Dominikana: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m {{Kontrola autorytatywna}} |
Eurohunter (dyskusja | edycje) infobox |
||
| Linia 66: | Linia 66: | ||
|mapa_obraz = Dominican Republic CIA map PL.png |
|mapa_obraz = Dominican Republic CIA map PL.png |
||
|uwagi = |
|uwagi = |
||
|commons = Category:Dominican Republic |
|||
}} |
}} |
||
'''Dominikana''' ('''Republika Dominikańska''') – drugie co do wielkości (po [[Kuba|Kubie]]) państwo na [[Morze Karaibskie|Morzu Karaibskim]]. Zajmuje ok. 2/3 powierzchni wyspy [[Haiti (wyspa)|Haiti]], dzieląc ją z położonym po stronie zachodniej [[Państwo|państwem]] [[Haiti]]. |
'''Dominikana''' ('''Republika Dominikańska''') – drugie co do wielkości (po [[Kuba|Kubie]]) państwo na [[Morze Karaibskie|Morzu Karaibskim]]. Zajmuje ok. 2/3 powierzchni wyspy [[Haiti (wyspa)|Haiti]], dzieląc ją z położonym po stronie zachodniej [[Państwo|państwem]] [[Haiti]]. |
||
Wersja z 16:50, 18 lut 2017
| |||||
| Dewiza: (hisz.) Dios, patria, libertad (Bóg, Ojczyzna, Wolność) | |||||
| Hymn: (Dzielni synowie Quisqueye) | |||||
| |||||
| Język urzędowy | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Stolica | |||||
| Ustrój polityczny | |||||
| Głowa państwa | |||||
| Szef rządu | |||||
| Powierzchnia • całkowita • wody śródlądowe |
| ||||
| Liczba ludności (2010) • całkowita • gęstość zaludnienia |
| ||||
| PKB (2013) • całkowite • na osobę |
|||||
| PKB (PSN) (2013) • całkowite • na osobę |
|||||
| Waluta |
peso dominikańskie (DOP) | ||||
| Niepodległość | |||||
| Strefa czasowa |
UTC -4 | ||||
| Kod ISO 3166 |
DO | ||||
| Domena internetowa | |||||
| Kod samochodowy |
DOM | ||||
| Kod samolotowy |
HI i J7 | ||||
| Kod telefoniczny |
+1 809 | ||||
| |||||
Dominikana (Republika Dominikańska) – drugie co do wielkości (po Kubie) państwo na Morzu Karaibskim. Zajmuje ok. 2/3 powierzchni wyspy Haiti, dzieląc ją z położonym po stronie zachodniej państwem Haiti.
Geografia
- Większe miasta: Santo Domingo, Santiago de los Caballeros, La Romana, San Pedro de Macorís
- Najwyższy punkt: Pico Duarte, 3175 m n.p.m.
- Najniższy punkt: słone jezioro Enriquillo, 46 m p.p.m.
- Rzeki: Yaque del Norte, Yaque del Sur, Yuna, Ozama
Historia
Prekolumbijskimi mieszkańcami kraju byli Karaibowie i Tainowie. W 1492 roku obszar został odkryty dla Europy przez Krzysztofa Kolumba. Dominikana pod nazwą Hispaniola weszła w skład hiszpańskiego imperium kolonialnego. Od 1697 roku, obszar dzisiejszej Dominikany stał się odrębną kolonią hiszpańską pod nazwą Santo Domingo. W tym samym roku zachodnia część wyspy trafiła pod władania francuskie. W latach 1795-1808 cała wyspa znalazła się pod rządami Francji. W 1809 roku rządy nad Santo Domingo przywrócono Hiszpanom. W 1821 roku Dominikana ogłosiła niepodległość, jednak już w 1822 roku została zajęta przez wojska Haiti (niepodległego państwa powstałego na zachodzie). W 1844 roku proklamowana została niepodległa Republika Dominikany. Po kilku kolejnych próbach aneksji Dominikany przez Haiti, rząd republiki zaproponował Hiszpanii ponowne włączenie w skład imperium. Hiszpanie zaakceptowali ofertę i w 1861 roku Dominikana ponownie stała się kolonią. W latach 1863-65 trwało antyhiszpańskie powstanie zakończone ponownym ogłoszeniem niepodległości. W kolejnych latach nasilił się chaos i wewnętrzne walki. U progu XIX wieku rosło uzależnienie kraju od obcego, głównie amerykańskiego kapitału i zadłużenie kraju. Z powodu niewypłacalności i pod pretekstem konfliktów wewnętrznych w 1916 roku rozpoczęła się trwająca do 1924 roku amerykańska interwencja wojskowa[2].
Po okresie rządów prezydenta Horacio Vásqueza (1924-30), do władzy doszedł Rafael Leónidas Trujillo. Rządził on w dyktatorski sposób utrzymując fasadę demokracji. Reżim opierał się na wojsku i jedynej legalnej partii politycznej, Partii Dominikańskiej. Trujillo odwoływał się do idei idei hispanidad (kultywowania tradycji hiszpańskich) i „wybielenia” społeczeństwa dominikańskiego. W 1937 roku armia przeprowadziła masakrę haitańskich imigrantów (rzeź Pietruszki). Na okres rządów dyktatura przypadła korzystna koniunktura gospodarcza, która poskutkowała likwidacją zagranicznego zadłużenia (niemniej jednak powszechna była korupcja a rodzina Trujillo kontrolowała 75% majątku narodowego). W 1960 roku prezydenturę objął Joaquín Balaguer, który złagodził reżim. Do całkowitego upadku dyktatury doszło w 1961 roku po zabójstwie Trujillo[2].
