Szablon:Dobry artykuł/archiwum/2009/09
Aktualnie na stronie głównej
.jpg)
X-Men: Przeszłość, która nadejdzie – amerykański fantastycznonaukowy film akcji z 2014 roku na podstawie serii komiksów o grupie superbohaterów o tej samej nazwie wydawnictwa Marvel Comics. Za reżyserię filmu odpowiadał Bryan Singer na podstawie scenariusza Simona Kinberga. W rolach głównych wystąpili: Hugh Jackman, James McAvoy, Michael Fassbender oraz Jennifer Lawrence. Akcja filmu rozgrywa się około 10 lat po wydarzeniach z Pierwszej klasy oraz około 10 lat po Ostatnim bastionie. Wolverine cofa się w czasie do 1973 roku, gdzie musi zmienić bieg przyszłości i nie dopuścić do utworzenia robotów zwanych Sentinelami, które doprowadzą do zagłady zarówno ludzi, jak i mutantów. Światowa premiera filmu miała miejsce 10 maja 2014 roku w Nowym Jorku. Film zarobił prawie 750 milionów dolarów przy budżecie 200 milionów i uzyskał pozytywne oceny krytyków. Czytaj więcej…
Archiwum ekspozycji dobrych artykułów
Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Dobry Artykuł.
2008:
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2009:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2010:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2011:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2012:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2013:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2014:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2015:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2016:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2017:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2018:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2019:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2020:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2021:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2022:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2023:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
30 września[edytuj kod]
Pierwsze próby założenia klubu piłkarskiego w Hull skończyły się niepowodzeniem. Okazało się to trudne w mieście, gdzie dominowały kluby rugby: Hull FC, Hull Kingston Rovers oraz ich kibice. Dopiero w czerwcu 1904 roku został założony Hull City Association Football Club. W pierwszym sezonie w zawodowej piłce Hull City grało tylko towarzyskie spotkania, gdyż ze względu na swoją datę założenia nie mogło ubiegać się o członkostwo w The Football League w sezonie 1904/1905.
29 września[edytuj kod]
W 1599 roku, dzięki wpływom kardynała del Montego, jednego z czołowych rzymskich koneserów sztuki, Caravaggio uzyskał zlecenie na dekoracje kaplicy Contarellich w kościele San Luigi dei Francesi. Dwa dzieła, ukończone w 1600 roku, Cierpienie św. Mateusza i Powołanie św. Mateusza wywołały sensację. Opinie współczesnych Caravaggiowi artystów były podzielone. Niektórzy potępiali go za szereg niedociągnięć, a w szczególności za malowanie bez rysunków.
28 września[edytuj kod]
Załamek P to stosowane w medycynie określenie fragmentu zapisu EKG odpowiadającego depolaryzacji przedsionków serca. Prawidłowo czas trwania depolaryzacji obrazowanej załamkiem P jest mniejszy niż 0,12 s, a jego amplituda nie przekracza 3 mm. Nieprawidłowości załamka P świadczą o zaburzeniach w obrębie układu bodźcotwórczego serca lub samych przedsionków.
27 września[edytuj kod]
Radziecki dwustopniowy rakietowy pocisk balistyczny pośredniego zasięgu (IRBM), RSD-10 Pionier był korzystającym z wyrzutni typu TEL, mobilnym pociskiem balistycznym na platformie samochodowej, przenoszącym pojedynczą głowicę jądrową o mocy 1 megatony lub do trzech głowic MIRV o mocy 150 kiloton. Pociski te stanowiły w latach osiemdziesiątych XX w. istotny element zimnowojennej rywalizacji pomiędzy Układem Warszawskim a państwami NATO.
26 września[edytuj kod]
Liczący 105 pięter budynek Ryugyong Hotelu przy wysokości 330 m i powierzchni użytkowej 360 000 m² jest najlepiej widocznym budynkiem w panoramie Pjongjangu oraz największą konstrukcją w Korei Północnej. Jego budowę rozpoczęto w 1987, a zaprzestano jej w 1992. Gdyby został on ukończony w terminie, stałby się 7. pod względem wysokości budynkiem na świecie oraz najwyższym hotelem świata.
