Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów
| ||
 logo fimu | ||
| Gatunek | fantastyka naukowa akcja | |
| Rok produkcji | 2016 | |
| Data premiery | 12 kwietnia 2016 6 maja 2016 (Polska) | |
| Kraj produkcji | Stany Zjednoczone[1] | |
| Język | angielski | |
| Czas trwania | 147 minut[2] | |
| Reżyseria | Anthony Russo Joe Russo | |
| Scenariusz | Christopher Markus Stephen McFeely | |
| Główne role | Chris Evans Robert Downey Jr. Scarlett Johansson Sebastian Stan Anthony Mackie Don Cheadle Jeremy Renner Chadwick Boseman Paul Bettany Elizabeth Olsen Paul Rudd Emily VanCamp Tom Holland Frank Grillo William Hurt Daniel Brühl | |
| Muzyka | Henry Jackman | |
| Zdjęcia | Trent Opaloch | |
| Scenografia | Owen Paterson | |
| Kostiumy | Judianna Makovsky | |
| Montaż | Jeffrey Ford Matthew Schmidt | |
| Produkcja | Kevin Feige | |
| Wytwórnia | Marvel Studios Walt Disney Pictures | |
| Dystrybucja | Walt Disney Studios Motion Pictures | |
| Budżet | 250 000 000 USD | |
| Przychody brutto | 1 153 304 495 USD | |
| Strona internetowa | ||
| Chronologia Marvel Cinematic Universe | ||||
| Produkcja | ||||
| ||||
| Wydarzenia | ||||
| ||||
| Seria Kapitan Ameryka | ||||
| ||||
Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów (ang. Captain America: Civil War) – amerykański fantastycznonaukowy film akcji na podstawie serii komiksów o superbohaterze o tym samym imieniu wydawnictwa Marvel Comics. Film ten jest inspirowany komiksem Wojna domowa, ale nie jest jego adaptacją. Za reżyserię odpowiadają Anthony i Joe Russo, a za scenariusz Christopher Markus i Stephen McFeely. W głównych rolach występują: Chris Evans, Robert Downey Jr., Scarlett Johansson, Sebastian Stan, Anthony Mackie, Don Cheadle, Jeremy Renner, Chadwick Boseman, Paul Bettany, Elizabeth Olsen, Paul Rudd, Emily VanCamp, Tom Holland, Frank Grillo, William Hurt i Daniel Brühl.
Po wydarzeniach w Avengers: Czas Ultrona, Steve Rogers z nowym zespołem Avengers muszą sobie poradzić z kolejnym międzynarodowym problemem. Władze państw próbują wprowadzić ustawę regulującą działania superbohaterów oraz określenie, kiedy korzystać z pomocy Avengers[3].
Film jest kontynuacją filmów Captain America: Pierwsze starcie i Kapitan Ameryka: Zimowy żołnierz. Początkowo miał być on drugi po Ant-Manie w Fazie III Marvel Cinematic Universe, jednak zdecydowano, że będzie on ją rozpoczynał. Jest to trzynasty film należący do tej franczyzy.
Jego światowa premiera odbyła się 12 kwietnia 2016 roku, natomiast polska miała miejsce 6 maja 2016 roku. Film zarobił 1153 milionów dolarów przy budżecie 250 milionów.
Spis treści
Streszczenie fabuły[edytuj | edytuj kod]
W 1991 roku poddany hipnozie superżołnierz James „Bucky” Barnes zostaje wysłany z bazy Hydry na Syberii do przechwycenia samochodu przewożącego surowicę superżołnierza. Obecnie, rok po pokonaniu Ultrona w Sokovii przez Avengers, Steve Rogers, Natasha Romanoff, Sam Wilson i Wanda Maximoff powstrzymują Brocka Rumlowa przed kradzieżą broni biologicznej z laboratorium w Lagos. Rumlow wysadza się w powietrze, mając nadzieję, że zabije przy tym również Rogersa. Jednak Maximoff dzięki telekinezie podnosi go do góry, powodując eksplozję w powietrzu i niszcząc pobliski budynek, w którym zginęło kilku pracowników humanitarnych z Wakandy.
Sekretarz stanu, Thaddeus Ross informuje Avengers, że Narody Zjednoczone przygotowują się do przyjęcia aktu nazwanego „Porozumienia Sokovii”, które mają na celu utworzenie jednostki ONZ do spraw nadzoru i kontroli nad nimi. Avengers są podzieleni: Tony Stark wspiera nadzór ze względu na jego rolę w stworzeniu Ultrona, co doprowadziło do zniszczenia Sokovii, a Rogers ma większą wiarę w swoje własne wyroki niż rządy. Helmut Zemo odnajduje i zabija jednego z byłych przełożonych Barnesa z Hydry, i kradnie książkę, która zawiera słowa uaktywniające hipnozę Barnesa. Na konferencji ONZ w Wiedniu, podczas której ratyfikowano „Porozumienia”, eksplozja zabija króla Wakandy T’Chakę. Ujęcia z kamer monitoringu wskazują, że sprawcą wybuchu jest Barnes, którego syn T’Chaki, T’Challa, przysięga zabić. Rogers podczas spotkania z Sharon Carter dowiedział się o miejscu pobytu Barnesa i zamiarze władz, aby go zabić. Rogers postanawia ratować Barnesa, który jest jego przyjacielem z dzieciństwa, z którym wspólnie walczył podczas II wojny światowej. Rogers i Wilson odnajdują Barnesa w Bukareszcie i starają się go ochronić przed T’Challą i władzami, jednak cała czwórka, razem z T’Challą zostają zatrzymani.
Zemo, podszywając się pod psychiatrę, dociera do Barnesa i recytuje słowa z książki, czyniąc Barnesa podatnym na kontrolę. Zadaje mu pytania, a następnie nakazuje mu uciekać, aby samemu uciec. Rogers zatrzymuje Barnesa i ukrywa go. Kiedy Barnes odzyskuje świadomość, wyjaśnia mu, że to Zemo zaatakował posiedzenie ONZ w Wiedniu i chciał wiedzieć, gdzie znajduje się baza Hydry na Syberii, w której znajdują się w stanie hibernacji inni „Zimowi żołnierze”. Aby powstrzymać Zemo, Rogers i Wilson rekrutują Maximoff, Clintona Bartona i Scotta Langa. Natomiast Stark, na rozkaz Rossa gromadzi zespół składający się z Romanoff, T’Challi, Jamesa Rhodesa, Visiona i Petera Parkera, aby schwytać renegatów. Na lotnisku w Lipsku między dwoma stronami nawiązuje się walka, w wyniku której Rhodes zostaje sparaliżowany, Maximoff, Barton, Wilson i Lang zostają aresztowani i umieszczeni w podwodnym więzieniu Raft. Romanoff postanawia się ukrywać, bo pozwoliła odlecieć quinjetem Rogersowi i Barnesowi.
