Szablon:Dobry artykuł/archiwum/2014/12

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Aktualnie na stronie głównej

Śródmieściedzielnica Katowic, stanowiąca ścisłe centrum miasta. Położona jest w zespole dzielnic śródmiejskich. Jej obszar zajmuje powierzchnię 3,81 km² i w 2016 roku liczyła łącznie 24 441 mieszkańców. Jest to najbardziej zurbanizowana dzielnica Katowic, z udziałem powierzchni zabudowanej sięgającej ponad 50%. Historia Śródmieścia jest ściśle powiązana z historią miasta Katowice, wzmiankowanego po raz pierwszy w XVI wieku. Od tego czasu, zwłaszcza od XIX wieku, wraz z doprowadzeniem linii kolejowej, rozwojem przemysłu i inkorporacją sąsiednich miejscowości Śródmieście przekształciło się w centrum administracyjno-usługowe Katowic. Zlokalizowana jest tu m.in. siedziba Sejmiku Województwa Śląskiego, Urzędu Metropolitalnego Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii oraz Urzędu Miasta Katowice, a także szeregu instytucji, w tym m.in. Uniwersytetu Śląskiego, Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego, Teatru Śląskiego im. S. Wyspiańskiego czy rzymskokatolickiej archidiecezji katowickiej. Znajdują się tu również konsulaty kilku krajów, a także siedziby i oddziały organów administracji rządowej i samorządowej. Czytaj więcej…


Archiwum ekspozycji dobrych artykułów

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Dobry Artykuł.

2008: wrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2009: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2010: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2011: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2012: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2013: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2014: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2015: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2016: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2017: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2018: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2019: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2020: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2021: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2022: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2023: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień


1 grudnia[edytuj kod]

McLaren MP4/8 – samochód Formuły 1, zaprojektowany przez Neila Oatleya i Henriego Duranda dla zespołu Marlboro McLaren na sezon 1993. Kierowcami sezonu byli Ayrton Senna, Michael Andretti oraz zastępujący go po Grand Prix Włoch Mika Häkkinen. Po wygaśnięciu po 1992 roku umowy na dostawę silników z Hondą samochód był napędzany przez "klienckie" silniki Forda. MP4/8 osiągał gorsze wyniki aniżeli Williams FW15C, ale McLaren za sprawą Senny wygrał w 1993 roku pięć wyścigów i zdobył wicemistrzostwo w klasyfikacji konstruktorów. Senna natomiast w klasyfikacji kierowców został wyprzedzony tylko przez Alaina Prosta. W trakcie sezonu testowana była wersja MP4/8B, napędzana przez silniki Lamborghini. MP4/8B osiągał na torze lepsze czasy niż MP4/8, ale nigdy nie wziął udziału w Grand Prix. Zbudowano osiem egzemplarzy modelu.

2 grudnia[edytuj kod]

Nigerzaurrodzaj dinozaura z rodziny rebbachozaurów, zauropoda żyjącego w środku okresu kredowego, około 115-105 milionów lat temu. Odkryto go w formacji Elrhaz na obszarze zwanym Gadoufaoua, leżącym w Nigrze. Skamieliny tego zwierzęcia zostały opisane po raz pierwszy w 1976 roku, nazwano je jednak dopiero w 1999 roku po znalezieniu i opisaniu kolejnych, bardziej kompletnych szczątków. Nigersaurus mierzył 9 m długości, a więc stosunkowo mało jak na zauropoda. Cechował się też krótką szyją. Ważył około 4 ton, mniej więcej tyle, co współczesny słoń. Jego szkielet wykazuje dużą pneumatyzację kości. Miał czaszkę wysoce wyspecjalizowaną pod kątem pobierania pokarmu, obejmowała liczne otwory i cienkie kości. Obszar jego mózgu odpowiedzialny za zmysł węchu był bardzo słabo rozwinięty, choć wielkością mózgu nigerzaur nie wyróżniał się wśród dinozaurów.

