Szablon:Dobry artykuł/archiwum/2009/05
Aktualnie na stronie głównej
Kutry patrolowe projektu 918 – seria polskich kutrów patrolowych zbudowanych w Stoczni Marynarki Wojennej w Gdyni. Łącznie wybudowano 5 jednostek z serii, które wprowadzono do służby w latach 1973–1976. Uzbrojenie okrętów było typowe dla ich klasy. Do czasu remontu głównego, który odbył się w 1987 roku, okręty uzbrojone były w podwójną armatę morską 2M-3M kal. 25 mm umiejscowiona na dziobie jednostek. Zestaw ważył 1515 kg i był obsługiwany przez jednego żołnierza, który zajmował miejsce wewnątrz wieżyczki. W wyniku remontu armaty wymieniono na nowocześniejszy zestaw krajowej produkcji ZU-23-2M Wróbel. Okręty służyły początkowo w Morskiej Brygadzie Okrętów Pogranicza, a po rozwiązaniu tej jednostki, w 1991 roku, weszły w skład nowo powstałej Straży Granicznej, gdzie zasiliły Morski Oddział Straży Granicznej. Proces wycofywania jednostek rozpoczął się w 1999 roku, kiedy wycofano trzy kutry, zaś w 2008 oraz 2011 roku wycofano dwie ostatnie jednostki z serii. Rozwinięciem tej serii były kutry zwalczania okrętów podwodnych projektu 918M. Czytaj więcej…
Archiwum ekspozycji dobrych artykułów
Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Dobry Artykuł.
2008:
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2009:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2010:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2011:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2012:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2013:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2014:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2015:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2016:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2017:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2018:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2019:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2020:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2021:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2022:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2023:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
31 maja[edytuj kod]
W październiku 1922 roku, podczas trzeciej podróży z Europy do Japonii, Hayari Miyake poznał Alberta Einsteina. W podróży Einstein dostał krwawej biegunki z gorączką i żona uczonego – Elsa poprosiła doktora Miyake o pomoc. Uspokoił zaniepokojonego możliwością choroby nowotworowej Einsteina i szybko wyleczył go farmakologicznie (była to jakaś nieokreślona gorączka tropikalna). Od tej pory Einstein i Miyake stali się przyjaciółmi.
30 maja[edytuj kod]
.jpg)
Temperatura powietrza podczas wyścigu Formuły 1 – Grand Prix Pacyfiku 1995 wynosiła 21 °C. Kierowcy o 9:30 czasu lokalnego (JST) wyruszyli na półgodzinną sesję rozgrzewkową. Schumacher, późniejszy zwycięzca wyścigu, ukończył rozgrzewkę na ósmym miejscu, mimo wypadnięcia z trasy i uszkodzenia bolidu. Wyścig rozpoczął się o godzinie 14:00 czasu lokalnego. Ukończyło go 17 kierowców z 24 startujących.
29 maja[edytuj kod]
Syn księcia cieszyńskiego Kazimierza I i Eufemii, córki księcia czerskiego Trojdena I Jan cieszyński otrzymał imię z pewnością po swoim kuzynie, księciu oświęcimskim Janie I. Jak większość dzieci Kazimierza został przeznaczony do stanu duchownego. Razem z nim kościelną karierę podjęły jego dwie siostry (Jolanta Helena i Elżbieta), a także dwaj bracia (Bolesław i Siemowit).
28 maja[edytuj kod]
Kurt Cobain i Krist Novoselic poznali się w 1985. Obaj byli fanami zespołu Melvins, uczyli się akordów do utworów tej grupy oraz uczęszczali na jej koncerty. Po kilku nieudanych próbach założenia własnego zespołu, Cobain i Novoselic połączyli siły z perkusistą Aaronem Burckhardem, tworząc pierwsze wcielenie grupy, która w wyniku wielu późniejszych zmian nazwy stała się ostatecznie Nirvaną. Zespół został rozwiązany po śmierci Cobaina w 1994, ale popularność Nirvany po tym wydarzeniu jeszcze bardziej wzrosła.