25 września[edytuj kod]
Z polecenia Lenina Willi Münzenberg zorganizował Międzynarodową Pomoc Robotniczą dla obywateli ZSRR cierpiących głód (klęska głodu 1921–1923). Na potrzeby Pomocy oraz partyjnej działalności propagandowej stworzył ogromny koncern medialny – drugie co do wielkości przedsiębiorstwo tego typu w Republice Weimarskiej, wydające wielkonakładowe gazety "Die Welt am Abend" i "Arbeiter Illustrierte Zeitung" (AIZ). Po pożarze Reichstagu uniknął aresztowania, wyjeżdżając z Niemiec. Na emigracji angażował się w organizację ruchu antyfaszystowskiego i kontynuował swoją pracę wydawniczą.
24 września[edytuj kod]
W 1984 roku rumuńskie zakłady zbudowały 2 testowe wagony MBxd2, które zostały skierowane do Gryfic i Piaseczna. Modele testowe różniły się nieco wyglądem od późniejszych egzemplarzy. Podczas testów wykryto wiele usterek uwzględnionych potem w budowie kolejnych wagonów. W sumie powstało 12 wagonów motorowych o metrowym rozstawie toru, które dostarczono w latach 1984–1986. Następnie zbudowano partie 20 pojazdów o rozstawie szyn 750 mm, w których jedyną zmianą były wózki, a reszta została bez zmian.
23 września[edytuj kod]
Odkrycie skamieniałości co najmniej kilkunastu silezaurów pozwoliło na stosunkowo dokładną rekonstrukcję morfologii tego zwierzęcia, a także zbadanie mikrostruktury kości i fizjologii. Analizy te sugerują, że było zwinnym i aktywnym czworonożnym roślinożercą średniej wielkości, prowadzącym stadny tryb życia. Filogenetyczna pozycja rodzaju Silesaurus była przedmiotem intensywnych debat od chwili jego opisania. Niektórzy naukowcy klasyfikowali go jako prawdziwego dinozaura, jednak większość paleontologów uznaje go za bliską grupę zewnętrzną dinozaurów.
22 września[edytuj kod]
Jednym z najlepiej poznanych przedstawicieli rodziny wachlarzykowatych jest sąsiad dziwaczek. Chrząszcz ten występuje w niemal całej Europie, na Kaukazie i w Japonii. W cyklu życiowym tego gatunku występuje typowe nadprzeobrażenie (hipermetamorfoza). Larwy sąsiada są parazytoidami czerwi os. Dorosłe osobniki często spotykane są w sąsiedztwie gniazd. Przebywające w gnieździe osobniki sąsiada dziwaczka nie są atakowane przez osy, prawdopodobnie dzięki tzw. chemicznej mimikrze.
21 września[edytuj kod]
.jpg)
2 lutego 2008 na terenie Czadu doszło do bitwy pod Ndżameną. Kolumna rebeliantów przeciwnych rządom prezydenta Idriss Déby, licząca ok. 300 pojazdów i 2–3 tys. bojowników, wyruszyła z baz we wschodniej części kraju w kierunku stolicy Czadu – Ndżameny. Rebelianci wtargnęli do miasta od południa i wschodu, zajmując jego dużą część. Zaatakowany został silnie broniony Pałac Prezydencki. Nie został on jednak zdobyty, a w dwa dni później wojska rządowe wyparły rebeliantów z Ndżameny, zmuszając ich do taktycznego odwrotu w kierunku wschodnim.
20 września[edytuj kod]
Radziecki dwustopniowy rakietowy pocisk balistyczny pośredniego zasięgu (IRBM), RSD-10 Pionier był korzystającym z wyrzutni typu TEL, mobilnym pociskiem balistycznym na platformie samochodowej, przenoszącym pojedynczą głowicę jądrową o mocy 1 megatony lub do trzech głowic MIRV o mocy 150 kiloton. Pociski te stanowiły w latach osiemdziesiątych XX w. istotny element zimnowojennej rywalizacji pomiędzy Układem Warszawskim a państwami NATO.
