Iron Man (film)
| ||
![]() logo filmu | ||
Gatunek | o superbohaterach fantastyka naukowa akcja | |
Rok produkcji | 2008 | |
Data premiery | 14 kwietnia 2008 30 kwietnia 2008 (Polska) | |
Kraj produkcji | Stany Zjednoczone | |
Język | angielski | |
Czas trwania | 126 minut | |
Reżyseria | Jon Favreau | |
Scenariusz | Hawk Ostby Arthur Marcum Matthew Hollaway Mark Ferqus | |
Główne role | Robert Downey Jr. Terrence Howard Jeff Bridges Shaun Toub Gwyneth Paltrow | |
Muzyka | Ramin Djawadi | |
Zdjęcia | Matthew Libatique | |
Scenografia | J. Michael Riva | |
Kostiumy | Laura Jean Shannon | |
Montaż | Dan Lebental | |
Produkcja | Avi Arad Kevin Feige | |
Wytwórnia | Marvel Studios | |
Dystrybucja | Paramount Pictures | |
Budżet | 140 000 000 USD | |
Przychody brutto | 585 174 222 USD | |
Strona internetowa |
| ||||
Produkcja | ||||
| ||||
Wydarzenia | ||||
| ||||
Seria Iron Man | ||||
|
Iron Man – amerykański fantastycznonaukowy film akcji na podstawie serii komiksów o superbohaterze o tym samym imieniu wydawnictwa Marvel Comics. Za reżyserię odpowiadał Jon Favreau, a za scenariusz Hawk Ostby, Arthur Marcum, Matthew Hollaway i Mark Ferqus. W rolach głównych wystąpili: Robert Downey Jr., Terrence Howard, Jeff Bridges, Shaun Toub i Gwyneth Paltrow.
Główny bohater, Tony Stark, przemysłowiec i inżynier, buduje bojowy egzoszkielet wspomagany i staje się korzystającym z tego pancerza superbohaterem zwanym „Iron Manem”.
Kontynuacja filmu, Iron Man 2, miała premierę w 2010 roku, a trzecia część, Iron Man 3, w 2013. Film wchodzi w skład I Fazy Marvel Cinematic Universe i jest on produkcją rozpoczynającą tę franczyzę.
Światowa premiera odbyła się 14 kwietnia 2008, a polska premiera 30 kwietnia tego samego roku. Film zarobił 585 milionów dolarów przy budżecie 140 milionów.
Streszczenie fabuły[edytuj | edytuj kod]
Geniusz, miliarder i playboy, Tony Stark, który odziedziczył po ojcu firmę zbrojeniową Stark Industries, znajduje się razem z przyjacielem, pułkownikiem Jamesem Rhodesem, w bazie wojskowej w Afganistanie, gdzie prezentuje swój najnowszy pocisk – „Jerycho”. Konwój, którym przewożony jest Stark, wpada w zasadzkę. Tony zostaje ciężko ranny, schwytany i uwięziony w jaskini przez grupę terrorystyczną Dziesięć Pierścieni. Współwięzień, Ho Yinsen, wszczepia mu w klatkę piersiową elektromagnes, aby ten blokował odłamkom granatu dostęp do serca. Lider Dziesięciu Pierścieni, Raza, oferuje Starkowi wolność w zamian za budowę pocisku „Jerycho”.
Stark i Yinsen, którzy zdają sobie sprawę, że Raza nie dotrzyma umowy, potajemnie budują miniaturową wersję źródła energii zwanego reaktorem łukowym do zasilania elektromagnesu Starka i zbroję do pomocy w ucieczce. Kiedy zbroja jest bliska ukończenia, członkowie Dziesięciu Pierścieni odkrywają zamiary Starka i atakują warsztat. Yinsen poświęca życie, aby dać Starkowi czas na założenie zbroi. Opancerzony Stark wydostaje się z jaskini, podpala broń należącą do Dziesięciu Pierścieni i odlatuje. Awaryjnie ląduje na pustyni, gdzie zostaje odnaleziony przez Rhodesa, i wraca do domu. Na konferencji prasowej informuje, że Stark Industries nie będzie już zajmować się produkcją broni. Przyjaciel jego ojca i dyrektor przedsiębiorstwa, Obadiah Stane, ostrzega Starka, że ta decyzja może zniszczyć firmę. W domu Stark buduje ulepszone wersje zbroi i reaktora, nie zdradzając szczegółów Stane’owi.
Podczas imprezy charytatywnej Stark Industries reporterka Christine Everhart informuje Starka, że jego broń, w tym „Jerycho”, została dostarczona Dziesięciu Pierścieniom. Stark dowiaduje się także, iż Stane stara się przejąć firmę. Stark leci w zbroi do Afganistanu i ratuje wioskę Yinsena, Gulmirę, ale w drodze powrotnej zostaje przechwycony przez dwa amerykańskie myśliwce; wyjawia wówczas Rhodesowi swoją tożsamość, prosząc, aby przerwano atak. W tym czasie grupa Dziesięć Pierścieni odnajduje szczątki pierwszej zbroi Starka na pustyni i spotyka się ze Stane’em. Ten ogłusza i zabija Razę i jego ludzi, po czym przejmuje zbroję. Virginia „Pepper” Potts na prośbę Starka włamuje się do systemu komputerowego firmy i odkrywa, że Stane zaopatruje terrorystów w broń i zatrudnił Dziesięć Pierścieni do zabicia Starka. Następnie spotyka się z agentem Philem Coulsonem z T.A.R.C.Z.Y. i informuje go o działaniach Stane’a.
