Centrum Wyższych Studiów Wojskowych
Centrum Wyższych Studiów Wojskowych (C.W.S.W.) – ośrodek doskonalenia pułkowników i generałów Wojska Polskiego do roli wyższych dowódców.
.jpg)
Historia Centrum Wyższych Studiów Wojskowych
[edytuj | edytuj kod]Centrum Wyższych Studiów Wojskowych funkcjonowało w latach 1923-1925, a następnie w latach 1927-1933. Przerwa w działalności wymuszona była trudnościami finansowymi. W pierwszym okresie funkcjonowania Centrum przeprowadziło dwa kursy, a w następnym pięć. Absolwentami kursów było 105 oficerów Wojska Polskiego przeznaczonych na najwyższe stanowiska dowódcze. W większości byli to oficerowie na stanowisku dowódcy dywizji lub równorzędnym.
Centrum powołane zostało do życia rozkazem Ministra Spraw Wojskowych z dnia 16 października 1923[1].
Centrum podległe było Generalnemu Inspektorowi Sił Zbrojnych z którym dzieliło siedzibę przy al. Ujazdowskich 1 w Warszawie. W okresie swojego istnienia nawiązywało także ścisłą współpracę z Wyższą Szkołą Wojenną. Współorganizowała z tą uczelnią kursy wyższe dla oficerów lotnictwa i artylerii.
Na I kurs C.W.S.W. powołano trzech generałów i dwunastu pułkowników, w tym dziewięciu dowódców dywizji piechoty, dwóch dowódców brygad jazdy i dwóch szefów artylerii okręgów korpusów oraz jednego inspektora jazdy i jednego oficera sztabu Inspektoratu Armii[2]. Po 20 stycznia 1924 do grupy słuchaczy dołączył, w charakterze hospitanta, Wacław Kłoczkowski, wówczas w stopniu generała brygady[3]. 31 marca 1924 jeden słuchacz został awansowany na generała dywizji, a 5 na generała brygady ze starszeństwem z 1 lipca 1923 w korpusie generałów. 1 grudnia 1924, po zakończeniu kursu, kolejnych trzech absolwentów (Kowalewski, Jasiński i Prochaska) zostało awansowanych na generałów brygady ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924.
Na II kurs C.W.S.W. powołano czternastu generałów i trzech pułkowników, w tym sześciu dowódców dywizji piechoty i jednego dowódcę piechoty dywizyjnej oraz jednego dowódcę dywizji kawalerii i trzech dowódców brygad kawalerii, a także trzech szefów artylerii okręgów korpusów. Ponadto oficerów zajmujących stanowiska: szefa departamentu w M.S.Wojsk., zastępcy dowódcy okręgu korpusu i zastępcy szefa Sztabu Generalnego[4].
4 lipca 1932 Minister Spraw Wojskowych nadał absolwentom kursów I-VI odznaki Centrum Wyższych Studiów Wojskowych[5]. Odznaki noszone były na prawej kieszeni munduru.
I Kurs
[edytuj | edytuj kod]I Kurs trwał od 15 listopada 1923 do 15 sierpnia 1924[6][7].