19 września[edytuj kod]
Liczący 105 pięter budynek Ryugyong Hotelu przy wysokości 330 m i powierzchni użytkowej 360 000 m² jest najlepiej widocznym budynkiem w panoramie Pjongjangu oraz największą konstrukcją w Korei Północnej. Jego budowę rozpoczęto w 1987, a zaprzestano jej w 1992. Gdyby został on ukończony w terminie, stałby się 7. pod względem wysokości budynkiem na świecie oraz najwyższym hotelem świata.
18 września[edytuj kod]
Z polecenia Lenina Willi Münzenberg zorganizował Międzynarodową Pomoc Robotniczą dla obywateli ZSRR cierpiących głód (klęska głodu 1921–1923). Na potrzeby Pomocy oraz partyjnej działalności propagandowej stworzył ogromny koncern medialny – drugie co do wielkości przedsiębiorstwo tego typu w Republice Weimarskiej, wydające wielkonakładowe gazety "Die Welt am Abend" i "Arbeiter Illustrierte Zeitung" (AIZ). Po pożarze Reichstagu uniknął aresztowania, wyjeżdżając z Niemiec. Na emigracji angażował się w organizację ruchu antyfaszystowskiego i kontynuował swoją pracę wydawniczą.
17 września[edytuj kod]
W 1984 roku rumuńskie zakłady zbudowały 2 testowe wagony MBxd2, które zostały skierowane do Gryfic i Piaseczna. Modele testowe różniły się nieco wyglądem od późniejszych egzemplarzy. Podczas testów wykryto wiele usterek uwzględnionych potem w budowie kolejnych wagonów. W sumie powstało 12 wagonów motorowych o metrowym rozstawie toru, które dostarczono w latach 1984–1986. Następnie zbudowano partie 20 pojazdów o rozstawie szyn 750 mm, w których jedyną zmianą były wózki, a reszta została bez zmian.
16 września[edytuj kod]
Odkrycie skamieniałości co najmniej kilkunastu silezaurów pozwoliło na stosunkowo dokładną rekonstrukcję morfologii tego zwierzęcia, a także zbadanie mikrostruktury kości i fizjologii. Analizy te sugerują, że było zwinnym i aktywnym czworonożnym roślinożercą średniej wielkości, prowadzącym stadny tryb życia. Filogenetyczna pozycja rodzaju Silesaurus była przedmiotem intensywnych debat od chwili jego opisania. Niektórzy naukowcy klasyfikowali go jako prawdziwego dinozaura, jednak większość paleontologów uznaje go za bliską grupę zewnętrzną dinozaurów.
15 września[edytuj kod]
Jednym z najlepiej poznanych przedstawicieli rodziny wachlarzykowatych jest sąsiad dziwaczek. Chrząszcz ten występuje w niemal całej Europie, na Kaukazie i w Japonii. W cyklu życiowym tego gatunku występuje typowe nadprzeobrażenie (hipermetamorfoza). Larwy sąsiada są parazytoidami czerwi os. Dorosłe osobniki często spotykane są w sąsiedztwie gniazd. Przebywające w gnieździe osobniki sąsiada dziwaczka nie są atakowane przez osy, prawdopodobnie dzięki tzw. chemicznej mimikrze.
14 września[edytuj kod]
Jezioro Resko Przymorskie znajduje się we wschodniej części Wybrzeża Trzebiatowskiego, w północnej części woj. zachodniopomorskiego, na terenie powiatów kołobrzeskiego i gryfickiego. Cały obszar jeziora wraz z obrzeżem znajduje się w Trzebiatowsko-Kołobrzeskim Pasie Nadmorskim, będącym specjalnym obszarem ochrony siedlisk programu Natura 2000. Jest lęgowiskiem ptaków wodno-błotnych i ostoją dla wędrownych ptaków blaszkodziobych. Nad jeziorem zaobserwowano 13 gatunków lęgowych, w tym 4 zagrożone wyginięciem.