Stane nie potrafi zbudować reaktora łukowego. Wkrada się więc do domu Starka i wyjmuje reaktor z jego piersi. Stark ratuje swoje życie, używając starego reaktora, zachowanego na pamiątkę. Potts i agenci T.A.R.C.Z.Y. próbują aresztować Stane’a, ale ten atakuje ich w zbroi. Stark walczy ze Stane’em i tłumaczy Potts, jak przeciążyć duży reaktor łukowy zasilający firmę. Przeciążenie wywołuje potężną falę elektromagnetyczną. Stark wrzuca Stane’a do reaktora, powodując eksplozję, w wyniku której Stane ginie. Następnego dnia Stark podczas konferencji prasowej ujawnia, że to on jest superbohaterem, którego media nazwały „Iron Manem”.
W scenie po napisach Nick Fury, dyrektor T.A.R.C.Z.Y., odwiedza Starka w domu i mówi mu, że Iron Man nie jest jedynym superbohaterem na świecie i że chce omówić z nim „Inicjatywę Avengers”.[1]
Obsada[edytuj | edytuj kod]
- Robert Downey Jr. jako Tony Stark / Iron Man, geniusz, biznesmen, filantrop i playboy, który skonstruował dla siebie serię bojowych pancerzy wspomaganych. Odziedziczył po ojcu majątek i firmę specjalizującą się w przemyśle zbrojeniowym o nazwie Stark Industries[2].
- Gwyneth Paltrow jako Virginia „Pepper” Potts, osobista asystentka Starka[3].
- Terrence Howard jako James „Rhodey” Rhodes, oficer sił powietrznych armii Stanów Zjednoczonych, przyjaciel Starka. Jest łącznikiem między Stark Industries a Wojskowym Departamentem ds Zbrojeń[4].
- Jeff Bridges jako Obadiah Stane, menadżer Stark Industries, wcześniej był współpracownikiem Howarda Starka, a po jego śmierci prezesem Stark Industries, do czasu pełnoletniości Tony’ego[5].
- Shaun Toub jako Ho Yinsen, lekarz i naukowiec pochodzącym ze wsi Gulmira, położonej w środkowo-wschodnim Afganistanie[6].
W filmie wystąpili również: Paul Bettany jako J.A.R.V.I.S., komputerowa sztuczna inteligencja stworzona przez Starka, która zarządza posiadłością i zbrojami Tony’ego; Jon Favreau jako Harold „Happy” Hogan, osobisty ochroniarz i szofer Starka; Clark Gregg jako Phil Coulson, agent T.A.R.C.Z.Y.; Leslie Bibb jako Christine Everhat, reporterka Vanity Fair; Faran Tahir jako Raza, członek grupy terrorystycznej Dziesięć Pierścieni oraz Gerard Sanders, który pojawia się na fotografii jako ojciec Tony’ego, Howard Stark[7][6][8].
W rolach cameo pojawili się: twórca komiksów Marvela, Stan Lee jako Hugh Hefner, gitarzysta Rage Against the Machine, Tom Morello jako strażnik terrorystów, Jim Cramer zagrał samego siebie, a w scenie po napisach Samuel L. Jackson pojawił się jako Nick Fury, dyrektor T.A.R.C.Z.Y.[9][10][11]
Produkcja[edytuj | edytuj kod]
Rozwój projektu[edytuj | edytuj kod]
W kwietniu 1990 roku Universal Studios zakupiło prawa do postaci[12]. Stuart Gordon został zatrudniony na stanowisku reżysera niskobudżetowego filmu na podstawie tej postaci[13]. W 1996 roku 20th Century Fox odkupiło prawa od Universalu[14]. W styczniu 1997 roku Nicolas Cage wyraził chęć zagrania tytułowej roli, a we wrześniu Tom Cruise[15][16]. Jeff Vintar rozpoczął prace nad scenariuszem dla studia. W maju 1999 roku Jeffrey Caine został zatrudniony do poprawienia scenariusza, a w październiku tego samego roku zaproponowano stanowisko reżysera i scenarzysty Quentinowi Tarantino[17][18]. Ostatecznie Fox sprzedał prawa New Line Cinema w grudniu 1999 roku z powodu zbyt dużej ilości projektów filmowych na podstawie superbohaterów z komiksów Marvela[19]. Od lipca 2000 roku do napisania scenariusza zatrudniani byli kolejno: Ted Elliott, Terry Rossio i Tim McCanlies[17][20]. W czerwcu 2001 roku New Line rozpoczęło negocjacje z Jossem Whedonem na stanowisko reżysera[21]. W grudniu 2004 roku studio zatrudniło na tym stanowisku Nicka Cassavetesa z zamiarem premiery filmu w 2006 roku[22].
W 2005 roku New Line zwróciło prawa do Marvel Studios, które rozpoczęło projekt od zera i ogłosiło, że będzie to ich pierwsza niezależna produkcja[23]. W kwietniu 2006 roku studio zatrudniło Jona Favreau na stanowisku reżysera[24]. Arthur Marcum i Matt Holloway zostali zatrudnieni do napisania scenariusza, a Mark Fergus i Hawk Ostby do napisania innej jego wersji. Ostatecznie Favreau połączył obie wersje[24]. Przy scenariuszu doradzali również scenarzyści komiksów: Mark Millar, Brian Michael Bendis, Joe Quesada, Tom Brevoort, Axel Alonso i Ralph Macchio[25].
