Szablon:Dobry artykuł/archiwum/2013/06

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Aktualnie na stronie głównej Język Adamowy – w wierzeniach ruchu świętych w dniach ostatnich uniwersalny prajęzyk. Osadzony w mormońskich pismach świętych, wypowiedziach pierwszych przywódców Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich oraz z późniejszej tradycji. Określany jako czysty i niesplugawiony, wykorzystywany miał być do prowadzenia księgi pamięci. Stanowi obiekt spekulacji teologicznych. Język Adamowy był częścią obrzędów świątynnych, praktyk stanowiących kulminację życia religijnego świętych w dniach ostatnich. Wszelkie mające przynależeć doń sylaby zostały usunięte z obrzędu obdarowania na skutek reformy z 1990 roku. Mimo to, język jedt utrwalony w mormońskiej tradycji. W początkach mormońskiej historii niektóre słowa pochodzące z tej mowy mogły zostać objawione Josephowi Smithowi oraz Brighamowi Youngowi. Tradycja zalicza do nich chociażby nazwę Adam-ondi-Ahman, czy też imię Ahman. Czytaj więcej…


Archiwum ekspozycji dobrych artykułów

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Dobry Artykuł.

2008: wrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2009: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2010: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2011: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2012: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2013: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2014: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2015: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2016: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2017: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2018: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2019: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2020: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2021: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2022: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2023: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień


1 czerwca[edytuj kod]

Null – specjalny znacznik w języku SQL, który wskazuje, że dana nie istnieje w bazie danych. Został wprowadzony przez twórcę relacyjnego modelu bazy danych – Edgara Franka Codda. Znacznik Null istnieje, aby spełnić wymóg, że wszystkie prawdziwe systemy zarządzania relacyjną bazą danych udostępniają reprezentację „informacji brakującej i informacji niestosowalnej”. Edgar Frank Codd zapoczątkował również przedstawianie znacznika Null w teorii baz danych za pomocą małej greckiej litery omega (ω). Znacznik Null był przedmiotem kontrowersji i powodem dyskusji z powodu powiązanej z nim logiki trójwartościowej, specjalnych wymagań wobec stosowania go w złączeniach oraz wymagania jego specjalnej obsługi w funkcjach agregujących i operatorach grupowania. Mimo wprowadzenia specjalnych funkcji i predykatów, aby właściwie obsługiwać znacznik Null, jego przeciwnicy uważają, że rozwiązywanie tych kwestii wprowadza niepotrzebne skomplikowanie i niekonsekwencję do relacyjnego modelu baz danych.

2 czerwca[edytuj kod]

List z Mitanni – określenie stosowane w historiografii na dokument napisany w języku huryckim przez mitannijskiego króla Tuszrattę. Pochodzi z pierwszej połowy XIV wieku p.n.e. List został odkryty w 1887 roku w Amarna. Liczył pierwotnie 494 wersy. W całości lub fragmentarycznie zachowało się 466 wersów. Większość fragmentów przekazu zachowało się w dobrym stanie. Został sporządzony na glinianej tabliczce pismem klinowym. Tekst listu dotyczy spraw związanych z małżeństwem córki Tuszratty – Taduhepy – z Amenhotepem III. Został opublikowany przez Hugo Wincklera i Ludwiga Abla dwa lata po odkryciu. Jest jednym z głównych źródeł służących do analizy języka huryckiego. Znajduje się w kolekcji amarneńskiej Muzeum Egipskiego w Berlinie pod sygnaturą VAT 422 (EA 24). Fragmenty tłumaczenia tekstu na język polski opublikował Maciej Popko w swojej monografii Huryci.

3 czerwca[edytuj kod]

Borso d'Este – w latach 14501471 markiz, a następnie książę Ferrary z rodu d'Este. Był nieślubnym synem Mikołaja III d'Este. Władzę objął po śmierci starszego brata Leonella d'Este. Władał państwem pokojowo. We wszelkich konfliktach politycznych zachowywał neutralność. Dbał o sprawiedliwość w swoim państwie. Wstawał codziennie bardzo wcześnie i wychodził na miasto, otoczony swoimi radcami i sekretarzami. Wymierzał wówczas sprawiedliwość w mniej ważnych sprawach. W odróżnieniu od innych członków swego rodu zachowywał obojętność w stosunku do kobiet i nigdy się nie ożenił. Miał dwie namiętności: polowania i otaczanie się zbytkiem. Posiadał najlepsze konie, sokoły i psy. Zamek urządził z nadzwyczajnym przepychem i chętnie podejmował w nim gości. Chodził ubrany w złociste brokaty, w brokatowe lub atłasowe spodnie i wysoki, spiczasty beret wyszywany złotem i klejnotami. Zmarł bezpotomnie.

