Lista państw Europy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Państwa Europy)

Lista państw Europy – lista państw i terytoriów zależnych Europy.

Na terenie Europy w całości lub częściowo znajduje się 47 państw uznawanych na arenie międzynarodowej. Ponadto do Europy zalicza się siedem terytoriów zależnych Danii, Norwegii i Wielkiej Brytanii. W Europie funkcjonuje również jedno państwo częściowo uznawane (Kosowo) oraz jedno państwo nieuznawane (Naddniestrze).

Największym europejskim państwem jest Rosja (17 098 242 km²), natomiast największym państwem znajdującym się w całości na terytorium Europy jest Ukraina (603 550 km²). Najludniejszym państwem na kontynencie europejskim również jest Rosja (142 021 981 mieszkańców), a najludniejszym państwem położonym w całości w EuropieNiemcy (84 316 622 mieszkańców). Najmniejszym zarówno pod względem powierzchni, jak i liczby ludności jest Watykan (0,44 km²; 825 mieszkańców).

Mapa polityczna[edytuj | edytuj kod]

Lista państw[edytuj | edytuj kod]

= państwo członkowskie Unii Europejskiej[a][1]
Flaga Godło/Herb Nazwa państwa[2] Stolica[2] Pełna nazwa państwa[2] Język urzędowy[3] Powierzchnia[3] Liczba ludności[3] Waluta[3] Głowa państwa Kod