| 1 | gen. bryg. / gen. dyw. | Wacław Fara | dowódca 2 DGór. | ||
| 2 | gen. bryg. | Gustaw Kuchinka | dowódca 27 DP | zm. 6.XII.1923 | |
| 3 | gen. bryg. | Andrzej Galica | dowódca 1 DGór. | ||
| 4 | gen. bryg. / kontradm. | Wacław Kłoczkowski | dyspozycja M.S.Wojsk. | hospitant, bez klasyfikacji | |
| 5 | płk / gen. bryg. | Gustaw Orlicz-Dreszer | inspektor jazdy w IA Nr II[8] | ||
| 6 | płk / gen. bryg. | Stanisław Burhardt-Bukacki | dowódca 8 DP | ||
| 7 | płk / gen. bryg. | Stanisław Taczak | dowódca 17 DP | ||
| 8 | płk / gen. bryg. | Olgierd Pożerski | szef Artylerii DOK Nr I | ||
| 9 | płk SG / gen. bryg. | Wiktor Thommee | I oficer sztabu IA Nr II | ||
| 10 | płk / gen. bryg. | Aleksander Kowalewski | szef Artylerii DOK Nr IV | ||
| 11 | płk / gen. bryg. | Albin Jasiński | dowódca 11 DP | ||
| 12 | płk / gen. bryg. | Emil Prochaska | dowódca 7 DP | ||
| 13 | płk | Karol Szemiot | dowódca 29 DP | ||
| 14 | płk | Konstanty Plisowski | dowódca 6 BJ | ||
| 15 | płk | Stefan Strzemieński | dowódca 8 BJ | ||
| 16 | płk | Mieczysław Mackiewicz | dowódca 30 DP |
W czwartek 14 sierpnia 1924 w Kasynie Garnizonowym w Warszawie odbył się pożegnalny obiad słuchaczy I Kursu CWSW, którzy po zakończeniu nauki podejmowali przedstawicieli Wyższej Szkoły Wojennej i przedstawicieli Wojskowej Misji Francuskiej w Polsce. Ministra Spraw Wojskowych reprezentował szef Administracji Armii, gen. dyw. Stefan Majewski. Ponadto w uroczystym obiedzie udział wzięli: inspektor armii, gen. broni Lucjan Żeligowski, dowódca Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie, gen. dyw. Daniel Konarzewski, I zastępca szefa Sztabu Generalnego, gen. bryg. Edmund Kessler, szef francuskiej Misji Wojskowej w Polsce, gen. dyw. Charles Joseph Dupont z szefem sztabu, płk. Pujo, dyrektor nauk W.S.Woj., płk Louis Faury i dyrektor nauk CWSW, płk Trousson, a także liczne grono oficerów francuskich, wykładowców CWSW i W.S.Woj. W czasie biesiady, która trwała do północy, przygrywała orkiestra 1 pułku artylerii najcięższej[9].
II Kurs
[edytuj | edytuj kod]II Kurs trwał od 1 grudnia 1924 do 20 sierpnia 1925[10][11][12].
| 1 | gen. dyw. | Kazimierz Dzierżanowski | dowódca 28 DP | |
| 2 | gen. dyw. | Stanisław Wróblewski | szef Departamentu I Piechoty M.S.Wojsk. | |
| 3 | gen. dyw. | Kazimierz Ładoś | dowódca 16 DP | |
| 4 | gen. bryg. | Tadeusz Jastrzębski | zastępca dowódcy Okręgu Korpusu Nr IX | |
| 5 | gen. bryg. | Juliusz Rómmel | dowódca 1 DK | |
| 6 | gen. bryg. | Mikołaj Majewski | szef artylerii Okręgu Korpusu Nr III | |
| 7 | gen. bryg. | Tadeusz Piskor | II zastępca szefa SG WP | |
| 8 | gen. bryg. | Stanisław Oktawiusz Małachowski | dowódca 10 DP | |
| 9 | gen. bryg. | Wincenty Kaczyński | szef artylerii Okręgu Korpusu Nr I | [13] |
| 10 | gen. bryg. | Michał Karaszewicz-Tokarzewski | dowódca 19 DP | |
| 11 | gen. bryg. | Kazimierz Fabrycy | dowódca 3 DP Leg. | |
| 12 | gen. bryg. | Aleksander Narbutt-Łuczyński | dowódca 2 DP Leg. | |
| 13 | gen. bryg. | Roman Jasieński | dowódca piechoty dywizyjnej 6 DP | |
| 14 | płk | Stanisław Sochaczewski | dowódca VII BK | |
| 15 | płk | Janusz Głuchowski | dowódca I BK | |
| 16 | płk | Henryk Brzezowski | dowódca 5 SBK |
III Kurs
[edytuj | edytuj kod]Początkowo III Kurs miał się rozpocząć 15 listopada 1925. Na kurs został powołany między innymi gen. bryg. Mieczysław Norwid-Neugebauer, szef Departamentu VII Intendentury M.S.Wojsk[14].
