Sokołów Podlaski

Sokołów Podlaski
	miasto i gmina
	; Sokołów Podlaski – skwer im. Najświętszej Marii Panny
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	sokołowski
Prawa miejskie	1424
Burmistrz	Iwona Ewa Kublik
Powierzchnia	17,5 km²
Populacja (2021); • liczba ludności; • gęstość	; 19 231; 1 098,9 os./km²
Strefa numeracyjna	25
Kod pocztowy	08-300 i 08-301
Tablice rejestracyjne	WSK
	Położenie na mapie powiatu sokołowskiego Sokołów Podlaski
	Położenie na mapie Polski Sokołów Podlaski
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Sokołów Podlaski
	52°24′27″N 22°14′59″E/52,407500 22,249722
TERC (TERYT)	1429011
SIMC	0975760
	Urząd miejskiul. Wolności 21; 08-300 Sokołów Podlaski
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa
	BIP

Sokołów Podlaski – miasto we wschodniej Polsce, w województwie mazowieckim, siedziba powiatu sokołowskiego i siedziba władz gminy wiejskiej Sokołów Podlaski. Leży nad rzeką Cetynią.

31 grudnia 2017 r. miasto miało 18 924 mieszkańców^[1].

Położenie

Położone jest we wschodniej części województwa mazowieckiego, na Południowym Podlasiu, w północno-zachodniej części Wysoczyzny Siedleckiej.

Miasto położone jest w odległości:

99 km od Warszawy (kierunek zachodni).
62 km od Mińska Mazowieckiego (kierunek południowo-zachodni).
17 km od Węgrowa (kierunek zachodni).
28 km od Siedlec (kierunek południowy).
157 km od Lublina (kierunek południowy).
48 km od Siemiatycz (kierunek wschodni)
30 km od Drohiczyna (kierunek wschodni).
160 km od Białegostoku (kierunek północno-wschodni).
98 km od Łomży (kierunek północny).

Według danych z roku 2002^[2] Sokołów Podlaski ma obszar 17,5 km², w tym:

użytki rolne: 66%
użytki leśne: 0%

Według danych z 1 stycznia 2011 r. powierzchnia miasta wynosiła 17,51 km²^[3]. Miasto stanowi 1,55% powierzchni powiatu.

Było to miasto prywatne położone w ziemi drohickiej województwa podlaskiego^[4]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa siedleckiego.

Sąsiednie gminy

Sokołów Podlaski (gmina wiejska)

Demografia

Dane z 13 listopada 2005^[5]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
Jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
Populacja	19 338	100	10089	52,3	9249	47,7
Gęstość zaludnienia [mieszk./km²]	1105		576,5		528,5

Piramida wieku mieszkańców Sokołowa Podlaskiego w 2017 roku^[6].

Historia

Początki osadnictwa na tych terenach sięgają VI w. n.e. Sokołów należy do tej części Podlasia, która ze względu na swe położenie była typową rubieżą osadniczo – kulturową, choć po panowanie nad środkowym Bugiem w X wieku sięgnęło Mazowsze i z Mazowszanami wiązać trzeba początki leżącego dalej na wschód od Sokołowa Brześcia nad Bugiem. Po osłabieniu wpływów lechickich, a szczególnie w epoce pełnego średniowiecza o tereny położone pomiędzy księstwami polskimi a ruskimi trwały zmagania. Polacy, Krzyżacy, Jaćwingowie, Rusini i Litwini wszyscy wymienieni chcieli objąć region.

Dzieje polityczne tych ziem miały więc wpływ na ich rozwój kulturowy i osadniczy. Dla określenia wpływów kulturowych i etnicznych oraz struktury osadnictwa prowadzono badania archeologiczne. Okres wczesnego średniowiecza na tym terenie reprezentują dość liczne stanowiska archeologiczne. Dokładnie odtworzono zarówno fazy zasiedlania, jak i konstrukcje obronne i mieszkalne powstających osad. Znaleziono dowody na istnienie na tym terenie osady w VI i VII w. n.e. Ceramika, żelazne okucia, klamry, paciorki, skoble oraz liczne przedmioty z wyposażenia pochówków świadczą o kulturze, obyczajach i obrzędach odprawianych ku czci zmarłych. Przedstawiciele Muzeum Archeologicznego w Warszawie prowadzili badania na terenie Sokołowa (Przeździatka), na dużym cmentarzysku z grobami podkloszowymi. W Muzeum Archeologicznym znajduje się ładny okaz dwuściennej siekiery krzemiennej kultury ceramiki sznurowej. Wyniki badań potwierdzają, że w miejscu dawnego gródka, początkowo ruskiego, później polskiego w dolinie rzeki Cetynii poprzez stopniowe zasiedlanie powstała osada – Sokołów.

