Lista krakowskich pomników
Wygląd
Lista krakowskich pomników
[edytuj | edytuj kod]Wytłuszczone – oddzielny artykuł o pomniku
A
[edytuj | edytuj kod]- Władysława Andersa – przy ul. Rakowickiej 29, na terenie Centrum Operacji Lądowych – Dowództwo Komponentu Lądowego, popiersie z brązu, autor Czesław Dźwigaj (2008)[1];
- Pomnik upamiętniający bohaterów bitwy o Monte Cassino – na skwerze 2 Korpusu Polskiego przy rondzie Kocmyrzowskim, odsłonięty w 2004;
- Juliana Aleksandrowicza – w Zaułku Estreichera (ul. św. Anny 10), popiersie z brązu, autor Karol Badyna (2014)[1];
- Teodora Axentowicza – na placu Teodora Axentowicza, popiersie z brązu, wykonał Karol Badyna według gipsowego odlewu autorstwa Konstantego Laszczki (2022)[2]
B
[edytuj | edytuj kod]- Michała Bałuckiego – na Plantach, za Teatrem Słowackiego; autor Tadeusz Błotnicki (1911)
- Stefana Banacha – przed Instytutem Filologii Wschodniosłowiańskiej przy ul. Reymonta 4; autor Małgorzata Olkuska (1999)[3]
- Stefana Banacha i Ottona Nikodyma – pomnik-ławeczka matematyków na Plantach, przy ul. Podzamcze; autor Stefan Dousa (2016)[4]
- św. Barbary – na szczycie gmachu głównego AGH (pawilon A-0), odsłonięty pod koniec sierpnia 1939; autor Stefan Zbigniewicz[5][6]. Zburzony w styczniu 1940, zrekonstruowany w 1999; odtwórca Jan Siek[6]
- Wojciecha Bednarskiego – w parku Bednarskiego w Podgórzu; autor Stanisław Popławski (1937)
- św. Bernarda z Clairvaux – wcześniej przed bazyliką, obecnie na terenie ogrodu opactwa cystersów w Mogile (zobacz)
- Ludwika Bierkowskiego – przy ul. Kopernika 7c, przed Instytutem Biochemii; autor Józef Potępa (1987)
- Wincentego Bogdanowskiego – w Parku Strzeleckim; autor Czesław Dźwigaj (1997)
- Wojciecha Bogusławskiego – w Mogile, przy ul. Wacława Sieroszewskiego, głaz z napisem położony w 1971
- 750-lecia Bractwa Kurkowego – w Parku Strzeleckim; autor Czesław Dźwigaj (2007)[7][8]
C
[edytuj | edytuj kod]- Fryderyka Chopina – w Parku Decjusza; autor Bronisław Chromy (2005)
- Bronisława Czecha – przed budynkami AWF; autor Bronisław Chromy (1988)
- Rafała Józefa Czerwiakowskiego – przy ul. Kopernika 40, przed Katedrą Chirurgii; autor Józef Sękowski (1989)
- Czynu rewolucyjnego proletariatu krakowskiego – przy al. Daszyńskiego; autor Antoni Hajdecki (1986)
D
[edytuj | edytuj kod]- komandora Franciszka Dąbrowskiego – przy ul. Ujastek 11, odsłonięty w 1981[9] (zobacz)
- Edwarda Dembowskiego – w Podgórzu, na pl. Lasoty; autor Józef Potępa (1966)
- Józefa Dietla – na pl. Wszystkich Świętych; autor Xawery Dunikowski (1936, odsłonięty w 1938)
- psa Dżoka – na bulwarach wiślanych, koło Mostu Grunwaldzkiego; autor Bronisław Chromy (2001)[10]
E
[edytuj | edytuj kod]- Karola Estreichera jr. – w Zaułku Estreichera
F
[edytuj | edytuj kod]- Aleksandra Fredry – przed Teatrem Słowackiego; autor Cyprian Godebski (1900)
- Andrzeja Frycza Modrzewskiego – przed budynkiem Krakowskiej Akademii, ul. Gustawa Herlinga Grudzińskiego
G
[edytuj | edytuj kod]- ojca Wilhelma Gaczka – przed kościołem św. Mikołaja z Tolentino przy ul. Górników w Prokocimiu
- gen. bryg. prof. dr hab. med. Mariana Garlickiego – przy ul. Wrocławskiej 1, na terenie 5 Wojskowego Szpitala Klinicznego, odsłonięty w 2005[11]
- Walerego Goetla – przy ul. Kościuszki; autor Stefan Dousa (1983)
- Gombrowiczowi Rodacy – huśtawka-pomnik upamiętniająca Witolda Gombrowicza – przy ul. Józefińskiej; autor Małgorzata Markiewicz (2012)[12]
- Górnika i Hutnika – przed budynkiem głównym AGH, odsłonięte w 1935; autor Jan Raszka. Usunięte z powodu zniszczenia pod wpływem czynników atmosferycznych w 1954, zrekonstruowane w 1979; odtwórcy: Bogusz Salwiński (górnicy)[13] i Jan Siek (hutnicy)[14]
- Grażyny i Litawora – na Plantach, w pobliżu Liceum Nowodworskiego; autor Alfred Daun (1884)
- Artura Grottgera – na Plantach, koło Pałacu Sztuki, odsłonięty w 1903; autor Wacław Szymanowski (1901)
- Grunwaldzki – na placu Matejki; autor Antoni Wiwulski (1910), rekonstrukcja Marian Konieczny (1976)
H
[edytuj | edytuj kod]- Harcerzy poległych w II wojnie światowej – koło kościoła św. Józefa w Podgórzu, odsłonięty w 1988
- Harfiarza (Bohdana Zaleskiego) – na Plantach, koło sadzawki; autor Pius Weloński (1886)
- Hermesa (kopia) – w Zaułku Książąt Czartoryskich
J
[edytuj | edytuj kod]- Jana Pawła II
Osobny artykuł:
- pomnik na dziedzińcu Pałacu Biskupiego; autor Jole Sensi Croci (1980)
- pomnik przed kościołem w Mistrzejowicach; autor Kazimierz Gustaw Zemła (1991)
- w Ogrodzie Strzeleckim; autor Czesław Dźwigaj (2000)[15]
