Szablon:Dobry artykuł/archiwum/2011/09

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Aktualnie na stronie głównej

Mass Effectkomputerowa fabularna gra akcji stworzona przez studio BioWare, wydana w 2007 roku przez Microsoft Game Studios na konsolę Xbox 360, będąca pierwszą częścią serii Mass Effect. Jej akcja rozgrywa się w XXII wieku, kiedy Drodze Mlecznej grozi zagłada ze strony wysokozaawansowanej rasy maszyn znanych jako Żniwiarze. Gracz wciela się w komandora Sheparda, elitarnego żołnierza próbującego powstrzymać inwazję. Rozgrywka składa się z kilku głównych elementów: wykonywania zadań, walki, eksplorowania kosmosu i interakcji z bohaterami niezależnymi. Gra, planowana jako pierwsza część trylogii, znajdowała się w produkcji przez ponad trzy i pół roku, a zrealizowana została w oparciu o silnik Unreal Engine 3. W 2008 i 2009 roku doczekała się dodatkowej zawartości, wprowadzającej nowe zadania i nową rasę. Mass Effect spotkał się z pozytywnym przyjęciem ze strony krytyków branżowych, a do stycznia 2008 roku na całym świecie sprzedano ponad 1,5 mln egzemplarzy. Krytycy chwalili grę za interaktywną narrację i filmowy projekt, krytykując jednak niezbalansowaną mechanikę walki oraz kiepską sztuczną inteligencję. Produkcja otrzymała kilka nagród branżowych. [[[Mass Effect|Czytaj więcej…]]


Archiwum ekspozycji dobrych artykułów

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Dobry Artykuł.

2008: wrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2009: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2010: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2011: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2012: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2013: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2014: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2015: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2016: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2017: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2018: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2019: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2020: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2021: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2022: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2023: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień


30 września[edytuj kod]

Jeszcze w czasach prekolumbijskich Indianie wykorzystywali skórki szynszyli do wykonywania okryć wierzchnich, które z czasem stały się symbolem luksusu. Na piękne futro tych zwierząt zwrócili uwagę, po podboju Ameryki Południowej, także Europejczycy, a w początku XIX wieku szynszyle zaczęły być zabijane na przemysłową skalę. Rabunkowa gospodarka łowiecka doprowadziła do wybicia niemal całej populacji tych zwierząt na wolności. Szynszyla mała żyje obecnie niemal wyłącznie na terenie Parku Narodowego Szynszyli (hiszp. Las Chinchillas National Reserve) – rezerwatu położonego w okolicy miasta Illapel w chilijskiej prowincji Choapa. Szynszyla mała jest obecnie zaliczana przez IUCN do gatunków krytycznie zagrożonych na wolności, a liczebność jej populacji stale spada.

29 września[edytuj kod]

Drugą według oddalenia od Słońca planetą Układu Słonecznego jest Wenus. Jest trzecim pod względem jasności ciałem niebieskim widocznym na niebie, po Słońcu i Księżycu. Jej obserwowana wielkość gwiazdowa sięga −4,6m i jest wystarczająca, aby światło odbite od Wenus powodowało powstawanie cieni. Ponieważ Wenus jest bliżej Słońca niż Ziemia, zawsze jest widoczna w niewielkiej odległości od niego. Wenus jest klasyfikowana jako planeta skalista i jest czasami nazywana „planetą bliźniaczą” albo „siostrą Ziemi” – ze względu na podobną wielkość, masę i skład chemiczny. Woda w jej atmosferze najprawdopodobniej dysocjowała, a ze względu na brak pola magnetycznego wodór został wywiany w przestrzeń międzyplanetarną przez wiatr słoneczny. Ciśnienie atmosferyczne na powierzchni planety jest ok. 92 razy większe niż na Ziemi.