ISO

Albania
Shqipëria
Tirana
Tiranë
Republika Albanii
Republika e Shqipërise
albański 28 748 km² 3 095 344 lek prezydent Bajram Begaj ALB
Andora
Andorra
Andora
Andorra la Vella
Księstwo Andory
Principat d’Andorra
kataloński 468 km² 85 560 euro współksiążę Emmanuel Macron
współksiąże Joan Enric Sicília
AND
Unia Europejska
Austria
Österreich
Wiedeń
Wien
Republika Austrii
Republik Österreich
niemiecki 83 871 km² 8 913 088 euro prezydent Alexander Van der Bellen AUT
Unia Europejska
Belgia
Belgique (francuski)
België (niderlandzki)
Belgien (niemiecki)
Bruksela
Bruxelles (francuski)
Brussel(niderlandzki)
Brüssel (niemiecki)
Królestwo Belgii
Royaume de Belgique (francuski)
Koninkrijk België (niderlandzki)
Königreich Belgien (niemiecki)
francuski, niderlandzki,
niemiecki
30 528 km² 11 847 338 euro król Filip I Koburg BEL
Białoruś
Беларусь (białoruski)
Белоруссия (rosyjski)
Mińsk
Мінск (białoruski)
Минск (rosyjski)
Republika Białorusi
Рэспубліка Беларусь (białoruski)
Республика Беларусь (rosyjski)
białoruski, rosyjski 207 600 km² 9 413 505 rubel białoruski prezydent Alaksandr Łukaszenka BLR
Bośnia i Hercegowina
Bosna i Hercegovina (bośniacki)
Bosna i Hercegovina (chorwacki)
Босна и Херцеговина (serbski)
Sarajewo
Sarajevo (bośniacki)
Sarajevo (chorwacki)
Сарајево (serbski)
Bośnia i Hercegowina
Bosna i Hercegovina (bośniacki)
Bosna i Hercegovina (chorwacki)
Босна и Херцеговина (serbski)
bośniacki, chorwacki,
serbski[b]
51 197 km² 3 816 459 marka zamienna przewodniczący Željko Komšić BIH
Unia Europejska
Bułgaria
България
Sofia
София
Republika Bułgarii
Република България
bułgarski 110 879 km² 6 873 253 lew prezydent Rumen Radew BGR
Unia Europejska
Chorwacja
Hrvatska
Zagrzeb
Zagreb
Republika Chorwacji
Republika Hrvatska
chorwacki 56 594 km² 4 188 853 euro prezydent Zoran Milanović HRV
Czarnogóra
Црна Гора
Podgorica
Подгорица
Czarnogóra
Црна Гора
czarnogórski 13 812 km² 604 966 euro prezydent Milo Đukanović MNE
Unia Europejska
Czechy
Česko
Praga
Praha
Republika Czeska
Česká republika
czeski 78 867 km² 10 705 384 korona czeska prezydent Petr Pavel CZE
Unia Europejska
Dania
Danmark
Kopenhaga
København
Królestwo Danii
Kongeriget Danmark
duński 43 094 km² 5 920 767 korona duńska Król Fryderyk X DNK
Unia Europejska
Estonia
Eesti
Tallinn
Tallinn
Republika Estonii
Eesti Vabariik
estoński 45 228 km² 1 211 524 euro prezydent Alar Karis EST
Unia Europejska
Finlandia
Suomi (fiński)
Finland (szwedzki)
Helsinki
Helsinki (fiński)
Helsingfors(szwedzki)
Republika Finlandii
Suomen tasavalta (fiński)
Republiken Finland (szwedzki)
fiński, szwedzki 338 145 km² 5 601 547 euro prezydent Sauli Niinistö FIN
Unia Europejska
Francja
France
Paryż
Paris
Republika Francuska
République française
francuski 643 801 km²[c] 68 305 148[d] euro prezydent Emmanuel Macron FRA
Unia Europejska
Grecja
Ελλάδα
Ateny
Αθήνα
Republika Grecka
Ελληνική Δημοκρατία
grecki 131 957 km² 10 533 871 euro prezydent Ekaterini Sakielaropulu GRC
Unia Europejska
Hiszpania[e]
España
Madryt
Madrid
Królestwo Hiszpanii
Reino de España
hiszpański 505 370 km² 47 163 418 euro król Filip VI ESP
Unia Europejska
Holandia
Nederland
Amsterdam[f]
Amsterdam
Haga
des-Gravenhage / Den Haag
Królestwo Niderlandów
Koninkrijk der Nederlanden
niderlandzki 42 525 km²[g] 17 400 824 euro król Wilhelm-Aleksander NLD
Unia Europejska
Irlandia
Ireland (angielski)
Éire (irlandzki)
Dublin
Dublin (angielski)
Baile Átha Cliath (irlandzki)
Irlandia
Ireland (angielski)
Éire (irlandzki)
angielski, irlandzki 70 273 km² 5 275 004 euro prezydent Michael Higgins IRL
Islandia
Ísland
Reykjavík
Reykjavík
Islandia
Ísland
islandzki 103 000 km² 357 603 korona islandzka prezydent Guðni Jóhannesson ISL
Kazachstan[h]
Қазақстан (kazachski)
Казахстан (rosyjski)
Astana
Астана (kazachski)
Астана (rosyjski)
Republika Kazachstanu
Қазақстан Республикасы (kazachski)
Республика Казахстан (rosyjski)
kazachski, rosyjski 2 724 900 km² 19 398 331 tenge prezydent Kasym Tokajew KAZ
Liechtenstein
Liechtenstein
Vaduz
Vaduz
Księstwo Liechtensteinu
Fürstentum Liechtenstein
niemiecki 160 km² 39 711 frank szwajcarski książę Jan Adam II LIE
Unia Europejska
Litwa
Lietuva
Wilno
Vilnius
Republika Litewska
Lietuvos Respublika
litewski 65 300 km² 2 683 546 euro prezydent Gitanas Nausėda LTU
Unia Europejska
Luksemburg
Luxembourg (francuski)
Lëtzebuerg (luksemburski)
Luxemburg (niemiecki)
Luksemburg
