Oleśnica

{{{nazwa}}}

{{{nazwa oryginalna}}}

[[Plik:{{{zdjęcie}}}|240x240px|alt=Ilustracja|{{{opis zdjęcia}}}]] {{{opis zdjęcia}}}
[[Plik:{{{flaga}}}| 100x130px| alt=Flaga]] [[Herb {{{dopełniacz nazwy}}}|Herb]] [[Flaga {{{dopełniacz nazwy}}}|Flaga]]
Państwo	{{{państwo}}}
Zarządzający	Burmistrz
Powierzchnia	20,96 km²
Wysokość	ok. 150 m n.p.m.
Populacja (2008) • liczba ludności • gęstość	{{{liczba ludności}}} {{{gęstość zaludnienia}}} os./km²
Nr kierunkowy	{{{numer kierunkowy}}}
Kod pocztowy	{{{kod pocztowy}}}
Tablice rejestracyjne	{{{tablice rejestracyjne}}}
Położenie na mapie brak Brak mapy: {{państwo dane {{{państwo}}} | mapa/core | wariant = {{{państwo}}} }} Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}
Strona internetowa

{{Miejscowość infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | nazwa oryginalna = | numer kierunkowy = | zdjęcie = | gęstość zaludnienia = | commons = | dopełniacz nazwy = | kod pocztowy = | liczba ludności = | współrzędne = | opis zdjęcia = | państwo = | flaga = | nazwa = | tablice rejestracyjne = Nieznane pola: "fax_um", "sekundN", "flaga_miasta", "Miasto", "herb_miasta", "gęstość", "grodzki", "tel_um", "mail_um", "rodzaj_gminy", "kod_poczt", "populacja", "tablica_rej", "gmina", "galeria_commons", "domena", "adres_um", "nr_kier", "powiat", "prawa_miejskie", "założone", "minutE", "TERYT", "aglomeracja", "stopniN", "kod_poczt_um", "mapa_miasta", "miejska", "stopniE", "pozycja", "sekundE", "SIMC", "minutN", "dopełniacz_miasta", "mail", "miasta_partnerskie", "prezydent" oraz "województwo".

Brama Wrocławska

furta w bramie zamku książęcego

Fragment dziedzińca zamkowego

Plik:Olesnica-kosciolSw.JanaEwangelisty. Apostola.jpg

wnętrze bazyliki św. Jana Apostoła i Ewangelisty

Oleśnica (niem. Oels) – miasto i gmina w województwie dolnośląskim, w powiecie oleśnickim, położone na lewym brzegu rzeki Oleśnicy (dopływ Widawy). Pod względem geograficznym Oleśnica leży na Nizinie Śląskiej na wysokości 150 m n.p.m.

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa wrocławskiego.

Historia

Od 1294 roku należała do księstwa głogowskiego. Prawa miejskie uzyskała 22 lutego 1255 roku – książę wrocławski Henryk III Biały nadał lokację na prawie średzkim Civitas nostra Olsnicz. Od 1320 r. Oleśnica staje się stolicą księstwa i miastem rezydencjalnym księcia Konrada I, tytułującego się spadkobiercą Korony Polskiej. Po śmierci Konrada Białego Młodszego, ostatniego władcy z miejscowej linii Piastów w roku 1492, Oleśnica wraz z księstwem została przekazana ziębickiej linii czeskich Podiebradów, a od 1647 r. przechodzi pod władanie książąt wirtemberskich.

Już pod koniec XIII wieku działała tu mennica. Oleśnica korzystała ze swego położenia na szlaku z Wrocławia do Wielkopolski. Miała znaczące związki z Krakowem. W Oleśnicy znajdowała się ważna drukarnia, a także znane gimnazjum.

Ponowny rozkwit miasta nastąpił w 2. połowie XIX w. W 1850 r. ulokowano w Oleśnicy garnizon, zaś w 1868 r. przeprowadzono przez miasto strategiczną linię kolejową, łączącą Wrocław z Górnym Śląskiem. Miasto rozbudowało się w trzech kierunkach:

• na południe, wzdłuż Ohlauer Strasse (dziś ul. 3 maja), gdzie wzniesiono m.in. gmachy poczty, sądu, gimnazjum, starostwa, szkoły ewangelickiej, a także gazownię miejską
• na wschód, wzdłuż Nachodstrasse (dziś ul. Lwowska), gdzie wzniesiono szpital miejski, szkołę (Logau-Oberrealschule), a w 1913 r. obszerne zakłady naprawcze kolei niemieckich (Reichsbahn-Ausbesserungswerk)
• na północny wschód, wzdłuż Wartenberger Strasse (dziś ul. Wojska Polskiego), gdzie w latach 70. XIX w. zbudowano koszary, a później także wieżę ciśnień, urząd skarbowy i stadion miejski

Zimą 1945 r. miasto zostało zniszczone prawie w 80% na skutek grabieży oraz pożarów wzniecanych przez okupującą miasto od 24 stycznia 1945 r. Armię Czerwoną. W rezultacie II wojny światowej zostało ponownie przyłączone do Polski, zaś jego ludność wysiedlona do Niemiec. W latach powojennych dokonano powolnej odbudowy i rozbudowy miasta.

