Klaus Iohannis

Klaus Iohannis
Data i miejsce urodzenia	13 czerwca 1959 ; Sybin
	Prezydent Rumunii
Okres	od 21 grudnia 2014
Przynależność polityczna	PNL
Poprzednik	Traian Băsescu
	Przewodniczący Partii Narodowo-Liberalnej
Okres	od 28 czerwca 2014; do 18 grudnia 2014
Przynależność polityczna	PNL
Poprzednik	Crin Antonescu
Następca	Alina Gorghiu
	Burmistrz Sybina
Okres	od 30 czerwca 2000; do 2 grudnia 2014
Przynależność polityczna	PNL
Poprzednik	Dan Condurat
Następca	Astrid Fodor
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Klaus Werner Iohannis^[1] (ur. 13 czerwca 1959 w Sybinie) – rumuński polityk, samorządowiec i nauczyciel narodowości niemieckiej, w latach 2000–2014 burmistrz Sybina, długoletni lider Demokratycznego Forum Niemców w Rumunii, w 2014 przewodniczący Partii Narodowo-Liberalnej. Od 21 grudnia 2014 prezydent Rumunii.

Życiorys

Z pochodzenia jest Sasem Siedmiogrodzkim^[2]. W latach 1979–1983 studiował fizykę na Uniwersytecie Babeș-Bolyai w Klużu-Napoce. Po ukończeniu studiów pracował jako nauczyciel w kilku szkołach średnich w Sybinie, w tym od 1989 w renomowanym niemieckojęzycznym Liceul „Samuel von Brukenthal”. Od 1997 do 2000 zajmował stanowisko inspektora generalnego ds. oświaty w okręgu Sybin^[3].

W 1990 wszedł w skład Demokratycznego Forum Niemców w Rumunii (FDGR). W strukturach tej partii, reprezentującej mniejszość niemiecką w Rumunii, pełnił różne funkcje. W 2001 został jej przewodniczącym i zajmował to stanowisko do 2013. 30 czerwca 2000 został wybrany na burmistrza Sybina. W wyborach w 2004 zdobył 88,7% głosów, a w 2008 – 83,2% głosów^[3]^[4]. W 2012 po raz czwarty uzyskał wybór na ten urząd (większością 77,9% głosów)^[5]. Od początku swojej kariery głosił hasła zwalczania korupcji, co przyniosło mu popularność^[6].

13 października 2009, po uchwaleniu przez parlament wotum nieufności wobec mniejszościowego rządu Emila Boca, Partia Narodowo-Liberalna (PNL) ogłosiła wysunięcie kandydatury Klausa Iohannisa na stanowisko premiera nowego rządu tymczasowego, sprawującego władzę do czasu wyborów prezydenckich w listopadzie i grudniu^[7]. W tym celu PNL rozpoczęła rozmowy z pozostałymi ugrupowaniami w parlamencie. 13 października poparcie dla rządu fachowców na czele z burmistrzem Sybina zadeklarowały Partia Socjaldemokratyczna (PSD) oraz Demokratyczny Związek Węgrów w Rumunii (UDMR)^[8]. Prezydent Traian Băsescu nie zaakceptował jednak propozycji opozycji i opowiedział się za utworzeniem rządu politycznego. 15 października na stanowisko nowego premiera desygnował ekonomistę Luciana Croitoru^[9].

W 2013 Klaus Iohannis wstąpił do Partii Narodowo-Liberalnej^[10], obejmując funkcję jej wiceprzewodniczącego. 28 czerwca następnego roku zastąpił Crina Antonescu na stanowisku przewodniczącego partii^[11].

11 sierpnia 2014 został przedstawiony jako oficjalny kandydat Sojuszu Liberalno-Chrześcijańskiego (tworzonego przez PNL i Partię Demokratyczno-Liberalną) w wyborach prezydenckich^[12]. W kampanii wyborczej koncentrował się na kwestiach zwalczania korupcji i reformy wymiaru sprawiedliwości^[13]. W pierwszej turze głosowania z wynikiem ponad 30,4% głosów zajął drugie miejsce za lewicowym premierem Victorem Pontą, którego poparło ponad 40,3% głosujących^[14]. Dwa tygodnie później Klaus Iohannis – w opinii części komentatorów dość niespodziewanie – zwyciężył w drugiej turze wyborów z wynikiem około 54,5% głosów^[15]^[16]. W związku z wyborem na stanowisko głowy państwa 2 grudnia złożył rezygnację ze stanowiska burmistrza Sybina, zaś 18 grudnia ustąpił z funkcji przewodniczącego Partii Narodowo-Liberalnej.