28 września[edytuj kod]

Około 51 roku, w niedługim czasie po wysłaniu przez św. Pawła do Tesaloniczan pierwszego listu, powstał drugi list. Powodem jego napisania była postawa mieszkańców Tesaloniki, którzy uznali, że skoro i tak niedługo Chrystus ma ponownie przybyć na ziemię, to wszelka praca nie ma sensu. Paweł gani bezczynne życie, a także uzupełnia wiedzę Tesaloniczan o paruzji. List zachęca adresatów do wytrwania wśród prześladowań, dodając im otuchy nadzieją na sprawiedliwy sąd Boży. Paweł prosi Tesaloniczan, by nie dali się zwieść, jakoby już nadchodził dzień Pański, najpierw bowiem musi przyjść odstępstwo i objawić się syn zatracenia wśród znaków i fałszywych cudów. W XX wieku, wychodząc od podobieństw pomiędzy 1. a 2. Listem do Tesaloniczan oraz wskazując na budzące wątpliwości różnice między nimi, część badaczy zakwestionowała Pawłowe autorstwo Listu.

27 września[edytuj kod]

W 1873 roku polski zoolog i podróżnik Konstanty Jelski, korzystając ze wsparcia przyrodnika hrabiego Konstantego Branickiego, schwytał w peruwiańskiej części Andów okaz zwierzęcia nazywanego przez tubylców „machetero”. Była to pakarana. Jelski przekazał schwytane zwierzę niemieckiemu przyrodnikowi Wilhelmowi Petersowi, który formalnie opisał ten gatunek. Peters, chcąc uhonorować człowieka, który przyczynił się do odkrycia, nadał pakaranie epitet gatunkowy branickii, będący eponimem utworzonym od nazwiska hr. Branickiego. Dinomys branickii wiedzie rodzinny tryb życia na zboczach i w dolinach tropikalnych lasów na terenach zachodniej Wenezueli, zachodniej Kolumbii, Ekwadoru, Peru, zachodniej Brazylii i północno-zachodniej Boliwii.

26 września[edytuj kod]

Piątym turniejem rankingowym sezonu snookerowego 2009/2010 był China Open 2010. Turniej rozgrywany był w dniach 29 marca - 4 kwietnia 2010 roku w audytorium Uniwersytetu Pekińskiego. Obrońcą tytułu mistrzowskiego był Peter Ebdon, który przegrał w ćwierćfinale z Dingiem Junhui 3:5. Zwycięzcą turnieju został Mark J. Williams, który w finale pokonał Dinga Junhui 10:6; wygrywając siedem z ostatnich ośmiu frame'ów. Dla Walijczyka był to pierwszy triumf w imprezie rankingowej po czterech latach przerwy, trzecie zwycięstwo w China Open i jednocześnie 17. tytuł w karierze.

25 września[edytuj kod]

W latach 19021906 we Włocławku została wzniesiona cerkiew św. Mikołaja. Działała ona do wyjazdu Rosjan z miasta w pierwszych dniach sierpnia 1914 roku. Czasowo zajęta przez armię niemiecką na cele administracji wojskowej po 1918 roku została całkowicie porzucona. W 1920 roku władze miejskie przekazały obiekt garnizonowi włocławskiemu z przeznaczeniem na adaptację na kościół wojskowy. Plany te okazały się jednak niemożliwe do realizacji. Komisja budowlana oceniła stan techniczny obiektu jako bardzo zły. Trzy lata później kolejna komisja uznała, że kilkuletni okres dewastacji sprawił, że cerkiew mogła zawalić się w każdej chwili. Cerkiew została ostatecznie rozebrana w 1925 roku.

24 września[edytuj kod]

W dniach 1617 kwietnia 1919 roku Wojsko Polskie dokonało szturmu na silnie bronione przez bolszewików miasto Lida. Natarcie rozpoczęto 16 kwietnia o godzinie 5:00 i było prowadzone z trzech kierunków – od północy, zachodu i południa. W tym czasie od wschodu miasto okrążała polska kawaleria, której zadaniem było przerwanie połączenia kolejowego Lida – Mołodeczno. Bolszewicy w mieście podjęli silną obronę. Armia Czerwona była w Lidzie dość liczna, ponieważ jej garnizon zasiliły oddziały Zachodniej Dywizji Strzelców z Wilna. Szczególnie mocno bronił się bolszewicki 3 Rewolucyjny Pułk Siedlecki pod dowództwem Franciszka Rupniewicza i 6 Rewolucyjny Pułk Grodzieński pod dowództwem I. Kukujewa. Ponadto do walki po stronie bolszewików włączyła się ludność żydowska Lidy. Ostatecznie miasto zostało uznane za zdobyte przez zgrupowanie mjr. Stefana Dęba-Biernackiego i 41 Suwalski Pułk Piechoty 17 kwietnia o godzinie 5:00.

