Szablon:Dobry artykuł/archiwum/2011/12

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Aktualnie na stronie głównej

Kutry patrolowe projektu 918 – seria polskich kutrów patrolowych zbudowanych w Stoczni Marynarki Wojennej w Gdyni. Łącznie wybudowano 5 jednostek z serii, które wprowadzono do służby w latach 1973–1976. Uzbrojenie okrętów było typowe dla ich klasy. Do czasu remontu głównego, który odbył się w 1987 roku, okręty uzbrojone były w podwójną armatę morską 2M-3M kal. 25 mm umiejscowiona na dziobie jednostek. Zestaw ważył 1515 kg i był obsługiwany przez jednego żołnierza, który zajmował miejsce wewnątrz wieżyczki. W wyniku remontu armaty wymieniono na nowocześniejszy zestaw krajowej produkcji ZU-23-2M Wróbel. Okręty służyły początkowo w Morskiej Brygadzie Okrętów Pogranicza, a po rozwiązaniu tej jednostki, w 1991 roku, weszły w skład nowo powstałej Straży Granicznej, gdzie zasiliły Morski Oddział Straży Granicznej. Proces wycofywania jednostek rozpoczął się w 1999 roku, kiedy wycofano trzy kutry, zaś w 2008 oraz 2011 roku wycofano dwie ostatnie jednostki z serii. Rozwinięciem tej serii były kutry zwalczania okrętów podwodnych projektu 918M. Czytaj więcej…


Archiwum ekspozycji dobrych artykułów

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Dobry Artykuł.

2008: wrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2009: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2010: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2011: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2012: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2013: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2014: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2015: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2016: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2017: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2018: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2019: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2020: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2021: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2022: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2023: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień


1 grudnia[edytuj kod]

24 listopada 1971 roku doszło do porwania Boeinga 727 z 42 osobami na pokładzie lecącego z Portland (Oregon) do Seattle. Po wylądowaniu porywacz zażądał 200 tys. dolarów okupu. Otrzymawszy pieniądze, mężczyzna nakazał pilotom startować i lecieć do Meksyku. Gdy samolot przelatywał nad południowymi Górami Kaskadowymi, porywacz wyskoczył z niego na spadochronie. Mężczyzny nigdy nie udało się ująć. W trakcie lotu używał on nazwiska Dan Cooper, jednak przez późniejsze nieporozumienie w mediach stał się znany jako D. B. Cooper. Mimo setek tropów w ciągu wielu lat żaden dowód nie pozwolił odkryć prawdziwej tożsamości ani miejsca pobytu Coopera, a większość pieniędzy nigdy nie została odzyskana. Kilka konkurencyjnych teorii proponuje wyjaśnienie, co stało się po skoku, jednak FBI uważa, że porywacz nie przeżył. Sprawa Coopera jest jedynym nierozwiązanym przypadkiem porwania samolotu w USA i jednym z niewielu na świecie.

2 grudnia[edytuj kod]

Pierwszym typem holenderskich lekkich krążowników był typ Java. Okręty typu Java były ogólnie udanymi jednostkami. W momencie projektowania były jednymi z największych, a dzięki temu także jednymi z najsilniejszych krążowników lekkich. Jednakże, z powodu długiej budowy, w momencie wejścia do służby nie były już nowoczesne. Mimo to były nadal wartościowymi jednostkami, o dobrych własnościach morskich, dość dużej szybkości i względnie silnej artylerii i opancerzeniu. Celem okrętów była ochrona rozległych kolonii w Indiach Wschodnich. Powstały zaledwie dwa okręty tego typu – Java oraz Sumatra, które otrzymały nazwy od indonezyjskich wysp. Planowano również budowię trzeciego okrętu Celebes, który miał być przystosowany do roli okrętu flagowego floty kolonii, lecz jego budowę wstrzymano jeszcze przed położeniem stępki, a kilka lat później anulowano.

