28 Pułk Strzelców Kaniowskich

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
28 Pułk Strzelców Kaniowskich
Ilustracja
Odznaka oficerska pułku
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1919

Rozformowanie

1939

Tradycje
Święto

11 listopada[1]

Rodowód

13 pułk strzelców polskich
28 pp „Dzieci Łódzkich”

Działania zbrojne
wojna polsko-bolszewicka
bitwa pod Borejkami (22–23 V1920)
bitwa pod Łużkami ( 6–7 VI 1920)
bitwa o przedmoście warsz. (13–16 VIII 1920)
bitwa nad Niemnem (20–26 IX 1920)
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Łódź[2]

Rodzaj sił zbrojnych

wojsko

Rodzaj wojsk

piechota

Podległość

10 Dywizja Piechoty[3]

Multimedia w Wikimedia Commons

28 Pułk Strzelców Kaniowskich (28 pp) – oddział piechoty Wojska Polskiego II RP.

Sformowany w lipcu 1919 roku. Toczył walki na Wołyniu, a następnie nad Styrem w rejonie Rafałówki. Walczył z Czechami o Śląsk Cieszyński, potem nad Niemnem w rejonie Skidla i w rejonie Lwowa. Walczył też z wojskami ukraińskimi nad Seretem. Od 4 lipca 1920 rozpoczął odwrót w kierunku na Oszmianę i Lidę. W Bitwie Warszawskiej z Nieporętu atakował w kierunku na Wólkę Radzymińską i Mokre. W okresie międzywojennym pułk stacjonował w Łodzi i podporządkowany był dowódcy 10 Dywizji Piechoty.

Formowanie[edytuj | edytuj kod]

28 pułk Strzelców Kaniowskich powstał w lipcu 1919, we Wschodniej Małopolsce i na Wołyniu, w wyniku połączenia 13 pułku strzelców polskich z 28 pułkiem piechoty „Dzieci Łódzkich”[4]. Nazwa pułku została mu przyznana rozkazem nr 88 Naczelnego Wodza z dnia 26 sierpnia 1919.

W grudniu 1919 batalion zapasowy pułku stacjonował w Łodzi[5].

 Osobny artykuł: Organizacja pułku piechoty Wojska Polskiego II RP.

Działania bojowe w latach 1919–1920[edytuj | edytuj kod]

Z Besarabii przez Bukowinę 13 pułk strzelców dotarł do Małopolski Wschodniej 12 czerwca 1919, a już następnego dnia przystąpił do działań bojowych w rejonie Stanisławowa i Jezupola. Działanie te prowadził do 2 lipca, po czym odjechał do wsi Pałahicze, gdzie połączył się z 28 pułkiem piechoty „Dzieci Łódzkich”.

28 pułk piechoty powstał jesienią 1918. Od stycznia 1919 prowadził działania bojowe. Drugi batalion toczył walki na Wołyniu, w rejonie Kowla i Łucka, a następnie nad Styrem w rejonie Rafałówki. Trzeci batalion toczył boje z Czechami na Śląsku Cieszyńskim, potem nad Niemnem w rejonie Skidla, a następnie został przerzucony w rejon Lwowa, gdzie brał udział w jego obronie, po czym w pogoni za wojskami ukraińskimi dotarł do Tarnopola i w rejon Trembowli. Tam stoczył 12 czerwca zwycięską bitwę pod Iwankowem. Pierwszy batalion w czerwcu 1919 stoczył przegrany bój pod Brzeżanami.

Już jako 28 pułk Strzelców Kaniowskich (przydomek Kaniowskich pochodzi od Bitwy pod Kaniowem, w której brał udział 13 pułk strzelców) walczył z wojskami ukraińskimi nad Seretem aż do linii rzeki Zbrucz, którą osiągnął 19 lipca 1919.

W końcu września pułk przerzucono pod Wilno, gdzie pełnił służbę patrolową na linii demarkacyjnej polsko-litewskiej. Tutaj spędził zimę 1919/1920. Po skoncentrowaniu się w połowie maja koło stacji Ignalino odmaszerował w kierunku Kozian, gdzie prowadził walki nad Dzisną w rejonie Mariampola, Kozian, Twerecza i Szarkowszczyzny.

Pod wpływem ogromnej przewagi wojsk sowieckich, od 4 lipca 1920 pułk rozpoczął odwrót w kierunku na Oszmianę i Lidę. W drugiej połowie lipca staczał boje pod Trokielami, Grodnem, Indurą i przez Białystok, Ostrów, Brańszczyk, Serock, Zegrze dotarł do Jabłonny.

