Szablon:Dobry artykuł/archiwum/2013/02

Aktualnie na stronie głównej

Euro w Polsce – wprowadzenie euro w Polsce wynika ze zobowiązań płynących z traktatu ateńskiego przyjętego w referendum w 2003 roku. Polska ma status państwa z derogacją, zobowiązała się do spełnienia kryteriów z Maastricht, co oznacza rezygnację z jednostronnej euroizacji. Polska nie jest członkiem Europejskiego Mechanizmu Kursów Walutowych, co stanowi jedną z zasadniczych przeszkód na drodze do przyjęcia euro w krótkim czasie. Ponadto istotny warunek z punktu widzenia prawnego stanowi konieczność nowelizacji Konstytucji. Data zamiany złotego na euro nie jest określona. Polska zobowiązała się do przyjęcia tej waluty, ale nie określiła terminu jej przyjęcia. Rozliczanie w euro dopuszczalne jest jednak w wielu punktach usługowych. Czytaj więcej…

Inne Dobre Artykuły • Jak pisać w stylu encyklopedycznym?

Archiwum ekspozycji dobrych artykułów

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Dobry Artykuł.

1 lutego[edytuj kod]

Żarłacz brunatny – gatunek rekina z rodziny żarłaczowatych. Odgrywa ważną rolę w komercyjnych połowach rekinów wzdłuż wschodniego wybrzeża Stanów Zjednoczonych. Poławiany jest również w wodach wschodniego Atlantyku oraz w Morzu Południowochińskim. Cenione są głównie jego płetwy, ale również mięso, skóra i olej z wątroby. Ponadto poluje się na niego sportowo. Jest uważany za niegroźnego dla ludzi, choć z powodu sporych rozmiarów może być potencjalnie niebezpieczny, a sprowokowany może stać się agresywny. Jego populacja stopniowo maleje w wyniku intensywnego rybołówstwa i stosunkowo powolnego tempa rozrodu. Dojrzałość płciową osiąga w wieku około 7–8 lat. Dorosły osobnik ma 130–180 cm długości. Samiec osiąga 45–60 kg wagi, zaś samica 70–90 kg. Średnia długość życia wynosi 20 lat. Poluje głównie na żyjące przy dnie małe ryby, mięczaki i skorupiaki. Atak przebiega błyskawicznie. Najczęściej połyka ofiarę w całości z uwagi na jej małe rozmiary. Posiada bardzo wydajną strategię pokarmową; pożywia się przez cały dzień, lecz w nocy staje się bardziej aktywny.

2 lutego[edytuj kod]

Piotr Małachowski – polski lekkoatleta specjalizujący się w rzucie dyskiem. Swą karierę rozpoczął, gdy startując w rzucie dyskiem na zawodach szkolnych w Ciechanowie osiągnął wynik 31 metrów i dzięki staraniom nauczyciela trafił do trenera Witolda Suskiego, aby dalej szkolić się w tej konkurencji lekkoatletycznej. Podczas igrzysk olimpijskich w 2008 roku w Pekinie zdobył srebrny medal. Stawał na podium mistrzostw świata oraz czempionatu Starego Kontynentu. Jest ośmiokrotnym rekordzistą Polski i wielokrotnym medalistą mistrzostw Polski seniorów. Był reprezentantem kraju w pucharze Europy, drużynowych mistrzostwach Europy, zimowym pucharze w rzutach lekkoatletycznych oraz meczach międzypaństwowych. W roku 2009 oraz 2010 wygrywał plebiscyt Złote Kolce na najlepszego polskiego lekkoatletę w sezonie. Zwyciężył także w plebiscycie Gazety Wrocławskiej i Telewizji Wrocław na najlepszego sportowca Dolnego Śląska 2010. Dyskobol jest żołnierzem Wojska Polskiego. W latach 2004–2005 pełnił służbę zasadniczą, a od września 2005 roku jest podoficerem zawodowym w 2. Batalionie Dowodzenia Śląskiego Okręgu Wojskowego.