3 grudnia[edytuj kod]

W 1868 roku Anthymus Alexoudi, prawosławny metropolita z Beratu, opisał Codex Beratinus – rękopis Nowego Testamentu, pisany uncjałą na nasączonym purpurą welinie. Kodeks datowany jest na początek VI wieku i zawiera Ewangelię Mateusza i Ewangelię Marka, z lukami. Pierwotnie zawierał cztery Ewangelie, lecz został podzielony przez krzyżowców, na wyspie Patmos, gdzie prawdopodobnie kodeks miał się znajdować. Część zawierająca Łukasz–Jan zaginęła bezpowrotnie. Jedna z not marginalnych głosi, że partię tę zabrali Frankowie z Szampanii. Od roku 1356 kodeks przechowywany był w katedrze św. Marii na górze św. Grzegorza w Berat, skąd pochodzi nazwa kodeksu — Beratinus. Od 1972 roku kodeks znajduje się w Albańskim Archiwum Państwowym (Kod. Br. 1) w Tiranie.

4 grudnia[edytuj kod]

W 1929 roku postawiono przed radzieckimi konstruktorami zadanie opracowania 122 mm haubicy, która miała przewyższać zasięgiem i szybkostrzelnością znajdujące się na uzbrojeniu 122 mm haubice wz. 1909 i wz. 1910. Specjalna komisja jesienią 1937 roku zaakceptowała projekt Fiodora Pietrowa. Haubica Pietrowa ważyła 2200 kg, a jej prototyp został zbudowany w kwietniu 1938 roku. Haubica przeszła pozytywnie testy i 29 września 1939 roku została przyjęta na uzbrojenie jako 122 mm haubica wz. 1938 (M-30). Używana była przez wiele lat po wojnie w wielu armiach świata, w tym w Wojsku Polskim. Do 1955 roku wyprodukowano około 19 tysięcy haubic M-30.

5 grudnia[edytuj kod]

W 1975 roku w Nowym Sączu został założony Sądecki Park Etnograficznyskansen regionalny prezentujący architekturę drewnianą i tradycyjną kulturę ludową historycznej Sądecczyzny. Na ok. 20-hektarowym obszarze parku znajduje się 68 obiektów, zgrupowanych w kilkunastu zespołach. Jest to m.in: 9 wielobudynkowych zagród chłopskich, 4 zagrody jednobudynkowe, XVII-wieczny dwór szlachecki, folwark dworski, XVIII-wieczna cerkiew łemkowska, fragment osady Cyganów Karpackich. W większości obiektów znajduje się stała ekspozycja wnętrz mieszkalnych, gospodarczych i przemysłowych, zróżnicowanych chronologicznie, majątkowo i społecznie. Odtworzone zostały stare, wiejskie warsztaty rzemieślnicze. Wiedzę o kulturze regionu wzbogacają ponadto tematyczne wystawy etnograficzne: „Izba weselna” i wystawa maziarstwa łemkowskiego.

6 grudnia[edytuj kod]

W związku z trwającą w Algierii wojną pomiędzy Francją i algierskimi organizacjami niepodległościowymi oraz znalezieniem się Francji na skraju wojny domowej, w maju 1958 roku prezydent René Coty zaprosił do powołania rządu ocalenia narodowego Charles'a de Gaulle'a. Jako premier przygotowywał on projekt nowej konstytucji, którą w referendum poparły europejska część Francji i terytoria zamorskie poza Gwineą. W październiku 1958 roku utworzono Unię na Rzecz Nowej Republiki, mającą popierać de Gaulle'a. 21 grudnia 1958 roku Charles de Gaulle został wybrany przez kolegium elektorskie I prezydentem V Republiki. Funkcję tę pełnił do 28 kwietnia 1969 roku, gdy podał się do dymisji.

