Szablon:Dobry artykuł/archiwum/2019/03
Aktualnie na stronie głównej
35 Hudson Yards – wielofunkcyjny wieżowiec położony w zachodniej części Manhattanu w Nowym Jorku. Składa się z apartamentowców oraz hotelu. Budynek został zaprojektowany przez Davida Childsa, pracownika przedsiębiorstwa architektonicznego Skidmore, Owings and Merrill. Wieżowiec położony jest w pobliżu dzielnic Hell's Kitchen i Chelsea oraz stacji kolejowej New York Pennsylvania Station. Jest częścią inwestycji Hudson Yards, wiążącej się z przebudową West Side Yards Metropolitan Transportation Authority. W listopadzie 2022 roku budynek 35 Hudson Yards stał się 28. najwyższym budynkiem w Stanach Zjednoczonych oraz 16. najwyższym budynkiem w Nowym Jorku. W lipcu 2023 roku serwis The Wall Street Journal podał, że 50% mieszkań w budynku 35 Hudson Yards pozostało nadal niesprzedanych. Czytaj więcej…
Archiwum ekspozycji dobrych artykułów
Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Dobry Artykuł.
2008:
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2009:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2010:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2011:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2012:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2013:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2014:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2015:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2016:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2017:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2018:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2019:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2020:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2021:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2022:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2023:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
1 marca[edytuj kod]
.jpg)
Sylwia Jaśkowiec (ur. 1 marca 1986 w Myślenicach) – biegaczka narciarska, reprezentantka Polski, brązowa medalistka mistrzostw świata z Falun , trzykrotna uczestniczka zimowych igrzysk olimpijskich, dwukrotna mistrzyni świata młodzieżowców, wielokrotna medalistka mistrzostw Polski. Na zimowych igrzyskach olimpijskich najlepsze miejsce indywidualnie wywalczyła w Vancouver, gdzie w biegu na 30 km stylem klasycznym zajęła 24. miejsce. Miejsce to powtórzyła w biegu na 10 km stylem dowolnym na olimpiadzie w Pjongczang. W rywalizacji drużynowej najlepszy rezultat osiągnęła w Soczi zajmując wspólnie z Justyną Kowalczyk 5. miejsce w sprincie drużynowym. Trzykrotnie wystąpiła w mistrzostwach świata: w Libercu, Val di Fiemme oraz Falun. Największy sukces w karierze osiągnęła w 2015 roku podczas mistrzostw w Falun, gdzie wspólnie z Justyną Kowalczyk wywalczyła brązowy medal w sprincie drużynowym. Indywidualnie najlepszy wynik na mistrzostwach świata osiągnęła także w Falun, gdzie w biegu na 10 km stylem dowolnym zajęła 14. miejsce. Specjalizowała się w technice dowolnej. We wrześniu 2018 roku ogłosiła zakończenie kariery.
2 marca[edytuj kod]
Zimowe Igrzyska Olimpijskie 1956 – VII edycja zimowych igrzysk olimpijskich rozegrana od 26 stycznia do 5 lutego 1956 roku we włoskiej miejscowości Cortina d’Ampezzo. W ramach igrzysk przeprowadzono 24 konkurencje w 8 dyscyplinach sportowych. W zawodach wzięło udział 821 sportowców - 689 mężczyzn i 132 kobiety z 32 narodowych reprezentacji. Po raz pierwszy w zimowych igrzyskach olimpijskich wzięła udział reprezentacja Związku Radzieckiego, która zwyciężyła w klasyfikacji medalowej, zdobywając 16 medali – 7 złotych, 3 srebrne i 6 brązowych. Indywidualnie najbardziej utytułowanym sportowcem został Austriak Toni Sailer, który trzykrotnie triumfował w narciarstwie alpejskim. Cztery medale - złoty, dwa srebrne i brązowy zdobył Szwed Sixten Jernberg w biegach narciarskich. Igrzyska olimpijskie w Cortina d’Ampezzo były pierwszymi, podczas których rywalizacja sportowców transmitowana była na masową skalę przez stacje telewizyjne.
3 marca[edytuj kod]
Ken Wharton (ur. 21 marca 1916 w Smethwick, zm. 12 stycznia 1957 w Ardmore) – brytyjski kierowca wyścigowy i rajdowy. W 1935 roku zadebiutował w samochodzie Austin Seven w wyścigu na torze Donington Park. Wykorzystywał każdą okazję by startować w wyścigach, ścigał się w wyścigach górskich, sprintach oraz wyścigu na torze Brooklands. Wybuch II wojny światowej spowodował zastój w sportach motorowych w Wielkiej Brytanii, mimo to Wharton szybko wrócił do wyścigów. W wyścigach Grand Prix Formuły 1 zadebiutował w GP Szwajcarii w 1952 roku. Startując dla zespołu Scuderia Franera w samochodzie Frazer Nash FN48 zakwalifikował się na 13 miejscu, jednak w wyścigu awansował na czwartą pozycję i zdobył swoje jedyne trzy punkty. W 1957 roku, podczas wyścigu w Nowej Zelandii, Wharton uderzył w słupek, a jego samochód obrócił się, kierowca z niego wypadł, był ciężko ranny w głowę, zmarł w szpitalu w wyniku doznanych obrażeń.