Położony na szlaku wielkim litewskim gródek otrzymał prawa miejskie w 1424 roku, z rąk Wielkiego Księcia Litewskiego Witolda. Sokołów, wraz z wsiami Kupientyn i Rogów, został własnością Mikołaja Sepieńskiego z Sepna – sekretarza i dworzanina księcia.

W roku 1508 nowym właścicielem miasta został Stanisław Kiszka. Anna Radziwiłłówna Kiszczyna założyłą tu zbór kalwiński po 1563 roku, zlikwidowany w 1590 roku^[7]. W rękach rodziny Kiszków Sokołów pozostawał do 1592 roku, kiedy to przeszedł w ręce Radziwiłłów. Czas, kiedy właścicielami miasta byli Kiszkowie i Radziwiłłowie, to okres świetności w dziejach miasta, przerwany przez najazd szwedzki. Podczas „potopu” miasto zostało znacznie zniszczone.

Ostatnim właścicielem Sokołowa z rodu Radziwiłłów był książę Bogusław Radziwiłł. W 1668 roku właścicielem miasta został Jan Krasiński, a w 2. poł. XVIII wieku – Ignacy Ogiński, marszałek Wielkiego Księstwa Litewskiego. Pod panowaniem rodu Ogińskich w Sokołowie rozwijało się rzemiosło. Michał Kleofas Ogiński sprowadził rzemieślników francuskich, którzy rozpoczęli produkcję chustek jedwabnych, kapeluszy, kobierców, płótna i pasów słuckich.

Po trzecim rozbiorze Polski miasto znalazło się w zaborze austriackim, a po wojnie polsko-austriackiej, w 1809, wróciło do Księstwa Warszawskiego. W roku 1833 dobra sokołowskie, wraz z miastem, nabył od Michała Kleofasa Ogińskiego dziedzic okolicznych wsi, Karol Kobyliński, który 10 lat później sprzedał je Elżbiecie z Lorentzów Hirschman. Właścicielka, wraz ze spółką akcjonariuszy, wybudowała cukrownię „Elżbietów” (1845) w Przeździatce. W 1890 fabryka zatrudniała już 600 robotników.

W rejonie sokołowskim działało wielu sławnych przywódców powstania styczniowego, między innymi słynny ksiądz Stanisław Brzóska. Został on aresztowany wraz z adiutantem, Franciszkiem Wilczyńskim we wsi Sypytki i skazany przez władze carskie na śmierć przez powieszenie. Wyrok wykonano na rynku w Sokołowie 23 maja 1865. W 1925 roku na miejscu stracenia wzniesiono granitowy pomnik.

W roku 1867 Sokołów przeszedł na własność państwa i został miastem powiatowym, a w roku 1887, po wybudowaniu linii kolejowej, stał się ważnym węzłem komunikacyjnym. W latach 1845–1890 podwoiła się liczba mieszkańców. Stało się to dzięki napływowi imigrantów, głównie Żydów, którzy, będąc w większości rzemieślnikami i kupcami, wnieśli poważny wkład w dalszy rozwój miasta. W tym okresie w Sokołowie, oprócz cukrowni, była też fabryka octu i świec, sześć wiatraków, pięć garbarni, dwie olejarnie i cegielnia. Swoje warsztaty miało tu 200 kuśnierzy, 500 szewców i około 200 innych rzemieślników.

W czasie II wojny światowej Sokołów poniósł ciężkie straty. W wyniku działań wojennych drastycznie zmalała liczba ludności. W sierpniu 1941 roku powstało w mieście getto, które istniało do końca września 1942 roku. Znaczną liczbę ludności żydowskiej, która przed wojną stanowiła 60% ludności Sokołowa (6000 z 10000 mieszkańców), wymordowano w getcie, pozostałych wywieziono do obozu zagłady w Treblince. Działania wojenne zniszczyły 30% budynków mieszkalnych i 70% gmachów urzędowych.