27 maja[edytuj kod]
.jpg)
Po wybuchu II wojny światowej Bolesław Bierut zbiegł na tereny okupowane przez Armię Czerwoną. Przebywał potem na terenie ZSRR i na polskich terenach okupowanych przez ZSRR. Zrzekł się obywatelstwa polskiego i przyjął sowieckie. Zmienił nazwisko Biernacki na Bierut od pierwszych sylab nazwisk, którymi posługiwał się, pełniąc swoje funkcje, w Kominternie: Bieńkowski i w GRU: Rutkowski.
26 maja[edytuj kod]
Jest to jedyny album Red Hot Chili Peppers nagrany przy współpracy gitarzysty Jane's Addiction, Dave'a Navarro, którego przyjście do zespołu gruntownie zmieniło brzmienie grupy. Teksty na One Hot Minute zawierają mniej podtekstów seksualnych niż poprzednie albumy. Skupiają się wokół tematów zażywania narkotyków, depresji, cierpienia i smutku. Navarro dodał do albumu dużo riffów heavymetalowych. Autorem tekstów był Anthony Kiedis, który w 1994 zaczął ponownie zażywać kokainę i heroinę (po pięcioletnim okresie rehabilitacji).
25 maja[edytuj kod]
W 1884 roku w Sukiennicach miała miejsce wystawa, na której zaprezentowano zbiory przekazane przez Konstantego Schmidta-Ciążyńskiego. Początkowo kolekcjoner planował obdarować Muzeum Narodowe Polskie w Raperswilu, ale w wyniku trudności w negocjacjach z Władysławem Platerem ostatecznie kolekcja dzięki Karolowi Estreicherowi trafiła do Krakowa. Obecnie zbiory przechowywane są w Dziale Rzemiosła Artystycznego i Kultury Materialnej Muzeum Narodowego w Krakowie.
24 maja[edytuj kod]
Pierwsza publikacja naukowa poświęcona tym rzekomym stworzeniom została opublikowana w 1893. Pojawiło się także kilka rzekomych dowodów fotograficznych na istnienie węży morskich. Ich autentyczność została jednak podważona przez specjalistów. Pomimo wielu doniesień, brak fizycznych dowodów na istnienie tych zwierząt. Ich występowanie nie zostało oficjalnie potwierdzone i traktowane jest przez oficjalną naukę jako jedna z morskich legend.
23 maja[edytuj kod]
Nowa Oranżeria należy do grupy pałaców i zespołów parkowych w Poczdamie i Berlinie wpisanych w 1990 na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Pałac wybudowany został w latach 1851–64 na zlecenie Fryderyka Wilhelma IV przez Ludwiga Persiusa, Friedricha Augusta Stülera i Ludwiga Ferdinanda Hessego, na podstawie szkiców fundatora. Persius nie doczekał rozpoczęcia prac budowlanych, zmarł w 1845. Pałac pełnił funkcję oranżerii – przechowywano tu zimą egzotyczne rośliny doniczkowe, wystawiane latem w parku Sanssouci.
22 maja[edytuj kod]
Chociaż wystąpienie schizofrenii możliwe jest w każdym wieku, uważana jest za chorobę ludzi młodych (późna adolescencja i wczesna dorosłość). Pierwsze objawy ujawniają się zwykle w okresie dojrzewania, a więc wtedy, gdy zaczyna się właściwa strukturalizacja osobowości. Najpóźniej ujawnia się postać paranoidalna. Początek choroby występuje typowo wcześniej u mężczyzn niż u kobiet, ze szczytem zachorowań u mężczyzn przypadającym na 20–28 rok życia, a u kobiet na 26–32.
21 maja[edytuj kod]
Czas jej powstania datuje się obecnie na okres od połowy VI wieku po 164 rok przed Chrystusem. Księga Daniela została zredagowana częściowo w języku hebrajskim, a częściowo w aramejskim. Dwa ostatnie rozdziały tej księgi, według katolickiego i prawosławnego kanonu, zostały napisane w języku greckim i nie są uznawane za natchnione przez judaizm i protestantyzm. Treść księgi wiąże się z postacią proroka Daniela, żyjącego na dworze babilońskim i perskim na przełomie VII i VI wieku przed Chr.