4 marca[edytuj kod]
Hałda popłuczkowa w Tarnowskich Górach – hałda powstała z nagromadzenia odpadów dolomitowych w okresie największego wydobycia rud ołowiu, srebra oraz cynku na terenie Królewskiej Kopalni Fryderyk w Bobrownikach (obecnie część Tarnowskich Gór). Hałda ma kształt góry stołowej w kształcie litery „L” o płaskim wierzchołku i stromych zboczach. Początki hałdy sięgają lat 30. i 40. XIX wieku, kiedy to na granicy bobrownickiego i suchogórskiego rejonu wydobywczego należącego do Królewskiej Kopalni „Fryderyk”, pomiędzy szybami „Sophia” i „Frieden” wybudowano według projektu Rudolfa von Carnalla nowoczesny zakład przeróbczy – płuczkę, w której przerabiano wydobytą w kopalni skałę dolomitową. Płuczka, dzięki której powstała hałda, działała do 1912 roku. Od 2006 roku obiekt objęty ochroną jako część Parku Kulturowego „Hałda Popłuczkowa” o powierzchni 6,77 ha, natomiast w 2017 roku wraz z 27 innymi obiektami został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
5 marca[edytuj kod]
.jpg)
Miedzianka szmaragdowa – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny gołębiowatych, podrodziny treronów. Występuje na subkontynencie indyjskim, w Azji Południowo-Wschodniej oraz Australii wraz z kilkoma wyspami Oceanii. Długość ciała wynosi 23–27 cm. Miedzianki szmaragdowe są stosunkowo niewielkimi gołębiami o zaokrąglonych kształtach ciała i dość krótkim ogonie. Upierzenie jest głównie fioletowawo-brązowe. Od czoła za oko ciągnie się biały obszar. Ciemię niebieskoszare, o zmiennej barwie. Zależnie od podgatunku, na skrzydle może być obecna biała plama lub plama innej barwy. Płaszcz, barkówki i pokrywy skrzydłowe są zielone, opalizujące. Pożywieniem tych gołębi są głównie owoce i nasiona. Pora lęgowa przypada na różne okresy w roku w zależności od miejsca występowania, jednak w północnych częściach zasięgu lęgi trwają przeważnie od marca do maja, zaś w południowej – od października do marca. Gniazdo jest luźną platformą z gałęzi. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody od 2014 roku klasyfikuje miedziankę szmaragdową jako gatunek najmniejszej troski.
6 marca[edytuj kod]
Procesy załogi Sobiboru – procesy członków personelu niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Sobiborze, które po zakończeniu II wojny światowej toczyły się przed sądami w Niemczech, Stanach Zjednoczonych oraz ZSRR. Pierwsze procesy esesmanów z obozu w Sobiborze odbyły się w 1950 roku. Sąd w Berlinie-Moabicie skazał wtedy Ericha Bauera na karę śmierci, zamienioną później na dożywotnie pozbawienie wolności. W pierwszej połowie lat 60. kilka procesów byłych strażników odbyło się w Związku Radzieckim. Wielu oskarżonych zostało wtedy skazanych na karę śmierci. Najważniejszy proces w sprawie Sobiboru toczył się w Hagen w latach 1965–1966. Na ławie oskarżonych zasiadło wtedy dwunastu członków niemieckiej załogi. Ostatnim członkiem załogi Sobiboru, który zasiadł na ławie oskarżonych, był Iwan Demianiuk. W 2011 roku monachijski sąd pierwszej instancji wymierzył mu karę pięciu lat więzienia. Demianiuk zmarł przed uprawomocnieniem się wyroku.
7 marca[edytuj kod]
Ernest Pohl (ur. 3 listopada 1932 w Rudzie Śląskiej, zm. 12 września 1995 w Hausach) – polski piłkarz, reprezentant Polski w latach 1955–1965. Uczestnik igrzysk olimpijskich w Rzymie w 1960 roku. Trzykrotny król strzelców rozgrywek I ligi oraz członek i lider Klubu 100 z dorobkiem 186 bramek. Pohl był wychowankiem Slavii Ruda Śląska, skąd w 1952 roku trafił do Garnizonowego WKS. W latach 1953–1956 grał dla Legii Warszawa, natomiast od 1957 roku przez 11 sezonów występował w Górniku Zabrze. Po zakończeniu kariery łączył pracę zawodową z grą dla polonijnych klubów w Stanach Zjednoczonych: Polonii Nowy Jork oraz Vistuli Garfield. Z Legią Warszawa dwukrotnie zaliczył krajowy dublet, zdobywając mistrzostwo i Puchar Polski. W barwach Górnika Zabrze ośmiokrotnie został mistrzem Polski i jeden raz wygrał Puchar Polski. Od 2001 roku organizowany jest w Zabrzu międzynarodowy turniej juniorów im. Ernesta Pohla. Rozgrywki zostały zainicjowane w ramach uczczenia pamięci Pohla przez Jana Kowalskiego, byłego zawodnika Górnika Zabrze.