Luxembourg (francuski)
Lëtzebuerg (luksemburski)
Luxemburg (niemiecki)
Wielkie Księstwo Luksemburga
Grand-Duché de Luxembourg (francuski)
Groussherzogtum Lëtzebuerg (luksemburski)
Großherzogtum Luxemburg (niemiecki)
francuski, niemiecki,
luksemburski
2586 km² 650 364 euro wielki książę Henryk LUX
Unia Europejska
Łotwa
Latvija
Ryga
Rīga
Republika Łotewska
Latvijas Republika
łotewski 64 589 km² 1 842 226 euro prezydent Egils Levits LVA
Macedonia Północna
Северна Македонија
Skopje
Скопје
Republika Macedonii Północnej
Република Северна Македонија
macedoński 25 713 km² 2 130 936 denar prezydent Stewo Pendarowski MKD
Unia Europejska
Malta
Malta (angielski)
Malta (maltański)
Valletta
Valletta (angielski)
Valletta (maltański)
Republika Malty
Republic of Malta (angielski)
Repubblika ta’ Malta (maltański)
angielski, maltański 316 km² 464 186 euro prezydent George Vella MLT
Mołdawia
Moldova
Kiszyniów
Chișinău
Republika Mołdawii
Republica Moldova
rumuński 33 851 km² 3 287 326 lej Mołdawii prezydent Maia Sandu MDA
Monako
Monaco
Monako
Monaco
Księstwo Monako
Principauté de Monaco
francuski 2 km² 31 400 euro książę Albert II Grimaldi MCO
Unia Europejska
Niemcy
Deutschland
Berlin
Berlin
Republika Federalna Niemiec
Bundesrepublik Deutschland
niemiecki 357 022 km² 84 316 622 euro prezydent Frank-Walter Steinmeier DEU
Norwegia
Norge
Oslo
Oslo
Królestwo Norwegii
Kongeriket Norge
norweski 323 802 km² 5 553 840 korona norweska król Harald V NOR
Unia Europejska
Polska
Warszawa Rzeczpospolita Polska polski 312 696 km² 41 026 068 złoty prezydent Andrzej Duda POL
Unia Europejska
Portugalia[i]
Portugal
Lizbona
Lisboa
Republika Portugalska
República Portuguesa
portugalski 92 090 km² 10 242 081 euro prezydent Marcelo de Sousa PRT
Rosja[j]
Россия
Moskwa
Москва
Federacja Rosyjska
Российская Федерация
rosyjski[k] 17 098 242 km²[l] 142 021 981 rubel rosyjski prezydent Władimir Putin RUS
Unia Europejska
Rumunia
România
Bukareszt
București
Rumunia
România
rumuński 238 391 km² 18 519 899 lej rumuński prezydent Klaus Iohannis ROU
San Marino
San Marino
San Marino
San Marino
Republika San Marino
Repubblica di San Marino
włoski 61 km² 34 682 euro kapitan regent Oscar Mina
kapitan regent Paolo Rondelli
SMR
Serbia
Србија
Belgrad
Београд
Republika Serbii
Република Србија
serbski 77 474 km² 6 739 471 dinar serbski prezydent Aleksandar Vučić SRB
Unia Europejska
Słowacja
Slovensko
Bratysława
Bratislava
Republika Słowacka
Slovenská republika
słowacki 49 035 km² 5 431 252 euro prezydent Zuzana Čaputová SVK
Unia Europejska
Słowenia
Slovenija
Lublana
Ljubljana
Republika Słowenii
Republika Slovenija
słoweński 20 273 km² 2 101 208 euro prezydent Nataša Pirc Musar SVN
Szwajcaria
Suisse (francuski)
Schweiz (niemiecki)
Svizra (romansz)
Svizzera (włoski)
Berno[m]
Berne (francuski)
Bern (niemiecki)
Berna (romansz)
Berna (włoski)
Konfederacja Szwajcarska
Confédération suisse (francuski)
Schweizerische Eidgenossenschaft (niemiecki)
Confederaziun svizra (romansz)
Confederazione Svizzera (włoski)
francuski, niemiecki,
romansz, włoski
41 277 km² 8 508 698 frank szwajcarski prezydent Ignazio Cassis CHE
Unia Europejska
Szwecja
Sverige
Sztokholm
Stockholm
Królestwo Szwecji
Konungariket Sverige
szwedzki 450 295 km² 10 483 647 korona szwedzka król Karol XVI Gustaw SWE
Turcja[n]
Türkiye
Ankara
Ankara
Republika Turecka
Türkiye Cumhuriyeti
turecki 783 562 km² 83 047 706 lira turecka prezydent Recep Erdoğan TUR
Ukraina[o]
Україна
Kijów
Київ
Ukraina
Україна
ukraiński 603 550 km² 43 528 136 hrywna prezydent Wołodymyr Zełenski UKR
Watykan
Civitas Vaticana (łacina)
Città del Vaticano (włoski)
Watykan
Civitas Vaticana (łacina)
Città del Vaticano (włoski)
Państwo Watykańskie
Status Civitatis Vaticanæ (łacina)
Stato della Città del Vaticano (włoski)
łacina, włoski 0,44 km² 825 euro papież Franciszek VAT
Unia Europejska
Węgry
Magyarország
Budapeszt
Budapest
Węgry
Magyarország
węgierski 93 028 km² 9 699 577 forint prezydent Katalin Novák HUN
Wielka Brytania
United Kingdom
Londyn
London
Zjednoczone Królestwo
Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej
United Kingdom of Great Britain
and Northern Ireland
angielski[p][q] 243 610 km² 67 791 400 funt szterling król Karol III GBR
Unia Europejska
Włochy
Italia
Rzym
Roma
Republika Włoska
Repubblica Italiana
włoski[r] 301 340 km² 61 095 551 euro prezydent Sergio Mattarella ITA