20 maja[edytuj kod]
Po wybuchu II wojny światowej Bolesław Bierut zbiegł na tereny okupowane przez Armię Czerwoną. Przebywał potem na terenie ZSRR i na polskich terenach okupowanych przez ZSRR. Zrzekł się obywatelstwa polskiego i przyjął sowieckie. Zmienił nazwisko Biernacki na Bierut od pierwszych sylab nazwisk, którymi posługiwał się, pełniąc swoje funkcje, w Kominternie: Bieńkowski i w GRU: Rutkowski.
19 maja[edytuj kod]
Jest to jedyny album Red Hot Chili Peppers nagrany przy współpracy gitarzysty Jane's Addiction, Dave'a Navarro, którego przyjście do zespołu gruntownie zmieniło brzmienie grupy. Teksty na One Hot Minute zawierają mniej podtekstów seksualnych niż poprzednie albumy. Skupiają się wokół tematów zażywania narkotyków, depresji, cierpienia i smutku. Navarro dodał do albumu dużo riffów heavymetalowych. Autorem tekstów był Anthony Kiedis, który w 1994 zaczął ponownie zażywać kokainę i heroinę (po pięcioletnim okresie rehabilitacji).
18 maja[edytuj kod]
W 1884 roku w Sukiennicach miała miejsce wystawa, na której zaprezentowano zbiory przekazane przez Konstantego Schmidta-Ciążyńskiego. Początkowo kolekcjoner planował obdarować Muzeum Narodowe Polskie w Raperswilu, ale w wyniku trudności w negocjacjach z Władysławem Platerem ostatecznie kolekcja dzięki Karolowi Estreicherowi trafiła do Krakowa. Obecnie zbiory przechowywane są w Dziale Rzemiosła Artystycznego i Kultury Materialnej Muzeum Narodowego w Krakowie.
17 maja[edytuj kod]
W 1995 roku niespełna trzynastoletni Ernardo Gomez pojawił się na treningu prowadzonym przez kubańskiego trenera Davida Suareza, odpowiedzialnego w wenezuelskiej federacji za wyszukiwanie młodych talentów. Pokazał się z bardzo dobrej strony i od tej pory zaczął trenować z młodzikami. Już po trzech latach ciężka praca przyniosła efekty. Jako szesnastolatek Gomez zadebiutował w seniorskiej reprezentacji kraju.
16 maja[edytuj kod]
Anatomia skleromochla, niewielkiego archozaura żyjącego w późnym triasie, nie jest w pełni poznana. Dotychczas odnaleziono szczątki zaledwie kilku osobników tego rodzaju. Scleromochlus był prawdopodobnie dwunożnym biegaczem lub skoczkiem, zdolnym do skakania na duże odległości. Filogenetyczna pozycja tego rodzaju była przedmiotem długich debat wśród paleontologów.
15 maja[edytuj kod]
W maju 1926 roku na skutek zamachu stanu władzę w kraju przejął Józef Piłsudski. Zastępujący prezydenta marszałek Sejmu Maciej Rataj powołał 15 maja 1926 roku z polecenia Piłsudskiego rząd pod przewodnictwem Kazimierza Bartla. Dosyć niespodziewanie tekę ministra skarbu objął Gabriel Czechowicz. Gabinet ten jednak miał charakter tymczasowy. Już na początku czerwca Czechowicz został wiceministrem.
14 maja[edytuj kod]
30 czerwca 2005 roku hiszpański parlament uznał, że małżeństwo osób tej samej płci jest równoważne związkowi małżeńskiemu osób przeciwnej płci i pociąga za sobą te same skutki cywilnoprawne, łącznie z możliwością adopcji i wspólnego wychowywania dzieci. Kampanię na rzecz wprowadzenia instytucji małżeństwa jednopłciowego rozpoczęła rok wcześniej nowo wybrana Hiszpańska Socjalistyczna Partia Robotnicza, której liderem jest premier José Luis Rodríguez Zapatero.