4 czerwca[edytuj kod]

Call of Duty 3gra komputerowa z gatunku first-person shooter osadzona w realiach II wojny światowej, wyprodukowana przez amerykańskie studio Treyarch i wydana przez Activision na konsole: Xbox, Xbox 360, PlayStation 2, PlayStation 3 oraz Wii. Jej premiera miała miejsce 7 listopada 2006 roku. Jest to trzecia część serii Call of Duty. Akcja gry ma miejsce w 1944 roku podczas operacji Overlord. Gracz wciela się w niej w żołnierzy amerykańskich, brytyjskich, kanadyjskich i polskich, biorąc udział między innymi w bitwie pod Falaise. Dla każdej z czterech kampanii przygotowana została spójna fabuła. Oprócz kampanii jednoosobowej, udostępniono także tryb rozgrywki wieloosobowej, obsługujący najwyżej 24 graczy, w którym umożliwiona została obsługa pojazdów. Call of Duty 3 otrzymała głównie pozytywne recenzje od krytyków, osiągając najwyższe oceny. Krytycy chwalili tryb gry wieloosobowej i nowoczesną wówczas oprawę audiowizualną, natomiast ich opinie były podzielone co do rozgrywki oraz fabuły – część recenzentów określiła historię w grze jako mało interesującą.

5 czerwca[edytuj kod]

Szczyr trwałygatunek byliny należący do rodziny wilczomleczowatych. W Polsce jest dość pospolity w lasach od niżu po niższe położenia górskie. Po roztarciu ma specyficzny zapach. W odróżnieniu od niektórych innych przedstawicieli rodziny nie wytwarza soku mlecznego. Surowcem zielarskim jest ziele pozyskiwane podczas kwitnienia. Współcześnie jest stosowany jedynie w medycynie ludowej (jako lek moczopędny, żółciopędny, rozwalniający, wykrztuśny i do zwalczania pasożytów wewnętrznych) oraz w homeopatii. Jest trujący. Udokumentowano zatrucia szczyrem u bydła domowego, owiec, a nawet ludzi. Po spożyciu go przez kury nadaje ich jajom nieprzyjemny, rybi zapach. U krów powoduje zmniejszone wydzielanie mleka, psuje jego smak i zapach oraz zabarwia je na kolor łososiowy. Właściwości trujące traci po wysuszeniu. Jest rośliną pokarmową i miejscem rozwoju larw wielu gatunków owadów i ślimaków.

6 czerwca[edytuj kod]

Walki o Wyspy Admiralicji – ciąg starć zbrojnych toczonych podczas walk na Nowej Gwinei w trakcie II wojny światowej, w wyniku których 1 Dywizja Kawalerii US Army zdobyła okupowany przez Japończyków archipelag Admiralicji. Działania zostały podjęte 29 lutego 1944 roku, kiedy pierwszy oddział amerykański wylądował na wyspie Los Negros, trzeciej co do wielkości w archipelagu. Pierwsze potyczki przekształciły się w ciąg zaciętych bitew. Dzięki przewadze w powietrzu i na morzu walki o Wyspy Admiralicji ostatecznie wygrali Amerykanie, ale boje toczyły się aż do 18 maja 1944 roku. Alianckie zwycięstwo doprowadziło do całkowitego odcięcia od sił głównych japońskiej bazy w Rabaulu, która była głównym celem działań ofensywnych w 1942 i 1943 roku. Po zdobyciu Wysp Admiralicji stworzono tam bazę lotniczą i morską, która okazała się przydatna do prowadzenia dalszych działań na Pacyfiku w wojnie przeciw Japonii, a szczególnie do lądowania na Filipinach. '

7 czerwca[edytuj kod]

Portret Josefy Bayeuolejny obraz hiszpańskiego malarza Francisca Goi. Obecnie znajduje się w zbiorach Muzeum Prado. Portret przedstawia młodą kobietę w wieku około 30 lat, namalowaną na ciemnym, jednolitym tle pozwalającym skupić całą uwagę na postaci. Nie udało się stwierdzić z całkowitą pewnością, kogo przedstawia portret. Tradycyjnie uznawano, że ukazuje podobiznę Josefy Bayeu – żony artysty, gdyż tak zostało opisane w jednym z inwentarzy przeprowadzonych w domu Goi, a następnie w muzealnych katalogach. Według historyków sztuki z Prado portret jest najprawdopodobniej podobizną Leokadii Zorrilli de Weiss, która była towarzyszką życia Goi po śmierci jego żony. Ze względu na enigmatyczny uśmiech kobiety obraz nazywano Moną Lisą Goi. Po wykonaniu radiografii odkryto, że pod obrazem znajduje się inny portret kobiecy.