Lista państw o ograniczonym uznaniu międzynarodowym[edytuj | edytuj kod]

Flaga Godło Nazwa państwa[2] Stolica[2] Pełna nazwa państwa[2] Język urzędowy Powierzchnia Liczba ludności Waluta Głowa państwa
Kosowo[s]
Kosovë (albański)
Косово
(serbski)
Prisztina
Prishtinë (albański)
Приштина (serbski)
Republika Kosowa
Prishtinë (albański)
Република Косовo
(serbski)
albański, serbski 10 877 km² 1 952 701 euro prezydent Vjosa Osmani

Lista państw bez uznania międzynarodowego[edytuj | edytuj kod]

Flaga Godło Nazwa państwa[2] Stolica[2] Pełna nazwa państwa[2] Język urzędowy Powierzchnia Liczba ludności Waluta Głowa państwa
Naddniestrze[t]
Transnistria
(mołdawski)
Приднестровье
(rosyjski)
Придністров’я
(ukraiński)
Tyraspol
Tiraspol (mołdawski)
Тираcполь (rosyjski)
Тирасполь (ukraiński)
Naddniestrzańska Republika Mołdawska
Republica Moldovenească Nistreană
(mołdawski)
Приднестровская Молдавская Республика (rosyjski)
Придністровська Молдавська Республіка
(ukraiński)
mołdawski, rosyjski,
ukraiński
4163 km² 469 000 rubel
naddniestrzański
prezydent Wadim Krasnosielski

Lista terytoriów zależnych[edytuj | edytuj kod]

Flaga Godło Nazwa terytorium[2] Stolica[2] Państwo Status terytorium Język urzędowy[3] Powierzchnia[3] Liczba ludności[3] Waluta[3] Kod ISO
Gibraltar
Gibraltar
Gibraltar
Gibraltar
 Wielka Brytania terytorium zamorskie angielski 6,7 km² 29 573 funt gibraltarski GIB
Guernsey
Guernsey (angielski)
Guernesey (francuski)
Saint Peter Port
Saint Peter Port (angielski)
Saint-Pierre-Port (francuski)
 Wielka Brytania dependencja korony brytyjskiej angielski, francuski 78 km² 67 491 funt Guernsey,
funt szterling
GGY
Jan Mayen
Jan Mayen
 Norwegia terytorium zależne norweski 377 km² 0 korona norweska SJM
Jersey
Jersey (angielski)
Jersey (francuski)
Saint Helier
Saint Helier (angielski)
Saint-Hélier (francuski)
 Wielka Brytania dependencja korony brytyjskiej angielski, francuski 116 km² 102 146 funt Jersey,
funt szterling
JEY
Svalbard
Svalbard
Longyearbyen
Longyearbyen
 Norwegia terytorium zależne norweski 62 045 km² 2926 korona norweska SJM
Wyspa Man
Isle of Man (angielski)
Ellan Vannin (manx)
Douglas
Douglas (angielski)
Doolish (manx)
 Wielka Brytania dependencja korony brytyjskiej angielski, manx 572 km² 91 382 funt manx,
funt szterling
IMN
Wyspy Owcze
Færøerne (duński)
Føroyar (farerski)
Thorshavn
Thorshavn (duński)
Tórshavn (farerski)
 Dania terytorium zależne duński, farerski 1393 km² 52 269 korona Wysp Owczych,
korona duńska
FRO