3 grudnia[edytuj kod]

Letnie Igrzyska Olimpijskie 1896 – pierwsze igrzyska olimpijskie od czasów starożytnych, które miały miejsce w Atenach od 6 do 15 kwietnia 1896 roku. Pomysłodawcą nowożytnej idei olimpijskiej był francuski historyk i pedagog Pierre de Coubertin. Ateny wybrano na gospodarza igrzysk w czerwcu 1894 roku w Paryżu. Wtedy też utworzono Międzynarodowy Komitet Olimpijski, którego przewodniczącym został Grek Dimitrios Wikielas. Oficjalnego otwarcia igrzysk dokonał król Grecji Jerzy. Na ceremonii otwarcia igrzysk na stadionie Panathinaiko zebrało się ok. 80 tysięcy ludzi. Pierwszym finałem igrzysk był trójskok mężczyzn, w którym najlepszy okazał się Amerykanin James Connolly. W igrzyskach mogli startować niemal wyłącznie amatorzy. Jedyną konkurencją przeznaczoną dla zawodowców był floret. W klasyfikacji drużynowej zwyciężyli Amerykanie, którzy zdobyli 11 złotych, 7 srebrnych i 2 brązowe medale. Pomimo wielu problemów, igrzyska te uznano za bardzo udane. Uczestniczyło w nich około 245 sportowców.

4 grudnia[edytuj kod]

Modlitewnik królowej Bony – iluminowany rękopis godzinek, powstały w latach 20. XVI wieku, wykonany przez polskiego malarza renesansowego i iluminatora Stanisława Samostrzelnika oraz jego współpracowników. Rękopis przeznaczony był dla królowej Bony z rodu Sforzów – drugiej małżonki Zygmunta Starego. Kodeks o wymiarach 143×114 mm, liczący 271 pergaminowych kart, zawiera spisany w jednej kolumnie tekst godzinek w języku łacińskim oraz końcową modlitwę w języku włoskim. Sygnowana i datowana dekoracja malarska obejmuje 15 całostronicowych miniatur, bordiury i ozdobne inicjały. Dekoracja miniatorska Godzinek królowej Bony, będąca szczytowym osiągnięciem artystycznym Samostrzelnika, uważana jest za jeden z najcenniejszych zabytków polskiego malarstwa okresu renesansu. Manuskrypt od roku 1834 stanowi część kolekcji Biblioteki Bodlejańskiej w Oksfordzie.

5 grudnia[edytuj kod]

Uncharted – seria przygodowych gier akcji przedstawionych z perspektywy trzeciej osoby, w których gracz wciela się w postać podróżnika i poszukiwacza skarbów Nathana Drake'a. Główna seria na PlayStation 3 została wyprodukowana przez amerykańskie studio Naughty Dog, natomiast Złota Otchłań na PlayStation Vita przez Bend Studios. Gry z serii Uncharted są wydawane i dystrybuowane przez Sony Computer Entertainment oraz używają różnych wersji autorskiego silnika Naughty Dog Game Engine wspomaganego w fizyce przez silnik Havok. Seria została zapoczątkowana w 2007 roku przez Uncharted: Drake's Fortune, gdzie Nathan Drake poszukiwał skarbów ze słynnego zaginionego miasta El Dorado. W 2009 roku wydano sequel zatytułowany Uncharted 2: Among Thieves, a w 2011 roku Uncharted 3: Oszustwo Drake'a będącym zwieńczeniem trylogii. Gry z serii Uncharted zostały bardzo dobrze przyjęte w mediach. Według źródeł Sony Computer Entertainment sprzedano 17 320 000 egzemplarzy gier z serii.

6 grudnia[edytuj kod]

Aleh Trusaubiałoruski historyk, archeolog, polityk i działacz społeczny, jeden z założycieli Białoruskiego Frontu Ludowego „Odrodzenie” (BFL) i Białoruskiej Socjaldemokratycznej Hramady (BSdH) – organizacji i partii o charakterze narodowym i niepodległościowym; w latach 19901995 deputowany do Rady Najwyższej Białoruskiej SRR/Rady Najwyższej Republiki Białorusi XII kadencji; członek Opozycji BNF – frakcji parlamentarnej BFL; kandydat nauk historycznych, archeolog, historyk białoruskiej architektury. Od 1999 roku przewodniczący Towarzystwa Języka Białoruskiego im. Franciszka Skaryny. Jest zwolennikiem reformy języka białoruskiego, polegającej na zastąpieniu słów pochodzenia rosyjskiego ich białoruskimi odpowiednikami.

