Przejdź do zawartości

Szablon:Dobry artykuł/archiwum/2016/02

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Aktualnie na stronie głównej

Ławka patriotyczna – 16 ławek, które planowano ustawić w całej Polsce – po jednej w każdym województwie, ostatecznie ustawiono ich mniej. Zostały ufundowane przez Bank Gospodarstwa Krajowego oraz rząd Polski. Ławka miała wiatę w kształcie konturu Polski i była elementem kampanii społecznej „Inwestycje z polską flagą”, którą zorganizowała Kancelaria Premiera. Cena jednej ławki wyniosła 100 000 zł netto, dodatkowo wydano 5 milionów złotych na promocję projektu. O wyborze miejsc na postawienie ławek decydowały poszczególne urzędy wojewódzkie. Lokalizacja ławek w niektórych miejscowościach była krytykowana. Montaż ławek rozpoczęto pod koniec sierpnia 2022 roku, z planowanych szesnastu ostatecznie stanęło 12, a zdemontowano je 23 listopada 2022 roku. Czytaj więcej…


Archiwum ekspozycji dobrych artykułów

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Dobry Artykuł.

2008: wrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2009: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2010: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2011: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2012: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2013: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2014: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2015: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2016: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2017: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2018: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2019: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2020: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2021: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2022: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2023: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień


1 lutego

[edytuj kod]

Tanagrzec – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny tanagrzców, której jest jedynym przedstawicielem; reprezentuje również monotypowy rodzaj Rhodinocichla. Występuje w północnej Ameryce Południowej i południowej Ameryce Północnej. Tanagrzec mierzy około 19–20 cm, przy masie ciała 43–52 g. Znamienną jego cechą są barwne gardło i pierś – zwykle barwy różanej u samca, a żółtobrązowej lub brązowej u samicy – oraz biała brew, niezaznaczona jednak wyraźnie u wszystkich spośród 5 podgatunków. R. rosea można spotkać w Meksyku, Panamie, Kostaryce oraz północnych: Kolumbii i Wenezueli; zasięg jest jednak mocno rozrzucony i nieciągły. Zarówno zagadnienie rozrodu, jak i odżywania się tego ptaka nie zostały jak dotąd dobrze poznane. Wiadomo, że tanagrzce odżywiają się głównie bezkręgowcami (prócz nich zjadają ziarno), a składają 1 lub 2 jaja. Mimo ubytku lasów w zamieszkiwanych przezeń krajach w ciągu ostatnich lat, tanagrzec uchodzi za gatunek najmniejszej troski, a stan populacji oceniony został przez BirdLife International na stabilny.

2 lutego

[edytuj kod]

PZL Kania – polski śmigłowiec będący daleko posuniętą modernizacją Mi-2. Śmigłowiec PZL Kania powstał na przełomie lat 70. i 80. XX wieku w WSK Świdnik. W założeniach miał być przeznaczony na eksport na rynki zachodnie. Jako podstawę do jego opracowania wybrano produkowany dotąd na licencji w Świdniku śmigłowiec Mi-2. Nowy śmigłowiec nazwano PZL Kania. Było to związane z systemem nazewnictwa, który pojawił się w świdnickich zakładach w latach 70. XX wieku – kolejne projekty śmigłowców nazywano nazwami ptaków. PZL Kania w stosunku do Mi-2 otrzymał całkowicie nowe, produkowane w Stanach Zjednoczonych silniki oraz zachodnią awionikę. Mimo wcześniejszych założeń, z uwagi na słaby marketing maszyna nie stała się hitem eksportowym i w sumie wyprodukowano tylko 19 śmigłowców. Ostatnie egzemplarze PZL Kania zmontowano w roku 2006, trafiły one do Straży Granicznej.

