Szablon:Dobry artykuł/archiwum/2014/08

Aktualnie na stronie głównej

Bataański marsz śmierci – przymusowa ewakuacja około 76–78 tys. jeńców wojennych przeprowadzona przez Cesarską Armię Japońską w kwietniu 1942 roku, w czasie wojny na Pacyfiku, po kapitulacji amerykańsko-filipińskiego garnizonu na półwyspie Bataan. Generał Masaharu Homma, dowódca japońskiego 14. Obszaru Armijnego, zamierzał jak najszybciej zdobyć ostatni amerykański bastion na Filipinach, którym była wyspa Corregidor. Dlatego rozkazał, aby z Bataanu, będącego podstawą wyjściową do kolejnej operacji, jak najszybciej usunąć wszystkich jeńców wojennych. Od 76 tys. do 78 tys. Amerykanów oraz Filipińczyków – wyczerpanych kilkumiesięcznymi walkami, niedożywionych, często rannych lub chorych – popędzono pieszo do odległego o ponad 100 kilometrów San Fernando, skąd zostali przetransportowani koleją do Capas, a następnie doprowadzeni do obozu jenieckiego O'Donnell. Maszerującym w tropikalnym upale jeńcom wydawano minimalne ilości wody i pożywienia, a rannym oraz chorym w większości wypadków nie udzielono pomocy medycznej. Jeńcy byli także nieustannie maltretowani przez japońskich żołnierzy. Tych, którzy nie byli w stanie iść dalej, rozstrzeliwano lub zakłuwano bagnetami. W trakcie „marszu śmierci” zginęło około 500–1000 Amerykanów i nawet do 10 tys. Filipińczyków. Tysiące innych zmarło wkrótce po dotarciu do O'Donnell. Czytaj więcej…

Inne Dobre Artykuły • Jak pisać w stylu encyklopedycznym?

Archiwum ekspozycji dobrych artykułów

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Dobry Artykuł.

1 sierpnia[edytuj kod]

Powstanie warszawskie – wystąpienie zbrojne przeciwko okupującym Warszawę wojskom niemieckim, zorganizowane przez Armię Krajową w ramach akcji „Burza”, połączone z ujawnieniem się i oficjalną działalnością najwyższych struktur Polskiego Państwa Podziemnego. Powstanie warszawskie było wymierzone militarnie przeciw Niemcom, a politycznie przeciw ZSRR oraz podporządkowanym mu polskim komunistom. Dowództwo AK planowało samodzielnie wyzwolić stolicę jeszcze przed wkroczeniem Armii Czerwonej, licząc, że uda się w ten sposób poprawić międzynarodową pozycję legalnego rządu RP. Po wybuchu powstania Armia Czerwona wstrzymała ofensywę na kierunku warszawskim, a radziecki dyktator konsekwentnie odmawiał udzielenia powstaniu poważniejszej pomocy. W rezultacie słabo uzbrojone oddziały powstańcze przez 63 dni prowadziły samotną walkę z przeważającymi siłami niemieckimi, zakończoną kapitulacją w dniu 3 października 1944 roku. W trakcie dwumiesięcznych walk straty wojsk polskich wyniosły ok. 16 tys. zabitych i zaginionych, 20 tys. rannych i 15 tys. wziętych do niewoli. W wyniku nalotów, ostrzału artyleryjskiego, ciężkich warunków bytowych oraz masakr urządzanych przez oddziały niemieckie zginęło od 150 tys. do 200 tys. cywilnych mieszkańców stolicy.

2 sierpnia[edytuj kod]

Dimmu Borgir – norweska grupa muzyczna wykonująca black metal. Jej nazwa pochodzi od wulkanicznego wzgórza Dimmuborgir na Islandii. W twórczości zespół nawiązał do takich zagadnień jak mizantropia, satanizm i antychrześcijanizm. Muzyka Dimmu Borgir to melodyjny black metal z wiodącymi partiami instrumentów klawiszowych. Od momentu wydania albumu Puritanical Euphoric Misanthropia w 2001 roku, zespołowi podczas nagrań towarzyszy orkiestra symfoniczna. Z tego powodu został również zaliczony do nurtu symfonicznego black metalu. Zespół został wielokrotnie nagrodzony i wyróżniony w plebiscytach muzyki heavy metalowej oraz określony m.in. jako "najpopularniejsza grupa black metalowa na świecie". Podczas koncertów Dimmu Borgir prezentuje charakterystyczny rodzaj ekspresji, obejmujący corpse paint oraz stosuje rozwiązania scenograficzne z użyciem efektów pirotechnicznych.

