Miłosław
52°12′10″N 17°29′22″E/52,202778 17,489444
| miasto w gminie miejsko-wiejskiej | |||
 Panorama miasta widoczna z wieży miłosławskiego pałacu | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Województwo | |||
| Powiat | |||
| Gmina | |||
| Prawa miejskie | |||
| Burmistrz |
Hubert Gruszczyński | ||
| Powierzchnia |
4,46[1] km² | ||
| Populacja (2022) • liczba ludności • gęstość |
|||
| Strefa numeracyjna |
+48 61 | ||
| Kod pocztowy |
62-320 | ||
| Tablice rejestracyjne |
PWR | ||
Położenie na mapie gminy Miłosław  | |||
Położenie na mapie Polski  | |||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |||
Położenie na mapie powiatu wrzesińskiego  | |||
| 52°12′10″N 17°29′22″E/52,202778 17,489444
| |||
| TERC (TERYT) |
3030024 | ||
| SIMC |
0971034 | ||
Urząd miejski ul. Wrzesińska 1962-320 Miłosław | |||
| Strona internetowa | |||
Miłosław – miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie wrzesińskim, położone na Równinie Wrzesińskiej, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Miłosław. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. poznańskiego.
Według danych z 31 grudnia 2021 miasto liczyło 3497 mieszkańców[2].
Miłosław uzyskał lokację miejską w 1397 roku, zdegradowany przed 1500 rokiem, ponowne nadanie praw miejskich w 1539 roku[3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza wzmianka o Miłosławiu pochodzi z roku 1314, kiedy to miejscowość była własnością Miłosławskich herbu Doliwa. W 1382 r. zjazd rycerstwa wielkopolskiego przeciwnego oddaniu korony polskiej Zygmuntowi Luksemburskiemu. Prawa miejskie sprzed 1397 r., powtórna lokacja 1539 r. Od 1487 r. własność Górskich.
W czasie wojny trzynastoletniej Miłosław wystawił w 1458 roku 4 pieszych na odsiecz oblężonej polskiej załogi Zamku w Malborku[4].
W okresie reformacji silny ośrodek protestantyzmu – aż do roku 1627, kiedy to Górscy nawrócili się na katolicyzm. Później w posiadaniu Grabskich, a od 1777 – Mielżyńskich. Do czasów rozbiorów Polski miejscowość znajdowała się w granicach Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W 1793 roku po II rozbiorze Polski wraz z całą Wielkopolską miasto znalazło się pod zaborem pruskim. W 1806 roku wybuchło na terenie Wielkopolski zwycięskie dla Polaków powstanie wielkopolskie w wyniku, którego w 1807 roku przyłączono miejscowość do Księstwa Warszawskiego.
30 kwietnia 1848 roku w czasie powstania wielkopolskiego, które wybuchło w okresie Wiosny Ludów miasto było miejscem zwycięskiej bitwy powstańców z wojskami pruskimi[5]. W pierwszej dekadzie XX wieku ośrodek strajków szkolnych przeciw przymusowej germanizacji. W 1893 r. Miłosław kupił Józef Kościelski herbu Ogończyk; w rękach Kościelskich Miłosław pozostawał do 1939 r.
Podczas odsłonięcia pomnika Juliusza Słowackiego w 1899 przemawiał m.in. Henryk Sienkiewicz, a przemówienie pt. Mowa polska zostało później opublikowane[6].
W Miłosławiu odbywa się (przemiennie z Warszawą i Krakowem) uroczystość wręczania Nagrody Fundacji im. Kościelskich[7].
Od listopada 2018 roku burmistrzem Miłosławia jest Hubert Gruszczyński (wcześniej radny i przewodniczący rady miejskiej). Objął funkcję po Zbigniewie Skikiewiczu, który był burmistrzem blisko 20 lat.
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Według danych GUS w dniu 31 grudnia 2021 r. Miłosław zamieszkiwało 3497 osób (z czego 1684 stanowili mężczyźni a 1813 kobiety), a gęstość zaludnienia wynosiła 784 osoby na kilometr kwadratowy[8]. W Miłosławiu mieszka 0,1% mieszkańców Wielkopolski.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
_(cropped).jpg)
Na terenie miasta znajduje się 9 obiektów zabytkowych:[10]
- założenie urbanistyczne z XIV–XIX w. (nr rej.: 2278/A z 30.09.1993)
- kościół parafialny św. Jakuba z 1620, przebudowany w 1845, ul. Kościelna (nr rej.: 954/A z 5.03.1970)
- kościół ewangelicki z 1874-1875 (obecnie w gestii Miłosławskiego Centrum Kultury), ul. Zamkowa 21[11] (nr rej.: 1923/A z 29.12.1983)
- zespół pałacowy z początku XIX w., odbudowany po 1945:
- pałac (nr rej.: 2304 z 17.06.1994)
- park (nr rej.: 2304 z 17.06.1994) z wieloma okazami pomnikowych drzew (m.in. miłorząb dwuklapowy), kanałami, mostkami i stawami; w parku znajduje się pierwszy pomnik Juliusza Słowackiego na ziemiach polskich
- oficyna (nr rej.: 1738/A z 22.12.1975) neogotycka z połowy XIX w.