- przed kościołem Dobrego Pasterza przy ul. 29 Listopada; autor Stefan Kowalówka (1998)
- na Cmentarzu wojskowym przy ul. Prandoty
- przed sanktuarium łagiewnickim; autor Witold Cęckiewicz (2006)
- koło kościoła na Skałce; autor A. Wojnar (1981)
- przy kaplicy św. Małgorzaty na Salwatorze
- na Wawelu, przed katedrą; autor Kazimierz Gustaw Zemła (2008)
- przed Bazyliką w Mogile
- przed kościołem Arka Pana w Nowej Hucie
- przed kościołem św. Mikołaja z Tolentino przy ul. Górników w Prokocimiu
- przed klasztorem xx. Zmartwychwstańców przy ul. Pawlickiego 1
- przed Centrum Jana Pawła II „Nie lękajcie się”; autor Władysław Dudek (2016)
- przed gmachem Biblioteki Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, ul. Bobrzyńskiego 10[16]
- Głaz Jana Pawła II – na Błoniach; autor Stefan Dousa (1999)
- ks. Kazimierza Jancarza – na os. Tysiąclecia[17]
- Bogdana Jańskiego – przy ul. Pawlickiego 1, przed seminarium xx. Zmartwychwstańców na Zakrzówku
- Erazma Jerzmanowskiego – przy ul. Górników 27, w Parku Jerzmanowskich w Prokocimiu; autor Stefan Dousa (2010)[18]
- ks. Franciszka Jordana – przy ul. św. Jacka16, koło kościoła salwatorianów na Zakrzówku
- Henryka Jordana – w parku Jordana; autor Jan Szczepkowski (1914)
K
[edytuj | edytuj kod]- Józefa Kałuży – przed stadionem Cracovii; autor Czesław Dźwigaj (2017)[19]
- Jana Karskiego – przy ul. Szerokiej 40; autor Karol Badyna (2016)[20][21]
- Antoniego Kępińskiego – w Zaułku Estreichera
- Jana Kochanowskiego – na os. Złotego Wieku; autor Bogusław Danielak (1974)
- Kolumna Niepodległości – na Wzgórzu Wawelskim w pobliżu wejścia do Smoczej Jamy, ustawiona 1918, przywrócona 2000[22]
- Hugona Kołłątaja – na dziedzińcu Kolegium Kołłątaja przy ul. Gołębiej, odsłonięty w 2012[23]
- Komediantów – na placu św. Ducha, obok Teatru Słowackiego, pomnik dawnych aktorów; autor Roman Tarkowski (1969)
- Stanisława Konarskiego – przed Liceum OO. Pijarów przy ul. Akacjowej
- Konfucjusza – przed siedzibą Instytutu Konfucjusza Uniwersytetu Jagiellońskiego przy ul. Oleandry[24]
- Marii Konopnickiej – na os. Podwawelskim; autor Antoni Hajdecki (1986)
- Mikołaja Kopernika
- pomnik na Plantach, koło Collegium Novum; autor Cyprian Godebski (1900)
- przed budynkiem Wydziału Matematyki i Informatyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, autor Karol Badyna (2023)[25]
- w kościele św. Anny w pn-zach ramieniu transeptu, zaprojektowany i ufundowany w 1822 przez ks. Sebastiana Sierakowskiego, wykonany z czarnego marmuru przez Jana Nepomucena Gallego
- w gmachu PAU przy ul. Sławkowskiej, ufundowany przez Zofię Potocką; autor Walery Gadomski (1872)
- Tadeusza Kościuszki
- pomnik na Wawelu; autor Leonard Marconi (1900), zrekonstruowany w 1960
- na dziedzińcu Politechniki Krakowskiej
- Kraka – na dziedzińcu Archiwum Narodowego przy ul. Siennej 16; autor Franciszek Kalfas (1929)
- Króla Jana III Sobieskiego – w Ogrodzie Strzeleckim; autor Walery Gadomski (1883)
- Króla Kazimierza III Wielkiego – w Zaułku Estreichera
- Króla Zygmunta II Augusta – w Ogrodzie Strzeleckim; autor Walery Gadomski (1883)
- Królowej Jadwigi i Króla Władysława Jagiełły – na Plantach, naprzeciwko ul. Krowoderskiej; projekt Karol Knaus, autor pomnika Tomasz Oskar Sosnowski (1886)
- Krzyża Nowohuckiego – na osiedlu Teatralnym; autor Stefan Dousa (2007)[17]
- Krzyż Katyński – na placu im. Ojca Adama Studzińskiego; autor Jacek Marek (1990), odnowiony w 2000, wymieniony w 2012[26]
- pułkownika Ryszarda Kuklińskiego – na placu Jana Nowaka-Jeziorańskiego; projekt Czesław Dźwigaj i Krzysztof Lenartowicz (odsłonięcie 4.06.2018)[27][28]
- Stanisława Kutrzeby – na dziedzińcu budynku PAU przy ul. Sławkowskiej 17; autor Marian Konieczny (1988)
- ks. Mieczysława Kuznowicza – na terenie klubu KS „Juvenia”; autor Bronisław Chromy (1981)[29]
L
[edytuj | edytuj kod]- Juliusza Lea – obok kładki Ojca Bernatka, na skwerze u zbiegu ulic Józefińskiej i Nadwiślańskiej w Podgórzu; autorzy: Karol Badyna, Łukasz Podczaszy (2018)[30][31][32][33]
- Legionu Czechów i Słowaków – na rogu ulic Katowickiej i Palmowej (2017)[34]
- Lilli Wenedy – na Plantach, naprzeciwko klasztoru Reformatów; autor Alfred Daun (1884), w 1897 kamienny pomnik zastąpiony odlanym w brązie
- Lokomotywa AGH – przed budynkiem Wydziału Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej (pawilon B-5) Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie; umieszczona w 2009
- Głaz Lotników Alianckich – na Bulwarze Lotników Alianckich
