Korona Południowa
| |
| Nazwa łacińska |
Corona Australis |
|---|---|
| Dopełniacz łaciński |
Coronae Australis |
| Skrót nazwy łacińskiej |
CrA |
| Dane obserwacyjne (J2000) | |
| Rektascensja |
19 h |
| Deklinacja |
-40° |
| Charakterystyka | |
| Powierzchnia |
128 stopni kw. |
| Liczba gwiazd o obserwowanej wielkości gwiazdowej < 3 |
0 |
| Najjaśniejsza gwiazda |
β Coronae Australis (4,11m) |
| Gwiazdozbiory sąsiadujące |
|
| Widoczny na szerokościach geograficznych pomiędzy 90° S a 42[1]° N. | |
| |
Korona Południowa (łac. Corona Australis, dop. Coronae Australis, skrót CrA) – jeden z 88 gwiazdozbiorów, 80. co do wielkości, oznaczony jeszcze przez Ptolemeusza, znajduje się na południowej półkuli nieba (częściowo widoczny w Polsce). Liczba gwiazd dostrzegalnych nieuzbrojonym okiem: około 25. Leżąc u stóp Strzelca składa się z gwiazd czwartej wielkości i słabszych. Istnieje także podobny gwiazdozbiór na północnej półkuli – Korona Północna[1].
Pochodzenie nazwy[edytuj | edytuj kod]
Korona Południowa była znana już starożytnym Grekom. Uważano, że przypomina wieniec podobny do noszonego przez atletów olimpijskich[1]. Wyobraża wieniec laurowy mitologicznego centaura Krotosa lub jego kołczan ze strzałami.
Inny grecki astronom Artus, uznał tę grupę gwiazd za wieniec położony u stóp Strzelca. Chyba nie ma legend związanych z tą grupą gwiazd, chociaż można ją uważać za koronę, którą umieścił na niebie Dionizos po wyprowadzeniu z podziemi swej matki Semele. Ta legenda czasami jest wiązana z Koroną Północną, północnym odpowiednikiem Korony Południowej.
Najjaśniejsze gwiazdy[edytuj | edytuj kod]
Żadna z gwiazd konstelacji nie jest jasna, choć ich zbliżona jasność i regularne położenie sprawiają, że łatwo ją rozpoznać. Jeśli do kilku gwiazd półksiężyca dodać Thetę (θ), Kappę (κ) i Lambdę (λ), to na nowoczesnych „patyczkowych” mapach dostrzegalny jest cały okrąg.
- Beta (β) Coronae Australis, typ widmowy K0 II-III, jasność 4,10m, odległość 508 lat świetlnych,
- Meridiana, czyli Alfa (α), przy jasności 4,11 są wraz z Betą najjaśniejszymi gwiazdami konstelacji. Meridiana to oddalona od nas o 130 lat świetlnych gwiazda ciągu głównego typu A o masie około 2,5 razy większej od masy Słońca i 31 razy od niego jaśniejsza. Jest to gwiazda bardzo podobna do Syriusza[1].
- Gamma (γ) Coronae Australis to gwiazda podwójna o składnikach piątej wielkości gwiazdowej, obiegających się z okresem 120,4 lat. Obecnie gwiazdy oddalają się, przez co stają się łatwiejsze do obserwacji.
- Kappa (κ) Coronae Australis to gwiazda podwójna o niezwiązanych ze sobą składnikach szóstej wielkości[2].
Interesujące obiekty[edytuj | edytuj kod]
Chociaż gwiazdozbiór sąsiaduje ze Strzelcem, gdzie Droga Mleczna osiąga największy wymiar poprzeczny i jest najjaśniejsza, to nie ma on szczególnie jasnych obiektów, które mogłyby zainteresować astronomów amatorów. Jest to spowodowane głównie wielkimi pasami ciemnych mgławic i materii zasłaniającej dalsze obiekty tego fragmentu nieba.
Warta uwagi jest NGC 6541 – kulista, znajdująca się nieco poniżej zakresu widzialności gołym okiem. W 15-centymetrowym teleskopie można zobaczyć duże halo, jasne i mgliste, z wieloma bladymi gwiazdami w rejonach zewnętrznych oraz gwałtownie rosnącą w kierunku centrum koncentracją gwiazd[3].
Jedyną mgławicą planetarną tej konstelacji jest jasna IC 1297, którą widać w 20-centymetrowym teleskopie jako okrągły lazurowy dysk z wieloma gwiazdami w tle[1].
Kompleks mgławicy refleksyjnej i ciemnej, NGC 6726, NGC 6729 i IC 4812, widoczny w tym samym obszarze co jasna gromada kulista NGC 6723 (leżąca w Strzelcu), wygląda interesująco w 20-centymetrowym teleskopie. Jako bonus można też zobaczyć gwiazdę podwójną Brisbane 14 o składnikach niemal równej wielkości[1].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- lista gwiazd w gwiazdozbiorze Korony Południowej
- lista najjaśniejszych gwiazd w poszczególnych gwiazdozbiorach
- Korona Północna
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Praca zbiorowa: Kosmos. Warszawa: Buchmann Sp. z o.o., 2012, s. 356-357. ISBN 978-83-7670-323-7.
- ↑ Praca zbiorowa: Encyklopedia Wszechświata. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 399. ISBN 978-83-01-14848-5.
- ↑ Jan Desselberger, Jacek Szczepanik: Tablice astronomiczne. Bielsko-Biała: PPU „PARK”, 2002, s. 103. ISBN 837266-156-1.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Korona Południowa w serwisie Constellation Guide (ang.)