7 grudnia[edytuj kod]

W 1995 roku wiceprzewodniczącym Białoruskiego Frontu Ludowego został filolog, pisarz i poeta Lawon Barszczeuski. Rok później, w związku z udaniem się Zianona Pazniaka na emigrację polityczną do USA, objął stanowisko p. o. przewodniczącego partii. Barszczeuski zajmował to stanowisko do roku 1999. 9 grudnia 2007 roku, na zjeździe Partii BNF, został wybrany na jej przewodniczącego. Jego kandydatura została wysunięta jako bezalternatywna, ponieważ delegaci w przewidzianym czasie nie byli w stanie wybrać przewodniczącego w drodze głosowania. Według Barszczeuskiego, Białoruś winna dążyć do wejścia do Unii Europejskiej, jednak pragmatyzm ekonomiczny Unii nie powinien ograniczać rozwoju państwa.

8 grudnia[edytuj kod]

24 listopada 1971 roku doszło do porwania Boeinga 727 z 42 osobami na pokładzie lecącego z Portland (Oregon) do Seattle. Po wylądowaniu porywacz zażądał 200 tys. dolarów okupu. Otrzymawszy pieniądze, mężczyzna nakazał pilotom startować i lecieć do Meksyku. Gdy samolot przelatywał nad południowymi Górami Kaskadowymi, porywacz wyskoczył z niego na spadochronie. Mężczyzny nigdy nie udało się ująć. W trakcie lotu używał on nazwiska Dan Cooper, jednak przez późniejsze nieporozumienie w mediach stał się znany jako D. B. Cooper. Mimo setek tropów w ciągu wielu lat żaden dowód nie pozwolił odkryć prawdziwej tożsamości ani miejsca pobytu Coopera, a większość pieniędzy nigdy nie została odzyskana. Kilka konkurencyjnych teorii proponuje wyjaśnienie, co stało się po skoku, jednak FBI uważa, że porywacz nie przeżył. Sprawa Coopera jest jedynym nierozwiązanym przypadkiem porwania samolotu w USA i jednym z niewielu na świecie.

9 grudnia[edytuj kod]

Pierwszym typem holenderskich lekkich krążowników był typ Java. Okręty typu Java były ogólnie udanymi jednostkami. W momencie projektowania były jednymi z największych, a dzięki temu także jednymi z najsilniejszych krążowników lekkich. Jednakże, z powodu długiej budowy, w momencie wejścia do służby nie były już nowoczesne. Mimo to były nadal wartościowymi jednostkami, o dobrych własnościach morskich, dość dużej szybkości i względnie silnej artylerii i opancerzeniu. Celem okrętów była ochrona rozległych kolonii w Indiach Wschodnich. Powstały zaledwie dwa okręty tego typu – Java oraz Sumatra, które otrzymały nazwy od indonezyjskich wysp. Planowano również budowię trzeciego okrętu Celebes, który miał być przystosowany do roli okrętu flagowego floty kolonii, lecz jego budowę wstrzymano jeszcze przed położeniem stępki, a kilka lat później anulowano.

10 grudnia[edytuj kod]

We wrześniu 2002 roku firma Electronic Arts wydała grę komputerową Battlefield 1942. W grze tej gracze wcielają się w rolę żołnierzy jednego z pięciu państw uczestniczących w II wojnie światowej. Battlefield 1942 rozgrywa się na mapach odpowiadających rzeczywistym bitwom, które miały miejsce na jednym z czterech teatrów działań – w Afryce Północnej, na froncie zachodnim, froncie wschodnim oraz na Pacyfiku. Rozgrywka, w której gracze podzieleni są na dwie drużyny (aliantów oraz wojska Osi), kładzie nacisk na współpracę graczy, gdyż cel gry – zredukowanie liczby punktów drużyny przeciwnej do zera – osiągany jest przede wszystkim dzięki utrzymaniu tzw. punktów kontrolnych na mapie, które służą również jako miejsce odradzania się graczy oraz sprzętu wojskowego, a w mniejszym stopniu dzięki zabiciu wrogich żołnierzy.