- Lotników Polskich – przy al. Jana Pawła II; autor Bronisław Chromy (1989)
- Lotników z Prokocimia – u zbiegu ulic Na Wrzosach i Górników, odsłonięty w 2002[35][36], dodatkowa tablica z 2007
- Józefa Louisa – w Parku Strzeleckim
Ł
[edytuj | edytuj kod]- Ignacego Łukasiewicza – przy ul. Lubicz, przed budynkiem „Nafty”; autor Władysław Kandefer (1982)
M
[edytuj | edytuj kod]- kardynała Franciszka Macharskiego – przed kościołem Matki Bożej Pocieszenia przy ul. Bulwarowej 15, autor: Jolanta Kłosowska (2022)[37]
- biskupa Albina Małysiaka – u zbiegu ulic Komuny Paryskiej i Małysiaka[38]
- Martyrologii 1944 – przy ul. Lubicz 27
- Martyrologii Powieszonych 26 czerwca 1942 – obelisk przy ul. Wodnej, odsłonięty w 1947
- Martyrologii – rozstrzelanych 10 września 1939 – przy ul. Abrahama, odsłonięty w 1984
- Martyrologii – rozstrzelanych w Grębałowie 29 stycznia 1944 roku – przy ul. Kocmyrzowskiej na Wzgórzach Krzesławickich; autorzy: Jadwiga Horodyska, M. Grodzicki, Z. Trzebiatowski (1963)
- Martyrologii – rozstrzelanych w Łobzowie 20 października 1943 roku – przy ulicy Artura Grottgera, odsłonięty w 1946. W 1980 uporządkowanie i modernizacja otoczenia wg projektu M. Korneckiego
- Jana Matejki
- Franciszka Mączyńskiego – przy ul. Kopernika, koło kościoła Jezuitów; autor Xawery Dunikowski (1912)
- Adama Mickiewicza – na Rynku Głównym; autor Teodor Rygier (1898), zrekonstruowany w 1955: Janina Reichert-Toth i Fryderyk Toth, Franciszek Łuczywo
- Macieja Miechowity – przy ul. Kopernika 7; autor Marek Maślaniec (2004)[41]
- krakowskiej przekupki Miedzianny – na fasadzie Pałacu „Pod Krzysztofory” na rogu ulic: Szczepańskiej i Jagiellońskiej, odsłonięty 17 grudnia 2021, proj. prof. Aleksander Śliwa.
- Mieszkańcom Łagiewnik poległym za Polskę – przy ul. Millana
N
[edytuj | edytuj kod]- Nieznanego Żołnierza – na placu Matejki (1925–1939); wersja współczesna – autor Wiktor Zin (1976)
- Maksymiliana Siła-Nowickiego – na Plantach im. Floriana Nowackiego przy ujściu Wilgi do Wisły; obelisk wzniesiony w 1898, w 1979 dodano medalion z wizerunkiem uczonego autorstwa Joanny Bogusz oraz tabliczkę
- Niepodległości – na pl. Niepodległości. Pomnik-obelisk 100-lecia odzyskania niepodległości, upamiętniający por. Antoniego Stawarza i innych wyzwalających Kraków w 1918 roku.
O
[edytuj | edytuj kod]- Obelisk na zbiorowych mogiłach jeńców sowieckich – przy ul. Kozienickiej[42]
- Obelisk na Wzgórzu Kaim w Bieżanowie; autor Henryk Nitra (1915)
- Obelisk Orła – na Kopcu Wandy; autor Jan Matejko (1890)
- Obrońców Poczty Gdańskiej – przy Zespole Szkół Łączności; autor Wiktor Zin (1974)
- Obywateli Prokocimia – przy ul. Popławskiego 15, przed budynkiem Szkoły Podstawowej nr 61; autor J. Jamroz (1977)
- Ofiar Dąbia – przy ul. Półkole, odsłonięty w 1946
- Ofiar Faszyzmu, Pomnik Ofiar Obozu Koncentracyjnego w Płaszowie, „Ludzie z wyrwanymi sercami” – przy ul. Kamieńskiego; projektant Witold Cęckiewicz (1964), autor rzeźby Ryszard Szczypiński
- Ofiar Komunizmu – na Cmentarzu Rakowickim; autor Stefan Dousa (1995)[43]
- Ofiar ukraińskiego ludobójstwa na Wołyniu – na Cmentarzu Rakowickim; autor Czesław Dźwigaj (2004)
- Ofiar pacyfikacji Woli Justowskiej 28 lipca 1943 – przy ul. 28 lipca 1943; autor Szorc (1950)
- Ofiar wielkiego głodu na Ukrainie 1932–1933 – przy ul. Olszewskiego, odsłonięty w 2008
- Karola Olszewskiego – przed budynkiem Wydziału Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego[44]
- Marcina Oracewicza – w Parku Strzeleckim; autor Michał Stefan Korpal
- Ormiański kamień krzyżowy–chaczkar – obok kościoła św. Mikołaja przy ul. Kopernika 9, odsłonięty w 2004; autor Jacek Chrząszczewski[45]
P
[edytuj | edytuj kod]- Ofiar zbrodni niemieckich na pacjentach szpitala psychiatrycznego w Krakowie-Kobierzynie
- Ignacego Jana Paderewskiego
- przy al. Mickiewicza, przed Collegium Paderevianum; autor Andrzej Pityński (1974)
- pomnik w Parku Strzeleckim
- przed Instytutem Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego (ul. Westerplatte 10)
- Pamięci Polaków deportowanych i jeńców III Rzeszy – przy rondzie Mogilskim
- Pamięci pomordowanych w niemieckich obozach koncentracyjnych i obozach zagłady – na placu Axentowicza
- Pamięci straconych 1 lipca 1942 – na rogu Nowosądeckiej i Wielickiej
- Pamięci straconych 28 października 1943 – na ul. Szerokiej, przed Starą Synagogą
- Pamięci straconych 29 października 1943 – przy ul. Prądnickiej, koło nasypu kolejowego, odsłonięty w 1945, przesunięty w 1973