Geografia

Dzielnice miasta Oleśnica

Centrum, Serbinów, Lucień, Lucień Osiedle, Wądoły, Rataje (Stare, Nowe), Zielone Ogrody.

Według danych z roku 2002Szablon:ŹródłoPL, Oleśnica ma obszar 20,95 km², w tym:

• użytki rolne: 63%
• użytki leśne: 0%

Miasto stanowi 2% powierzchni powiatu.

Edukacja

Szkoły oraz instytucje oświatowe w Oleśnicy

• Szkoła Podstawowa nr 2 im. Jana Kilińskiego,
• Szkoła Podstawowa nr 4 im. Romana Podoskiego,
• Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi nr 6 im. Janusza Korczaka,
• Szkoła Podstawowa nr 7 im. Jana Pawła II,
• Szkoła Podstawowa nr 8,
• Katolicka Szkoła Podstawowa w Oleśnicy,

• Gimnazjum nr 1 im. Książąt Oleśnickich,
• Gimnazjum nr 2 im. Armii Krajowej,
• Gimnazjum nr 3 im. Podróżników i Odkrywców Polskich,
• Gimnazjum gminy Oleśnica

• I Liceum Ogólnokształcące im. Juliusza Słowackiego,
• II Liceum Ogólnokształcące im. ks. Jana Twardowskiego,
• Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Marii Skłodowskiej-Curie,

• Powiatowe Centrum Kształcenia Zawodowego,
• Powiatowe Centrum Edukacji i Kultury,
• Miejski Ośrodek Kultury i Sportu – MOKiS

Architektura

Zabytki

• Zamek oleśnicki z XIII wieku przebudowany w latach 1542–1616
• Bazylika św. Jana Apostoła (XIII wiek)
• Dom Wdów, czyli dzisiejsza Szkoła Muzyczna I stopnia Im. Fryderyka Chopina i Społeczne Ognisko Muzyczne
• połączone kościoły pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny i św. Jerzego (XIV wiek)
• kościół św. Salwatora (XV wiek)
• kościół św. Trójcy (XVIII wiek)
• wieża Bramy Wrocławskiej – XIV wiek
• ratusz (XV wiek)
• duże fragmenty średniowiecznych murów obronnych (XIV wiek), także mury obronne zachodnie
• kolumna Złotych Godów (XVIII wiek)
• Kolumna Zwycięstwa (1873)
• wieża ciśnień przy ul. Wojska Polskiego

Miejsca pamięci narodowej

• Pomnik Braterstwa Broni Polsko-Radzieckiego
• cmentarz wojskowy Armii Czerwonej
• pomnik Fryderyka Chopina
• Skwer Kombatantów II Wojny Światowej

Transport

Przez Oleśnicę przebiega droga krajowa oraz drogi wojewódzkie:

• droga krajowa nr 8 granica państwa – Kudowa-Zdrój – Wrocław – Oleśnica – Wieluń – Piotrków Trybunalski – Warszawa – Białystok – Budzisko – granica państwa
• droga wojewódzka nr 340 relacji Oleśnica – Trzebnica – Wołów – Ścinawa
• droga wojewódzka nr 451 relacji Oleśnica – Bierutów – Namysłów
• droga krajowa nr 25 relacji Oleśnica – Kalisz – Bydgoszcz – Koszalin – Kołobrzeg

Komunikację miejską w Oleśnicy od lutego 2008 r. obsługuje firma Polbus Sp. z o.o. Sa to 3 linie komunikacji miejskiej.

Miasto posiada duży dworzec autobusowy i dogodne połączenia z dużymi miastami w Polsce. Autobusy do sąsiedniego Wrocławia kursują tu średnio co 30 minut. Można także dojechać autobusami obsługiwanymi przez Polbus PKS do miasteczek w powiecie oleśnickim.