21 grudnia 2014 został zaprzysiężony na urząd prezydenta Rumunii^[17]. W 2017 poparł masowe protesty społeczne przeciwko planowanemu przez socjaldemokratyczny rząd złagodzeniu prawa antykorupcyjnego i amnestii dla skazanych za te przestępstwa. Brał również osobiście udział w demonstracjach^[18], z których największa z 5 lutego liczyła pół miliona ludzi. Dwa dni później prezydent wystąpił w parlamencie, gdzie potępił polityków dążących do złagodzenia przepisów antykorupcyjnych^[19].

W 2019 ubiegał się o reelekcję w kolejnych wyborach prezydenckich, zajmując w pierwszej turze głosowania, która odbyła się 10 listopada, 1. miejsce z wynikiem 37,8% głosów. Przeszedł do drugiej tury z reprezentującą PSD byłą premier Vioriką Dăncilą, którą poparło 22,3% głosujących^[20]. W drugiej turze wyborów, która odbyła się 24 listopada, został ponownie wybrany na prezydenta Rumunii, uzyskując według ostatecznych danych 66,1% głosów^[21].

Odznaczenia i wyróżnienia

Odznaczenia rumuńskie

Łańcuch Orderu Gwiazdy Rumunii – ex officio^[22]
Krzyż Kawalerski Orderu Gwiazdy Rumunii (2007)^[23]
Krzyż Wielki Orderu Narodowego Zasługi – ex officio^[22]
Kawaler Orderu Narodowego Zasługi (2011)^[23]
Krzyż Wielki Orderu Wiernej Służby – ex officio^[22]

Odznaczenia zagraniczne

Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec (Niemcy, 2006)^[23]
Komandor Orderu Gwiazdy Solidarności Włoskiej (Włochy, 2008)^[23]
Oficer Orderu Zasługi Wielkiego Księstwa Luksemburga (Luksemburg, 2009)^[23]
Krzyż Komandorski II Klasy Odznaki Honorowej za Zasługi dla Republiki Austrii (Austria, 2009)^[23]
Oficer Orderu Korony (Belgia, 2009)^[23]
Krzyż Oficerski Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec (Niemcy, 2014)^[23]
Wielki Łańcuch Orderu Infanta Henryka (Portugalia, 2015)^[23]
Order Republiki (Mołdawia, 2016)^[24]
Wielki Krzyż ze Złotym Łańcuchem Orderu Witolda Wielkiego (Litwa, 2016)^[23]
Order Domowy Nassauski Lwa Złotego (Luksemburg, 2016)^[23]
Kawaler Krzyża Wielkiego Udekorowany Wielką Wstęgą Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (Włochy, 2016)^[23]
Order Stara Płanina I klasy ze Wstęgą (Bułgaria, 2016)^[23]
Krzyż Wielki Klasy Specjalnej Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec (Niemcy, 2016)^[23]
Order Orła Białego (Polska, 2016)^[25]^[26]
Krzyż Wielki Legii Honorowej (Francja, 2016)^[23]
Order Podwójnego Białego Krzyża I klasy (Słowacja, 2016)^[27]
Wielki Order Króla Tomisława (Chorwacja, 2017)^[23]
Order Krzyża Ziemi Maryjnej I klasy (Estonia, 2021)^[23]
Wielki Łańcuch (Palestyna, 2022)^[23]
Komandor Krzyża Wielkiego Orderu Trzech Gwiazd (Łotwa, 2022)^[23]
Krzyż Wielki Orderu „Za Zasługi dla Litwy” (Litwa, 2022)^[23]
Wielki Łańcuch Orderu Wolności (Portugalia, 2023)^[23]
Order Amilcara Cabrala I klasy (Republika Zielonego Przylądka, 2023)^[23]
Krzyż Wielki Orderu Narodowego Lwa (Senegal, 2023)^[23]

Odznaczenia niepaństwowe i wyróżnienia

Kawaler Orderu Grobu Świętego (Zakon Rycerski Grobu Bożego w Jerozolimie, 2016)^[23]
Nagroda Karola Wielkiego (2020)^[28]