3 lutego[edytuj kod]

Amnesia: Mroczny obłęd – komputerowa gra przygodowa z elementami survival horroru stworzona przez Frictional Games. Fabuła gry rozpoczyna się w sierpniu 1839 roku, gdy młody mężczyzna z Londynu o imieniu Daniel budzi się w ciemnym korytarzu pruskiego zamku Brennenburg, niewiele pamiętając o sobie i swojej przeszłości. Daniel zaczyna eksplorację mrocznego zamku, w trakcie której poznaje swoją przeszłość i odzyskuje wspomnienia, dzięki znajdywanym notatkom i doświadczanym wizjom, ale jednocześnie musi unikać potworów i innych niebezpieczeństw oraz rozwiązywać zagadki. Gracz musi także uważać na poczytalność Daniela, którą zmniejsza zbyt długie przebywanie w ciemności, obserwowanie niepokojących zdarzeń lub patrzenie na potwory. Skutkiem słabej kondycji psychicznej są wzrokowe i dźwiękowe halucynacje oraz zwiększona szansa na przyciągnięcie uwagi przeciwników. Gra została wydana w 2010 roku na platformy Microsoft Windows, OS X i Linux. Zyskała pozytywne recenzje, osiągając średnią ocen 86,73% w serwisie GameRankings i 85/100 w Metacritic. Zdobyła również dwie nagrody na Independent Games Festival.

4 lutego[edytuj kod]

Pesa Twist – jednoprzestrzenny tramwaj niskopodłogowy, produkowany od 2012 w zakładach PESA w Bydgoszczy. Pojazdy są trójczłonowe i poruszają się na czterech wózkach skrętnych. Został zaprojektowany, aby spełnić wymogi częstochowskiego przewoźnika. Pierwsze zamówienie na Twisty władze Częstochowy złożyły w 2010 roku. Prototyp opuścił bydgoską fabrykę w 2012 roku. Producent oferuje pojazdy jedno- i dwukierunkowe o różnej szerokości: 2300, 2400 i 2650 mm oraz przystosowane do różnego rozstawu szyn: 1000, 1435 i 1520 mm. Konstrukcja wytrzymuje ściskanie siłą 400kN i spełnia normę zderzeniową EN-15227. Aby sprostać wymogom bezpieczeństwa zaprojektowano m.in. klatkę bezpieczeństwa do kabiny motorniczego i zderzaki pochłaniające energię zderzenia. Przestrzeń pasażerska może być wyposażona w klimatyzację i system informacji pasażerskiej: wizualnej i dźwiękowej. 10 grudnia 2012 roku także spółka Tramwaje Śląskie zamówiła 30 nowych składów. Wartość kontraktu opiewa na sumę 202,5 mln zł brutto.

5 lutego[edytuj kod]

Reggae – styl we współczesnej muzyce rozrywkowej, powstały pod koniec lat sześćdziesiątych XX wieku w Kingston na Jamajce. Korzenie tej muzyki sięgają drugiej połowy XIX wieku, kiedy zaczęło się stopniowo kształtować oryginalne brzmienie jamajskiej muzyki ludowej, nazywanej mento. Wpływ na jej rozwój miały zarówno afrykańskie, jak i europejskie tradycje muzyczne. Początkowo mento grano wyłącznie na terenach wiejskich, a całe instrumentarium wykonane było własnoręcznie z dostępnych pod ręką materiałów. Reggae ukształtowało się w wyniku stopniowej ewolucji, polegającej m.in. na spowolnieniu tempa, muzyki ska poprzez przejściowy styl rocksteady. Charakterystyczny dla reggae schemat rytmiczny, czyli riddim, łączy wyrazistą linię basu i beat perkusyjny. Światowy rozgłos reggae zawdzięcza przede wszystkim twórczości Boba Marleya. Reggae jest szczególnie popularne w środowisku ruchu Rastafari. Obecnie największą popularnością cieszą się wykonawcy łączący reggae i dancehall z muzyką pop, R&B lub też hip-hopem, np. Sean Paul, Shaggy, Matisyahu oraz Gentleman.

6 lutego[edytuj kod]

Bitwa o Monte Cassino – wspólna nazwa czterech krwawych starć zbrojnych stoczonych w roku 1944 przez wojska alianckie z Niemcami, broniącymi tzw. Linii Gustawa. Po trzech nieudanych uderzeniach dywizji amerykańskich, brytyjskich, nowozelandzkich i hinduskich, do natarcia rzucono 2 Korpus Polski. Polacy uderzali dwukrotnie: 12–13 i 17–18 maja, gdy przechwycili meldunek niemiecki o wycofaniu się z klasztoru. Nakazano artylerii ostrzeliwać drogi odwrotu nieprzyjaciela. W nocy z 17 na 18 maja Niemcy opuścili klasztor, gdyż obawiali się okrążenia. Nad ranem zauważono na ruinach klasztoru białą flagę. Wysłano patrol 12 Pułku Ułanów Podolskich, który wkroczył do ruin klasztoru biorąc do niewoli 16 rannych żołnierzy niemieckich pod opieką trzech sanitariuszy i zatknął na murach najpierw proporzec 12 Pułku Ułanów, a następnie polską flagę. Dopiero kilka godzin później, na wyraźne polecenie gen. Władysława Andersa, obok polskiej flagi została wywieszona flaga brytyjska. W samo południe 18 maja 1944 roku na ruinach klasztoru Monte Cassino plutonowy Emil Czech odegrał hejnał mariacki, ogłaszając zwycięstwo polskich żołnierzy.