11 grudnia[edytuj kod]

W 1915 roku paleontolog Barnum Brown znalazł w rzece Red Deer w okolicy Steveville, w kanadyjskiej prowincji Alberta, czaszkę dinozaura kaczodziobego. W następnym roku opisał swe znalezisko jako nowy rodzaj Prosaurolophus. Naukowiec uzasadnił wybór takiej nazwy porównaniem z opisanym przez siebie w 1912 roku zaurolofem posiadającym podobny, choć nieco dłuższy i bardziej spiczasty grzebień. Prosaurolophus był dużym kaczodziobym. Jego najbardziej kompletne znalezisko cechuje się mierzącą 0,9 metra długości czaszką, przy czym cały szkielet liczy sobie 8,5 metra. Zwierzę miało niewielki, gruby, trójkątny grzebień przed oczami, którego wklęsłe boki tworzyły wgłobienia.

12 grudnia[edytuj kod]

31 stycznia 2011 roku w Nigrze zostały przeprowadzone wybory powszechne. Ich organizacja nastąpiła w następstwie zamachu stanu w lutym 2010 roku i stanowiła ostatni etap powrotu kraju do rządów cywilnych. W pierwszej turze wyborów najwięcej głosów uzyskali Mahamadou Issoufou (36% głosów poparcia) oraz Seyni Oumarou (23%). W drugiej turze głosowania 12 marca 2011 roku zwycięstwo odniósł Mahamadou Issoufou, uzyskawszy ponad 58% głosów poparcia. Zaprzysiężenie nowego szefa państwa odbyło się 7 kwietnia 2011 roku. Przebieg wyborów prezydenckich i parlamentarnych pochwalili międzynarodowi obserwatorzy z Unii Europejskiej, Unii Afrykańskiej oraz ECOWAS.

13 grudnia[edytuj kod]

W związku z trwającą w Algierii wojną pomiędzy Francją i algierskimi organizacjami niepodległościowymi oraz znalezieniem się Francji na skraju wojny domowej, w maju 1958 roku prezydent René Coty zaprosił do powołania rządu ocalenia narodowego Charles'a de Gaulle'a. Jako premier przygotowywał on projekt nowej konstytucji, którą w referendum poparły europejska część Francji i terytoria zamorskie poza Gwineą. W październiku 1958 roku utworzono Unię na Rzecz Nowej Republiki, mającą popierać de Gaulle'a. 21 grudnia 1958 roku Charles de Gaulle został wybrany przez kolegium elektorskie I prezydentem V Republiki. Funkcję tę pełnił do 28 kwietnia 1969 roku, gdy podał się do dymisji.

14 grudnia[edytuj kod]

W 1995 roku wiceprzewodniczącym Białoruskiego Frontu Ludowego został filolog, pisarz i poeta Lawon Barszczeuski. Rok później, w związku z udaniem się Zianona Pazniaka na emigrację polityczną do USA, objął stanowisko p. o. przewodniczącego partii. Barszczeuski zajmował to stanowisko do roku 1999. 9 grudnia 2007 roku, na zjeździe Partii BNF, został wybrany na jej przewodniczącego. Jego kandydatura została wysunięta jako bezalternatywna, ponieważ delegaci w przewidzianym czasie nie byli w stanie wybrać przewodniczącego w drodze głosowania. Według Barszczeuskiego, Białoruś winna dążyć do wejścia do Unii Europejskiej, jednak pragmatyzm ekonomiczny Unii nie powinien ograniczać rozwoju państwa.