13 maja[edytuj kod]
Po wybuchu II wojny światowej Bolesław Bierut zbiegł na tereny okupowane przez Armię Czerwoną. Przebywał potem na terenie ZSRR i na polskich terenach okupowanych przez ZSRR. Zrzekł się obywatelstwa polskiego i przyjął sowieckie. Zmienił nazwisko Biernacki na Bierut od pierwszych sylab nazwisk, którymi posługiwał się, pełniąc swoje funkcje, w Kominternie: Bieńkowski i w GRU: Rutkowski.
12 maja[edytuj kod]
Jedną z najkrótszych ksiąg biblijnych jest Księga Nahuma znajdująca się wśród ksiąg prorockich Starego Testamentu. Pochodzi z połowy VII w. p.n.e. i ma formę poematu. Jest wyrocznią przeciw potężnej Asyrii, zapowiadającą upadek ówczesnej stolicy tego państwa – Niniwy. Zestawiana jest z Księgą Jonasza, gdyż ta również opowiada o Niniwie. Według Encyklopedii Biblijnej, obie te księgi można odczytać jako midraszową refleksję nad tzw. formułą atrybucyjną z Księgi Wyjścia, przy czym Księga Jonasza przedstawia Boga jako miłosiernego i litościwego władcę, a Księga Nahuma Boga mściwego, zsyłającego kary.
11 maja[edytuj kod]
Urodzony w 1683 roku książę Andegawenii był drugim synem Ludwika Wielkiego Delfina, następcy tronu Francji, najstarszego syna króla Ludwika XIV i Marii Teresy Habsburg, córki króla Hiszpanii Filipa IV. Jego matką była Maria Anna Wittelsbach, córka księcia-elektora Bawarii Ferdynanda Marii. W wieku 17 lat Filip V został królem Hiszpanii i funkcję tę sprawował przez prawie czterdzieści sześć lat z krótką przerwą w 1724 roku, kiedy abdykował na rzecz swojego syna Ludwika I.
10 maja[edytuj kod]
Tasiemce znane były ludziom od stuleci, ale dopiero postęp w naukach biologicznych w epoce renesansu pozwolił na stwierdzenie, że człowieka zarażają różne gatunki tych robaków. Historia badań nad bruzdogłowcem szerokim i dyfilobotriozą od opisania pasożyta jako odrębnego gatunku w 1819 roku przez Bremsera do całkowitego poznania jego skomplikowanego cyklu życiowego, w czym mieli udział dwaj polscy parazytolodzy: Konstanty Janicki i Felix Rosen, ma ponad sto lat.
9 maja[edytuj kod]
9 maja 1987 miała miejsce największa pod względem liczby ofiar w historii polskiego lotnictwa katastrofa lotnicza w Lesie Kabackim. W trakcie podchodzenia do lądowania awaryjnego, po awarii silników, płonący samolot pasażerski Polskich Linii Lotniczych LOT Ił-62M SP-LBG Tadeusz Kościuszko zaczął ścinać drzewa, a następnie uderzył w ziemię. Dowódcą załogi samolotu był Zygmunt Pawlaczyk. Jego symboliczna mogiła znajduje się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, faktycznie został pochowany w grobie rodzinnym na Starych Powązkach.
8 maja[edytuj kod]
.jpg)
Występują we wszystkich oceanach świata, stanowią kluczowe, dolne ogniwo w łańcuchu pokarmowym, są pożywieniem wielu gatunków zwierząt. Liczący blisko 90 gatunków rząd niewielkich pancerzowców, popularnie zwanych krylem, wykorzystuje się w rolnictwie i gospodarstwach rybackich, w wędkarstwie, a także w przemyśle farmaceutycznym. W Rosji i Japonii kryl jest również pokarmem ludzi. Człowiek poławia szczętki w ilości 150-200 tys. ton rocznie.
7 maja[edytuj kod]
Istniała w już przed kodyfikacją prawa rzymskiego w Ustawie dwunastu tablic. Mancypacja to uroczysta czynność prawna dokonywana przy użyciu spiżu i wagi. Dokonywano jej w obecności pięciu świadków będących pełnoprawnymi obywatelami rzymskimi oraz trzymającego wagę, który odważał kruszec (przeważnie miedź) będący – do czasu pojawienia się pieniądza bitego – środkiem płatniczym. Nabywca stwierdzał przy tym, że dana rzecz jest jego własnością "z mocy prawa Kwirytów".