3 lutego

[edytuj kod]

Jean Michel Jarre – kompozytor, performer i producent muzyczny, pionier muzyki elektronicznej, ambientu i new age, znany również z organizowania koncertów-spektakli, wykorzystujących na wielką skalę efekty świetlne, pokazy laserowe oraz sztuczne ognie. Z muzyką miał do czynienia od najmłodszych lat – jego ojciec i dziadek byli muzykami, on sam pobierał lekcje gry na fortepianie, obserwował ulicznych wykonawców czy muzyków jazzowych. Grał na gitarze w zespole, ale na jego styl muzyczny największy wpływ miał prawdopodobnie Pierre Schaeffer, prekursor muzyki konkretnej. Jego pierwszym międzynarodowym sukcesem był album Oxygène z 1976 roku, nagrany w domowym studiu. W 1978 roku ukazał się album Équinoxe, utrzymany w podobnym stylu, który ugruntował popularność Jarre’a. Koncert na Place de la Concorde w Paryżu z 1979 roku, wysłuchany przez ponad milion osób, ustanowił rekord (odnotowany w księdze rekordów Guinnessa), który Jarre pobił później jeszcze trzykrotnie. Do 2004 roku artysta sprzedał około 80 mln swoich albumów.

4 lutego

[edytuj kod]

Brynicawieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie opolskim, w gminie Łubniany, nad rzekami Brynicą i jej lewymi dopływami: Swornicą oraz Leszczną, 18 km w kierunku północnym od Opola. Miejscowość leży na Równinie Opolskiej, na Obszarze Chronionego Krajobrazu Lasy Stobrawsko-Turawskie, w pobliżu Stobrawskiego Parku Krajobrazowego, Borów Kupskich oraz Jeziora Turawskiego. Nazwa miejscowości pochodzi od nazwy rzeki, wspomnianej w dokumentach z lat 1228 i 1242 – odpowiednio Brennicham fluvium i Brenniciam fluvium. Początki Brynicy związane są z klasztorem w Czarnowąsach. Lokacja na prawie magdeburskim miała miejsce w marcu 1333 roku, kiedy to Godfridus, prepozyt klasztoru w Czarnowąsach, sprzedał dziedziczne sołectwo Brynicze, z prawem lokacji nowej wsi nad rzeką Brynicą. Według stanu na 2009 rok mieszka w niej 1335 osób.

5 lutego

[edytuj kod]

Trako – największe w Polsce i drugie w Europie targi transportu kolejowego. Wystawa odbyła się w latach 1996, 1998 i 1999 w Gdyni, natomiast począwszy od 2001 roku wydarzenie ma miejsce w Gdańsku i jest organizowane co dwa lata w ramach Międzynarodowych Targów Gdańskich. Od 2013 siedzibą imprezy jest budynek AmberExpo mieszczący się przy ul. Żaglowej 11 w Gdańsku. Dyrektorem całego projektu jest Dorota Daszkowska-Kosewska. Targi Trako 2015 odwiedziło ponad 15 000 gości, wzięło w nich udział ponad 600 wystawców z 20 państw, powierzchnia ekspozycyjna wynosiła 20 tys. m², a ekspozycja taboru na przystanku Gdańsk Stadion Expo zajmowała 800 m torów kolejowych. Targi zostały objęte patronatem honorowym ministra infrastruktury i rozwoju Marii Wasiak. Ponadto wydarzenie po raz pierwszy włączyło się do kampanii Europejski Dzień bez Samochodu.

6 lutego

[edytuj kod]

Pacific Racing – brytyjski zespół wyścigowy, w latach 19941995 uczestnik wyścigów Formuły 1. Pacific został założony w 1984 roku przez mechanika Keitha Wigginsa, uczestnicząc początkowo w różnych edycjach Formuły Ford. W 1989 roku Pacific zadebiutował w Międzynarodowej Formule 3000. W 1994 roku Wiggins postanowił zadebiutować z Pacifikiem w Formule 1 wraz z Paulem Belmondo i Bertrandem Gachotem jako kierowcami. Pacific PR01 był jednak nieudaną konstrukcją, a jego kierowcy wielokrotnie się nie kwalifikowali, wskutek czego Pacific jako jedyny konstruktor w sezonie 1994 nie został sklasyfikowany. W 1995 roku po zakupie praw do nazwy Team Lotus Pacific nadal uczestniczył w Formule 1. Pacific był w stanie konkurować z takimi zespołami, jak Simtek czy Forti i dwukrotnie zajął ósme miejsce. Po 1995 roku Pacific wycofał się z Formuły 1 i wrócił do Międzynarodowej Formuły 3000. Starty w tej serii były jednak nieudane. W 1997 roku zespół uczestniczył jeszcze w serii International Sports Racing, po czym upadł.