15 grudnia[edytuj kod]

24 listopada 1971 roku doszło do porwania Boeinga 727 z 42 osobami na pokładzie lecącego z Portland (Oregon) do Seattle. Po wylądowaniu porywacz zażądał 200 tys. dolarów okupu. Otrzymawszy pieniądze, mężczyzna nakazał pilotom startować i lecieć do Meksyku. Gdy samolot przelatywał nad południowymi Górami Kaskadowymi, porywacz wyskoczył z niego na spadochronie. Mężczyzny nigdy nie udało się ująć. W trakcie lotu używał on nazwiska Dan Cooper, jednak przez późniejsze nieporozumienie w mediach stał się znany jako D. B. Cooper. Mimo setek tropów w ciągu wielu lat żaden dowód nie pozwolił odkryć prawdziwej tożsamości ani miejsca pobytu Coopera, a większość pieniędzy nigdy nie została odzyskana. Kilka konkurencyjnych teorii proponuje wyjaśnienie, co stało się po skoku, jednak FBI uważa, że porywacz nie przeżył. Sprawa Coopera jest jedynym nierozwiązanym przypadkiem porwania samolotu w USA i jednym z niewielu na świecie.

16 grudnia[edytuj kod]

Pierwszym typem holenderskich lekkich krążowników był typ Java. Okręty typu Java były ogólnie udanymi jednostkami. W momencie projektowania były jednymi z największych, a dzięki temu także jednymi z najsilniejszych krążowników lekkich. Jednakże, z powodu długiej budowy, w momencie wejścia do służby nie były już nowoczesne. Mimo to były nadal wartościowymi jednostkami, o dobrych własnościach morskich, dość dużej szybkości i względnie silnej artylerii i opancerzeniu. Celem okrętów była ochrona rozległych kolonii w Indiach Wschodnich. Powstały zaledwie dwa okręty tego typu – Java oraz Sumatra, które otrzymały nazwy od indonezyjskich wysp. Planowano również budowię trzeciego okrętu Celebes, który miał być przystosowany do roli okrętu flagowego floty kolonii, lecz jego budowę wstrzymano jeszcze przed położeniem stępki, a kilka lat później anulowano.

17 grudnia[edytuj kod]

We wrześniu 2002 roku firma Electronic Arts wydała grę komputerową Battlefield 1942. W grze tej gracze wcielają się w rolę żołnierzy jednego z pięciu państw uczestniczących w II wojnie światowej. Battlefield 1942 rozgrywa się na mapach odpowiadających rzeczywistym bitwom, które miały miejsce na jednym z czterech teatrów działań – w Afryce Północnej, na froncie zachodnim, froncie wschodnim oraz na Pacyfiku. Rozgrywka, w której gracze podzieleni są na dwie drużyny (aliantów oraz wojska Osi), kładzie nacisk na współpracę graczy, gdyż cel gry – zredukowanie liczby punktów drużyny przeciwnej do zera – osiągany jest przede wszystkim dzięki utrzymaniu tzw. punktów kontrolnych na mapie, które służą również jako miejsce odradzania się graczy oraz sprzętu wojskowego, a w mniejszym stopniu dzięki zabiciu wrogich żołnierzy.

18 grudnia[edytuj kod]

W 1915 roku paleontolog Barnum Brown znalazł w rzece Red Deer w okolicy Steveville, w kanadyjskiej prowincji Alberta, czaszkę dinozaura kaczodziobego. W następnym roku opisał swe znalezisko jako nowy rodzaj Prosaurolophus. Naukowiec uzasadnił wybór takiej nazwy porównaniem z opisanym przez siebie w 1912 roku zaurolofem posiadającym podobny, choć nieco dłuższy i bardziej spiczasty grzebień. Prosaurolophus był dużym kaczodziobym. Jego najbardziej kompletne znalezisko cechuje się mierzącą 0,9 metra długości czaszką, przy czym cały szkielet liczy sobie 8,5 metra. Zwierzę miało niewielki, gruby, trójkątny grzebień przed oczami, którego wklęsłe boki tworzyły wgłobienia.

