeniu negatywnych opinii na temat tego zespołu został z niego zwolniony i stracił wsparcie Van Rossema. W 1990 roku jeździł w zespole Coloni, ale nie zakwalifikował się wówczas do żadnego wyścigu. W latach 1996–1997 ścigał się w serii All-Japan GT. Po 1997 roku zaprzestał ścigania. Od roku 2000 jest właścicielem firmy Hype Energy, produkującej napoje energetyczne.

6 maja

Szarytka morska – gatunek drapieżnego ssaka morskiego z rodziny fokowatych, jedyny przedstawiciel rodzaju Halichoerus. Dorosłe samce osiągają długość rzędu 2,3 metra przy masie ciała 170–310 kg, zaś samice do około 2 metrów przy masie ciała 105–186 kg. Szarytka morska wiedzie wodno-lądowy tryb życia i jest gatunkiem typowym dla strefy przybrzeżnej. Podstawą diety szarytki są ryby, zarówno pelagiczne, jak i denne. Zamieszkuje zachodnie i wschodnie części północnego Atlantyku oraz wody Morza Bałtyckiego. Jest jednym z trzech gatunków ssaków z rodziny fokowatych zamieszkujących Morze Bałtyckie. Istniejące w przeszłości kolonie szarytek zasiedlających południowy pas wybrzeża Bałtyku od Niemiec po Litwę przestały istnieć. Płetwonogie te tworzą tam jedynie niewielkie skupiska. Z tego powodu zlokalizowana w Helu Stacja Morska Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego prowadzi prace badawcze ukierunkowane na przygotowania do eksperymentalnej hodowli i restytucji szarytki bałtyckiej do Zatoki Gdańskiej. Działania Stacji mają wymiar międzynarodowy.

7 maja

Pancerniki typu Habsburg – typ trzech przeddrednotów zbudowanych przez Austro-Węgry na przełomie XIX i XX wieku. Były to pierwsze austro-węgierskie pancerniki pełnomorskie od czasu okrętu pancernego SMS Tegetthoff z roku 1876. Klasa składała się z trzech okrętów: SMS Habsburg, SMS Árpád oraz SMS Babenberg. Pancerniki zostały wyposażone w trzy działa kal. 24 cm w dwóch wieżach artyleryjskich i mogły płynąć z maksymalną prędkością ponad 19,5 węzła. Habsburg i Árpád zostały zmodernizowane w latach 1910-1911. Podczas I wojny światowej okręty były głównie nieaktywne, służąc w IV Dywizjonie Pancerników austro-węgierskiej marynarki. Pancerniki prowadziły ostrzał artyleryjski włoskiego portu w Ankonie w 1915 roku. Okręty zostały wycofane ze służby rok później w celu zwolnienia większości ich załóg do pełnienia służby na okrętach podwodnych oraz w lotnictwie. Po wojnie wszystkie trzy pancerniki zostały przekazane Wielkiej Brytanii w ramach reparacji wojennych, a następnie sprzedane do Włoch i zezłomowane w 1921 roku.

8 maja

Stanisław Głąbiński – polski prawnik, polityk i publicysta, profesor ekonomii politycznej na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Karierę polityczną rozpoczynał jako radny Lwowa, następnie był posłem do różnych ciał przedstawicielskich podmiotów tworzących monarchię austro-węgierską. Reprezentował Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne. W latach 1907–1911 był prezesem Koła Polskiego w Sejmie Krajowym Galicji oraz prezesem Polskiego Koła Sejmowego. Od stycznia do czerwca 1911 roku zajmował stanowisko ministra kolei w rządzie austriackim. Od 1914 roku był jednym z członków Centralnego Komitetu Narodowego, a później także Naczelnego Komitetu Narodowego. Był jednym z sygnatariuszy tzw. paktu lanckorońskiego. Po przewrocie majowym znalazł się w opozycji do autorytarnych rządów sanacji. Po wybuchu II wojny światowej bezskutecznie próbował przedostać się do Rumunii. Aresztowany przez NKWD i skazany na 8 lat więzienia za działalność antysowiecką i próbę przekroczenia granicy. Zmarł w sierpniu 1941 roku w więzieniu w Charkowie.