Wybory w 1962 roku wygrał Juan Bosch z Dominikańskiej Partii Rewolucyjnej (PRD). Uchwalił on nową demokratyczną konstytucję. W 1963 oku został on obalony w wojskowym zamachu stanu. Władzę do 1965 roku sprawowała junta. W tym samym roku grupa młodych oficerów armii - zwolenników Boscha, podjęło się zbrojnej próby przejęcia władzy (tzw. ruch konstytucjonalistyczny). Podczas walk stronę rządową wsparły interwencyjne oddziały USA. Po ich wycofaniu w 1966 roku do władzy powrócił Balaguer. W 1978 roku władzę w następstwie wyborów objął Antonio Guzmán Fernández z PRD. W 1982 roku władzę objął partyjny kolega Fernándeza, Salvador Jorge Blanco. Rządy Blanco zdominowały trudności ekonomiczne, wdrażanie dyskusyjnego programu liberalnych reform i konflikty wewnątrz rządzącej partii. W 1986 roku na urząd powrócił Balaguer który wygrał wybory jako kandydat Chrześcijańsko-Społecznej Partii Reformistycznej. Zyskał on reelekcję w 1990 i 1994[2].
W 1996 roku władzę objął Leonel Fernández z Partii Wyzwolenia Dominikany (PLD). Dzięki aktywnej polityce międzynarodowej, Fernández zdobył uznanie za granicą; jego popularność w kraju jednak topniała. W 2000 roku wybory rezydenckie zwyciężył Hipólito Mejía z PRD. W 2004 roku na stanowisko powrócił Fernández Reyna który rządził do 2012 roku, kiedy prezydentem został Danilo Medina[2].
Demografia
73% Dominikańczyków to ludzie mieszanego pochodzenia rasowego, biali stanowią 16% mieszkańców a czarni 11%[3].
Znaczna część ludności Republiki Dominikańskiej zamieszkuje stolicę kraju – Santo Domingo. Drugim pod względem ludności miastem jest Santiago de los Caballeros.
Podział administracyjny
Dominikana podzielona jest na 31 prowincji i obszar wydzielony stolicy – Distrito Nacional.
Język
W Republice Dominikańskiej językiem urzędowym jest hiszpański. Język ten wprawdzie odbiega nieco od tego (lub tych – jako że w Hiszpanii występuje również wiele różnych dialektów), który używany jest na Półwyspie Iberyjskim, jednak nie na tyle, aby stwarzało to problemy z komunikowaniem się. Różnice te zaznaczają się zarówno na podłożu leksyki, jak i wymowy.
Religia
- katolicyzm – 68,9%
- protestantyzm – 18,2%:
- Kościół Adwentystów Dnia Siódmego – 223 000 wiernych,
- Kościół Boży (Cleveland) – 162 500 wiernych,
- Kościół Bożych Proroctw – 94 380 wiernych,
- Zbory Boże – 74 000 wiernych,
- Kościół Obrońców Wiary Chrześcijańskiej – 24 920 wiernych,
- Kościół Nazareński – 24 753 wiernych,
- Wolny Kościół Metodystyczny – 20 500 wiernych,
- brak religii – 10,6%
- mormoni – 1,3%
- tradycyjne religie plemienne – 0,9%
- Świadkowie Jehowy – 0,37%
Źródło: Prolades, 2010[4]; Pew Forum, 2010[5]; Operation World, 2010[6]; LDS, 2012[7]; Rocznik Świadków Jehowy, 2017[8].
Gospodarka
Główne produkty przemysłu rolno-spożywczego to cukier, tytoń oraz kawa, które są obok złota i innych metali, cennym towarem eksportowym.
Bardzo dużą rolę odgrywa przynosząca znaczne dochody turystyka. Dominikana posiada najlepiej rozwiniętą na Karaibach infrastrukturę pod kątem turystów. Dwoma najbardziej znanymi regionami wypoczynkowymi są Punta Cana i Puerto Plata. W obydwu dominują wielkie kompleksy hotelowe międzynarodowych sieci, usytuowane bezpośrednio przy plażach uważanych za jedne z najpiękniejszych na Karaibach.
- ↑ a b c d Dane dotyczące PKB na podstawie szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego na rok 2013: International Monetary Fund: World Economic Outlook Database, April 2014. [dostęp 211-04-2014]. (ang.).
- ↑ a b c d Dominikana. Historia. encyklopedia.pwn.pl. (pol.).
- ↑ The World Factbook. cia.gov.
- ↑ Conela: Resumen estadistico de la iglesia latina global. Prolades.com, 2011.
- ↑ Religious Composition by Country, in Percentages. The Pew Research Center. [dostęp 2014-05-26].
- ↑ Dominican Republic. Operation World, 2010.
- ↑ Facts and Statistics. An Official WEBSITE of The Church of JESUS CHRIST of LATTER-DAY SAINTS. [dostęp 2014-05-26].
- ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2017. Towarzystwo Strażnica, 2016, s. 178–187.
Linki zewnętrzne