- Pamięci zamordowanych działaczy i zawodników K.S. Dąbski – przy ulicy Dąbskiej 1
- Stanisława Panka – przed budynkiem AWF
- Józefa Piłsudskiego
- przed szkołą Podchorążych w Bronowicach
- pomnik na skwerze przy ul. Piłsudskiego; autor Czesław Dźwigaj (2008)[47]
- Głaz Józefa Piłsudskiego, Pomnik 250. rocznicy zwycięstwa pod Wiedniem w Krakowie – na krakowskich Błoniach, przy ulicy Ferdynanda Focha, odsłonięty w 1936, usunięty podczas okupacji, przywrócony 1999 (projekt A. Kałużny)
- Ojca Pio – na dziedzińcu przed kościołem Kapucynów
- Piwnicy Pod Baranami – w Parku Decjusza; autor Bronisław Chromy (2000)[48]
- Poległym w I wojnie światowej mieszkańcom Bieżanowa (Obelisk Orła) – w Bieżanowie
- Poległym w II wojnie światowej żołnierzom Polski Walczącej – na rogu ulic Zwierzynieckiej i Powiśla
- Adama Polewki – dawniej w parku św. Wincentego à Paulo (dawny park Adama Polewki), obecnie obok Domu Pod Krzyżem na pl. św. Ducha; autor Wincenty Kućma (1969)
- Pomordowanym w Krzesławicach w latach 1939–1941 – fort w Krzesławicach; autorzy: A. Rejnoch, F. Toth, architektura: W. Leonowicz, B. Mikołajski, T. Ptaszycki (1956)[49]
- Pomnik Czynu Zbrojnego Proletariatu Krakowa – na Plantach, w okolicy Teatru Słowackiego, pamiątkowy głaz z tablicą zawierającą nazwiska ofiar strajkowych wydarzeń w Krakowie
- Pomnik ku czci ofiar obozu przejściowego – przy ul. Pielęgniarek[42]
- Pomnik pamięci pracowników Wodociągów, którzy zginęli podczas II wojny światowej – ul. Księcia Józefa 299, przed siedzibą Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji[46]
- Pomnik-symboliczny nagrobek ofiar egzekucji 6 czerwca 1944 – na rogu ulic Tynieckiej i Praskiej, koło wału wiślanego[46]
- Pomnik upamiętniający 30. rocznicę wydarzeń Jesieni Ludów w Europie – w Parku Strzeleckim[50]
- Pomnik upamiętniający 100. rocznicę Bitwy Warszawskiej – w Parku Strzeleckim[50]
- ks. Jerzego Popiełuszki
- Prasy podziemnej – na os. Szklane Domy; autor Czesław Dźwigaj (2007)[17]
- Elvisa Presleya – al. Elvisa Aarona Presleya; autor Jerzy Brataniec[51] (2005)[52]
- Stanisława Pyjasa – przed budynkiem „Żaczka” przy al. 3 Maja[53], autor Dariusz Sitek (2019)[1]
R
[edytuj | edytuj kod]- Mariana Raciborskiego – w Ogrodzie Botanicznym; autor Tadeusz Błotnicki (1937)
- Tadeusza Rejtana – na skwerze na rogu ulic Garbarskiej i Basztowej, odsłonięty 1890, zdemontowany z powodu uszkodzeń w 1946; autor popiersia Teodor Zakrzewski, autor kopii pomnika Czesław Dźwigaj (2007)[54]
- Henryka Reymana – koło stadionu „Wisły”, na rogu ulic Reymana i Reymonta; autor Wiktor Zin (1976), A. Koczur (otoczenie)
- Rozstrzelanych 22 października 1944 – Przegorzały-Glinnik
- Rozstrzelanych w Krzesławicach 1943 – przy ul. Wańkowicza
S
[edytuj | edytuj kod]- kard. Adama Stefana Sapiehy – przy ul. Franciszkańskiej, za kościołem Franciszkanów; autor August Zamoyski (1976)
- Władysława Sikorskiego
- pomnik na os. Szkolnym, przed Zespołem Szkół Mechanicznych; autor Bogusz Salwiński (1982)
- koło kościoła św. Agnieszki przy ul. Dietla; autor Paweł Świtak (1990)
- ks. Piotra Skargi – na pl. św. Marii Magdaleny; autor Czesław Dźwigaj (2001)
- Piotra Skrzyneckiego
- pomnik przed Katedrą Chirurgii na ul. Skawińskiej; autor Karol Gąsienica Szostak (1998)[48]
- pomnik w Rynku Głównym, przed kawiarnią Vis a vis; autorzy Grażyna Borkowska-Niemojewska i Łukasz Niemojewski[48] (2000)
- Smoka Nowohuckiego – przy ul. Kornela Makuszyńskiego[55]
- Smoka Wawelskiego – przed Smoczą Jamą; autor Bronisław Chromy (1972)
- Smoczy szlak – trasa turystyczna z pomnikami smoków
- Bohdana Smolenia – na rogu ulic Jabłonowskich i Czapskich[56]
- Bartka Sobola – u zbiegu ulic księcia Józefa i Mirowskiej[57]
- Solidarności – przy placu Centralnym od 2005, wcześniej od 1999 przed halą walcowni zgniatacz Huty im. Tadeusza Sendzimira[17]
- 25-lecia „Solidarności” – na os. Szklane Domy, odsłonięcie w 2005[17]
- Stalag 369[58] – przy ul. Żywieckiej
- św. Stanisława
- na podworcu kamienicy przy ul. Kanoniczej 21
- koło kościoła na Skałce, wewnątrz sadzawki
- Floriana Straszewskiego – na Plantach, koło przejścia podziemnego; autor Edward Stehlik (1874)
- Studzienka Badylaka – na Rynku Głównym
- Władysława Szafera – w Ogrodzie Botanicznym; autor Antoni Hajdecki (1975)
- św. Szymona z Lipnicy – koło kościoła Bernardynów[59]
Ś
[edytuj | edytuj kod]- Światowid pod Wawelem w Krakowie – u zbiegu ulic: Grodzkiej, św. Idziego i Bernardyńskiej; autorzy kopii Józef i Waldemar Wesołowscy (1968)
T