- szkoła z połowy XIX w. (nr rej.: 1105/A z 6.05.1970)
- dom z 1868, ul. Zamkowa 20 (nr rej.: 1915/A z 1.12.1983)
- dom z 1851, pl. Wiosny Ludów 14 (nr rej.: 1914/A z 1.12.1983)
- dom „Bazar” z początku XX w., pl. Wiosny Ludów 24 (nr rej.: 1924/A z 29.12.1983)
- dom z ok. 1887, ul. Wrzesińska 24 (nr rej.: 2222/A z 22.01.1992)
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Sport[edytuj | edytuj kod]
W miejscowości działa Ludowy Klub Sportowy Orlik-Klafs Miłosław, którego sekcja piłkarska występuje w konińskiej klasie okręgowej. Od roku 2006 działa także Miłosławskie Towarzystwo Cyklistów.
Komunikacja[edytuj | edytuj kod]
Przez miasto przebiega droga krajowa nr 15: Nowy Dwór-Trzebnica-Krotoszyn-Miłosław-Gniezno-Toruń-Ostróda, punkt początkowy w mieście ma również droga wojewódzka nr 441 Miłosław - Borzykowo. Znajduje się tu również stacja kolejowa Miłosław, położona na linii kolejowej nr 281: Oleśnica – Chojnice, obecnie po części obsługiwana przez pociągi pasażerskie. Komunikację zbiorową autobusową zapewnia Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Gnieźnie, oddział we Wrześni
Przemysł[edytuj | edytuj kod]
W Miłosławiu znajduje się browar Fortuna, a także Zakład Przetwórstwa Mięsnego „Miłosław”.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2022 roku [online], Główny Urząd Statystyczny, 7 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-08].
- ↑ I. STAN I STRUKTURA LUDNOŚCI. Ludność. Stan, ruch naturalny i wędrówkowy ludności w roku według podziału administracyjnego. (Stan z 31.12.2021) (pol.). GUS. [dostęp 2021-12-31.]. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2021-12-31, s. 107. ISSN 1734-6118. [dostęp 2010-07-16].
- ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 52-53.
- ↑ Kodex dyplomatyczny Wielkiej Polski; Codex diplomaticus Majoris Poloniae zawierający bulle papieżów, nadania książąt, przywileje miast, klasztorów i wsi, wraz z innemi podobnéj treści dyplomatami, tyczącemi się historyi téj prowincyi od roku 1136 do roku 1597; zebrany z materyałow przez Kaźmierza Raczyńskiego byłego Generała W. Polskiego i Marszałka nadwornego koronnego przysposobionych; wydany przez Edwarda Raczyńskiego, Poznań 1840, s. 181.
- ↑ Rakowski 1900 ↓.
- ↑ Henryk Sienkiewicz: Mowa polska (przemówienie w Miłosławiu). Wikiźródła.
- ↑ Nagroda Kościelskich. poland.gov.pl. [dostęp 2013-10-07]. (pol.).
- ↑ GUS - Bank Danych Lokalnych [online], bdl.stat.gov.pl [dostęp 2022-09-22].
- ↑ Napoleon Orda, Album widoków historycznych Polski : poswięcony rodakom. Seria 5, Album widoków przedstawiających miejsca historyczne Księstwa Poznańskiego i Prus Zachodnich, W Warszawie: lit. M. Fajansa, 1880.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 253 [dostęp 2012-06-22].
- ↑ w rejestrze błędnie podana lokalizacja przy ul. Kościelnej
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kazimierz Rakowski: Powstanie poznańskie w 1848 roku. Lwów: Towarzystwo wydawnicze Poznań - księgarnia A. Cybulskiego, 1900.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Miłosław, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 439.
- Audycja „Mój Poznań, moja Wielkopolska - Atrakcyjny Miłosław” w serwisie YouTube, Ratajska Telewizja Kablowa
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie | |
| Osady | |
| Osady leśne | |
| Integralne części wsi |
|