Stark odkrywa, że Barnes był wrobiony przez Zemo i przekonuje Wilsona, aby zdradził mu, gdzie jest Rogers. Nie informując Rossa, Stark udaje się na Syberię, gdzie zawiera rozejm z Rogersem i Barnesem. Okazuje się, że Stark był śledzony przez T’Challę oraz że zahibernowani w bazie superżołnierze zostali zabici przez Zemo. Pokazuje im on nagranie, które ujawnia, że samochodem, z którego Barnes przechwycił serum w 1991 roku jechali rodzice Starka, których Barnes zabił. Rozzłoszczony Stark rozpoczyna walkę z Rogersem i Barnesem. Po długiej walce Rogers ostatecznie obezwładnia Starka i odchodzi z rannym Barnesem pozostawiając tarczę. Zemo zadowolony, że pomścił śmierć swojej rodziny, która zginęła w Sokovii w wyniku działań Avengers, postanawia popełnić samobójstwo. Jednak zostaje powstrzymany przez T’Challę i oddany władzom.
Później Stark konstruuje specjalny egzoszkielet dla Rhodesa, który umożliwia mu chodzenie, ignoruje wezwanie generała Rossa, który chce, aby podjął interwencję w więzieniu Raft a Rogers uwalnia stamtąd swoich sojuszników. W scenie między napisami, Barnes i Rogers otrzymują azyl w Wakandzie. Barnes decyduje się na ponowną hibernację, do czasu, kiedy zostanie odnalezione lekarstwo na działanie hipnozy Hydry. W scenie po napisach, Parker bawi się nowym gadżetem, który dostał od Starka[4].
Obsada[edytuj | edytuj kod]
| Postać | Aktor / aktorka | Polski dubbing[5] |
|---|---|---|
| Steve Rogers / Kapitan Ameryka | Chris Evans[6] | Paweł Ciołkosz |
| Należący do Avengers lider frakcji sprzeciwiającej się regulacjom[7]. Weteran II wojny światowej, który został poddany działaniu serum superżołnierza. Spędził kilkadziesiąt lat w letargu zamrożony w lodowcu i został z niego przebudzony w latach współczesnych. | ||
| Tony Stark / Iron Man | Robert Downey Jr.[6] | Mariusz Bonaszewski |
| Stark należy do Avengers, jest liderem frakcji popierającej regulacje[7]. Jest geniuszem, miliarderem, filantropem i playboyem, posługującym się bojowymi pancerzami wspomaganymi jako Iron Man. | ||
| Natasha Romanoff / Czarna Wdowa | Scarlett Johansson[8] | Wiktoria Gorodeckaja |
| Należąca do Avengers, stoi po stronie frakcji popierającej regulacje, którą dowodzi Stark[7]. Wcześniej była agentką T.A.R.C.Z.Y. i pracowała jako wysoce wyszkolony szpieg. | ||
| James „Bucky” Barnes / Zimowy Żołnierz | Sebastian Stan[9] | Marcin Hycnar |
| Były zabójca, który stoi po stronie frakcji przeciwnej regulacjom, której liderem jest Rogers[7]. W czasach II wojny światowej był najlepszym przyjacielem Rogersa, który rzekomo poniósł śmierć. Został jednak poddany ulepszeniom i praniu mózgu przez Hydrę i przeszkolony na zabójcę. | ||
| Sam Wilson / Falcon | Anthony Mackie[10] | Mateusz Damięcki |
| Członek Avengers przeciwny regulacjom. Weteran sił powietrznych, który został przeszkolony do walki w powietrzu przy użyciu specjalnych skrzydeł. Wilson jest korzysta z drona o nazwie Redwing. | ||
| James „Rhodey” Rhodes / War Machine | Don Cheadle[3] | Tomasz Sapryk |
| Avenger, który staje po stronie frakcji popierającej regulacje, której liderem jest Stark[7]. Oficer sił powietrznych armii USA wyposażony w zbroję War Machine. | ||
| Clint Barton / Hawkeye | Jeremy Renner[11] | Marcin Przybylski |
| Były Avenger, który staje po stronie frakcji przeciwnej regulacjom, której liderem jest Rogers[7]. Jest mistrzem w łucznictwie, wcześniej współpracował z T.A.R.C.Z.Ą.. | ||
| T’Challa / Czarna Pantera | Chadwick Boseman[6] | Kamil Kula |
| Książę afrykańskiego plemienia Wakanda, który staje po stronie frakcji popierającej regulacje, której liderem jest Stark[7]. | ||
| Vision | Paul Bettany[3] | Grzegorz Kwiecień |
| Avenger, który staje po stronie frakcji popierającej regulacje, której liderem jest Stark[7]. Jest androidem, który powstał przy użyciu sztucznej inteligencji J.A.R.V.I.S.-a i Kamienia Umysłu. | ||
| Wanda Maximoff / Scarlet Witch | Elizabeth Olsen[12] | Lidia Sadowa |
| Członkini grupy Avengers, która staje po stronie frakcji przeciwnej regulacjom, której liderem jest Rogers. Pochodzi Sokovii, kraju położonego we wschodniej Europie. Potrafi posługiwać się magią, posiada też umiejętności hipnozy i telekinezy. | ||
| Scott Lang / Ant-Man | Paul Rudd[3] | Piotr Adamczyk |
| Były złodziej, który staje po stronie frakcji przeciwnej regulacjom, której liderem jest Rogers[7]. Posługuje się kombinezonem, dzięki któremu może się pomniejszyć jak i powiększyć. | ||
| Sharon Carter | Emily VanCamp[13] | Agnieszka Więdłocha |
| Była agentka T.A.R.C.Z.Y., która staje po stronie frakcji przeciwnej regulacjom, której liderem jest Rogers[7]. | ||
| Peter Parker / Spider-Man | Tom Holland[14] | Jakub Gawlik |
| Nastolatek, który posiada pajęcze zdolności w wyniku ugryzienia przez genetycznie zmodyfikowanego pająka, który staje po stronie frakcji popierającej regulacje, której liderem jest Stark[15]. | ||
| Brock Rumlow / Crossbones | Frank Grillo[16] | Przemysław Sadowski |
| Były dowódca T.A.R.C.Z.Y., kierujący jednostką antyterrorystyczną S.T.R.I.K.E., który okazał się być agentem Hydry. | ||
| Thaddeus „Thunderbolt” Ross | William Hurt[3] | Mariusz Benoit |