23 września[edytuj kod]

Jeszcze w czasach prekolumbijskich Indianie wykorzystywali skórki szynszyli do wykonywania okryć wierzchnich, które z czasem stały się symbolem luksusu. Na piękne futro tych zwierząt zwrócili uwagę, po podboju Ameryki Południowej, także Europejczycy, a w początku XIX wieku szynszyle zaczęły być zabijane na przemysłową skalę. Rabunkowa gospodarka łowiecka doprowadziła do wybicia niemal całej populacji tych zwierząt na wolności. Szynszyla mała żyje obecnie niemal wyłącznie na terenie Parku Narodowego Szynszyli (hiszp. Las Chinchillas National Reserve) – rezerwatu położonego w okolicy miasta Illapel w chilijskiej prowincji Choapa. Szynszyla mała jest obecnie zaliczana przez IUCN do gatunków krytycznie zagrożonych na wolności, a liczebność jej populacji stale spada.

22 września[edytuj kod]

Drugą według oddalenia od Słońca planetą Układu Słonecznego jest Wenus. Jest trzecim pod względem jasności ciałem niebieskim widocznym na niebie, po Słońcu i Księżycu. Jej obserwowana wielkość gwiazdowa sięga −4,6m i jest wystarczająca, aby światło odbite od Wenus powodowało powstawanie cieni. Ponieważ Wenus jest bliżej Słońca niż Ziemia, zawsze jest widoczna w niewielkiej odległości od niego. Wenus jest klasyfikowana jako planeta skalista i jest czasami nazywana „planetą bliźniaczą” albo „siostrą Ziemi” – ze względu na podobną wielkość, masę i skład chemiczny. Woda w jej atmosferze najprawdopodobniej dysocjowała, a ze względu na brak pola magnetycznego wodór został wywiany w przestrzeń międzyplanetarną przez wiatr słoneczny. Ciśnienie atmosferyczne na powierzchni planety jest ok. 92 razy większe niż na Ziemi.

21 września[edytuj kod]

Około 51 roku, w niedługim czasie po wysłaniu przez św. Pawła do Tesaloniczan pierwszego listu, powstał drugi list. Powodem jego napisania była postawa mieszkańców Tesaloniki, którzy uznali, że skoro i tak niedługo Chrystus ma ponownie przybyć na ziemię, to wszelka praca nie ma sensu. Paweł gani bezczynne życie, a także uzupełnia wiedzę Tesaloniczan o paruzji. List zachęca adresatów do wytrwania wśród prześladowań, dodając im otuchy nadzieją na sprawiedliwy sąd Boży. Paweł prosi Tesaloniczan, by nie dali się zwieść, jakoby już nadchodził dzień Pański, najpierw bowiem musi przyjść odstępstwo i objawić się syn zatracenia wśród znaków i fałszywych cudów. W XX wieku, wychodząc od podobieństw pomiędzy 1. a 2. Listem do Tesaloniczan oraz wskazując na budzące wątpliwości różnice między nimi, część badaczy zakwestionowała Pawłowe autorstwo Listu.

20 września[edytuj kod]

W 1873 roku polski zoolog i podróżnik Konstanty Jelski, korzystając ze wsparcia przyrodnika hrabiego Konstantego Branickiego, schwytał w peruwiańskiej części Andów okaz zwierzęcia nazywanego przez tubylców „machetero”. Była to pakarana. Jelski przekazał schwytane zwierzę niemieckiemu przyrodnikowi Wilhelmowi Petersowi, który formalnie opisał ten gatunek. Peters, chcąc uhonorować człowieka, który przyczynił się do odkrycia, nadał pakaranie epitet gatunkowy branickii, będący eponimem utworzonym od nazwiska hr. Branickiego. Dinomys branickii wiedzie rodzinny tryb życia na zboczach i w dolinach tropikalnych lasów na terenach zachodniej Wenezueli, zachodniej Kolumbii, Ekwadoru, Peru, zachodniej Brazylii i północno-zachodniej Boliwii.