9 maja

Sosna Lamberta – gatunek drzewa iglastego z rodziny sosnowatych. Sosna Lamberta nazywana jest często cukrową, co zawdzięcza wydzielaniu słodkiej żywicy, która jest jadalna, choć szkodliwa w większych ilościach. Gatunek ten jest charakterystyczny dla Oregonu oraz Kalifornii, sięgając do północno-zachodnich krańców Meksyku. Park Narodowy Yosemite jest ostatnią z jego większych ostoi. Sosna Lamberta znana jest z najdłuższych szyszek spośród iglastych – osiągają one do 66 cm długości i ważą do 2 kg. Jest też drugą co do wielkości sosną – jej największe okazy dorastają do 80 m wysokości i ok. 3 m średnicy pnia, wyższa jest tylko sosna żółta. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody przyznała temu gatunkowi kategorię zagrożenia LC, co oznacza, że jest on gatunkiem najmniejszej troski.

10 maja

Humber FWD – brytyjski wojskowy samochód terenowy produkowany przez firmę Humber w latach 1941-1945. Podstawową wersją był osobowy samochód terenowy Humber 4×4 Heavy Utility, potocznie nazywany Box (pol. pudełko). Został skonstruowany na potrzeby Armii Brytyjskiej, po wybuchu II wojny światowej. Konstrukcja wywodziła się częściowo z samochodu osobowego Humber Snipe, z którego zaadaptowano m.in. silnik, niezależne zawieszenie przednie i skrzynię biegów. Jego produkcja rozpoczęła się w maju 1941 roku i trwała do końca wojny. Samochody te uważane były za wytrzymałe i niezawodne i pozostały w użyciu do końca lat 50. Produkowany także w wersjach lekkiej terenowej ciężarówki o ładowności 8 cwt (400 kg) i ambulansu. '

11 maja

Mamut kolumbijski – wymarły gatunek trąbowca, mamut zamieszkujący Amerykę Północną od obszarów dzisiejszych północnych stanów USA aż do Kostaryki w epoce plejstocenu. Należał do ostatnich gatunków mamutów, linii zapoczątkowanej przez Mammutus subplanifrons we wczesnym pliocenie. Wyewoluował z mamuta stepowego, który dostał się na kontynent północnoamerykański z Azji około półtora miliona lat temu. Mamut karłowaty z kalifornijskich Channel Islands wyewoluował właśnie z mamuta kolumbijskiego. Natomiast najbliższym współczesnym krewnym tego zwierzęcia jest słoń indyjski. Osiągając 4 m wysokości w kłębie i ważąc od 8 do 10 ton, mamut kolumbijski należał do największych gatunków mamutów. Miał długie, zakrzywione ciosy i cztery trzonowce, zastępowane sześciokrotnie w ciągu życia osobnika. Najprawdopodobniej ciosów i trąby używał jak dzisiejsze słonie – do manipulacji przedmiotami, walki i żerowania.

12 maja

Katedra św. Marcina i Mikołaja w Bydgoszczy – katolicki kościół zbudowany w XV wieku w stylu gotyckim w Bydgoszczy; kościół farny, katedra diecezji bydgoskiej, sanktuarium Matki Bożej Pięknej Miłości. Stanowi najwartościowszy zabytek staropolskiej architektury Bydgoszczy oraz doskonale wpisuje się w nadrzeczny klimat miasta. Zawiera dwa czczone i koronowane wizerunki maryjne: obraz Matki Bożej Pięknej Miłości w ołtarzu głównym oraz obraz Matki Bożej Szkaplerznej w ołtarzu nawy północnej. Atrakcyjność kultową świątyni w okresie staropolskim podnosiły relikwie, wystawiane na widok publiczny. Spoczywały one w sześciu srebrnych, pozłacanych krzyżach i pacyfikałach, wysadzanych szlachetnymi kamieniami. W skład XVIII-wiecznej kolekcji relikwiowej wchodziły doczesne szczątki dziewięciu świętych. Przy kościele od strony północnej znajduje się wolnostojąca figura św. Jana Nepomucena datowana na 1729–1745 rok. Jest to najstarsza zachowana rzeźba figuralna w Bydgoszczy, stojąca „pod gołym niebem”.