7 lutego[edytuj kod]

Przekłady biblijne Władysława Szczepańskiego – obejmują Ewangelie i Dzieje Apostolskie. Ukazywały się w latach 1914–1917. Były to pierwsze polskie i zarazem katolickie przekłady Nowego Testamentu bezpośrednio z języka greckiego, choć z uwzględnieniem Wulgaty. Ich tłumacz, Władysław Szczepański TJ, był archeologiem, biblistą, profesorem Papieskiego Instytutu Biblijnego w Rzymie i Uniwersytetu Warszawskiego. Przekładowi towarzyszył komentarz zawierający wskazówki egzegetyczne, dogmatyczne, filologiczne, geograficzne i archeologiczne. Pierwsze wydanie ukazało się w Rzymie w 1914 roku. Miało postać bogato ilustrowanego albumu w dużym formacie. Przedmową opatrzył je abp Józef Bilczewski. Następne wydania w mniejszych formatach i ze skróconym komentarzem ukazywały się w Krakowie w latach 1924, 1936 i 1950. W swoich przekładach Szczepański uniezależnił się od Biblii Jakuba Wujka, natomiast zastosował nowoczesne zasady tłumaczeń, takie jak wierność i wykorzystanie krytyki tekstu.

8 lutego[edytuj kod]

M. G. Ramachandran – indyjski aktor, polityk, producent filmowy, filantrop, reżyser i wydawca, a także premier rządu stanowego Tamil Nadu. Jest jednym z najbardziej fanatycznie wielbionych aktorów indyjskich. Podczas seansów filmowych z jego udziałem odprawia się często specjalne ceremonie religijne, natomiast jego portrety bywają umieszczane na domowych ołtarzach. Zwłaszcza wielu biedaków uznaje go za boga. Obecnie funkcjonuje kilka tysięcy fanklubów aktora, także poza granicami Indii. Mauzoleum z nim związane stanowi cel pielgrzymek. Na teren kompleksu, na znak szacunku, wchodzi się boso. Sam siebie Ramachandran postrzegał jako obrońcę ubogich. Swoją pozycję polityczną w znacznym stopniu budował samodzielnie, wielokrotnie dystansując się od formacji, do której w danym momencie należał. Jego wyborcy swoją decyzję wyborczą wiązali ze swoiście pojętą lojalnością wobec niego.

9 lutego[edytuj kod]

Meriones crassus – gatunek gryzonia z podrodziny suwaków w rodzinie myszowatych. Występuje w północnej Afryce i południowej Azji. Jej organizm jest dobrze przystosowany do życia w gorącym i suchym klimacie: przed żarem słońca chroni się w norze, nie poci się, oddaje bardzo suchy kał, a mocz w postaci mocno zagęszczonej. Wodę pozyskuje z pokarmu. Potrafi także dobrze gospodarować trudnym do zdobycia pożywieniem: ma zdolność trawienia suchych roślin i zatrzymywania pokarmu w kątnicy oraz niskie tempo metabolizmu. Zoolodzy zaobserwowali, że może przetrwać w niewoli przez wiele miesięcy bez dostępu do wody, otrzymując pożywienie w postaci suchej karmy. Ma bardzo czułe receptory słuchu. Prowadzi nocny tryb życia. Funkcjonuje w małych koloniach lub wiedzie życie samotnicze. Komunikuje się za pomocą dźwięków głosowych, a także przez tupanie tylnymi kończynami. Większość życia spędza w norze, która jest wyposażona w komorę pełniącą funkcję spiżarni, gdzie gromadzi nasiona. Żeruje w promieniu do około 80 m od nory. Myszoskoczka jest używana jako zwierzę laboratoryjne i bywa hodowana w domu.

10 lutego[edytuj kod]

Igrzyska Wspólnoty Narodów Młodzieży 2011 – czwarte Igrzyska Wspólnoty Narodów młodzieży, multidyscyplinarne zawody sportowe dla osób pomiędzy trzynastym a osiemnastym rokiem życia reprezentujących kraje należące do Wspólnoty Narodów, Zawody odbyły się w Douglas na wyspie Man. Ich otwarcia dokonał 8 września Edward, hrabia Wessex. W ciągu kolejnych trzech dni rozstrzygnęła się rywalizacja sportowa, zaś 12 września odbyła się ceremonia zamknięcia igrzysk wieńcząca przygotowany przez organizatorów dzień kulturalny. W zawodach wystartowało 804 sportowców obojga płci, reprezentujących 63 kraje. Dyscypliny sportowe obejmowały: badminton, boks, gimnastykę sportową, kolarstwo szosowe, lekkoatletykę, pływanie i rugby. W klasyfikacji medalowej zwyciężyła Anglia. Maskotką igrzysk był wizerunek kota miejscowej rasy Manx, stworzony przez mieszkającego w Douglas grafika i animatora, Andrew Martina. W wyniku przeprowadzonego konkursu maskotkę nazwano Tosha, co w języku manx oznacza pierwszy i być pierwszym, a autorką zwycięskiej propozycji nazwy była Vicki Skellorn z miejscowości Ramsey.