8 marca[edytuj kod]
Sylwia Jaśkowiec (ur. 1 marca 1986 w Myślenicach) – biegaczka narciarska, reprezentantka Polski, brązowa medalistka mistrzostw świata z Falun , trzykrotna uczestniczka zimowych igrzysk olimpijskich, dwukrotna mistrzyni świata młodzieżowców, wielokrotna medalistka mistrzostw Polski. Na zimowych igrzyskach olimpijskich najlepsze miejsce indywidualnie wywalczyła w Vancouver, gdzie w biegu na 30 km stylem klasycznym zajęła 24. miejsce. Miejsce to powtórzyła w biegu na 10 km stylem dowolnym na olimpiadzie w Pjongczang. W rywalizacji drużynowej najlepszy rezultat osiągnęła w Soczi zajmując wspólnie z Justyną Kowalczyk 5. miejsce w sprincie drużynowym. Trzykrotnie wystąpiła w mistrzostwach świata: w Libercu, Val di Fiemme oraz Falun. Największy sukces w karierze osiągnęła w 2015 roku podczas mistrzostw w Falun, gdzie wspólnie z Justyną Kowalczyk wywalczyła brązowy medal w sprincie drużynowym. Indywidualnie najlepszy wynik na mistrzostwach świata osiągnęła także w Falun, gdzie w biegu na 10 km stylem dowolnym zajęła 14. miejsce. Specjalizowała się w technice dowolnej. We wrześniu 2018 roku ogłosiła zakończenie kariery.
9 marca[edytuj kod]
Skoki narciarskie na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1988 – zawody olimpijskie w skokach narciarskich przeprowadzone między 14 a 24 lutego 1988 roku w ramach igrzysk w Calgary. Skoczkowie rywalizowali o medale olimpijskie po raz piętnasty. Rozegrano dwa konkursy indywidualne, w których zarówno na obiekcie normalnym (K-89), jak i na dużym (K-114) zwyciężył Matti Nykänen. Na mniejszej skoczni wyprzedził on Pavla Ploca i Jiříego Malca, zaś za drugim razem – Erika Johnsena i Matjaža Debelaka. Po raz pierwszy w historii igrzysk odbył się konkurs drużynowy, w którym złoty medal zdobyła Finlandia, srebrny – Jugosławia, a brązowy – Norwegia. Dzięki temu Matti Nykänen został pierwszym skoczkiem, który zdobył w czasie jednych igrzysk trzy tytuły mistrza olimpijskiego. Łącznie w zawodach wystartowało 65 skoczków, reprezentujących 19 państw. Najmłodszym zawodnikiem był Heinz Kuttin (17 lat i 40 dni), natomiast najstarszym – Piotr Fijas (29 lat i 241 dni). Były to ostatnie igrzyska olimpijskie, w czasie których dominował styl klasyczny w skokach narciarskich.
10 marca[edytuj kod]
_-_geograph.org.uk_-_799779.jpg)
Krzyżownica zwyczajna – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny krzyżownicowatych. Występuje niemal w całej Europie. W Polsce opisywany jest jako rozpowszechniony na całym obszarze. Rośnie na siedliskach ubogich, zwykle w niskiej darni trawiastej. Ustępuje w wyniku intensyfikacji rolnictwa – źle znosi nawożenie. Jest gatunkiem bardzo zmiennym i typowym dla rodzaju krzyżownica Polygala. Bywa wykorzystywany w ziołolecznictwie ludowym oraz jako substytut herbaty. Wierzono, że poprawia mleczność krów, co znalazło odzwierciedlenie w nazwach zwyczajowych w wielu językach europejskich oraz nazwie naukowej rodzaju. Liście krzyżownicy zwyczajnej wykorzystywane były jako substytut herbaty, w tym także do fałszowania herbaty zielonej. Pędy krzyżownicy zwyczajnej chętnie są zgryzane przez bydło domowe, zarówno zielone jak i po wyschnięciu. Wierzono, że rośliny te powodują zwiększenie mleczności krów.