19 września[edytuj kod]

Piątym turniejem rankingowym sezonu snookerowego 2009/2010 był China Open 2010. Turniej rozgrywany był w dniach 29 marca - 4 kwietnia 2010 roku w audytorium Uniwersytetu Pekińskiego. Obrońcą tytułu mistrzowskiego był Peter Ebdon, który przegrał w ćwierćfinale z Dingiem Junhui 3:5. Zwycięzcą turnieju został Mark J. Williams, który w finale pokonał Dinga Junhui 10:6; wygrywając siedem z ostatnich ośmiu frame'ów. Dla Walijczyka był to pierwszy triumf w imprezie rankingowej po czterech latach przerwy, trzecie zwycięstwo w China Open i jednocześnie 17. tytuł w karierze.

18 września[edytuj kod]

Na północny zachód od rynku w Baligrodzie, w odległości około 200−300 metrów od niego, przy ulicy J. Duplaka usytuowany jest cmentarz żydowski. Powstał w I połowie XVIII wieku. W czasie II wojny światowej został zdewastowany przez Niemców. Po wywiezieniu w lecie 1942 miejscowych Żydów do obozu w Zasławiu zdarzało się, że cmentarz był miejscem rozstrzeliwania ukrywających się w okolicy Żydów i pomagających im Polaków. Po zakończeniu II wojny światowej, wobec zagłady baligrodzkiej społeczności żydowskiej, cmentarz był opuszczony i niszczał. Zdarzały się przypadki kradzieży macew z cmentarza. W 1990 cmentarz został wpisany do rejestru zabytków KOBiDZ.

17 września[edytuj kod]

Jednym z wychowanków włoskiego klubu piłkarskiego Atalanta Bergamo jest Riccardo Montolivo. Zawodową karierę rozpoczął w 2003 roku, kiedy to został włączony do kadry pierwszego zespołu. W barwach Atalanty zadebiutował 9 września podczas zremisowanego 0:0 pojedynku Serie B z Piacenza Calcio, zmieniając w 81. minucie Michele Marcoliniego. W 2005 roku na zasadzie współwłasności został zawodnikiem klubu ACF Fiorentina, a po roku działacze tej drużyny wykupili Montolivo z Atalanty na stałe. W 2007 roku piłkarz został wybrany najlepszym graczem młodego pokolenia w Serie A. W 2008 roku po raz pierwszy wystąpił w rozgrywkach Ligi Mistrzów. W 2010 roku został kapitanem Fiorentiny.

16 września[edytuj kod]

Autorką jednej z najczęściej cytowanych prac naukowych z dziedziny biologii pt. Określanie małych ilości pentoz szczególnie w pochodnych kwasu adenilowego była Wanda Mejbaum-Katzenellenbogen, która napisała ją w 1939 roku we Lwowie na podstawie swojej pracy doktorskiej prowadzonej pod opieką Jakuba Parnasa. Po wojnie, w 1946 roku Wanda Mejbaum-Katzenellenbogen przyjechała do Wrocławia, gdzie pomagała Tadeuszowi Baranowskiemu odbudowywać i organizować we Wrocławiu życie naukowe. Wynalazła, później znaną jako „metoda wrocławska”, praktyczną i tanią turbidymetryczną metodę oznaczania białek z użyciem taniny.

15 września[edytuj kod]

Ustawą z dnia 17 lutego 1960 roku o orderach i odznaczeniach został ustanowiony Medal za Ofiarność i Odwagę. Odznaczenie nadawane jest przez Prezydenta RP (od 1990, wcześniej organem tym była Rada Państwa PRL) osobom, które niosły pomoc innym ludziom, narażając przy tym swoje życie. Medal zaprojektowany został w 1960 przez Józefa Gosławskiego. Odznaką medalu jest okrągły, srebrzony, oksydowany medal o średnicy 35 mm. Na awersie wytłoczono trójkąt o ściętych wierzchołkach, w który wpisana jest płaskorzeźba kobiety i mężczyzny. Na rewersie medalu, także w wytłoczonym trójkącie o ściętych wierzchołkach, znajdują się trzy liście dębu, a pod nimi napis: ZA OFIARNOŚĆ I ODWAGĘ W OBRONIE ŻYCIA I MIENIA. Wstążka medalu ma kolor zielony i szerokość 35 mm, a po jej bokach znajdują się czerwone paski o szerokości 4 mm. Przy kolejnym nadaniu odznaczenia do wstążki dokłada się okucie w kształcie srebrzonej, gładkiej, matowej listewki szerokości 5 mm z polerowanymi krawędziami.