13 maja

Commandos 2: Ludzie odwagi – komputerowa strategiczna gra czasu rzeczywistego osadzona w realiach II wojny światowej, wyprodukowana przez hiszpańskie studio Pyro Studios i wydana przez Eidos Interactive. Jest to druga część serii gier komputerowych Commandos i kontynuacja gry Commandos: Za linią wroga. Gracz kieruje w niej oddziałem żołnierzy brytyjskich sił specjalnych, wykonujących zadania dywersyjne na terenach okupowanych przez III Rzeszę i cesarską Japonię. Premiera gry odbyła się we wrześniu 2001 roku w wersji na system operacyjny Microsoft Windows, zaś porty na konsole PlayStation 2 oraz Xbox ukazały się na przełomie sierpnia i września 2002 roku. Latem 2005 roku ukazała się wersja na system OS X stworzona przez Zonic Limited i wydana przez Feral Interactive. Ulepszenia w stosunku do poprzednich części serii dotyczą zmiany silnika graficznego, zwiększenia liczby bohaterów i usprawnień dotyczących rozgrywki. Komputerowa wersja gry została pozytywnie oceniona przez recenzentów, natomiast jej konsolowe edycje nie wzbudziły entuzjazmu wśród krytyków.

14 maja

Pancerniki typu Habsburg – typ trzech przeddrednotów zbudowanych przez Austro-Węgry na przełomie XIX i XX wieku. Były to pierwsze austro-węgierskie pancerniki pełnomorskie od czasu okrętu pancernego SMS Tegetthoff z roku 1876. Klasa składała się z trzech okrętów: SMS Habsburg, SMS Árpád oraz SMS Babenberg. Pancerniki zostały wyposażone w trzy działa kal. 24 cm w dwóch wieżach artyleryjskich i mogły płynąć z maksymalną prędkością ponad 19,5 węzła. Habsburg i Árpád zostały zmodernizowane w latach 1910-1911. Podczas I wojny światowej okręty były głównie nieaktywne, służąc w IV Dywizjonie Pancerników austro-węgierskiej marynarki. Pancerniki prowadziły ostrzał artyleryjski włoskiego portu w Ankonie w 1915 roku. Okręty zostały wycofane ze służby rok później w celu zwolnienia większości ich załóg do pełnienia służby na okrętach podwodnych oraz w lotnictwie. Po wojnie wszystkie trzy pancerniki zostały przekazane Wielkiej Brytanii w ramach reparacji wojennych, a następnie sprzedane do Włoch i zezłomowane w 1921 roku.

15 maja

Stanisław Głąbiński – polski prawnik, polityk i publicysta, profesor ekonomii politycznej na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Karierę polityczną rozpoczynał jako radny Lwowa, następnie był posłem do różnych ciał przedstawicielskich podmiotów tworzących monarchię austro-węgierską. Reprezentował Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne. W latach 1907–1911 był prezesem Koła Polskiego w Sejmie Krajowym Galicji oraz prezesem Polskiego Koła Sejmowego. Od stycznia do czerwca 1911 roku zajmował stanowisko ministra kolei w rządzie austriackim. Od 1914 roku był jednym z członków Centralnego Komitetu Narodowego, a później także Naczelnego Komitetu Narodowego. Był jednym z sygnatariuszy tzw. paktu lanckorońskiego. Po przewrocie majowym znalazł się w opozycji do autorytarnych rządów sanacji. Po wybuchu II wojny światowej bezskutecznie próbował przedostać się do Rumunii. Aresztowany przez NKWD i skazany na 8 lat więzienia za działalność antysowiecką i próbę przekroczenia granicy. Zmarł w sierpniu 1941 roku w więzieniu w Charkowie.