Ostatecznie III Kurs trwał od 3 stycznia 1927 do 24 czerwca 1927[15]. 16 marca 1927 roku, w trakcie kursu, pułkownicy Romuald Dąbrowski, Józef Olszyna-Wilczyński, Stanisław Sołłohub-Dowoyno i Franciszek Sikorski zostali awansowani na generałów brygady.
| 1 | gen. bryg. | Anatol Kędzierski | dowódca 14 DP | |
| 2 | gen. bryg. | Mieczysław Dąbkowski | dowódca 7 DP | |
| 3 | gen. bryg. | Józef Tokarzewski | szef Departamentu Kawalerii M.S.Wojsk. | |
| 4 | płk piech. | Romuald Dąbrowski | dowódca 28 DP | |
| 5 | płk piech. | Franciszek Sikorski | dowódca 9 DP | |
| 6 | płk piech. | Stanisław Dowoyno-Sołłohub | dowódca PD 4 DP | |
| 7 | płk SG | Henryk Bobkowski | dowódca 8 DP | |
| 8 | płk SG inż. | Michał Bajer | dyspozycja szefa SG WP | |
| 9 | płk piech. | Władysław Bończa-Uzdowski | dyspozycja M.S.Wojsk. | |
| 10 | płk piech. | Antoni Szylling | dowódca PD 23 DP | |
| 11 | płk sap. | Józef Olszyna-Wilczyński | dowódca 1 Brygady KOP | |
| 12 | płk kaw. | Michał Ostrowski | dowódca XVIII BK | |
| 13 | płk art. | Stanisław Marian Rohoziński | zastępca szefa 1 Okręgowego Szefostwa Artylerii | |
| 14 | płk art. | Stanisław Miller | zastępca szefa Departamentu Uzbrojenia M.S.Wojsk. | |
| 15 | płk sap. | Ludwik Hickiewicz | szef Saperów Okręgu Korpusu Nr I |
IV Kurs
[edytuj | edytuj kod]IV Kurs trwał od 6 grudnia 1929 do 10 lipca 1930.
| 1 | gen. bryg. | Czesław Jarnuszkiewicz | zastępca dowódcy Okręgu Korpusu Nr I |
| 2 | płk piech. | Bolesław Jatelnicki | dowódca piechoty dywizyjnej 4 Dywizji Piechoty |
| 3 | gen. bryg. | Jan Kazimierz Kruszewski | dowódca 1 Dywizji Piechoty Legionów |
| 4 | gen. bryg. | Kazimierz Łukoski | dowódca 11 Dywizji Piechoty |
| 5 | płk kaw. | Stanisław Grzmot-Skotnicki | dowódca 9 Samodzielnej Brygady Kawalerii, 24 XII 1929 gen. bryg. |
| 6 | gen. bryg. | Mieczysław Smorawiński | |
| 7 | gen. bryg. | Juliusz Zulauf | |
| 8 | płk art. | Aleksander Batory | dowódca 8 Pułku Artylerii Polowej (od 23 XII 1929 - dowódca 5 Grupy Artylerii) |
| 9 | płk piech. inż. | Bolesław Fijałkowski | dowódca piechoty dywizyjnej 23 Dywizji Piechoty |
| 10 | płk piech. | Eugeniusz Godziejewski | dowódca 4 Brygady Ochrony Pogranicza |
| 11 | płk art. | Józef Korycki | dowódca 16 Pułku Artylerii Polowej (od 23 XII 1929 - dowódca 8 Grupy Artylerii) |
| 12 | płk | Rudolf Niemira | |
| 13 | płk | Zygmunt Piasecki | |
| 14 | płk inż. | Zygmunt Podhorski | |
| 15 | płk art. | Karol Schrötter | dowódca 3 Pułku Artylerii Ciężkiej (od 23 XII 1929 - dowódca 3 Grupy Artylerii) |
| 16 | płk | Julian Skokowski | dowódca piechoty dywizyjnej 19 Dywizji Piechoty |
| 17 | płk sap. | Jan Skoryna | dowódca 2 Brygady Saperów |
| 18 | płk | Rudolf Kazimierz Underka de Tirion | |
| 19 | płk | Stanisław Henryk Józef Więckowski | dowódca 17 Pułku Artylerii Polowej (od 23 XII 1929 - zastępca szefa Departamentu Artylerii M.S.Wojsk.) |
| 20 | płk piech. | Władysław Grabowski | dowódca piechoty dywizyjnej 14 Dywizji Piechoty, † 28/29 IV 1930 |
| 21 | płk pil. | Jan Sendorek | zastępca szefa Departamentu Aeronautyki M.S.Wojsk. |
V Kurs
[edytuj | edytuj kod]
V Kurs trwał od 6 grudnia 1930 do 31 lipca 1931.