3 sierpnia[edytuj kod]

Makarios III – zwierzchnik Cypryjskiego Kościoła Prawosławnego w latach 1950–1977 oraz pierwszy prezydent Republiki Cypru. W wieku trzynastu lat wstąpił do klasztoru Kykkos. Ukończył studia teologiczne na uniwersytecie w Atenach. W 1946 roku wyświęcony na kapłana, dwa lata później mianowany metropolitą Kition, w 1950 roku objął urząd arcybiskupa Nowej Justyniany i całego Cypru. Odegrał znaczącą rolę w ruchu na rzecz niepodległości Cypru. Po jej proklamowaniu został pierwszym prezydentem państwa. W okresie sprawowania przezeń urzędu prezydenta Cypr dołączył do Ruchu Państw Niezaangażowanych, lawirując politycznie między blokami wschodnim i zachodnim. Równocześnie prezydent czynił starania na rzecz realizacji idei enosis – unii grecko-cypryjskiej – bez ustępstw terytorialnych na rzecz Turcji. Z polityki tej wycofał się po dojściu do władzy w Grecji junty czarnych pułkowników. Do końca życia działał na rzecz likwidacji skutków inwazji tureckiej na Cypr dokonanej w lipcu 1974 roku po zamachu stanu.

4 sierpnia[edytuj kod]

Pobrzeże Kaszubskie – mezoregion fizycznogeograficzny znajdujący się na obszarze administracyjnym Gdańska, Sopotu, Gdyni oraz powiatów wejherowskiego i puckiego w województwie pomorskim. Pobrzeże Kaszubskie jest częścią Pobrzeża Gdańskiego. Występują tu charakterystyczne kępy: Ostrowska, Swarzewska, Pucka, Oksywska oraz Redłowska, poprzedzielane pradolinami. Przez mezoregion przepływa wiele krótkich rzek wpływających do Zatoki Puckiej. Pod względem gospodarczym widać sporą różnicę pomiędzy północą a południem. Południowa część regionu cechuje się wysokim stopniem urbanizacji i industrializacji. Część północna regionu wykorzystywana jest przede wszystkim turystycznie, jednakże znajdują się tu też porty rybackie: port Puck oraz port Władysławowo. Fauna pobrzeża jest typowa dla regionów nadmorskich. Na Pobrzeżu Kaszubskim można liczne i zróżnicowane jest ptactwo wodne i brodzące np. mewy, kormorany, łabędzie, czaple, a także wyjątkowo rzadkie w Polsce – ostrygojad oraz biegus zmienny.

5 sierpnia[edytuj kod]

Daniel Carroll – rugbysta podczas kariery sportowej reprezentujący Australię i Stany Zjednoczone. Dwukrotny złoty medalista olimpijski w tej dyscyplinie sportu i jedyny, który uczynił to w barwach dwóch państw. W trakcie studiów został wybrany do stanowej drużyny Nowej Południowej Walii, w której rozegrał 15 spotkań. W latach 1908–1909 wziął udział w pierwszym w historii tournée reprezentacji Australii do Europy i Ameryki Północnej. Zagrał także w odbywającym się wówczas turnieju rugby union na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1908. W rozegranym 26 października 1908 roku na White City Stadium spotkaniu Australijczycy występujący w barwach Australazji pokonali Brytyjczyków 32–3. Oznaczało to zdobycie złotego medalu przez zawodników z Australazji. W 1913 roku otrzymał powołanie do reprezentacji Stanów Zjednoczonych. Uczestniczył w turnieju rugby union na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1920. Amerykańska drużyna pokonała faworyzowanych Francuzów 8–0 i zdobyła złoty medal. Wraz z pozostałymi amerykańskimi złotymi medalistami w rugby union został w 2012 roku przyjęty do IRB Hall of Fame.

6 sierpnia[edytuj kod]

EML Pikker – estońska kanonierka oryginalnej konstrukcji z czasów II wojny światowej, wybudowana w Tallinnie, za pieniądze pochodzące z publicznej zbiórki. Służyła w marynarce wojennej Estonii - Eesti Merevägi oraz w Marynarce Wojennej ZSRR, gdzie podczas II wojny światowej brała udział w ewakuacji Tallina. Okręt w latach 1940-1946 działał na Morzu Bałtyckim, po czym został przydzielony do Floty Czarnomorskiej, gdzie pełnił funkcję ekskluzywnego jachtu dla radzieckich przywódców. Przebywali na nim najwyżsi przywódcy ZSRR i zaprzyjaźnionych państw, tacy jak Józef Stalin, Leonid Breżniew, Josip Broz Tito czy Nikita Chruszczow, który przepłynął na nim trasę Izmaił–Sewastopol. W 1961 roku został przekazany jako jednostka badawcza Moskiewskiemu Uniwersytetowi Państwowemu. Był wykorzystywany do badania Morza Czarnego z baz w Sewastopolu i Jałcie. Ze służby wycofano go w 1972 roku. Dalsze losy okrętu nie są znane.

