Grzegorz Ryś
.jpg) Grzegorz Ryś (2016) | |||
| |||
| Data i miejsce urodzenia | |||
|---|---|---|---|
| Arcybiskup metropolita łódzki | |||
| Okres sprawowania |
od 2017 | ||
| Biskup pomocniczy krakowski | |||
| Okres sprawowania |
2011–2017 | ||
| Wyznanie | |||
| Kościół | |||
| Prezbiterat |
22 maja 1988 | ||
| Nominacja biskupia |
16 lipca 2011 | ||
| Sakra biskupia |
28 września 2011 | ||
| Data konsekracji |
28 września 2011 |
|---|---|
| Miejscowość |
Kraków |
| Miejsce | |
| Konsekrator | |
| Współkonsekratorzy |
Grzegorz Ryś (ur. 9 lutego 1964 w Krakowie) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor habilitowany nauk humanistycznych specjalizujący się w dziedzinie historii Kościoła, rektor Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Krakowskiej w latach 2007–2011, biskup pomocniczy krakowski w latach 2011–2017, arcybiskup metropolita łódzki od 2017.
Życiorys
Urodził się 9 lutego 1964 w Krakowie[1]. Ochrzczony został w bazylice Mariackiej w Krakowie przez księdza Ferdynanda Machaya[2]. W latach 1982–1988 studiował na Wydziale Teologicznym oraz na Wydziale Historii Kościoła Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, a także w Wyższym Seminarium Duchownym Archidiecezji Krakowskiej[1]. Święceń prezbiteratu udzielił mu 22 maja 1988 w katedrze na Wawelu kardynał Franciszek Macharski[1], arcybiskup metropolita krakowski[3]. W 1994 na podstawie dysertacji Średniowieczna pobożność ludowa na ziemiach polskich. Próba typologii uzyskał doktorat z nauk teologicznych, natomiast w 2000 na podstawie rozprawy Jan Hus wobec kryzysu Kościoła doby Wielkiej Schizmy uzyskał habilitację z nauk humanistycznych w zakresie historii[4].
W latach 1988–1989[5] pracował jako wikariusz w parafii Świętych Małgorzaty i Katarzyny w Kętach[6]. Od 2004 do 2007 pełnił funkcję dyrektora Archiwum Kapituły Metropolitalnej w Krakowie[7]. Był komentatorem pielgrzymek Jana Pawła II w Telewizji Polskiej i Polskim Radiu. Po jego śmierci współorganizował czuwania, natomiast podczas procesu beatyfikacyjnego zasiadał w komisji historycznej działającej przy Trybunale Rogatoryjnym[8]. Przez wiele lat był przewodnikiem grupy 6 Pieszej Pielgrzymki Krakowskiej na Jasną Górę.
Został kierownikiem Katedry Historii Kościoła w Średniowieczu[4][8] oraz Katedry Historii Starożytnej i Średniowiecznej w Instytucie Historii na Wydziale Historii i Dziedzictwa Kulturowego Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II (wcześniej Papieskiej Akademii Teologicznej)[4]. W latach 2007–2011 piastował urząd rektora Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Krakowskiej, ponadto w latach 2010–2011 był przewodniczącym Konferencji Rektorów Seminariów Duchownych w Polsce[1].
16 lipca 2011 papież Benedykt XVI mianował go biskupem pomocniczym archidiecezji krakowskiej ze stolicą tytularną Arcavica[9][10]. Święcenia biskupie otrzymał wraz z Damianem Muskusem 28 września 2011 w katedrze na Wawelu[11]. Konsekratorem był kardynał Stanisław Dziwisz, arcybiskup metropolita krakowski, a współkonsekratorami kardynałowie Franciszek Macharski, arcybiskup senior krakowski, i Stanisław Ryłko, przewodniczący Papieskiej Rady ds. Świeckich[3]. Jako zawołanie biskupie przyjął słowa „Virtus in infirmitate” (Moc w słabości)[12]. W archidiecezji krakowskiej objął urząd wikariusza generalnego[1]. Przygotował rozważania drogi krzyżowej odprawionej podczas Światowych Dni Młodzieży w Krakowie w 2016[13].
