Mali

Republika Mali

République du Mali
Mali ka Fasojamana

Flaga Godło
Dewiza: (fr.) Un peuple, un but, une foi
Hymn: Pour l'Afrique et pour toi, Mali
Język urzędowy	francuski
Stolica	Bamako
Ustrój polityczny	republika
Głowa państwa	przewodniczący Narodowego Komitetu na rzecz Przywrócenia Demokracji i Państwa Amadou Sanogo
Szef rządu	premier Cissé Mariam Kaïdama Sidibé
Powierzchnia  • całkowita  • wody śródlądowe	1 240 192 km² ~0,6%
Liczba ludności (2010)  • całkowita   • gęstość zaludnienia	13 277 905Szablon:Wzrost 10,7 osób/km²
Waluta	frank CFA (XOF)
Niepodległość	od Francji 22 września 1960
Strefa czasowa	UTC 0
Kod ISO 3166	ML
Domena internetowa	.ml
Kod samochodowy	RMM
Kod samolotowy	TZ
Kod telefoniczny	+223

{{Państwo infobox}} Nieznane pola: "ludność_miejsce", "uwagi", "język_używany", "gęstość_miejsce", "powierzchnia_miejsce" oraz "państwo". Nieoczekiwana grafika: "od_kogo".

Mali (Republika Mali - fr. République du Mali, bambara Mali ka Fasojamana) - śródlądowe państwo położone w Afryce Zachodniej, siódme co do wielkości w Afryce ze stolicą Bamako, graniczy z Algierią na północy, Nigrem na wschodzie, Burkiną Faso oraz Wybrzeżem Kości Słoniowej na południu, Gwineą na południowym zachodzie oraz z Senegalem i Mauretanią na zachodzie.

Mali składa się z ośmiu regionów i jego granice na północy sięgają południowej Sahary, podczas gdy południowa część kraju, zamieszkana przez większość społeczeństwa, graniczy z rzekami Niger oraz Senegal. W strukturze gospodarczej kraju przeważa rolnictwo oraz rybołówstwo. Niektóre z bogactw naturalnych Mali to złoto, uran czy sól. Uważa się, że Mali jest jednym z najbiedniejszych państw świata.

Geografia

• Powierzchnia całkowita: - 1.240.192 km²
  • lądowa: - 1.220.190 km²
  • wodna: - 20.002 km²
• Długość granic: - 7.243 km (z Mauretanią 2.237 km, z Algierią 1.376 km, z Burkina Faso 1.000 km, z Gwineą 858 km, z Nigrem 821 km, z Wybrzeżem Kości Słoniowej 532 km, z Senegalem 419 km)
• Linia brzegowa: - 0 km (brak dostępu do morza)

Mali jest krajem wyżynnym, gdzie na zachodzie znajduje się rozległa niecka Al-Dżauf. Północno-wschodnia część Mali, to tereny górzyste - masyw Adrar des Iforas. Mali leży w strefie klimatu zwrotnikowego suchego na północy i podrównikowego suchego na południu. Przez cały rok występują wysokie temperatury, a większość kraju cechuje się opadami nie przekraczającymi 1 000 mm rocznie, gdzie występuje pora deszczowa i sucha. Większość Mali pokrywają obszary pustynne i półpustynne. Południowy obszar zajmuje sawanna, w większości sucha - region Sahelu.

Ustrój polityczny

Republika z wielopartyjnym systemem politycznym. Władza ustawodawcza spoczywa w rękach zarówno rządu, jaki i Zgromadzenia Narodowego liczącego 160 członków, wybieranych na pięcioletnie kadencje. Rząd stanowi ponadto władzę wykonawczą. Władza sądownicza zależna jest od władzy ustawodawczej i wykonawczej.

Prezydent wybierany jest na pięcioletnią kadencję i może być ponownie wybrany tylko raz. Mianuje on premiera i ministrów, przy czym sam jest przewodniczącym rady ministrów, która zgłasza propozycje ustaw do zatwierdzenia przez zgromadzenie narodowe.