7 sierpnia[edytuj kod]

Pinus leiophylla – gatunek drzewa iglastego z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Sosna ta występuje naturalnie głównie w Meksyku oraz, w niewielkim stopniu i tylko odmiana chihuahuana, w USA. Poza tym została rozpowszechniona przez człowieka na różnych kontynentach, gdzie sadzona jest ze względu na dostarczany surowiec drzewny wysokiej jakości oraz odporność na suszę, pożary i mróz. Rośnie w umiarkowanym tempie, a jej drewno jest żywiczne (z odmiany chihuahuana pozyskiwana jest żywica), stosunkowo gęste i twarde. Drewno wykorzystywane jest w budownictwie, do wyrobu podkładów kolejowych i na opał. Sosna ta sadzona jest także na terenach zdegradowanych i zagrożonych erozją. W odróżnieniu od innych gatunków sosen z tego rodzaju w Ameryce Łacińskiej szyszki dojrzewają aż trzy lata. Drzewa osiągają do 35 m wysokości i 85 cm średnicy pnia.

8 sierpnia[edytuj kod]

Antoni Szczęsny Godlewski – żołnierz powstania warszawskiego w Batalionie „Sokół”. Poległ w ósmym dniu powstania. Jako jeden z pierwszych ochotników od 1 sierpnia wziął udział w walkach oddziału rtm. Władysława Olszowskiego, przyszłego Batalionu „Sokół”. Prawdopodobnie walczył w stopniu strzelca lub kaprala. Z uwagi na posiadanie pistoletu maszynowego „STEN” otrzymał pseudonim „Antek Rozpylacz”. W relacjach brak jest udokumentowanych informacji o jego bojowych sukcesach. Brał udział w w walkach oddziału szturmowego, polował na „gołębiarzy”. Zginął na skutek serii strzałów z ckm 8 sierpnia 1944 roku w trakcie przygotowania ataku wspierającego żołnierzy Batalionu „Bełt” niedaleko rogu ul. Brackiej i Al. Jerozolimskich. Ciało poległego spod ognia wyniosła jego narzeczona Janina Grzybowska-Trojanowska. Po śmierci stał się symbolem bohaterstwa młodzieży powstańczej. Odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.

9 sierpnia[edytuj kod]

Kunino – wieś w północnej Bułgarii, w obwodzie Wraca, w gminie Roman, nad rzeką Iskyr. Kunino otoczone jest formami krasowymi, występują tu liczne skały wapienne w postaci ostańców oraz mostów skalnych. Nad wsią góruje emblematyczna skała Czerwenica. We wsi znajduje się kmetstwo, szkoła podstawowa i szkoła kamieniarstwa, dom kultury oraz poczta. Przez Kunino przebiega droga lokalna 1031 oraz linia kolejowa Sofia–Warna. Istnieje stacja kolejowa. W Kuninie znajduje się stanowisko archeologiczne, w którym archeolog i prehistoryk bułgarski, Wasił Mikow, znalazł pozostałości dużej osady zwanej Samuilica, pochodzącej z okresu neolitu, znajdującej się na płaskowyżu Rudina, w jaskini Prowyrtenka. Odkrył również liczne narzędzia kamienne, ceramiczne fragmenty figurek, a najistotniejszym znaleziskiem były kamienie wykorzystywane do mielenia ziaren. Według danych Narodowego Instytutu Statystycznego, 31 grudnia 2011 roku wieś liczyła 472 mieszkańców.

10 sierpnia[edytuj kod]

Makarios III – zwierzchnik Cypryjskiego Kościoła Prawosławnego w latach 1950–1977 oraz pierwszy prezydent Republiki Cypru. W wieku trzynastu lat wstąpił do klasztoru Kykkos. Ukończył studia teologiczne na uniwersytecie w Atenach. W 1946 roku wyświęcony na kapłana, dwa lata później mianowany metropolitą Kition, w 1950 roku objął urząd arcybiskupa Nowej Justyniany i całego Cypru. Odegrał znaczącą rolę w ruchu na rzecz niepodległości Cypru. Po jej proklamowaniu został pierwszym prezydentem państwa. W okresie sprawowania przezeń urzędu prezydenta Cypr dołączył do Ruchu Państw Niezaangażowanych, lawirując politycznie między blokami wschodnim i zachodnim. Równocześnie prezydent czynił starania na rzecz realizacji idei enosis – unii grecko-cypryjskiej – bez ustępstw terytorialnych na rzecz Turcji. Z polityki tej wycofał się po dojściu do władzy w Grecji junty czarnych pułkowników. Do końca życia działał na rzecz likwidacji skutków inwazji tureckiej na Cypr dokonanej w lipcu 1974 roku po zamachu stanu.

