Siedlce
Szablon:POL miasto infobox Siedlce (ros. Седлец, jid. שעדליץ Shedlits, ⓘ) – miasto we wschodniej Polsce położone na terenie województwa mazowieckiego pomiędzy rzekami Muchawką i Helenką, na Południowym Podlasiu. Pod względem liczby mieszkańców 47. miejsce w Polsce i 4. w województwie mazowieckim. Siedziba rzymskokatolickiej kurii diecezji siedleckiej. Miasto stanowi lokalne i ponadlokalne centrum gospodarcze (rozwinięte handel, usługi i przemysł), edukacyjne (szkoły wyższe m.in. uniwersytet, seminarium duchowne i 10 szkół średnich, szkoła muzyczna I i II stopnia) i kulturalne (2 domy kultury, teatr, 4 biblioteki i 3 muzea).
Położenie
Siedlce leżą na Wysoczyźnie Siedleckiej, która geograficznie jest częścią Niziny Południowopodlaskiej; między rzekami Muchawka i Helenka i zajmują powierzchnię 3186 ha[1].
Miasto (według Google Maps) położone jest w odległości:
- 90 km od Warszawy, w tym 50 km km od Mińska Mazowieckiego (kierunek zachodni).
- 103 km od Terespola, w tym 41 km od Międzyrzeca Podlaskiego i 65 km od Białej Podlaskiej (kierunek wschodni).
- 125 km od Lublina w tym 30 km od Łukowa i 57 km od Radzynia Podlaskiego (kierunek południowy)
- 160 km od Białegostoku, w tym 17 km od Mordów, 32 km od Łosic i 64 km od Siemiatycz (kierunek północno-wschodni)
- 129 od Łomży, w tym 30 km od Sokołowa Podlaskiego i 102 km od Zambrowa (kierunek północny)
Środowisko naturalne
Przyroda
Na terenie miasta znajduje się 14 pomników przyrody[2].
Głównym typem zieleni są tereny parkowe reprezentowane przez Park Miejski „Aleksandria” (w centrum miasta) i „Stary Park” (tereny między ul. B. Prusa i ul. gen. J. Bema); oraz tereny leśne – Las Sekulski (Sekuła). Występuje też spora ilość skwerów i terenów zielonych (min. skwer Wileński, skwer im. T. Kościuszki, skwer Niepodległości, tereny wokół Amfiteatru, Błonia Siedleckie, tereny przy Zalewie Miejskim). Dodatkowo po całym mieście rozrzucone są kompleksy ogrodów działkowych.
Klimat
Szablon:Pogoda infobox W Siedlcach w dniu 11 stycznia 1940 odnotowano najniższą w Polsce minimalną temperaturę dobową powietrza: -41°C[3].
Demografia
- Osobny artykuł:
Pod względem liczby ludności Siedlce są 48. miastem w Polsce, a w województwie mazowieckim zajmują 4. lokatę (po Warszawie, Radomiu i Płocku). Pod względem gęstości zaludnienia zajmują 10. pozycję na Mazowszu, a w Polsce 34. (2 399 os./km²).
Według GUS 31 grudnia 2012 roku Siedlce liczyły 76 393 osób: 36157 mężczyzn i 40236 kobiet[4]. Do tej pory największą liczbę mieszkańców Siedlce odnotowały w 2009 roku - 77 319 osób[1].