7 grudnia[edytuj kod]

Robert Kubicapolski kierowca wyścigowy i rajdowy. Rozpoczynał karierę w kartingu. W 2002 został wicemistrzem Włoskiej Formuły Renault, a w 2005 zwyciężył serię World Series by Renault i w następnym roku został zaangażowany jako kierowca testowy zespołu BMW Sauber w Formule 1. 6 sierpnia 2006 zadebiutował w Grand Prix Węgier F1, występując jako pierwszy Polak w wyścigu tej serii. 8 czerwca 2008 zwyciężył w Grand Prix Kanady. W tym samym roku został uznany Najlepszym Sportowcem Polski. W 2010 przeniósł się do zespołu Renault F1. W sumie dwunastokrotnie stawał na podium zawodów Formuły 1. W lutym 2011 doznał poważnego wypadku w rajdzie Ronde di Andora. Za kierownicę wrócił jesienią 2012, startując w lokalnych rajdach. W 2013 w barwach Citroën Racing rozpoczął starty w Rajdowych Mistrzostwach Świata i zdobył tytuł mistrzowski w klasie WRC-2. W 2014 reprezentuje drużynę M-Sport.

8 grudnia[edytuj kod]

Masakra w Rumbuli – masowy mord na blisko 25 tysiącach Żydów, dokonany przez Niemców i ich łotewskich kolaborantów w ostatnich miesiącach 1941 roku. Niemcy przystąpili wówczas do likwidacji ostatnich żydowskich skupisk na terytorium okupowanej Łotwy. Podczas dwóch „akcji” – przeprowadzonych 30 listopada oraz 8 grudnia 1941 roku – funkcjonariusze SS i policji niemieckiej, wsparci przez łotewskich kolaborantów, wypędzili z getta w Rydze co najmniej 24 tysiące kobiet, starców i dzieci, których następnie rozstrzelali w lesie koło stacji kolejowej Rumbula. Wraz z ryskimi Żydami wymordowano także transport niemieckich Żydów wysiedlonych z Berlina, co podniosło liczbę ofiar masakry do ok. 25 tysięcy. Masowy mord w Rumbuli był największą – obok masakry w Babim Jarze pod Kijowem – zbrodnią popełnioną przez niemieckie Einsatzgruppen w ramach „ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej”. Wiosną 1944 roku szczątki ofiar zostały ekshumowane i spalone w ramach akcji zacierania śladów zbrodni.

9 grudnia[edytuj kod]

Kokosanka – narażony na wyginięcie gatunek małego ptaka z monotypowego rodzaju z rodziny tyrankowatych, występujący na Wyspie Kokosowej na Pacyfiku. Jest obecny we różnorodnych siedliskach występujących na wyspie jako jeden z jej trzech ptasich endemitów wyspy. Używa sześciu różnych technik zdobywania pokarmu, który stanowią stawonogi: głównie pluskwiaki równoskrzydłe, mrówki, chrząszcze i pająki oraz – w mniejszym stopniu – nasiona. Gniazdo budują oba ptaki z pary. Samica prawdopodobnie składa jedno jajo. Opieką nad potomstwem zajmuje się również para, ale inne informacje o zachowaniach lęgowych są nieznane. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznaje gatunek za narażony na wyginięcie ze względu na mały zasięg występowania i przekształcanie środowiska przez wprowadzone na wyspę ssaki. Populację gatunku szacuje się na kilkadziesiąt tysięcy osobników, a BirdLife International umieszcza liczebność w granicach 6000–15 000 osobników.

10 grudnia[edytuj kod]

HMS Repulse – brytyjski krążownik liniowy, jeden z dwóch okrętów typu Renown, w służbie Royal Navy od 1916 roku. Brał udział w działaniach obu wojen światowych. Podczas pierwszej uczestniczył tylko w jednym tylko starciu – 17 listopada 1917 roku w II bitwie koło Helgolandu. Podczas II wojny światowej działał początkowo na wodach europejskich, uczestniczył między innymi w kampanii norweskiej i pościgu za Bismarckiem. Pod koniec 1941 roku został wysłany na Daleki Wschód, gdzie wraz z pancernikiem HMS Prince of Wales utworzył Force Z, mający w zamyśle powstrzymać japoński ekspansjonizm w rejonie Azji Południowo-Wschodniej. 10 grudnia 1941 roku oba okręty zostały zatopione przez japońskie samoloty bombowo-torpedowe w bitwie pod Kuantanem. Wrak Repulse pozostał na dnie Morza Południowochińskiego jako grobowiec 513 marynarzy.