| 1 | gen. bryg. | Tadeusz Malinowski | dowódca 17 DP | |
| 2 | gen. bryg. | Czesław Młot-Fijałkowski | dowódca 18 DP | |
| 3 | gen. bryg. | Stanisław Skwarczyński | dowódca 1 DP Leg. | |
| 4 | gen. bryg. | Jerzy Wołkowicki | dowódca 27 DP | |
| 5 | płk inż. | Janusz Beaurain | dowódca 1 Grupy Aeronautycznej | |
| 6 | płk art. | Jan Maciej Bold | szef Departamentu Artylerii M.S.Wojsk. | |
| 7 | płk art. | Leopold Cehak | dowódca 6 Grupy Artylerii | |
| 8 | płk sap. | Roman Bolesław Ciborowski | dowódca 1 Brygady Saperów w Modlinie | |
| 9 | płk kaw. | Stefan Dembiński | dowódca XII BK | |
| 10 | płk kaw. | Wincenty Jasiewicz | dowódca X BK | |
| 11 | płk piech. | Stanisław Józef Kozicki | dowódca piechoty dywizyjnej 8 DP | |
| 12 | płk kaw. | Stefan Hanka-Kulesza | dowódca XVII BK | |
| 13 | płk piech. | Bernard Mond | dowódca piechoty dywizyjnej 6 DP | |
| 14 | płk piech. | Wilhelm Orlik-Rückemann | II dowódca piechoty dywizyjnej 23 DP | |
| 15 | płk piech. | Kazimierz Sawicki | dowódca piechoty dywizyjnej 29 DP | |
| 16 | płk art. | Kazimierz Schally | dowódca 1 Grupy Artylerii | |
| 17 | płk art. | Eugeniusz Gałuszczyński | dowódca 9 Grupy Artylerii |
VI Kurs
[edytuj | edytuj kod]VI Kurs trwał od 10 listopada 1931 do 15 lipca 1932.
| 1 | gen. bryg. | Walerian Czuma | dowódca 5 DP | |
| 2 | gen. bryg. | Włodzimierz Maxymowicz-Raczyński | dowódca 4 DP | |
| 3 | gen. bryg. | Sergiusz Zahorski | dowódca BK "Poznań" | |
| 4 | płk piech. | Władysław Dragat | dowódca PD 22 DPG | |
| 5 | płk dypl. | Adam Korytowski | dowódca BK „Równe” | |
| 6 | płk art. | Henryk Kreiss | dowódca 2 GA | |
| 7 | płk art. | Otton Krzisch | dowódca 9 pal | |
| 8 | płk piech. | Józef Kustroń | dowódca PD 16 DP | |
| 9 | płk piech. | Józef Kwaciszewski | dowódca PD 18 DP | |
| 10 | płk art. | Karol Ignacy Nowak | dowódca 12 pal | |
| 11 | płk piech. | Michał Pakosz | dowódca OWar. "Wilno" | |
| 12 | płk dypl. | Władysław Pieniążek | dowódca PD 11 DP | |
| 13 | płk dypl. inż. | Ludomił Rayski | szef Departamentu Aeronautyki M.S.Wojsk. | |
| 14 | płk dypl. | Ludwik Kmicic-Skrzyński | dowódca BK "Białystok" |
VII Kurs
[edytuj | edytuj kod]VII Kurs trwał od 10 listopada 1932 do 10 sierpnia 1933[16].