Favreau miał problem z wybraniem głównego złoczyńcy w filmie, największy przeciwnik Iron Mana, Mandaryn był dla niego za mało realistyczny[25][26]. Stwierdził on, że będzie on lepszy przy kolejnych filmach. Zamiana złoczyńcy z Mandaryna na Stane'a została dokonana po obsadzeniu Jeffa Bridgesa w tej roli, który w początkowych założeniach miał być antagonistą w sequelu[27][25]. Jako przeciwnika rozważano również Crimson Dynamo[28]. Scena po napisach, która przedstawia Nicka Fury’ego została napisana przez Bendisa[29].
Casting[edytuj | edytuj kod]
We wrześniu 2006 roku ujawniono, że w tytułowego bohatera wcieli się Robert Downey Jr., a w październiku, że Terrence Howard zagra Jamesa Rhodesa[2][4]. W styczniu 2007 roku do obsady dołączyła Gwyneth Paltrow jako Pepper Potts, a w lutym Jeff Bridges jako Obadiah Stane[3][5].
Zdjęcia i postprodukcja[edytuj | edytuj kod]
Favreau nie wybrał wschodniego wybrzeża USA na miejsce akcji, żeby odróżnić się od wielu innych filmów o superbohaterach[30]. Zdjęcia do filmu rozpoczęły się w 12 marca 2007 roku, gdzie przez pierwsze tygodnie były kręcone sceny niewoli Starka w Afganistanie[31][32]. Zdjęcia te miały miejsce w Lone Pine i Olanchii w Kalifornii[33]. Film był kręcony w kwietniu w bazie wojskowej Edwards Air Force Base, a w czerwcu w Nevadzie, gdzie zakończono zdjęcia pod koniec miesiąca[34][35].
Za zdjęcia do filmu odpowiadał Matthew Libatique, za scenografię – J. Michael Riva, a za kostiumy – Laura Jean Shannon[33][36]
Ze względu na nieukończony scenariusz dialogi w filmie były w dużej mierze improwizowane, co zdaniem Favreau sprawiło, że film brzmiał bardziej naturalnie[27]. Zbroję Iron Mana, Mark III zaprojektował twórca komiksów Adi Granov razem z Philem Saundersem[37]. Stan Winston Studios zbudowało 360-kilogramową animatroniczną wersję zbroi Obadiaha Stana na potrzeby symulacji chodu, przy której do poruszenia ramienia potrzebnych było pięciu operatorów[33].
Za montaż odpowiadał Dan Lebental, za efekty specjalne – John Nelson[33], a zajmowało się nimi studio produkcyjne Industrial Light & Magic[33].
Muzyka[edytuj | edytuj kod]
Do napisania muzyki do filmu został zatrudniony Ramin Djawadi, który jako dziecko był fanem Iron Mana[38]. Początkowo miał ją skomponować współpracujący z Favreau przy innych produkcjach John Debney[39]. Favreau postrzegał Iron Mana bardziej jako gwiazdę rocka niż superbohatera, dlatego zadecydował, że w filmie będzie dominować muzyka heavy metalowa[38][40]. Djawadi skomponował ścieżkę dźwiękową za gitarze, a następnie przearanżował ją na orkiestrę[38]. Przy aranżacjach pomagał Hans Zimmer i jego firma Remote Control Productions oraz gitarzysta Rage Against the Machine, Tom Morello, który zagrał również rolę cameo w filmie[38][10]. W filmie wykorzystano również muzykę tytułową Iron Mana z serii animowanej The Marvel Super Heroes z 1966 roku, zaaranżowanej w big-bandowym stylu przez Johna O’Briena i Ricka Bostona[41]. Soundtrack do filmu został wydany 29 kwietnia 2008 roku przez Lions Gate Records[42].
| ||||||||
Nr | Tytuł utworu | Muzyka | Długość | |||||
1. | „Driving With The Top Down” | Ramin Djawadi | 3:10 | |||||
2. | „Iron Man (2008 version)” | Ramin Djawadi | 1:05 | |||||
3. | „Merchant of Death” | Ramin Djawadi | 2:00 | |||||
4. | „Trinkets To Kill a Prince” | Ramin Djawadi | 3:08 | |||||
5. | „Mark I” | Ramin Djawadi | 3:54 | |||||
6. | „Fireman” | Ramin Djawadi | 2:09 | |||||
7. | „Vacation's Over” | Ramin Djawadi | 3:35 | |||||
8. | „Golden Egg” | Ramin Djawadi | 4:13 | |||||
9. | „Damn Kid” | Ramin Djawadi | 1:13 | |||||
10. | „Mark II” | Ramin Djawadi | 2:49 | |||||
11. | „Extra Dry, Extra Olives” | Ramin Djawadi | 1:44 | |||||
12. | „Iron Man” | Ramin Djawadi | 3:33 | |||||
13. | „Gulmira” | Ramin Djawadi | 4:06 | |||||
14. | „Are Those Bullet Holes?” | Ramin Djawadi | 2:00 | |||||
15. | „Section 16” | Ramin Djawadi | 2:34 | |||||
16. | „Iron Monger” | Ramin Djawadi | 4:45 | |||||
17. | „Arc Reaktor” | Ramin Djawadi | 3:56 | |||||
18. | „Institutionalized” | Suicidal Tendencies | 3:49 | |||||
19. | „Iron Man” | Jack Urbont | 0:21 | |||||
54:04 |
Promocja[edytuj | edytuj kod]

Zwiastun został zaprezentowany 3 lutego 2008 roku podczas Super Bowl XLII[43]. Partnerami promocyjnymi były firmy Audi, Burger King, LG i 7-Eleven[44][45].