| Sekretarz stanu Stanów Zjednoczonych i były generał armii amerykańskiej, którego celem było pojmanie Hulka. | ||
| Helmut Zemo | Daniel Brühl[10][17] | Paweł Domagała |
| Terrorysta z Sokovii, który ma obsesję na punkcie pokonania Avengersów. | ||
(Steve Rogers / Kapitan Ameryka)
.jpg)
(Tony Stark / Iron Man)
.jpg)
(Natasha Romanoff / Czarna Wdowa)
.jpg)
(James „Bucky” Barnes / Zimowy Żołnierz)
(Sam Wilson / Falcon)
.jpg)
(James „Rhodey” Rhodes / War Machine)
(Clint Barton / Hawkeye)
(T'Challa / Czarna Pantera)
(Vision)
.jpg)
(Wanda Maximoff / Scarlet Witch)
.jpg)
(Scott Lang / Ant-Man)
(Sharon Carter)
(Peter Parker / Spider-Man)
(Brock Rumlow / Crossbones)
_crop.jpg)
(Thaddeus „Thunderbolt” Ross)
(Helmut Zemo)
W filmie występują również: John Slattery, który powtórzy rolę Howarda Starka, ojca Tony’ego Starka; Kerry Condon, która powtórzy rolę F.R.I.D.A.Y., komputerowej sztucznej inteligencji stworzona przez Starka, która zarządza jego posiadłością i zbrojami; Martin Freeman jako Everett K. Ross, który jest członkiem organizacji antyterrorystycznej; John Kani jako T’Chaka, władca Wakandy i ojciec T’Challi; Alfre Woodard jako Miriam Sharpe, matka amerykańskiego obywatela, który zginął podczas bitwy o Sokovię; Marisa Tomei jako May Parker, ciocia Petera Parkera, Hope Davis jako Maria Stark, matka Tony’ego oraz Gene Farber jako Vasily Karpov, sowiecki żołnierz Hydry[18][19][20][21][22][23][24][25][26]. W produkcji pojawił się również Stan Lee, twórca komiksów Marvel Comics w roli cameo jako kurier[27].
Produkcja[edytuj | edytuj kod]
Rozwój projektu[edytuj | edytuj kod]
W marcu 2014 roku zostało potwierdzone, że bracia Anthony Russo i Joe Russo powrócą na stanowisko reżysera trzeciej części serii, oraz że ponownie w tytułową rolę wcieli się Chris Evans, Kevin Feige będzie producentem filmu, a za scenariusz odpowiadać będą Christopher Markus i Stephen McFeely. Prace nad scenariuszem rozpoczęły się pod koniec 2013 roku[28].
W kwietniu 2014 roku studio ogłosiło datę światowej premiery filmu na 6 marca 2016 roku. Początkowo miał być to drugi film, po Ant-Manie w Fazie III Marvel Cinematic Universe, jednak zdecydowano, że będzie on ją rozpoczynał. Podczas MarvelEvent, które odbyło się 28 października 2014, gdzie przedstawiono skład filmów III Fazy MCU ujawniono podtytuł filmu. Również podczas MarvelEvent ujawniono pełen tytuł filmu: Captain America: Civil War[6]..
Casting[edytuj | edytuj kod]
W październiku 2014 roku, potwierdzono, że Robert Downey Jr. powróci w roli Tony’ego Straka / Iron Mana. Kevin Feige zapowiedział również, że w tym filmie po raz pierwszy w kostiumie zobaczymy T’Challa / Black Panthera, w którego wcieli się Chadwick Boseman[6]. Na przełomie października i listopada 2014 roku został również potwierdzony powrót Sebastiana Stana w roli Bucky'ego i Anthony’ego Mackie'ego jako Falcona[9][10]. W listopadzie 2014 roku ogłoszono, że do obsady dołączył Daniel Brühl oraz w wywiadzie Frank Grillo potwierdził swój udział w filmie ponownie jako Brock Rumlow / Crossbones[10][16]. W styczniu 2015 roku, bracia Russo potwierdzili, że Scarlett Johansson powróci jako Czarna Wdowa[8]. W marcu 2015 roku potwierdzono, że Jeremy Renner powróci jako Clint Barton / Hawkeye[11]. W kwietniu 2015 roku Elizabeth Olsen potwierdziła, że powróci w filmie jako Scarlet Witch, a Brühl ujawnił, że zagra Barona Zemo[12][17]. W maju 2015 roku poinformowano, że do obsady dołączył Martin Freeman w nieznanej roli[20]. W tym samym miesiącu potwierdzono powrót z poprzednich filmów: Emily VanCamp jako Sharon Carter, Paul Bettany jako Vision, Don Cheadle jako War Machine, Paul Rudd jako Ant-Man i William Hurt jako generał Ross[3][13].
W lutym 2015 roku zostało potwierdzone, że w filmie zostanie przedstawiony nowy Spider-Man, który otrzyma swój solowy film dzięki współpracy Marvel Studios z Sony Pictures w 2017 roku[29]. Kevin Feige w kwietniu 2015 roku potwierdził, że filmie pojawi się nastoletni, chodzący do liceum, Peter Parker / Spider-Man[30]. W tym samym miesiącu portal The Wrap ujawnił listę aktorów branych pod uwagę do tej roli, są to: Nat Wolff, Asa Butterfield, Tom Holland, Timothée Chalamet i Liam James[31]. Pod koniec maja Butterfield, Holland, Judah Lewis, Matthew Lintz, Charlie Plummer i Charlie Rowe wzięli udział w zdjęciach próbnych do roli Petera Parkera pod okiem braci Russos, Feige'a i Amy Pascal[32]. W czerwcu 2015 roku poinformowano, że rolę Parkera otrzymał Tom Holland[14].
W lutym 2016 roku ujawniono, że Freeman zagra Everetta K. Rossa[21]. Na początku kwietnia 2016 roku poinformowano, że filmie wystąpi Alfre Woodard, aktorka w poprzednim roku otrzymała również angaż do serialu Marvel’s Luke Cage jako Mariah Dillard. Informacja ta wzbudziła nadzieje na powiązanie filmów z serialami Netfliksa[24]. Jednak kilka dni później scenarzyści filmu Markus i McFeely poinformowali, że aktorka zagra inną rolę, jako Miriam Sharpe[24]. W tym samym miesiącu poinformowano, że w filmie wystąpią Marisa Tomei jako May Parker, John Slattery i Hope Davis jako Howard i Maria Stark[22][23][25].