W Bitwie Warszawskiej z miejscowości Nieporęt atakował w kierunku na Wólkę Radzymińską i Mokre, które zdobył w południe 16 sierpnia 1920. Po utracie Mokrego nieprzyjaciel nie stawiał już większego oporu na tym kierunku, a pułk odszedł do odwodu.

Mapy bitew[edytuj | edytuj kod]

Kawalerowie Virtuti Militari[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Kawalerowie Virtuti Militari 1914–1921.
Żołnierze pułku odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari za wojnę 1918-1920[6][7]
st sierż. Ernest Angelo nr 2485 pchor. Józef Appel st. sierż. Stanisław Biskupski por. Jerzy Boski
sierż. Władysław Bromiński nr 649 sierż. Bolesław Czuliński ppor. Józef Gryglaszewski sierż. Jan Gutkowski
st. sierż. Jan Hodoń st. szer. Ignacy Jaskóła nr 1106 kpt. Marian Kański sierż. Zygmunt Kawa
sierż. Kazimierz Kleber ppor. Wacław Klinke st. szer. Józef Kobus plut. Kazimierz Kowalski
plut. Ryszard Koziełło kpt. Władysław Kudaj sierż. Józef Kulesza st. szer. Kazimierz Lebiedowski
kpr. Bronisław Lewiński kpr. Szczepan Madej por. Mieczysław Maj pchor. Edward Malbrocki
kpr. Józef Minkina st. sierż. Stanisław Muszyński st. sierż. Władysław Nagórski por. Przemysław Nakoniecznikoff-Klukowski
ppor. Stanisław Nowicki kpr. Józef Pabis szer. Stanisław Pałka ppor. Tadeusz Petrulewicz nr 863
ppor. Benedykt Pęczkowski st. sierż. Stanisław Piasek kpr. Stanisław Pióro por. Stefan Pogonowski
kpr. Władysław Polański sierż. Michał Prus st. szer. Stanisław Prusik plut. Józef Pustelnik
sierż. Stefan Rabęcki ppor. Stefan Rawicki por. Władysław Raypert sierż. Jan Rudnik
ppor. Czesław Rzedzicki por. Antoni Sanojca mjr Stanisław Sobieszczak st. sierż. Stanisław Sławowczyk
plut. Roman Stefański kpt. Ksawery Sutowski sierż. Henryk Świetlicki ppor. Juliusz Szczęsny
por. Wacław Szymański ppłk Wiktor Thommée ppor. Jan Topczewski ppor. Wacław Tuziński
pchor. Czesław Twardowski ppor. Witold Więckowski st. sierż. Stanisław Wocial por. Jan Wrzosek
ppor. Wacław Zaborowski

Pułk w okresie pokoju[edytuj | edytuj kod]

Budynek przedwojennych Koszar im. J. Piłsudskiego 28 pSK

W okresie międzywojennym pułk stacjonował na terenie Okręgu Korpusu Nr IV[8] w garnizonie Łódź i podporządkowany był dowódcy 10 Dywizji Piechoty. Stacjonował w koszarach im. Józefa Piłsudskiego w Łodzi przy zbiegu ul. Leszno i Żeligowskiego, praktycznie w samym centrum miasta. Okazały budynek koszar zachował się do dziś, obecnie jest własnością Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.

14 sierpnia 1929 o 6:40 w katastrofie kolejowej na linii Łódź Kaliska-Łódź Fabryczna zginęło siedmiu żołnierzy pułku: Zygmunt Wiśniewski, Albin Urbaniak, Jakub Doński, Jakub Giersz, Bazyli Łapkiewicz, Jefim Korniuk i Józef Dolny, a kolejnych 23 zostało ciężko rannych (plut. Władysław Ozdoba i szeregowcy: Józef Strach, Stanisław Kowalski, Jakub Hamerfeld, Stanisław Słomkiewicz, Józef Bednarek, Ilko Petryk, Lucjan Hołówko, Lucjan Kędzierski, Leonard Tomczak, Marian Psiuch, Leon Szpinder, Władysław Czerwiński, Władysław Kiełba, Ilko Szewek, Paweł Wojtowicz, Włodzimierz Kieba, Antoni Szulc, Michał Jarzyński, Dymitr Kocur, Bolesław Stankiewicz, Władysław Gzimiński, Zygmunt Bąk). Ponadto żywcem spłonęło dwóch kolejarzy: nadkonduktor Ignacy Grzebielak i Antoni Gorzeń. Kolejnych siedmiu zostało rannych, w tym dwóch bardzo ciężko[9]. W wyniku złego nastawienia zwrotnicy pociąg mieszany nr 3371, którym jechali żołnierze, najechał na odchodzący pociąg towarowy nr 33 376[10].