11 lutego[edytuj kod]

Dom Głuchego – nieistniejący już dom, który znajdował się na madryckiej posiadłości Francisca Goi. Został wybudowany przez poprzedniego właściciela, który cierpiał na głuchotę, i chociaż to do niego odnosiła się nazwa domu, to pasowała również do Goi, który ogłuchł po przebytej w 1792 roku chorobie. Posiadłość malarza była nie tylko miejscem odpoczynku, ale także gospodarstwem rolnym. Goya zlecił rozbudowanie domu, powiększenie pomieszczeń dla pracowników zajmujących się ogrodem i rolą, poszerzenie winnicy, wybudowanie norii i postawienie ogrodzenia. W latach 1819–1823 artysta stworzył tu serię 14 malowideł, które namalował farbą olejną bezpośrednio na ścianach domu. Miał wtedy 73 lata. Te obrazy, które nie były przeznaczone na widok publiczny, prawdopodobnie pomagały mu uwolnić się od pesymistycznych myśli i wizji, które dręczyły go w stanie depresji. Za temat obrał ciemne strony ludzkiej natury, gusła, starość, brzydotę, okrucieństwo i przemoc. Seria ta została nazwana czarnymi obrazami ze względu na tematykę, kolorystykę i atmosferę

12 lutego[edytuj kod]

Dom dla zmyślonych przyjaciół pani Foster – amerykański serial animowany emitowany przez Cartoon Network w latach 2004–2009. Akcja toczy się w świecie, w którym przyjaciele powstający w wyobraźni dzieci mogą pojawić się w rzeczywistości. Zmyśleni przyjaciele nie rosną w przeciwieństwie do swoich stwórców, którzy po osiągnięciu dojrzałości przestają się nimi interesować i zostawiają ich na pastwę losu. W celu zapewnienia im schronienia został założony dom opieki kierowany przez podstarzałą panią Foster. Dom pełni jednocześnie funkcję ośrodka adopcyjnego, którego pensjonariusze mogą zostać zaadoptowani przez inne dzieci. Maks zaprowadza swojego zmyślonego przyjaciela Bloo do domu pani Foster na żądanie matki, która w ten sposób chce zapobiec dalszym kłótniom i bójkom między braćmi. Maks zawiera umowę, że Bloo nie będzie grozić adopcja, jeżeli on będzie codziennie do niego przychodzić po szkole. Animacja serialu została wykonana za pomocą programu komputerowego Adobe Flash.

13 lutego[edytuj kod]

ZNLE Dragon – nazwa sześcioosiowej lokomotywy elektrycznej przeznaczonej do prowadzenia ciężkich pociągów towarowych, produkowanej od 2009 roku przez Zakłady Naprawcze Lokomotyw Elektrycznych w Gliwicach. Do grudnia 2012 roku dwóch przewoźników towarowych zamówiło łącznie 9 sztuk Dragonów wersji E6ACT. Dragony oferowane są w wersjach zasilanych prądem stałym, prądem zmiennym i prądem stałym lub zmiennym. Dostępna jest także wersja z silnikiem diesla. Lokomotywy wyposażone są w hamulce tarczowe. Mają moc ciągłą 5,004 MW, a ich siła pociągowa mierzona na haku wynosi 375 kN, dzięki czemu wersja E6ACT może pociągnąć składy o masie 4000 ton. Kabiny lokomotyw wyposażone są w monitory pokazujące obraz z 6 kamer zastępujących lusterka zewnętrzne. Dwie z tych kamer przysyłają obraz z tyłu i przodu lokomotywy, co jest wykorzystywane np. podczas spinania i rozpinania składu. Lokomotywa Dragon zdobyła wyróżnienie w kategorii taboru na targach Trako w Gdańsku Oliwie w 2009 roku.