30 września 2007 roku, na skwerze Najświętszej Marii Panny, przy sokołowskiej konkatedrze, odsłonięto pomnik, upamiętniający żołnierzy Armii Krajowej i struktur poakowskich Obwodu Sokołów Podlaski, 6 Brygady Wileńskiej AK kpt., Młota” oraz cywilnych mieszkańców powiatu sokołowskiego, poległych w walce z komunistycznym zniewoleniem w latach 1944–1953.

Koniec niemieckiej okupacji miasta nastąpił 8 sierpnia 1944 roku^[8]. W latach 1946–1951 odbudowano zakłady – cukrownię im. Franciszka Malinowskiego, mleczarnię, fabrykę mączki kostnej, powstała filia Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego, kombinat mięsny i spółdzielnia pracy kuśnierskiej^[9]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa siedleckiego. Od reformy administracyjnej z 1999 roku Sokołów Podlaski jest ponownie siedzibą powiatu sokołowskiego, w skład którego wchodzi dziewięć gmin (Sokołów Podlaski, Sterdyń, Repki, Bielany, Jabłonna Lacka, Sabnie, Ceranów, Kosów Lacki) i dwa miasta (Sokołów Podlaski i Kosów Lacki).

Zabytki

kapliczka drewniana z figurą św. Jana Nepomucena z 1802 roku, ul. Siedlecka
pałac murowany z 1857 roku, proj. Henryk Marconi
dawna synagoga z 2 połowy XIX w., przebudowana po 1945 roku
pomnik księdza generała Stanisława Brzóski z 1925 roku ustawiony w miejscu egzekucji ostatnich powstańców styczniowych
kościół Salezjanów św. Jana Bosco z lat 1935–1939 w stylu modernistycznym, proj. Bruno Zborowski
kościół pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny (konkatedra) z 1948–1953 wybudowany w stylu neogotyckim wg projektu Aleksandra Boniego. We wnętrzu kropielnica z XVI wieku. Kościół powstał w miejscu zniszczonego w 1944 roku kościoła pw. św. Michała z 1806 r.
klasycystyczna dzwonnica z XIX w.
Synagoga w Sokołowie Podlaskim, ul. Długa 29
Synagoga w Sokołowie Podlaskim (ul. Magistracka 4)
Stary cmentarz żydowski w Sokołowie Podlaskim
Nowy cmentarz żydowski w Sokołowie Podlaskim
Cerkiew Opieki Matki Bożej w Sokołowie Podlaskim
drewniany dom z połowy XIX w., ul. Długa 55
drewniany dom z początku XIX w., ul. Repkowska 30
cmentarz rzymskokatolicki z 1 połowy XIX w., ul. Chopina

Kościoły

Konkatedra pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny
Kościół pw. św. Jana Bosko
Sanktuarium pw. Miłosierdzia Bożego
Kościół pw. św. Siostry Faustyny

Gospodarka

Zakłady przemysłu mięsnego, które powstały tu w latach 70. Obecnie, po prywatyzacji, Zakłady Mięsne „Sokołów” SA stały się jednym z największych przedsiębiorstw tego typu w Europie.
Przedsiębiorstwo STALFA powstało w 1995 roku, produkuje konstrukcje stalowe.
Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Sokołowie Podlaskim rozpoczęła działalność w roku 1945, jest producentem przetworów mlecznych.
Na terenie miasta znajdują się placówki sklepów sieci: Topaz, Biedronka, Gama, Netto.
Przedsiębiorstwo Usług Inżynieryjno-Komunalnych PUiK – zajmujący się m.in. dostarczeniem wody pitnej, prowadzeniem wysypiska śmieci, produkcją energii cieplnej.
Zakłady Maszyn Elektrycznych „Wamel” Sp. z o.o. – producent silników elektrycznych małej mocy.

Transport

W mieście krzyżują się drogi krajowe i wojewódzkie:

62 Siemiatycze-Drohiczyn-Sokołów Podlaski-Węgrów-Włocławek-Strzelno
63 Węgorzewo-Orzysz-Kolno-Łomża-Sokołów Podlaski-Siedlce-Sławatycze
627 Sokołów Podlaski-Ostrów Mazowiecka-Ostrołęka

Publiczny transport zbiorowy

Przedsiębiorstwo PKS „Sokołów” SA
Linia kolejowa PKP czynna dla ruchu towarowego
Przewozy Pasażerskie „Stanmar”, „Gemini”

Zobacz też: Sokołów Podlaski (stacja kolejowa).