- Gra komputerowa
2 maja 2008 roku Sega wydała grę wideo Iron Man. Robert Downey Jr., Terrence Howard i Shaun Toub użyczają głosów Iron Manowi, Rhodesowi i Yinsenowi, powtarzając swoje role z filmu[46]. Gra została wydana na konsolach: PlayStation 2, PlayStation 3, Wii i Xbox 360, na przenośnych konsolach: PlayStation Portable i Nintendo DS, na system operacyjny Microsoft Windows oraz na telefony komórkowe[46].
- Komiksy powiązane
We wrześniu 2008 roku Marvel Comics wydało komiks inspirowany Iron Man: Fast Friends, za którego scenariusz odpowiadał Paul Tobin, a za rysunki Ronan Cliquet[47]. W tym samym miesiącu został wydany również limitowany komiks Iron Man: Security Measures, który był dostępny dla klientów sieci Walmart, którzy zakupili film[48]. W styczniu 2010 roku została wydana adaptacja filmu Iron Man: I Am Iron Man ze scenariuszem Petera Davida; za rysunki odpowiadał Sean Chen[49].
- Książka / Przewodnik
28 października 2015 roku wydano cyfrowo Guidebook to the Marvel Cinematic Universe: Marvel's Iron Man, która zawiera fakty dotyczące filmu, porównania do komiksów oraz informacje produkcyjne[50][51]. Fizycznie przewodnik został wydany 5 kwietnia 2017 w publikacji zbiorczej Marvel Cinematic Universe Guidebook: The Avengers Initiative[52].
Wydanie[edytuj | edytuj kod]
Światowa premiera odbyła się 14 kwietnia 2008 roku w Greater Union na George Street w Sydney, podczas której pojawiła się obsada, zespół produkcyjny filmu oraz zaproszeni goście[53]. Pokazy dla publiczności rozpoczęły się 30 kwietnia 2008 w ponad trzydziestu krajach na świecie, w tym w Polsce[54][55]. W Stanach Zjednoczonych premiera odbyła się 2 maja tego samego roku[56].
Film został wydany 30 września 2008 roku na DVD i Blu-ray, w Polsce został wydany 7 października tego samego roku[57]. 2 kwietnia 2013 roku został wydany również w dziesięciodyskowej wersji kolekcjonerskiej Marvel Cinematic Universe: Phase One – Avengers Assembled, która zawiera wszystkie filmy I Fazy Filmowego Uniwersum Marvela[58].
Do 2013 roku dystrybutorem filmu była firma Paramount Pictures, a w Polsce United International Pictures Sp. z o.o.; kiedy to prawa do dystrybucji odkupił Disney[59].
Odbiór[edytuj | edytuj kod]
Box office[edytuj | edytuj kod]
Budżet filmu wyniósł 140 milionów dolarów[60]. W Stanach Zjednoczonych i Kanadzie film podczas weekendu otwarcia zarobił 98,6 miliona dolarów. W sumie zarobił tam 318,4 milionów, a na świecie 585 milionów dolarów[60]. W Polsce podczas weekendu otwarcia film zarobił 249 tysięcy dolarów, łącznie zarobił niecały milion[60].
Film uzyskał trzecie miejsce z najwyższym otwarciem i jest drugim filmem z najlepszym wynikiem w 2008 roku w Stanach Zjednoczonych[61]. Natomiast na świecie uzyskał on ósme miejsce pod względem dochodów w 2008 roku[62].
Krytyka w mediach[edytuj | edytuj kod]
W serwisie Rotten Tomatoes 94% z 278 recenzji uznano za pozytywne, a średnia ocen wystawionych na ich podstawie wyniosła 7,71/10[63]. Na portalu Metacritic film średnia ważona ocen z 38 recenzji wyniosła 79 punktów na 100[64].
Todd McCarthy z Variety napisał: „W końcu ktoś znalazł sposób jak zarobić pewne pieniądze z filmu o współczesnej wojnie na Bliskim Wschodzie. Wystarczy wysłać tam superbohatera Marvela, aby skopać im tyłki.”[65]. Kirk Honeycutt z The Hollywood Reporter stwierdził, że: „Iron Man może nie jest pierwszy na liście w stajni Marvel Comics, ale może być kinowym superbohaterem dla nas wszystkich.”[36]. Anthony Oliver Scott z The New York Times ocenił, że jest „niezwykle dobry film o superbohaterze. Albo przynajmniej – bo z pewnością ma swoje problemy – film o superbohaterze, który jest dobry w niezwykły sposób.”[66]. Natomiast Cristobal Giraldez Catalan z Bright Lights Film Journal napisał: „Iron Man jest daleki od fantazji playboya; to amerykańska polityka zagraniczna realizowana bez kontekstu (...) z reżyserską precyzją udowadnia antymuzułmańską retorykę Hollywood”[67].