14 lutego[edytuj kod]

Sylwester (Czetwertyński) – biskup prawosławny I Rzeczypospolitej, który dzięki interwencji cara objął w 1707 roku zarząd eparchii mścisławskiej, mohylewskiej i orszańskiej (białoruskiej). W czasie sprawowania urzędu biskupa białoruskiego występował w obronie stanu posiadania administratury. Domagał się od króla polskiego poszanowania praw ludności prawosławnej i niedopuszczania do wymuszania konwersji na katolicyzm. Sprzeciwiał się odbieraniu prawosławnym ich obiektów sakralnych. Ze względu na nieprzychylną politykę Augusta II Sasa prowadził stałą korespondencję z carem Piotrem I, szczególnie ożywioną po 1721 roku. W 1725 roku stwierdził w liście, że bez rosyjskiego wsparcia nie będzie w stanie dłużej kierować eparchią. Interwencje rosyjskie okazały się jednak nieskuteczne. Zmarł w 1728 roku, kilkanaście dni po wysłaniu do Rosji kolejnego listu z prośbą o pomoc. Po jego śmierci August II Sas uniemożliwił intronizację nowego biskupa białoruskiego – katedra pozostawała nieobsadzona do 1737 roku.

15 lutego[edytuj kod]

Salamandra czarna – przedstawicielka rodziny salamandrowatych, która w przeciwieństwie do salamandry plamistej cechuje się jednolitą, czarną lub brązowoczarną barwą ciała, połyskującą i opalizującą. Jej skóra prawie na całej powierzchni ciała jest gładka, jedynie po bokach zauważa się brodawki i przewężenia pomiędzy nimi. Ma dobrze zbudowane kończyny i owalną głowę. Odznacza się słabym rozwojem gruczołów jadowych. Produkują one toksyczną wydzielinę służącą do ochrony przed wrogami. Mierzy zwykle 10–13, według innych źródeł zaś od 12 do 15, a nawet 16 cm długości. Żyje w Alpach i Górach Dynarskich. Porusza się powoli, wyginając swe ciało na boki i unosząc je nieznacznie nad podłoże. Wiedzie skryty, całkowicie lądowy tryb życia. Można ją spotkać od maja do września. Szczyt jej ruchliwości przypada na noc. W ciągu dnia widuje się ją jedynie w miejscach zacienionych lub gdy pada deszcz, a także wiosną podczas godów. Pod koniec września i w październiku poszukuje kryjówki w celu przeczekania w niej zimy. Jej sen zimowy trwa od 6 do 8 miesięcy.

16 lutego[edytuj kod]

Sheeva Peo – nauruańska sztangistka, która na początku kariery sportowej startowała w kategorii do 83 kg, a następnie w kategorii powyżej 83 kg. Po zmianie przepisów w 1998 roku startowała tylko i wyłącznie w kategorii powyżej 75 kg. Jest pierwszą kobietą z Nauru, która wystąpiła na igrzyskach olimpijskich. W 2000 roku reprezentowała swój kraj na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Sydney w kategorii +75 kg, na których zajęła 10. miejsce. Wcześniej trzykrotnie brała udział w mistrzostwach świata w latach 1997–1999. Jest również dwukrotną złotą medalistką Mistrzostw Australii i Oceanii i sześciokrotną medalistką Mistrzostw Oceanii w podnoszeniu ciężarów. W 2006 roku uczestniczyła w Igrzyskach Wspólnoty Narodów, na których zajęła czwarte miejsce. Peo jest także złotą medalistką Arafura Games i Mini Igrzysk Południowego Pacyfiku. Była także sekretarzem generalnym Nauruańskiego Komitetu Olimpijskiego. Z zawodu jest policjantką.

17 lutego[edytuj kod]

Maikaze – był osiemnastym i przedostatnim okrętem z serii japońskich niszczycieli typu Kagerō. Należał do drugiej grupy tych niszczycieli, która została zamówiona w ramach programu finansowego z 1939 roku. Nadano mu numer budowy 114. Stępkę pod budowę okrętu położono w kwietniu 1940 roku w stoczni Fujinagata w Osace, kadłub wodowano 15 marca 1941 roku, a okręt wszedł do służby 15 lipca tego samego roku. Pierwszym dowódcą okrętu był kmdr por. Seiji Nakasugi, do 22 czerwca 1943 roku. Jego następcą był kmdr ppor. Tsutomu Hagio, który pełnił swą funkcję do 17 lutego 1944 roku. Tego dnia, podczas ewakuacji bazy Truk, tuż przed amerykańskim atakiem, Maikaze eskortował dwie inne jednostki. Okręty te zostały jednak przechwycone przez amerykańskie samoloty, a sam Maikaze został uszkodzony. Japońskie jednostki zawróciły do Truk, gdzie z kolei natknęły się na amerykańskie ciężkie okręty. Maikaze został zatopiony ogniem artylerii, 40 mil na północny zachód od centrum atolu Truk. Okręt przełamał się na pół i zatonął o 13:43; zginęła cała załoga.