8 czerwca[edytuj kod]

Surinam na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2008 – reprezentacja Surinamu na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2008 liczyła czworo zawodników (2 kobiety i 2 mężczyzn). Surinam miał swoich swoich przedstawicieli w 2 spośród 28 rozgrywanych dyscyplin. Zawodnicy z tego kraju nie zdobyli żadnego medalu. Chorążym reprezentacji był trener, a wcześniej pływak i olimpijczyk Anthony Nesty. Najmłodszą reprezentantką była zaledwie 15-letnia Chinyere Pigot, a najstarszym przedstawicielem tego kraju był nieco ponad 23-letni Gordon Tjouw. Troje zawodników zadebiutowało na igrzyskach. Był to jedenasty start tej reprezentacji na igrzyskach olimpijskich. Najlepszym wynikiem, jaki osiągnęli reprezentanci tego kraju na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2008, była 44. pozycja, którą Kirsten Nieuwendam zajęła w rywalizacji sprinterek w biegu na 200 metrów.

9 czerwca[edytuj kod]

Katedra Najświętszej Marii Panny we Fryburgu Bryzgowijskimkościół rzymskokatolicki położony we Fryburgu Bryzgowijskim w Badenii-Wirtembergii w Niemczech. Kościół zaczął być budowany ok. roku 1200 w stylu romańskim, a następnie do roku 1513 był przebudowany i rozbudowany w stylu gotyckim. Kiedy Fryburg został w 1827 roku stolicą archidiecezji fryburskiej, kościół stał się katedrą, jednak zgodnie z tradycją jest nadal nazywany münster, która to nazwa została użyta w stosunku do niego po raz pierwszy w 1356 roku. Katedrę ominęły zniszczenia drugiej wojny światowej, chociaż jej otoczenie mocno ucierpiało w wyniku bombardowań przeprowadzonych przez lotnictwo brytyjskie w nocy z 27 na 28 listopada 1944 roku. W katedrze zachowały się oryginalne gotyckie okna, które przed bombardowaniami udało się wymontować, zabezpieczyć i przechować do końca wojny.

10 czerwca[edytuj kod]

Virginia Eliza Clemm Poe – żona amerykańskiego pisarza Edgarda Allana Poego. Para była rodzeństwem ciotecznym i wzięła ślub, gdy Virginia miała 13, a Poe – 27 lat. Niektórzy biografowie sugerowali, że łącząca ich relacja przypominała bardziej stosunki pomiędzy rodzeństwem niż małżeństwem, a związek być może nigdy nie został skonsumowany. Według wielu relacji Virginia i Poe stanowili szczęśliwą i oddaną sobie parę. Virginia niemal idealizowała męża. Często siadywała blisko niego, gdy pisał, utrzymywała jego pióra w porządku, a także składała i adresowała jego rękopisy. Swoją miłość do męża wyraziła w akrostychu, który napisała, mając 23 lata, 14 lutego 1846 roku. Kilka lat po ślubie Poe był zamieszany w skandal z Frances Sargent Osgood i Elizabeth F. Ellet. Virginia zmarła z powodu gruźlicy, mając zaledwie 24 lata. Choroba i śmierć żony miały istotny wpływ na Poego, który popadł w przygnębienie i zaczął pić, a także na jego twórczość, w której częstym motywem są umierające młode kobiety, jak w przypadku Annabel Lee, Kruka czy Ligei.

11 czerwca[edytuj kod]

Rozmaz krwi – badanie laboratoryjne krwi polegające na mikroskopowej ocenie krwinek czerwonych, białych i płytkowych wraz z określeniem składu procentowego krwinek białych. Rozmazem krwi nazywa się także barwiony lub niebarwiony preparat mikroskopowy używany w tym badaniu. Morfologią z rozmazem określa się morfologię krwi, w której aparat pomiarowy dokonuje różnicowania leukocytów na co najmniej 5 populacji: monocytów, limfocytów, eozynofili, bazofili, neutrofili. Mikroskopowa ocena rozmazów krwi pozostaje bezcenna do oceny zmian morfologicznych krwinek oraz zróżnicowania nieprawidłowych leukocytów, jak również do weryfikacji sygnalizowanych przez analizator hematologiczny nieprawidłowości, pomimo rozwoju zautomatyzowanych badań morfologii krwi.