Łukasz Muszyński z portalu Filmweb stwierdził, że film: „pozbawiony jest infantylizmu, trzyma dobre tempo i ma dopalacze w postaci skrzących humorem dialogów.”[68] Tomasz Piętowski z serwisu Stopklatka.pl napisał: „Kolejna ekranizacja komiksu odświeża nam bohatera nieco już zapomnianego, który nie utkwił tak silnie w świadomości polskiego odbiorcy, nie stał się też ikoną naszych czasów, jak Superman czy Batman. Film wpisuje się w gatunek typowego kina rozrywkowego, nie należy więc szukać tutaj specjalnych innowacji w doborze środków ani też skomplikowanej treści. Mimo wszystko tytułowy heros to postać pełnokrwista, wiarygodna i ciekawa.”[69]
Nagrody i nominacje[edytuj | edytuj kod]
Rok | Ceremonia | Kategoria | Nominowani | Rezultat | Przypis |
---|---|---|---|---|---|
2008 | MTV Movie Awards | Najlepszy, póki co, film lata | Iron Man | Wygrana | [70] |
Teen Choice Awards | Ulubiony film akcji / przygodowy | Iron Man | Nominacja | [71] | |
Ulubiona aktorka filmu akcji | Gwyneth Paltrow | Nominacja | |||
Ulubiony aktor filmu akcji / filmu przygodowego | Robert Downey Jr. | Nominacja | |||
Ulubiony czarny charakter | Jeff Bridges | Nominacja | |||
Screem Awards | Najlepsza aktorka w filmie lub serialu sci-fi | Gwyneth Paltrow | Nominacja | [72] | |
Czarne Szpule | Najlepszy aktor drugoplanowy | Terrence Howard | Nominacja | [73] | |
Satelity | Najlepszy montaż | Dan Lebental | Wygrana | [74] | |
Najlepszy dźwięk | Christopher Boyes | Nominacja | |||
Najlepsze efekty specjalne | John Nelson, Shane Mahan, Dan Sudek, Ben Snow | Nominacja | |||
2009 | People's Choice Awards | Ulubiony film | Iron Man | Nominacja | [75] |
Ulubiony aktor | Robert Downey Jr. | Nominacja | |||
Ulubiony aktor akcji | Robert Downey Jr. | Nominacja | |||
Ulubiony superbohater | Robert Downey Jr. | Nominacja | |||
Amerykańska Gildia Aktorów Filmowych | Najlepszy zespół kaskaderski w filmie | Iron Man | Nominacja | [76] | |
USC Scripter Award | USC Libraries 21st Annual Scripter Award | Mark Fergus, Hawk Ostby, Art Marcum, Matt Holloway | Nominacja | [77] | |
Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej | Najlepsze efekty specjalne | Shane Mahan, John Nelson, Ben Snow | Nominacja | [78] | |
Grammy Awards | Najlepsza ścieżka muzyczna w filmie kinowym, telewizyjnym lub innej formie wizualnej | Ramin Djawadi | Nominacja | [79] | |
Amerykańska Gildia Scenografów | Najlepsza scenografia w filmie fantasy | J. Michael Riva | Nominacja | [80] | |
Amerykańska Gildia Kostiumologów | Najlepsze kostiumy w filmie współczesnym | Laura Jean Shannon, Rebecca Gregg | Nominacja | [81] | |
Irish Film and Television Awards | Najlepszy aktor zagraniczny | Robert Downey Jr. | Wygrana | [82] | |
VES Awards | Najlepsze efekty specjalnie w filmie, gdzie efekty odgrywają główną rolę | Iron Man | Nominacja | [83] | |
Najlepszy pojedynczy efekt specjalny | Iron Man | Nominacja | |||
Najlepiej animowana postać w filmie aktorskim | Iron Man | Nominacja | |||
Najlepsze makiety i modele w filmie kinowym | Iron Man | Nominacja | |||
Najlepiej wykreowane środowisko w filmie kinowym | Iron Man | Nominacja | |||
Złote Szpule | Najlepszy montaż dźwięku w filmie pełnometrażowym – dialogi i technika ADR | Iron Man | Nominacja | [84] | |
Najlepszy montaż dźwięku w filmie pełnometrażowym – efekty i imitacje dźwiękowe | Iron Man | Nominacja | |||
Najlepszy montaż muzyki w filmie pełnometrażowym | Iron Man | Nominacja | |||
Oskary | Najlepsze efekty specjalne | John Nelson, Ben Snow, Dan Sudick i Shane Mahan | Nominacja | [85] | |
Najlepszy montaż dźwięku | Frank Eulner i Christopher Boyes | Nominacja | |||
Nickelodeon Kids’ Choice Awards | Ulubiony film | Iron Man | Nominacja | [86] | |
Empire Awards | Najlepszy film | Iron Man | Nominacja | [87][88][89] | |
Najelpszy aktor | Robert Downey Jr. | Nominacja | |||
Najlepszy film sci-fi / akcji | Iron Man | Nominacja | |||
Taurus World Stunt Awards | Najlepsza walka | Iron Man | Wygrana | [90] | |
Najlepsza koordynacja efektów kaskaderskich | Thomas R. Harper, Phil Neilson, Keith Woulard | Nominacja | |||
Najlepsza sekwencja z ogniem | Mike Justus, Damien Moreno, Timothy P. Trella | Wygrana | |||
MTV Movie Awards | Najlepszy film | Iron Man | Nominacja | [91] | |
Najlepszy aktor | Robert Downey Jr. | Nominacja | |||
Saturny | Najlepszy film sci-fi | Iron Man | Wygrana | [92][93] | |
Najlepszy aktor | Robert Downey Jr. | Wygrana | |||
Najlepsza aktorka | Gwyneth Paltrow | Nominacja | |||
Najlepszy aktor drugoplanowy | Jeff Bridges | Nominacja | |||
Najlepsza reżyseria | Jon Favreau | Wygrana | |||
Najlepszy scenariusz | Mark Fergus, Hawk Ostby, Art Marcum i Matt Holloway | Nominacja | |||
Najlepsza muzyka | Ramin Djawadi | Nominacja | |||
Najlepsze efekty specjalne | Iron Man | Nominacja | |||
Hugo Awards | Najlepsza prezentacja dramatyczna (długa forma) | Iron Man | Nominacja | [94] |
Kontynuacja[edytuj | edytuj kod]
Iron Man 2[edytuj | edytuj kod]
Iron Man 2 – amerykański fantastycznonaukowy film akcji z 2010 roku. Za reżyserię odpowiedzialny jest Jon Favreau, a za scenariusz Justin Theroux[95][96]. W rolach głównych występują: Robert Downey Jr., Gwyneth Paltrow, Don Cheadle, Scarlett Johansson, Sam Rockwell, Mickey Rourke i Samuel L. Jackson[97][98].
