Jaworowy Szczyt: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Góra infobox}}
Zbocza są to części wklęsłej formy rzeźyby terenu (np. doliny). Natomiast wypukłe formy terenu (np. szczyty) mają stoki.
Linia 27: Linia 27:
[[Plik:Jaworowy Mur.jpg|thumb|240px|Jaworowy Szczyt i Jaworowy Mur]]
[[Plik:Jaworowy Mur.jpg|thumb|240px|Jaworowy Szczyt i Jaworowy Mur]]


Zbocza opadają w kierunku dolin: [[Dolina Zadnia Jaworowa|Zadniej Jaworowej]] (''Zadná Javorová dolina'') i [[Dolina Staroleśna|Staroleśnej]] (''Veľká Studená dolina''). Północne ściany schodzące do Doliny Jaworowej tworzą wysokie (ok. 400 m) urwiska, którymi poprowadzono znane drogi taternickie. Razem ze ścianami Małego Jaworowego Szczytu i [[Jaworowe Turnie|Jaworowych Turni]] tworzą one [[Jaworowy Mur]] – jeden z najpotężniejszych murów skalnych w Tatrach. W kierunku Doliny Staroleśnej, na południowy wschód od wierzchołka Jaworowego Szczytu odchodzi granitowa [[Siwa Grań]] o długości kilkuset metrów, kończąca się w pobliżu szlaku turystycznego poprowadzonego z przełęczy [[Czerwona Ławka]] (''Priečne sedlo'') do [[Schronisko Zbójnickie|Schroniska Zbójnickiego]]. Znajdują się w niej kolejno: Siwy Przechód, Siwa Kopa, Siwa Ławka, [[Siwy Mnich]], Siwa Szczerbina i Siwy Mniszek. Na południowy zachód od grani rozciąga się Jaworowa Galeria, pochyły [[taras (geomorfologia)|taras]] ograniczony z dołu Jaworowymi Basztami. W grani opadającej od głównego wierzchołka na Jaworową Przełęcz znajdują się niewielkie Siwe Czuby (''Sivé zuby''), oddzielone trawiastymi Siwymi Wrótkami (''Sivé vrátka'').
Stoki opadają w kierunku dolin: [[Dolina Zadnia Jaworowa|Zadniej Jaworowej]] (''Zadná Javorová dolina'') i [[Dolina Staroleśna|Staroleśnej]] (''Veľká Studená dolina''). Północne ściany schodzące do Doliny Jaworowej tworzą wysokie (ok. 400 m) urwiska, którymi poprowadzono znane drogi taternickie. Razem ze ścianami Małego Jaworowego Szczytu i [[Jaworowe Turnie|Jaworowych Turni]] tworzą one [[Jaworowy Mur]] – jeden z najpotężniejszych murów skalnych w Tatrach. W kierunku Doliny Staroleśnej, na południowy wschód od wierzchołka Jaworowego Szczytu odchodzi granitowa [[Siwa Grań]] o długości kilkuset metrów, kończąca się w pobliżu szlaku turystycznego poprowadzonego z przełęczy [[Czerwona Ławka]] (''Priečne sedlo'') do [[Schronisko Zbójnickie|Schroniska Zbójnickiego]]. Znajdują się w niej kolejno: Siwy Przechód, Siwa Kopa, Siwa Ławka, [[Siwy Mnich]], Siwa Szczerbina i Siwy Mniszek. Na południowy zachód od grani rozciąga się Jaworowa Galeria, pochyły [[taras (geomorfologia)|taras]] ograniczony z dołu Jaworowymi Basztami. W grani opadającej od głównego wierzchołka na Jaworową Przełęcz znajdują się niewielkie Siwe Czuby (''Sivé zuby''), oddzielone trawiastymi Siwymi Wrótkami (''Sivé vrátka'').


== Historia i nazewnictwo ==
== Historia i nazewnictwo ==

Wersja z 20:37, 13 wrz 2018

Jaworowy Szczyt
Ilustracja
Mały Jaworowy Szczyt i Jaworowy Szczyt (podpisane formacje)
Państwo

 Słowacja

Położenie

Kraj preszowski

Pasmo

Tatry, Karpaty

Wysokość

2417 m n.p.m.