11 sierpnia[edytuj kod]

Simwastatyna – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny z grupy statyn, metylowa pochodna naturalnej lowastatyny. Pomimo że nie wykazuje ona aktywności biologicznej, jest jednak tzw. prolekiem, gdyż uzyskuje aktywność w wyniku procesów metabolicznych w organizmie, gdy obecny w jego strukturze pierścień laktonowy ulega hydrolizie do pochodnej zawierającej ugrupowanie hydroksykwasowe. Simwastatyna stosowana jest jako lek zmniejszający stężenie lipidów, ma także dodatkowe działanie plejotropowe na układ krążenia poprzez wpływ na czynność śródbłonka, stabilizację blaszek miażdżycowych, hamowanie układu krzepnięcia, stymulację układu fibrynolizy, hamowanie reakcji zapalnych oraz działanie immunomodulacyjne. Została dopuszczona w 1991 roku przez Agencję Żywności i Leków do stosowania klinicznego.

12 sierpnia[edytuj kod]

Zair na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1984 – reprezentacja Zairu na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1984 w Los Angeles liczyła ośmioro zawodników - 7 mężczyzn i 1 kobietę, którzy startowali w 2 dyscyplinach. Zawodnicy z tego kraju nie zdobyli żadnego medalu. Chorążym reprezentacji Zairu była lekkoatletka Christine Bakombo. Najmłodszym reprezentantem Zairu na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1984 był 21-letni bokser Lutuma Diabateza, a najstarszym przedstawicielem tego kraju był 28-letni lekkoatleta Masini Situ–Kumbanga. Wszyscy zawodnicy reprezentowali swój kraj na igrzyskach po raz pierwszy. Był to drugi start tej reprezentacji na igrzyskach olimpijskich. Najlepszym wynikiem, jaki osiągnęli reprezentanci Zairu na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1984, była 9. pozycja, jaką Kitenge Kitengewa zajął w rywalizacji pięściarzy w wadze półśredniej.

13 sierpnia[edytuj kod]

Transport kolejowy w Koninie – początki kolei w Koninie sięgają pierwszej dekady XX wieku, kiedy to w ówczesnej wsi Gosławice powstała wąskotorowa linia kolejowa dowożąca buraki do Cukrowni Gosławice. Między kwietniem a listopadem 1912 roku powstał około 30-kilometrowy odcinek o rozstawie 750 mm, łączący cukrownię ze stacją graniczną w Anastazewie. W listopadzie 1925 roku ukończono budowę odcinka linii kolejowej Strzałkowo – Konin – Kutno, dzięki czemu możliwa była bezpośrednia podróż z Poznania do Warszawy. W marcu 1961 roku rozpoczęto prace nad elektryfikacją linii Poznań – Konin – Kutno. We wrześniu 1962 roku z Kutna do Konina przyjechał pierwszy pociąg prowadzony trakcją elektryczną. W 1965 roku, wraz z ekspansją KWB Konin na północ od miasta, zlikwidowano część wąskotorowej linii na odcinku Jabłonka Słupecka – Konin Wąskotorowy, kończąc ponad 50-letni okres wąskich torów w Koninie. W obecnych granicach miasta znajduje się jedna stacja i osiem przystanków normalnotorowych, z czego tylko jeden obsługuje pasażerów. Przez stację Konin przebiega międzynarodowa linia kolejowa E 20.

14 sierpnia[edytuj kod]

Bocian biały – gatunek dużego ptaka brodzącego z rodziny bocianów. Jego upierzenie jest głównie białe, z czarnymi piórami na skrzydłach. Dorosłe ptaki mają długie czerwone nogi oraz długie spiczasto zakończone czerwone dzioby i mierzą średnio 100–115 cm od czubka dzioba do końca ogona, ze skrzydłami o rozpiętości 155–215 cm. Bocian biały podejmuje co roku dalekie wędrówki, zimując w Afryce, od tropikalnej Afryki Subsaharyjskiej po Republikę Południowej Afryki na południu lub na subkontynencie indyjskim. Jest mięsożercą, a większość ze swojego pożywienia znajduje na podłożu, wśród niskiej roślinności oraz w płytkich wodach. Bocian jest ptakiem monogamicznym, lecz nie dobiera się w pary na całe życie. Obydwoje partnerów budują duże gniazdo, które może być używane przez kilka lat. Każdego roku samica może przystąpić jeden raz do lęgu, składającego się zazwyczaj z czterech jaj, z którego po 33–34 dniach wykluwają się asynchronicznie pisklęta. Młode opuszczają gniazdo 58–64 dni po wykluciu, lecz nadal są karmione przez rodziców przez kolejne 7–20 dni.