11 marca[edytuj kod]
Hałda popłuczkowa w Tarnowskich Górach – hałda powstała z nagromadzenia odpadów dolomitowych w okresie największego wydobycia rud ołowiu, srebra oraz cynku na terenie Królewskiej Kopalni Fryderyk w Bobrownikach (obecnie część Tarnowskich Gór). Hałda ma kształt góry stołowej w kształcie litery „L” o płaskim wierzchołku i stromych zboczach. Początki hałdy sięgają lat 30. i 40. XIX wieku, kiedy to na granicy bobrownickiego i suchogórskiego rejonu wydobywczego należącego do Królewskiej Kopalni „Fryderyk”, pomiędzy szybami „Sophia” i „Frieden” wybudowano według projektu Rudolfa von Carnalla nowoczesny zakład przeróbczy – płuczkę, w której przerabiano wydobytą w kopalni skałę dolomitową. Płuczka, dzięki której powstała hałda, działała do 1912 roku. Od 2006 roku obiekt objęty ochroną jako część Parku Kulturowego „Hałda Popłuczkowa” o powierzchni 6,77 ha, natomiast w 2017 roku wraz z 27 innymi obiektami został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
12 marca[edytuj kod]
Miedzianka szmaragdowa – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny gołębiowatych, podrodziny treronów. Występuje na subkontynencie indyjskim, w Azji Południowo-Wschodniej oraz Australii wraz z kilkoma wyspami Oceanii. Długość ciała wynosi 23–27 cm. Miedzianki szmaragdowe są stosunkowo niewielkimi gołębiami o zaokrąglonych kształtach ciała i dość krótkim ogonie. Upierzenie jest głównie fioletowawo-brązowe. Od czoła za oko ciągnie się biały obszar. Ciemię niebieskoszare, o zmiennej barwie. Zależnie od podgatunku, na skrzydle może być obecna biała plama lub plama innej barwy. Płaszcz, barkówki i pokrywy skrzydłowe są zielone, opalizujące. Pożywieniem tych gołębi są głównie owoce i nasiona. Pora lęgowa przypada na różne okresy w roku w zależności od miejsca występowania, jednak w północnych częściach zasięgu lęgi trwają przeważnie od marca do maja, zaś w południowej – od października do marca. Gniazdo jest luźną platformą z gałęzi. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody od 2014 roku klasyfikuje miedziankę szmaragdową jako gatunek najmniejszej troski.
13 marca[edytuj kod]
Procesy załogi Sobiboru – procesy członków personelu niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Sobiborze, które po zakończeniu II wojny światowej toczyły się przed sądami w Niemczech, Stanach Zjednoczonych oraz ZSRR. Pierwsze procesy esesmanów z obozu w Sobiborze odbyły się w 1950 roku. Sąd w Berlinie-Moabicie skazał wtedy Ericha Bauera na karę śmierci, zamienioną później na dożywotnie pozbawienie wolności. W pierwszej połowie lat 60. kilka procesów byłych strażników odbyło się w Związku Radzieckim. Wielu oskarżonych zostało wtedy skazanych na karę śmierci. Najważniejszy proces w sprawie Sobiboru toczył się w Hagen w latach 1965–1966. Na ławie oskarżonych zasiadło wtedy dwunastu członków niemieckiej załogi. Ostatnim członkiem załogi Sobiboru, który zasiadł na ławie oskarżonych, był Iwan Demianiuk. W 2011 roku monachijski sąd pierwszej instancji wymierzył mu karę pięciu lat więzienia. Demianiuk zmarł przed uprawomocnieniem się wyroku.
14 marca[edytuj kod]
Ernest Pohl (ur. 3 listopada 1932 w Rudzie Śląskiej, zm. 12 września 1995 w Hausach) – polski piłkarz, reprezentant Polski w latach 1955–1965. Uczestnik igrzysk olimpijskich w Rzymie w 1960 roku. Trzykrotny król strzelców rozgrywek I ligi oraz członek i lider Klubu 100 z dorobkiem 186 bramek. Pohl był wychowankiem Slavii Ruda Śląska, skąd w 1952 roku trafił do Garnizonowego WKS. W latach 1953–1956 grał dla Legii Warszawa, natomiast od 1957 roku przez 11 sezonów występował w Górniku Zabrze. Po zakończeniu kariery łączył pracę zawodową z grą dla polonijnych klubów w Stanach Zjednoczonych: Polonii Nowy Jork oraz Vistuli Garfield. Z Legią Warszawa dwukrotnie zaliczył krajowy dublet, zdobywając mistrzostwo i Puchar Polski. W barwach Górnika Zabrze ośmiokrotnie został mistrzem Polski i jeden raz wygrał Puchar Polski. Od 2001 roku organizowany jest w Zabrzu międzynarodowy turniej juniorów im. Ernesta Pohla. Rozgrywki zostały zainicjowane w ramach uczczenia pamięci Pohla przez Jana Kowalskiego, byłego zawodnika Górnika Zabrze.
15 marca[edytuj kod]
Sylwia Jaśkowiec (ur. 1 marca 1986 w Myślenicach) – biegaczka narciarska, reprezentantka Polski, brązowa medalistka mistrzostw świata z Falun , trzykrotna uczestniczka zimowych igrzysk olimpijskich, dwukrotna mistrzyni świata młodzieżowców, wielokrotna medalistka mistrzostw Polski. Na zimowych igrzyskach olimpijskich najlepsze miejsce indywidualnie wywalczyła w Vancouver, gdzie w biegu na 30 km stylem klasycznym zajęła 24. miejsce. Miejsce to powtórzyła w biegu na 10 km stylem dowolnym na olimpiadzie w Pjongczang. W rywalizacji drużynowej najlepszy rezultat osiągnęła w Soczi zajmując wspólnie z Justyną Kowalczyk 5. miejsce w sprincie drużynowym. Trzykrotnie wystąpiła w mistrzostwach świata: w Libercu, Val di Fiemme oraz Falun. Największy sukces w karierze osiągnęła w 2015 roku podczas mistrzostw w Falun, gdzie wspólnie z Justyną Kowalczyk wywalczyła brązowy medal w sprincie drużynowym. Indywidualnie najlepszy wynik na mistrzostwach świata osiągnęła także w Falun, gdzie w biegu na 10 km stylem dowolnym zajęła 14. miejsce. Specjalizowała się w technice dowolnej. We wrześniu 2018 roku ogłosiła zakończenie kariery.