11 grudnia[edytuj kod]

Cerkiew Świętego Ducha w Białymstokuprawosławna cerkiew parafialna zlokalizowana w białostockiej dzielnicy Antoniuk, przy ulicy Antoniuk Fabryczny 13. Należy do dekanatu Białystok diecezji białostocko-gdańskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Zaprojektowana przez Jana Kabaca, wznoszona od lat 80. XX wieku i wyświęcona w 1999 roku świątynia jest największą prawosławną cerkwią w Polsce. Jest to budowla jednonawowa i pięciokopułowa, z dwoma ołtarzami. Wygląd zewnętrzny obiektu nawiązuje do wezwania cerkwi. Najpóźniej ukończona została dzwonnica cerkiewna, którą wybudowano w latach 20062012. Wyposażenie wnętrza cerkwi jest współczesne, wykonane jednak w oparciu o tradycyjne wzorce sztuki cerkiewnej. Freski w świątyni wykonał zespół ikonografów z Doniecka pod kierunkiem Wołodymyra Teliczki.

12 grudnia[edytuj kod]

Uncharted – seria przygodowych gier akcji przedstawionych z perspektywy trzeciej osoby, w których gracz wciela się w postać podróżnika i poszukiwacza skarbów Nathana Drake'a. Główna seria na PlayStation 3 została wyprodukowana przez amerykańskie studio Naughty Dog, natomiast Złota Otchłań na PlayStation Vita przez Bend Studios. Gry z serii Uncharted są wydawane i dystrybuowane przez Sony Computer Entertainment oraz używają różnych wersji autorskiego silnika Naughty Dog Game Engine wspomaganego w fizyce przez silnik Havok. Seria została zapoczątkowana w 2007 roku przez Uncharted: Drake's Fortune, gdzie Nathan Drake poszukiwał skarbów ze słynnego zaginionego miasta El Dorado. W 2009 roku wydano sequel zatytułowany Uncharted 2: Among Thieves, a w 2011 roku Uncharted 3: Oszustwo Drake'a będącym zwieńczeniem trylogii. Gry z serii Uncharted zostały bardzo dobrze przyjęte w mediach. Według źródeł Sony Computer Entertainment sprzedano 17 320 000 egzemplarzy gier z serii.

13 grudnia[edytuj kod]

Carcharhinus sorrahgatunek rekina z rodziny żarłaczowatych. Występuje w tropikalnych wodach Oceanu Indyjskiego i południowo-zachodniego Oceanu Spokojnego, od wschodnich wybrzeży Afryki po Wyspy Cooka. Zamieszkuje płytkie przybrzeżne wody, do głębokości zazwyczaj około 20-50 m, w tym wody wokół raf koralowych. Posiada wrzecionowaty korpus, wydłużoną głowę z V-kształtnym otworem gębowym oraz długą, heterocerkiczną płetwę ogonową z wolnym fałdem skórnym na końcu jej górnego łuku. Dorosłe osobniki osiągają maksymalnie 170 cm długości przy masie ciała około 30 kg. Głównym pożywieniem tego rekina są małe ryby kostnoszkieletowe, rzadziej poluje na głowonogi, skorupiaki i ryby chrzęstnoszkieletowe. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznała, że jest to gatunek bliski zagrożenia.

14 grudnia[edytuj kod]

Ivan Ljubičićchorwacki tenisista, zdobywca Pucharu Davisa, brązowy medalista olimpijski z Aten w grze podwójnej, półfinalista wielkoszlemowego French Open. W zawodowym Tourze zadebiutował w 1997 roku, podczas turnieju w Zagrzebiu, gdzie przegrał w pierwszej rundzie 7:6(5), 3:6, 0:6 z Davidem Prinosilem. Od tego czasu rozegrał ponad 700 zawodowych spotkań w grze pojedynczej i ponad 200 w grze podwójnej. Ljubičić zwyciężył w dziesięciu turniejach ATP World Tour w grze pojedynczej, a jego największy sukces to wygrana w 2010 roku w imprezie rangi ATP World Tour Masters 1000 rozgrywanej w Indian Wells. Oprócz tego Chorwat znajdował się w finale 14 turniejów. Najwyższą pozycję w rankingu singlistów, trzecią, zajmował w maju 2006 roku. 15 kwietnia 2012 roku Ljubičić zakończył zawodową karierę.