18 lutego[edytuj kod]

Leonello d'Este – władca Ferrary i Modeny gruntownie wykształcony humanistycznie pod okiem Guarina z Werony. Interesował się filozofią, teologią i literaturą klasyczną. Zbierał księgi starożytnych autorów. W okresie jego rządów, w latach 1441–1450, Ferrara stała się kulturalnym centrum północnych Włoch. Jego osobowość sprawiła, że na uniwersytet ściągali znakomici uczeni, jak Teodor Gaza z Salonik. Zapraszał uczonych i literatów do swych ogrodów, gdzie po posiłku rozprawiali o kwestiach naukowych lub literackich, naśladując Dialogi Platona, a główną cechą stosunków towarzyskich była grzeczność połączona z wykwintnymi formami towarzyskimi. Wspierał też rozwój ferraryjskiego malarstwa, zlecając wykonanie rozmaitych prac malarzom miejscowym i przyjezdnym (Pisanellowi, Jacopo Belliniemu). Jednym z najważniejszych wydarzeń artystycznych za jego panowania był przyjazd w 1450 roku Rogiera van der Weydena, od którego nabył tryptyk przedstawiający zdjęcie z krzyża.

19 lutego[edytuj kod]

Podatek tonażowy w Polsce – podatek nakładany na niektóre dochody lub przychody osiągane przez armatorów eksploatujących morskie statki handlowe w żegludze międzynarodowej. Został ustanowiony na podstawie ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym. W przeciwieństwie do podatku dochodowego od osób prawnych – podatek tonażowy jest niezależny od dochodu uzyskiwanego przez podatnika. Dochód oblicza się w sposób zryczałtowany, w zależności od tonażu. Podstawą opodatkowania jest dochód pomniejszony o składki na ubezpieczenie społeczne. Stawka podatku wynosi 19%. Armator jest zobowiązany do płatności comiesięcznej kwoty tytułem zaliczki do urzędu skarbowego, w terminie do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni, a za miesiąc grudzień – w terminie złożenia zeznania. Podatek ten ma najmniejszy udział w budżecie. W 2011 roku wpływy z tytułu tego podatku wyniosły 10 tysięcy złotych, czyli ok. 0,000003% dochodów budżetu państwa.

20 lutego[edytuj kod]

Kodeks z Clermont – bilingwiczny grecko-łaciński kodeks uncjalny Nowego Testamentu na pergaminie. Jest często cytowany w krytycznych wydaniach greckiego Nowego Testamentu. Jakkolwiek oba teksty reprezentują zachodnią tradycję tekstualną, zachodzi między nimi wiele różnic. Datowany jest zwykle na VI wiek. Bywa wliczany do wielkich kodeksów i jest ważnym rękopisem Nowego Testamentu. Dwie karty kodeksu są palimpsestem, z tekstem tragedii Eurypidesa, Faetona i jest jednym z dwóch rękopisów tego dzieła. Zawiera też inny pozabiblijny materiał – Cathalogus Claromontanus, ważny w dyskusji nad kształtowaniem się kanonu pism Nowego Testamentu. Kodeks wyróżnia posiadanie dwóch bezpośrednich kopii. Należy do nielicznych rękopisów, których noty korektorskie są cytowane. Obecnie przechowywany jest w Bibliotece Narodowej w Paryżu.

21 lutego[edytuj kod]

Europa Universalis II – komputerowa gra strategiczna czasu rzeczywistego, której akcja została osadzona w latach 1419–1820. Gracz wciela się w niej w rolę zarządcy wybranego przez siebie państwa z tego okresu. Do licznych zadań stawianych przed graczem należy rozwój kierowanego państwa, odbywający się poprzez kolonizację, odkrywanie nowych ziem, rozwijanie technologii, infrastruktury i handlu, a także kierowanie dyplomacją oraz armią. Rozgrywka toczy się na dwuwymiarowej mapie podzielonej na prowincje. W trakcie rozgrywki zmieniają się poszczególni władcy historyczni, różniący się między sobą umiejętnościami dyplomatycznymi, administracyjnymi i wojskowymi. Wymusza to stosowanie różnych strategii zarządzania. Gracz może ustalać dystrybucję dochodów uzyskiwanych z podatków oraz handlu, dokonywać pokojowej ekspansji poprzez zawieranie królewskich mariaży, wasalizację innych państw lub ich pokojową aneksję, ale może też stosować obelgi, nakładać embarga handlowe czy wywoływać wojny. Gra została pozytywnie odebrana przez krytyków ze względu na złożoność rozgrywki, aczkolwiek krytykowano ją za błędy techniczne i przeciętną oprawę audiowizualną.

