Dywizja Ochotnicza (II RP)
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1920 |
| Rozformowanie |
1920 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
ppłk Adam Koc |
| Działania zbrojne | |
| wojna polsko-bolszewicka bitwa nad Wkrą (14–18 VIII 1920) bitwa nad Niemnem (20–26 IX 1920) | |
| Organizacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
Dywizja Ochotnicza (22 Dywizja Piechoty)[a] – wielka jednostka piechoty Wojska Polskiego II RP w 1920.
Historia dywizji[edytuj | edytuj kod]
22 lipca 1920 r. Generalny Inspektor Armii Ochotniczej, gen. broni Józef Haller wydał rozkaz o sformowaniu Dywizji Ochotniczej. Na dowódcę dywizji wyznaczony został ppłk Adam Koc.
Do formowania dywizji przystąpiono w sierpniu 1920 r., w Twierdzy Modlińskiej. W skład dywizji włączono 101 rezerwowy oraz 201, 202 i 205 ochotnicze pułki piechoty.
15 września 1920 roku stan żywionych w Dywizji Ochotniczej wynosił (w nawiasach podano stan bojowy): 343 (157) oficerów, 27 podchorążych oraz 12.368 (5.457 pieszych i 383 jezdnych) podoficerów i szeregowych, a ponadto 9 cywilów, 21 jeńców i internowanych, 869 koni wierzchowych i jucznych, 1.023 koni artyleryjskich i 2.185 koni taborowych. Na uzbrojeniu dywizji znajdowało się 129 karabinów maszynowych i 56 dział polowych. Tabor liczył 1.181 wozów, 97 kuchni polowych i 2 samochody.
W listopadzie 1920 dywizja została rozformowana, a pułki ochotnicze zdemobilizowane. Ten sam los miał spotkać 101 Rezerwowy pułk piechoty, jednak w uznaniu zasług Naczelny Wódz postanowił pozostawić jednostkę na stopie pokojowej. Stan osobowy pułku uzupełniony został żołnierzami z trzech likwidowanych pułków ochotniczych oraz przybyłą z niewoli rosyjskiej kadrą oficerską byłej Dywizji Syberyjskiej. W celu zachowania tradycji pułk przemianowany został na 3 pułk syberyjski.
Z chwilą przemianowania 101 pułku dotychczasowa Brygada Syberyjska została rozwinięta do ram dywizji. W październiku 1921 r. Dywizja Syberyjska przemianowana została na 30 Dywizję Piechoty, a 1, 2 i 3 pułki syberyjskie odpowiednio na 82, 83 i 84 pułki piechoty.
Organizacja Dywizji Ochotniczej[edytuj | edytuj kod]
- Kwatera Główna Dywizji Ochotniczej
- I Brygada
- II Brygada
- 201 pułk artylerii polowej
- batalion saperów
- kompania saperów ochotnicza
- kompania saperów
- kolumna saperska
- dywizjon strzelców konnych ochotniczy
- szwadron rtm. Królikowskiego
- ochotniczy oddział kresowy
- kompania telegraficzna rezerwowa nr I (przeformowana na kompanię telegraficzną dywizyjną)
- kompania sztabowa
- pluton żandarmerii
- poczta polowa nr 67
- kompania sanitarna
- piekarnia polowa ochotnicza
- szpital koni
- park uzbrojenia dywizji
- warsztat uzbrojenia dywizji
- urząd gospodarczy
- 6 x kolumn taborowych
- warsztat taborowy
Oddziały podporządkowane:
- Dowództwo 17 pułku artylerii ciężkiej wielkopolskiej
- dowódca – mjr Leonard Lubański (równocześnie dowódca artylerii Dyw. Ochot.)
- II dywizjon 17 pułku artylerii ciężkiej wielkopolskiej (uzbrojony w 75 mm armaty wz. 1897)
- dowódca – kpt. Stanisław Przywecki
- 4 bateria – por. Edward Przybylski
- 5 bateria – por. Zygmunt Kapsa
- 6 bateria – por. Wojciech Dombek
- IV dywizjon 14 pułku artylerii polowej wielkopolskiej
- 11 bateria
- 12 bateria
- szpital polowy Nr 406
- kolumna taborów nr 141
- kolumna taborów nr 520
W I dekadzie września 1920 roku w skład Dywizji Ochotniczej włączone zostały:
- batalion marszowy 263 pułku piechoty kresowej z DOG Pomorze,
- I dywizjon 216 pułku artylerii polowej (12 rosyjskich armat kal. 76,2 mm w trzech bateriach),
- 1 oddział lotny (częściowo konny),
które utworzyły Grupę mjr. Kościałkowskiego.
Obsada personalna Dywizji Ochotniczej[edytuj | edytuj kod]
Obsada personalna Dywizji Ochotniczej. Skrótem VM wziętym w nawias zaznaczono żołnierzy odznaczonych Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari[1]
- dowódca dywizji – ppłk Adam Koc
- szef sztabu – por. (Roman?) Michałowski
- kapelan dywizji – ks. Szczęsny Starkiewicz
- dowódca I Brygady – ppłk Jerzy Ferek-Błeszyński
- dowódca I Brygady – ppłk SG Mieczysław Wyżeł-Ścieżyński (VM)
- dowódca 205 pp – mjr Bernard Mond
- dowódca II Brygady – ppłk Andrzej Kopa
- dowódca 202 pp – mjr Modest Sierant
- dowódca 101 pp – ppłk Włodzimierz Hellmann
- dowódca 201 pap – mjr Ludwik Jurkiewicz
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ W niektórych źródłach dywizja bywa określana jako "22 Dywizja Ochotnicza". Niewątpliwie, w sierpniu 1920 r. była dwudziestą drugą dywizją w kolejności ich formowania, ale numeracja wielkich jednostek piechoty była wówczas następująca: 1 – 18 Dywizje Piechoty, 1 i 2 Dywizje Litewsko-Białoruskie oraz Dywizja Górska.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 18 lutego 1922 roku, s. 103.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Księga chwały piechoty, praca zbiorowa, Warszawa 1992, reprint wydania z 1939 r.
- Bitwa niemeńska 29 VIII - 18 X 1920. Dokumenty operacyjne. Część I (29 VIII - 19 IX), oprac. i przygotowanie do druku zespół pod redakcją Marka Tarczyńskiego, Oficyna Wydawnicza "Rytm", Warszawa 1998, ISBN 83-867893-05-6.
- Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych z 1928, 1931 i 1934. [dostęp 2016-02-15].