Na podstawie rozkazu wykonawczego Ministerstwa Spraw Wojskowych do Departamentu Piechoty o wprowadzeniu organizacji piechoty na stopie pokojowej PS 10-50 z 1930 roku, w Wojsku Polskim wprowadzono trzy typy pułków piechoty. 28 pułk piechoty zaliczony został do typu I pułków piechoty (tzw. „normalnych”). W każdym roku otrzymywał około 610 rekrutów. Stan osobowy pułku wynosił 56 oficerów oraz 1500 podoficerów i szeregowców. W okresie zimowym posiadał batalion starszego rocznika, batalion szkolny i skadrowany, w okresie letnim zaś batalion starszego rocznika i dwa bataliony poborowych[11]. Po wprowadzeniu w 1930 nowej organizacji piechoty na stopie pokojowej[12], pułk szkolił rekrutów dla potrzeb batalionu Korpusu Ochrony Pogranicza[13].

Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939[14][a]
Stanowisko Stopień, imię i nazwisko
Dowództwo, kwatermistrzostwo i pododdziały specjalne[16]
dowódca pułku ppłk Wincenty Kurek
I zastępca dowódcy ppłk Wacław Makatrewicz
adiutant kpt. Kazimierz Michał Gryziecki
starszy lekarz mjr dr Adam Molka
młodszy lekarz por. lek Jan Józef Bojarski
II zastępca dowódcy (kwatermistrz) mjr Karol Leon Zaprutkiewicz
oficer mobilizacyjny kpt. Jan Bartczak
zastępca oficera mobilizacyjnego por. Leon Olejniczak
oficer administracyjno-materiałowy p.o. por. Emil Woźniak[b]
oficer gospodarczy kpt. int. Jerzy Andrzej Wodziński
oficer żywnościowy por. Józef Konstanty Tys
oficer taborowy[c] por. Emil Woźniak(*)
kapelmistrz kpt. adm. (kapelm.) Aleksander Gaul
dowódca plutonu łączności kpt. Kasper Ślepokura
dowódca plutonu pionierów por. Janusz Michał Orłowski
dowódca plutonu artylerii piechoty kpt. art. Bolesław Świtoniak
dowódca plutonu ppanc. por. Jan Maśliński
dowódca oddziału zwiadu ppor. Władysław Kulfan
I batalion
dowódca batalionu mjr Wiesław Zygmunt Hołubski
dowódca 1 kompanii por. Aleksander Pogorzelski
dowódca plutonu ppor. Tadeusz Bolesław Kukulski
dowódca plutonu ppor. Tadeusz Władysław Malinowski
dowódca 2 kompanii kpt. Eugeniusz Marian Smoliński
dowódca plutonu por. Włodzimierz Pęski
dowódca 3 kompanii kpt. Ignacy Wieliczko
dowódca plutonu ppor. Roman Marian Błaszczak
dowódca plutonu ppor. Leon Sapiński
dowódca 1 kompanii km por. Jan Zenon Świerczyński
dowódca plutonu ppor. Mieczysław Tadeusz Mińczakowski
II batalion
dowódca batalionu mjr Józef Jerzy Korczewski
dowódca 4 kompanii por. Jan Feliks Wrona
dowódca plutonu ppor. Zbigniew Józef Karol Opioła
dowódca 5 kompanii kpt. Jan Chamielec
dowódca plutonu ppor. Henryk Wiktor Górny
dowódca 6 kompanii kpt. Aleksander Mazur
dowódca plutonu ppor. Zbigniew Janowski
dowódca 2 kompanii km kpt. Marian Jan Mytkowicz
dowódca plutonu por. Antoni Alojzy Węgrzyn
dowódca plutonu ppor. Tadeusz Stanisław Marek Słowik
III batalion
dowódca batalionu mjr Stanisław Kubalski-Milan
dowódca 7 kompanii por. Tomasz Fijałkowski
dowódca plutonu ppor. Wilhelm Michał Zając
dowódca 8 kompanii por. Piotr Stefan Alfons Wojciszewski
dowódca plutonu por. Piotr Muniak
dowódca 9 kompanii kpt. Stefan Bojakowski
dowódca plutonu por. Stanisław Wróbel
dowódca plutonu ppor. Henryk Stanisław Śniady
dowódca 3 kompanii km kpt. Piotr Szymczak
dowódca plutonu ppor. Marian Bolesław Górnicki
na kursie kpt. Stefan Stanisław Gwoździński
28 kompania wartownicza „Gałkówek”
dowódca kpt. adm. (piech.) Adam Gostwicki
zastępca dowódcy kpt. adm. (piech.) Jan Fryderyk Ludwig
Dywizyjny Kurs Podchorążych Rezerwy 10 DP
dowódca mjr Jan Rękorajski
dowódca plutonu kpt. Leonard Malinowski
dowódca plutonu por. Czesław Łukomski
dowódca plutonu ppor. Czesław Niewiadomski
dowódca plutonu ppor. Eugeniusz Oryński
Dywizyjny Kurs Dla Podoficerów Nadterminowych 10 DP
dowódca kpt. Jan Bielecki
dowódca plutonu ppor. Jerzy Korwin-Wierzbicki
dowódca plutonu ppor. Jan Skwark [31 pp]
28 obwód przysposobienia wojskowego
kmdt obwodowy PW p.o. kpt. piech. Bolesław Stanisław Antoń(*)
kmdt miejski PW Łódź I por. piech. Henryk Gruszka
kmdt miejski PW Łódź II ppor. kontr. piech. Borys Fiedotjew
kmdt miejski PW Łódź III vacat
kmdt miejski PW Łódź IV kpt. piech. Bolesław Stanisław Antoń(*)
kmdt powiatowy PW Łódź por. kontr. piech. Mikołaj Milczyński