16 marca[edytuj kod]
Skoki narciarskie na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1988 – zawody olimpijskie w skokach narciarskich przeprowadzone między 14 a 24 lutego 1988 roku w ramach igrzysk w Calgary. Skoczkowie rywalizowali o medale olimpijskie po raz piętnasty. Rozegrano dwa konkursy indywidualne, w których zarówno na obiekcie normalnym (K-89), jak i na dużym (K-114) zwyciężył Matti Nykänen. Na mniejszej skoczni wyprzedził on Pavla Ploca i Jiříego Malca, zaś za drugim razem – Erika Johnsena i Matjaža Debelaka. Po raz pierwszy w historii igrzysk odbył się konkurs drużynowy, w którym złoty medal zdobyła Finlandia, srebrny – Jugosławia, a brązowy – Norwegia. Dzięki temu Matti Nykänen został pierwszym skoczkiem, który zdobył w czasie jednych igrzysk trzy tytuły mistrza olimpijskiego. Łącznie w zawodach wystartowało 65 skoczków, reprezentujących 19 państw. Najmłodszym zawodnikiem był Heinz Kuttin (17 lat i 40 dni), natomiast najstarszym – Piotr Fijas (29 lat i 241 dni). Były to ostatnie igrzyska olimpijskie, w czasie których dominował styl klasyczny w skokach narciarskich.
17 marca[edytuj kod]
Krzyżownica zwyczajna – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny krzyżownicowatych. Występuje niemal w całej Europie. W Polsce opisywany jest jako rozpowszechniony na całym obszarze. Rośnie na siedliskach ubogich, zwykle w niskiej darni trawiastej. Ustępuje w wyniku intensyfikacji rolnictwa – źle znosi nawożenie. Jest gatunkiem bardzo zmiennym i typowym dla rodzaju krzyżownica Polygala. Bywa wykorzystywany w ziołolecznictwie ludowym oraz jako substytut herbaty. Wierzono, że poprawia mleczność krów, co znalazło odzwierciedlenie w nazwach zwyczajowych w wielu językach europejskich oraz nazwie naukowej rodzaju. Liście krzyżownicy zwyczajnej wykorzystywane były jako substytut herbaty, w tym także do fałszowania herbaty zielonej. Pędy krzyżownicy zwyczajnej chętnie są zgryzane przez bydło domowe, zarówno zielone jak i po wyschnięciu. Wierzono, że rośliny te powodują zwiększenie mleczności krów.
18 marca[edytuj kod]
Hałda popłuczkowa w Tarnowskich Górach – hałda powstała z nagromadzenia odpadów dolomitowych w okresie największego wydobycia rud ołowiu, srebra oraz cynku na terenie Królewskiej Kopalni Fryderyk w Bobrownikach (obecnie część Tarnowskich Gór). Hałda ma kształt góry stołowej w kształcie litery „L” o płaskim wierzchołku i stromych zboczach. Początki hałdy sięgają lat 30. i 40. XIX wieku, kiedy to na granicy bobrownickiego i suchogórskiego rejonu wydobywczego należącego do Królewskiej Kopalni „Fryderyk”, pomiędzy szybami „Sophia” i „Frieden” wybudowano według projektu Rudolfa von Carnalla nowoczesny zakład przeróbczy – płuczkę, w której przerabiano wydobytą w kopalni skałę dolomitową. Płuczka, dzięki której powstała hałda, działała do 1912 roku. Od 2006 roku obiekt objęty ochroną jako część Parku Kulturowego „Hałda Popłuczkowa” o powierzchni 6,77 ha, natomiast w 2017 roku wraz z 27 innymi obiektami został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
19 marca[edytuj kod]
Miedzianka szmaragdowa – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny gołębiowatych, podrodziny treronów. Występuje na subkontynencie indyjskim, w Azji Południowo-Wschodniej oraz Australii wraz z kilkoma wyspami Oceanii. Długość ciała wynosi 23–27 cm. Miedzianki szmaragdowe są stosunkowo niewielkimi gołębiami o zaokrąglonych kształtach ciała i dość krótkim ogonie. Upierzenie jest głównie fioletowawo-brązowe. Od czoła za oko ciągnie się biały obszar. Ciemię niebieskoszare, o zmiennej barwie. Zależnie od podgatunku, na skrzydle może być obecna biała plama lub plama innej barwy. Płaszcz, barkówki i pokrywy skrzydłowe są zielone, opalizujące. Pożywieniem tych gołębi są głównie owoce i nasiona. Pora lęgowa przypada na różne okresy w roku w zależności od miejsca występowania, jednak w północnych częściach zasięgu lęgi trwają przeważnie od marca do maja, zaś w południowej – od października do marca. Gniazdo jest luźną platformą z gałęzi. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody od 2014 roku klasyfikuje miedziankę szmaragdową jako gatunek najmniejszej troski.