Rok | Liczba ludności |
---|---|
1810 | 2 738 |
1840 | 5 800 |
1865 | 9 466 |
1897 | 20 826 |
1911 | 21 949 |
1939 | 41 294 |
1944 | 27 584 |
1950 | 25 322 |
1960 | 32 587 |
1970 | 39 280 |
1980 | 54 821 |
1990 | 71 963 |
1995 | 74 575 |
2000 | 76 454 |
2005 | 77 056 |
2010 | 76 303 |
2013 | 76 438[4] |
Struktura demograficzna mieszkańców Siedlec według danych z 31 grudnia 2012[1]:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
Jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
Populacja | 76 393 | 100 | 40 236 | 52,67 | 36 157 | 47,33 |
Wiek przedprodukcyjny (0–17 lat) | 14 366 | 18,81 | 6917 | 9,05 | 7449 | 9,75 |
Wiek produkcyjny (18–65 lat) | 49 379 | 64,64 | 24 397 | 31,94 | 24 982 | 32,7 |
Wiek poprodukcyjny (powyżej 65 lat) | 12 648 | 16,56 | 8922 | 11,68 | 3726 | 4,88 |
Historia
- Osobny artykuł:
Była stolica:
- departamentu siedleckiego (w latach 1810 – 1815)
- województwa podlaskiego (w latach 1816 – 1837)
- guberni podlaskiej (w latach 1837 – 1844)
- guberni siedleckiej (w latach 1867 – 1912)
- województwa siedleckiego (w latach 1975 – 1998)
Najstarszy przekaz o miejscowości Siedlecz pochodzi z 1448 r. Była to najbardziej wysunięta na północ część małopolskiej ziemi łukowskiej, wchodzącej w skład województwa sandomierskiego, a od 1474 r. – województwa lubelskiego. Prawa miejskie na prawie magdeburskim Siedlce otrzymały 15 stycznia 1547 r. W pierwszym stuleciu swego istnienia miasto przeżywało dynamiczny rozwój. Obszar Siedlec wzrósł pięciokrotnie, rosła liczba mieszkańców, przybywało kupców i rzemieślników. Rozwój ten przerwały w połowie XVII w wojny. Miasto ucierpiało od najazdów kozackiego, moskiewskiego, tatarskiego. Odrodzenie miasta nastąpiło za Aleksandry Ogińskiej z rodu Czartoryskich. Dzięki niej miasto stało się jednym z ważniejszych ośrodków życia towarzyskiego i kulturalnego w Polsce. Na przedstawienia teatralne była zapraszana elita z całego kraju. Wśród licznych gości był król, Stanisław August Poniatowski. W czasie zaborów mieszkańcy brali czynny udział w powstaniach. Odzyskanie niepodległości w 1918 r. pozwoliło ponownie rozwinąć się Siedlcom.
W okresie dwudziestolecia międzywojennego Siedlce – jeden z głównych ośrodków województwa lubelskiego – stanowiły ośrodek handlu i rzemiosła (krawiectwo i szewstwo). Siedlce były największym rynkiem pracy w regionie. Miasto miało dobre zaplecze oświatowe z publicznymi szkołami średnimi z wykształceniem ogólnokształcącym i zawodowym.
Pod koniec września 1939 roku Siedlce zostały na krótko zajęte przez wojska sowieckie (np. rejon dworca kolejowego), skąd po kilku dniach wycofały się na linię ustaloną paktem. W czasie II wojny światowej Siedlce były rejonem działań partyzanckich AK, BCh i NSZ. Okres wojny przyniósł ogromne zniszczenia dla zabudowy miasta. Prawie połowa budynków legła w gruzach. Zniszczone zostało centrum miasta.
W 1969 r. rozpoczęła działalność Wyższa Szkoła Nauczycielska, obecnie Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach. W latach siedemdziesiątych wybudowano kilka znaczących zakładów przemysłowych. Jednym z ważniejszych współczesnych wydarzeń Siedlec była wizyta papieża Jana Pawła II w 1999 r.
Zabytki
- Osobny artykuł:
- Zespół pałacowo-ogrodowy
- Pałac Ogińskich z I poł. XVIII w.
- Oficyna pałacowa
- Pawilon ogrodowy
- Park miejski Aleksandria
- Ratusz miejski "Jacek"
- Kaplica pw. św. Krzyża z II poł. XVIII w.
- Kościół katedralny pw. Niepokalanego Poczęcia NMP
- Budynek Gimnazjum
- Klasycystyczny budynek teatru (obecnie Urząd stanu cywilnego)
- Barokowo-klasycystyczny kościół pw. Św. Stanisława BM
- Późnobarokowa plebania z II poł. XVIII w.