14 września 2017 papież Franciszek powołał go na urząd arcybiskupa metropolity łódzkiego[14][15]. Ingres do bazyliki archikatedralnej św. Stanisława Kostki w Łodzi odbył 4 listopada 2017[16]. 29 czerwca 2018 na placu św. Piotra w Rzymie odebrał od papieża Franciszka paliusz[17], który uroczyście został mu nałożony 5 października 2018 w katedrze łódzkiej przez arcybiskupa Salvatore Pennacchia, nuncjusza apostolskiego w Polsce[18]. W 2018 zwołał czwarty w historii archidiecezji synod[19]. W 2019 wprowadził w archidiecezji diakonat stały[20], a także utworzył Międzynarodowe Diecezjalne Seminarium Misyjne dla nowej Ewangelizacji Redemptoris Mater[21].
W ramach Konferencji Episkopatu Polski został w 2011 przewodniczącym Zespołu ds. Nowej Ewangelizacji działającego przy Komisji Duszpasterstwa[22][23]. Wszedł także w skład Ogólnopolskiego Komitetu Organizacyjnego Obchodów 1050. Rocznicy Chrztu Polski w 2016 roku[24] i Rady ds. Kultury i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego[23]. W 2017 został wybrany do Rady Stałej[25]. W 2018 wziął udział w sesji Synodu Biskupów o młodzieży[26].
Zaangażowany na rzecz ekumenizmu i dialogu międzyreligijnego. Był pomysłodawcą zorganizowanego w 2011 spotkania chrześcijan, żydów i muzułmanów w intencji pokoju pod nazwą „Echo Asyżu w Krakowie”. Wszedł w skład Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej, a także kapituły Nagrody im. Ks. Stanisława Musiała przyznawanej przez Klub Chrześcijan i Żydów „Przymierze”[7].
Tytuły, wyróżnienia
Otrzymał tytuł Małopolanina Roku 2017 przyznawany przez Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski[27].
W 2017 został uhonorowany Nagrodą im. Klemensa Bąkowskiego nadaną przez Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa[28], a w 2019 Medalem 75-lecia Misji Jana Karskiego przyznaną przez Towarzystwo Jana Karskiego[29].
Książki
- Rekolekcje. Modlitwa, post, jałmużna (Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”, Kraków 2013)
- Kościelna wiosna. Razem z Krystyną Strączek (Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”, Kraków 2013)
- Franciszek. Życie – miejsca – słowa (Wydawnictwo św. Stanisława BM, Kraków 2013)
- Kościelna wiosna. Razem z Krystyną Strączek (Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”, Kraków 2013)
- Skandal miłosierdzia. Rozważania dla każdego (Wydawnictwo WAM, Kraków 2014)
- Wiara z lewej, prawej i Bożej strony (Wydawnictwo WAM, Kraków 2014)
- Moc słowa (Wydawnictwo WAM, Kraków 2016)
- Jeden święty, powszechny, apostolski. Spotkania z historią Kościoła (Wydawnictwo WAM, Kraków 2016)
- Moc wiary (Wydawnictwo WAM, Kraków 2017)
Przypisy
- ↑ a b c d e Nota biograficzna Grzegorza Rysia na stronie archidiecezji krakowskiej. diecezja.pl (arch.). [dostęp 2017-11-11].
- ↑ Maskacjusz TV: Świętość – bp Grzegorz Ryś. youtube.com, 2016-07-23. [dostęp 2019-05-15].
- ↑ a b Grzegorz Ryś. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2012-07-14].
- ↑ a b c Dr hab. Grzegorz Ryś, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2018-08-31].
- ↑ Duszpasterze. parafiakety.pl (arch.). [dostęp 2018-10-20].
- ↑ K. Szyjka: Przygodę z Winnicą Pańską rozpoczął w Kętach. faktyoswiecim.pl, 2011-10-04. [dostęp 2018-10-20].
- ↑ a b Nota biograficzna Grzegorza Rysia na stronie archidiecezji łódzkiej. archidiecezja.lodz.pl. [dostęp 2017-11-11].
- ↑ a b Ks. prałat Grzegorz Ryś biskupem pomocniczym arch. krakowskiej. ekai.pl (arch.), 2011-07-16. [dostęp 2017-05-16].
- ↑ Nomina di Ausiliari di Kraków (Polonia). press.vatican.va, 2011-07-16. [dostęp 2015-12-21]. (wł.).
- ↑ Komunikat Nuncjatury – nominacje w arch. krakowskiej. episkopat.pl (arch.), 2011-07-16. [dostęp 2012-08-14].