7 lutego

[edytuj kod]

Half-Lifegra komputerowa z gatunku first-person shooter stworzona przez Valve Corporation. Wydana w listopadzie 1998 roku przez Sierra Studios na platformę Microsoft Windows gra stanowiła debiutancki produkt Valve oraz pierwszą część z serii gier uniwersum Half-Life. W Half-Life gracz wciela się w postać Gordona Freemana, doktora fizyki teoretycznej, zmuszonego do wywalczenia sobie drogi ucieczki z tajnego amerykańskiego ośrodka badawczego, w którym podczas jednego z eksperymentów związanych z technologią teleportacji doszło do katastrofy i śmierci wielu członków zespołu badawczego. Valve, założone przez byłych pracowników Microsoft, miało początkowo problemy ze znalezieniem wydawcy dla swojego produktu, który w opinii ówczesnego środowiska twórców gier komputerowych był projektem zbyt ambitnym. Ostatecznie na wydanie gry zdecydowała się firma Sierra On-Line. Half-Life został pozytywnie przyjęty przez recenzentów, którzy chwalili grę za ciekawą i wciągającą fabułę, a także realistyczny wygląd i tryb rozgrywki. Gra otrzymała ponad 50 tytułów gry roku na PC.

8 lutego

[edytuj kod]

Django – włoski western filmowy z 1966 roku w reżyserii Sergia Corbucciego. Głównym bohaterem filmu jest tytułowy tajemniczy rewolwerowiec, który po utracie ukochanej przemierza Dziki Zachód z trumną zawierającą karabin maszynowy. Wdaje się on w krwawy konflikt pomiędzy członkami Ku Klux Klanu a meksykańskimi rewolucjonistami, rujnujący pobliskie opuszczone miasteczko. Django, kręcony od grudnia 1965 roku do marca 1966 roku i wzorowany na Za garść dolarów autorstwa Sergia Leone, dokonał gruntownej rewizji schematów gatunkowych hollywoodzkiego filmu kowbojskiego. Wyróżniała go mroczna atmosfera połączona z parodystycznym potraktowaniem motywów występujących w westernie, a także antyreligijny charakter. Dzieło Corbucciego cechowało się wielkim okrucieństwem, widocznym w scenie odcinania ucha, naśladowanej przez Quentina Tarantino w filmie Wściekłe psy. Django odniósł wielki sukces komercyjny, prowadzący do licznych imitacji, korzystających z popularności głównego bohatera. W 1987 roku ukazała się jego jedyna oficjalna kontynuacja, Django II w reżyserii Nella Rosattiego.

9 lutego

[edytuj kod]

Montanoceratopsrodzaj późnokredowego dinozaura z rodziny leptoceratopsów, którego szczątki znaleziono w skałach kampańskich i mastrychckich sześciu różnych formacji w Ameryce Północnej. Osiągał 3 m długości. Szyję okrywała kostna kryza, nie wykształcał kopyt charakterystycznych dla bardziej zaawansowanych ceratopsów. Poruszał się na czterech kończynach. Proksymalne wyrostki kolczyste były wydłużone. Występowało 8 kręgów krzyżowych. Wydłużone kolce kręgów ogona, chociaż niewidoczne za życia zwierzęcia, czyniły ogon wysokim, a ponieważ cechowała go również duża giętkość, mógł służyć do komunikowania się z innymi osobnikami tego samego gatunku. W przeciwieństwie do przedstawicieli rodziny Ceratopsidae montanoceratops nie wykształcił jeszcze kopyt i palce zwieńczały normalne pazury. Proporcjonalnie do rozmiarów ciała jego przednie kończyny były dłuższe, niż u Ceratopsidae, a ciało cechowała bardziej masywna budowa.