14 września[edytuj kod]

W swej karierze lekkoatlety Tadeusz Ślusarski uczestniczył trzykrotnie w igrzyskach olimpijskich. W pierwszym swoim starcie w Monachium (1972) nie zaliczył żadnej wysokości w finale; cztery lata później w Montrealu zdobył złoty medal, a w 1980 w Moskwie zajął drugie miejsce. Ponadto Ślusarski był dwukrotnym halowym mistrzem Europy oraz srebrnym medalistą uniwersjady. 17 sierpnia 1998 roku, Ślusarski zginął w wypadku samochodowym na drodze krajowej nr 3 pod Ostromicami. W zdarzeniu tym śmierć ponieśli także dwaj inni polscy lekkoatleci – pasażer Ślusarskiego, mistrz olimpijski w pchnięciu kulą Władysław Komar, oraz jadący drugim samochodem sprinter, mistrz Polski w biegu sztafetowym Jarosław Marzec.

13 września[edytuj kod]

W 1873 roku polski zoolog i podróżnik Konstanty Jelski, korzystając ze wsparcia przyrodnika hrabiego Konstantego Branickiego, schwytał w peruwiańskiej części Andów okaz zwierzęcia nazywanego przez tubylców „machetero”. Była to pakarana. Jelski przekazał schwytane zwierzę niemieckiemu przyrodnikowi Wilhelmowi Petersowi, który formalnie opisał ten gatunek. Peters, chcąc uhonorować człowieka, który przyczynił się do odkrycia, nadał pakaranie epitet gatunkowy branickii, będący eponimem utworzonym od nazwiska hr. Branickiego. Dinomys branickii wiedzie rodzinny tryb życia na zboczach i w dolinach tropikalnych lasów na terenach zachodniej Wenezueli, zachodniej Kolumbii, Ekwadoru, Peru, zachodniej Brazylii i północno-zachodniej Boliwii.

12 września[edytuj kod]

Piątym turniejem rankingowym sezonu snookerowego 2009/2010 był China Open 2010. Turniej rozgrywany był w dniach 29 marca - 4 kwietnia 2010 roku w audytorium Uniwersytetu Pekińskiego. Obrońcą tytułu mistrzowskiego był Peter Ebdon, który przegrał w ćwierćfinale z Dingiem Junhui 3:5. Zwycięzcą turnieju został Mark J. Williams, który w finale pokonał Dinga Junhui 10:6; wygrywając siedem z ostatnich ośmiu frame'ów. Dla Walijczyka był to pierwszy triumf w imprezie rankingowej po czterech latach przerwy, trzecie zwycięstwo w China Open i jednocześnie 17. tytuł w karierze.

11 września[edytuj kod]

Na północny zachód od rynku w Baligrodzie, w odległości około 200−300 metrów od niego, przy ulicy J. Duplaka usytuowany jest cmentarz żydowski. Powstał w I połowie XVIII wieku. W czasie II wojny światowej został zdewastowany przez Niemców. Po wywiezieniu w lecie 1942 miejscowych Żydów do obozu w Zasławiu zdarzało się, że cmentarz był miejscem rozstrzeliwania ukrywających się w okolicy Żydów i pomagających im Polaków. Po zakończeniu II wojny światowej, wobec zagłady baligrodzkiej społeczności żydowskiej, cmentarz był opuszczony i niszczał. Zdarzały się przypadki kradzieży macew z cmentarza. W 1990 cmentarz został wpisany do rejestru zabytków KOBiDZ.

10 września[edytuj kod]

Jednym z wychowanków włoskiego klubu piłkarskiego Atalanta Bergamo jest Riccardo Montolivo. Zawodową karierę rozpoczął w 2003 roku, kiedy to został włączony do kadry pierwszego zespołu. W barwach Atalanty zadebiutował 9 września podczas zremisowanego 0:0 pojedynku Serie B z Piacenza Calcio, zmieniając w 81. minucie Michele Marcoliniego. W 2005 roku na zasadzie współwłasności został zawodnikiem klubu ACF Fiorentina, a po roku działacze tej drużyny wykupili Montolivo z Atalanty na stałe. W 2007 roku piłkarz został wybrany najlepszym graczem młodego pokolenia w Serie A. W 2008 roku po raz pierwszy wystąpił w rozgrywkach Ligi Mistrzów. W 2010 roku został kapitanem Fiorentiny.