Zdjęcia i postprodukcja[edytuj | edytuj kod]
Zdjęcia do filmu rozpoczęły się w kwietniu 2015 roku w Atlancie. W sierpniu 2015 roku zdjęcia przeniosły się do Niemiec, gdzie film był kręcony w Berlinie i w Lipsku[33][34]. Część zdjęć było kręconych również w Puerto Rico i na Islandii[3][35]. Zdjęcia zostały zakończone pod koniec sierpnia 2015 roku[36]. Za zdjęcia do filmu odpowiadał Trent Opaloch, za scenografię Owen Paterson, a za kostiumy Judianna Makovsky[3]. Film był kręcony za pomocą kamer w technologii IMAX[37]. Dokrętki do filmu odbyły się w drugiej połowie stycznia 2016 roku[38]. Za montaż odpowiadali Jeffrey Ford i Matthew Schmidt[39]. Za efekty specjalne odpowiadał Huseyin Caner, a zajmowały się nimi między innymi studia produkcyjne: Industrial Light & Magic, Lola VFX, Method Studios, Luma Pictures, Dneg, Image Engine, Trixter, Cinesite i The Third Floor[40][41]. Bracia Russo poinformowali 4 kwietnia 2016 roku, że prace nad filmem zostały zakończone[42].
Muzyka[edytuj | edytuj kod]
Henry Jackman, który pracował przy Kapitan Ameryka: Zimowy żołnierz, skomponował również muzykę do trzeciej części[43]. Ścieżka dźwiękowa została wydana 6 maja 2016 roku nakładem Hollywood Records[44][45].
| ||||||||
| Nr | Tytuł utworu | Autor | Długość | |||||
| 1. | „Siberian Overture” | Henry Jackman | 2:56 | |||||
| 2. | „Lagos” | Henry Jackman | 2:10 | |||||
| 3. | „Consequences” | Henry Jackman | 2:22 | |||||
| 4. | „Ancestral Cal” | Henry Jackman | 2:37 | |||||
| 5. | „Zemo” | Henry Jackman | 3:09 | |||||
| 6. | „The Tunnel” | Henry Jackman | 3:51 | |||||
| 7. | „Celestial Bodies” | Henry Jackman | 1:44 | |||||
| 8. | „Boot Up” | Henry Jackman | 5:16 | |||||
| 9. | „A New Recruit” | Henry Jackman | 1:47 | |||||
| 10. | „Stepping Up” | Henry Jackman | 1:59 | |||||
| 11. | „Standoff” | Henry Jackman | 4:01 | |||||
| 12. | „Civil War” | Henry Jackman | 4:26 | |||||
| 13. | „Larger Than Life” | Henry Jackman | 3:40 | |||||
| 14. | „Catastrophe” | Henry Jackman | 2:36 | |||||
| 15. | „Revealed” | Henry Jackman | 5:38 | |||||
| 16. | „Making Amends” | Henry Jackman | 1:34 | |||||
| 17. | „Fracture” | Henry Jackman | 4:00 | |||||
| 18. | „Clash” | Henry Jackman | 3:54 | |||||
| 19. | „Closure” | Henry Jackman | 5:32 | |||||
| 20. | „Cap's Promise” | Henry Jackman | 3:46 | |||||
| 21. | „Adagio” | Henry Jackman | 2:18 | |||||
| 1:09:16 | ||||||||
Promocja[edytuj | edytuj kod]
15 sierpnia 2015 roku Kevin Feige, Chris Evans i Anthony Mackie pojawili się podczas Disney D23 Expo, gdzie zaprezentowano fragmenty filmu[46].
24 listopada 2015 roku został zaprezentowany pierwszy zwiastun filmu podczas programu „Jimmy Kimmel Live!”, którego gośćmi byli Chris Evans i Robert Downey Jr.[47].
4 lutego 2016 roku Marvel wypuścił własną wersję #FriendsDay na Facebooku[48]. 7 lutego tego samego roku zaprezentowano teaser podczas 50. Super Bowl[49]. Między 7 a 10 marca 2016 roku studio wypuściło plakaty z drużyną Kapitana Ameryki oraz z drużyną Iron Mana oraz zaprezentowało ostateczny zwiastun filmu[7][50].
Również w marcu Marvel razem z National Academy of Sciences, Dolby Laboratories, Broadcom i Synchrony Bank ogłosili konkurs „Girls Reforming the Future Challenge” skierowany do dziewcząt w wieku 15–18 lat, zajmującymi się naukami ścisłymi, gdzie pięcioro z nich otrzyma między innymi wejściówki na światową premierę w Dolby Theatre oraz wycieczkę po Walt Disney Studios, a główną nagrodą jest staż w Marvel Studios[51].
Studio nawiązało współpracę z partnerami promocyjnymi: Hasbro, Lego, Funko, Hot Wheels, Rubies, Mad Engine, C-Life, Jay Franco, Global Brand Group, Kellogg’s, Hallmark, American Greetings i Coca-Cola[52][53].
.jpg)
- Komiksy powiązane
Między 15 grudnia 2015, a 27 stycznia 2016 roku Marvel Comics wydało zbiorczo adaptacje filmów Iron Man 3 i Kapitan Ameryka: Zimowy żołnierz zatytułowane Marvel’s Captain America: Civil War Prelude ze scenariuszem Willa Corony Pilgrima i rysunkami Szymona Kudranskiego[54][55]. Natomiast 10 lutego 2016 roku komiks powiązany Marvel’s Captain America: Civil War Prelude Infinite Comic, za którego scenariusz odpowiada Will Corona Pilgrim[56].
Na przełomie marca i kwietnia 2017 roku Marvel Comics wydano dwuzeszytowy komiks Spider-Man: Homecoming Prelude, który jest adaptacją filmu Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów[57]. Za scenariusz odpowiada Will Corona Pilgrim, a za rysunki Todd Nauck[58].
- Książka / Przewodnik
25 stycznia 2017 roku został wydany Guidebook to the Marvel Cinematic Universe: Marvel’s Captain America: Civil War, który zawiera fakty dotyczące filmu, porównania do komiksów oraz informacje produkcyjne[59]. Fizycznie przewodnik zostanie wydany 26 grudnia 2017 roku w publikacji zbiorczej Marvel Cinematic Universe Guidebook: The Good, The Bad, The Guardians[60].