Iron Man 3[edytuj | edytuj kod]
Iron Man 3 – amerykańsko-chiński fantastycznonaukowy film akcji z 2013 roku. Jest on inspirowany komiksem Iron Man: Extremis, który został wydany w ramach Wielkiej kolekcji komiksów Marvela. Za reżyserię odpowiedzialny jest Shane Black, który wraz z Drew Pearce’em napisał scenariusz[99]. W głównych rolach występują: Robert Downey Jr., Gwyneth Paltrow, Don Cheadle, Guy Pearce, Rebecca Hall, Stephanie Szostak, James Badge Dale, Jon Favreau i Ben Kingsley[99].
Marvel One-Shot: Niech żyje król[edytuj | edytuj kod]
Marvel One-Shot: Niech żyje król (ang.: Marvel One-Shot All Hail the King) – amerykański film krótkometrażowy z 2014 roku, który znajduje się na Blu-ray z filmem Thor: Mroczny świat w reżyserii i ze scenariuszem Drew Pearce’a. W rolach głównych występują: Ben Kingsley, Scoot McNairy, Lester Speight i Sam Rockwell. Opowiada ona historię o wydarzeniach, jakie mają miejsce po filmie Iron Man 3[100].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ O’Sullivan ↓.
- ↑ a b Paweł Marczewski: Robert Downey Jr. jako Iron Man w filmie Jona Favreau (pol.). Filmweb. [dostęp 2006-09-29].
- ↑ a b Marcin Kamiński: Gwyneth Paltrow dołącza do obsady „Iron Mana” (pol.). Filmweb. [dostęp 2007-01-17].
- ↑ a b Marcin Kamiński: Terrence Howard dołącza do obsady „Iron Mana” (pol.). Filmweb. [dostęp 2006-10-10].
- ↑ a b Marcin Kamiński: Jeff Bridges uzupełnia obsadę „Iron Mana” (pol.). Filmweb. [dostęp 2007-02-06].
- ↑ a b Roger Ebert: IRON MAN (ang.). Chicago Sun-Times. [dostęp 2008-06-01].
- ↑ Borys Kit: Jon Favreau Returning to 'Iron Man 3' as an Actor (Exclusive) (ang.). The Hollywood Reporter. [dostęp 2012-05-24].
- ↑ Vic Holtreman: Iron Man 2: Set Visit, Story Details & Meet Howard Stark (ang.). Screen Rant. [dostęp 2013-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Marcin Pietrzyk: Samuel L. Jackson jako Nick Fury do końca życia (pol.). Filmweb. [dostęp 2009-02-26].
- ↑ a b Tom Morello Has Cameo Appearance In „Iron Man” Movie (ang.). metalunderground.com. [dostęp 2008-05-07].
- ↑ Eric Goldman: STAN LEE'S FURTHER SUPERHERO ADVENTURES (ang.). IGN. [dostęp 2007-05-04].
- ↑ Ryan James. Bam! Pow! Heroes take over the silver screen. „Seattle Post-Intelligencer”, 1990-04-14.
- ↑ Marc Shapiro. Pumping Iron. „Starlog”, s. 47-50, 2008-04-01.
- ↑ Andrew Smith. Gen X kids not bad on screen. „The Commercial Appeal”, 1996-02-18.
- ↑ Film Clips Column. „The Journal Gazette”, 1997-01-03.
- ↑ Bill Radford. Big screen gaining new ground as venue for comics creations. „The Gazette”, 1998-09-06.
- ↑ a b Iron Man (Archives) (ang.). Comics2Film. [dostęp 2006-05-03].
- ↑ Jeff Vice. Comic books poised for film incarnations. „Deseret Morning News”, 1999-10-03.
- ↑ Andrew Smith. Superheroes lining up for millennium movie debuts. „The Commercial Appeal”, 1999-12-26.
- ↑ Rodney Richey. Warner Bros. goes Bat to the Future. „Los Angeles Daily News”, 2000-09-25.
- ↑ Robert Elder. All work and lots of slay. „Chicago Tribune”, 2001-06-01.
- ↑ Nick Cassavetes to Direct New Line Cinema and Marvel's 'Iron Man' (ang.). PR Newswire. [dostęp 2004-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ El Chavo: Iron Man by Alfred Gough & Miles Millar, Revisions By David Hayter (ang.). Latino Review. [dostęp 2006-04-24].
- ↑ a b Borys Kit: Marvel Studios outlines slew of superhero titles (ang.). The Hollywood Reporter. [dostęp 2006-04-28].
- ↑ a b c Rich Johnston: LYING IN THE GUTTERS VOLUME 2 COLUMN 156 (ang.). Comic Book Resources. [dostęp 2008-05-05].
- ↑ Rob M. Worley: Iron Man: Favreau on film, fans and Fin Fang Foom (ang.). comics2film.com. [dostęp 2008-04-28].
- ↑ a b Edward Douglas: Exclusive: An In-Depth Iron Man Talk with Jon Favreau (ang.). Superhero Hype. [dostęp 2008-04-29].
- ↑ Chris Hewitt. Super Fly Guy. „Empire”, s. 66–72, 2008-04-01.
- ↑ Dave Itzkoff: Modern Marvel (ang.). New York Times. [dostęp 2011-03-25].