[edytuj | edytuj kod]- Pála Telekiego – ul. Rajska 1; autor Stefan Dousa (2020)[60]
- Józefa Tischnera – w Zaułku Estreichera
- Trzech grajków – na pl. Wolnica; autor Bronisław Chromy (1970)
- 333. rocznicy Odsieczy Wiedeńskiej – w Parku Strzeleckim w 2016 wmurowano Akt Fundacyjny rzeźby upamiętniającej rocznicę Odsieczy[61][62]
W
[edytuj | edytuj kod]- św. Wacława – na terenie ogrodu opactwa cystersów w Mogile (zobacz)
- Józefa Warszewicza – w Ogrodzie Botanicznym; autor Franciszek Wyspiański (przed 1882)
- gen. Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego – na Cmentarzu Rakowickim[63]
- Więźniów obozu Liban – przy ul. Za Torem 22, (1948)
- św. Wincentego à Paulo – w Parku św. Wincentego à Paulo; autor Karol Badyna (2010)[64]
- Bogdana Włosika – na os. Przy Arce, naprzeciwko kościoła „Arka”; autor Helena Łyżwa (1992)[17]
- Tadeusza Wojtaszka – na terenie kampusu Uniwersytetu Rolniczego przy alei 29 listopada[65]
- niedźwiedzia Wojtka – w parku Jordana; autor Wojciech Batko (2014)[66]
- Leona Wyczółkowskiego – przy ul. Wyczółkowskiego 7; autor Karol Badyna (2013)[67]
- Stanisława Wyspiańskiego
- pomnik przed Muzeum Narodowym; autor Marian Konieczny (1982)
- przed Starym Spichlerzem na placu Sikorskiego – autor Bronisław Chromy (1981), w obecnym miejscu od 2022[68]
Z
[edytuj | edytuj kod]- Clementa J. Zabłockiego – przed szpitalem pediatrycznym w Prokocimiu
- Narcyza „Zawojny” Wiatra – na Plantach, w pobliżu Poczty Głównej; autor Bronisław Chromy (1992)
- Mikołaja Zyblikiewicza – na pl. Wszystkich Świętych; autor Walery Gadomski (1887), popiersie usunięte w 1954, ponownie odsłonięte w 1985
Ż
[edytuj | edytuj kod]- Żaczka z fontanną – na placu Mariackim, kopia figury żaczka z ołtarza Mariackiego; projekt Jan Budziło, model rzeźby Franciszek Kalfas, odlew Leon Dyrek (1956)
- Tadeusza Żeleńskiego-Boya – na Plantach, w pobliżu Wawelu; autor Edward Krzak (1979)
- Stefana Żeromskiego – przed szpitalem im. Żeromskiego
- Żołnierzy Armii Kraków – na Cmentarzu wojskowym przy ul. Prandoty
- Żołnierzy AK i cichociemnych poległych w walce z policją niemiecką – przy ulicy Centralnej
- Żołnierzy Polski Walczącej – Bulwar Czerwieński, przy zbiegu ul. Powiśle i ul. Zwierzynieckiej; autor Bronisław Chromy (1992)
- Pamięci Żydów krakowskiego getta – plac Bohaterów Getta
- Pamięci Żydów ofiar Holocaustu – przy ul. Miodowej na Nowym cmentarzu żydowskim
- Pamięci Żydów z Krakowa i okolic zamordowanych przez Niemców – na ul. Szerokiej
- Pomnik ku czci żołnierzy radzieckich poległych podczas wyzwalania Krakowa w 1945 r. – koło Barbakanu (wykonany w 1945, przeniesiony w 1997 na Cmentarz wojskowy przy ul. Prandoty do kwatery wojsk radzieckich[69]); autorzy: Karol Muszkiet i Marcin Bukowski
- popiersia: gen. Władysława Andersa, Łukasza Cieplińskiego, Fryderyka Chopina, Stefana Czarnieckiego, Ignacego Daszyńskiego, mjr. Hieronima Dekutowskiego „Zapory”, Jana Długosza, Romana Dmowskiego, gen. Augusta Fieldorfa „Nila”, sierż. Józefa Franczaka „Lalka”, Władysława Gurgacza, Artura Grottgera, gen. Józefa Hallera, Zbigniewa Herberta, Józefa Bosaka-Hauke, Jana Pawła II, Jana Kochanowskiego, Wojciecha Korfantego, ks. Augustyna Kordeckiego, Mikołaja Kopernika, Stanisława Konarskiego, Maksymiliana Marii Kolbego, Hugona Kołłątaja, Zofii Kossak-Szczuckiej, Tadeusza Kościuszki, Zygmunta Krasińskiego, Ryszarda Kuklińskiego, Karoliny Lanckorońskiej, Joachima Lelewela, Zygmunta Szendzielarza, gen. Stanisława Maczka, Andrzeja Małkowskiego, Albina Małysiaka, Jana Matejki, Adama Mickiewicza, Juliana Ursyna Niemcewicza, gen. Leopolda Okulickiego, Konstantego Ostrogskiego, Ignacego Jana Paderewskiego, Zdzisława Peszkowskiego, Witolda Pileckiego, Józefa Piłsudskiego, ks. Józefa Poniatowskiego, ks. Jerzego Popiełuszki, Kazimierza Pułaskiego, Tadeusza Reytana, Danuty Siedzikówny „Inki”, Henryka Sienkiewicza, ks. Piotra Skargi, Marii Skłodowskiej-Curie, Juliusza Słowackiego, gen. Stanisława Sosabowskiego, gen. Kazimierza Sosnkowskiego, Stanisława Staszica, kard. Adama Stefana Sapiehy, mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”, Jana Tarnowskiego, Wincentego Witosa, kard. Stefana Wyszyńskiego, Elżbiety Zawackiej, Stanisława Żółkiewskiego.
w Zaułku Estreichera
[edytuj | edytuj kod]- popiersia: Juliana Aleksandrowicza, Karola Estreichera, Antoniego Kępińskiego, Jana Pawła II, Józefa Tischnera, w głębi dziedzińca rzeźba króla Kazimierza III Wielkiego – dziedziniec Huta Collegium Maius, wejście z ul. św. Anny; autor Karol Badyna (2014)[70].