9 września[edytuj kod]

Autorką jednej z najczęściej cytowanych prac naukowych z dziedziny biologii pt. Określanie małych ilości pentoz szczególnie w pochodnych kwasu adenilowego była Wanda Mejbaum-Katzenellenbogen, która napisała ją w 1939 roku we Lwowie na podstawie swojej pracy doktorskiej prowadzonej pod opieką Jakuba Parnasa. Po wojnie, w 1946 roku Wanda Mejbaum-Katzenellenbogen przyjechała do Wrocławia, gdzie pomagała Tadeuszowi Baranowskiemu odbudowywać i organizować we Wrocławiu życie naukowe. Wynalazła, później znaną jako „metoda wrocławska”, praktyczną i tanią turbidymetryczną metodę oznaczania białek z użyciem taniny.

8 września[edytuj kod]

Ustawą z dnia 17 lutego 1960 roku o orderach i odznaczeniach został ustanowiony Medal za Ofiarność i Odwagę. Odznaczenie nadawane jest przez Prezydenta RP (od 1990, wcześniej organem tym była Rada Państwa PRL) osobom, które niosły pomoc innym ludziom, narażając przy tym swoje życie. Medal zaprojektowany został w 1960 przez Józefa Gosławskiego. Odznaką medalu jest okrągły, srebrzony, oksydowany medal o średnicy 35 mm. Na awersie wytłoczono trójkąt o ściętych wierzchołkach, w który wpisana jest płaskorzeźba kobiety i mężczyzny. Na rewersie medalu, także w wytłoczonym trójkącie o ściętych wierzchołkach, znajdują się trzy liście dębu, a pod nimi napis: ZA OFIARNOŚĆ I ODWAGĘ W OBRONIE ŻYCIA I MIENIA. Wstążka medalu ma kolor zielony i szerokość 35 mm, a po jej bokach znajdują się czerwone paski o szerokości 4 mm. Przy kolejnym nadaniu odznaczenia do wstążki dokłada się okucie w kształcie srebrzonej, gładkiej, matowej listewki szerokości 5 mm z polerowanymi krawędziami.

7 września[edytuj kod]

W swej karierze lekkoatlety Tadeusz Ślusarski uczestniczył trzykrotnie w igrzyskach olimpijskich. W pierwszym swoim starcie w Monachium (1972) nie zaliczył żadnej wysokości w finale; cztery lata później w Montrealu zdobył złoty medal, a w 1980 w Moskwie zajął drugie miejsce. Ponadto Ślusarski był dwukrotnym halowym mistrzem Europy oraz srebrnym medalistą uniwersjady. 17 sierpnia 1998 roku, Ślusarski zginął w wypadku samochodowym na drodze krajowej nr 3 pod Ostromicami. W zdarzeniu tym śmierć ponieśli także dwaj inni polscy lekkoatleci – pasażer Ślusarskiego, mistrz olimpijski w pchnięciu kulą Władysław Komar, oraz jadący drugim samochodem sprinter, mistrz Polski w biegu sztafetowym Jarosław Marzec.

6 września[edytuj kod]

W 1873 roku polski zoolog i podróżnik Konstanty Jelski, korzystając ze wsparcia przyrodnika hrabiego Konstantego Branickiego, schwytał w peruwiańskiej części Andów okaz zwierzęcia nazywanego przez tubylców „machetero”. Była to pakarana. Jelski przekazał schwytane zwierzę niemieckiemu przyrodnikowi Wilhelmowi Petersowi, który formalnie opisał ten gatunek. Peters, chcąc uhonorować człowieka, który przyczynił się do odkrycia, nadał pakaranie epitet gatunkowy branickii, będący eponimem utworzonym od nazwiska hr. Branickiego. Dinomys branickii wiedzie rodzinny tryb życia na zboczach i w dolinach tropikalnych lasów na terenach zachodniej Wenezueli, zachodniej Kolumbii, Ekwadoru, Peru, zachodniej Brazylii i północno-zachodniej Boliwii.