- WHiH NewsFront with Christine Everhart
22 kwietnia 2016 roku za pośrednictwem portalu YouTube pokazano fikcyjny program informacyjny „NewsFront with Christine Everhart” na stworzonym na podstawie fikcyjnej stacji telewizyjnej WHIH, która pojawia się w produkcjach Marvel Cinematic Universe przez Marvel Studios oraz Google, gdzie Leslie Bibb powraca do roli Christine Everhart z filmów Iron Man i Iron Man 2, gdzie wspierana jest przez Ala Madrigala, który wciela się ww politycznego korespondenta Willa Adamsa[61]. Kolejne materiały pojawiły się 26 i 28 kwietnia oraz dwa kolejne, 3 maja. W materiałach tych są dyskusje prowadzone przez Everhart i Adamsa na temat odpowiedzialności Avengerów oraz ich kontroli, sonda uliczna na ten temat, wywiad z prezydenta Matthew Ellisem i relacja z ataku w Lagos[62][63][64].
Premiera i wydanie[edytuj | edytuj kod]
Światowa premiera odbyła się 12 kwietnia 2016 roku w Dolby Theatre w Los Angeles, natomiast europejska 26 kwietnia tego samego roku w Londynie w Westfield London[51][65]. Podczas obu wydarzeń uczestniczyła obsada i produkcja filmu oraz zaproszeni specjalni goście. Premierom tym towarzyszył czerwony dywan oraz szereg konferencji prasowych. Film został zaprezentowany podczas CinemaCon w Las Vegas 13 kwietnia 2016 roku[66][67].
Dla szerszej publiczności film zadebiutował 27 kwietnia 2016 roku we Francji, w Belgii, w Luksemburgu i na Filipinach[68]. Polska i amerykańska premiera miała miejsce 6 maja 2016 roku[69].
Film został wydany w wersji cyfrowej 2 września 2016 roku, a 13 września na DVD i Blu-ray w USA[70]. W Polsce został wydany 20 września tego samego roku[1].
Odbiór filmu[edytuj | edytuj kod]
Box office[edytuj | edytuj kod]
Film, mając budżet wynoszący 250 milionów dolarów[71], zarobił w weekend otwarcia na Świecie ponad 200 milionów dolarów[72].
W Stanach Zjednoczonych i Kanadzie film podczas weekendu otwarcia zarobił prawie 180 milionów dolarów, a wsumie zarobił ponad 408 milionów, a na świecie osiągnął wynik ponad 1,15 miliarda dolarów[71].
W Polsce podczas weekendu otwarcia film obejrzało 167 tysiące osób, co dało kwotę 893 tysięcy dolarów[71][73]. W Polsce film zarobił w sumie prawie 2,7 miliona dolarów[71].
Krytyka w mediach[edytuj | edytuj kod]
W serwisie Rotten Tomatoes krytycy przyznali wynik 90% ze średnią ocen 7,6/10[74]. Na portalu Metacritic film dostał od krytyków 75 punktów na 100[75]. Natomiast według serwisu CinemaScore publiczność przyznała mu ocenę A w skali od F do A+[76].
Dave White z The Wrap napisał: „Film zachowuje równowagę oferując widzom poważną i mądrą rozrywkę z jednoczesnym zachowaniem frajdy i zabawy.”[77]. Jim Vejvoda z IGN stwierdził, że: „Kapitan Ameryka: Wojna Bohaterów jest filmem przyjemnym, jednak kulejącym w porównaniu do produkcji Kapitan Ameryka: Zimowy Żołnierz i Avengers: Czas Ultrona. Nie jest nawet częściowo tak mocny lub trzymający w napięciu jak Zimowy Żołnierz, lecz radzi sobie lepiej niż Czas Ultrona w żonglowaniu tyloma różnymi postaciami.”[78]. Brian Truitt z USA Today napisał: „Łatwiej powiedzieć, czego w Kapitanie Ameryce: Wojnie bohaterów nie ma. Najnowszy film Marvela zawiera śmierci, wątpliwości, tworzące się i rozpadające sojusze, dwóch gości z ksywkami wziętymi od robaków, pocałunek, oraz najlepszą walkę superbohaterów, jaką nakręcono. (...) Wojna bohaterów jest najbardziej epickim filmem z serii Avengers, mimo że to nie kolejna część Avengers.”[79]. Natomiast Justin Chang z Variety: „To rzadki przypadek, jeśli chodzi o sequele Marvela, gdy kolejną część nie ogląda się jak kontynuację, ale kulminację. (...) Bracia Russo pokazują akcję z wielką pewnością i imponującym zróżnicowaniem, pierwsze sceny nakręcono z intensywnością rodem z Bourne’a, w opozycji do późniejszych, bardziej klasycznych starć. Co imponuje, film faktycznie jest zainteresowany kwestiami, które porusza, takimi jak wolność czy odpowiedzialność, heroizm czy samowolka oraz co to wszystko mówi o jednostkach, które się tych czynów dopuszczają.”[80].
Jakub Popielecki z portalu Filmweb napisał: „Bracia Russo po raz kolejny dowodzą, że w temacie piorących się po gębach nadludzi nie mają sobie równych. I choć pożyczona ze współczesnego kina akcji roztrzęsiona kamera i szarpany montaż zazwyczaj stanowią kulę u nogi gatunku – tutaj działają doskonale.”[81]. Łukasz Radomski z serwisu NaEkranie.pl stwierdził: „Jest dobrze. Jest bardzo dobrze. Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów to jeden z najpoważniejszych i najmroczniejszych filmów Marvela; jest pod tym względem udoskonaloną wersją Zimowego Żołnierza, a trudno o lepszą rekomendację. Udowadnia też, że dobrze opowiedziana historia konfliktu jest więcej warta niż mroczne filtry i nawalanka.”[82]. Bartosz Czartoryski z serwisu Onet.pl napisał, że: „Magiczna receptura Marvel Studios nadal nie straciła nic ze swojej mocy. „Kapitan Ameryka: wojna bohaterów” to bodaj najbardziej kompletny z dotychczasowych odcinków niekończącej się – bo na to się zanosi – kinowej sagi.”[83]. Natomiast Marcin Zwierzchowski z tygodnika Polityka stwierdził: „Trzynasty film w Kinowym Uniwersum Marvela nie przyniósł twórcom pecha. „Wojna bohaterów” to jedna z najlepszych odsłon tej komiksowej serii i przykład doskonałej rzemieślniczej pracy.”[84].