Kampania wrześniowa[edytuj | edytuj kod]

24 sierpnia 1939, w czasie mobilizacji alarmowej, pułk został uzupełniony rezerwistami, mieszkańcami Łodzi oraz okolic, a następnie przetransportowany w rejon Błaszek.

Organizacja wojenna i obsada personalna pułku we wrześniu 1939[18]
Stanowisko Stopień, imię i nazwisko
Dowództwo
dowódca ppłk Wincenty Kurek
I adiutant kpt. Ignacy Wieliczko
II adiutant por. rez. Adam Bierzwiński
oficer informacyjny N.N.
oficer łączności kpt. Kasper Ślepokura
kwatermistrz mjr piech. Karol Zaprutkiewicz
kpt. Kazimierz Gryziecki
oficer płatnik N.N.
oficer żywnościowy N.N.
naczelny lekarz por. lek. Jan Bojarski
kapelan kpt. rez. ks. Michał Stańczyk
dowódca kompanii gospodarczej por. Jan Turkowski
I batalion
dowódca batalionu mjr Stanisław Milan
adiutant batalionu ppor. Mieczysław Miller
dowódca 1 kompanii strzeleckiej por. Stanisław Wróbel
dowódca 2 kompanii strzeleckiej por. Jan Wrona
dowódca 3 kompanii strzeleckiej por. rez. Kazimierz Fiedofiew
por. rez. Marian Petz
dowódca 1 kompanii cekaemów por. Jan Świerczyński
II batalion
dowódca batalionu mjr Józef Jerzy Korczewski
adiutant batalionu ppor. rez. Michał Dąbrowski
dowódca 4 kompanii strzeleckiej por. Marian Górnicki
dowódca 5 kompanii strzeleckiej ppor. rez. Zygmunt Ulrych
dowódca 6 kompanii strzeleckiej por. Janusz Orłowski
ppor. Henryk Górny
dowódca 2 kompanii cekaemów kpt. Aleksander Mazur
III batalion
dowódca batalionu mjr Jan Cichocki
adiutant batalionu ppor. rez. Feliks Missala
dowódca 7 kompanii strzeleckiej por. Piotr Muniak
dowódca 8 kompanii strzeleckiej por. Aleksander Pogorzelski
dowódca 9 kompanii strzeleckiej por. Jerzy Korwin-Wierzbicki
dowódca 3 kompanii cekaemów kpt. Leonard Malinowski
Pododdziały specjalne
dowódca kompanii przeciwpancernej kpt. Jan Chamielec
dowódca plutonu artylerii piechoty kpt. Bolesław Świtoniak
dowódca kompanii zwiadowców ppor. Władysław Kulfan
dowódca plutonu pionierów por. Janusz Orłowski
dowódca plutonu przeciwgazowego por. Henryk Gruszka

Mapy bitew[edytuj | edytuj kod]

Symbole pułkowe[edytuj | edytuj kod]

Sztandary[edytuj | edytuj kod]

25 maja 1919 roku przed odjazdem na front dowództwa pułku i I batalionu, Łódź, reprezentowana przez wszystkie zrzeszenia, cechy i organizacje społeczne uroczyście wręczyła swym „Dzieciom” chorągiew[19]. W 1930 roku chorągiew została przekazana do Muzeum Wojska w Warszawie.