5 września[edytuj kod]

Piątym turniejem rankingowym sezonu snookerowego 2009/2010 był China Open 2010. Turniej rozgrywany był w dniach 29 marca - 4 kwietnia 2010 roku w audytorium Uniwersytetu Pekińskiego. Obrońcą tytułu mistrzowskiego był Peter Ebdon, który przegrał w ćwierćfinale z Dingiem Junhui 3:5. Zwycięzcą turnieju został Mark J. Williams, który w finale pokonał Dinga Junhui 10:6; wygrywając siedem z ostatnich ośmiu frame'ów. Dla Walijczyka był to pierwszy triumf w imprezie rankingowej po czterech latach przerwy, trzecie zwycięstwo w China Open i jednocześnie 17. tytuł w karierze.

4 września[edytuj kod]

Na północny zachód od rynku w Baligrodzie, w odległości około 200−300 metrów od niego, przy ulicy J. Duplaka usytuowany jest cmentarz żydowski. Powstał w I połowie XVIII wieku. W czasie II wojny światowej został zdewastowany przez Niemców. Po wywiezieniu w lecie 1942 miejscowych Żydów do obozu w Zasławiu zdarzało się, że cmentarz był miejscem rozstrzeliwania ukrywających się w okolicy Żydów i pomagających im Polaków. Po zakończeniu II wojny światowej, wobec zagłady baligrodzkiej społeczności żydowskiej, cmentarz był opuszczony i niszczał. Zdarzały się przypadki kradzieży macew z cmentarza. W 1990 cmentarz został wpisany do rejestru zabytków KOBiDZ.

3 września[edytuj kod]

Jednym z wychowanków włoskiego klubu piłkarskiego Atalanta Bergamo jest Riccardo Montolivo. Zawodową karierę rozpoczął w 2003 roku, kiedy to został włączony do kadry pierwszego zespołu. W barwach Atalanty zadebiutował 9 września podczas zremisowanego 0:0 pojedynku Serie B z Piacenza Calcio, zmieniając w 81. minucie Michele Marcoliniego. W 2005 roku na zasadzie współwłasności został zawodnikiem klubu ACF Fiorentina, a po roku działacze tej drużyny wykupili Montolivo z Atalanty na stałe. W 2007 roku piłkarz został wybrany najlepszym graczem młodego pokolenia w Serie A. W 2008 roku po raz pierwszy wystąpił w rozgrywkach Ligi Mistrzów. W 2010 roku został kapitanem Fiorentiny.

2 września[edytuj kod]

Autorką jednej z najczęściej cytowanych prac naukowych z dziedziny biologii pt. Określanie małych ilości pentoz szczególnie w pochodnych kwasu adenilowego była Wanda Mejbaum-Katzenellenbogen, która napisała ją w 1939 roku we Lwowie na podstawie swojej pracy doktorskiej prowadzonej pod opieką Jakuba Parnasa. Po wojnie, w 1946 roku Wanda Mejbaum-Katzenellenbogen przyjechała do Wrocławia, gdzie pomagała Tadeuszowi Baranowskiemu odbudowywać i organizować we Wrocławiu życie naukowe. Wynalazła, później znaną jako „metoda wrocławska”, praktyczną i tanią turbidymetryczną metodę oznaczania białek z użyciem taniny.

1 września[edytuj kod]

Ustawą z dnia 17 lutego 1960 roku o orderach i odznaczeniach został ustanowiony Medal za Ofiarność i Odwagę. Odznaczenie nadawane jest przez Prezydenta RP (od 1990, wcześniej organem tym była Rada Państwa PRL) osobom, które niosły pomoc innym ludziom, narażając przy tym swoje życie. Medal zaprojektowany został w 1960 przez Józefa Gosławskiego. Odznaką medalu jest okrągły, srebrzony, oksydowany medal o średnicy 35 mm. Na awersie wytłoczono trójkąt o ściętych wierzchołkach, w który wpisana jest płaskorzeźba kobiety i mężczyzny. Na rewersie medalu, także w wytłoczonym trójkącie o ściętych wierzchołkach, znajdują się trzy liście dębu, a pod nimi napis: ZA OFIARNOŚĆ I ODWAGĘ W OBRONIE ŻYCIA I MIENIA. Wstążka medalu ma kolor zielony i szerokość 35 mm, a po jej bokach znajdują się czerwone paski o szerokości 4 mm. Przy kolejnym nadaniu odznaczenia do wstążki dokłada się okucie w kształcie srebrzonej, gładkiej, matowej listewki szerokości 5 mm z polerowanymi krawędziami.