10 lutego

[edytuj kod]

Astma oskrzelowa – często występująca, przewlekła, choroba zapalna dróg oddechowych charakteryzująca się różnorodnymi i nawracającymi objawami, odwracalną obturacją dróg oddechowych i skurczem oskrzeli. Do częstych objawów należą świsty, kaszel, ucisk w klatce piersiowej oraz duszność. Uważa się, że astma powodowana jest przez połączenie czynników genetycznych i środowiskowych. Diagnoza opiera się zazwyczaj na zespole objawów, spirometrii oraz wynikach długoterminowego leczenia. Objawy o ostrym przebiegu leczy się zazwyczaj za pomocą krótko działających wziewnych beta2-mimetyków, natomiast dalsze postępowanie jest oparte na indywidualnie opracowanych zaleceniach, zależnych od stopnia ciężkości choroby oraz jej dotychczasowego przebiegu. Zachorowalność na astmę wzrosła znacznie od lat 70. XX wieku. W 2011 roku na astmę chorowało 235–300 milionów ludzi na całym świecie, z czego około 250 000 chorych zmarło na astmę.

11 lutego

[edytuj kod]

Sosnowiec Głównystacja kolejowa w Sosnowcu, będąca jedną z najważniejszych w województwie śląskim, usytuowana w ścisłym centrum miasta, przy ulicy 3 Maja. Powstała ona 24 sierpnia 1859 roku w ramach połączenia linii Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej oraz Kolei Górnośląskiej jako duża stacja graniczna, która z biegiem czasu dała swój początek miastu Sosnowcu. Stanowi ona również węzeł kolejowy, z którego linie odchodzą w kierunku Katowic, Warszawy Centralnej oraz Tunelu. Przez nią przechodzą dwie linie kolejowe, w tym międzynarodowa linia E65. Odjeżdżają z niej pociągi wszystkich kategorii, w tym Twoich Linii Kolejowych oraz Express InterCity, a także pociągi międzynarodowe. Stacja przynależy do Zakładu Linii Kolejowych PKP Polskich Linii Kolejowych w Sosnowcu.

12 lutego

[edytuj kod]

Operacja Lüttich – kryptonim niemieckiej kontrofensywy, przeprowadzonej w trakcie alianckiej inwazji w Normandii, na pozycje wojsk amerykańskich w pobliżu niewielkiego miasteczka Mortain w dniach 7-13 sierpnia 1944 roku - Lüttich to niemiecka nazwa belgijskiego miasta Liège, gdzie Niemcy odnieśli zwycięstwo nad wojskami Ententy w pierwszej bitwie I wojny światowej. Rozkaz natarcia pochodził od samego Adolfa Hitlera, który chciał wyprzeć siły 1 Armii Stanów Zjednoczonych z terytoriów, które ta zajęła w czasie operacji Cobra oraz późniejszych tygodniach. Celem operacji było również przebicie się sił niemieckich do wybrzeża w okolicach Avranches u nasady półwyspu Cotentin, aby odciąć jednostki amerykańskiej 3 Armii, która znajdowała się w Bretanii. Pomimo początkowych sukcesów w starciach z amerykańskim VII Korpusem, natarcie zostało wkrótce zahamowane, a alianckie lotnictwo zadało poważne straty atakującym oddziałom niemieckim, niszcząc ostatecznie połowę wszystkich jednostek pancernych biorących udział w ataku.

13 lutego

[edytuj kod]

Andrea Petkovićniemiecka tenisistka pochodzenia serbskiego, najwyżej sklasyfikowana w rankingu na 9. miejscu, zaś w deblu na 68. miejscu. Jej trenerem jest Eric van Harpen. Profesjonalistką jest od 2006 roku. Dotychczas w grze pojedynczej wygrała sześć turniejów WTA. Ośmiokrotnie triumfowała w imprezach ITF. Reprezentantka kraju w Pucharze Federacji. Zaczęła grać w tenisa w wieku 6 lat. Jej ojciec i zarazem pierwszy trener, Zoran Petković, był zawodowym tenisistą i reprezentantem Jugosławii w Pucharze Davisa. Poza tenisem, Andrea uwielbia czytać. Andrea Petković, po ośmiu latach życia w Niemczech, w 2001 roku przyjęła niemieckie obywatelstwo. Na początku kariery zawodowej pisała dla gazety Frankfurter Allgemeine Zeitung pamiętnik o jej życiu zawodniczym.