12 czerwca[edytuj kod]

John F. Bolt − pilot i as myśliwski USMC, który służył w czasie II wojny światowej i wojny koreańskiej. Walcząc w obu tych konfliktach dosłużył się stopnia podpułkownika. Stał się sławny, gdy sprzeciwił się dowódcy podczas misji eskortowej bombowców B-24. Bombowce zniknęły w chmurach, a pogoda pogorszyła się do tego stopnia, że myśliwcom nakazano powrót do bazy. W drodze powrotnej piloci amerykańscy zaobserwowali wiele jednostek nawodnych nieprzyjaciela, ale ze względu na pogodę nie zaatakowali ich. W drodze powrotnej jeden z pilotów zameldował problemy techniczne, w związku z czym cała formacja wylądowała na wyspie Vella Lavella. Tam Bolt próbował namówić kolegów do wspólnego zaatakowania widzianych przez nich statków, ale ci odmówili. Wtedy Bolt zatankował paliwo i wbrew rozkazom wystartował do lotu, w czasie którego zniszczył cztery barki nieprzyjaciela i ostrzelał koncentrację jego wojsk lądowych. Następnego dnia przyszedł telegramu od admirała Williama 'Bulla' Halseya: Ta prywatna wojna por. Bolta z siłami Japów w Tonolei ucieszyła moje serce. stop. Halsey.

13 czerwca[edytuj kod]

Antoni Owsianik – lewicowy polityk, działacz narodowy i inżynier narodowości białoruskiej. Był działaczem państwowym Białoruskiej Republiki Ludowej (BRL). W latach 19181919 był członkiem Rady BRL, Prezydium Rady BRL, Konwentu Seniorów Rady BRL, Ludowego Sekretariatu BRL. Był jednym z inicjatorów stworzenia białoruskich oddziałów wojskowych w składzie Wojska Polskiego. W latach 1919–1920 był członkiem, a następnie wiceprzewodniczącym tymczasowego prezydium Białoruskiej Komisji Wojskowej, a w 1920 roku pełnomocnym przedstawicielem BRL w Republice Litewskiej oraz przedstawicielem białoruskiej mniejszości narodowej w II Rzeczypospolitej. Od 1922 roku był posłem na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej I kadencji. W latach 30. wyjechał do Białoruskiej SRR. W 1933 roku został aresztowany przez władze radzieckie. Jego dalszy los jest nieznany. Został prawdopodobnie zabity z polecenia władz radzieckich.

14 czerwca[edytuj kod]

Akitu – jedno z najstarszych znanych świąt mezopotamskich obchodzone w różnych formach, niemal nieprzerwanie, począwszy od czasów presargonidzkich (przed około 2350 rokiem p.n.e.) aż do pierwszych wieków naszej ery. Z czasem ewoluowało do rangi najważniejszego święta religijnego w Babilonii i Asyrii. Było obchodzone na początku miesiąca nisannu (marzec–kwiecień), gdy według babilońskiego kalendarza księżycowego świętowano nadejście Nowego Roku. Obchody święta mogły trwać do dwunastu dni, w trakcie których odprawiano odpowiednie rytuały, odmawiano modlitwy, składano ofiary, urządzano procesje z udziałem króla i posągów bóstw, recytowano epos o stworzeniu świata Enuma elisz, a także dokonywano wróżb i przepowiedni, które miały wyznaczyć los kraju w nadchodzącym roku.

15 czerwca[edytuj kod]

Mangusta urwa – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny mangustowatych. Urwa jest szeroko rozpowszechniona w Azji. Zamieszkuje wiecznie zielone, liściaste lasy i plantacje, zazwyczaj w pobliżu wody. Spotykana jest również na polach ryżowych i innych obszarach rolniczych, niekiedy w pobliżu osiedli ludzkich i wokół obszarów przemysłowych. Bez ogona mierzy około 50 cm długości, a masa jej ciała nie przekracza 2,5 kg. Prowadzi przypuszczalnie całodobowy tryb życia. Żywi się bezkręgowcami i niewielkimi kręgowcami. Łatwo jest ją podejść ze względu na krótkowzroczność i dużą zawziętość. Tubylcza ludność Tajwanu poluje na nią, a mięso spożywa w stanie surowym. Płaszcze z jej skór są sprzedawane na targowiskach w Chinach. W Kambodży, w pobliżu granicy z Tajlandią, żywe urwy sprzedaje się jako zwierzęta domowe, niekiedy zachwalając je przy tym jako „dobre szczurołapy”. Nie jest obecnie uznawana za gatunek zagrożony wyginięciem.