- ↑ Ks. Ryś i o. Muskus wyświęceni na biskupów. krakow.tvp.pl (arch.), 2011-09-26. [dostęp 2017-12-10].
- ↑ Konsekracja nowych biskupów archidiecezji krakowskiej. episkopat.pl (arch.), 2011-09-27. [dostęp 2013-08-14].
- ↑ S. Karnacewicz: Biskup Grzegorz Ryś nowym metropolitą łódzkim. pap.pl, 2017-09-14. [dostęp 2017-11-11].
- ↑ Nomina dell’Arcivescovo Metropolita di Łodź (Polonia). press.vatican.va, 2017-09-14. [dostęp 2017-09-14]. (wł.).
- ↑ Łódź: bp Grzegorz Ryś – metropolitą łódzkim. nuncjatura.pl, 2017-09-14. [dostęp 2017-09-14].
- ↑ Ingres abp. Grzegorza Rysia do łódzkiej bazyliki archikatedralnej. ekai.pl, 2017-11-04. [dostęp 2017-11-05].
- ↑ Arcybiskup Grzegorz Ryś dostał paliusz od papieża Franciszka. dzienniklodzki.pl, 2018-06-30. [dostęp 2018-06-30].
- ↑ Abp Ryś przyjął paliusz – oznakę posługi metropolity i symbol łączności z papieżem. ekai.pl, 2018-10-06. [dostęp 2018-10-20].
- ↑ Łódź: rozpoczął się IV Synod Archidiecezji Łódzkiej [dokument]. ekai.pl, 2018-01-27. [dostęp 2018-10-20].
- ↑ Dekret o diakonacie stałym w Archidiecezji Łódzkiej. archidiecezja.lodz.pl, 2019-02-03. [dostęp 2019-02-03].
- ↑ Abp Ryś utworzył nowe seminarium duchowne. ekai.pl, 2019-09-22. [dostęp 2019-09-22].
- ↑ Bp Grzegorz Ryś na czele Zespołu ds. Nowej Ewangelizacji. ekai.pl (arch.), 2011-10-15. [dostęp 2017-05-16].
- ↑ a b Grzegorz Ryś na stronie Konferencji Episkopatu Polski. episkopat.pl. [dostęp 2016-11-09].
- ↑ Grzegorz Ryś na stronie Konferencji Episkopatu Polski. episkopat.pl (arch.). [dostęp 2016-11-09].
- ↑ Historyczne spotkanie Episkopatu Polski w Lublinie. ekai.pl, 2017-10-14. [dostęp 2017-11-06].
- ↑ Podsumowujemy Synod Biskupów o młodzieży. ekai.pl, 2018-10-28. [dostęp 2018-12-31].
- ↑ Kraków: abp Jędraszewski i abp Ryś odebrali tytuły Małopolan Roku 2017. ekai.pl, 2018-05-14. [dostęp 2018-05-15].
- ↑ B. Gancarz: Jubileuszowa nagroda dla biskupa Rysia. gosc.pl, 2017-04-04. [dostęp 2019-05-19].
- ↑ Medal Misji Jana Karskiego dla abp. Grzegorza Rysia. ekai.pl, 2019-04-15. [dostęp 2019-07-09].
Linki zewnętrzne
- Nota biograficzna Grzegorza Rysia na stronie archidiecezji łódzkiej [dostęp 2017-11-04]
- Nota biograficzna Grzegorza Rysia na stronie archidiecezji krakowskiej (arch.) [dostęp 2017-11-05]
- Nagrania homilii Grzegorza Rysia jako metropolity łódzkiego [dostęp 2018-11-12]
- Nagrania homilii i konferencji Grzegorza Rysia [dostęp 2013-05-12]
- Grzegorz Ryś na stronie Konferencji Episkopatu Polski [dostęp 2016-11-09].
- {{{tytuł}}} [online], catholic-hierarchy.org (ang.). [dostęp 2011-10-02]
- {{{osoba}}}, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB). [dostęp 2011-10-02]
- Grzegorz Ryś w katalogu Biblioteki Narodowej [dostęp 2019-06-17]
- Biskupi krakowscy
- Biskupi łódzcy
- Polscy historycy Kościoła katolickiego
- Polscy mediewiści
- Członkowie Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej
- Rektorzy Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Krakowskiej
- Wykładowcy Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie
- Wykładowcy Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie
- Absolwenci Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie
- Ludzie urodzeni w Krakowie
- Urodzeni w 1964