Pomniki planowane
[edytuj | edytuj kod]- Armii Krajowej – być może kiedyś stanie na miejscu istniejącego już pomnika psa Dżoka[71].
- Orląt Lwowskich – w parku przy dawnych koszarach na ul. Rajskiej, skąd w 1918 r. wyruszyła polska odsiecz dla Lwowa[72].
Pomniki niezachowane
[edytuj | edytuj kod]- Astronautów Amerykańskich – na stadionie „Bronowianki”, ul. Zarzecze 124, posąg ze stali i betonu, autorzy Danuta Nabel-Bochenek i K. Łaskawski, (odsłonięty w VII 1969 r., usunięty w X 1969 r.)[1];
- Fryderyka Chopina – na Plantach naprzeciw kościoła Reformatów, popiersie, autor Władysław Marcinkowski[1], (wzniesiony ok. 1888[73] lub 1891 r.[1], rozebrany w 1931[1] z powodu planów budowy okazalszego pomnika – uniemożliwionych przez wojnę);
- Cesarza Franciszka Józefa I – ul. Podchorążych, popiersie, (usunięty po 1918 r.)[1];
- Czerwonych Harcerzy – ul. Warszawska 17, głaz z tablicą inskrypcyjną, (usunięty po 1989 r.)[1];
- Dąb Wolności – os. Bohaterów Września (na skwerze koło Szkoły Podstawowej nr 144), obelisk z inskrypcją i drzewo, (1975 r., usunięty po 1989 r.)[1];
- Iwana Koniewa – przy ulicy Koniewa (obecnie ul. Armii Krajowej), posąg ze spiżu, autor Antoni Hajdecki, (odsłonięty w 1987[73], zdemontowany w 1991[74][75], przekazany władzom miasta Kirow);
- Jana III Sobieskiego – park Bednarskiego, popiersie, (1896-1918)[1];
- Tadeusza Kościuszki – park Bednarskiego, popiersie, (1896-1918)[1];
- Janka Krasickiego – na osiedlu Teatralnym, przed budynkiem Szkoły Podstawowej nr 77[76]
- Lajkonika – na posesji na rogu ul. Królowej Jadwigi 29 i ul. Emaus 18, figura, (ok. 1946 r.)[1];
- Włodzimierza Lenina i Józefa Stalina – w Ogrodzie Strzeleckim, postacie siedzące na ławce, (1955 r.[1], usunięty w 1956 r.)[73];
- Włodzimierza Lenina – przy alei Róż, posąg, autor Marian Konieczny, (ustawiony w 1971[73], usunięty w 1989[77]);
- Milicjantów poległych w bojach o Polskę Ludową – na Rondzie Mogilskim, głaz z napisem (w 1991 usunięto napis, następnie cały głaz); autor Bronisław Chromy (1959)
- Tadeusza Reytana – obok dawnego hotelu „Krakowskiego” (ustawiony ok. 1888)[73]
- Karola Świerczewskiego – na os. Szkolnym, przed Technikum Budowlanym (usunięty w 1991); autor Antoni Hajdecki (1979)
- Pomnik wdzięczności dla Armii Radzieckiej[78] lub pomnik braterstwa (według innych autorów)[77]; betonowy obelisk wysokości 21 m obłożony płytami granitowymi, płaskorzeźbami – na placu Wolności (obecnie plac Inwalidów) (usunięty w 1991); autorzy Irena i Metody Sowa (1958)
- nieistniejące popiersia w parku Jordana: Adama Asnyka, Józefa Bema, Marcina Borelowskiego, Jana Karola Chodkiewicza, Tadeusza Czackiego, Adama Czartoryskiego, Elżbiety Drużbackiej, Teofila Lenartowicza, Karola Libelta, Stanisława Jabłonowskiego, Stanisława Małachowskiego, Karola Marcinkowskiego, Stanisława Skarbka, Stanisława Moniuszki, Wincentego Pola, Józefa Sowińskiego, Jędrzeja Śniadeckiego, Jana Zamoyskiego
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Encyklopedia Krakowa. Kraków: Biblioteka Kraków, Muzeum Krakowa, 2023, s. 253-257. ISBN 978-83-66253-46-9.
- ↑ Kraków. Odsłonięcie popiersia artysty na Placu im. Teodora Axentowicza. 16 października 2022.
- ↑ Pomnik Stefana Banacha. im.uj.edu.pl. [dostęp 2016-11-16]. (pol.).
- ↑ PAP, dog: Ławka na Plantach z figurami wybitnych polskich matematyków. krakow.wyborcza.pl, 2016-10-14. [dostęp 2016-11-16]. (pol.).
- ↑ Posąg św. Barbary na gmachu AG. Ilustrowany Kuryer Codzienny. 1939, nr 234 (25 VIII), 1939-08-25. [dostęp 2016-11-18]. (pol.).
- ↑ a b Zbigniew Sulima , O świętej Barbarze z A-0, wspomnienie, „Biuletyn AGH”, 22, Kraków 2009, s. 35-39, ISSN 1898-9624 [dostęp 2024-02-25] (pol.).
- ↑ Tomasz Wiech: Odsłonięcie pomnika upamiętniającego 750-lecie lokacji Miasta Krakowa i 750-lecie istnienia Krakowskiego Bractwa Kurkowego – zdjęcie. agencjagazeta.pl, 2007-06-07. [dostęp 2016-11-18]. (pol.).
- ↑ Jubileusz 750-lecia Lokacji Miasta Krakowa. biurofestiwalowe.pl. [dostęp 2016-11-18]. (pol.).