Nagrody i nominacje[edytuj | edytuj kod]
| Rok | Ceremonia | Kategoria | Nominowani | Rezultat | Przypis |
|---|---|---|---|---|---|
| 2016 | Teen Choice Awards | Ulubiony film fantasy / science-fiction | Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów | Wygrana | [85][86] |
| Ulubiona aktorka w filmie science-fiction / fantasy | Scarlett Johansson | Nominacja | |||
| Ulubiony aktor w filmie science-fiction / fantasy | Chris Evans | Wygrana | |||
| Robert Downey Jr. | Nominacja | ||||
| Ulubiona postać kradnąca sceny | Chadwick Boseman | Nominacja | |||
| Tom Holland | Nominacja | ||||
| Ulubiona chemia filmowa | Robert Downey Jr., Scarlett Johansson, Don Cheadle, Paul Bettany i Chadwick Boseman | Nominacja | |||
| Chris Evans, Sebastian Stan, Anthony Mackie, Elizabeth Olsen i Jeremy Renner | Nominacja | ||||
| Ulubiony pocałunek | Chris Evans i Emily VanCamp | Nominacja | |||
| Ulubiony czarny charakter | Daniel Brühl | Nominacja | |||
| Critics Choice Awards | Najlepszy film akcji | Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów | Nominacja | [87] | |
| Najlepszy aktor w filmie akcji | Chris Evans | Nominacja | |||
| Najlepsza aktorka w filmie akcji | Scarlett Johansson | Nominacja | |||
| 2017 | People’s Choice Awards | Ulubiony film | Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów | Nominacja | [88] |
| Ulubiony film akcji | Nominacja | ||||
| Ulubiona aktorka | Scarlett Johansson | Nominacja | |||
| Ulubiona aktorka w filmie akcji | Nominacja | ||||
| Ulubiony aktor | Robert Downey Jr. | Nominacja | |||
| Ulubiony aktor w filmie akcji | Wygrana | ||||
| Chris Evans | Nominacja | ||||
| Annie Awards | Animacja postaci w filmie / serialu aktorskim | Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów | Nominacja | [89] | |
| Screen Actors Guild Awards | Najlepszy występ kaskaderski w filmie | Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów | Nominacja | [90] | |
| Nickelodeon Kids’ Choice Awards | Ulubiony film | Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów | Nominacja | [91] | |
| Ulubiony aktor filmowy | Robert Downey Jr. | Nominacja | |||
| Chris Evans | Nominacja | ||||
| Ulubiona aktorka filmowa | Scarlett Johansson | Nominacja | |||
| Ulubiony buttkicker | Chris Evans | Wygrana | |||
| Scarlett Johansson | Nominacja | ||||
| Ulubieni frenemies | Robert Downey Jr. i Chris Evans | Nominacja | |||
| Ulubiona drużyna | Chris Evans, Robert Downey Jr., Scarlett Johansson, Sebastian Stan, Anthony Mackie, Don Cheadle, Jeremy Renner, Chadwick Boseman | Nominacja | |||
| Empire Awards | Najlepszy męski debiut | Tom Holland | Nominacja | [92] | |
| Najlepszy thriller | Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów | Nominacja | |||
| Najlepsze kostiumy | Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów | Nominacja | |||
| Najlepsze efekty specjalne | Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów | Nominacja | |||
| Saturn Awards | Najlepsza adaptacja komiksu | Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów | Nominacja | [93] | |
| Najlepsza reżyseria | Joe Russo i Anthony Russo | Nominacja | |||
| Najlepszy aktor | Chris Evans | Nominacja | |||
| Najlepszy aktor drugoplanowy | Chadwick Boseman | Nominacja | |||
| Najlepsza aktorka drugoplanowa | Scarlett Johansson | Nominacja | |||
| Najlepszy występ młodego aktora | Tom Holland | Wygrana | |||
| Najlepszy montaż | Jeffrey Ford i Matthew Schmidt | Nominacja | |||
| Najlepsza scenografia | Owen Paterson | Nominacja |
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Seriale na podstawie komiksów Marvela
- Marvel One-Shots
- Komiksy powiązane z Marvel Cinematic Universe
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów (BD) (pol.). galapagos.com.pl. [dostęp 2016-08-16].
- ↑ Graeme McMillan: 'Captain America: Civil War' Will Be the Longest Marvel Studios Film to Date (ang.). The Hollywood Reporter. [dostęp 2016-03-09].
- ↑ a b c d e f g h Marvel: Marvel Studios Begins Production on Marvel’s 'Captain America: Civil War' (ang.). marvel.com. [dostęp 2015-05-07].
- ↑ O’Sullivan ↓.
- ↑ Jacek Stankiewicz: „Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów” – obsada dubbingu (pol.). polski-dubbing.pl, 2016-05-06. [dostęp 2016-05-06].
- ↑ a b c d e Marcin Pietrzyk: Oto pełna Faza Trzecia kinowego uniwersum Marvela (pol.). Filmweb. [dostęp 2014-10-29].
- ↑ a b c d e f g h i j k Scott Mendelson: Still No Spider-Man In 'Captain America: Civil War' Posters (ang.). Forbes. [dostęp 2016-03-08].
- ↑ a b Dominik Nowicki: Wiadomości: Bracia Russo Captain America: Civil War (pol.). Avalon. [dostęp 2015-01-15].
- ↑ a b Mike Fleming Jr: Sebastian Stan Joins ‘The Martian’ And ‘Ricki And The Flash’ (ang.). Deadline. [dostęp 2014-10-24].
- ↑ a b c d Mike Fleming Jr: Daniel Bruhl To Play Villain In ‘Captain America: Civil War’ (ang.). Deadline. [dostęp 2014-11-14].
- ↑ a b Łukasz Muszyński: Hawkeye na wojnie domowej z Kapitanem Ameryką (pol.). filmweb.pl. [dostęp 2015-03-07].
- ↑ a b Joshua Nealey: Elizabeth Olsen confirms she’ll be in ‘Captain America: Civil War (ang.). Hypable. [dostęp 2015-04-22].
- ↑ a b Łukasz Muszyński: Agentka 13 na wojnie domowej z Kapitanem Ameryką (pol.). Filmweb. [dostęp 2015-05-07].
- ↑ a b Marvel: Sony Pictures and Marvel Studios Find Their 'Spider-Man' Star and Director (ang.). marvel.com. [dostęp 2015-06-23].
- ↑ Ross Miller: Spider-Man makes first appearance in new Captain America: Civil War trailer (ang.). The Verge. [dostęp 2016-03-10].
- ↑ a b Samantha Highfill: Frank Grillo talks Crossbones' return in 'Captain America: Civil War' (ang.). Entertainment Weekly. [dostęp 2014-11-24].
- ↑ a b Simon Brew: Captain America: Civil War - Daniel Bruhl confirms role (ang.). Den of Geek. [dostęp 2015-04-27].