16 maja

Sosna Lamberta – gatunek drzewa iglastego z rodziny sosnowatych. Sosna Lamberta nazywana jest często cukrową, co zawdzięcza wydzielaniu słodkiej żywicy, która jest jadalna, choć szkodliwa w większych ilościach. Gatunek ten jest charakterystyczny dla Oregonu oraz Kalifornii, sięgając do północno-zachodnich krańców Meksyku. Park Narodowy Yosemite jest ostatnią z jego większych ostoi. Sosna Lamberta znana jest z najdłuższych szyszek spośród iglastych – osiągają one do 66 cm długości i ważą do 2 kg. Jest też drugą co do wielkości sosną – jej największe okazy dorastają do 80 m wysokości i ok. 3 m średnicy pnia, wyższa jest tylko sosna żółta. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody przyznała temu gatunkowi kategorię zagrożenia LC, co oznacza, że jest on gatunkiem najmniejszej troski.

17 maja

Humber FWD – brytyjski wojskowy samochód terenowy produkowany przez firmę Humber w latach 1941-1945. Podstawową wersją był osobowy samochód terenowy Humber 4×4 Heavy Utility, potocznie nazywany Box (pol. pudełko). Został skonstruowany na potrzeby Armii Brytyjskiej, po wybuchu II wojny światowej. Konstrukcja wywodziła się częściowo z samochodu osobowego Humber Snipe, z którego zaadaptowano m.in. silnik, niezależne zawieszenie przednie i skrzynię biegów. Jego produkcja rozpoczęła się w maju 1941 roku i trwała do końca wojny. Samochody te uważane były za wytrzymałe i niezawodne i pozostały w użyciu do końca lat 50. Produkowany także w wersjach lekkiej terenowej ciężarówki o ładowności 8 cwt (400 kg) i ambulansu. '

18 maja

Mamut kolumbijski – wymarły gatunek trąbowca, mamut zamieszkujący Amerykę Północną od obszarów dzisiejszych północnych stanów USA aż do Kostaryki w epoce plejstocenu. Należał do ostatnich gatunków mamutów, linii zapoczątkowanej przez Mammutus subplanifrons we wczesnym pliocenie. Wyewoluował z mamuta stepowego, który dostał się na kontynent północnoamerykański z Azji około półtora miliona lat temu. Mamut karłowaty z kalifornijskich Channel Islands wyewoluował właśnie z mamuta kolumbijskiego. Natomiast najbliższym współczesnym krewnym tego zwierzęcia jest słoń indyjski. Osiągając 4 m wysokości w kłębie i ważąc od 8 do 10 ton, mamut kolumbijski należał do największych gatunków mamutów. Miał długie, zakrzywione ciosy i cztery trzonowce, zastępowane sześciokrotnie w ciągu życia osobnika. Najprawdopodobniej ciosów i trąby używał jak dzisiejsze słonie – do manipulacji przedmiotami, walki i żerowania.

19 maja

Katedra św. Marcina i Mikołaja w Bydgoszczy – katolicki kościół zbudowany w XV wieku w stylu gotyckim w Bydgoszczy; kościół farny, katedra diecezji bydgoskiej, sanktuarium Matki Bożej Pięknej Miłości. Stanowi najwartościowszy zabytek staropolskiej architektury Bydgoszczy oraz doskonale wpisuje się w nadrzeczny klimat miasta. Zawiera dwa czczone i koronowane wizerunki maryjne: obraz Matki Bożej Pięknej Miłości w ołtarzu głównym oraz obraz Matki Bożej Szkaplerznej w ołtarzu nawy północnej. Atrakcyjność kultową świątyni w okresie staropolskim podnosiły relikwie, wystawiane na widok publiczny. Spoczywały one w sześciu srebrnych, pozłacanych krzyżach i pacyfikałach, wysadzanych szlachetnymi kamieniami. W skład XVIII-wiecznej kolekcji relikwiowej wchodziły doczesne szczątki dziewięciu świętych. Przy kościele od strony północnej znajduje się wolnostojąca figura św. Jana Nepomucena datowana na 1729–1745 rok. Jest to najstarsza zachowana rzeźba figuralna w Bydgoszczy, stojąca „pod gołym niebem”.