- ↑ Quint visits the IRON MAN production offices! Art! Favreau speaks about sequels (?!?), casting... (ang.). [dostęp 2015-09-28].
- ↑ Funding Initiated for Iron Man Movie - Superhero Hype! (ang.). Super Hero Hype, 2007-03-02. [dostęp 2015-09-28].
- ↑ Jon Favreau on Iron Man Shooting (ang.). Super Hero Hype, 2007-03-19. [dostęp 2015-09-28].
- ↑ a b c d e RON MAN Production Notes (ang.). scifijapan.com. [dostęp 2016-08-21].
- ↑ David Coppler: Flying with the stars (ang.). Edwards Air Force Base. [dostęp 2015-09-28].
- ↑ Iron Man Movie Update! (ang.). Super Hero Hype. [dostęp 2015-09-28].
- ↑ a b Kirk Honeycutt: Iron Man - Film Review (pol.). The Hollywood Reporter. [dostęp 2008-04-27].
- ↑ Who Designed the Iron Man Suit? (ang.). Superhero Hype. [dostęp 2008-05-05].
- ↑ a b c d RAMIN DJAWADI: COMPOSITORE DI IRON MAN (ang.). comicus.it. [dostęp 2008-04-06].
- ↑ Randall Larson: Of Superheroes and Predators: John Debney Returns to Sci-Fi (ang.). cinefantastiqueonline.com. [dostęp 2010-07-22].
- ↑ Paul Weedon: Ramin Djawadi on Game Of Thrones, Iron Man, Pacific Rim (ang.). denofgeek.com. [dostęp 2013-10-17].
- ↑ Rick Boston: Iron Man Theme by John O’Brien and Rick Boston (ang.). rickboston.org. [dostęp 2016-10-18].
- ↑ ron Man (Original Motion Picture Soundtrack) (ang.). iTunes. [dostęp 2016-10-17].
- ↑ Marc Graser: Studios suit up for Super Bowl (ang.). Variety. [dostęp 2001-12-19].
- ↑ Marc Graser: ‘Iron Man’ rides with Audi (ang.). Variety. [dostęp 2007-07-25].
- ↑ IRON MAN’S POTENT PROMO PARTNERS (ang.). ICv2. [dostęp 2008-01-15].
- ↑ a b Ryan Geddes: IRON MAN FILM CAST TO VOICE GAME (ang.). IGN. [dostęp 2008-03-20].
- ↑ Marvel: IRON MAN: FAST FRIENDS (2008) #1 (ang.). marvel.com. [dostęp 2008-09-16].
- ↑ Marvel: WALMART EXCLUSIVE: IRON MAN DIGICOMIC (ang.). marvel.com. [dostęp 2008-09-25].
- ↑ Marvel: IRON MAN: I AM IRON MAN! (2010) #1 (ang.). marvel.com. [dostęp 2010-01-27].
- ↑ Trace William Cowen: Earn a PhD in Marvel With the Official 'Guidebook to the Marvel Cinematic Universe' Series (ang.). Complex. [dostęp 2015-09-09].
- ↑ Marvel: Guidebook to the Marvel Cinematic Universe - Marvel's Iron Man #1 (ang.). marvel.com. [dostęp 2015-10-28].
- ↑ Marvel: Marvel Cinematic Universe Guidebook: The Avengers Initiative (ang.). marvel.com. [dostęp 2017-03-05].
- ↑ Iron Man Aussie Premiere Pics (ang.). Super Hero Hype. [dostęp 2008-04-14].
- ↑ Peter Sciretta: Iron Man NOT Coming Early (ang.). Slash Film. [dostęp 2008-03-12].
- ↑ premiery i zapowiedzi 2008 (pol.). Filmweb. [dostęp 2015-10-10].
- ↑ Marvel: IRON-CLAD DATE: MAY 2, 2008 (ang.). marvel.com. [dostęp 2006-06-23].
- ↑ Iron Man (2008) Wydania (pol.). Filmweb. [dostęp 2010-10-10].
- ↑ Anthony Breznican: Marvel's delayed 'Phase One' box set to now feature 'Phase Two' tease -- VIDEO (ang.). Entertainment Weekly. [dostęp 2012-11-20].
- ↑ Nikki Finke: Disney Completes Purchase Of Marvel Home Entertainment Distribution Rights (ang.). Deadline. [dostęp 2013-07-02].
- ↑ a b c Iron Man (ang.). Box Office Mojo. [dostęp 2015-01-30].
- ↑ 2008 DOMESTIC GROSSES (ang.). Box Office Mojo. [dostęp 2017-03-10].
- ↑ 2008 WORLDWIDE GROSSES (ang.). Box Office Mojo. [dostęp 2017-03-10].
- ↑ Iron Man (ang.). Rotten Tomatoes. [dostęp 2020-05-28].
- ↑ Iron Man (ang.). Metacritic. [dostęp 2020-05-28].
- ↑ Todd McCarthy: Review: ‘Iron Man’ (pol.). Variety. [dostęp 2008-04-25].
- ↑ Anthony Oliver Scott: Heavy Suit, Light Touches (pol.). The New York Times. [dostęp 2008-05-02].
- ↑ Cristobal Giraldez Catalan: “Heckuva Job, Tony!” Racism and Hegemony Rage in Iron Man (pol.). Bright Lights Film Journal. [dostęp 2008-07-31].
- ↑ Łukasz Muszyński: Człowiek w żelazie (pol.). Filmweb. [dostęp 2008-04-24].
- ↑ Tomasz Piętowski: Nerwy ze stali, serce jak dzwon (pol.). Stopklatka.pl. [dostęp 2008-04-30].