Wybitność

168 m

Pierwsze wejście

1897
K. Englisch, A. Englisch, J. Hunsdorfer

Położenie na mapie Tatr
Mapa konturowa Tatr, po prawej nieco na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Jaworowy Szczyt”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, u góry nieco na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Jaworowy Szczyt”
Ziemia49°11′15″N 20°10′06″E/49,187500 20,168333

Jaworowy Szczyt (słow. Javorový štít, niem. Krötenseespitze, węg. Varangyos-tavi-csúcs) – słowacki szczyt o wysokości 2417 m n.p.m. w głównej grani Tatr, położony pomiędzy Małym Jaworowym Szczytem (Malý Javorový štít) a Ostrym Szczytem (Ostrý štít).

Topografia

Od Małego Jaworowego Szczytu wierzchołek jest oddzielony przełęczą Rozdziele (Javorová škára), głęboko wciętą w niemal poziomą grań szczytową. Bliżej Rozdziela znajduje się niższy zachodni wierzchołek, Pośredni Jaworowy Szczyt (Prostredný Javorový štít). Na wschód od niego, za płytką Jaworową Szczerbiną (Javorová štrbina), położony jest główny wierzchołek. Od Małego Ostrego Szczytu w masywie Ostrego Szczytu jest on oddzielony Jaworową Przełęczą (Javorové sedlo).

Jaworowy Szczyt widziany od wschodu
Jaworowy Szczyt i Jaworowy Mur

Stoki opadają w kierunku dolin: Zadniej Jaworowej (Zadná Javorová dolina) i Staroleśnej (Veľká Studená dolina). Północne ściany schodzące do Doliny Jaworowej tworzą wysokie (ok. 400 m) urwiska, którymi poprowadzono znane drogi taternickie. Razem ze ścianami Małego Jaworowego Szczytu i Jaworowych Turni tworzą one Jaworowy Mur – jeden z najpotężniejszych murów skalnych w Tatrach. W kierunku Doliny Staroleśnej, na południowy wschód od wierzchołka Jaworowego Szczytu odchodzi granitowa Siwa Grań o długości kilkuset metrów, kończąca się w pobliżu szlaku turystycznego poprowadzonego z przełęczy Czerwona Ławka (Priečne sedlo) do Schroniska Zbójnickiego. Znajdują się w niej kolejno: Siwy Przechód, Siwa Kopa, Siwa Ławka, Siwy Mnich, Siwa Szczerbina i Siwy Mniszek. Na południowy zachód od grani rozciąga się Jaworowa Galeria, pochyły taras ograniczony z dołu Jaworowymi Basztami. W grani opadającej od głównego wierzchołka na Jaworową Przełęcz znajdują się niewielkie Siwe Czuby (Sivé zuby), oddzielone trawiastymi Siwymi Wrótkami (Sivé vrátka).

Historia i nazewnictwo

Pierwsze odnotowane wejścia – krakowianin Karol Englisch z matką Antoniną i przewodnikiem Johannem Hunsdorferem 13 sierpnia 1897 r., zimą węgierscy taternicy: Gyula Hefty i Gyula Komarnicki 9 grudnia 1911 r. Do najważniejszych dróg w masywie należy m.in. te wyznaczone w 1932 r. na północnej ścianie przez Wiesława Stanisławskiego. W zimie pierwszy raz ścianą tą weszli Zbigniew Korosadowicz i Jan Staszel 5–7 stycznia 1933 r.[1]

Nazwa szczytu związana jest z położoną poniżej Doliną Jaworową.

Przypisy

  1. Witold Henryk Paryski: Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część XVI. Rozdziele – Czerwona Ławka. Warszawa: Sport i Turystyka, 1973.

Bibliografia

  1. Grzegorz Barczyk, Ryszard Jakubowski (red.), Adam Piechowski, Grażyna Żurawska: Bedeker tatrzański. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000. ISBN 83-01-13184-5.
  2. Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.