Kolej

Oleśnica posiada dwie stacje kolejowe. Oleśnica (stacja kolejowa) i Oleśnica Rataje Jest to duży węzeł kolejowy,krzyżują się tu linie z Wrocławia, Ostrowa Wielkopolskiego i z Katowic przez Lubliniec, Kluczbork. Stanowi ważny szlak towarowy do aglomeracji śląskiej oraz Katowic. Niegdyś na Ratajach można było rozpocząć podróż ekspresem. Po blisko 40 latach kursowania odjechał z Oleśnicy Rataje ostatni pociąg międzynarodowy Bohemia, łączący stolice Polski i Czech . Dwa lata wcześniej zakończył tu kursowanie pociąg relacji Warszawa – Drezno.

Demografia

Dane z 30 czerwca 2006Szablon:ŹródłoPL:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	36 927	100	19 251	52,1	17 717	47,9
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	1764,6		918,9		845,7

Według danych z roku 2002Szablon:ŹródłoPL, średni dochód na mieszkańca wynosił 1140,92 zł.

Kultura

Oleśnicki ratusz

Imprezy kulturalne:

• Dni Oleśnicy
• Dni Europy
• Oleśnicki Wyskok
• Festiwal Jazz na Kanapie
• Próba mikrofonu
• Powiatowe Prezentacje Kulturalne

Religia

Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzą następujące kościoły:

• Kościół Rzymskokatolicki
  • Parafia św. Jana Apostoła
  • Parafia Matki Bożej Miłosierdzia,
  • Zgromadzenie Ss. Świętego Feliksa z Kantalicjo,
• Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny
  • Cerkiew Zaśnięcia NMP
• Kościół Ewangelicko-Augsburski
  • Filiał w Oleśnicy
• Kościół Zielonoświątkowy
  • Zbór w Oleśnicy, ul. Łużycka 22

Oleśnica jako garnizon wojskowy

Jednostki stacjonujące po 1945 (rozwiązane):

• 51. zapasowy batalion specjalistów lotniczo-technicznych
• Techniczna Oficerska Szkoła Wojsk Lotniczych w Oleśnicy
• 19 Samodzielny Batalion Rozpoznawczy
• 1 Szkolny Pułk Samochodowy
• Wojskowy Ośrodek Szkolenia Spadochronowego(WOSSpad)

Jednostki stacjonujące po 1945:

• Techniczna Oficerska Szkoła Wojsk Lotniczych

Sport w Oleśnicy

W mieście przy ul. Brzozowej znajduje się stadion miejski.

W Oleśnicy działają dwa kluby piłki nożnej

• MKS Pogoń Oleśnica (III liga)
• KP Rataje Oleśnica (B klasa)

Inne kluby sportowe

• Pogoń Oleśnica (II liga piłki ręcznej)
• Pogoń Oleśnica (III liga sekcja brydża)
• Klub Bokserski Orzeł Oleśnica z wychowankiem, ostatnim medalistą olimpijskim w boksie z Barcelony Wojciechem Bartnikiem
• Klub Taekwon-do Ge-Baek
• Klub Sportowy "DOSAN"
• Miejskie Szkolne Stowarzyszenie Sportowe
• Międzyszkolny Integracyjny Klub Sportowy "JUNIOR"
• Oleśnicki Klub Modelarski
• Oleśnickie Stowarzyszenie Sportowe
• Oleśnickie Towarzystwo Tenisowe "Smecz"
• Powiatowy Integracyjny Klub Sportowy "Orzeł
• Wojskowy Klub Sportowy "OLEŚNICZANKA"
• Wojskowy Klub Spadochronowy "SKRZYDŁO"

Oleśniczanie

• Antoni Cieszyński - uważany za ojca polskiej stomatologi.
• Wojciech Bartnik - ostatni polski medalista olimpijski w boksie (rok 1992 Barcelona)
• Andrzej Szczypkowski - piłkarz m.in. mistrza Polski w piłce nożnej Zagłębia Lubin. Wychowanek tutejszej Pogoni.
• ks. Franciszek Sudoł
• Jerzy Bock - archidiakon oleśnicki
• Jan Sinapius
• Monika Bolly – znana z serialu "Życie jak poker" i "Samo Życie"
• Janusz Maksymiuk – były poseł Samoobrony RP
• Jerzy Żyszkiewicz – były poseł Samoobrony RP
• Piotr Chajec – dziennikarz, animator kultury, wokalista, aktor
• Zbigniew Lesień – aktor
• Ryszard Andrzejak- rektor Akademii Medycznej we Wroclawiu, profesor

Zobacz też

• Oleśniccy książęta w Szczodrem
• Miasta w Polsce
• Synagoga w Oleśnicy
• Książęta oleśniccy
• Zamek w Oleśnicy
• Ludność Oleśnicy

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa miasta Oleśnicy
• Strona internetowa gminy Oleśnica
• Kompendium wiedzy o historii Oleśnicy online dr Marka Nienałtowskiego