20 maja

Commandos 2: Ludzie odwagi – komputerowa strategiczna gra czasu rzeczywistego osadzona w realiach II wojny światowej, wyprodukowana przez hiszpańskie studio Pyro Studios i wydana przez Eidos Interactive. Jest to druga część serii gier komputerowych Commandos i kontynuacja gry Commandos: Za linią wroga. Gracz kieruje w niej oddziałem żołnierzy brytyjskich sił specjalnych, wykonujących zadania dywersyjne na terenach okupowanych przez III Rzeszę i cesarską Japonię. Premiera gry odbyła się we wrześniu 2001 roku w wersji na system operacyjny Microsoft Windows, zaś porty na konsole PlayStation 2 oraz Xbox ukazały się na przełomie sierpnia i września 2002 roku. Latem 2005 roku ukazała się wersja na system OS X stworzona przez Zonic Limited i wydana przez Feral Interactive. Ulepszenia w stosunku do poprzednich części serii dotyczą zmiany silnika graficznego, zwiększenia liczby bohaterów i usprawnień dotyczących rozgrywki. Komputerowa wersja gry została pozytywnie oceniona przez recenzentów, natomiast jej konsolowe edycje nie wzbudziły entuzjazmu wśród krytyków.

21 maja

Pancerniki typu Habsburg – typ trzech przeddrednotów zbudowanych przez Austro-Węgry na przełomie XIX i XX wieku. Były to pierwsze austro-węgierskie pancerniki pełnomorskie od czasu okrętu pancernego SMS Tegetthoff z roku 1876. Klasa składała się z trzech okrętów: SMS Habsburg, SMS Árpád oraz SMS Babenberg. Pancerniki zostały wyposażone w trzy działa kal. 24 cm w dwóch wieżach artyleryjskich i mogły płynąć z maksymalną prędkością ponad 19,5 węzła. Habsburg i Árpád zostały zmodernizowane w latach 1910-1911. Podczas I wojny światowej okręty były głównie nieaktywne, służąc w IV Dywizjonie Pancerników austro-węgierskiej marynarki. Pancerniki prowadziły ostrzał artyleryjski włoskiego portu w Ankonie w 1915 roku. Okręty zostały wycofane ze służby rok później w celu zwolnienia większości ich załóg do pełnienia służby na okrętach podwodnych oraz w lotnictwie. Po wojnie wszystkie trzy pancerniki zostały przekazane Wielkiej Brytanii w ramach reparacji wojennych, a następnie sprzedane do Włoch i zezłomowane w 1921 roku.

22 maja

Stanisław Głąbiński – polski prawnik, polityk i publicysta, profesor ekonomii politycznej na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Karierę polityczną rozpoczynał jako radny Lwowa, następnie był posłem do różnych ciał przedstawicielskich podmiotów tworzących monarchię austro-węgierską. Reprezentował Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne. W latach 1907–1911 był prezesem Koła Polskiego w Sejmie Krajowym Galicji oraz prezesem Polskiego Koła Sejmowego. Od stycznia do czerwca 1911 roku zajmował stanowisko ministra kolei w rządzie austriackim. Od 1914 roku był jednym z członków Centralnego Komitetu Narodowego, a później także Naczelnego Komitetu Narodowego. Był jednym z sygnatariuszy tzw. paktu lanckorońskiego. Po przewrocie majowym znalazł się w opozycji do autorytarnych rządów sanacji. Po wybuchu II wojny światowej bezskutecznie próbował przedostać się do Rumunii. Aresztowany przez NKWD i skazany na 8 lat więzienia za działalność antysowiecką i próbę przekroczenia granicy. Zmarł w sierpniu 1941 roku w więzieniu w Charkowie.

23 maja

Zzap!64 – brytyjski miesięcznik poświęcony tematyce związanej z grami komputerowymi na Commodore 64, w późniejszych numerach również na komputery Amiga, wydawany przez Newsfield Publications Ltd, a od numeru 79. przez Europress Impact. Tematyką czasopisma były opisy i recenzje wszystkich nowo ukazujących się tytułów, wskazanie ich mocnych i słabych punktów, co miało ułatwić ewentualny zakup. Czasopismo zawierało dodatkowo mapy, cheaty, porady i solucje. Znajdowały się w nim także powiązane z tematyką wiadomości, wywiady, opisy sprzętu, zapowiedzi kolejnych gier i plotki. Publikowano również listy najlepszych wyników w poszczególnych grach, listy od czytelników i organizowano konkursy z nagrodami. Magazyn ukazywał się od maja 1985 do listopada 1992 roku i obejmował łącznie 90 numerów. Jego kontynuacją był miesięcznik Commodore Force.