15 sierpnia[edytuj kod]

Wolf-Heinrich von Helldorf – niemiecki polityk, członek NSDAP, poseł do Reichstagu w latach 1933–1944 oraz prezydent berlińskiej policji. Był synem rotmistrza Ferdinanda von Helldorfa. Uczestniczył w I wojnie światowej, służąc od 1914 roku jako podchorąży. W 1915 roku awansował na stopień podporucznika. Od 1918 roku należał do wielu organizacji paramilitarnych. W 1931 roku wstąpił do Sturmabteilung i został dowódcą SA w Berlinie. Według popierających tezę podpalenia gmachu Reichstagu przez jednostki SA, von Helldorf miał być bezpośrednio zaangażowany w organizację podpalenia parlamentu. Od 1938 roku utrzymywał kontakty z konspiratorami z kręgu Friedricha Goerdelera. W 1944 roku wielokrotnie spotykał się z Clausem von Stauffenbergiem, głównym organizatorem zamachu na Adolfa Hitlera. Za uczestnictwo w zamachu 20 lipca na Adolfa Hitlera został skazany przez Trybunał Ludowy na karę śmierci i stracony 15 sierpnia 1944 roku.

16 sierpnia[edytuj kod]

Minuskuł 2 – rękopis Nowego Testamentu z tekstem czterech Ewangelii pisany minuskułą na pergaminie w języku greckim z XI lub XII wieku. Kodeks zawiera tekst czterech Ewangelii na 248 pergaminowych kartach, pisanych jedną kolumną na stronę, 20 linijek w kolumnie. Tekst, pomimo pięknych zdobień, zawiera liczne błędy. Osiem kart kodeksu zaginęło, ale tekst biblijny zachował się w całości. Zaginione karty zawierały dodatkowy materiał pozabiblijny. Jest jednym z rękopisów wykorzystanych przez Erazma z Rotterdamu w pierwszym wydaniu drukowanego tekstu greckiego Nowego Testamentu i głównie na nim Erazm oparł tekst czterech Ewangelii. Tym samym rękopis stał się podstawą dla Textus receptus, który dominował w wiekach XVI-XIX. Kodeks przechowywany jest w bibliotece Uniwersytetu Bazylejskiego w Bazylei, skatalogowany pod numerem AN IV 1.

17 sierpnia[edytuj kod]

Eric Johnson – amerykański gitarzysta, kompozytor i wokalista. Rozpoczął karierę w wieku 15 lat, wstępując do zespołu Mariani, a później do zespołu jazz-rockowego o nazwie Electromagnets. Pierwszym opublikowanym albumem Johnsona był wydany w 1986 roku Tones. Sukcesem okazał się kolejny album artysty, Ah Via Musicom, który ukazał się w 1990 roku. Za pochodzący z niego utwór „Cliffs of Dover” Johnson otrzymał Nagrodę Grammy w kategorii „najlepszy rockowy utwór instrumentalny”. Muzyczny styl Erica Johnsona to przede wszystkim instrumentalny rock, chociaż okazyjnie włącza do swoich kompozycji elementy jazzu, gospel, new age czy country. Brzmienie gitarzysty porównywane jest do dźwięku skrzypiec i uznawane za unikatowe. Większość solowej dyskografii artysty to utwory instrumentalne, jednak czasem Johnson występuje również w roli wokalisty, np. w „Desert Rose”. Johnson jest znanym użytkownikiem gitar Fender Stratocaster oraz Gibson ES-335, których używa z potrójnym zestawem wzmacniaczy: Fender, Dumble i Marshall Amplification.

18 sierpnia[edytuj kod]

Ulica Walecznych w Warszawie – warszawska ulica na Saskiej Kępie. Rozciąga się prostopadle do Wisły pomiędzy Wałem Miedzeszyńskim a Kanałem Wystawowym. Znajdują się przy niej głównie domy mieszkalne, m.in. z okresu dwudziestolecia międzywojennego, spośród których cztery wpisane są do rejestru zabytków. Nazwa ulicy nawiązuje do czasów I wojny światowej i walk o niepodległość Polski, co wpisuje się w konwencję nazewnictwa wielu innych ulic Saskiej Kępy, szczególnie równoległych – Obrońców i Zwycięzców. Po II wojnie światowej przy ul. Walecznych swoje mieszkania i pracownie mieli tacy artyści jak: malarz Jan Cybis, fotografik Leonard Sempoliński i jego syn, malarz Jacek Sempoliński. Architektura i historia ulicy wykorzystywane są obecnie przez instytucje publiczne i firmy prywatne np. przy organizacji gier miejskich i spacerów z przewodnikiem.

19 sierpnia[edytuj kod]

75 mm armata wz. 1902/26 – armata polowa z okresu międzywojennego. Wykonana została w Polsce w wyniku modyfikacji rosyjskich armat wz. 1902. Zmiany polegały głównie na przekalibrowaniu armat do kalibru 75 mm, tak aby wykorzystywały one tę samą amunicję co armaty wz. 1897. Na początku lat 20. XX wieku, gdy przystąpiono do unifikacji sprzętu Wojska Polskiego, postanowiono, że armaty wz. 1902 staną się podstawową bronią artyleryjską dywizjonów artylerii konnej (DAK). W latach 30. XX wieku poza tym, że stanowiły uzbrojenie tych dywizjonów, to były także wykorzystywane jako uzbrojenie pociągów pancernych oraz plutonów artylerii piechoty. Zgodnie z założeniami każdy pułk piechoty miał mieć w swoim składzie pluton artylerii składający się z dwóch działonów tych armat. W sierpniu 1939 roku Wojsko Polskie dysponowało 425 armatami wz. 1902/26. Do roku 2013 w Polsce nie zachowała się ani jedna armata wz. 1902/26.