19 grudnia[edytuj kod]

21 lutego 1962 roku na Średniej Krokwi odbył się konkurs skoków narciarskich zaliczany do mistrzostw świata FIS. Po pierwszej serii stawce zawodników przewodził, po skoku na 68 m, norweski skoczek Toralf Engan. Drugie miejsce, z rezultatem 68,5 m, zajmował Polak Antoni Łaciak. Sędziowie przyznali mu dość niskie noty za styl. W następnej kolejce Polak miał 64,5 m i spadł na czwartą pozycję, w trzeciej ostatniej serii wylądował na 71,5 m, zajmując ostatecznie drugie miejsce, przegrywając z Enganem o 1,1 pkt. Łaciak uważał werdykt sędziów za niesprawiedliwy i twierdził, że to on jest mistrzem. Srebrny medal Łaciaka był drugim w historii zdobytym dla Polski w historii tej imprezy – w 1938 roku wicemistrzem świata został Stanisław Marusarz.

20 grudnia[edytuj kod]

Jedną z grup fikcyjnych plemion ludzkich ze stworzonej przez J. R. R. Tolkiena mitologii Śródziemia byli Nortowie, zwani także „Ludźmi Północy”. Byli oni przodkami Rohirrimów i przynajmniej części mieszkańców Dali i Esgaroth. Gondorczycy klasyfikowali ich do kategorii Ludzi Półmroku, nie dzikich, ale nie wywodzących się od mieszkańców Númenoru. Nortowie opisywani są jako najbliżej spokrewnieni z rodem Hadora, acz w późniejszych tekstach Tolkien sugerował pokrewieństwo przede wszystkim z ludem Beora. We Władcy Pierścieni przedstawiani są jako potomkowie tych ludzi, którzy w Pierwszej Erze przeszli na zachód Śródziemia i walczyli przeciwko Morgothowi. Również to Tolkien zakwestionował w eseju Of Dwarves and Men, przypisując ten pogląd dążeniu Gondorczyków do ukojenia dumy zranionej oddaniem znacznych części kraju pod władzę wywodzącego się od Nortów Eorla.

21 grudnia[edytuj kod]

Pole position do wyścigu Formuły 1 o Grand Prix Monako 1996 wywalczył Niemiec Michael Schumacher z zespołu Ferrari, wywołując jednak pewne kontrowersje po tym, gdy pod koniec sesji jechał powoli optymalną linią jazdy, przez co spowodował wypadek Gerharda Bergera. Na początku wyścigu, kiedy padał deszcz, Damon Hill wyprzedził Schumachera, który próbując nadrobić stratę, rozbił się na zakręcie znanym później jako Mirabeau Bas. Hill prowadził w wyścigu, ale na czterdziestym pierwszym okrążeniu w jego Williamsie zepsuł się silnik. Wówczas liderem został Jean Alesi, który odpadł dwadzieścia okrążeń później wskutek uszkodzenia zawieszenia. Od tego momentu w wyścigu prowadził Olivier Panis i to on jako pierwszy minął linię mety. Na podium stanęli jeszcze David Coulthard z McLarena oraz Johnny Herbert z Saubera.

22 grudnia[edytuj kod]

Jednym z dwóch specjalnych regionów administracyjnych Chińskiej Republiki Ludowej, znajdującym się na wschodnim wybrzeżu Chin jest Makau. Region ten leży po zachodniej stronie estuarium Rzeki Perłowej, graniczy od północy z prowincją Guangdong, natomiast od południa i wschodu otoczony jest wodami Morza Południowochińskiego. Gospodarka opiera się głównie na turystyce i hazardzie, jednak prężnie rozwijają się także niektóre gałęzie przemysłu, m.in. przemysł odzieżowy, elektroniczny, zabawkarski. Makau zalicza się do najbogatszych regionów na świecie. Makau było pierwszą i najdłużej istniejącą europejską kolonią na terenie Chin. Początki kolonii sięgają XVI wieku, kiedy w Makau osiedlili się pierwsi portugalscy kupcy. Obszar ten był zarządzany przez Portugalczyków aż do przekazania go Chinom 20 grudnia 1999 roku i nadania mu statusu specjalnego regionu administracyjnego.