22 lutego[edytuj kod]

Dacentrur – rodzaj dinozaura z infrarzędu stegozaurów, zawierający jeden pewny gatunek D. armatus, który został opisany jako pierwszy przedstawiciel tej grupy tyreoforów. Dorastał do 8 metrów długości, na jego grzbiecie i ogonie znajdowały się płyty i kolce, a w liczbie żeber występował dymorfizm płciowy. Zauropsyd ten zamieszkiwał Europę w kimerydzie i na przełomie tego wieku i tytonu. Bywał uważany za bazalnego przedstawiciela stegozaurów, jednak nowsze poglądy sytuują go z miragaią w osobnej podrodzinie Dacentrurinae, blisko spokrewnionej ze stegozaurem. Nazwa rodzajowa Dacentrurus oznacza „bardzo kolczasty ogon”. Nazwę Dacentrurus armatus wprowadził w 1875 roku Richard Owen, lecz gatunek typowy nazywano też Omosaurus armatus. Był to pierwszy nazwany stegozaur, a jego holotypowy szkielet przez 125 lat dzierżył miano najbardziej kompletnego znaleziska stegozaura na terenie Europy.

23 lutego[edytuj kod]

Elżbieta wrocławska – księżniczka śląska, córka księcia śląskiego, krakowskiego i wielkopolskiego Henryka II Pobożnego i Anny Przemyślidki. Data urodzenia Elżbiety nie jest znana. Miała co najmniej 12 lat i raczej nie więcej niż 20, gdy w 1244 roku wychodziła za mąż. Urodziła się zatem najpewniej między 1224 a 1232 rokiem. Genealogia św. Jadwigi wymienia ją na czwartym miejscu wśród córek Henryka Pobożnego, jednakże w literaturze uznawana jest za trzecią pod względem starszeństwa córkę śląskiego księcia. Pochodząca z ok. 1285 roku Kronika polska podaje, że Elżbieta była zakonnicą w klasztorze cysterek w Trzebnicy, skąd została uprowadzona przez brata Bolesława Rogatkę, który wydał ją za mąż za księcia wielkopolskiego Przemysła I. Działalność Elżbiety jako księżnej poznańskiej jest nieznana. W literaturze można spotkać się z poglądem, że prawdopodobnie wpłynęła na decyzję męża o ufundowaniu w 1250 w podpoznańskich Owińskach żeńskiego klasztoru. Z małżeństwa z Przemysłem I Elżbieta urodziła cztery córki oraz syna Przemysła II, króla Polski w latach 1295-1296. Po śmierci męża Elżbieta zamieszkała w Modrzu, stanowiącym jej oprawę wdowią, gdzie zmarła w piątek po oktawie Objawienia Pańskiego, tj. 16 stycznia 1265 roku.

24 lutego[edytuj kod]

Cerkiew Opieki Matki Bożej w Kobylanach – prawosławna cerkiew na Lubelszczyźnie nieprzerwanie czynna w czasie II wojny światowej i w latach powojennych. Nowy, murowany budynek cerkwi, wybudowany według projektu Wiktora Syczugowa, reprezentuje styl neoruski. Jest trójdzielny. Nawa została wzniesiona na planie kwadratu i nakryta dachem czteropołaciowym, który wieńczy pojedyncza cebulasta kopuła. Przedsionek został wzniesiony na planie prostokąta. Wznosi się nad nim dzwonnica świątyni, zwieńczona hełmem w formie dachu namiotowego, wykończonego kopułką o analogicznym kształcie. Pomieszczenie ołtarzowe w cerkwi jest zamknięte poligonalnie. Ikonostas jest dwurzędowy. Wyposażenie w większości pochodzi z XIX wieku. Obiekt był remontowany w latach 80. XX wieku i na początku XXI wieku. W cerkwi może równocześnie brać udział w nabożeństwie 400 wiernych.

25 lutego[edytuj kod]

Suazi na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2008 – reprezentacja Suazi podczas Letnich Igrzysk Olimpijskich 2008 w Pekinie liczyła czworo zawodników (2 kobiety i 2 mężczyzn). Wszyscy zawodnicy reprezentowali swój kraj na igrzyskach po raz pierwszy. Suazi miało swoich przedstawicieli w 2 spośród 28 rozgrywanych dyscyplin. Chorążym reprezentacji Suazi była lekkoatletka Temalangeni Dlamini, specjalizująca się w biegu na 400 metrów. Zawodnicy z tego kraju nie zdobyli żadnego medalu. Najlepszym wynikiem, jaki osiągnęli reprezentanci Suazi na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2008, była 46. pozycja, którą lekkoatleta Isaiah Msibi zajął w rywalizacji biegaczy na 1500 metrów. Występ w Pekinie był ósmym startem tej reprezentacji na letnich igrzyskach olimpijskich. Suazi na igrzyskach olimpijskich nie zdobyło dotychczas ani jednego medalu.