Edukacja

Przedszkola

Miejskie Przedszkole nr 2
Miejskie Przedszkole nr 3
Miejskie Przedszkole nr 4
Miejskie Przedszkole nr 5 „Kubusia Puchatka”
Niepubliczne Przedszkole Sióstr Salezjanek
Niepubliczne Przedszkole „Chatka Puchatka”

Szkoły podstawowe

Publiczna Szkoła Podstawowa nr 1 z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Janusza Kusocińskiego
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 2
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 3 im. Mikołaja Kopernika
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 4 im. ks. gen. Stanisława Brzóski
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 6 im Pawła Kamińskiego
Salezjańska Szkoła Podstawowa

Szkoły średnie

Zespół Szkół nr 1 im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego^[10]
Zespół Szkół nr 2 im. Władysława Stanisława Reymonta^[11]
Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie^[12]
Salezjańskie Liceum Ogólnokształcące im. Henryka Sienkiewicza^[13]

Inne szkoły

Zespół Szkół Salezjańskich Lux Sapientiae
Zespół Szkół Specjalnych im. Jana Pawła II
Policealna Szkoła Medyczna
Policealne Studium Zawodowe: Finanse i Rachunkowość
Policealne Studium Zawodowe TWP: Technik Ekonomista
Szkoła Muzyczna I stopnia im Michała Kleofasa Ogińskiego^[14]

Szkoły językowe

Szkoła Języków Obcych – SJA^[15]
Językowe Centrum Edukacji^[16]

Kultura

SOK – Sokołowski Ośrodek Kultury

Kino „Sokół” (Sala widowiskowa), Formacja Tańca Towarzyskiego „FTT Contra”, Studio Tańca Nowoczesnego „Black Code Dance Studio”, Koło Teatralne „Dowolnym Sposobem”, Capoeira, Zespół Pieśni i Tańca „Sokołowianie”, Klub literacki „Erato”, Koła plastyczne oraz muzyczne i teatralne.

Stowarzyszenie Oratorium im. bł. Filipa Rynaldiego
Sokołowski Uniwersytet Trzeciego Wieku
Sokołowskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne
Prywatny Skansen Mariana Pietrzaka
Zespół bluesowo/jazzowy Radek Blues Band

Osiedla blokowe

Os. Syndykat
Os. Zory – starsza i nowsza część
Os. Miłosna/Spółdzielcza
Os. Gałczyńskiego/Wyspiańskiego
Os. Marii Skłodowskiej-Curie
Os. Eskulap
Os. przy ul. Wiejskiej
Os. Cukrownia/Oleksiaka-Wichury
Bloki os. przy ul. Wolności
Bloki os. przy ul. Chopina
Bloki os. przy ulicach Piłsudskiego/Bosco
Bloki os. przy ulicach Bartoszowa i Wilczyńskiego
Bloki z ul. Targowej

Media lokalne

Prasa:

Gazeta Podlasia^[17]
Wieści Sokołowskie^[18]

Portale internetowe:

życiesokołowa.pl^[19]

Telewizja kablowa:

TV Vectra
Telefony Podlaskie

W Sokołowie Podlaskim znajdują się ostatnie w Polsce publiczne automaty telefoniczne. Należą one do lokalnej telefonii Telefony Podlaskie^[20].

Wspólnoty wyznaniowe

Sport i rekreacja

OSiR – Ośrodek Sportu i Rekreacji
- Miejska kryta pływalnia przy ul. Bulwar,
- KS Neptun,
- Sekcja kolarska „Grzybek” Sokołów Podlaski,
- Miejski Klub Koszykarski MKK „OSiR” Sokołów Podlaski,
- Klub Piłkarski „Akademia Piłkarska”,
- Miejski Ludowy Klub Podnoszenia Ciężarów w Sokołowie Podlaskim.

SL Salos – Stowarzyszenie Lokalne Salezjańskiej Organizacji Sportowej

Klub piłkarski MKS „Podlasie” Sokołów Podlaski
Podlaskie Towarzystwo Szachowe
Klub Kyokushin Karate
Klub Strzelectwa Sportowego „Sokół”
Klub Tenisa Ziemnego – KKS „Bonus”
Klub MMA FIGHT CLUB
Klub Krav Maga & Kapap
amatorski zespół piłkarski Bracia Górscy Sokołów Podlaski (BG Sokołów Podlaski)^[22], powstał 8 marca 2015 roku jako kontynuator tradycji drużyn FC Gałki, Rudniki oraz Orły Orzeły. Barwami klubowymi jest biel i czerń – zestaw domowy na trykotach. Drugi komplet, to jednolite bordowe stroje.