23 grudnia[edytuj kod]

W gwiazdozbiorze Feniksa, w odległości około 330 lat świetlnych od Ziemi, położony jest żółty karzeł HD 2039. Jest to gwiazda typu widmowego G, co oznacza, że świeci białym światłem, takim, jak Słońce. Pod względem masy gwiazda jest niemal identyczna, natomiast jej promień jest mniej więcej o 20% większy od słonecznego. HD 2039 jest nieco gorętsza od Słońca, a jej temperatura efektywna wynosi 5947K. Obserwowana wielkość gwiazdowa HD 2039 wynosi 9m; oznacza to, że ciało nie jest widoczne gołym okiem, może być jednak obserwowane przez teleskop. Wiek gwiazdy szacowany jest na 6,7 milionów lat.

24 grudnia[edytuj kod]

We wrześniu 2002 roku firma Electronic Arts wydała grę komputerową Battlefield 1942. W grze tej gracze wcielają się w rolę żołnierzy jednego z pięciu państw uczestniczących w II wojnie światowej. Battlefield 1942 rozgrywa się na mapach odpowiadających rzeczywistym bitwom, które miały miejsce na jednym z czterech teatrów działań – w Afryce Północnej, na froncie zachodnim, froncie wschodnim oraz na Pacyfiku. Rozgrywka, w której gracze podzieleni są na dwie drużyny (aliantów oraz wojska Osi), kładzie nacisk na współpracę graczy, gdyż cel gry – zredukowanie liczby punktów drużyny przeciwnej do zera – osiągany jest przede wszystkim dzięki utrzymaniu tzw. punktów kontrolnych na mapie, które służą również jako miejsce odradzania się graczy oraz sprzętu wojskowego, a w mniejszym stopniu dzięki zabiciu wrogich żołnierzy.

25 grudnia[edytuj kod]

W 1915 roku paleontolog Barnum Brown znalazł w rzece Red Deer w okolicy Steveville, w kanadyjskiej prowincji Alberta, czaszkę dinozaura kaczodziobego. W następnym roku opisał swe znalezisko jako nowy rodzaj Prosaurolophus. Naukowiec uzasadnił wybór takiej nazwy porównaniem z opisanym przez siebie w 1912 roku zaurolofem posiadającym podobny, choć nieco dłuższy i bardziej spiczasty grzebień. Prosaurolophus był dużym kaczodziobym. Jego najbardziej kompletne znalezisko cechuje się mierzącą 0,9 metra długości czaszką, przy czym cały szkielet liczy sobie 8,5 metra. Zwierzę miało niewielki, gruby, trójkątny grzebień przed oczami, którego wklęsłe boki tworzyły wgłobienia.

26 grudnia[edytuj kod]

Pochodzenie żony królewicza angielskiego Edwarda Wygnańca, Agaty, nie zostało do tej pory całkowicie wyjaśnione. W źródłach występuje najczęściej jako krewna cesarza rzymsko-niemieckiego Henryka III. Najprawdopodobniej była córką jego przyrodniego brata Ludolfa, margrabiego Fryzji. W młodości została wysłana na dwór wielkiego księcia kijowskiego Jarosława Mądrego, gdzie została żoną Edwarda Wygnańca. Następnie wraz z mężem wyjechała na Węgry, gdzie urodziła troje dzieci. W 1057 roku razem z mężem wróciła do Anglii, zaś po jego rychłej śmierci znalazła się pod opieką króla Edwarda Wyznawcy. W 1068 roku wraz z dziećmi trafiła do Szkocji na dwór Malcolma III.

27 grudnia[edytuj kod]

Zetknięcie się z Europejczykami na początku XVII wieku miało głęboki wpływ na gospodarkę Irokezów. Na początku biali stali się ważnymi partnerami handlowymi, ale rozszerzanie się osadnictwa europejskiego zakłóciło równowagę irokeskiej gospodarki. Jeszcze przed początkiem XIX wieku Irokezi zostali zmuszeni do osiedlenia się w rezerwatach i dostosowania swej tradycyjnej gospodarki do nowych warunków. W XX wieku niektóre grupy Irokezów wykorzystały autonomiczny status indiańskich rezerwatów i otworzyły własne kasyna. Inni Irokezi włączyli się bezpośrednio w ogólną gospodarkę poza rezerwatami.