- Odwach
- Klasycystyczny budynek Poczty Polskiej
- Zabytkowa kamienica przy ul. Floriańskiej 5
- Kościół garnizonowy pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa
- Siedziba Kurii Biskupiej
- Budynek Narodowego Banku Polskiego
- Kolumna toskańska
- Obelisk zwieńczony popiersiem Tadeusza Kościuszki
- Pomnik Niepodległości, poświęcony pamięci Marszałka Józefa Piłsudskiego
- Lapidarium
- Pomnik Wolności – wysadzony w 1941 r. przez Niemców, zrekonstruowany w 2010 r.
Lista nieistniejących obiektów historycznych:
- Cerkiew – przebudowana w 1926 r. na kościół garnizonowy
- Nowy ratusz – zbombardowany w 1939 r. przez Niemców
- Synagoga – spalona w 1939 r. przez Niemców
- Dzwonnica – zburzona w 1941 r. przez Niemców
- Przedwojenny dworzec PKP – doszczętnie spalony w 1944 r. podczas zaciekłej obrony Niemców, po wojnie odbudowany w nowym kształcie, następnie przebudowany w formie pseudohistorycznej, jednak bez dbałości o dawny wygląd
- Rynek miejski – obecnie plac dworca autobusowego
- Teatr letni – rozebrany przez Niemców podczas drugiej wojny światowej
Gospodarka
Charakterystyka gospodarki
- Osobny artykuł:
W części miejscowości działało Państwowe Gospodarstwo Rybackie Siedlce[5].
Na koniec 2006 roku w mieście zarejestrowanych było 7734 podmiotów gospodarczych, w tym 7496 firm z sektora prywatnego (96,6%). Dominuje sektor handlowy (łącznie z usługami naprawczymi, 2629 podmiotów), a następnie obsługi nieruchomości i firm (1224), przetwórstwa przemysłowego (610) i budownictwa (578)[6]
Swoje siedziby mają tutaj deweloperzy działający zarówno na rynku lokalnym jak i w Warszawie. W mieście jest 578 firm budowlanych[6].
W mieście działają 4 hotele, oraz wiele punktów gastronomicznych od restauracji po tanie puby (163 podmiotów)[6].
Największym przedstawicielem lokalnego przemysłu i usług jest firma Polimex-Mostostal S.A. – producent lekkich konstrukcji stalowych, oraz wykonawcą robót budowlanych w Polsce i za granicą.
Działa tu także polski oddział firmy Stadler Rail produkującej pociągi o nazwie FLIRT, znajduje się tu również elektrociepłownia gazowa, dostarczająca prąd i ciepło do mieszkań na terenie miasta.
W 2007 r. na terenie miasta została utworzona Specjalna strefa ekonomiczna – podstrefa Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej EURO-PARK WISŁOSAN (58,18 ha), głównie tereny w: PDP (ok.53,2 ha); PNDP (ok. 5 ha)[7].
Gospodarka komunalna
Działające od 1991 roku Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej (PEC) Sp. z o.o. posiada: – Ciepłownia Centralną (6 kotłów wodnych (5 szt. WR-25-013 (29 MW), 1 szt. WR-10-011 (11,63 MW) o łącznej mocy ponad 156,5 MW, uzyskiwane z miału węglowego – Elektrociepłownię Gazową o mocy cieplnej 22,4 MW i elektrycznej 14,6 MW
Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji (PWiK) Sp. z o.o.(1991) posiada 3 ujęcia wody (Sekuła I 360 m³/h, Sekuła II 590 m³/h, Ujrzanów 200 m³/h) z 35 studni głębinowych, 3 stacje uzdatniania wody, oczyszczalnię ścieków poddanej gruntownej modernizacji i rozbudowie w latach 1992 – 1996, oraz sieć wodociągów i kanalizacji obejmującą całe miasto i przyległe wsie.
Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych (PUK) Sp. z o.o. (1991) powstałe z przekształcenia Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Siedlcach w jedno- osobową spółkę, zajmuje się: zarządzanie nieruchomościami (wspólnot mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych z udziałem własności komunalnej, komunalnymi zasobami mieszkaniowymi), usługami komunalnymi i technicznymi (wywóz odpadów stałych i płynnych, oczyszczanie ulic i placów w tym zimowe utrzymanie dróg, usługi transportowe oraz dystrybucja pojemniki na odpady stałe), utrzymaniem terenów zieleni:(pielęgnacja, konserwacja i modernizacja terenów terenów zieleni, w tym cmentarnych)
Zakład Utylizacji Odpadów (ZUO) Sp. z o.o. (1999), utworzony został przez Miasto Siedlce, Gminę Suchożebry i Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych w Siedlcach, podstawowym przedmiotem działalności spółki jest wywóz odpadów segregowanych, usługi sanitarne i pokrewne, badania i analizy techniczne, działalność w zakresie architektury i inżynierii oraz sprzedaż hurtowa odpadów i złomu. W sierpniu 2007 roku oddano do użytku nowoczesną sortownię odpadów w Suchożebrach.
Siedleckie Towarzystwo Budownictwa Społecznego (STBS) Sp. z o.o. (1997) jest spółką utworzoną przez Miasto Siedlce, jej zadaniem jest finansowanie budownictwa czynszowego w co najmniej 30% kosztów własnych i do 70% kosztów z preferencyjnego kredytu ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego udzielonego przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Środki własne STBS to głównie kapitał zakładowy, partycypacja w kosztach budowy osób prawnych, fizycznych i zakładów pracy oraz kaucje przyszłych najemców.
Transport zbiorowy na terenie miasta zapewnia miejska spółka MPK Siedlce Sp. z o.o.
Budżet miasta
Na 2008 zaplanowano wydatki w wysokości 282 mln zł i przychody w wysokości 260 mln zł. Deficyt budżetowy w wysokości 22 mln zł. zostanie pokryty kredytami długoterminowymi w wysokości 13 mln zł oraz wolnymi środkami w wysokości 9 mln zł[8].
Największe wydatki to inwestycje w dziedzinie[6]: oświata i edukacja (43%), pomoc społeczna (15%), transportu i łączności (12%), administracja (6%), kultura i sztuka, kultura fizyczna i sport (4%), ochrona zdrowia (2%), obsługa długu publicznego (1,5%) oraz pozostałe wydatki (16,5%)[6].
Ogółem inwestycje stanowią około 25% budżetu miasta[6].
Handel
W mieście są dwa centra handlowe (Galeria S, C.H. Arche) oraz 9 domów handlowych.
Edukacja
- Osobny artykuł:
W mieście działają 23 przedszkola (16 miejskich, 8 niepublicznych), 9 szkół podstawowych, 7 gimnazjów, 4 licea ogólnokształcące oraz 6 Zespołów Szkół Ponadgimnazjalnych i 4 szkoły wyższe (Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny, Collegium Mazovia Innowacyjna Szkoła Wyższa (dawniej Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania) i Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych, a także Zamiejscowy Wydział Administracji Uniwersytetu w Białymstoku). Istnieje również Państwowa Szkoła Muzyczna (I i II stopnia) oraz Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy oraz Żłobek Miejski.
Kultura
W mieście znajduje się jedyny w Polsce obraz El Greca – Ekstaza świętego Franciszka.
Miasto jest ponad lokalnym ośrodkiem kulturalnym, odbywają się tu festiwale, wystawy, koncerty o wymiarze ogólnopolskim[9][10]; głównymi animatorami kultury działającymi na terenie miasta są: Centrum Kultury i Sztuki, Miejski Ośrodek Kultury.
W mieście działają trzy muzea (regionalne, diecezjalne oraz Jana Pawła II), oraz trzy niezależne od siebie publiczne biblioteki: Miejska Biblioteka Publiczna, Biblioteka Główna Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego, Pedagogiczna im. Heleny Radlińskiej.
W Siedlcach działa kino wielosalowe sieci Novekino.
W mieście działa też wiele grup artystycznych min. formacje taneczne: LUZ i Caro Dance oraz Chór Miasta Siedlce i Teatr ES .
Od 2011 roku działa Stowarzyszenie "Widzimisie", które inicjuje artystyczne działania w przestrzeni publicznej ( m.in. Noc Muzeów na dworcu PKS, Noc Muzeów w przejściu podziemnym PKP) oraz prowadzi Galerię Sztuki Współczesnej "Widzimisie".