24 maja

Pesa Bydgostia – czteroczłonowy normalnotorowy elektryczny zespół trakcyjny produkcji polskiej wyprodukowany w Pesie Bydgoszcz na zamówienie PKP Przewozy Regionalne w liczbie 14 sztuk. W grudniu 2008 roku zostały przekazane PKP Intercity. Zespół jest wersją rozwojową pociągu Pesa Acatus. Składy spotkały się z wieloma słowami krytyki związanymi ze zbyt małą liczbą toalet, brakiem przedziałów czy niewygodnymi, zbyt ciasno ułożonymi siedzeniami. Należy mieć jednak na uwadze, że składy były projektowane z myślą o krótkich połączeniach do 90 minut jazdy, stąd charakterystyczne, krytykowane ze względu na swój kształt fotele, natomiast zostały skierowane do obsługi połączenia Warszawy z Łodzią, gdzie ze względu na remonty przejazd trwał do 2015 roku około 2 godzin.

25 maja

Kodeks Augiański – bilingwiczny grecko-łaciński rękopis Nowego Testamentu, na pergaminie. Tekst grecki pisany jest późną uncjałą, tekst łaciński minuskułą. Paleograficznie datowany jest na IX wiek, zawiera Listy Pawła. Skryba posiadał słabą znajomość języków, w których pisał i popełnił wiele błędów. Zarówno tekst grecki jak i łaciński Listów Pawła reprezentują zachodnią tradycję tekstualną. List do Hebrajczyków jest tylko w języku łacińskim i reprezentuje Wulgatę. Nazwa kodeksu pochodzi od nazwy klasztoru Augia Maior na wyspie Augia - obecnie Reichenau - na jeziorze Bodeńskim, gdzie powstał kodeks. Pod względem tekstualnym jest pokrewny dla Kodeksu Boerneriańskiego, któremu ustępuje pod względem atrakcyjności, ale przekazuje lepszy tekst. Kodeks cytowany jest w krytycznych wydaniach greckiego Nowego Testamentu. Jest przechowywany w Trinity College w Cambridge.

26 maja

Weronika Rosati – polska aktorka filmowa i telewizyjna, producentka filmowa oraz felietonistka. Absolwentka Lee Strasberg Theatre and Film Institute w Nowym Jorku oraz członkini Europejskiej Akademii Filmowej. Swoją karierę aktorską zaczynała od epizodów w polskich serialach telewizyjnych. W latach 2002–2005 grała w serialu M jak miłość. W filmie zadebiutowała w 2005 roku rolą Dżemmy w obrazie Patryka Vegi Pitbull. Rok później po raz pierwszy pojawiła się w zagranicznej produkcji, filmie Davida Lyncha Inland Empire. Od tamtej pory zagrała w wielu polskich i międzynarodowych produkcjach. W 2012 roku wcieliła się w główną rolę żeńską w filmie Obława oraz otrzymała nominację do Polskiej Nagrody Filmowej „Orzeł” w kategorii Najlepsza główna rola kobieca. W 2014 roku zagrała jedną z głównych ról w filmie Krzysztofa Zanussiego Obce ciało. Ponadto grała w serialach Majka, Luck, Piąty Stadion, Hotel 52 oraz Strażacy.

27 maja

Polska w Konkursie Piosenki Eurowizji – Polska uczestniczy w Konkursie Piosenki Eurowizji od 1994 roku. Od czasu debiutu imprezą w kraju zajmuje się polski nadawca publiczny Telewizja Polska. Najwyższym wynikiem kraju w konkursie jest drugie miejsce, które w 1994 roku zajęła Edyta Górniak z utworem To nie ja!. Z powodu słabych wyników osiągniętych podczas imprezy, krajowy nadawca nie został dopuszczony do udziału w 45. oraz 47. Konkursie Piosenki Eurowizji w 2000 i 2002 roku. W 2011 roku telewizja wycofała się z uczestnictwa w konkursie z powodu przygotowań do mistrzostw Europy w piłce nożnej oraz letnich igrzysk olimpijskich rozgrywających się w 2012 roku. Kraj powrócił do udziału w konkursie po dwóch latach przerwy, uczestnicząc w 59. Konkursie Piosenki Eurowizji w 2014 roku, kiedy to reprezentantami został duet Cleo i Donatan z utworem My Słowianie – We Are Slavic.