28 grudnia[edytuj kod]

W latach 19541957 w Fabryce Wagonów w Świdnicy produkowany był wąskotorowy wagon pasażerski 1Aw. Przez te lata powstało w sumie 126 sztuk wagonu, a wszystkie egzemplarze były przeznaczone dla kolei dojazdowych PKP. Początkowo produkowano je tylko na tory o szerokości 750 mm, z czasem 5 sztuk zostało przebudowanych także na typowo pruską (używaną na Śląsku) szerokość torów 785 mm (30 cali pruskich). Według danych z 2009 roku zachowało się 31 sztuk, w tym dwie przeznaczone do ekspozycji. Oznaczane były serią Cx, następnie Bx i Bxhpi. W oparciu o budowę 1Aw powstały późniejsze konstrukcje wagonów dla kolei wąskotorowej produkowanych w Polsce.

29 grudnia[edytuj kod]

Najstarszym z czterech synów komity Mikołaja, potężnego możnowładcy z czasów bułgarskiego cara Piotra I, i jego żony Ripsymii był Dawid. Ojciec Dawida zarządzał w imieniu cara jedną z zachodnich prowincji państwa ze stolicą w Sredcu lub, co bardziej prawdopodobne, z centrum w rejonie jezior macedońskich. Matka Dawida była armeńską arystokratką, to ona nadała synom biblijne imiona: Dawid, Mojżesz, Aaron i Samuel. Ze względu na tytuł ojca synów nazywano Komitopulami. Pochodzenie rodziców Dawida jest niejasne, a świadectwa na ten temat nie są jednoznaczne. Stefan z Taron, współczesny im historyk armeński, twierdzi, że Komitopulowie pochodzili z Armenii, jego informacje na ich temat roją się jednak od błędów. Z kolei N. M. Błagoew utrzymuje, że zarówno Mikołaj, jak i Ripsymia, byli Bułgarami, przy czym Ripsymia miałaby być córką cara Symeona I.

30 grudnia[edytuj kod]

12 sierpnia 1937 roku do służby w Kriegsmarine został przekazany okręt podwodny U-27. Jego pierwszym dowódcą był Korvettenkapitän Hans Ibbeken. W czynnej służbie w Kriegsmarine U-27 należał do Flotylli "Saltzwedel". Przed wybuchem II wojny światowej okręt wykonywał między innymi patrole u wybrzeży Hiszpanii podczas wojny domowej. U-27 odbył tylko jeden patrol bojowy, podczas którego zatopił dwa trawlery rybackie. 20 września 1939 roku w odległości 120 km na zachód od Lewis w Szkocji U-27 został zatopiony przez brytyjskie niszczyciele. Cała załoga okrętu została wyratowana i wzięta do niewoli. U-27 był drugim, po U-39, U-Bootem zatopionym podczas II wojny światowej.

31 grudnia[edytuj kod]

Ulubioną rośliną Karola Linneusza był zimoziół północny, który otrzymał nazwę naukową na jego cześć (zresztą na życzenie samego Linneusza). Zimoziół rośnie licznie w tundrze i tajdze, dalej na południu jako relikt glacjalny jest coraz rzadziej spotykany. Na wielu obszarach przy południowej granicy zasięgu jest zagrożony, w niektórych krajach objęty ochroną prawną – w tym także w Polsce. Gatunek jest charakterystyczny ze względu na swe efektowne, delikatne kwiaty i bywa czasem uprawiany jako roślina ozdobna. W Szwecji jest jednym z ulubionych motywów roślinnych służącym do zdobienia porcelany i obrusów. Od naukowej nazwy tej rośliny pochodzi też popularne w Skandynawii imię żeńskie – Linnea.