15 grudnia[edytuj kod]

Modertrans Poznańspółka-córka Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Poznaniu zajmująca się się produkcją, modernizacją, projektowaniem, regeneracją oraz serwisem tramwajów i autobusów. Została utworzona w grudniu 2005 roku z połączenia Zakładu Napraw Autobusów w Biskupicach i Wydziału Napraw Tramwajów MPK Poznań. W 2006 roku przedsiębiorstwo dostarczyło poznańskiemu MPK 2 wagony Moderus Alfa HF 02 DK oraz 22 wagony Moderus Alfa HF 01. W 2010 roku fabrykę opuścił 100. tramwaj, którym był skład Moderus Beta MF 01 przeznaczony dla Gdańska. W listopadzie 2014 roku Modertrans zaprezentował projekt nowego tramwaju niskopodłogowego realizowanego wspólnie z Politechniką Poznańską. Pojazd ma powstać do 2016 roku, a jego budowa w blisko połowie ma zostać dofinansowana ze środków Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

16 grudnia[edytuj kod]

Ulica Waliców w Warszawie – ulica w dzielnicy Wola w Warszawie; obecnie prowadzi od ul. Icchoka Lejba Pereca, przecina Grzybowską i Krochmalną, a kończy się przy ul. Chłodnej. Nazwa ulicy, nadana urzędowo w 1770 roku, pochodzi od nazwy posiadłości Waliców, założonej przez wojewodę rawskiego Bazylego Walickiego. W listopadzie 1940 roku niemal cała ulica, z wyjątkiem ok. 100 m od strony Chłodnej i ok. 50 m zachodniej pierzei od rogu Ceglanej, znalazła się w granicach warszawskiego getta – w tych dwóch miejscach granica getta przechodziła w poprzek ulicy. Po wojnie większość zabudowy była zniszczona i nawet budynki częściowo ocalałe zostały wyburzone. W okresie powojennym okolica przez długi czas pozostawała zrujnowana, zyskując miano dziki zachód. Dopiero w latach 70. XX wieku na tym obszarze powstało Osiedle Za Żelazną Bramą.

17 grudnia[edytuj kod]

Fidżi na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1988 – reprezentacja Fidżi na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1988 w Calgary liczyła jednego zawodnika – Rusiate Rogoyawa, który startował w biegach narciarskich, czyli jednej z czternastu dyscyplin igrzysk. Był on jednocześnie chorążym reprezentacji Fidżi na igrzyskach w Calgary. Rogoyawa wystartował tylko w biegu na 15 kilometrów, w którym zajął 83. miejsce – wyprzedził tylko dwóch sklasyfikowanych i pięciu niesklasyfikowanych biegaczy. Do zwycięzcy, reprezentującego ZSRR, Michaiła Diewiatjarowa, stracił natomiast 20 minut, 7 sekund i 4 dziesiąte sekundy. Oprócz Rogoyawy do Calgary pojechało trzech członków delegacji. Był to pierwszy start reprezentacji Fidżi na zimowych igrzyskach olimpijskich.

18 grudnia[edytuj kod]

Minuskuł 35 – rękopis Nowego Testamentu pisany minuskułą na pergaminie w języku greckim z XI wieku. Rękopis został nabyty pomiędzy 1643 a 1653 rokiem. Pierwszy opis rękopisu sporządził Bernard de Montfaucon. Zawiera marginalia. Rękopis został przygotowany do czytań liturgicznych. Tekst podzielono według rozdziałów, których numery podano na marginesie. Na marginesach podano tytuły owych rozdziałów. Ponadto tekst Ewangelii dzielony jest według drugiego systemu, według Sekcji Ammoniusza. Tekst nie jest wysoko oceniany przez krytyków tekstu, cenią go natomiast zwolennicy bizantyńskiej tradycji tekstualnej. Stał się podstawą dla wydania Ewangelii Jana wedle tej tradycji. Obecnie przechowywany jest we Francuskiej Bibliotece Narodowej w Paryżu.