14 lutego

[edytuj kod]

Papirus Oxyrhynchus 1 – fragment greckiego rękopisu Ewangelii Tomasza spisany na pergaminie w formie kodeksu. Tekst rękopisu zawiera logia Jezusa Chrystusa. Tekst jest pisany pismem uncjalnym, zawierającym jedną kolumnę na stronie i 21 wierszy w kolumnie. Ostatnia linia jest dzielona. Kodeks ten posiada numerację stron w prawym górnym rogu. Rękopis jest wykorzystywany w wydaniach Ewangelii Tomasza (bazujących na tekście koptyjskim), a także w greckich synopsach czterech Ewangelii (przede wszystkim synopsa Kurta Alanda). Papirus Oxyrhynchus 1 jest pierwszym z rękopisów odkrytych w Oksyrynchos przez Bernarda Grenfella i Artura Hunta w 1897 roku, dlatego też na liście tamtejszych papirusów został skatalogowany pod numerem 1. Paleograficznie datowany jest na II lub III wiek n.e. Przechowywany jest w Bodleian Library w Oksfordzie.

15 lutego

[edytuj kod]

Elektryczny zespół trakcyjnypojazd szynowy, składający się zazwyczaj z dwóch członów sterowniczych (po jednym na każdym końcu pojazdu, człony skrajne) oraz członów pośrednich, opartych na wózkach klasycznych lub tzw. wózkach Jacobsa, przystosowany do przewozu pasażerów. Charakteryzuje się zazwyczaj jedną wspólną przestrzenią pasażerską na długości całego pojazdu. Wykorzystywany zarówno w ruchu aglomeracyjnym - zwykle jedna przestrzeń pasażerska, jak i dalekobieżnym - wydzielone przedziały). Posiada własny napęd, co umożliwia mu samodzielne poruszanie się po torach. W 1842 roku skonstruowano prawdopodobnie pierwszą lokomotywę elektryczną nazwaną Galvani na cześć włoskiego naukowca Luigiego Galvaniego. Pojazd osiągał prędkość 5 km/h i koszty jego eksploatacji były ponad czterdziestokrotne wyższe niż lokomotyw parowych. W połączeniu z małym zasięgiem i kłopotliwym ładowaniem ogniw przesądziło to o porażce projektu.

16 lutego

[edytuj kod]

SM U-14okręt podwodny z okresu I wojny światowej, służący w latach 19151918 w austro-węgierskiej Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine jako U-14, wcześniej i później we francuskiej Marine nationale jako Curie. Budowany w latach 19111914 jako jeden z szesnastu francuskich okrętów podwodnych typu Brumaire, wszedł do służby w marynarce francuskiej niedługo przed rozpoczęciem działań wojennych. 20 grudnia 1914 roku został ostrzelany i zatopiony przez austro-węgierską artylerię podczas forsowania wejścia do bazy morskiej w Poli. Po wydobyciu i wyremontowaniu został przejęty przez zdobywców jako U-14, będąc największym okrętem podwodnym pod banderą cesarsko-królewskiej marynarki. Dowodzony przez austriackiego asa broni podwodnej, Georga von Trappa, odniósł duże sukcesy w działaniach na Morzu Śródziemnym, zatapiając 11 statków przeciwnika. W czasie wojennej służby był dwukrotnie poddawany modernizacjom i przezbrajany. Po zakończeniu wojny powrócił pod banderę francuską i swoją pierwotną nazwę.

17 lutego

[edytuj kod]

Mistrzostwa Świata Juniorów w Lekkoatletyce 2008 – zawody lekkoatletyczne, które odbyły się w Bydgoszczy od 8 do 13 lipca 2008 roku na stadionie im. Zdzisława Krzyszkowiaka. Decyzję o powierzeniu miastu organizacji zawodów podjęła 29 marca 2006 w Osace Rada Międzynarodowego Stowarzyszenia Federacji Lekkoatletycznych. Lekkoatletyczne mistrzostwa świata juniorów pierwszy raz w historii odbyły się w Polsce i były jednocześnie trzecimi w historii kraju zawodami z kalendarza IAAF mającymi rangę globalnego czempionatu – wcześniej w 1987 roku w Warszawie rozegrano mistrzostwa świata w biegu na przełaj, a w 1999 roku w Bydgoszczy przeprowadzono pierwsze w historii mistrzostwa świata juniorów młodszych. Zawody były największą sportową imprezą w historii Polski. W mistrzostwach wzięło udział 1520 zawodników ze 166 krajów – najwięcej w historii (do zawodów pierwotnie zgłosiło się 181 reprezentacji). Każdego dnia zawody obserwowało średnio 9000 osób. Na mistrzostwach akredytowanych było 160 dziennikarzy.