20 sierpnia[edytuj kod]

Thatgamecompany – amerykańskie studio zajmujące się produkcją gier komputerowych, założone przez Kellee Santiago oraz Jenovę Chena, studentów University of Southern California. Studio było producentem trzech kontraktowych gier na PlayStation 3, wykonanych na zlecenie Sony Computer Entertainment, a po wygaśnięciu umowy zachowało status studia niezależnego. Pierwszą grą wykonaną przez studio był remake nagradzanej flashowej gry Chena pod tytułem Flow. Pozycja ukazała się w systemie dystrybucji cyfrowej PlayStation Store w 2007 roku. Druga gra studia na PlayStation 3, Flower, miała premierę w 2009 roku, a trzecia – Podróż – w 2012 roku. Spółka koncentruje się na tworzeniu gier komputerowych, które wywołują reakcje emocjonalne u graczy. Jej pracownicy stwierdzili, że jakkolwiek nie mają nic przeciwko tworzeniu gier opartych na akcji, uznają, że przemysł elektronicznej rozrywki produkuje ich już wystarczającą liczbę. Pracownicy ustalili, że spółka nie planuje produkcji wielkich, wysokobudżetowych tytułów, gdyż ich zdaniem presja na wysoką sprzedaż zdławiłaby innowację.

21 sierpnia[edytuj kod]

Plestiodon longirostris – gatunek krytycznie zagrożonej wyginięciem jaszczurki z rodziny scynkowatych (Scincidae). Jest niewielka i mocno zbudowana, długość jej ciała wraz z ogonem może przekraczać 17 cm. Występuje endemicznie na wyspach archipelagu Bermudów, gdzie jeszcze w XIX wieku była bardzo pospolita. Ze względu na zajmowanie jej siedlisk przez ludzi oraz introdukcję drapieżników liczebność gatunku gwałtownie spadła, obecnie populacja liczy jedynie kilkaset osobników. Analizy molekularne sugerują, że P. longirostris jest ostatnim żyjącym przedstawicielem linii ewolucyjnej północnoamerykańskich scynków z rodzaju Plestiodon, która oddzieliła się od pozostałych jaszczurek należących do tego rodzaju co najmniej 11,5 mln lat temu. Odnalezione skamieniałości dowodzą, że pod względem morfologii układu kostnego gatunek ten nie zmienił się od ponad 400 tys. lat.

22 sierpnia[edytuj kod]

Cerkiew św. Mikołaja w Zabłociu – zabytkowa prawosławna cerkiew w Zabłociu. Pierwsza cerkiew prawosławna w tej miejscowości istniała już przed 1580 rokiem. Po zawarciu unii brzeskiej świątynia przeszła do Kościoła unickiego razem z całą prawosławną eparchią chełmską. W rękach parafii unickiej pozostawała do likwidacji unickiej diecezji chełmskiej w 1875 roku, gdy została przekazana Rosyjskiemu Kościołowi Prawosławnemu. Decyzja ta wywołała protesty miejscowej ludności. W latach 1904-1907 w Zabłociu powstała nowa murowana świątynia, zaprojektowana przez architekta eparchii warszawskiej Władimira Pokrowskiego. Obiekt nie pełnił funkcji religijnych w latach 1915-1918, po tym, gdy prawosławni mieszkańcy Zabłocia udali się na bieżeństwo. W II Rzeczypospolitej była to siedziba parafii. Świątynia została ponownie zamknięta po Akcji „Wisła”, jednak wznowiła działalność już w 1951 roku.

23 sierpnia[edytuj kod]

EN80 – seria normalnotorowych elektrycznych wagonów silnikowych i doczepnych, eksploatowana przez Warszawską Kolej Dojazdową (wcześniej Elektryczną Kolej Dojazdową) w latach 1927-1972. Tabor wyprodukowany przez English Electric w liczbie 20 wagonów silnikowych i 20 doczep został po II wojnie światowej odbudowany i uzupełniony o 12 doczep przez Konstal Chorzów. Wagony serii EN80 były konstrukcji drewnianej czopowanej. Główne jej elementy (ściany i dach) były wykonane ze specjalnego, afrykańskiego drewna dabema. Na końcach wagonów, na wysokości 462 mm ponad główką szyny, umieszczono sprzęgi typu tramwajowego. Przestarzałe wagony konstrukcji drewnianej po 45 latach pracy zostały zastąpione przez składy Pafawag 101N. Do dziś zachował się jeden wagon silnikowy o numerze 16, będący czynnym eksponatem muzealnym. Potocznie nazywany jest on babcią i bierze udział w różnych imprezach okolicznościowych.