- ↑ Robbie Collin: Captain America: Civil War is Marvel’s best film so far - review (ang.). The Telegraph. [dostęp 2016-04-20].
- ↑ Every Captain America: Civil War Character From Marvel Comics Confirmed so Far (ang.). GameSpot.com. [dostęp 2016-04-24].
- ↑ a b Marc Strom: Martin Freeman Joins Marvel’s 'Captain America: Civil War' (ang.). marvel.com. [dostęp 2015-05-05].
- ↑ a b Phil De Semlyen: Martin Freeman’s Captain America: Civil War character revealed (ang.). Empire. [dostęp 2016-02-22].
- ↑ a b Rebecca Ford: CinemaCon: 'Spider-Man Homecoming' Set as Official Title by Sony (ang.). The Hollywood Reporter. [dostęp 2016-04-12].
- ↑ a b Charmaine Montes: 'Captain America: Civil War' Update: Spider-Man Not Playing Cameo Role, New Character Revealed (ang.). Christian Post. [dostęp 2016-04-14].
- ↑ a b c Mike Sampson: Here’s Who Alfre Woodard Plays in ‘Captain America: Civil War’ (ang.). Screen Crush. [dostęp 2016-04-07].
- ↑ a b Sheri Linden: 'Captain America: Civil War': Film Review (ang.). The Hollywood Reporter. [dostęp 2016-04-13].
- ↑ Katie Granger: The Most Important Captain America: Civil War Character You Haven't Heard About Yet (ang.). Movie Pilot. [dostęp 2015-11-01]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Joe: Stan Lee Has Filmed His Captain America: Civil War Cameo (ang.). ComicBook. [dostęp 2015-05-31].
- ↑ Marcin Pietrzyk: Autorzy „Zimowego żołnierza” nakręcą też trzecią część „Kapitana Ameryki” (pol.). Filmweb. [dostęp 2014-01-29].
- ↑ Sean O’Connell: Spider-Man Will Make His Marvel Debut In This Phase 3 Movie (ang.). Cinema Blend. [dostęp 2015-02-11].
- ↑ Adam Chitwood: SPIDER-MAN: Kevin Feige Confirms Peter Parker; Talks High School Spidey (ang.). Collider. [dostęp 2015-04-11].
- ↑ Jeff Sneider: ‘Spider-Man’ Shortlist Includes ‘Paper Towns’ Star Nat Wolff, ‘Hugo’s’ Asa Butterfield (Exclusive) (ang.). The Wrap. [dostęp 2015-04-22].
- ↑ Borys Kit: Spider-Man Hopefuls Screen-Test in Atlanta as Marvel Decision Nears (Exclusive) (ang.). The Hollywood Reporter. [dostęp 2015-05-30].
- ↑ Emily Hawett: Chris Evans spotted filming Captain America: Civil War at desolate Olympic Stadium in Berlin (ang.). Daily Mail. [dostęp 2015-08-09].
- ↑ Doreen Beilke: „CAPTAIN AMERICA“-DREH MIT CHRIS EVANS UND DANIEL BRÜHL AM FLUGHAFEN Hollywood in Leipzig gelandet (niem.). Bild. [dostęp 2015-08-14].
- ↑ Ryan Ingram: MACKIE REVEALS „CAPTAIN AMERICA 3: CIVIL WAR” FILMING LOCATIONS (ang.). Comic Book Resources. [dostęp 2015-01-10].
- ↑ Jacek Popielecki: Koniec zdjęć do „Captain America: Civil War” (pol.). Filmweb. [dostęp 2015-08-23].
- ↑ Brent Lang: ‘Captain America: Civil War’ First to Use New Imax/Arri 2D Camera (EXCLUSIVE) (ang.). Variety. [dostęp 2015-04-13].
- ↑ Devin Feraci: CAPTAIN AMERICA: CIVIL WAR Is Testing Through The Roof (ang.). BirthMoviesDeath.com. [dostęp 2016-01-29].
- ↑ Peter Caranicas: Below the Line Bookings & Signings (ang.). Variety. [dostęp 2015-01-30].
- ↑ Marvel unleashes first 'Captain America: Civil War' trailer (ang.). animationxpress.com. [dostęp 2015-11-25].
- ↑ Mike Seymour: Captain America: a very civil war (ang.). FX Guide. [dostęp 2016-05-24].
- ↑ The Russo Brothers: zakończenie prac nad filmem, TheRussoBrothersOfficial (ang.). Facebook. [dostęp 2016-04-06].
- ↑ Russ Burlingame: Exclusive: Captain America 3 Directors Talk Villains And Who Is Returning (ang.). ComicBook. [dostęp 2014-08-25].
- ↑ Hollywood Records to Release ‘Captain America: Civil War’ Soundtrack (ang.). Film Music Reporter. [dostęp 2016-03-12].
- ↑ ‘Captain America: Civil War’ Soundtrack Details (ang.). Film Music Reporter. [dostęp 2016-04-24].
- ↑ Marcin Pietrzyk: D23: Wszystkie nowości z kinowego uniwersum Marvela (pol.). Filmweb. [dostęp 2015-08-16].
- ↑ Marc Storm: The Battle Begins in First Trailer For Marvel’s 'Captain America: Civil War' (ang.). marvel.com. [dostęp 2015-11-24].
- ↑ Jennifer Konerman: Captain America Celebrates Facebook's #FriendsDay (ang.). The Hollywood Reporter. [dostęp 2016-02-04].
- ↑ Dave McNary: ‘Captain America: Civil War’ Super Bowl Trailer Dominates Social Media (ang.). Variety. [dostęp 2016-02-09].
- ↑ Jim Vejvoda: CAPTAIN AMERICA: CIVIL WAR TEASES SECOND TRAILER (ang.). IGN. [dostęp 2016-03-09].
- ↑ a b Brian Truitt: Exclusive: Marvel launches program for girl scientists (ang.). USA Today. [dostęp 2016-03-13].
- ↑ Dave McNary: Marvel Unveils ‘Captain America: Civil War’ Licensees (EXCLUSIVE) (ang.). Variety. [dostęp 2015-06-10].
- ↑ E.J. Schultz: The Strategy Behind Coke's Marvel Super Bowl Ad (ang.). Ad Age. [dostęp 2016-02-07].
- ↑ Marvel: MARVEL'S CAPTAIN AMERICA: CIVIL WAR PRELUDE (2015) #1 (ang.). marvel.com. [dostęp 2015-12-15].
