Zachodnia Rumanowa Przełęcz
 Wschodnia Rumanowa Przełęcz od wschodu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Wysokość |
2319 m n.p.m. |
| Pasmo | |
| Sąsiednie szczyty | |
| Data zdobycia |
6 lipca 1904 |
| Pierwsze wejście |
E. Dubke, J. Breuer, J. Franz |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°10′25,0″N 20°05′51,2″E/49,173611 20,097556
| |
Zachodnia Rumanowa Przełęcz (słow. Západné Rumanovo sedlo[1]) – najbardziej wysunięte na zachód z trzech siodeł tworzących szeroką Rumanową Przełęcz, oddzielającą od siebie masywy Wysokiej i Ganku w słowackich Tatrach Wysokich. Jest położone w głównej grani Tatr, na wysokości 2319 m[2], między dolnym uskokiem północno-wschodniej grani Wysokiej a Zachodnią Rumanową Czubą. Pozostałymi wcięciami tworzącymi Rumanową Przełęcz są Pośrednia Rumanowa Przełęcz i Wschodnia Rumanowa Przełęcz[3]. Obecnie wszystkie trzy są traktowane jako oddzielne przełęcze. Najniżej położona jest Wschodnia Rumanowa Przełęcz i to ona dawniej nazywana była Rumanową Przełęczą. Jej nazwa pochodzi od Dolinki Rumanowej[4].
Ku północy z Zachodniej Rumanowej Przełęczy opada do Doliny Ciężkiej stroma depresja, mająca od góry do dołu kolejno charakter żlebu, rynny i komina z dużą przewieszką. Od południa natomiast z przełęczy do Dolinki Rumanowej opada wybitna rynna[5].
Słowacy grań między Wysoką a Bartkową Turnią w masywie Ganku wraz z Zachodnią Rumanową Przełęczą nazywają Rumanov hrebeň[6].
Taternictwo[edytuj | edytuj kod]
Na przełęcz nie prowadzi żaden znakowany szlak turystyczny, natomiast dla taterników stanowi ona najlepszy dostęp do północno-wschodniej grani Wysokiej[3].
- Pierwsze przejście
- Ernst Dubke z przewodnikami Johannem Breuerem i Johannem Franzem seniorem 6 lipca 1904 r.[3]
- Drogi wspinaczkowe
- Północną depresją; IV w skali tatrzańskiej, 4 godz., kruszyzna
- Od południa, z Doliny Rumanowej przez ścianę zachodniej Rumanowej Czuby; I, 20 min
- Ze środkowej części Rumanowej Dolinki przez całą Rumanową Ławkę; 0, 45 min
- Z północnej części Rumanowej Dolinki przez zachodnią część Rumanowej Ławki; 0+, 30 min
- Południowym zacięciem, z Doliny Rumanowej; V, 3 godz.[5]
-
Widok z Rysów -
Wschodnia Rumanowa Przełęcz – najniższe ze wcięć po lewej stronie zdjęcia -
Widok z Niżnych Rysów
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Czterojęzyczny słownik nazw geograficznych. Tatry Bielskie [online] [dostęp 2022-01-23].
- ↑ Úrad geodézie, kartografie a katastra Slovenskej republiky, Produkty leteckého laserového skenovania.
- ↑ a b c Witold Henryk Paryski: Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część IX. Rumanowa Przełęcz – Wschodnie Żelazne Wrota. Warszawa: Sport i Turystyka, 1962, s. 47–54, 88.
- ↑ Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ a b Władysław Cywiński, Tatry. Przewodnik szczegółowy. Ganek, t. 16, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2011, ISBN 978-83-7104-042-9.
- ↑ Grzegorz Barczyk, Adam Piechowski, Grażyna Żurawska, Bedeker tatrzański, Ryszard Jakubowski (red.), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, ISBN 83-01-13184-5.