20 marca[edytuj kod]
Procesy załogi Sobiboru – procesy członków personelu niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Sobiborze, które po zakończeniu II wojny światowej toczyły się przed sądami w Niemczech, Stanach Zjednoczonych oraz ZSRR. Pierwsze procesy esesmanów z obozu w Sobiborze odbyły się w 1950 roku. Sąd w Berlinie-Moabicie skazał wtedy Ericha Bauera na karę śmierci, zamienioną później na dożywotnie pozbawienie wolności. W pierwszej połowie lat 60. kilka procesów byłych strażników odbyło się w Związku Radzieckim. Wielu oskarżonych zostało wtedy skazanych na karę śmierci. Najważniejszy proces w sprawie Sobiboru toczył się w Hagen w latach 1965–1966. Na ławie oskarżonych zasiadło wtedy dwunastu członków niemieckiej załogi. Ostatnim członkiem załogi Sobiboru, który zasiadł na ławie oskarżonych, był Iwan Demianiuk. W 2011 roku monachijski sąd pierwszej instancji wymierzył mu karę pięciu lat więzienia. Demianiuk zmarł przed uprawomocnieniem się wyroku.
21 marca[edytuj kod]
Ernest Pohl (ur. 3 listopada 1932 w Rudzie Śląskiej, zm. 12 września 1995 w Hausach) – polski piłkarz, reprezentant Polski w latach 1955–1965. Uczestnik igrzysk olimpijskich w Rzymie w 1960 roku. Trzykrotny król strzelców rozgrywek I ligi oraz członek i lider Klubu 100 z dorobkiem 186 bramek. Pohl był wychowankiem Slavii Ruda Śląska, skąd w 1952 roku trafił do Garnizonowego WKS. W latach 1953–1956 grał dla Legii Warszawa, natomiast od 1957 roku przez 11 sezonów występował w Górniku Zabrze. Po zakończeniu kariery łączył pracę zawodową z grą dla polonijnych klubów w Stanach Zjednoczonych: Polonii Nowy Jork oraz Vistuli Garfield. Z Legią Warszawa dwukrotnie zaliczył krajowy dublet, zdobywając mistrzostwo i Puchar Polski. W barwach Górnika Zabrze ośmiokrotnie został mistrzem Polski i jeden raz wygrał Puchar Polski. Od 2001 roku organizowany jest w Zabrzu międzynarodowy turniej juniorów im. Ernesta Pohla. Rozgrywki zostały zainicjowane w ramach uczczenia pamięci Pohla przez Jana Kowalskiego, byłego zawodnika Górnika Zabrze.
22 marca[edytuj kod]
Sylwia Jaśkowiec (ur. 1 marca 1986 w Myślenicach) – biegaczka narciarska, reprezentantka Polski, brązowa medalistka mistrzostw świata z Falun , trzykrotna uczestniczka zimowych igrzysk olimpijskich, dwukrotna mistrzyni świata młodzieżowców, wielokrotna medalistka mistrzostw Polski. Na zimowych igrzyskach olimpijskich najlepsze miejsce indywidualnie wywalczyła w Vancouver, gdzie w biegu na 30 km stylem klasycznym zajęła 24. miejsce. Miejsce to powtórzyła w biegu na 10 km stylem dowolnym na olimpiadzie w Pjongczang. W rywalizacji drużynowej najlepszy rezultat osiągnęła w Soczi zajmując wspólnie z Justyną Kowalczyk 5. miejsce w sprincie drużynowym. Trzykrotnie wystąpiła w mistrzostwach świata: w Libercu, Val di Fiemme oraz Falun. Największy sukces w karierze osiągnęła w 2015 roku podczas mistrzostw w Falun, gdzie wspólnie z Justyną Kowalczyk wywalczyła brązowy medal w sprincie drużynowym. Indywidualnie najlepszy wynik na mistrzostwach świata osiągnęła także w Falun, gdzie w biegu na 10 km stylem dowolnym zajęła 14. miejsce. Specjalizowała się w technice dowolnej. We wrześniu 2018 roku ogłosiła zakończenie kariery.
23 marca[edytuj kod]
Skoki narciarskie na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1988 – zawody olimpijskie w skokach narciarskich przeprowadzone między 14 a 24 lutego 1988 roku w ramach igrzysk w Calgary. Skoczkowie rywalizowali o medale olimpijskie po raz piętnasty. Rozegrano dwa konkursy indywidualne, w których zarówno na obiekcie normalnym (K-89), jak i na dużym (K-114) zwyciężył Matti Nykänen. Na mniejszej skoczni wyprzedził on Pavla Ploca i Jiříego Malca, zaś za drugim razem – Erika Johnsena i Matjaža Debelaka. Po raz pierwszy w historii igrzysk odbył się konkurs drużynowy, w którym złoty medal zdobyła Finlandia, srebrny – Jugosławia, a brązowy – Norwegia. Dzięki temu Matti Nykänen został pierwszym skoczkiem, który zdobył w czasie jednych igrzysk trzy tytuły mistrza olimpijskiego. Łącznie w zawodach wystartowało 65 skoczków, reprezentujących 19 państw. Najmłodszym zawodnikiem był Heinz Kuttin (17 lat i 40 dni), natomiast najstarszym – Piotr Fijas (29 lat i 241 dni). Były to ostatnie igrzyska olimpijskie, w czasie których dominował styl klasyczny w skokach narciarskich.