28 maja

Nowaki – niszczyciel japońskiej Cesarskiej Marynarki Wojennej typu Kagerō z okresu II wojny światowej. Były to duże niszczyciele, przystosowane do działań oceanicznych, o wyporności pełnej około 2600 ton, silnie uzbrojone w sześć dział kalibru 127 mm w dwudziałowych wieżach oraz osiem wyrzutni bardzo skutecznych torped kalibru 610 mm, z ośmioma dalszymi torpedami zapasowymi. Nowaki był ostatnim okrętem z pierwszej grupy typu Kagerō, zamówionej w ramach programu finansowego z 1937 roku. Niszczyciel brał udział w działaniach od początku wojny na Pacyfiku, zatopiony został w noc z 25 na 26 października 1944 roku podczas bitwy o Leyte.

29 maja

Stanisław Głąbiński – polski prawnik, polityk i publicysta, profesor ekonomii politycznej na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Karierę polityczną rozpoczynał jako radny Lwowa, następnie był posłem do różnych ciał przedstawicielskich podmiotów tworzących monarchię austro-węgierską. Reprezentował Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne. W latach 1907–1911 był prezesem Koła Polskiego w Sejmie Krajowym Galicji oraz prezesem Polskiego Koła Sejmowego. Od stycznia do czerwca 1911 roku zajmował stanowisko ministra kolei w rządzie austriackim. Od 1914 roku był jednym z członków Centralnego Komitetu Narodowego, a później także Naczelnego Komitetu Narodowego. Był jednym z sygnatariuszy tzw. paktu lanckorońskiego. Po przewrocie majowym znalazł się w opozycji do autorytarnych rządów sanacji. Po wybuchu II wojny światowej bezskutecznie próbował przedostać się do Rumunii. Aresztowany przez NKWD i skazany na 8 lat więzienia za działalność antysowiecką i próbę przekroczenia granicy. Zmarł w sierpniu 1941 roku w więzieniu w Charkowie.

30 maja

Jiftach Spektor – izraelski pilot wojskowy, generał brygady, as myśliwski z dwunastoma zestrzeleniami na koncie. Uczestnik wojny sześciodniowej i wojny Jom Kippur. Brał udział w operacji „Opera”. Dowódca dwóch baz izraelskich wojsk lotniczych. Latał głównie na myśliwcach Mirage III, F-4 Phantom II i F-16 Fighting Falcon. Jako pilot rezerwy latał do roku 2003, uczestnicząc w procesie szkolenia nowych lotników wojskowych. W 2003 roku został jednym z dwudziestu siedmiu sygnatariuszy (najwyższym stopniem) tak zwanego Listu Pilotów, w którym izraelscy lotnicy odmawiali bombardowania celów w Palestynie w sytuacji, gdy groziłoby to przypadkowymi ofiarami cywilnymi. Po odejściu z wojska zaczął pracować w branży high-tech. Opublikował dwie książki: autobiografię i fabularyzowane wspomnienia z wojny Jom Kippur.

31 maja

Siarhiej Antonczyk – białoruski polityk, działacz robotniczy i związkowy, w latach 1990–1996 deputowany do Rady Najwyższej Białoruskiej SRR / Rady Najwyższej Republiki Białorusi XII kadencji; członek Opozycji BNF – frakcji parlamentarnej organizacji Białoruski Front Ludowy (Biełaruski Narodny Front) – o charakterze antykomunistycznym i niepodległościowym. Antonczyk był autorem przedstawionego w 1994 roku sprawozdania o korupcji w otoczeniu prezydenta Alaksandra Łukaszenki i premiera Michaiła Czyhira, którego publikacja w prasie została zabroniona przez prezydenta. Gazety ukazały się wówczas z „białymi plamami”, co uważane jest za jeden z pierwszych jawnych przykładów łamania zasad demokracji i praworządności przez Łukaszenkę.