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Członkami UE jest 26 państw Europy, 27. państwo członkowskie to Cypr, który położony jest w Azji.
  2. Formalnie Bośnia i Hercegowina nie ma języka urzędowego na szczeblu federalnym jednak de facto językami urzędowymi pozostają bośniacki, chorwacki oraz serbski.
  3. Łącznie z departamentami zamorskimi Francji: Gujaną Francuską, Gwadelupą, Majottą, Martyniką i Reunionem. Powierzchnia europejskiej (metropolitarnej) Francji wynosi 551 500 km².
  4. Łącznie z departamentami zamorskimi Francji: Gujaną Francuską, Gwadelupą, Majottą, Martyniką i Reunionem. Liczba ludności europejskiej (metropolitarnej) Francji wynosi 62 814 233 mieszkańców.
  5. Większość terytorium Hiszpanii znajduje się w Europie na Półwyspie Iberyjskim, jednak posiada ona również integralne części terytorium w Afryce: Wyspy Kanaryjskie, oraz tzw. hiszpańskie posiadłości w Afryce Północnej, czyli autonomiczne miasta: Ceuta i Melilla, a także wyspy na Morzu Śródziemnym: Isla de Alborán, Isla del Perejil, Islas Chafarinas, Peñón de Alhucemas i Peñón de Vélez de la Gomera.
  6. Konstytucyjną stolicą jest Amsterdam jednak siedziby rządu, rodziny królewskiej, parlamentu i większości ambasad znajdują się w Hadze, którą określa się stolicą administracyjną.
  7. Łącznie z gminami zamorskimi Holandii: Bonaire, Saba i Sint Eustatius oraz krajami składowymi królestwa: Arubą, Curaçao i Sint Maarten. Powierzchnia europejskiej części Holandii wynosi 41 546 km².
  8. Część terytorium Kazachstanu znajduje się w Azji.
  9. Większość terytorium Portugalii znajduje się w Europie na Półwyspie Iberyjskim, jednak należą do niej również wyspy w Makaronezji zaliczanej tradycyjnie do Afryki stanowiące integralne części terytorium państwa – Azory, Madera oraz Wyspy Selvagens.
  10. Rosja położona jest częściowo w Azji i Europie. Granica między kontynentami przebiega wzdłuż Uralu. Większą część terytorium zalicza się do Azji natomiast większość ludności rozmieszczone jest w części europejskiej, gdzie znajduje się również stolica kraju – Moskwa.
  11. Język rosyjski jest jedynym językiem urzędowym na szczeblu federalnym, jednak konstytucja umożliwia poszczególnym republikom ustanowienie dodatkowych języków regionalnych. Z prawa tego skorzystało 20 z 21 republik. W ten sposób poza rosyjskim na szczeblu regionalnym językami urzędowymi są: abazyński, adygejski, ałtajski, awarski, baszkirski, buriacki, chakaski, czeczeński, czuwaski, inguski, jakucki, kabardyjski, język kałmucki, język karaczajsko-bałkarski, komi, krymskotatarski, maryjski, mordwiński, nogajski, osetyński, tatarski, tuwiński, udmurcki oraz ukraiński.
  12. Powierzchnia łącznie z okupowanym przez Rosję Półwyspem Krymskim, uznawanym na arenie międzynarodowej jako część Ukrainy wynosi 17 125 191 km².
  13. Konfederacja Szwajcarska de iure nie posiada stolicy, jednak de facto jest nią Berno.
  14. Większość terytorium Turcji znajduje się w Azji.
  15. Wyspa Tuzła należąca de iure do Ukrainy, a od aneksji Krymu w 2014 roku kontrolowana przez Rosję, znajduje się we wschodniej części Cieśniny Kerczeńskiej i zgodnie z przebiegiem granicy azjatycko-europejskiej ustalonym przez MUG znajduje się w Azji. Wyspa stanowiła niegdyś część Półwyspu Tamańskiego i powstała w wyniku przerwania mierzei, w związku z czym jest geograficznie bliższa właśnie Półwyspowi Tamańskiemu, a nie krymskiemu Półwyspowi Kerczeńskiemu.
  16. Prawo brytyjskie nie określa języka urzędowego, jednak de facto język urzędowy stanowi angielski.
  17. Ponadto w Szkocji językiem urzędowym jest gaelicki szkocki, a w Waliiwalijski.
  18. Ponadto status języka urzędowego na poziomie lokalnym w niektórych regionach posiadają języki: friulski, francuski, niemiecki, słoweński, sardyński.
  19. Państwo de facto niezależne, które ogłosiło niepodległość od Serbia Serbii w 2008 r., znajdujące się pod zarządem międzynarodowym. Kosowo jest uznawane przez 97 państw członkowskich ONZ. Serbia uznaje Kosowo za integralną część swojego terytorium – Prowincja Autonomiczna Kosowo i Metochia.
  20. Państwo de facto niepodległe od 1990 r. należące de iure do Mołdawia Mołdawii. Nie jest uznawane przez żadne państwo członkowskie ONZ.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Country profiles. european-union.europa.eu. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  2. a b c d e f g h i j k Urzędowy wykaz nazw państw i terytoriów niesamodzielnych, wyd. 6, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2021, ISBN 978-83-254-2587-6 (pol.).
  3. a b c d e f g h Countries. [w:] The World Factbook [on-line]. cia.gov. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).