Przypisy

↑ Nazwisko zapisywane również w formie Johannis.
↑ Klaus Johannis. siebenbuerger.de, 1 listopada 2003. [dostęp 2014-07-20]. (niem.).
↑ ^a ^b Date personale / Curriculum Vitae. klausjohannis.ro. [dostęp 2014-07-20]. (rum.).
↑ Rezultate finale – Johannis – 83,2 la sută!. tribuna.ro, 2 czerwca 2008. [dostęp 2014-07-20]. (rum.).
↑ Rezultate oficiale: Sibiu. alegeri2012.antena3.ro. [dostęp 2014-07-20]. (rum.).
↑ Michał Kokot: Sas z Siedmiogrodu gromi korupcję. wyborcza.pl, 8 lutego 2017. [dostęp 2017-02-08].
↑ Romanian Prime Minister Boc Loses No-Confidence Vote. bloomberg.com, 13 października 2009. [dostęp 2014-07-20]. (ang.).
↑ Romania, after 10 years of slavery. 2009, the year Băsescu’s thirst for power took us down. antena3.ro, 10 lutego 2014. [dostęp 2014-07-20]. (ang.).
↑ Romanian president picks new PM. bbc.co.uk, 15 października 2009. [dostęp 2014-07-20]. (ang.).
↑ Klaus Iohannis: „Am venit în PNL pentru o funcţie de conducere”. adevarul.ro, 20 lutego 2013. [dostęp 2014-07-20]. (rum.).
↑ Congresul PNL. Quintus: Declar ales ca presedinte al PNL pe domnul Klaus Iohannis. Iohannis: Vom reusi sa schimbam Romania in bine. revista22.ro, 28 czerwca 2014. [dostęp 2014-07-20]. (rum.).
↑ Romania’s Christian Liberal Alliance chooses its presidential candidate. romania-insider.com, 11 sierpnia 2014. [dostęp 2014-11-17]. (ang.).
↑ Klaus Iohannis wins Romanian presidential election. theguardian.com, 16 listopada 2014. [dostęp 2014-11-17]. (ang.).
↑ Informacje na stronie bec2014.ro. [dostęp 2014-11-17]. (rum.).
↑ Noi rezultate oficiale de la BEC: Iohannis 54,50% – Ponta 45,49%. ziare.com, 17 listopada 2014. [dostęp 2014-11-17]. (rum.).
↑ Romania election surprise as Klaus Iohannis wins presidency. bbc.com, 17 listopada 2014. [dostęp 2017-02-08]. (ang.).
↑ Iohannis promises corruption crackdown as new Romanian president. reuters.com, 21 grudnia 2014. [dostęp 2017-02-08]. (ang.).
↑ Romania’s President joins protest against Govt.’s changes to criminal law. romania-insider.com, 23 stycznia 2017. [dostęp 2017-02-08]. (ang.).
↑ People appalled by corruption bill, Romanian President says. cnn.com, 7 lutego 2017. [dostęp 2017-02-08]. (ang.).
↑ Final official results of the first round of the presidential election. romaniajournal.ro, 14 listopada 2019. [dostęp 2019-11-14]. (ang.).
↑ BEC – final results: Iohannis – 66.09 percent, Dancila – 33.91 percent. stiripesurse.ro, 28 listopada 2019. [dostęp 2019-11-28]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Romania’s national system of decorations. Bukareszt: Monitorul Oficial, 2003, s. 347, 366, 385. [dostęp 2017-09-17]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x Klaus Iohannis: Distincții și premii. Administrația Prezidențială. (rum.).
↑ Alina Neagu: Klaus Iohannis, decorat cu „Ordinul Republicii” de presedintele Republicii Moldova, Nicolae Timofti. hotnews.ro, 13 stycznia 2016. [dostęp 2024-03-20]. (rum.).
↑ M.P. z 2016 r. poz. 865.
↑ Spotkanie Prezydentów Polski i Rumunii. prezydent.pl, 10 lipca 2016. [dostęp 2016-07-11].
↑ Vyznamenania. prezident.sk, 10 października 2016. [dostęp 2017-10-10]. (słow.).
↑ „Niezrównany obrońca wolności”. Prezydent Rumunii laureatem Nagrody Karola Wielkiego. tvn24.pl, 15 grudnia 2019. [dostęp 2019-12-16].

