Daniel Day-Lewis
| |||||||||||||||||||||
![]() Daniel Day-Lewis, 2013 | |||||||||||||||||||||
Imię i nazwisko | Daniel Michael Blake Day-Lewis | ||||||||||||||||||||
Data i miejsce urodzenia | 29 kwietnia 1957 Greenwich, Londyn | ||||||||||||||||||||
Zawód | aktor | ||||||||||||||||||||
Współmałżonek | Rebecca Miller (od 1996) | ||||||||||||||||||||
Lata aktywności | 1971–2017 | ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Odznaczenia | |||||||||||||||||||||
![]() |
Sir Daniel Michael Blake Day-Lewis[1][2] (ur. 29 kwietnia 1957 w Greenwich) – angielski aktor filmowy i teatralny. Posiada także irlandzkie obywatelstwo. Zdobywca trzech Oscarów za najlepsze role pierwszoplanowe za lata 1989 (Moja lewa stopa), 2007 (Aż poleje się krew) i 2012 (Lincoln), nominowany łącznie sześć razy. W listopadzie 2012 amerykański tygodnik „Time” nazwał go „Największym aktorem świata”[3]. W czerwcu 2017 roku postanowił zakończyć swoją karierę aktorską[4].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Wczesne lata[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w Greenwich[1] w Londynie jako syn irlandzkiego poety Cecila Day-Lewisa i pochodzącej z żydowskiej rodziny aktorki Jill Balcon[5]. Dorastał wraz ze starszą siostrą Lydią Tamasin (ur. 1953). Dwa lata po jego narodzinach rodzina przeprowadziła się do Croom's Hill w Greenwich. Po ukończeniu szkoły średniej Bedales School[6] w Hampshire i Sevenoaks School w hrabstwie Kent, studiował aktorstwo w Bristol Old Vic Theatre School[6] w Bristol.
Kariera[edytuj | edytuj kod]
Mając czternaście lat zadebiutował na kinowym ekranie rolą w dramacie Johna Schlesingera Ta przeklęta niedziela (1971) u boku Glendy Jackson. Występował na scenie Bristol Old Vic i Royal Shakespeare Company.
Po gościnnym występie w serialu BBC Mały nakład (Shoestring, 1980) jako DJ, znalazł się w obsadzie biograficznego dramatu Richarda Attenborough Gandhi (1982) z Benem Kingsleyem i Candice Bergen. Potem wystąpił w przygodowym dramacie historycznym Bunt na Bounty (1984) u boku Mela Gibsona i Anthony’ego Hopkinsa, komediodramacie Stephena Frearsa Moja piękna pralnia (1985) oraz melodramacie Jamesa Ivory Pokój z widokiem (1985) z Heleną Bonham Carter i Julianem Sandsem.
Rola Christy'ego Browna, uznanego artysty malarza zmagającego się z porażeniem mózgowym, urodzonego niemal całkowicie sparaliżowanego, a przez większą część dzieciństwa uważanego za niedorozwiniętego umysłowo w biograficznym filmie Jima Sheridana Moja lewa stopa (1989) została uhonorowana nagrodą Oscara i Brytyjskiej Akademii Filmowej (BAFTA).
Uchodził za perfekcjonistę. Przed nagrywaniem scen przesłuchania Gerry’ego Conlona, drobnego złodziejaszka z Belfastu niewinnie skazanego za udział w zamachu terrorystycznym w opartym na faktach dramacie Jima Sheridana W imię ojca (1993) spędził w zamkniętej celi więziennej trzy doby – bez snu, gdyż strażnicy co dziesięć minut uderzali o kraty blaszanymi kubkami. Ta kreacja przyniosła mu nominację do Oscara. Przed realizacją filmu Bokser (1997) przeszedł kilkumiesięczny trening bokserski.
Do roli bezlitosnego przywódcy grupy Amerykanów – Bill 'Rzeźnik' w dramacie gangsterskim Gangi Nowego Jorku (2002) przygotowywał się nosząc stroje z epoki także poza planem i zdobył kolejną nominację do Oscara. Drugiego Oscara przyniosła mu rola wydobywcy cennego surowca w Kalifornii w dramacie Paula Thomasa Andersona Aż poleje się krew (2007). Trzecią statuetkę Oscara otrzymał za rolę prezydenta Stanów Zjednoczonych, Abrahama Lincolna w filmie Stevena Spielberga Lincoln (2012).