19 grudnia[edytuj kod]

Charles Birchaustralijski profesor zoologii i nauk biologicznych związany z University of Adelaide (Waite Agricultural Research Institute) oraz University of Sydney, członek Australian Academy of Science i American Association for the Advancement of Science, członek Klubu Rzymskiego, specjalista w dziedzinie ekologii populacyjnej, znany jako teolog – wyróżniony m.in. Nagrodą Templetona za tworzenie mostu między nauką i religią. Birch był w młodości fundamentalistą religijnym, jednak z czasem dostrzegł alternatywy dla tak rozumianego chrześcijaństwa. Stał się bardziej liberalny. Wyrażał opinię, że naukowcy mają tendencję do skupiania się na wąskim obszarze własnej specjalności, podczas gdy prawdziwa nauka powinna obejmować zakres szeroki, w tym wiele pojęć z zakresu filozofii, etyki oraz religii, które współcześni naukowcy często odrzucają jako nieobiektywne.

20 grudnia[edytuj kod]

Inwazja Stanów Zjednoczonych na Panamę – inwazja wojsk USA na Panamę przeprowadzona w grudniu 1989 roku. Inwazję przeprowadzono za prezydentury George H.W. Busha, na dziesięć lat przed przekazaniem jurysdykcji nad Kanałem Panamskim Republice Panamy. Podczas trwania operacji, po zajęciu przez wojska USA kluczowych pozycji, Panamskie Siły Zbrojne złożyły broń. Jednym z głównych celów inwazji było przywrócenie status quo w rejonie kanału oraz pochwycenie generała Manuela Noriegi, de facto dyktatora Panamy. Już od pierwszych dni inwazji Amerykanie szczelnie zablokowali przedstawicielstwa dyplomatyczne przyjaznych dla Noriegi państw. Dyktator sam oddał się w ręce Amerykanów. W trakcie inwazji, USA straciły 24 żołnierzy, a Panama 205. Po stronie cywilnej było 314 ofiar.

21 grudnia[edytuj kod]

Jan Ziobropolski skoczek narciarski, zwycięzca zawodów Pucharu Świata w grudniu 2013 roku w Engelbergu, letni mistrz Polski z 2013, członek kadry Polski od sezonu 2010/2011, olimpijczyk z Soczi. Pierwsze skoki Jan Ziobro oddał jako siedmiolatek. Zainteresowanie dyscypliną zyskał w związku z "małyszomanią". Na początku kariery reprezentował barwy klubu UKS Regle Kościelisko. Zadebiutował w Pucharze Świata w sezonie 2010/2011, pierwsze punkty zdobył 12 stycznia 2013 roku w Zakopanem. W trakcie sezonu letniego 2013 zajął trzecie miejsce w zawodach Letniego Grand Prix w Hakubie. W sezonie 2013/2014 dwukrotnie stawał na podium konkursów PŚ w Engelbergu, ponadto uplasował się w pierwszej "piętnastce" w obu indywidualnych konkursach olimpijskich, a w konkursie drużynowym Polska z Ziobro w składzie zajęła 4. miejsce.

22 grudnia[edytuj kod]

Modertrans Poznańspółka-córka Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Poznaniu zajmująca się się produkcją, modernizacją, projektowaniem, regeneracją oraz serwisem tramwajów i autobusów. Została utworzona w grudniu 2005 roku z połączenia Zakładu Napraw Autobusów w Biskupicach i Wydziału Napraw Tramwajów MPK Poznań. W 2006 roku przedsiębiorstwo dostarczyło poznańskiemu MPK 2 wagony Moderus Alfa HF 02 DK oraz 22 wagony Moderus Alfa HF 01. W 2010 roku fabrykę opuścił 100. tramwaj, którym był skład Moderus Beta MF 01 przeznaczony dla Gdańska. W listopadzie 2014 roku Modertrans zaprezentował projekt nowego tramwaju niskopodłogowego realizowanego wspólnie z Politechniką Poznańską. Pojazd ma powstać do 2016 roku, a jego budowa w blisko połowie ma zostać dofinansowana ze środków Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

23 grudnia[edytuj kod]