- ↑ Poznałem dwóch Obrońców Westerplatte.... niepoprawni.pl, 2012-09-01. [dostęp 2016-11-19]. (pol.).
- ↑ Pomnik psa Dżoka. krakow64.pl. [dostęp 2016-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-02)]. (pol.).
- ↑ Uroczystość nadania szpitalowi imienia gen. bryg. prof. dr hab. med. Mariana Garlickiego. oil.org.pl, 2005-07-12. [dostęp 2016-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-20)]. (pol.).
- ↑ Renata Radłowska: Kraków. Niecodzienny pomnik – Gombrowicz na ławkohuśtawce. krakow.wyborcza.pl, 2012-05-16. [dostęp 2018-02-15]. (pol.).
- ↑ Pogrzeb prof. Bogusława Salwińskiego – Magiczny Kraków [online], krakow.pl [dostęp 2023-11-06] .
- ↑ Zbigniew Engel , Trzydziestolecie odsłonięcia pomników, „Biuletyn AGH”, 22, Kraków 2009, s. 32-34, ISSN 1898-9624 [dostęp 2024-02-24] (pol.).
- ↑ Pomnik Ojca Świętego w Parku Strzeleckim. bractwo-kurkowe.pl. [dostęp 2016-11-18]. (pol.).
- ↑ Kraków. Pomnik Jana Pawła II od Węgrów [online], gosc.pl [dostęp 2024-04-24] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h Adam Gliksman: Nowohucki Szlak Solidarności. solidarnosc.krakow.pl. [dostęp 2016-11-17]. (pol.).
- ↑ Pomnik Erazma Jerzmanowskiego. krakow64.pl. [dostęp 2016-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-02)]. (pol.).
- ↑ Jacek Żukowski: Józef Kałuża wreszcie ma swój pomnik. gazetakrakowska.pl, 2017-10-11. [dostęp 2017-10-12]. (pol.).
- ↑ Ławeczka Jana Karskiego stanęła na krakowskim Kazimierzu. krakow.pl, 2016-01-26. [dostęp 2016-11-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-21)]. (pol.).
- ↑ MM: Pomnik Jana Karskiego na Kazimierzu. krakow.naszemiasto.pl, 2016-01-26. [dostęp 2016-11-20]. (pol.).
- ↑ fck: Kolumna Niepodległości. krakow.fotopolska.eu, 2009-08-22. [dostęp 2016-11-20]. (pol.).
- ↑ Andrzej Karocki: Hugo Kołłątaj. [w:] Gazeta Bronowicka nr 165 – maj 2013 [on-line]. dzielnica6.krakow.pl. [dostęp 2016-11-20]. (pol.).
- ↑ pomnik konfucjusza kraków – Google Search [online], google.pl [dostęp 2019-09-03] (ang.).
- ↑ Kraków/ Rzeźba przedstawiająca młodego Kopernika odsłonięta na kampusie Uniwersytetu Jagiellońskiego. 7 czerwca 2023.
- ↑ Kraków: nowy Krzyż Katyński poświęcony. krakow.naszemiasto.pl, 2012-11-08. [dostęp 2016-11-20].
- ↑ kk/mś: W Krakowie stawiają pomnik pułkownika Kuklińskiego. Budzi kontrowersje. tvn24.pl, 2018-04-24. [dostęp 2018-05-27]. (pol.).
- ↑ Małgorzata Mrowiec: Kraków. Prezydenci zaproszeni na odsłonięcie pomnika płk. Kuklińskiego. krakow.naszemiasto.pl, 2018-05-23. [dostęp 2018-05-27]. (pol.).
- ↑ Artur Gac: Juvenia Kraków – rówieśniczka Cracovii i Wisły. dziennikpolski24.pl, 2016-06-18. [dostęp 2016-11-20]. (pol.).
- ↑ Znamy nazwisko autora pomnika Juliusza Lea. krakow.pl, 2017-10-21. [dostęp 2017-10-22]. (pol.).
- ↑ mw: Pomnik Juliusza Lea stanie obok kładki Ojca Bernatka. krakow.wyborcza.pl, 2016-11-09. [dostęp 2016-11-10]. (pol.).
- ↑ an: Nowy pomnik na krakowskiej mapie. Juliusz Leo już przy Kładce Ojca Bernatka. krakow.wyborcza.pl, 2018-02-15. [dostęp 2018-02-15]. (pol.).
- ↑ Pomnik Juliusza Lea stanął w Krakowie. krakow.onet.pl, 2018-02-20. [dostęp 2018-02-20]. (pol.).
- ↑ Odsłonięcie obelisku ku czci Legionu Czechów i Słowaków w Krakowie. [w:] Małopolskie Centrum Edukacji „MEC” [on-line]. 2017-12-19. [dostęp 2018-08-11].
- ↑ Rocznica odsłonięcia Pomnika lotników z Prokocimia. prokocim24.pl, 2013-05-29. [dostęp 2016-11-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-22)]. (pol.).
- ↑ Patrycja Bień: W hołdzie dla Lotników z Prokocimia. dzielnica12.krakow.pl, 2013-05-22. [dostęp 2018-09-03]. (pol.).
- ↑ W Krakowie powstał pomnik kardynała Franciszka Macharskiego. 2 sierpnia 2022.
- ↑ 100-lecie urodzin ks. bp. Albina Małysiaka. 11czerwca 2017.
- ↑ a b Dominika Wantuch: Pomnik Jana Matejki. krakow.gazeta.pl, 2013-09-21. [dostęp 2013-09-21]. (pol.).
- ↑ ACH: Pomnik Jana Matejki na Plantach odsłonięty. krakow.gazeta.pl, 2013-11-12. [dostęp 2013-11-12]. (pol.).
- ↑ Ryszard W. Gryglewski , Maciej z Miechowa [online], uj.edu.pl, 2005 [dostęp 2016-11-20] [zarchiwizowane z adresu 2008-08-18] (pol.).
- ↑ a b Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego [online], sowiniec.com.pl [dostęp 2024-04-24] .