24 marca[edytuj kod]
Krzyżownica zwyczajna – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny krzyżownicowatych. Występuje niemal w całej Europie. W Polsce opisywany jest jako rozpowszechniony na całym obszarze. Rośnie na siedliskach ubogich, zwykle w niskiej darni trawiastej. Ustępuje w wyniku intensyfikacji rolnictwa – źle znosi nawożenie. Jest gatunkiem bardzo zmiennym i typowym dla rodzaju krzyżownica Polygala. Bywa wykorzystywany w ziołolecznictwie ludowym oraz jako substytut herbaty. Wierzono, że poprawia mleczność krów, co znalazło odzwierciedlenie w nazwach zwyczajowych w wielu językach europejskich oraz nazwie naukowej rodzaju. Liście krzyżownicy zwyczajnej wykorzystywane były jako substytut herbaty, w tym także do fałszowania herbaty zielonej. Pędy krzyżownicy zwyczajnej chętnie są zgryzane przez bydło domowe, zarówno zielone jak i po wyschnięciu. Wierzono, że rośliny te powodują zwiększenie mleczności krów.
25 marca[edytuj kod]
Hałda popłuczkowa w Tarnowskich Górach – hałda powstała z nagromadzenia odpadów dolomitowych w okresie największego wydobycia rud ołowiu, srebra oraz cynku na terenie Królewskiej Kopalni Fryderyk w Bobrownikach (obecnie część Tarnowskich Gór). Hałda ma kształt góry stołowej w kształcie litery „L” o płaskim wierzchołku i stromych zboczach. Początki hałdy sięgają lat 30. i 40. XIX wieku, kiedy to na granicy bobrownickiego i suchogórskiego rejonu wydobywczego należącego do Królewskiej Kopalni „Fryderyk”, pomiędzy szybami „Sophia” i „Frieden” wybudowano według projektu Rudolfa von Carnalla nowoczesny zakład przeróbczy – płuczkę, w której przerabiano wydobytą w kopalni skałę dolomitową. Płuczka, dzięki której powstała hałda, działała do 1912 roku. Od 2006 roku obiekt objęty ochroną jako część Parku Kulturowego „Hałda Popłuczkowa” o powierzchni 6,77 ha, natomiast w 2017 roku wraz z 27 innymi obiektami został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
26 marca[edytuj kod]
Miedzianka szmaragdowa – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny gołębiowatych, podrodziny treronów. Występuje na subkontynencie indyjskim, w Azji Południowo-Wschodniej oraz Australii wraz z kilkoma wyspami Oceanii. Długość ciała wynosi 23–27 cm. Miedzianki szmaragdowe są stosunkowo niewielkimi gołębiami o zaokrąglonych kształtach ciała i dość krótkim ogonie. Upierzenie jest głównie fioletowawo-brązowe. Od czoła za oko ciągnie się biały obszar. Ciemię niebieskoszare, o zmiennej barwie. Zależnie od podgatunku, na skrzydle może być obecna biała plama lub plama innej barwy. Płaszcz, barkówki i pokrywy skrzydłowe są zielone, opalizujące. Pożywieniem tych gołębi są głównie owoce i nasiona. Pora lęgowa przypada na różne okresy w roku w zależności od miejsca występowania, jednak w północnych częściach zasięgu lęgi trwają przeważnie od marca do maja, zaś w południowej – od października do marca. Gniazdo jest luźną platformą z gałęzi. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody od 2014 roku klasyfikuje miedziankę szmaragdową jako gatunek najmniejszej troski.
27 marca[edytuj kod]
Procesy załogi Sobiboru – procesy członków personelu niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Sobiborze, które po zakończeniu II wojny światowej toczyły się przed sądami w Niemczech, Stanach Zjednoczonych oraz ZSRR. Pierwsze procesy esesmanów z obozu w Sobiborze odbyły się w 1950 roku. Sąd w Berlinie-Moabicie skazał wtedy Ericha Bauera na karę śmierci, zamienioną później na dożywotnie pozbawienie wolności. W pierwszej połowie lat 60. kilka procesów byłych strażników odbyło się w Związku Radzieckim. Wielu oskarżonych zostało wtedy skazanych na karę śmierci. Najważniejszy proces w sprawie Sobiboru toczył się w Hagen w latach 1965–1966. Na ławie oskarżonych zasiadło wtedy dwunastu członków niemieckiej załogi. Ostatnim członkiem załogi Sobiboru, który zasiadł na ławie oskarżonych, był Iwan Demianiuk. W 2011 roku monachijski sąd pierwszej instancji wymierzył mu karę pięciu lat więzienia. Demianiuk zmarł przed uprawomocnieniem się wyroku.