16 czerwca[edytuj kod]

Lotniskowiec I – oznaczenie lotniskowca projektowanego dla marynarki niemieckiej Kaiserliche Marine podczas I wojny światowej, na bazie przebudowanego statku Ausonia. Niemiecka marynarka wojenna eksperymentowała wcześniej z transportowcami wodnosamolotów, ale jednostki te były zbyt powolne, by operować z siłami głównymi Hochseeflotte. Przenosiły także zbyt mało samolotów. Nowy okręt miał przenosić pomiędzy 23 a 30 samolotów, w tym myśliwce, bombowce i bombowce torpedowe. Przebudowa została zaproponowana przez Departament Lotnictwa Urzędu Marynarki Rzeszy, ale została zarzucona po negocjacjach z niemiecką marynarką na skutek zaproponowanego moratorium na budowę nowych jednostek pod koniec wojny. Po zakończeniu I wojny światowej wysoka inflacja w Niemczech znacznie zwiększyła koszty budowy jednostki i w rezultacie włoska firma żeglugowa, dla której budowano ją pierwotnie, odmówiła kupna. Kadłub został sprzedany na złom i rozebrany w 1922 roku.

17 czerwca[edytuj kod]

Nels Nelsen – kanadyjski skoczek narciarski i działacz sportowy norweskiego pochodzenia. Rekordzista świata w długości skoku narciarskiego w latach 19251930 – uzyskał 73 m na skoczni Big Hill podczas turnieju karnawałowego. Był pięciokrotnym mistrzem Kanady. Pomimo rekordu nie został dopuszczony przez krajowych działaczy do udziału w Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1928. Pracował jako hamulcowy i konduktor na Kolei Transkanadyjskiej. W 1933 roku w wypadku podczas polowania stracił rękę, w związku z czym musiał zakończyć karierę skoczka. Pozostał aktywnym działaczem sportowym. Zmarł na atak serca 3 czerwca 1943 roku w dzień swoich 49. urodzin. W 1948 roku skocznia narciarska Big Hill została powiększona i nazwana jego nazwiskiem. Został wpisany na listę amerykańskiej hali sław narciarstwa w 1971 roku, kanadyjskiej hali sław narciarstwa w 1983 roku oraz BC Sports Hall of Fame w 1984 roku.

18 czerwca[edytuj kod]

Pięćdziesiąt Biblii Konstantyna – pięćdziesiąt egzemplarzy Biblii, które na polecenie cesarza Konstantyna Wielkiego przygotować miał Euzebiusz z Cezarei. Fakt ten został opisany przez Euzebiusza w Vita Constantini, w księdze IV, w rozdziałach 36–37. Od XIX wieku spekuluje się na temat możliwości przetrwania niektórych kopii do naszych czasów. Odkrywca Kodeksu SynajskiegoKonstanty Tischendorf uważał, że Kodeks Synajski oraz Kodeks Watykański należały do owych pięćdziesięciu Biblii sporządzonych przez Euzebiusza w Cezarei, tzn. że skrybą obu kodeksów była ta sama osoba. Dokładne badania przeprowadzone przez Skeate'a i Milne'go wykluczyły taką możliwość. Także Scrivener zwrócił uwagę na różnice pomiędzy oboma rękopisami. Frederic G. Kenyon zauważył, że brakuje wystarczającej ilości dowodów, by wierzyć, że kodeks Watykański i Synajski należą do tych pięćdziesięciu egzemplarzy Biblii. Jego zdaniem oba kodeksy powstały raczej w Aleksandrii niż w Cezarei.

19 czerwca[edytuj kod]

Prokopiusz z Cezarei – historyk bizantyński. Autor Historii wojen i Historii sekretnej. Odznaczał się zmysłem krytycznym i dociekliwością badawczą. Z racji swojej pozycji – wysokiego urzędnika wojskowego, a potem dworskiego – posiadał dostęp do meldunków wojennych i raportów swego dowódcy, archiwów państwowych i tajnych dokumentów. Jego styl odznacza się przejrzystością i potoczystością. W Historii wojen opisał wojny toczone przez Cesarstwo Bizantyńskie w latach 527553 z Persami, Wandalami w Afryce i Ostrogotami w Italii. Głównym bohaterem uczynił Belizariusza. W Historii sekretnej opisał zbrodnie, afery i intrygi dziejące się na dworze Justyniana i Teodory. W całkiem odmienny sposób przedstawił dwóch dotąd wysławianych bohaterów: Belizariusza jako mężczyznę bez charakteru i godności osobistej oraz Justyniana jako głupca, łajdaka, oszusta i złodzieja grosza państwowego i prywatnego, którego nawet dobre czyny wypływały ze złych pobudek. Także Teodora, dotąd wzór mądrości, wierności i pobożności, okazała się bardziej wszeteczna i wyuzdana od Antoniny, żony Belizarusza.