13 września[edytuj kod]
Niejednorodną grupę schorzeń metabolicznych, charakteryzujących się podwyższonym poziomem aminokwasu homocysteiny w surowicy i w moczu, określa się mianem homocystynurii. Najczęstszą postacią jest homocystynuria spowodowana niedoborem enzymu syntazy β-cystationionowej. Dziedziczenie choroby jest autosomalne recesywne. Odpowiednio wczesne wdrożenie leczenia i jego dożywotnie kontynuowanie pozwala na prawidłowy rozwój umysłowy chorych i uniknięcie obniżających jakość życia powikłań.
12 września[edytuj kod]
Liczący 105 pięter budynek Ryugyong Hotelu przy wysokości 330 m i powierzchni użytkowej 360 000 m² jest najlepiej widocznym budynkiem w panoramie Pjongjangu oraz największą konstrukcją w Korei Północnej. Jego budowę rozpoczęto w 1987, a zaprzestano jej w 1992. Gdyby został on ukończony w terminie, stałby się 7. pod względem wysokości budynkiem na świecie oraz najwyższym hotelem świata.
11 września[edytuj kod]
W latach 2000–2007 Dorota Rabczewska, znana również jako Doda, była wokalistką grupy Virgin, następnie rozpoczęła karierę solową. Jej działalność była powszechnie komentowana w mediach przede wszystkim dzięki skandalom obyczajowym. Szacuje się, że nagrania Dody sprzedały się w łącznym nakładzie ok. 250 tys. egzemplarzy. Według reportaży CNN piosenkarka zalicza się do grona dziesięciu najbardziej znanych Polaków.
10 września[edytuj kod]
Gatunek Chorioactis geaster został opisany po raz pierwszy jako Urnula geaster przez Charlesa Hortona Pecka na podstawie znalezionych w Austin okazów, przesłanych Peckowi. Jest bardzo rzadko spotykany, występuje jedynie w Teksasie i w Japonii. W Stanach Zjednoczonych nosi popularną nazwę “Devil’s Cigar” (z ang. szatańskie cygaro), którą zawdzięcza wydłużonemu kształtowi niedojrzałych owocników i uwalnianej po dojrzeniu chmurze zarodników wyglądającej jak dym.
9 września[edytuj kod]
12 czerwca 1979 kapitan Henryk Jaskuła wyruszył w trwający 344 dni rejs. Trasa prowadziła z Gdyni, wokół Przylądka Dobrej Nadziei, na południe od Australii i Nowej Zelandii, wokół Przylądka Horn z powrotem do Gdyni. 20 maja 1980 wreszcie przybił do gdyńskiego portu, gdzie czekały na niego tysiące ludzi. Schodząc z pokładu Daru Przemyśla, przywitał zebranych słowami Polsko kochana, Twój syn powrócił.
8 września[edytuj kod]
Jednym z najlepiej poznanych przedstawicieli rodziny wachlarzykowatych jest sąsiad dziwaczek. Chrząszcz ten występuje w niemal całej Europie, na Kaukazie i w Japonii. W cyklu życiowym tego gatunku występuje typowe nadprzeobrażenie (hipermetamorfoza). Larwy sąsiada są parazytoidami czerwi os. Dorosłe osobniki często spotykane są w sąsiedztwie gniazd. Przebywające w gnieździe osobniki sąsiada dziwaczka nie są atakowane przez osy, prawdopodobnie dzięki tzw. chemicznej mimikrze.
7 września[edytuj kod]
Jezioro Resko Przymorskie znajduje się we wschodniej części Wybrzeża Trzebiatowskiego, w północnej części woj. zachodniopomorskiego, na terenie powiatów kołobrzeskiego i gryfickiego. Cały obszar jeziora wraz z obrzeżem znajduje się w Trzebiatowsko-Kołobrzeskim Pasie Nadmorskim, będącym specjalnym obszarem ochrony siedlisk programu Natura 2000. Jest lęgowiskiem ptaków wodno-błotnych i ostoją dla wędrownych ptaków blaszkodziobych. Nad jeziorem zaobserwowano 13 gatunków lęgowych, w tym 4 zagrożone wyginięciem.