- ↑ Marvel: MARVEL'S CAPTAIN AMERICA: CIVIL WAR PRELUDE (2015) #3 (ang.). marvel.com. [dostęp 2016-01-06].
- ↑ Marvel: MARVEL'S CAPTAIN AMERICA: CIVIL WAR PRELUDE INFINITE COMIC (2016) #1 (ang.). marvel.com. [dostęp 2016-02-10].
- ↑ Spider-Man: Homecoming Prelude (2017) #1 (of 2), marvel.com [dostęp 2016-12-28] (ang.).
- ↑ Spider-Man: Homecoming Prelude (2017) #2 (of 2), marvel.com [dostęp 2017-03-12] (ang.).
- ↑ Guidebook to the Marvel Cinematic Universe - Marvel’s Captain America: Civil War #1 (ang.). marvel.com. [dostęp 2017-08-27].
- ↑ Marvel Cinematic Universe Guidebook: The Good, The Bad, The Guardians Hardcover (ang.). Amazon.com. [dostęp 2017-08-27].
- ↑ Silias Lesnik: WHIH News Returns for Civil War Viral Video! (ang.). Coming Soon. [dostęp 2015-09-15].
- ↑ Matt McGloin, ANT-MAN & MANDARIN REFERENCED IN CAPTAIN AMERICA: CIVIL WAR WHIH NEWSFRONT REPORT, Cosmic Book News, 26 kwietnia 2016 (ang.).
- ↑ WHIH Newsfront: The Avengers and The White House, YouTube, 28 kwietnia 2016 (ang.).
- ↑ Silias Lesnik, President Ellis Sits Down with WHIH - SuperHeroHype.com, SuperHeroHype [dostęp 2016-05-03] (ang.).
- ↑ Marvel: The European premiere of Captain America: Civil War is set for April 26 at @vuecinemas in @westfieldlondon! (ang.). Twitter. [dostęp 2016-04-05].
- ↑ Brandon Davis: Captain America: Civil War Team Iron Man Posters Released (ang.). ComicBook. [dostęp 2016-03-08].
- ↑ 2016 SCHEDULE OF EVENTS: WEDNESDAY, 13 APRIL (ang.). CinemaCon. [dostęp 2016-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Découvrez la première bande-annonce de #CaptainAmerica #CivilWar ! Au cinéma le 27 avril 2016. (fr.). Twitter. [dostęp 2015-11-24].
- ↑ Filmweb: Captain America: Civil War / daty premier filmu (pol.). Filmweb. [dostęp 2015-02-18].
- ↑ Spencer Perry: Captain America: Civil War Blu-ray and Digital Release Coming in September (ang.). Coming Soon. [dostęp 2016-06-30].
- ↑ a b c d Captain America: Civil War (ang.). Box Office Mojo. [dostęp 2016-03-14].
- ↑ Marcin Pietrzyk: Światowe kina opanowała „Wojna bohaterów” (pol.). Filmweb. [dostęp 2016-05-02].
- ↑ 167 tysięcy widzów w Polsce na „Kapitanie Ameryce: Wojnie bohaterów” (pol.). Filmweb. [dostęp 2016-05-10].
- ↑ Rotten Tomatoes: Captain America: Civil War (2016) (ang.). Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-05-14].
- ↑ Metacritic: Captain America: Civil War (ang.). Metacritic. [dostęp 2016-05-14].
- ↑ Anthony D’Alessandro: Why ‘Captain America: Civil War’ Is Poised To Be This Summer’s Top-Grossing Live-Action Film: B.O. Postmortem (ang.). Deadline. [dostęp 2016-05-09].
- ↑ Dave White: ‘Captain America: Civil War’ Review: Chris Evans Fights Back in Satisfying Sequel (ang.). The Wrap. [dostęp 2016-04-13].
- ↑ Jim Vejvoda: KAPITAN AMERYKA: WOJNA BOHATERÓW RECENZJA (ang.). IGN.pl. [dostęp 2016-04-19].
- ↑ Brian Truitt: Review: 'Captain America: Civil War' explores family, friendship, sacrifice (ang.). USA Today. [dostęp 2016-05-07].
- ↑ Justin Chang: Film Review: ‘Captain America: Civil War’ (ang.). Variety. [dostęp 2016-04-13].
- ↑ Jakub Popielecki: Polityczne figurki (pol.). Filmweb. [dostęp 2016-05-06].
- ↑ Łukasz Radomski: Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów – recenzja przedpremierowa (pol.). NaEkranie. [dostęp 2016-04-28].
- ↑ Bartosz Czartoryski: „Kapitan Ameryka: wojna bohaterów”: wszyscy przegrywają...? [RECENZJA] (pol.). Onet.pl. [dostęp 2016-04-28].
- ↑ Marcin Zwierzchowski: Iron Man vs Kapitan Ameryka (pol.). Polityka. [dostęp 2016-05-03].
- ↑ Mike Vulpo: Teen Choice Awards 2016 Nominations Announced: See the „First Wave” of Potential Winners (ang.). E! Entertainment. [dostęp 2016-05-24].
- ↑ Maya Eliahou: Teen Choice Awards 2016--Captain America: Civil War Leads Second Wave of Nominations (ang.). E! Entertainment. [dostęp 2016-06-09].
- ↑ Marcin Pietrzyk: "La La Land" wielkim faworytem nagród Critics Choice (pol.). Filmweb. [dostęp 2016-12-02].
- ↑ Patrick Hipes: People’s Choice Awards Nominees Set (ang.). Deadline. [dostęp 2016-11-15].
- ↑ Marcin Pietrzyk: "Zwierzogród" faworytem nagród Annie (pol.). Filmweb. [dostęp 2016-11-29].
- ↑ SAG Award Nominations 2017: The Complete List (ang.). The Hollywood Reporter. [dostęp 2016-12-14].
- ↑ Dani Levy: Justin Timberlake and Kevin Hart Lead Nickelodeon’s Kids’ Choice Awards Nominations (ang.). Variety. [dostęp 2017-02-02].
- ↑ James Dyer: 2017 Three Empire Awards Nominations Announced (ang.). Empire. [dostęp 2017-02-07].
- ↑ Dave McNary: ‘Rogue One,’ ‘Walking Dead’ Lead Saturn Awards Nominations (ang.). Variety. [dostęp 2017-03-02].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Mike O’Sullivan: Guidebook to the Marvel Cinematic Universe: Marvel’s Captain America: Civil War. W: Marvel Entertainment [on-line]. 2017. [dostęp 2017-01-25].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Oficjalna anglojęzyczna strona filmu
- Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów w bazie Filmweb
- Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów w bazie IMDb (ang.)
| ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||