18 lutego

[edytuj kod]

Obrona Pociechy – walki obronne toczone przez żołnierzy Grupy AK „Kampinos” w czasie powstania warszawskiego w rejonie przysiółka Pociecha na południowo-wschodnim skraju Puszczy Kampinoskiej. Pociecha stanowiła jedną z najważniejszych pozycji obronnych Grupy „Kampinos”, gdyż uniemożliwiała Niemcom korzystanie z dogodnych leśnych traktów oraz blokowała dostęp do wnętrza puszczy. Na przełomie sierpnia i września 1944 roku żołnierze AK stoczyli w tym rejonie sześciodniową walkę pozycyjną, w trakcie której odparli liczne ataki kolaboracyjnej Brygady Szturmowej SS RONA. W połowie września Niemcy podjęli kolejną próbę zdobycia Pociechy, lecz polscy żołnierze ponownie zdołali odeprzeć wszystkie ataki. Przysiółek znalazł się w niemieckich rękach dopiero w ostatnich dniach września. Według Mariana Podgórecznego walki stoczone w obronie Pociechy były najdłuższą bitwą partyzancką rozegraną na ziemiach polskich w okresie niemieckiej okupacji.

19 lutego

[edytuj kod]

Nabonid – ostatni władca państwa nowobabilońskiego, rządził w latach 556-539 p.n.e. Objął tron w wyniku przewrotu pałacowego, w którym obalony został Labaszi-Marduk. Po 17 latach panowania sam obalony został przez perskiego króla Cyrusa II Wielkiego, który przyłączył Babilonię do imperium perskiego. W źródłach pisanych dotyczących panowania Nabonida przetrwały informacje dotyczące wypraw wojennych podejmowanych przez tego władcę w pierwszych trzech latach jego panowania. Według nich w pierwszym roku swego panowania wyprawił się on przeciw królestwu Hume w południowej Anatolii, biorąc tam do niewoli 2850 jeńców. W następnym roku wyruszył on przeciw królestwu Hamat w Syrii. W trzecim roku swego panowania ponownie wyruszył na zachód, najprawdopodobniej również do Syrii. W źródłach babilońskich, powstałych już po podboju Babilonii przez Persów, Nabonid przedstawiany jest jako zły, bezbożny władca, wykorzystujący swych poddanych, za którego rządów panowały głód i bieda.

20 lutego

[edytuj kod]

Traszka pirenejskagatunek płaza ogoniastego z rodziny salamandrowatych, umieszczany dawniej w rodzaju Euproctus, który byłby jednak wtedy parafiletyczny. Nie wytwarza grzebienia na grzbiecie. Zamieszkuje Pireneje. Prowadzi wodny tryb życia w górskich stawach i strumieniach, w których się rozmnaża. Podczas godów samiec wykonuje specjalny taniec przed samicą, przekazując jej spermatofory. Następnie zostaje złożony skrzek, z którego wykluwają się kijanki. Tempo ich wzrostu zależy od wysokości nad poziomem morza. Liczebność gatunku zmniejsza się na skutek działalności człowieka, a wymiana genów pomiędzy poszczególnymi populacjami jest nieznaczna. Niekorzystny wpływ wywiera także ocieplenie się klimatu, płazy te nie mają bowiem możliwości wycofania się w chłodniejsze rejony. Zmiana warunków może upośledzić metabolizm zwierząt i pogorszyć ich tan zdrowia.