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
W latach 1989–1994 był związany z Isabelle Adjani, z którą ma syna Gabriela-Kane’a (ur. 9 kwietnia 1995)[7]. W dniu 13 listopada 1996 roku poślubił Rebeccę Miller. Mają dwóch synów – Ronana Cala (ur. 14 czerwca 1998) i Cashela Blake’a (ur. 2002).
Filmografia[edytuj | edytuj kod]
Filmy fabularne[edytuj | edytuj kod]
- 1971: Ta przeklęta niedziela (Sunday Bloody Sunday) jako Łobuz (niewymieniony w czołówce)
- 1981: Thank You, P.G. Wodehouse jako Smith
- 1981: Artemis 81 jako Student w bibliotece
- 1982: Jak daleko stąd do Babilonu? (How Many Miles to Babylon?) jako Alex
- 1982: Gandhi jako Colin
- 1984: Bunt na Bounty (The Bounty) jako Fryer
- 1985: My Brother Jonathan jako Jonathan Dakers
- 1985: Pokój z widokiem (A Room with a View) jako Cecil Vyse
- 1985: Moja piękna pralnia (My Beautiful Laundrette) jako Johnny
- 1986: The Insurance Man jako Franz Kafka
- 1986: Nanou jako Max
- 1988: Nieznośna lekkość bytu (The Unbearable Lightness of Being) jako Tomasz
- 1988: Anglik w Nowym Jorku (Stars and Bars) jako Henderson Dores
- 1989: Moja lewa stopa (My Left Foot: The Story of Christy Brown) jako Christy Brown
- 1989: Uśmiech New Jersey (Eversmile, New Jersey) jako dr Fergus O’Connell
- 1992: Ostatni Mohikanin (The Last of the Mohicans) jako Sokole Oko (Nathaniel Poe)
- 1993: Wiek niewinności (The Age of Innocence) jako Newland Archer
- 1993: W imię ojca (In the Name of the Father) jako Gerry Conlon
- 1996: Czarownice z Salem (The Crucible) jako John Proctor
- 1997: Bokser (The Boxer) jako Danny Flynn
- 2002: Gangi Nowego Jorku (Gangs of New York) jako William "Bill The Butcher" Cutting
- 2005: Ballada o Jacku i Rose (The Ballad of Jack and Rose) jako Jack Slavin
- 2007: Aż poleje się krew (There Will Be Blood) jako Daniel Plainview
- 2009: Dziewięć (Nine) jako Guido Contini
- 2012: Lincoln jako Abraham Lincoln
- 2017: Nić widmo jako Reynolds Woodcock
Seriale telewizyjne[edytuj | edytuj kod]
- 1980: Mały nakład (Shoestring) jako DJ
- 1982: Mróz w maju (Frost in May) jako Archie Hughes-Forret
- 1983: BBC Play of the Month jako Gordon Whitehouse
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Personalidade: Daniel Day-Lewis (Reino Unido) (port.). InterFilmes.com. [dostęp 2018-01-02].
- ↑ Daniel Day-Lewis (ang.). Listal. [dostęp 2017-06-21].
- ↑ Jessica Winter (2012-11-05): The World's Greatest Actor (ang.). Time. [dostęp 2017-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-07)].
- ↑ wmagazine.com (2017-11-19): Daniel Day-Lewis o porzuceniu aktorstwa (pol.). Onet.pl. [dostęp 2017-06-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-07)].
- ↑ Daniel Day-Lewis (cz.). ČSFD.cz. [dostęp 2017-06-21].
- ↑ a b Daniel Day-Lewis Pictures (ang.). FanPix.Net. [dostęp 2017-06-21].
- ↑ Cassie Carpenter (2015-09-24): Silver fox Daniel Day-Lewis bares his tattooed sleeves on NYC stroll... as his son Gabriel showcases his six-pack abs (ang.). Daily Mail. [dostęp 2017-06-21].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Daniel Day-Lewis w bazie IMDb (ang.)
- Daniel Day-Lewis w bazie Filmweb
- Daniel Day-Lewis w bazie Notable Names Database (ang.)
|
|
|
|
- Urodzeni w 1957
- Brytyjscy aktorzy filmowi
- Brytyjscy aktorzy teatralni
- Brytyjscy aktorzy telewizyjni
- Laureaci nagrody BAFTA dla najlepszego aktora pierwszoplanowego
- Laureaci Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego
- Laureaci Złotego Globu dla najlepszego aktora w filmie dramatycznym
- Brytyjscy Żydzi
- Ludzie urodzeni w Londynie
- Laureaci Nagrody Gildii Aktorów Ekranowych za wybitny występ aktora w roli pierwszoplanowej