20 czerwca[edytuj kod]

Akcja AB – potoczna nazwa tzw. Nadzwyczajnej Akcji Pacyfikacyjnej (Ausserordentliche Befriedungsaktion – AB), którą okupanci niemieccy przeprowadzili na terytorium Generalnego Gubernatorstwa między majem a lipcem 1940 roku. Miała charakter ludobójstwa. W jej ramach funkcjonariusze SS i policji niemieckiej zamordowali co najmniej 6500 Polaków, w tym ok. 3500 przedstawicieli polskich elit politycznych i intelektualnych oraz ok. 3000 przestępców kryminalnych. Najbardziej znaną zbrodnią popełnioną przez Niemców w ramach „Nadzwyczajnej Akcji Pacyfikacyjnej” były masowe egzekucje w Palmirach. Największa i najgłośniejsza ze wszystkich egzekucji przeprowadzonych w Palmirach miała miejsce w dniach 2021 czerwca 1940. Trzema transportami wywieziono wówczas na śmierć 358 więźniów warszawskiego Pawiaka, w tym wielu przedstawicieli polskiej elity politycznej, intelektualnej i kulturalnej. Śmierć ponieśli m.in. Mieczysław Niedziałkowski, Halina Jaroszewiczowa, Henryk Brun i Janusz Kusociński. W gronie ofiar znalazły się 82 kobiety.

21 czerwca[edytuj kod]

Bombardowanie Darwin – dwa japońskie naloty na australijskie miasto Darwin przeprowadzone 19 lutego 1942 roku. Były największym atakiem, jaki kiedykolwiek obce państwo przeprowadziło na terytorium Australii i pierwszym z około stu ataków lotniczych przeprowadzonych przez japońskie samoloty na Australię w latach 1942–1943. Zdarzenie to jest często nazywane australijskim Pearl Harbor. W nalotach wzięło udział 188 samolotów pokładowych z czterech lotniskowców oraz 54 bombowce startujące z baz lądowych. Zarówno lotniskowce, jak i załogi ich samolotów uczestniczyły wcześniej w ataku na amerykańską bazę na Hawajach. Australijski port był nieprzygotowany do obrony, a sygnały ostrzegawcze zostały zlekceważone. Japońscy lotnicy odnieśli taktyczny sukces, zatapiając dziesięć jednostek pływających, w tym amerykański niszczyciel i kilka dużych statków, oraz powodując spore zniszczenia w mieście i obiektach w jego pobliżu, a także znaczące straty osobowe. Ogółem na Darwin i jego okolice spadło 19 lutego 1942 roku więcej bomb niż użyto ich w ataku na Pearl Harbor.

22 czerwca[edytuj kod]

Cerkiew św. Apostoła Jana Teologa w Terespoluprawosławna cerkiew parafialna przy ulicy Cerkiewnej 2 w Terespolu. Jest obiektem zabytkowym. Została wzniesiona w XVIII wieku. Początkowo reprezentowała styl barokowy, jednak kilkakrotne przebudowy w XIX wieku uczyniły z niej obiekt neoklasycystyczny. Do powstania styczniowego była silnym ośrodkiem unickim. W 1875 roku przeszła do Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. W 1926 roku została udostępniona wiernym jako siedziba parafii neounickiej. W 1941 roku ponownie przeszła do Kościoła prawosławnego i od tej pory pozostaje czynna w jego strukturach. We wrześniu 2010 roku ikona należąca do jednego z parafian zaczęła wydzielać wonny olej. Wizerunek został wystawiony w cerkwi i stał się celem pielgrzymek prawosławnych z Polski, Litwy, Ukrainy i Białorusi, jak również katolików. Przedstawiciele Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego stwierdzili, iż wydarzenie ma charakter cudu, jednak nie rozstrzygnęli, czy za sprawą ikony lub oleju doszło do uzdrowień.