[1] Nazwisko zapisywane również w formie Johannis.

[2] Klaus Johannis. siebenbuerger.de, 1 listopada 2003. [dostęp 2014-07-20]. (niem.).

[bio-3] Date personale / Curriculum Vitae. klausjohannis.ro. [dostęp 2014-07-20]. (rum.).

[4] Rezultate finale – Johannis – 83,2 la sută!. tribuna.ro, 2 czerwca 2008. [dostęp 2014-07-20]. (rum.).

[5] Rezultate oficiale: Sibiu. alegeri2012.antena3.ro. [dostęp 2014-07-20]. (rum.).

[6] Michał Kokot: Sas z Siedmiogrodu gromi korupcję. wyborcza.pl, 8 lutego 2017. [dostęp 2017-02-08].

[7] Romanian Prime Minister Boc Loses No-Confidence Vote. bloomberg.com, 13 października 2009. [dostęp 2014-07-20]. (ang.).

[8] Romania, after 10 years of slavery. 2009, the year Băsescu’s thirst for power took us down. antena3.ro, 10 lutego 2014. [dostęp 2014-07-20]. (ang.).

[9] Romanian president picks new PM. bbc.co.uk, 15 października 2009. [dostęp 2014-07-20]. (ang.).

[10] Klaus Iohannis: „Am venit în PNL pentru o funcţie de conducere”. adevarul.ro, 20 lutego 2013. [dostęp 2014-07-20]. (rum.).

[11] Congresul PNL. Quintus: Declar ales ca presedinte al PNL pe domnul Klaus Iohannis. Iohannis: Vom reusi sa schimbam Romania in bine. revista22.ro, 28 czerwca 2014. [dostęp 2014-07-20]. (rum.).

[12] Romania’s Christian Liberal Alliance chooses its presidential candidate. romania-insider.com, 11 sierpnia 2014. [dostęp 2014-11-17]. (ang.).

[13] Klaus Iohannis wins Romanian presidential election. theguardian.com, 16 listopada 2014. [dostęp 2014-11-17]. (ang.).

[14] Informacje na stronie bec2014.ro. [dostęp 2014-11-17]. (rum.).

[15] Noi rezultate oficiale de la BEC: Iohannis 54,50% – Ponta 45,49%. ziare.com, 17 listopada 2014. [dostęp 2014-11-17]. (rum.).

[16] Romania election surprise as Klaus Iohannis wins presidency. bbc.com, 17 listopada 2014. [dostęp 2017-02-08]. (ang.).

[17] Iohannis promises corruption crackdown as new Romanian president. reuters.com, 21 grudnia 2014. [dostęp 2017-02-08]. (ang.).

[18] Romania’s President joins protest against Govt.’s changes to criminal law. romania-insider.com, 23 stycznia 2017. [dostęp 2017-02-08]. (ang.).

[19] People appalled by corruption bill, Romanian President says. cnn.com, 7 lutego 2017. [dostęp 2017-02-08]. (ang.).

[20] Final official results of the first round of the presidential election. romaniajournal.ro, 14 listopada 2019. [dostęp 2019-11-14]. (ang.).

[21] BEC – final results: Iohannis – 66.09 percent, Dancila – 33.91 percent. stiripesurse.ro, 28 listopada 2019. [dostęp 2019-11-28]. (ang.).

[sys-22] Romania’s national system of decorations. Bukareszt: Monitorul Oficial, 2003, s. 347, 366, 385. [dostęp 2017-09-17]. (ang.).

[:0-23] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x Klaus Iohannis: Distincții și premii. Administrația Prezidențială. (rum.).

[24] Alina Neagu: Klaus Iohannis, decorat cu „Ordinul Republicii” de presedintele Republicii Moldova, Nicolae Timofti. hotnews.ro, 13 stycznia 2016. [dostęp 2024-03-20]. (rum.).

[25] M.P. z 2016 r. poz. 865.

[26] Spotkanie Prezydentów Polski i Rumunii. prezydent.pl, 10 lipca 2016. [dostęp 2016-07-11].

[27] Vyznamenania. prezident.sk, 10 października 2016. [dostęp 2017-10-10]. (słow.).

[28] „Niezrównany obrońca wolności”. Prezydent Rumunii laureatem Nagrody Karola Wielkiego. tvn24.pl, 15 grudnia 2019. [dostęp 2019-12-16].