| 1 | gen. bryg. | Edmund Knoll-Kownacki | dowódca 13 DP | 1891 | dowódca Okręgu Korpusu Nr VII (1935) |
| 2 | płk dypl. piech. | Gustaw Paszkiewicz | dowódca piechoty dywizyjnej 24 DP | 1892 | dowódca 12 DP (1935), gen. bryg. (1938) |
| 3 | płk dypl. piech. | Alfons Wojtkielewicz | dowódca piechoty dywizyjnej 12 DP | 1885 | stan spoczynku (1935), gen. bryg. (pośm. 2007) |
| 4 | płk piech. | Franciszek Dindorf-Ankowicz | dowódca piechoty dywizyjnej 30 DP | 1888 | dowódca 10 DP, gen. bryg. (1938) |
| 5 | płk dypl. piech. | Romuald Wolikowski | dowódca piechoty dywizyjnej 4 DP | 1891 | pomocnik dowódcy OK VII (1938), gen. bryg. (1941) |
| 6 | płk piech. | Alojzy Wir-Konas | dowódca piechoty dywizyjnej 21 DPG | 1894 | dowódca 38 DP (1939) |
| 7 | płk piech. | Roman Witorzeniec | dowódca piechoty dywizyjnej 17 DP | 1891 | pomocnik dowódcy OK V (1935) |
| 8 | płk piech. | Franciszek Alter | dowódca piechoty dywizyjnej 14 DP | 1889 | dowódca 25 DP (1935), gen. bryg. (1939) |
| 9 | płk piech. | Ludwik Bittner | dowódca piechoty dywizyjnej 5 DP | 1892 | pomocnik dowódcy KOP (1938), gen. bryg. (1943) |
| 10 | płk dypl. kaw. dr | Roman Abraham | dowódca BK „Toruń” | 1891 | dowódca Wlkp. BK (1937), gen. bryg. (1938) |
| 11 | płk dypl. sap. inż. | Władysław Ludwik Zachorowski | dowódca 3 Brygady Saperów | 1890 | |
| 12 | płk dypl. łącz. inż. | Stefan Rotarski | dowódca piechoty dywizyjnej 10 DP | 1886 | pomocnik dowódcy OK VI (1935), stan spoczynku (1936) |
Komendanci Centrum Wyższych Studiów Wojskowych
[edytuj | edytuj kod]- gen. dyw. Lucjan Żeligowski (od 16 X 1923)
- gen. bryg. Jan Thullie
- płk Ludwik Lichtarowicz p.o.
- gen. bryg. Janusz Głuchowski (od 4 VI 1930[17]
- gen. bryg. Edmund Knoll-Kownacki
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 16 października 1923 r., Nr 39, poz. 504, rozkaz L.dz. O.III.Szt.Gen. 10165.Szk. Otwarcie Centrum wyższych studjów wojskowych.
- ↑ Odkomenderowanie na I Kurs zostało ogłoszone w Dzienniku Personalnym Ministra Spraw Wojskowych z 6 grudnia 1923 r., Nr 75, s. 703-704.
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 24 stycznia 1924 r., Nr 6, s. 33. Gen. bryg. Wacław Kłoczkowski z dniem 20 stycznia 1924 r. został zwolniony ze stanowiska II zastępcy szefa Administracji Armii i pozostawiony w dyspozycji M.S.Wojsk. z równoczesnym odkomenderowaniem na I kurs w Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie. Wymieniony był jedynym admirałem Marynarki Wojennej II RP, który został wyznaczony na stanowisko dowódcy piechoty dywizyjnej. Od marca do września 1927 był dowódcą PD 15 Dywizji Piechoty w Bydgoszczy.
- ↑ Odkomenderowanie generałów i pułkowników na II Kurs zostało ogłoszone w Dzienniku Personalnym Ministra Spraw Wojskowych z 20 grudnia 1924 r., Nr 132, s. 749-750.
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 4 lipca 1932 r., Nr 8, s. 337-338.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 75 z 6 grudnia 1923, s. 703–704.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 13 lutego 1925, s. 70.
- ↑ IA - Inspektorat Armii.
- ↑ Polska Zbrojna z 18 sierpnia 1924 r., Nr 226, s. 2.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 132 z 20 grudnia 1924 roku, s. 749-750.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 4 lutego 1925 roku, s. 56, z listy odkomenderowanych na kurs został skreślony gen. bryg. Franciszek Meraviglia-Crivelli, szef artylerii Okręgu Korpusu Nr VI.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 115 z 30 października 1925 roku, s. 619.
- ↑ Wincenty Kaczyński z powodu choroby nie został sklasyfikowany.
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 25 października 1925 r., Nr 112, s. 603.
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 31 grudnia 1926 r., Nr 55, s. 458.
- ↑ Piotr Stawecki w biogramach generałów: Franciszka Altera i Franciszka Dindorf-Ankowicza podaje, że VII kurs trwał od 10 listopada 1932 do 10 sierpnia 1933 r.
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 18 czerwca 1930 r., Nr 11, s. 199.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Julian M Skelnik, Centrum Wyższych Studiów Wojskowych 1923-1933, Gdynia: Armagedon, 2006, ISBN 83-918106-6-6, OCLC 169841544.
- Piotr Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Warszawa: „Bellona”, 1994, ISBN 83-11-08262-6, OCLC 830050159.