Wyróżnienia

Stolica Kulturalna Mazowsza 2004

Ludzie związani z Sokołowem Podlaskim‎

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Sokołowem Podlaskim‎.

Współpraca międzynarodowa

Miasta i gminy partnerskie:

Przypisy

↑ Sokołów Podlaski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2019-01-09] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2011 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 10 sierpnia 2011, ISSN 1505-5507 [zarchiwizowane z adresu 2013-12-20] .
↑ Józef Maroszek, Rzemiosło w miastach podlaskich, w: Studia nad produkcją rzemieślniczą w Polsce (XIV-XVIII w.), Maria Kwapień, Józef Maroszek, Andrzej Wyrobisz, Wrocław 1976, s. 97.
↑ Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Sokołów Podlaski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-10] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ Jan Mironczuk, Wyznania protestanckie na obszarze dystryktu podlaskiego, w: Odrodzenie i Reformacja w Polsce vol. 62 (2018), s. 147.
↑ Ryżewski i inni, Sokołów Podlaski. Dzieje miasta i okolic, Sokołów Podlaski: Urząd Miasta Sokołów Podlaski, 2006, ISBN 83-920930-1-1, OCLC 133605574 .
↑ Tomasz Chludziński, Janusz Żmudziński „Mazowsze, mały przewodnik” Wyd. Sport i Turystyka Warszawa 1978 s. 243–244.
↑ ZSNR1 – Strona Główna [online], zsnr1.edu.pl [dostęp 2018-09-15] (pol.).
↑ Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego [online], zs2.sokolowpodl.pl [dostęp 2018-09-15] (pol.).
↑ JW WebJ.W. Development JW WebJ.W., I Liceum Ogólnokształcące im. M. Skłodowskiej-Curie w Sokołowie Podl. – strona główna [online], www.liceum.sokolowpodl.pl [dostęp 2018-09-15] (pol.).
↑ Zespół Szkół Salezjańskich „Lux Sapientiae” w Sokołowie Podlaskim | [online], www.sdb.pl [dostęp 2018-09-15] (pol.).
↑ Ogiński patronem szkoły muzycznej w Sokołowie [online], zyciesokolowa.pl [dostęp 2018-12-03] .
↑ SJA – Szkoła Języka Angielskiego w Sokołowie Podlaskim [online], www.sja.pl [dostęp 2018-09-15] (pol.).
↑ Strona główna – Szkoła językowa [online], jezykowecentrum.pl [dostęp 2018-09-15] (pol.).
↑ Gazeta Podlasia.
↑ WieściSokołowskie.pl – [online], www.wiescisokolowskie.pl [dostęp 2018-09-15] .
↑ zyciesokolowa.pl.
↑ Telefony Podlaskie S.a. w Sokołowie Podlaskim. Automaty Samoinkasujące Dwukierunkowe - Budka Telefoniczna - Sokołów Podlaski [online], www.az-polska.com [dostęp 2022-10-22] .
↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2017-01-18] .
↑ BG Sokołów Podlaski [online], www.facebook.com [dostęp 2019-03-22] (pol.).
↑ Uchwała Nr XXXVIII/239/2005 Rady Miejskiej w Sokołowie Podlaski z dnia 25 października 2005 roku w sprawie nawiązania współpracy z Miastem Dubno na Ukrainie.
↑ Uchwała nr XIX/112/2004 Rady Miejskiej w Sokołowie Podlaskim z dnia 5 maja 2004 w sprawie nawiązania współpracy z Miastem Jekabpils w Republice Łotewskiej.
↑ Uchwała Nr VI/33/2011 z dnia 27 maja 2011 Rady Miejskiej w Sokołowie Podlaskim w sprawie nawiązania współpracy z Miastem Kotielniki w Federacji Rosyjskiej.

Bibliografia

red. G. Ryżewski, Sokołów Podlaski, Dzieje miasta i okolic, Białystok-Sokołów Podlaski 2006 r., TVP

Linki zewnętrzne

Dziedzictwo dawnej Rusi w Sokołowie Podlaskim
Strona internetowa Sokołowa Podlaskiego
Michał Kurc AFRP Sokołów Podlaski – Z tamtych lat
Tekst dokumentu lokacyjnego z 1424 roku (łac.)
Sokołów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 30 .