Nowa chorągiew została wykonana zgodnie z wzorem chorągwi pułkowej w piechocie, określonym w Ustawie z dnia 1 sierpnia 1919 roku o godle i barwach Rzeczypospolitej Polskiej[20]. „Prezydent Rzeczypospolitej zarządzeniem z dnia 25 lipca 1927 r. zatwierdził wzór lewej strony płachty chorągwi 28 Pułku Piechoty”[21].

W niedzielę 15 maja 1927 roku na placu Dąbrowskiego w Łodzi odbyła się ceremonia wręczenia chorągwi. Po mszy świętej ksiądz biskup Kazimierz Tomczak sufragan diecezji łódzkiej poświęcił chorągiew ufundowaną przez społeczeństwo Łodzi. Następnie prezes rady miejskiej doktor Bolesław Fichna wręczył poświęcony sztandar Prezydentowi RP Ignacemu Mościckiemu „prosząc aby go oddał pułkowi, w którego szeregach walczyła i ginęła młodzież łódzka. Prezydent przyjął sztandar z rąk prezesa rady miejskiej i oddał go klęczącemu dowódcy pułku płk. Oziewiczowi”[22].

Od 28 stycznia 1938 roku chorągiew pułkowa zaczęła być oficjalnie nazywana sztandarem[23]. Po wojnie nie udało się odnaleźć sztandaru. Nadal jest uznawany za zaginiony[24].

 Osobny artykuł: Polskie sztandary wojskowe.

Odznaka pamiątkowa[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Odznaka pamiątkowa jednostki wojskowej.

Odznakę pierwotnie stanowił orzeł trzymający w szponach dwie skrzyżowane szable i tarczę. Na tarczy herb m. Łodzi i inicjały LA 28 L.P.P. Jednoczęściowa - bita z blachy srebrzonej. Wymiary: 39x27 mm[2].

16 listopada 1926 roku Minister Spraw Wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski zatwierdził wzór odznaki 28 pułku piechoty, a 23 kwietnia 1929 roku jej regulamin[25][26].

Odznaka o wymiarach 41x41 mm ma kształt krzyża kawalerskiego, którego ramiona pokryte są białą emalią ze srebrno oksydowanym obramowaniem. Na ramionach krzyża srebrne znaki: herb Łodzi, miniatura odznaki POW, odznaka Oddziału Werbunkowo-Agitacyjnego 4 Dywizji gen. L. Żeligowskiego, nazwy pól bitewnych: „BOREJKI”, „”AUTA”, „RADZYMIN” i „SOKAL”. Środek odznaki stanowi emaliowana w kolorze karminowym tarcza z numerem „28” otoczona wieńcem laurowym. Pola między ramionami krzyża wypełniają dwa skrzyżowane miecze zwrócone ostrzami ku górze. Odznaka oficerska - czteroczęściowa, wykonana w srebrze, elementy łączone nitami, emaliowana. Wykonawcą odznaki był Wiktor Gontarczyk z Warszawy[27].

Strzelcy kaniowscy[edytuj | edytuj kod]

 Z tym tematem związana jest kategoria: oficerowie 28 Pułku Strzelców Kaniowskich.
Dowódcy pułku[28][d]

Dowódca 13 Pułku Strzelców Polskich

Dowódcy 28 Pułku „Dzieci Łódzkich”

  • ppłk piech. Stanisław Palle (do 12 I 1919)
  • ppłk piech. Jerzy Lesiecki (13 I – 14 VII 1919)

Dowódcy 28 Pułku Strzelców Kaniowskich

Zastępcy dowódcy pułku[e]
  • ppłk piech. Mikołaj Kostecki (10 VII – 10 XI 1922 → dowódca 85 pp)
  • ppłk piech. Konrad Wiktor Sieciński (1923 – 11 X 1926 → zastępca dowódcy 39 pp[33])
  • ppłk piech. Józef Tunguz-Zawiślak (23 XII 1926[34] – 21 I 1930 → dowódca 84 pp)
  • ppłk piech. Mieczysław Łukoski (21 I 1930 – 23 III 1932 → zastępca dowódcy 31 pp)
  • ppłk dypl. Roman Umiastowski (23 III 1932 – VII 1936)
  • ppłk piech. Wacław Makatrewicz (1936 – VIII 1939 → dowódca OZ 10 DP)
Obsada personalna pułku w 1920[35]

Żołnierze 28 pułku piechoty – ofiary zbrodni katyńskiej[edytuj | edytuj kod]

 Osobne artykuły: zamordowani w Katyniu, zamordowani w Charkowie, zamordowani w Kalininie, zamordowani z Ukraińskiej Listy Katyńskiej (ULK) i zamordowani z Białoruskiej Listy Katyńskiej (BLK).

Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej znajdują się między innymi w bazach udostępnionych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego[40] oraz Muzeum Katyńskie[41][f][g].

Nazwisko i imię stopień zawód miejsce pracy przed mobilizacją zamordowany
Andziak Marcin ppor. rez. policjant PP w Łodzi Katyń
Bielecki Jerzy ppor. rez. Katyń
Borowski Czesław ppor. rez. geodeta Urząd Miejski w Łodzi Katyń
Bużyński Stanisław por. rez. nauczyciel kier. Szkoły Powszechnej Długich Katyń
Ciesielski Czesław Jan[44] ppor. rez. inżynier Izba Skarbowa w Łodzi Katyń
Czaplicki Stefan Cezary ppor. rez. nauczyciel gimnazjum w Rogoźnie Katyń
Dworakowski Włodzimierz por. rez. prawnik Katyń
Gaul Aleksander[45] kpt. żołnierz zawodowy kapelmistrz 28 pp Katyń
Heinzel Leszek Edward ppor. rez. technik włókiennictwa Katyń
Herduś Jan Stanisław[h] ppor. rez. piech. nauczyciel Szkoła Powszechna w Stachlewie Katyń
Koziński Jerzy ppor. rez. prawnik Katyń
Krochmalski Jan por. rez. księgowy bank w Łodzi Katyń
Kukulski Tadeusz[48] ppor. żołnierz zawodowy dowódca plutonu 1/28 pp Katyń
Kurowski Mieczysław[49] ? por. żołnierz zawodowy Katyń
Łukomski Czesław[50] por. żołnierz zawodowy dca pl kursu podchorążych 10 DP Katyń
Matusiak Roman ppor. rez. buchalter zakłady graficzne w Łodzi Katyń
Niedźwiedzki Marian ppor. rez. absolwent USB Katyń
Niewiadomski Czesław[51] ppor. żołnierz zawodowy dca pl kursu podchorążych 10 DP Katyń
Oryński Eugeniusz[52] ppor. żołnierz zawodowy dca pl kursu podchorążych 10 DP Katyń
Paprota Antoni ppor. rez. handlowiec Katyń
Piasecki Władysław ppor. rez. urzędnik Izba Skarbowa w Łodzi Katyń
Simon Józef Cezar ppor. rez. absolwent UAM Katyń
Smoliński Eugeniusz[53] kpt. żołnierz zawodowy dowódca 2/28 pp Katyń
Spodenkiewicz Tadeusz ppor. rez. urzędnik pracował w Łodzi Katyń
Spruch Wacław ppor. rez. nauczyciel Dom Wychowawczy w Łodzi Katyń
Szymski Henryk ppor. rez. prawnik sędzia Sądu Grodzkiego w Łodzi Katyń
Wodziński Jerzy[54] por. żołnierz zawodowy oficer gospodarczy 28 pp Katyń
Zaprutkiewicz Karol mjr żołnierz zawodowy kwatermistrz 28 pp Katyń
Zarybnicki Henryk ppor. rez. urzędnik pracował w Łodzi Katyń
Afelt Anicet Tadeusz por. rez. inżynier Wydział Dróg i Mostów m. Łodzi Katyń
Czekay Henryk por. rez. nauczyciel gimnazjum w Pabianicach Charków
Galanciak Bronisław ppor. rez. nauczyciel szkoła powszechna w Łodzi Charków
Janowski Franciszek ppor. rez. Magistrat m. Pabianice Charków
Kluska Stefan por. rez. technik włókiennictwa Charków
Kominek Józef por. rez. nauczyciel szkoła specjalna w Tomaszowie Charków
Kucharski Witold ppor. rez. handlowiec Charków
Kwiatkowski Kazimierz ppor. rez. Charków
Mińczakowski Mieczysław[55] ppor. żołnierz zawodowy dowódca plutonu 1 kkm/28 pp Charków
Okwieciński Józef por. rez. prawnik, mgr Charków
Posselt Ryszard Adam ppor. rez. włókiennik fabryka włókiennicza w Łodzi Charków
Postanowicz Alfred ppor. rez. technik drogowy Charków
Remus Aleksander ppor. rez. inżynier chemik pracował w Łodzi Charków
Sroczyński Adam ppor. rez. Charków
Wieczorek Jerzy ppor. rez. prawnik Charków
Wągrowski Stefan ppor. rez. nauczyciel szkoła w Łodzi ULK
Sierosławski Jan kpt. rez. policjant komisariat PP w Tomaszowie Kalinin