[a-29] Jako wiceprzewodniczący

[b-30] Kolegialna głowa państwa

[c-31] Głowa państwa jako przewodniczący Frontu Ocalenia Narodowego (1989–1990), a następnie
przewodniczący Tymczasowej Rady Jedności Narodowej (1990)

[d-32] Jako przewodniczący Senatu

[a-33] Prezydent pełni równocześnie funkcję szefa rządu.

[b-34] Republika Kosowa jest uznawana przez 97 ze 193 państw członkowskich ONZ, 22 z 27 państw członkowskich UE oraz 26 z 30 państw członkowskich NATO (stan na 4 września 2020).

[35] Kolegialny organ pełniący funkcję głowy państwa i szefa rządu.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[A]

[B]

[C]

[D]

[A]

[B]

[C]

Przewodniczący Tymczasowego Prezydium	Constantin Parhon (1947–1948) Ștefan Voitec, Gheorghe Stere, Ion Niculi i Mihail Sadoveanu (p.o., 1947–1948)^[A]
Przewodniczący Prezydium Wielkiego Zgromadzenia Narodowego	Constantin Parhon (1948–1952) Petru Groza (1952–1958) Mihail Sadoveanu i Anton Moisescu (p.o., 1958)^[A] Ion Gheorghe Maurer (1958–1961)
Przewodniczący Rady Państwa	Gheorghe Gheorghiu-Dej (1961–1965) Ion Gheorghe Maurer, Ștefan Voitec i Avram Bunaciu (p.o., 1965)^[A] Chivu Stoica (1965–1967) Nicolae Ceaușescu (1967–1989)
Prezydenci	Nicolae Ceaușescu (1974–1989) Front Ocalenia Narodowego (1989)^[B] Ion Iliescu (1989–1990)^[C] Ion Iliescu (1990–1996) Emil Constantinescu (1996–2000) Ion Iliescu (2000–2004) Traian Băsescu (2004–2014) Nicolae Văcăroiu (p.o., 2007)^[D] Crin Antonescu (p.o., 2012)^[D] Klaus Iohannis (od 2014)

Przywódcy państw	Albania Andora Austria Belgia Białoruś Bośnia i Hercegowina Bułgaria Chorwacja Czarnogóra Cypr^[A] Czechy Dania Estonia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Islandia Liechtenstein Litwa Luksemburg Łotwa Kosowo^[B] Macedonia Północna Malta Mołdawia Monako Niemcy Norwegia Polska Portugalia Rosja Rumunia San Marino Serbia Słowacja Słowenia Szwajcaria^[C] Szwecja Turcja^[A] Ukraina Watykan Węgry Wielka Brytania Włochy
Przywódcy państw nieuznawanych	Cypr Północny Naddniestrze
Premierzy rządów	Albania Andora Austria Belgia Białoruś Bośnia i Hercegowina Bułgaria Chorwacja Czarnogóra Czechy Dania Estonia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Islandia Kosowo Liechtenstein Litwa Luksemburg Łotwa Macedonia Północna Malta Mołdawia Monako Niemcy Norwegia Polska Portugalia Rosja Rumunia Serbia Słowacja Słowenia Szwecja Ukraina Watykan Węgry Wielka Brytania Włochy
Premierzy rządów państw nieuznawanych	Cypr Północny Naddniestrze

Przewodniczący Rady Europejskiej	Michel (nie głosuje)
Członkowie Rady Europejskiej (27)	Nehammer (AT) De Croo (BE) Gławczew (BG) Plenković (HR) Christodulidis (CY) Fiala (CZ) Frederiksen (DK) Michal (EE) Orpo (FI) Macron (FR) Scholz (DE) Mitsotakis (GR) Orbán (HU) Harris (IE) Meloni (IT) Siliņa (LV) Nausėda (LT) Frieden (LU) Abela (MT) Schoof (NL) Tusk (PL) Montenegro (PT) Iohannis (RO) Fico (SK) Golob (SI) Sánchez (ES) Kristersson (SE)
Przewodniczący Komisji Europejskiej	Von der Leyen (nie głosuje)
Przedstawiciele organów Unii Europejskiej	Borrell (wysoki przedstawiciel) (nie głosuje) Metsola (przewodniczący PE) (na zaproszenie, nie głosuje)