Czesław Wycech (ur. 20 lipca 1899 w Wilczogębach , zm. 26 maja 1977 w Warszawie ) – polski działacz ruchu ludowego , nauczyciel, historyk, marszałek Sejmu II , III , IV i V kadencji, minister oświaty od 1945 do 1947, przewodniczący Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej w latach 1957–1974. Poseł do Krajowej Rady Narodowej , na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL I , II , III , IV i V kadencji.
Urodzony w rodzinie chłopskiej, w 1926 ukończył Instytut Nauczycielski w Warszawie . Od 1918 należał do partii ludowych – Polskiego Stronnictwa Ludowego „Wyzwolenie” , od 1931 do Stronnictwa Ludowego , od 1945 do Polskiego Stronnictwa Ludowego , od 1949 do Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego . Brał udział w pracach kierownictwa tych partii – w latach 1946–1949 członek Rady Naczelnej PSL, w latach 1946–1947 członek Naczelnego Komitetu Wykonawczego PSL, w 1947 członek Centralnego Komitetu Lewicy PSL, w latach 1947–1949 członek prezydium Naczelnego Komitetu Wykonawczego PSL; w latach 1949–1973 członek NKW (w 1956 zrezygnowano z członu „Wykonawczy”) ZSL, w latach 1949–1971 członek prezydium NKW ZSL. Obok pracy w ciałach zbiorowych stronnictw był także powoływany na indywidualne funkcje – w 1947 zastępca przewodniczącego Centralnego Komitetu Lewicy PSL, w latach 1947–1948 wiceprezes NKW PSL, w latach 1948–1949 prezes Rady Naczelnej PSL, w latach 1949–1962 wiceprezes NKW ZSL (z przerwą od marca do października 1956), a w latach 1962–1971 prezes NK ZSL.
Po studiach pracował jako nauczyciel ; udzielał się również jako działacz oświatowy. Uczestnik działalności konspiracyjnej w okresie okupacji, był członkiem kierownictwa Tajnej Organizacji Nauczycielskiej oraz przewodniczącym komisji oświatowej Stronnictwa Ludowego „Roch” .
W latach 1941–1945 dyrektor Departamentu Oświaty i Kultury Delegatury Rządu na Kraj , w latach 1944–1945 prezes Zarządu Głównego Związku Nauczycielstwa Polskiego , w latach 1945–1947 minister oświaty w Tymczasowym Rządzie Jedności Narodowej . W latach 1950–1953 wiceprezes Zarządu Centralnego Związku Spółdzielczego , w latach 1953–1957 naczelny dyrektor Państwowego Wydawnictwa Rolniczego i Leśnego . W latach 1956–1957 zastępca przewodniczącego Rady Państwa , a w latach 1957–1971 marszałek Sejmu II , III , IV i V kadencji.
W latach 1945–1972 poseł do Krajowej Rady Narodowej , na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL I , II , III , IV i V kadencji; w 1947 przewodniczący Klubu Poselskiego Lewicy PSL, w latach 1947–1949 Klubu Poselskiego PSL; ponadto przewodniczył Komisji Oświaty i Nauki Sejmu Ustawodawczego (1949–1952). W latach 1958–1971 członek prezydium Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu ; w latach 1957–1974 prezes Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej [5] Mikołaja Kopernika [6]
W 1955 odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski [7] Orderem Budowniczych Polski Ludowej . W 1965 otrzymał Krzyż Wielki Orderu Zasługi Republiki Włoskiej [8] [9]
Pochowany z honorami 30 maja 1977 na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie . Przed uroczystością pogrzebową trumna wystawiona była na widok publiczny w Sali Kolumnowej Pałacu Prymasowskiego . W pogrzebie udział wzięli członkowie Biura Politycznego Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Edward Babiuch i Józef Tejchma oraz sekretarze KZ PZPR Andrzej Werblan i Zdzisław Żandarowski , członkowie kierownictwa NK ZSL z prezesem Stanisławem Gucwą , członkowie kierownictwa Centralnego Komitetu Stronnictwa Demokratycznego , członkowie Rady Państwa, delegacje wojewódzkich komitetów ZSL. Trumnę poprzedzały poczty sztandarowe KC PZPR, NK ZSL, CK SD oraz komitetów ZSL województw bydgoskiego , chełmskiego , lubelskiego , siedleckiego i warszawskiego .
Jego żoną była Anna Wycech (1899–1989).
Nauczycielstwo w walce o demokrację (1947)Materiały do dziejów ruchu ludowego (1949)Z przeszłości ruchów chłopskich, 1768–1861 (1952)Ks. Piotr Ściegienny (1953)Powstanie chłopskie w roku 1846 (1955)60 lat ruchu ludowego (1957)Podstawowe zagadnienia społeczno-polityczne ruchu ludowego (1958)Polityczna myśl ludowa w świetle programów stronnictw chłopskich (1959)Aktualne zadania polityczne i organizacyjne zjednoczonego Stronnictwa Ludowego (1962)Społeczna gospodarka rolna w polskiej myśli politycznej (1963)Z dziejów tajnej oświaty w latach okupacji 1939–1945 (1964)Wincenty Witos w świetle własnej twórczości pisarskiej (1966)Towarzystwo Oświaty Demokratycznej «Nowe Tory» 1931–1939 (1966)
↑ Z przerwami 20 lutego–15 maja 1961, 16 kwietnia–24 czerwca 1965 i 30 maja 1969–27 czerwca 1969.
↑ 5 lipca 1945 Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej zyskał uznanie międzynarodowe.
↑ Zygmunt Kaczyński pełnił urząd ministra wyznań religijnych i oświecenia publicznego w rządzie Stanisława Mikołajczyka.
↑ Stanisław Skrzeszewski pełnił urząd ministra oświaty w nieuznawanym międzynarodowo Rządzie Tymczasowym RP.
↑ ks. Dominik Zamiatała, Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej , w: Encyklopedia Białych Plam , t. XVII, Radom 2006, s. 179.
↑ „Urania ”, nr 3, marzec 1969, s. 84
↑ M.P. z 1955 r. Nr 52, poz. 561 ↑ Wycech Czeslaw Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana [dostęp 2017-07-21] (wł. ) .↑ Order Odrodzenia dla G. Saragata. Odznaczenia włoskie dla przywódców polskich Dziennik Polski ”. 246, s. 1, 16 października 1965. Rada Państwa I kadencji Sejmu (1952–1957)Przewodniczący Zastępcy przewodniczącego Sekretarz Członkowie
kursywa – członkowie odwołani przed końcem kadencji
Marszałkowie Sejmu Polskiego
od 1918 (po odzyskaniu niepodległości) II Rzeczpospolita Polska Ludowa III Rzeczpospolita