24 sierpnia[edytuj kod]

Kachaber Cakadze – gruziński skoczek narciarski, trzykrotny uczestnik zimowych igrzysk olimpijskich, uczestnik mistrzostw świata w narciarstwie klasycznym i w lotach narciarskich. Jest jedynym gruzińskim skoczkiem narciarskim, który uczestniczył w najwyższej rangi zawodach międzynarodowych. Trzykrotnie – w 1994, 1998 i 2002 roku – brał udział w igrzyskach olimpijskich. Najwyższe miejsce – 50. na skoczni normalnej – zajął w swoim pierwszym starcie. Dziesięciokrotnie uczestniczył w zawodach indywidualnych Pucharu Świata, zajmując miejsca poza pierwszą trzydziestką (najwyższe miejsce – 39. – zajął w Planicy w 1994 roku; były to zarazem zawody mistrzostw świata w lotach). 31 razy zdobywał punkty w Pucharze Kontynentalnym i jeden raz w poprzedniku tego cyklu, czyli w Pucharze Europy. Syn Koby Cakadze, również skoczka narciarskiego. Przed startami pod flagą gruzińską, Kachaber Cakadze reprezentował Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich oraz Wspólnotę Niepodległych Państw.

25 sierpnia[edytuj kod]

Lato ZET i Dwójki 2013 – trzecia edycja trasy koncertowej Lato ZET i Dwójki, składającej się z czterech otwartych koncertów w Kołobrzegu, Słubicach, Toruniu oraz Uniejowie, transmitowanych na żywo przez TVP2. Trasę prowadzili Tomasz Kammel oraz Tomasz Florkiewicz. Obu prezenterów wspomagał redaktor Radia Zet, Kamil Nosel. Wstęp na wszystkie koncerty był wolny. Za każdym razem w czasie koncertu trwało sms-owe głosowanie na najlepszy występ, a laureat na sam koniec konkursu ponownie wykonywał zwycięski utwór. Laureatami poszczególnych dni konkursowych zostali: Rafał Brzozowski, zespół LemON, Pectus oraz Enej. Koncert inauguracyjny trasy odbył się 7 lipca w Kołobrzegu, zaś ostatni miał miejsce 25 sierpnia w Uniejowie. Po ostatnim koncercie zaprezentowano pokaz sztucznych ogni.

26 sierpnia[edytuj kod]

SMS Hindenburg – niemiecki krążownik liniowy z okresu I wojny światowej, zbudowany jako trzeci i ostatni okręt typu Derfflinger. Nazwę otrzymał na cześć Paula von Hindenburga, niemieckiego feldmarszałka, późniejszego prezydenta Niemiec. W trakcie budowy określano go jako ersatz Hertha, czyli jednostkę budowaną jako następcę starego krążownika pancernopokładowego SMS Hertha. Krążownik wszedł do służby liniowej dopiero w 1917 roku i nie wziął udziału w żadnej większej operacji morskiej. Po zakończeniu wojny został razem z innymi okrętami Hochseeflotte internowany w Scapa Flow i samozatopiony 21 czerwca 1919 roku. Jego marynarze zostali potraktowani jako jeńcy wojenni i osadzeni w obozach, skąd powrócili do kraju dopiero na początku 1920 roku. Wrak krążownika został podniesiony w lipcu 1930 roku i złomowany w Rosyth w latach 1931–1932. Pochodzący z niego dzwon okrętowy został w 1959 roku przekazany marynarce wojennej Republiki Federalnej Niemiec.

27 sierpnia[edytuj kod]

Kodeks Bazylejski A.N.IV.2 – rękopis Nowego Testamentu, pisany minuskułą na pergaminie w języku greckim, paleograficznie datowany na XII wiek. Zawiera niemal wszystkie księgi Nowego Testamentu z wyjątkiem Apokalipsy. Rękopis posiada księgi liturgiczne, został też przygotowany do czytań liturgicznych. System odniesień marginalnych jest niemal pełny (brak jedynie odniesień do Kanonów Euzebiusza). Tekst Ewangelii reprezentuje cezarejską tradycję tekstualną, w pozostałych księgach jest zgodny z tradycją bizantyjską. Jest jednym z rękopisów wykorzystanych przez Erazma z Rotterdamu w pierwszym wydaniu drukowanego tekstu greckiego Nowego Testamentu. Stanowił podstawę Textus receptus, który dominował w wiekach XVI–XIX. Tekst kodeksu był badany przez wielu krytyków tekstu i paleografów. Ewangelia jest wyżej oceniana niż tekst pozostałych ksiąg biblijnych. Kodeks przechowywany jest w bibliotece Uniwersytetu w Bazylei, skatalogowany pod numerem A. N. IV. 2.