26 lutego[edytuj kod]

Bractwo Włościan Białorusinów – białoruska organizacja, która działała przez kilka miesięcy w 1922 roku w okolicach Kleszczel na Białostocczyźnie i zajmowała się dywersją. Była jedną z większych organizacji tego typu w tym czasie i wydawała własne pismo Biełaruski Partyzan. Została rozbita przez połączone oddziały polskiego wojska i policji. W maju 1923 roku w sądzie okręgowym w Białymstoku odbył się proces 45 osób – pierwszy polityczny proces białoruskiej mniejszości narodowej w II RP. Oskarżonym zarzucano udział w spisku dążącym do oderwania od Polski części jej terytorium państwowego i stworzenia niepodległej republiki białoruskiej. Oskarżeni swoją działalność tłumaczyli krzywdami, jakich zaznali od polskich urzędników i żołnierzy. Rozpatrując przyczyny konfliktu zwraca się uwagę na początkowy entuzjazm, jaki wśród ludności białoruskiej wywołały deklaracje Józefa Piłsudskiego o otwarciu dla niej władz samorządowych, który jednak szybko wygasł ze względu na sposób działania polskiej administracji na ziemiach zamieszkanych przez Białorusinów: miejscowe stanowiska były obsadzane Polakami, likwidowano białoruskie szkolnictwo, zamykano białoruskie gazety i przekazywano prawosławne cerkwie katolikom, zdarzały się grabieże i gwałty dokonywane przez wojsko polskie. W efekcie entuzjazm stopniowo przerodził się w nienawiść.

27 lutego[edytuj kod]

Carcharhinus amblyrhynchoides – rekin występujący w tropikalnych wodach Oceanu Indyjskiego i południowo-zachodniego Oceanu Spokojnego, od Półwyspu Somalijskiego po Melanezję, na głębokości do 50 m . Gatunek ten opisany został przez australijskiego ichtiologa Gilberta Percy'ego Whitley'a w 1934 roku. Pomimo angielskiej nazwy zwyczajowej graceful (pełen wdzięku), posiada dość masywny i nieproporcjonalny korpus. Klinowaty pysk jest krótki i spiczasty, z szerokim U-kształtnym otworem gębowym. W szczęce mieści się od 60 do 66 zębów. Górne zęby mają kształt zwężających się ku górze trójkątów, z ostrymi ząbkowanymi krawędziami. Dolne zęby są węższe, ostrzej zakończone o gładszych krawędziach i chropowatej tylnej powierzchni. W obu przypadkach im dalej są położone na boki, tym bardziej zaginają się ku tyłowi. Stosunkowo duże, okrągłe oczy posiadają fałdy półksiężycowate spojówek (ochraniające migotkę). Nad nimi znajdują się małe owalne tryskawki. Samce i samice dorastają do około 150 cm przy wadze 24–30 kg.

28 lutego[edytuj kod]

Niszczyciele typu Mogador – ostatni i najsilniejszy typ wielkich niszczycieli francuskich z okresu II wojny światowej, reprezentowany przez dwie jednostki: Mogador i Volta. Miały najsilniejsze ze wszystkich niszczycieli świata uzbrojenie artyleryjskie: 8 dział kalibru 138,6 mm model 1934, o długości lufy 50 kalibrów (L/50), wystrzeliwujących 40,6-kilogramowe pociski, tj. o masie prawie dwukrotnie większej niż typowe dla niszczycieli działa 120 mm. Dzięki liczbie dział przewyższały ciężarem salwy burtowej niszczyciele niemieckie typu 1936A. Po wybuchu II wojny światowej okręty głównie patrolowały i osłaniały konwoje. Mogador towarzyszył pancernikowi Dunkerque i brytyjskiemu HMS Hood w bezowocnych poszukiwaniach niemieckich pancerników Scharnhorst i Gneisenau. Po kapitulacji Francji bazowały w Mers el-Kebir na Morzu Śródziemnym. 3 lipca 1940 roku podczas operacji Catapult, Mogador został trafiony w rufę, zaś Volta zdołała uciec z ostrzeliwanego portu i przebazowała do Tulonu, gdzie później został przeholowany także Mogador. 27 listopada 1942 roku podczas niemieckiej próby zagarnięcia floty francuskiej oba okręty zostały samozatopione. Próby podniesienia i remontu okrętów przez Włochów okazały się nieskuteczne. Po wojnie wraki zezłomowano.