[Ludność2010-12-1] Sokołów Podlaski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2019-01-09] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[autonazwa1-2] Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[3] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2011 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 10 sierpnia 2011, ISSN 1505-5507 [zarchiwizowane z adresu 2013-12-20] .

[4] Józef Maroszek, Rzemiosło w miastach podlaskich, w: Studia nad produkcją rzemieślniczą w Polsce (XIV-XVIII w.), Maria Kwapień, Józef Maroszek, Andrzej Wyrobisz, Wrocław 1976, s. 97.

[autonazwa2-5] Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[populacja2016-6] Sokołów Podlaski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-10] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[7] Jan Mironczuk, Wyznania protestanckie na obszarze dystryktu podlaskiego, w: Odrodzenie i Reformacja w Polsce vol. 62 (2018), s. 147.

[8] Ryżewski i inni, Sokołów Podlaski. Dzieje miasta i okolic, Sokołów Podlaski: Urząd Miasta Sokołów Podlaski, 2006, ISBN 83-920930-1-1, OCLC 133605574 .

[mazowsze-9] Tomasz Chludziński, Janusz Żmudziński „Mazowsze, mały przewodnik” Wyd. Sport i Turystyka Warszawa 1978 s. 243–244.

[10] ZSNR1 – Strona Główna [online], zsnr1.edu.pl [dostęp 2018-09-15] (pol.).

[11] Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego [online], zs2.sokolowpodl.pl [dostęp 2018-09-15] (pol.).

[12] JW WebJ.W. Development JW WebJ.W., I Liceum Ogólnokształcące im. M. Skłodowskiej-Curie w Sokołowie Podl. – strona główna [online], www.liceum.sokolowpodl.pl [dostęp 2018-09-15] (pol.).

[13] Zespół Szkół Salezjańskich „Lux Sapientiae” w Sokołowie Podlaskim | [online], www.sdb.pl [dostęp 2018-09-15] (pol.).

[14] Ogiński patronem szkoły muzycznej w Sokołowie [online], zyciesokolowa.pl [dostęp 2018-12-03] .

[15] SJA – Szkoła Języka Angielskiego w Sokołowie Podlaskim [online], www.sja.pl [dostęp 2018-09-15] (pol.).

[16] Strona główna – Szkoła językowa [online], jezykowecentrum.pl [dostęp 2018-09-15] (pol.).

[17] Gazeta Podlasia.

[18] WieściSokołowskie.pl – [online], www.wiescisokolowskie.pl [dostęp 2018-09-15] .

[19] zyciesokolowa.pl.

[20] Telefony Podlaskie S.a. w Sokołowie Podlaskim. Automaty Samoinkasujące Dwukierunkowe - Budka Telefoniczna - Sokołów Podlaski [online], www.az-polska.com [dostęp 2022-10-22] .

[21] Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2017-01-18] .

[22] BG Sokołów Podlaski [online], www.facebook.com [dostęp 2019-03-22] (pol.).

[23] Uchwała Nr XXXVIII/239/2005 Rady Miejskiej w Sokołowie Podlaski z dnia 25 października 2005 roku w sprawie nawiązania współpracy z Miastem Dubno na Ukrainie.

[24] Uchwała nr XIX/112/2004 Rady Miejskiej w Sokołowie Podlaskim z dnia 5 maja 2004 w sprawie nawiązania współpracy z Miastem Jekabpils w Republice Łotewskiej.

[25] Uchwała Nr VI/33/2011 z dnia 27 maja 2011 Rady Miejskiej w Sokołowie Podlaskim w sprawie nawiązania współpracy z Miastem Kotielniki w Federacji Rosyjskiej.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