Kina
Kina obecnie nieczynne
- Kino Podlasie
- Kino Centrum
- Kino Sojusz
- Kino Odrodzenie
Teatry
- CKiS im. Andrzeja Meżeryckiego - Scena Teatralna Miasta Siedlce; 408 miejsc
Imprezy cykliczne
- Dni Siedlec
- Jarmark Św. Stanisława w Siedlcach
- Dni z Doradztwem Rolniczym
- Wiosna w polu i w ogrodzie
- Miss ziemi Siedleckiej
- Festiwal Malwy
- Festiwal Inicjatyw Kulturalnych SUMMERTIME
- Międzynarodowy Festiwal Standardów Jazzowych
- Międzynarodowy Festiwal Pieśni, Tańca i Folkloru
- Ogólnopolski Konkurs Poetycki "Człowiek- Dobro- Piękno"
- Mazowiecki Festiwal Piosenki o Zdrowiu
- Rock Open Air Festival
- Hosanna Festival -Ogólnopolski festiwal piosenki chrześcijańskiej
- Mrowisko. Zlot Pojazdów Zabytkowych
Grupy artystyczne
- Formacja Taneczna "Caro Dance"
- Formacja Taneczna "Luz"
- Formacja Taneczna "TrueHardSquad Siedlce"
- Chór Miasta Siedlce
- Orkiestra Symfoniczna Miasta Siedlce[11]
- Chłopięco-Męski Chór Pueri Cantores Podlachienses
- Zespół Pieśni i Tańca Ziemi Siedleckiej im.Alicji Siwkiewicz "Chodowiacy"
- Teatr ES
- Zepoły muzyczne: PodobaMiSię (reggae/ska), OUTSIDE (rock), 0,5 Gratis (rock, progressive rock), Upstream (rock), Norvid, Cosher (Grunge)
- a także liczne grupy literackie i zespoły folklorystyczne działające na terenie miasta
Grupy Teatralne
- Teatr ES
- Teatr Aluzja
- Teatr Studencki CHWILA
- Teatr FANUM
- Teatr Dziecięcy Dramma-Mia
Media
Na terenie miasta działa lokalna telewizja (TV Siedlce, w ramach telewizji kablowej Vectra S.A.), a także siedlecka telewizja internetowa SiedlceTV.pl oraz rozgłośnia radiowa Radio Eska Siedlce, Radio dla Ciebie, Katolickie Radio Podlasie. Mają tu swoje redakcje: Kurier Mazowiecki (TVP Warszawa). Miasto posiada swój własny program na antenie TVP Warszawa Kronika Siedlecka. Magazyn tworzą siedlczanie Wojciech Pawlik (autor, wydawca) i Krzysztof Rosa (autor zdjęć, operator obrazu), na co dzień współpracownicy Telewizji Polskiej. Kronika emitowana jest w każdy pierwszy piątek miesiąca (premiera) i kolejny poniedziałek (powtórka).
Telewizja
- TV Siedlce – program lokalny Telewizji Kablowej Vectra S.A. – kanał 33
- TV Powiat – internetowa telewizja lokalna, skupiająca się na tematyce nie tylko miasta ale i całego powiatu siedleckiego
- SiedlceTV.pl – internetowa telewizja siedlecka
Radio
Rozgłośnie nadawane z Siedlec:
- Katolickie Radio Podlasie – 101,7 MHz; 106,0 MHz
- Radio ES/SiedlceFM – internetowe radio miejskie
Prasa
- Tygodnik Siedlecki (najstarsza gazeta lokalna, wydawana od 1983 roku)
- Życie Siedleckie (tygodnik, ukazuje się od 2001 roku)
- Echo Katolickie
- Nasze Miasto wydanie Siedlce
- Gazeta Wyborcza wydanie stołeczne (obejmujące Siedlce)
- Gazeta Ogłoszeniowa
- Kurier Siedlecki (bezpłatny, miesięcznik wydawany przez UM)
- Gazeta Siedlecka (tygodnik, bezpłatny)
- Info Siedlce (tygodnik, bezpłatny)
- Kultura Siedlecka (miesięcznik kulturalny, bezpłatny)
- Gazeta Targowa
- Siedlecki Nieregularnik Literacki
- Czuwajka
Portale internetowe
- Info.Siedlce.pl (Siedlecki Portal Informacyjny)
- www.spin.siedlce.pl (Siedlecki Portal Informacyjnie Najlepszy)
- podlasie24 (Regionalny Portal Informacyjny – Katolickie Radio Podlasie)
- SportSiedlce.pl – siedlecki portal sportowy
Sport i rekreacja
Agencja Rozwoju Miasta
Administrowaniem obiektów sportowych w mieście Siedlce m.in. (stadionem piłkarskim, lekkoatletycznym, halą sportową czy w sezonie zimowym sztucznym lodowiskiem) od 2007 roku zajmuje się Agencja Rozwoju Miasta Siedlce[12](do 2012 roku Ośrodek Sportu i Rekreacji), który powstał z inicjatywy UM Siedlce i przejął je od MKS Pogoń Siedlce.