Krążowniki liniowe typu Derfflinger – typ trzech niemieckich krążowników liniowych, służących w Kaiserliche Marine w czasie I wojny światowej. Zostały zaprojektowane jako niemiecka odpowiedź na budowę w brytyjskich stoczniach trzech krążowników liniowych typu Lion dla Royal Navy i stanowiły ulepszoną wersję poprzednich konstrukcji niemieckich, ze zwiększonym kalibrem dział artylerii głównej, umieszczonej w całości w wieżach artyleryjskich zainstalowanych w osi symetrii okrętów. Wszystkie trzy okręty typu: Derfflinger, Lützow oraz Hindenburg wchodziły w czasie wojny w skład 1. Grupy Rozpoznawczej. Dwa pierwsze wzięły udział w bitwie jutlandzkiej, podczas której Lützow został poważnie uszkodzony ogniem artyleryjskim brytyjskich okrętów, a następnie zatopiony przez jeden z eskortujących go niszczycieli. Derfflinger i Hindenburg przetrwały do końca działań wojennych i zostały wraz z większością jednostek Hochseeflotte internowane w Scapa Flow, a następnie samozatopione przez załogi 21 czerwca 1919 roku.

24 grudnia[edytuj kod]

Elwira Seroczyńska – polska łyżwiarka szybka, olimpijka, wielokrotna mistrzyni Polski, zdobywczyni srebrnego medalu na igrzyskach w Squaw Valley 1960 i zdobywczyni tzw. małego mistrzostwa świata z Imatry 1962. Na światowym czempionacie w japońskiej Karuizawie rok później wywalczyła 23. pozycję. Z kolei na igrzyskach w Innsbrucku w 1964 roku występowała z przeziębieniem i uplasowała się w drugiej i trzeciej dziesiątce. Po tym nieudanym występie zakończyła sportową karierę i została trenerką w klubie Sarmata Warszawa, a następnie trenerem kadry narodowej. Zasłużona Mistrzyni Sportu, odznaczona m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła 24 grudnia 2004 roku w Londynie. Została pochowana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

25 grudnia[edytuj kod]

Festivali i Këngës 49 – 49. edycja albańskiego festiwalu muzycznego Festivali i Këngës, która została zorganizowana przez Radio Televizioni Shqiptar w 2010 roku w Pałacu Kongresu w Tiranie. Finał festiwalu odbył się 25 grudnia 2010 roku. W koncercie wzięło udział osiemnastu uczestników, którzy pomyślnie przeszli rundy półfinałowe. O laureacie decydowało wyłącznie profesjonalne jury. Festivali i Këngës 49 prowadzili piosenkarka Jonida Maliqi, śpiewak operowy Jozif Gjipali i aktorka Mirela Naska. Z kolei jako gośćmi specjalnymi festiwalu byli: Juliana Pasha i turecki zespół maNga. Koncert finałowy wygrała Aurela Gaçe z utworem „Kënga ime”, który został wybrany na krajową propozycję podczas 56. Konkursu Piosenki Eurowizji organizowanego w 2011 roku w Düsseldorfie.

26 grudnia[edytuj kod]

Ogończyk blady – gatunek małego ptaka z rodziny garncarzowatych. Występuje w Ameryce Środkowej i Południowej. Gatunek po raz pierwszy opisał Coenraad Jacob Temminck w roku 1823 w ilustrowanym dziele Nouveau recueil de planches coloriées d’oiseaux, w tomie trzecim. Nadał mu obecnie używaną nazwę naukową Synallaxis albescens. Zasiedla kolczaste zakrzewienia. Brakuje szczegółowych danych dotyczących pożywienia. Tak jak inni przedstawiciele rodzaju żeruje na ziemi. Gniazdo zbudowane z gałązek posiada tunel wejściowy. 2-3 jaja wysiadywane są przez 15-16 dni. Według IUCN gatunek klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski. Całkowita liczebność populacji jest nieznana, lecz według BirdLife International wykazuje trend rosnący. Przyczynia się do tego ekspansja na tereny, w których miała miejsce wycinka lasów.

27 grudnia[edytuj kod]

Karabinek wz. 29polski karabinek powtarzalny z zamkiem czterokontaktowym, kalibru 7,9 mm. Opracowany w dwudziestoleciu międzywojennym w oparciu o konstrukcję systemu Mausera. Według założeń konstrukcyjnych z przełomu lat 20. i 30. XX wieku był to karabin krótki – broń uniwersalna przeznaczona nie tylko dla kawalerii, lecz także dla piechoty. Karabinek wz. 29 był bronią krótszą, poręczniejszą i lżejszą od tradycyjnego karabinu, o mniejszym jednak praktycznym zasięgu strzału. Konstrukcja karabinka bliska była innym karabinom krótkim systemu Mausera z tego okresu. Produkcję karabinka rozpoczęto w roku 1930 w Fabryce Broni w Radomiu i trwała ona do 1939 roku. Łącznie wyprodukowano ok. 400 tysięcy sztuk karabinu wz. 29.