23 czerwca[edytuj kod]

Medal of Honor: Airbornegra komputerowa z gatunku first-person shooter osadzona w realiach II wojny światowej. Została wyprodukowana i wydana w 2007 roku przez Electronic Arts. Jest jedenastą częścią serii gier komputerowych Medal of Honor. Gracz kieruje w niej żołnierzem amerykańskiej 82. Dywizji Powietrznodesantowej, biorącym udział w operacjach powietrznodesantowych na terenie Europy. Pierwsze wzmianki o grze pojawiły się w 2005 roku. Prace nad nią trwały dwa lata. Użyto w niej silnika Unreal Engine 3. Produkcji towarzyszyła szeroko zakrojona kampania promocyjna, między innymi impreza zorganizowana przez Electronic Arts na Mierzei Helskiej. Po wydaniu gra spotkała się jednak z mieszaną reakcją krytyków. Chwalono nowatorską w dziejach gatunku możliwość skoków spadochronowych oraz oprawę audiowizualną, natomiast krytykowano rażące odejście od realiów wojennych, brak silnika fizycznego czyniącego rozgrywkę bardziej wiarygodną, mało nowatorski tryb gry wieloosobowej oraz oszustwa sztucznej inteligencji wobec gracza.

24 czerwca[edytuj kod]

Nurzaniec śrubowygatunek typowy rośliny z rodzaju Vallisneria z rodziny żabiściekowatych. Jest gatunkiem kosmopolitycznym w wodach słodkich w strefie klimatu tropikalnego i ciepłego umiarkowanego. W wielu miejscach świata zawleczony i inwazyjny. W Europie Środkowej, w tym w Polsce, stwierdzony został w zbiornikach zanieczyszczonych termicznie. Jest zakorzenioną rośliną akwariową, łatwą w utrzymaniu i stosowaną zwłaszcza do zazieleniania tła i obrzeży akwarium. Umożliwia ukrycie urządzeń technicznych (grzałki, rurki filtra dennego, filtru gąbkowego, przewódu czujnika temperatury). Polecany do akwariów, w których hodowane są ryby z rodziny pielęgnicowatych, szczególnie z rodzajów Apistogramma, Crenicara i Nannacara. Ze względu na adaptację do rozwoju w środowisku zanieczyszczonym i wiązania zanieczyszczeń jest zalecany do fitoremediacji wód słodkich ze związków chromu, fenantrenu oraz rtęci. Bywa identyfikowany z częstym w kulturze mykeńskiej roślinnym motywem zdobniczym, który z czasem mógł ulec rozwinięciu w motyw palmety.

25 czerwca[edytuj kod]

Eric Thompson – były kierowca wyścigowy, uczestnik Grand Prix Wielkiej Brytanii Formuły 1 1952. Karierę kierowcy wyścigowego rozpoczął w 1948 roku, ścigając się samochodami HRG. W 1949 wygrał swoją klasę w wyścigu 24h Le Mans. Później startował samochodami marki Aston Martin, zajmując modelem DB2 trzecie miejsce w klasyfikacji ogólnej wyścigu 24h Le Mans w 1951 roku. W pierwszej połowie lat 50. ścigał się w różnych seriach wyścigowych, takich jak Formuła Libre, Tourist Trophy czy Formuła 2. W 1955 roku ogłosił zakończenie kariery kierowcy wyścigowego, jednocześnie po raz ostatni biorąc udział w wyścigu 24h Le Mans. Wystartował w nim Connaughtem AL/SR z Kennethem McAlpinem, ale na skutek problemów z silnikiem musiał wycofać się z rywalizacji na 61 okrążeniu. W latach 80. otworzył księgarnię, która sprzedaje rzadkie książki poświęcone historii sportów motorowych. Księgarnia ta ma siedzibę niedaleko miejsca zamieszkania Thompsona – Guildford.

26 czerwca[edytuj kod]

HMS Yorkbrytyjski krążownik ciężki z lat 30. i okresu II wojny światowej, dziewiąty okręt o tej nazwie. Był pierwszym z dwóch okrętów typu York, typu zaprojektowanego jako pomniejszone i tańsze rozwinięcie serii standardowych brytyjskich krążowników ciężkich typu County. Po wejściu do służby początkowo okręt wcielono do 2. Eskadry Krążowników Home Fleet z bazą w Scapa Flow, jako okręt flagowy Eskadry. Uczestniczył następnie w wyprawach zagranicznych, m.in. w 1932 odbył rejs z Eskadrą do Indii Zachodnich. Następnie okręt przydzielono do 8. Eskadry Krążowników, bazującej na Bermudach w składzie sił Stacji Ameryki i Indii Zachodnich. Po wybuchu II wojny światowej okręt brał udział w walkach w Norwegii i na Morzu Śródziemnym. 26 marca 1941 roku został ciężko uszkodzony w zatoce Suda na Krecie przez włoskie siły specjalne, po czym nie wrócił już do służby.