28 marca[edytuj kod]
Ernest Pohl (ur. 3 listopada 1932 w Rudzie Śląskiej, zm. 12 września 1995 w Hausach) – polski piłkarz, reprezentant Polski w latach 1955–1965. Uczestnik igrzysk olimpijskich w Rzymie w 1960 roku. Trzykrotny król strzelców rozgrywek I ligi oraz członek i lider Klubu 100 z dorobkiem 186 bramek. Pohl był wychowankiem Slavii Ruda Śląska, skąd w 1952 roku trafił do Garnizonowego WKS. W latach 1953–1956 grał dla Legii Warszawa, natomiast od 1957 roku przez 11 sezonów występował w Górniku Zabrze. Po zakończeniu kariery łączył pracę zawodową z grą dla polonijnych klubów w Stanach Zjednoczonych: Polonii Nowy Jork oraz Vistuli Garfield. Z Legią Warszawa dwukrotnie zaliczył krajowy dublet, zdobywając mistrzostwo i Puchar Polski. W barwach Górnika Zabrze ośmiokrotnie został mistrzem Polski i jeden raz wygrał Puchar Polski. Od 2001 roku organizowany jest w Zabrzu międzynarodowy turniej juniorów im. Ernesta Pohla. Rozgrywki zostały zainicjowane w ramach uczczenia pamięci Pohla przez Jana Kowalskiego, byłego zawodnika Górnika Zabrze.
29 marca[edytuj kod]
Sylwia Jaśkowiec (ur. 1 marca 1986 w Myślenicach) – biegaczka narciarska, reprezentantka Polski, brązowa medalistka mistrzostw świata z Falun , trzykrotna uczestniczka zimowych igrzysk olimpijskich, dwukrotna mistrzyni świata młodzieżowców, wielokrotna medalistka mistrzostw Polski. Na zimowych igrzyskach olimpijskich najlepsze miejsce indywidualnie wywalczyła w Vancouver, gdzie w biegu na 30 km stylem klasycznym zajęła 24. miejsce. Miejsce to powtórzyła w biegu na 10 km stylem dowolnym na olimpiadzie w Pjongczang. W rywalizacji drużynowej najlepszy rezultat osiągnęła w Soczi zajmując wspólnie z Justyną Kowalczyk 5. miejsce w sprincie drużynowym. Trzykrotnie wystąpiła w mistrzostwach świata: w Libercu, Val di Fiemme oraz Falun. Największy sukces w karierze osiągnęła w 2015 roku podczas mistrzostw w Falun, gdzie wspólnie z Justyną Kowalczyk wywalczyła brązowy medal w sprincie drużynowym. Indywidualnie najlepszy wynik na mistrzostwach świata osiągnęła także w Falun, gdzie w biegu na 10 km stylem dowolnym zajęła 14. miejsce. Specjalizowała się w technice dowolnej. We wrześniu 2018 roku ogłosiła zakończenie kariery.
30 marca[edytuj kod]
Skoki narciarskie na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1988 – zawody olimpijskie w skokach narciarskich przeprowadzone między 14 a 24 lutego 1988 roku w ramach igrzysk w Calgary. Skoczkowie rywalizowali o medale olimpijskie po raz piętnasty. Rozegrano dwa konkursy indywidualne, w których zarówno na obiekcie normalnym (K-89), jak i na dużym (K-114) zwyciężył Matti Nykänen. Na mniejszej skoczni wyprzedził on Pavla Ploca i Jiříego Malca, zaś za drugim razem – Erika Johnsena i Matjaža Debelaka. Po raz pierwszy w historii igrzysk odbył się konkurs drużynowy, w którym złoty medal zdobyła Finlandia, srebrny – Jugosławia, a brązowy – Norwegia. Dzięki temu Matti Nykänen został pierwszym skoczkiem, który zdobył w czasie jednych igrzysk trzy tytuły mistrza olimpijskiego. Łącznie w zawodach wystartowało 65 skoczków, reprezentujących 19 państw. Najmłodszym zawodnikiem był Heinz Kuttin (17 lat i 40 dni), natomiast najstarszym – Piotr Fijas (29 lat i 241 dni). Były to ostatnie igrzyska olimpijskie, w czasie których dominował styl klasyczny w skokach narciarskich.
31 marca[edytuj kod]
Krzyżownica zwyczajna – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny krzyżownicowatych. Występuje niemal w całej Europie. W Polsce opisywany jest jako rozpowszechniony na całym obszarze. Rośnie na siedliskach ubogich, zwykle w niskiej darni trawiastej. Ustępuje w wyniku intensyfikacji rolnictwa – źle znosi nawożenie. Jest gatunkiem bardzo zmiennym i typowym dla rodzaju krzyżownica Polygala. Bywa wykorzystywany w ziołolecznictwie ludowym oraz jako substytut herbaty. Wierzono, że poprawia mleczność krów, co znalazło odzwierciedlenie w nazwach zwyczajowych w wielu językach europejskich oraz nazwie naukowej rodzaju. Liście krzyżownicy zwyczajnej wykorzystywane były jako substytut herbaty, w tym także do fałszowania herbaty zielonej. Pędy krzyżownicy zwyczajnej chętnie są zgryzane przez bydło domowe, zarówno zielone jak i po wyschnięciu. Wierzono, że rośliny te powodują zwiększenie mleczności krów.