Pamięć o pułku[edytuj | edytuj kod]

W Łodzi jedną z ulic w dzielnicy Polesie, przebiegającą na obszarze tzw. Starego Polesia, nazwano imieniem Pułku. Od 2004 roku w Łodzi działa Stowarzyszenie Historyczne „Strzelcy Kaniowscy” kultywujące pamięć o 28 i 31 pSK; gromadzi pamiątki, a także organizuje i bierze udział w licznych przedsięwzięciach nawiązujących do historii obu pułków. Od 11 listopada 2016 roku w historycznym budynku koszar w Łodzi przy ulicy Żeligowskiego 7/9 działa „Izba Pamięci 28 pułku Strzelców Kaniowskich” prowadzona przez członków S.H. „Strzelcy Kaniowscy”. Izba gromadzi pamiątki, militaria i dokumenty historyczne związane z dziejami Strzelców Kaniowskich, a część zbiorów stowarzyszenia jest prezentowana w formie wystawy stałej, dostępnej dla zainteresowanych[56].

  • Bratnia mogiła strzelców kaniowskich poległych w czasie bitwy pod Radzyminem
    Bratnia mogiła strzelców kaniowskich poległych w czasie bitwy pod Radzyminem
  • Pomnik w hołdzie żołnierzom 28 psk
    Pomnik w hołdzie żołnierzom 28 psk