Na prawach powiatu	Ostrołęka Płock Radom Siedlce Warszawa
Powiatowe	Białobrzegi Ciechanów Garwolin Gostynin Grodzisk Mazowiecki Grójec Kozienice Legionowo Lipsko Łosice Maków Mazowiecki Mińsk Mazowiecki Mława Nowy Dwór Mazowiecki Ostrów Mazowiecka Ożarów Mazowiecki Otwock Piaseczno Płońsk Pruszków Przasnysz Przysucha Pułtusk Sierpc Sochaczew Sokołów Podlaski Szydłowiec Węgrów Wołomin Wyszków Zwoleń Żuromin Żyrardów
Gminne	Bieżuń Błonie Bodzanów Brok Brwinów Cegłów Chorzele Ciepielów Czerwińsk nad Wisłą Dobre Drobin Gąbin Gielniów Glinojeck Głowaczów Góra Kalwaria Halinów Iłża Jadów Jastrząb Jedlnia-Letnisko Józefów Kałuszyn Karczew Kobyłka Konstancin-Jeziorna Kosów Lacki Latowicz Lubowidz Łaskarzew Łochów Łomianki Maciejowice Magnuszew Marki Milanówek Mogielnica Mordy Mrozy Mszczonów Myszyniec Nowe Miasto Nowe Miasto nad Pilicą Odrzywół Osieck Piastów Pilawa Pionki Podkowa Leśna Przytyk Raciąż Radzymin Różan Sanniki Serock Siennica Sienno Skaryszew Sochocin Solec nad Wisłą Sulejówek Tarczyn Tłuszcz Warka Wiskitki Wyszogród Wyśmierzyce Zakroczym Ząbki Zielonka Żelechów

Części miasta wg TERYT	Podnieciecz Podprzywózki Przeździatka Wapniarka Wesoła
Inne obszary	Elżbietów
Dawniej w granicach miasta	Bartosz Karlusin Łubianki Malinowiec Podzielona Podrogów Podkupientyn Żanecin

Miasta	Kosów Lacki Sokołów Podlaski
Gminy miejskie	Sokołów Podlaski
Gminy miejsko-wiejskie	Kosów Lacki
Gminy wiejskie	Bielany Ceranów Jabłonna Lacka Repki Sabnie Sokołów Podlaski Sterdyń

Przynależność wojewódzka	gubernia siedlecka (1867–1912) gubernia lubelska (1912–15) woj. lubelskie (II RP) (1919–39) woj. warszawskie (II RP) (1939) woj. warszawskie (1945–75)
Miasta	Drohiczyn (do 1862) Kossów (do 1870) Sokołów (Podlaski) Sterdyń (do 1870)
Gminy wiejskie (1867–54 i 1973–75)	Bielany (1973–75) Bujały (1867–70) Ceranów (1973–75) Chruszczewka (?–1954) Dębe Nowe (1867–?) Drohiczyn (1867–70) Grochów (1867–1954) Jabłonna (Lacka) (1867–54 i 1973–75) Korczew (1867–1954) Ko(s)sów (Lacki) (1867–54 i 1973–75) Kowiesy (1867–1954) Kudelczyn (1867–1954) Olszew (1867–1954) Przeździatka (1867–18??) Repki (1867–54 i 1973–75) Sabnie (1867–54 i 1973–75) Sokołów Podlaski (1973–75) Sterdyń (1867–54 i 1973–75) Wyrozęby (1867–1954)
Gromady (1954–72)	Białobrzegi (1954–61) Bielany (1954–72) Bujały-Mikosze (1954–59) Ceranów (1954–72) Chruszczewka Włościańska (1954–72) Czaple-Andrelewicze (1954–59) Czekanów (1954–61) Czerwonka (1954–72) Drażniew (1954–55 →) Dzierzby Włościańskie (1954–72) Grochów Włościański (1954–59) Guty (1954–72) Jabłonna (1954–72) Kamieńskie (1954–59) Korczew (1954–55 →) Kosów Lacki (1954–72) Kożuchów (1954–59) Krzemień (1954–59) Kupientyn (1961–68) Kurowice (1954–59) Łazów (1954–59) Mołożew (1954–59) Nieciecz Włościańska (1954–59) Nowawieś (1954–68) Nowawieś (Kosowska) (1954–59) Patrykozy (1954–59) Przywózki (1954–61) Ratyniec Stary (1954–59) Repki (1954–72) Rogów (1954–59) Rozbity Kamień (1954–72) Rytele-Olechny (1954–72) Sabnie (1954–72) Sawice Wieś (1954–59) Skibniew-Podawce (1954–72) Sokołów (1959–72) Skrzeszew (1954–72) Sterdyń (1954–72) Suchodół Włościański (1954–61) Telaki (1954–59) Tosie (1954–59) Wyrozęby-Podawce (1954–72) Zembrów (1959–72)