- ↑ Bohun, Pomnik Ofiar Komunizmu na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie [online], prawica.net, 1 listopada 2009 [dostęp 2016-11-20] [zarchiwizowane z adresu 2009-11-04] (pol.).
- ↑ https://gazetakrakowska.pl/krakow-jubileusz-40lecia-powstania-wydzialu-chemii-uj-odslonieto-pomnik-prof-karola-olszewskiego/ar/c5-15824065.
- ↑ Jacek Chrząszczewski: Wykorzystanie światła słonecznego w ekspozycji symboliki chaczkaru ormiańskiego przy kościele św. Mikołaja w Krakowie. [w:] Biuletyn Orm. Tow. Kult., nr 36/37, s. 46–47, Kraków 2004 [on-line]. otk.org.pl, 2004. [dostęp 2016-11-20].
- ↑ a b c d Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego [online], sowiniec.com.pl [dostęp 2024-04-24] .
- ↑ Pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego. krakow64.pl. [dostęp 2016-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-02)]. (pol.).
- ↑ a b c Pomniki. [dostęp 2016-11-17]. (pol.).
- ↑ Encyklopedia Krakowa.
- ↑ a b GC95PD0 Park Strzelecki (Traditional Cache) in Małopolskie, Poland created by Lodowq6 [online], geocaching.com [dostęp 2024-04-24] (ang.).
- ↑ Andrzej Kozioł: Elvisa Presleya życie po życiu. dziennikpolski24.pl, 2010-01-08. [dostęp 2013-09-21]. (pol.).
- ↑ Pamięci Elvisa Presleya. polskaniezwykla.pl. [dostęp 2016-11-21]. (pol.).
- ↑ W Krakowie odsłonięto pomnik upamiętniający Stanisława Pyjasa [ZDJĘCIA] | Dziennik Polski [online], dziennikpolski24.pl [dostęp 2019-07-21] (pol.).
- ↑ Pomnik Tadeusza Rejtana. krakow64.pl. [dostęp 2016-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-31)]. (pol.).
- ↑ Smok Nowohucki z Nowej Huty – Bardzo Gruby Smok [online], bardzogrubysmok.pl [dostęp 2024-04-24] (pol.).
- ↑ Bohdan Smoleń wychodzi zza rogu. W Krakowie stanął pomnik upamiętniający kabareciarza [online], 16 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-17] .
- ↑ Bartek Sobol – WikiPasy.pl – Encyklopedia KS Cracovia [online], wikipasy.pl [dostęp 2024-04-24] (pol.).
- ↑ W Krakowie uczczono pamięć francuskich jeńców wojennych. 2005-11-11. [dostęp 2010-05-22]. (pol.).
- ↑ Pod kościołem bernardynów w Krakowie. [dostęp 2010-07-03]. (pol.).
- ↑ Bogdan Gancarz: Kraków. Pomnik węgierskiego bratanka. krakow.gosc.pl, 2021-08-14. [dostęp 2021-08-16]. (pol.).
- ↑ Olga Szpunar: W parku Strzeleckim na baczność? Bracia Kurkowi chcą kolejnych pomników. krakow.wyborcza.pl, 2016-09-16. [dostęp 2010-09-26]. (pol.).
- ↑ Orkiestra Wojskowa w Krakowie – Harmonogram występów. owkrakow.wp.mil.pl, 2016-09-10. [dostęp 2010-09-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-27)]. (pol.).
- ↑ https://krakow.tvp.pl/61034553/pomnik-wieniawydlugoszowskiego-odsloniety-w-krakowie
- ↑ Pomnik św.Wincentego a Paulo w Krakowie [online], misjonarze.org [dostęp 2016-11-17] [zarchiwizowane z adresu 2010-11-30] (pol.).
- ↑ Pomnik Tadeusza Wojtaszka – rektora WSR i AR w Krakowie w mieście Kraków [online], worldorgs.com [dostęp 2024-04-24] [zarchiwizowane z adresu 2021-12-03] (ang.).
- ↑ Pomnik niedźwiedzia Wojtka. krakow64.pl. [dostęp 2016-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-02)]. (pol.).
- ↑ Bogdan Gancarz: Hołd dla Wyczółkowskiego. krakow.gosc.pl, 2013-09-01. [dostęp 2016-11-18]. (pol.).
- ↑ Popiersie Stanisława Wyspiańskiego. [dostęp 2024-03-28].
- ↑ Cmentarz Rakowicki w Krakowie. interia.pl, 2008-10-27. [dostęp 2016-11-10]. (pol.). (archiwum web.archive.org z 2009-03-02).
- ↑ Małgorzata Mrowiec: Kraków. Zaułek Estreichera zaprasza do odwiedzin. gazetakrakowska.pl, 2014-03-27. [dostęp 2016-11-10]. (pol.).
- ↑ Gabriela Łazarczyk: Przesuną psa Dżoka, by zrobić miejsce dla pomnika AK. krakow.gazeta.pl, 2013-09-24. [dostęp 2013-09-24]. (pol.).
- ↑ Konkurs architektoniczno-rzeźbiarski na upamiętnienie Orląt Lwowskich – Magiczny Kraków [online], krakow.pl [dostęp 2023-09-01] .
- ↑ a b c d e Marek Żukow-Karczewski , Krakowskich pomników dzieje niełatwe, „Kraków Magazyn Kulturalny”, 4 (32), 1991 .
- ↑ Polityka – nr 3 (2487): Leszek Mazan Ocalenie Krakowa.
- ↑ Rok 1991 – Wydarzenia w Polsce.
- ↑ UCHWAŁA NR XXV/171/91 Rady Miasta Krakowa z dnia 14 czerwca 1991 r. w sprawie likwidacji pomników. [dostęp 2024-09-12].
- ↑ a b Aleksander Szumański: Pomniki nie tylko krakowskie. 2007-06-05. [dostęp 2016-11-10]. (pol.).
- ↑ Jan Adamczewski Kraków od A do Z, KAW Kraków 1980.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Encyklopedia Krakowa, Kraków 2000
- Jan Adamczewski Mała Encyklopedia Krakowa, Kraków 1999