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[15].
  2. ↑ Gwiazdką oznaczono oficera, który pełnił jednocześnie więcej niż jedną funkcję[17].
  3. ↑ Oficer taborowy był jednocześnie dowódcą kompanii gospodarczej.
  4. ↑ Dowódca pułku kierował osobiście szkoleniem oficerów i był odpowiedzialny za gotowość bojową, całokształt wyszkolenia, służbę gospodarczą i wewnętrzną pułku[29].
  5. ↑ Stanowisko zastępcy dowódcy pułku zostało utworzone latem 1922 roku. W 1938 roku zmieniona została nazwa stanowiska na „I zastępca dowódcy”. W organizacji wojennej pułku nie było stanowiska zastępcy dowódcy.
  6. ↑ Jeśli nie zaznaczono inaczej, miejsce służby żołnierzy zawodowych przed mobilizacją podano za: Ryszard Rybka, Kamil Stepan; Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939[42].
  7. ↑ Jeśli nie zaznaczono inaczej, informacje o żołnierzach znajdujących się na Białoruskiej Liście Katyńskiej pochodzą z książki: Maciej Wyrwa; Nieodnalezione ofiary Katynia? : lista osób zaginionych na obszarze północno-wschodnich województw II RP od 17 września 1939 do czerwca 1940[43].
  8. ↑ Ppor. rez. Jan Herduś – urodzony 23 VI 1895 w Łęgu, syn Jana i Agaty z domu Barszcz. W 1916 ukończył Seminarium Nauczycielskie w Tarnowie. W latach 1915–1918 służył w armii austriackiej. W lipcu 1920 jako ochotnik brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Po zakończeniu działań wojennych ukończył kurs podoficerów przy 5 pułku artylerii ciężkiej w Krakowie oraz kurs szkoleniowy we Lwowie, po których został przeniesiony do rezerwy. W latach 1924–1927 był nauczycielem w szkole powszechnej w Kowalach. W 1928 został powołany na ćwiczenia do 10 pułku artylerii polowej. W połowie 1932 odbył szkolenie w SPRP w Białymstoku (Biedrusko), po czym skierowany do odbycia służby aplikacyjnej w 27 pułku piechoty w Częstochowie, z którego odszedł do rezerwy w 1933. Uczył następnie w Seminarium Nauczycielskim w Ostrzeszowie. Był także nauczycielem i dyrektorem szkoły w Wójcinie (I-VI 1938). Przed samym wybuchem wojny pełnił obowiązki kierownika w nowo powstałej szkole powszechnej w Stachlewie w pow. łowickim. Podczas ferii letnich 1939 został wezwany do odbycia ćwiczeń wojskowych, a 29 sierpnia 1939 do D.O.K. Łódź i zmobilizowany do 28 pułku piechoty. Podczas kampanii wrześniowej w składzie 4 kompanii 28 pp. Okoliczności pojmania przez sowietów nie są znane. Przetrzymywany początkowo w obozie jeńców w Putiwlu, ostatecznie osadzony w Kozielsku[46][47].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Dziennik rozkazów MSWojsk. nr.16 z 19 maja 1927 roku
  2. ↑ a b Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 58.
  3. ↑ Satora 1990 ↓, s. 69.
  4. ↑ Prugar-Ketling (red.) 1992 ↓, metryka.
  5. ↑ Odziemkowski 2010 ↓, s. 226.
  6. ↑ Zaborowski 1928 ↓, s. 29-30.
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 26 marca 1921 roku, s. 533-535.
  8. ↑ Almanach 1923 ↓, s. 51.
  9. ↑ Kurier Poznański Nr 376 z 16 sierpnia 1929 r.
  10. ↑ Kurier Poznański Nr 374 z 14 sierpnia 1929 r.
  11. ↑ Jagiełło 2007 ↓, s. 63-65.
  12. ↑ Rozkaz wykonawczy MSWojsk PS 10-50 z 1930
  13. ↑ Jagiełło 2007 ↓, s. 64.
  14. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 581-582 i 674.
  15. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  16. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 581-582.
  17. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VIII.
  18. ↑ Rzadkowski 2017 ↓, s. 36.
  19. ↑ Zaborowski 1928 ↓, s. 9.
  20. ↑ Dz.U. z 1919 r. nr 69, poz. 416.
  21. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 25 z 2 września 1927 roku, poz. 317.
  22. ↑ Prezydent Rzplitej wręczył chorągiew 28 p.s.k. Entuzjastyczne powitanie Głowy Państwa przez ludność m. Łodzi. „Polska Zbrojna”. 132, s. 2, 1927-05-16. Warszawa. .
  23. ↑ Dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 listopada 1937 r. o znakach wojska i marynarki wojennej w: Dz.U. z 1938 r. nr 5, poz. 32.
  24. ↑ Satora 1990 ↓, s. 69-71.
  25. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 30 z 16 listopada 1926 roku, poz. 300.
  26. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 13 z 23 kwietnia 1929 roku, poz. 130.
  27. ↑ Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 58-60.
  28. ↑ Kozłowski 2008 ↓, s. 79-84.
  29. ↑ Almanach 1923 ↓, s. 49.
  30. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 39 z 20 czerwca 1923 roku, s. 402.
  31. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 106 z 15 października 1925 roku, s. 570.
  32. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 138 z 29 grudnia 1925 roku, s. 749.
  33. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 11 października 1926 roku, s. 335.
  34. ↑ Kozłowski 2008 ↓, s. 88 według autora podpułkownik Tunguz-Zawiślak pełnił obowiązki zastępcy dowódcy pułku także w okresie od grudnia 1925 roku do czerwca 1926 roku.
  35. ↑ Zaborowski 1928 ↓, s. 14–17, 19–20, 23.
  36. ↑ Lista strat 1934 ↓, s. 405.
  37. ↑ Piotr Piątkowski. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.106-11344 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-12].
  38. ↑ Lista strat 1934 ↓, s. 114.
  39. ↑ Lista strat 1934 ↓, s. 739.
  40. ↑ Katyń – miejsca pamięci. [dostęp 2022-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-19)].
  41. ↑ Muzeum Katyńskie – Księgi Cmentarne.
  42. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓.
  43. ↑ Wyrwa 2015 ↓.
  44. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 487.
  45. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 917.
  46. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 1192,
  47. ↑ www.wojcin.pl/katyn_1940
  48. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 1914.
  49. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 1941.
  50. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 2155.
  51. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 2534.
  52. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 2670.
  53. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 3417.
  54. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 4126.
  55. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 6493.
  56. ↑ Izabella Berkowska: Izba Pamięci przy Żeligowskiego. Strzelcy Kaniowscy wracają do koszar. radiolodz.pl, 2016-11-10. [dostęp 2018-04-17].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Piechota Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej
Dywizje piechoty
Rezerwowe
dywizje piechoty
Brygady piechoty
Pułki piechoty
Rezerwowe
i ochotnicze
pułki piechoty
1939
1920
Bataliony piechoty
Ośrodki zapasowe
Wojsko Polskie II Rzeczypospolitej
Rodowód
Naczelne władze wojskowe
Rodzaje sił zbrojnych
Formacje
Bronie
Służby
WP w 1939
Inne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=28_Pułk_Strzelców_Kaniowskich&oldid=73529921”