21 lutego

[edytuj kod]

Stanisław Gąsienica-Daniel – polski skoczek narciarski, brązowy medalista mistrzostw świata, olimpijczyk z Sapporo 1972, dwukrotny mistrz i czterokrotny wicemistrz Polski, były radny miasta Zakopanego. Po raz pierwszy Gąsienica-Daniel skoczył w wieku 7 lat, na Maleńkiej Krokwi, na odległość ok. 15 metrów. Tego samego dnia odbywał się na tym obiekcie trening skoczków Wisły-Gwardii Zakopane i trener Jan Gąsiorowski zaproponował mu wstąpienie do klubu. Otrzymał wówczas czerwone narty skokowe. Trafił do grupy juniorskiej, którą w klubie prowadził Gąsiorowski. Jego największym sukcesem było 3. miejsce w Mistrzostwach Świata 1970 w Wysokich Tatrach, gdzie oddał skoki na odległość 92 m i 100,5 m. Czterokrotnie startował w Turnieju Czterech Skoczni, najlepsze miejsce w klasyfikacji zajął podczas jego 19. edycji, kiedy to uplasował się na piętnastej pozycji.

22 lutego

[edytuj kod]

TKSradziecki załogowy statek kosmiczny zaprojektowany pod koniec lat 60. XX wieku, przewidziany do wymiany załóg i zaopatrywania radzieckich wojskowych stacji orbitalnych Ałmaz. Został zaprojektowany w wersjach załogowej i dostawczej. Ze względu na zamknięcie programu Ałmaz nie został umieszczony w kosmosie w wersji załogowej, odbyło się tylko kilka lotów testowych. W późniejszych latach na bazie bloku FGB z tego projektu powstały inne statki i moduły orbitalne, m.in. cztery laboratoria stacji Mir i rosyjski moduł Zaria, Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Spółka Excalibur Almaz planowała wykorzystanie zmodernizowanego sprzętu z projektów TKS i Ałmaz do programu turystyki kosmicznej oraz lotów zaopatrzeniowych na ISS.

23 lutego

[edytuj kod]

Äszymżan Achmetowkazachstański naukowiec, prawnik, inżynier i polityk, w latach 90. zastępca ministra przemysłu i handlu oraz zastępca ministra edukacji i nauki Kazachstanu; w latach 19941995 deputowany do Rady Najwyższej Republiki Kazachstanu XIII kadencji, w latach 19961999 deputowany do Mażylisu Parlamentu Republiki Kazachstanu I kadencji; rektor szeregu kazachstańskich uczelni, kandydat nauk prawnych, doktor nauk technicznych, profesor, akademik; autor licznych patentów z dziedziny chemii. Od listopada 1999 roku był zastępcą ministra edukacji i nauki Kazachstanu. W czasie pracy w parlamencie inicjował pięć aktów prawnych dotyczących ekologii i budownictwa. Należał do Narodowo-Demokratycznej Partii „Nur Otan”. Od lipca 2006 roku do co najmniej 2011 roku wchodził w skład jej biura politycznego.

24 lutego

[edytuj kod]

Józef Maroszekpolski inżynier, konstruktor broni i urządzeń mechanicznych. Przez większą część kariery zawodowej związany z Politechniką Warszawską i Wojskowym Instytutem Technicznym Uzbrojenia. Był autorem m.in. konstrukcji karabinu samopowtarzalnego wz. 38M oraz rusznicy przeciwpancernej wz. 35, jednych z najnowocześniejszych broni w arsenale Wojska Polskiego przed drugą wojną światową. Po wojnie przez kilkadziesiąt lat był wykładowcą akademickim na Wydziale Mechanicznym Technologicznym Politechniki Warszawskiej i kierownikiem Katedry Części Maszyn „C”. W 1975 roku odszedł na emeryturę, pozostał jednak aktywny zawodowo. Sporządził m.in. jedną z ekspertyz badających przyczynę tragicznego wybuchu gazu w Rotundzie PKO w Warszawie w lutym 1979 roku.

25 lutego

[edytuj kod]

Minuskuł 69 – rękopis Nowego Testamentu pisany minuskułą na pergaminie i papierze w języku greckim z XV wieku. Kolejność ksiąg Nowego Testamentu jest nietypowa, występują pozabiblijne dodatki. Niektóre partie kodeksu zostały utracone. Tekst Ewangelii reprezentuje cezarejską tradycję tekstualną, tekst Dziejów i Listów powszechnych reprezentuje bizantyńską tradycję tekstualną. Kodeks zawiera pozabiblijne dodatki. Skryba był nieuważny. W całym rękopisie naliczono 1129 błędów itacyzmu, stosuje nietypowe formy gramatyczne. Frederick Henry Ambrose Scrivener naliczył 74 opuszczeń w tekście spowodowanych błędem homoioteleuton. Rękopis od 1640 roku przechowywany jest w Leicester. Od XVIII wieku jego tekst cieszy się zainteresowaniem wśród krytyków tekstu i cytuje się go we wszystkich krytycznych wydaniach greckiego Nowego Testamentu. Dostępny jest w formie zdigitalizowanej.