27 czerwca[edytuj kod]

Pomniki i obiekty upamiętniające w Sanoku – miejsca pamięci, pomniki, dzieła rzeźbiarskie i tablice pamiątkowe wzniesione w Sanoku ku czci osób lub dla upamiętnienia wydarzeń związanych zarówno z historią miasta, jak i państwa polskiego. Wśród licznych pomników znajdują się m.in. pomnik Tadeusza Kościuszki, Pomnik Wdzięczności – będący hołdem dla żołnierzy poległych podczas II wojny światowej w walkach o wyzwolenie miasta oraz pomnik Grzegorza z Sanoka. Na Cmentarzu Centralnym przy ul. Rymanowskiej znajduje się Krzyż Powstańców, który w 1923 roku postawili sanoccy harcerze i uczniowie gimnazjum dla upamiętnienia polskich powstań niepodległościowych. Umieszczoną na nim tabliczkę wykonano w Sanockiej Fabryce Wagonów. Kamienicę przy ul. Kazimierza Wielkiego 6 zdobi rzeźba Atlasa, autorstwa Stanisława Piątkiewicza. W ramach Szlaku śladami dobrego wojaka Szwejka umieszczono w Sanoku tabliczki informacyjno-pamiątkowe upamiętniające fikcyjny pobyt w mieście Józefa Szwejka z książki Jaroslava Haška pt. Przygody dobrego wojaka Szwejka.

28 czerwca[edytuj kod]

Bóg objawiony w ciele (1 Tm 3,16) – wariant tekstowy występujący w 1 Tm 3,16, w późnych greckich rękopisach Nowego Testamentu. Prawdopodobnie powstał w III wieku przez przypadek, motywowany potrzebami ortografii bądź miał na celu podkreślenie boskości Chrystusa. W XVI wieku wszedł do Textus receptus i był obecny w niemal wszystkich wydaniach Nowego Testamentu przez kilka kolejnych wieków. Od XVIII wieku wariant ten stał się przedmiotem batalii dogmatycznej. Krytycy tekstu kwestionowali jego autentyczność, narażając się na zarzut antytrynitaryzmu. Ostatecznie jednak od końca XIX wieku uznaje się go za autentyczny wariant który został objawiony w ciele, wspierany przez wcześniejsze rękopisy oraz przekłady. Obrona wariantu uznawanego za potwierdzający boskość Chrystusa jest jednak nadal prowadzona przez zwolenników odrzuconego Textus receptus.

29 czerwca[edytuj kod]

Hipakrozaurrodzaj kaczodziobego dinozaura przypominającego wyglądem korytozaura. Ornitopod znany jest dzięki pozostałościom dwóch gatunków żyjących pomiędzy 76 i 68 milionami lat temu w późnokredowej Albercie w Kanadzie i Montanie w USA. Jest ostatnim kaczodziobym o wydrążonym grzebieniu, po którym zachowały się dobrej jakości pozostałości w Ameryce Północnej. Wydrążony grzebień pełnił u niego najprawdopodobniej funkcje społeczne. Mógł stanowić wizualny sygnał, pozwalający zwierzętom na rozpoznanie gatunku i płci innych osobników, a także stanowić komorę rezonansową, pomocną w wydawaniu dźwięków. Hipakrozaur pozostawał mało znany, dopiero w latach 90. XX wieku opisano jego gniazdo, jaja i wylęgające się młode. Był roślinożercą. Poruszał się na dwóch lub czterech łapach. Budowa czaszki umożliwiała mu miażdżące ruchy, przypominające żucie. Zęby, upakowane setkami w baterie zębowe, były stale zastępowane przez nowe. Pokarm zrywał swoim szerokim dziobem. Pasł się na wysokości od poziomu gruntu do 4 metrów.

30 czerwca[edytuj kod]

Włodzimierz (Tichonicki) – duchowny Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. W latach 19181923 działał w II Rzeczypospolitej jako biskup białostocki i tymczasowo zarządzający diecezją grodzieńską, sprzeciwiając się uniezależnieniu się Kościoła prawosławnego w Polsce od Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej. Wydalony z Polski w 1924 roku. Został jednym z hierarchów Zachodnioeuropejskiego Egzarchatu Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. W 1931 roku z powodów politycznych przeszedł razem z całym egzarchatem w jurysdykcję Patriarchatu Konstantynopolitańskiego, w której – z krótką przerwą w latach 19451946 – znajdował się do końca życia. W latach 1946–1959 był zwierzchnikiem Zachodnioeuropejskiego Egzarchatu Parafii Rosyjskich. Działał na rzecz zjednoczenia całej emigracji rosyjskiej w jednym Kościele prawosławnym oraz na rzecz popularyzacji prawosławia na Zachodzie Europy, m.in. poprzez tłumaczenie tekstów liturgicznych na miejscowe języki.