- ↑ William Keck: MTV Movie Awards full of pomp, promotion (ang.). USA Today. [dostęp 2008-06-02].
- ↑ Arthur Ochs Sulzberger Jr.: 2008 Teen Choice Awards winners and nominees (ang.). Los Angeles Times. [dostęp 2008-06-17].
- ↑ Casey Seijas.: COMICS TAKE OVER '2008 SCREAM AWARDS' AS NOMINEES ANNOUNCED (ang.). MTV. [dostęp 2008-09-15].
- ↑ Black Reel Awards Of 2008 (ang.). wow.com. [dostęp 2016-09-15].
- ↑ 2008 13th Annual SATELLITE� Awards (ang.). pressacademy.com. [dostęp 2016-11-12].
- ↑ 2009 NOMINEES & WINNERS (ang.). People's Choice Award. [dostęp 2008-06-02].
- ↑ `Doubt' Tops SAG Pack (ang.). CBS News. [dostęp 2008-12-18].
- ↑ Susan King: USC Scripter Award nominations announced (ang.). Los Angeles Times. [dostęp 2009-01-07].
- ↑ Bafta Film Awards 2009: The winners (ang.). BBC News. [dostęp 2009-02-08].
- ↑ Casey Seijas: ‘THE DARK KNIGHT’, ‘IRON MAN’ ROCK THE GRAMMY NOMINATIONS (ang.). MTV. [dostęp 2008-12-04].
- ↑ 13th Annual Excellence in Production Design Awards 2008 Nominees & Winners (ang.). adg.org. [dostęp 2016-11-12]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Costume Designers Guild (ang.). moviecitynews.com. [dostęp 2016-11-12].
- ↑ WINNERS OF THE 6TH ANNUAL IRISH FILM & TELEVISION AWARDS (ang.). ifta.ie. [dostęp 2016-11-12].
- ↑ Iron Man Leads Visual Effects Society Awards Nominations (ang.). gamesradar.com. [dostęp 2009-01-20].
- ↑ 2009 Golden Reel Award Nominees: Feature Films (ang.). mpse.org. [dostęp 2016-11-12].
- ↑ Complete list of Academy Award winners and nominees - CNN.com (ang.). CNN. [dostęp 2015-09-28].
- ↑ Nickelodeon Kids’ Choice Awards 2009 Press Kit | Nominees (ang.). Nickelodeon. [dostęp 2015-09-28].
- ↑ Empire Awards 2009 Best Film (ang.). Empire. [dostęp 2011-11-06].
- ↑ Empire Awards 2009 Best Sci-Fi / Superhero (ang.). Empire. [dostęp 2011-11-06].
- ↑ Empire Awards 2009 Best Actor (ang.). Empire. [dostęp 2011-11-06].
- ↑ 2009 TAURUS WORLD STUNT AWARDS (ang.). Taurus World Stunt Awards. [dostęp 2016-11-12].
- ↑ MTV’S 2009 MOVIE AWARD NOMINATIONS ARE PACKED WITH COMIC BOOK NODS – VOTE NOW! (ang.). MTV. [dostęp 2009-05-04].
- ↑ Marcin Pietrzyk: Pięć statuetek Saturnów dla „Mrocznego rycerza” (pol.). Filmweb. [dostęp 2015-09-28].
- ↑ Marcin Pietrzyk: „Mroczny rycerz” przewodzi nominacjom do Saturnów (pol.). Filmweb. [dostęp 2015-09-28].
- ↑ 2009 Hugo Awards (ang.). World Science Fiction Society. [dostęp 2016-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Marcin Pietrzyk: Jon Favreau już oficjalnie reżyserem „Iron Mana 2” (pol.). Filmweb. [dostęp 2008-07-10].
- ↑ Marcin Pietrzyk: Scenarzysta „Tropic Thunder” pisze „Iron Mana 2” (pol.). Filmweb. [dostęp 2008-07-16].
- ↑ Marvel: IRON MAN 2 WRAPS ON SCHEDULE (ang.). marvel.com. [dostęp 2009-07-18].
- ↑ Marcin Pietrzyk: Samuel L. Jackson powróci w „Iron Man 2” (pol.). Filmweb. [dostęp 2008-10-20].
- ↑ a b Germain Lussier: Marvel's Iron Man 3 Flies Into IMAX 3D (ang.). marvel.com. [dostęp 2013-06-22].
- ↑ Anthony Breznican: Marvel One-Shot: First Look at Ben Kingsley's Mandarin encore in 'All Hail the King' short film -- EXCLUSIVE (ang.). Entertainment Weekly. [dostęp 2014-01-09].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Mike O’Sullivan: Guidebook to the Marvel Cinematic Universe: Marvel's Iron Man. W: Marvel Entertainment [on-line]. 2015. [dostęp 2015-10-29].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Oficjalna anglojęzyczna strona filmu
- Iron Man w bazie IMDb (ang.)
- Iron Man w bazie Filmweb
|
|
- Artykuły na Medal
- Amerykańskie filmy akcji
- Amerykańskie filmy fantastycznonaukowe
- Amerykańskie filmy z 2008 roku
- Filmy o superbohaterach
- Filmy w reżyserii Jona Favreau
- Filmowe adaptacje komiksów Marvela
- Filmy wytwórni Paramount Pictures
- Filmy, których akcja toczy się w Los Angeles
- Marvel Cinematic Universe
- Filmy, których akcja toczy się w Malibu
- Filmy kręcone w Los Angeles
- Filmy fantastyczne z 2008 roku
- Filmy wytwórni Marvel Studios