28 sierpnia[edytuj kod]

Barbara Rokemberg – krakowska mieszczka pochodząca z rodu Rokembergów, księżna raciborska, karniowska i rybnicka od 1451 roku, pani na Pszczynie w latach 1452-1462. Barbara pochodziła z patrycjuszowskiej rodziny Rokembergów. Jej pierwszym mężem został ławnik i rajca krakowski Wilhelm Willandt. Po owdowieniu Barbara wyszła ponownie za mąż za kupca Jerzego Orienta z rodziny o śląskich korzeniach. Przed 10 marca 1451 roku Barbarę Orientową poślubił książę karniowski i rybnicki Mikołaj V z opawsko-raciborskiej linii Przemyślidów. Po śmierci trzeciego męża, Barbara Rokemberg objęła w posiadanie oprawę wdowią. W 1454 roku księżna Barbara jako pani na Pszczynie gościła w swoim mieście oprawnym królową Polski Elżbietę Rakuszankę. W 1462 roku księżna Barbara została wygnana do Krakowa przez swojego pasierba Jana IV. Ostatni raz osoba Barbary wymieniona jest w aktach krakowskich 12 listopada 1463 roku.

29 sierpnia[edytuj kod]

Askia Mohammed II – władca imperium songhajskiego rządzący w latach 1582–1586, syn Askii Dauda. Objął władzę jako najstarszy syn po śmierci ojca. Okres jego rządów wypełniony był głównie konfliktami z braćmi. Już na samym początku jego panowania dworzanie radzili mu aresztować część rodzeństwa. Bracia przekonali jednak Askię o swojej lojalności, co z kolei spowodowało wygnanie części doradców. Na buntownicze nastroje wpływała bezczynność armii spowodowana chorobą Askii. Rebelię przeciw władcy podniósł El-Hadż ben Daud. Askia był przekonany, iż nie uda mu się utrzymać władzy, pomogły mu jednak konflikty pomiędzy wspierającymi buntownika braćmi. Bunt został tym razem zażegnany, jednak schorowany i pozbawiony energii władca nie miał sił by stawić czoła kolejnemu. Zbuntowani bracia zdjęli go z urzędu w grudniu 1586 roku. Kronikarze bardzo wysoko oceniają Askię Mohammeda II i jego panowanie. Współcześni historycy dostrzegają również ujemne strony jego rządów, takie jak brak stabilności i silnych podstaw władzy.

30 sierpnia[edytuj kod]

C2P – polski, gąsienicowy ciągnik artyleryjski z czasów dwudziestolecia międzywojennego. Powstał w latach 30. XX wieku na bazie tankietki TKS. Głównym użytkownikiem były oddziały przeciwlotnicze Wojska Polskiego, gdzie ciągniki C2P wykorzystywano do holowania armat przeciwlotniczych wz. 36 oraz przyczep amunicyjnych. Ciągnik C2P odpowiadał potrzebom oddziałów przeciwlotniczych, jednakże z uwagi na słaby silnik z czasem miał być on zastąpiony kołowym ciągnikiem PZInż. 343. W latach 1937–1938, w oparciu o ciągnik wykonano też dwa prototypy dział samobieżnych TKS-D uzbrojonych w armatę przeciwpancerną Boforsa. Po kampanii wrześniowej pewna ilość ciągników została przejęta przez Wehrmacht. Większość zdobytych C2P zostało wyremontowanych i znalazło się na wyposażeniu Wehrmachtu, gdzie służyły niemal do końca II wojny światowej. Łącznie powstało około 316 egzemplarzy ciągnika.

31 sierpnia[edytuj kod]

Kachaber Cakadze – gruziński skoczek narciarski, trzykrotny uczestnik zimowych igrzysk olimpijskich, uczestnik mistrzostw świata w narciarstwie klasycznym i w lotach narciarskich. Jest jedynym gruzińskim skoczkiem narciarskim, który uczestniczył w najwyższej rangi zawodach międzynarodowych. Trzykrotnie – w 1994, 1998 i 2002 roku – brał udział w igrzyskach olimpijskich. Najwyższe miejsce – 50. na skoczni normalnej – zajął w swoim pierwszym starcie. Dziesięciokrotnie uczestniczył w zawodach indywidualnych Pucharu Świata, zajmując miejsca poza pierwszą trzydziestką (najwyższe miejsce – 39. – zajął w Planicy w 1994 roku; były to zarazem zawody mistrzostw świata w lotach). 31 razy zdobywał punkty w Pucharze Kontynentalnym i jeden raz w poprzedniku tego cyklu, czyli w Pucharze Europy. Syn Koby Cakadze, również skoczka narciarskiego. Przed startami pod flagą gruzińską, Kachaber Cakadze reprezentował Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich oraz Wspólnotę Niepodległych Państw.