Podział administracyjny

• Region Stołeczny Bamako
• Gao
• Kayes
• Kidal
• Koulikoro
• Mopti
• Ségou
• Sikasso
• Timbuktu

Największe miasta (pow. 50 tys. mieszk., 2005)

• Bamako – 1.297.390
• Sikasso – 144.801
• Mopti – 108.790
• Koutiala – 99.662
• Kayes – 97.475
• Ségou – 92.562
• Nioro du Sahel – 72.080
• Markala – 53.746

Demografia

Liczba ludności - 14 159 904. Dane można znaleźć w CIA Factbook

Grupy etniczne

• Mande (Bambara, Malinke, Soninke) 50%
• Fulanie (Peul)17%
• Voltaic 12%
• Songhajowie 6%
• Tuaregowie 10%
• inne 5%

Religia

• islam - 87%
• animizm - 11%
• katolicyzm - 1% (zobacz: Podział administracyjny Kościoła katolickiego w Mali)
• protestantyzm - 0,8%
• Świadkowie Jehowy - 0,002% (zobacz: Świadkowie Jehowy w Mali)

Historia

Imperium Mali

Mali w 1350 r.

Mali w 1530 r.

Mali w 1625 r.

• 1235 - Sundiata Keïta z plemienia Mande zakłada Imperium Mali
• 1312 - władzę objął Musa I
• XVI wiek - terytorium Mali pod kontrolą państwa Songhaj
• XVII wiek - upadek Imperium Mali.

kolonia Francji

• XIX wiek - tereny dzisiejszego Mali opanowuje Francja
• 1905 - tereny dzisiejszego Mali włączono do Sudanu Francuskiego
• 1959 – Utworzenie przez Sudan Francuski i Senegal Federacji Mali

Prezydentura Modibo Keita (1960-1968)

• 1960
  • 20 czerwca – Ogłoszenie niepodległości przez Mali
  • 20 sierpnia – Wycofanie się Senegalu z federacji.
  • Prezydentem zostaje Modibo Keita

Dyktatura Moussa Traoré (1968-1991)

• 1968, listopad – Wojskowy zamach stanu przeprowadzony przez Moussa Traoré
• 1973 – Susza w Mali i w Nigrze - zob. Klęska suszy w Sahelu
• 1985 – Wojna sześciodniowa między Mali a Burkina Faso - malijsko-burkiński konflikt graniczny 1985
• 1990 - wybuch rebelii Tuaregów
• 1991 - upadek dyktatury Traoré

Demokracja 1991 - 2011

• 1992 – Wielopartyjne wybory w Mali. Prezydentem zostaje Alpha Oumar Konaré (absolwent Uniwersytetu Warszawskiego).
• 2002 - prezydentem zostaje Amadou Toumani Touré
• 2007 - ataki Tuaregów na wojska rządowe zakończone zawieszeniem broni
• 2012, 17 styczeń - wybuch zbrojnego powstania Tuaregów pod przewodnictwem Narodowego Ruchu Wyzwolenia Azawadu.
• 2012, 21 marca – zamach stanu przeprowadzony przez kpt. Amadou Sanogo. Utworzony zostaje Narodowy Komitet na rzecz Przywrócenia Demokracji i Państwa. Przyczyną zamachu według buntowników były niedostateczne wysiłki na rzecz stłumienia rebelii Tuaregów.
• 2012, marzec - Tuaregowie opanowali północno wschodnie Mali w tym miasta Tessalit, Gao, Kidal i Timbuktu.

Gospodarka

PKB na 1 mieszkańca wynosi 1 200 USD. Gospodarka opiera się na rolnictwie (uprawy sorga, prosa, kukurydzy i batatów), rybołówstwie i górnictwie (wydobycie złota, uranu i soli).

Osadnictwo

Bamako skupia przeszło 40% ludności miejskiej.

Zobacz też

• Federacja Mali
• miasta w Mali
• Malijskie Siły Powietrzne

Linki zewnętrzne

• Oficjalny portal rządowy (fr.)
• http://world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=en&des=wg&geo=-140&srt=pabn&col=abcdefghinoq&msz=1500