6 maja[edytuj kod]
We wrześniu 1928 nad Wyspami Bahama, Małymi Antylami, Portoryko i Florydą przeszedł Huragan Okeechobee. Był to pierwszy zarejestrowany sztorm tropikalny, który osiągnął piątą kategorię w skali Saffira Simpsona i jeden z dziesięciu najbardziej morderczych huraganów, jakie kiedykolwiek nawiedziły Stany Zjednoczone. Duża liczba zabitych (ponad 4000) była skutkiem przerwania wałów przeciwpowodziowych zabezpieczających jezioro Okeechobee, w wyniku czego zalany został obszar o powierzchni setek tysięcy mil kwadratowych.
5 maja[edytuj kod]
Jedną z najkrótszych ksiąg biblijnych jest Księga Nahuma znajdująca się wśród ksiąg prorockich Starego Testamentu. Pochodzi z połowy VII w. p.n.e. i ma formę poematu. Jest wyrocznią przeciw potężnej Asyrii, zapowiadającą upadek ówczesnej stolicy tego państwa – Niniwy. Zestawiana jest z Księgą Jonasza, gdyż ta również opowiada o Niniwie. Według Encyklopedii Biblijnej, obie te księgi można odczytać jako midraszową refleksję nad tzw. formułą atrybucyjną z Księgi Wyjścia, przy czym Księga Jonasza przedstawia Boga jako miłosiernego i litościwego władcę, a Księga Nahuma Boga mściwego, zsyłającego kary.
4 maja[edytuj kod]
W przypadku dzieł Williama Szekspira nie można mówić o komediach we współczesnym rozumieniu tego pojęcia. Ich zakończenia nie mają charakteru bezgranicznie szczęśliwych: odzwierciedlają raczej życie jako proces ciągły, który bez przerwy zaczyna się od nowa dzięki zachowaniu wartości takich jak miłość czy przyjaźń – na podstawie tego kryterium można je zaliczać jako moralizujące. Dobrym przykładem tego typu dzieła jest Miarka za miarkę, gdzie na zakończenie pojawia się cytat z Biblii "Jaką miarką mierzycie, taką i wam odmierzą", zaś szczęśliwy koniec jest możliwy tylko dzięki zachowaniu przez pozytywnych bohaterów wartości moralnych.
3 maja[edytuj kod]
Był zawodnikiem m.in. Legii Warszawa, Hutnika Kraków, BBTS-u Bielsko-Biała, Desimpel Torhout (Belgia), AZS-u Częstochowa oraz Polskiej Energii Sosnowiec. W 2002 roku uczestniczył w mistrzostwach świata w Argentynie. Po zakończeniu pracy siatkarza Grzegorz Wagner został szkoleniowcem. W sezonie 2005/2006 pod jego kierunkiem drużyna Czarnych Radom wywalczyła awans do Polskiej Ligi Siatkówki. Dodatkową popularność zyskiwał tym, że jest synem Huberta Wagnera.
2 maja[edytuj kod]
Wybór malarza, którego zamierzał sfałszować Han van Meegeren, nie był przypadkowy. Johannes Vermeer był reprezentantem tego malarstwa, które Meegeren cenił najbardziej, dla którego żywił cześć i które przedkładał nad współczesne. Nie chciał skopiować żadnego z istniejących dzieł, ale namalować zupełnie nowe. Stworzenie fałszywego Vermeera miało być rodzajem zemsty na krytykach.
1 maja[edytuj kod]
Występują we wszystkich oceanach świata, stanowią kluczowe, dolne ogniwo w łańcuchu pokarmowym, są pożywieniem wielu gatunków zwierząt. Liczący blisko 90 gatunków rząd niewielkich pancerzowców, popularnie zwanych krylem, wykorzystuje się w rolnictwie i gospodarstwach rybackich, w wędkarstwie, a także w przemyśle farmaceutycznym. W Rosji i Japonii kryl jest również pokarmem ludzi. Człowiek poławia szczętki w ilości 150-200 tys. ton rocznie.