26 lutego

[edytuj kod]

Antyle Holenderskie na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1988 – reprezentacja Antyli Holenderskich na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1988 w Calgary liczyła liczyła dwóch sportowców – byli to sami mężczyźni. Wystąpili oni w dwóch z trzynastu dyscyplin, tj. bobslejach oraz saneczkarstwie. Reprezentanci Antyli Holenderskich nie zdobyli żadnego medalu. Najwyższą pozycję zajęli bobsleiści Bart Carpentier Alting i Bart Drechsel, którzy byli 29. w dwójce mężczyzn. Był to pierwszy start reprezentacji Antyli Holenderskich na zimowych igrzyskach olimpijskich. Chorążym reprezentacji był Alting. Młodszym z dwójki zawodników reprezentujących Antyle Holenderskie był startujący w bobslejach i saneczkarstwie Alting - 33 lata i 339 dni, starszy zaś był startujący razem z nim w bobslejach Drechsel - 35 lat i 149 dni.

27 lutego

[edytuj kod]

ZNTK Poznań 207M – rodzina dwu- i trójczłonowych autobusów szynowych produkcji polskiej. W 1989 roku Polskie Koleje Państwowe podjęły decyzję o budowie 220 pojazdów tego typu, ale ostatecznie w latach 19901996 w ZNTK Poznań wyprodukowano jedynie 3 jednostki dwuczłonowe i 3 jednostki trójczłonowe. Pierwotnie skierowano je do obsługi połączeń na Pomorzu i Dolnym Śląsku. W 2010 roku jeden z pojazdów uległ wypadkowi i w 2014 roku został zezłomowany. Pozostałe składy eksploatowane są przez Pomorski Oddział Przewozów Regionalnych. Do końca 2016 roku natomiast mają one zostać całkowicie wycofane z eksploatacji.

28 lutego

[edytuj kod]

SM U-2okręt podwodny typu U-1 z okresu I wojny światowej, zaprojektowany dla marynarki Austro-Węgier Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine (K.u.K. Kriegsmarine) przez amerykańskiego inżyniera Simona Lake'a i zbudowany, wraz z bliźniaczym U-1, przez stocznię marynarki w Poli, w ramach porównawczej oceny projektów obcych okrętów podwodnych. U-2 został zwodowany w kwietniu 1909 roku i po ukończeniu służył do prób porównawczych. W ich trakcie okazało się, że zainstalowane silniki benzynowe nie zapewniają odpowiednich osiągów podczas pływania na powierzchni. Ostatecznie został przyjęty w skład marynarki wojennej w czerwcu 1911 roku i do wybuchu wojny służył jako jednostka szkolna. Od czerwca 1915 roku jednostka wykonywała rejsy zwiadowcze z Triestu i Poli do momentu, gdy na początku 1918 uznano ją za przestarzałą. Dalej pełniła funkcję szkoleniowe w bazie okrętów podwodnych na wyspie Brioni.

29 lutego

[edytuj kod]

TKSradziecki załogowy statek kosmiczny zaprojektowany pod koniec lat 60. XX wieku, przewidziany do wymiany załóg i zaopatrywania radzieckich wojskowych stacji orbitalnych Ałmaz. Został zaprojektowany w wersjach załogowej i dostawczej. Ze względu na zamknięcie programu Ałmaz nie został umieszczony w kosmosie w wersji załogowej, odbyło się tylko kilka lotów testowych. W późniejszych latach na bazie bloku FGB z tego projektu powstały inne statki i moduły orbitalne, m.in. cztery laboratoria stacji Mir i rosyjski moduł Zaria, Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Spółka Excalibur Almaz planowała wykorzystanie zmodernizowanego sprzętu z projektów TKS i Ałmaz do programu turystyki kosmicznej oraz lotów zaopatrzeniowych na ISS.