6 września[edytuj kod]
Niejednorodną grupę schorzeń metabolicznych, charakteryzujących się podwyższonym poziomem aminokwasu homocysteiny w surowicy i w moczu, określa się mianem homocystynurii. Najczęstszą postacią jest homocystynuria spowodowana niedoborem enzymu syntazy β-cystationionowej. Dziedziczenie choroby jest autosomalne recesywne. Odpowiednio wczesne wdrożenie leczenia i jego dożywotnie kontynuowanie pozwala na prawidłowy rozwój umysłowy chorych i uniknięcie obniżających jakość życia powikłań.
5 września[edytuj kod]
Liczący 105 pięter budynek Ryugyong Hotelu przy wysokości 330 m i powierzchni użytkowej 360 000 m² jest najlepiej widocznym budynkiem w panoramie Pjongjangu oraz największą konstrukcją w Korei Północnej. Jego budowę rozpoczęto w 1987, a zaprzestano jej w 1992. Gdyby został on ukończony w terminie, stałby się 7. pod względem wysokości budynkiem na świecie oraz najwyższym hotelem świata.
4 września[edytuj kod]
W latach 2000–2007 Dorota Rabczewska, znana również jako Doda, była wokalistką grupy Virgin, następnie rozpoczęła karierę solową. Jej działalność była powszechnie komentowana w mediach przede wszystkim dzięki skandalom obyczajowym. Szacuje się, że nagrania Dody sprzedały się w łącznym nakładzie ok. 250 tys. egzemplarzy. Według reportaży CNN piosenkarka zalicza się do grona dziesięciu najbardziej znanych Polaków.
3 września[edytuj kod]
Gatunek Chorioactis geaster został opisany po raz pierwszy jako Urnula geaster przez Charlesa Hortona Pecka na podstawie znalezionych w Austin okazów, przesłanych Peckowi. Jest bardzo rzadko spotykany, występuje jedynie w Teksasie i w Japonii. W Stanach Zjednoczonych nosi popularną nazwę “Devil’s Cigar” (z ang. szatańskie cygaro), którą zawdzięcza wydłużonemu kształtowi niedojrzałych owocników i uwalnianej po dojrzeniu chmurze zarodników wyglądającej jak dym.
2 września[edytuj kod]
W sierpniu 1941 roku do niemieckiej służby wszedł okręt podwodny (U-Boot) typu VII C – U-754. Okręt odbył trzy rejsy bojowe, podczas których zatopił 13 statków o łącznej pojemności 55 659 BRT oraz uszkodził jeden (490 BRT). Spędził łącznie 135 dni na morzu. Wszystkie rejsy bojowe odbyły się w ramach operacji Paukenschlag – rejonem działań było wschodnie wybrzeże Ameryki Północnej. Zatopiony został podczas swojego trzeciego rejsu bojowego w lipcu 1942 roku.
1 września[edytuj kod]
Na ostatniej karcie Kroniki polskiej Anonima zwanego Gallem, należącej niegdyś do Jana Długosza, znalazł się anonimowy wiersz okolicznościowy. Został zapisany jednym ciągiem w dwóch kolumnach. Pieśń o zabiciu Andrzeja Tęczyńskiego upamiętnia zabójstwo starosty rabsztyńskiego Andrzeja Tęczyńskiego, dokonane przez mieszczan krakowskich 16 lipca 1461 roku. W swojej wymowie staje po stronie rodziny zabitego szlachcica i nawołuje do zemsty na mieszczanach. Pod względem artystycznym nie stanowi większej wartości, jednak ma wyjątkowe znaczenie jako literackie świadectwo wydarzenia historycznego.