28 grudnia[edytuj kod]

Katowice Załężeprzystanek osobowy w katowickiej dzielnicy Załęże, w Polsce. Przystanek, położony na międzynarodowej magistrali E 30, został wybudowany w 1957 roku, natomiast planowy ruch pociągów odbywa się tu od połowy lat 60. XX wieku. Przystanek ma charakter przelotowy. Przebiega przez niego linia kolejowa nr 137 KatowiceLegnica, będąca fragmentem międzynarodowej linii kolejowej E30. Na przystanku zatrzymują się pociągi regionalne Kolei Śląskich jadące w stronę Częstochowy, Katowic oraz Gliwic. Przystanek przynależy do Zakładu Linii Kolejowych PKP Polskich Linii Kolejowych w Sosnowcu. Składa się z jednego dwukrawędziowego peronu wysokiego, do którego prowadzi przejście podziemne z ulicy Pukowca. Na peronie znajduje się budynek z otwartą poczekalnią oraz zlikwidowaną kasą biletową.

29 grudnia[edytuj kod]

Cerkiew Opieki Matki Bożej w Czarnej Cerkiewnejprawosławna cerkiew parafialna znajdująca się Czarnej Cerkiewnej. Decyzję o budowie świątyni w stylu bizantyjsko-rosyjskim podjęto w 1890 roku. Do prac przystąpiono dopiero dziesięć lat później, zaś konsekracja obiektu odbyła się w 1901 roku. Od tego momentu cerkiew jest nieprzerwanie czynna, z wyjątkiem okresu 19151918, gdy ludność prawosławna w większości przebywała na bieżeństwie. Świątynia w Czarnej Cerkiewnej nieprzerwanie posiada również status parafialnej. Na przełomie XX i XXI wieku została gruntownie odnowiona. Budynek znajduje się przy głównej drodze przebiegającej przez wieś, w północnej części miejscowości. Teren cerkiewny otoczony jest murowano-żeliwnym ogrodzeniem z bramą. W jego obrębie znajduje się kilka krzyży wotywnych oraz nagrobków (także symbolicznych) z XX wieku.

30 grudnia[edytuj kod]

Didier Auriolfrancuski kierowca rajdowy. Swoją karierę rajdową rozpoczął 1979 roku, a jego pierwszym samochodem była Simca 1000. W maju 1984 roku zadebiutował w Rajdowych Mistrzostwach Świata jadąc samochodem Renault 5 Turbo. W kwietniu 1985 roku podczas Rajdu Korsyki 1988 po raz pierwszy w karierze stanął na podium w rajdzie mistrzostw świata i jednocześnie odniósł swoje pierwsze zwycięstwo. W 1994 roku jadąc Toyotą Celiką 4WD wywalczył swój jedyny tytuł mistrza świata. Wcześniej, w 1990 roku, został wicemistrzem świata. Trzykrotnie był też rajdowym mistrzem Francji. W swojej karierze wygrał łącznie 20 rajdów w mistrzostwach świata. 53 razy w swojej karierze stawał na podium w rajdach mistrzostw świata. Zdobył w nich 747 punktów. Wygrał 554 odcinki specjalne.

31 grudnia[edytuj kod]

Kodeks 0227 – grecki kodeks uncjalny Nowego Testamentu na pergaminie, paleograficznie datowany na V wiek. Nieznane jest miejsce, z którego pochodzi. Karl Wessely, austriacki paleograf, przypuszczał, że znaleziono go w Fajum. Do naszych czasów zachował się fragment jednej karty kodeksu z tekstem Listu do Hebrajczyków (11,18-19.29). Fragment reprezentuje aleksandryjską tradycję tekstualną. Kurt Aland zaklasyfikował go do kategorii III. Fragment nie zawiera żadnych osobliwości tekstualnych, bywa cytowany w krytycznych wydaniach greckiego Nowego Testamentu. Rękopis przechowywany jest w Austriackiej Bibliotece Narodowej w Wiedniu.