Kompleks sportowy na siedleckich Bloniach
W skład kompleksu sportowego docelowo mają wchodzić:
Aquapark
Hala widowiskowo-sportowa
Wiosną 2010 roku rozpoczęła się budowa nowego stadionu, mieszczącego się na siedleckich Błoniach przy ul. Północnej. Stadion został zbudowany w ramach projektu budowy Regionalnego Ośrodka Sportu, Rekreacji, Rehabilitacji i Turystyki. Oficjalne wmurowanie aktu erekcyjnego nastąpiło 24 czerwca 2010 r. I etap budowy zakończył się 11 czerwca 2011 roku uroczystym otwarciem stadionu.
W ramach projektu zostały wykonane: zadaszona trybuna na ok. 3 tys. widzów, 4 boiska treningowe, w tym dwa z trybunami na 300 i 400 miejsc, parkingi na 289 aut (I etap).
W 2011 roku rozpoczęto prace związane z budową aquaparku. który ma być gotowy na zimę 2012/2013.
W kolejnym okresie budowy ROSRRiT mają zostać wykonane pozostałe 3 trybuny na ok. 5 tys. widzów z oświetleniem, hala widowiskowa dla 2000 widzów, hotel na 150 miejsc[13].
Obiekty sportowe przy ul. Prusa
W skład Ośrodka Sportu znajdującego się przy ulicy Prusa 6 wchodzą:
Sala tenisa stołowego
Kryta pływalnia
W mieście istnieją dwie kryte pływalnie. W Parku Wodnym Siedlce znajduje się basen sportowy o wymiarach 25 m x 21m z ośmioma torami pływackimi, a także basen do nauki pływania, basen rekreacyjny, brodzik dla dzieci, jacuzzi, zjeżdżalnie wodne.
Druga kryta pływalnia z basenem dł. 25 m, mieści się ona przy PG nr 4 im. ks. kard. St. Wyszyńskiego.
Kluby sportowe
Siedleckie kluby sportowe i prowadzone przez nie sekcje:
- Aeroklub Siedlecki – motolotniarstwo, paralotniarstwo;
- AZS Akademia Podlaska – lekkoatletyka;
- Gladiator Siedlce[14] – kick-boxing
- KS Mazowsze Siedlce – piłka nożna;
- MKK Siedlce – koszykówka (kobiety),
- MKP Pogoń Siedlce – piłka nożna;
- MKS Pogoń Siedlce – rugby, lekkoatletyka, tenis stołowy, radioorientacja sportowa;
- KPS Jadar Siedlce – siatkówka;
- SKK Siedlce – koszykówka (mężczyźni);
- Skoczek Siedlce – szachy;
- SKSS Dragon – strzelectwo;
- STH Siedlce – hokej na lodzie;
- TKKF Siedlce – kick-boxing
- UKS Dwójka – tenis ziemny;
- UKS Prus – piłka ręczna (mężczyźni);
- UKS Rawa Siedlce – biegi narciarskie;
- WLKS Siedlce – lekkoatletyka, podnoszenie ciężarów, zapasy.
Wspólnoty wyznaniowe
Miasto jest siedzibą diecezji siedleckiej, na jego terenie funkcjonuje 9 parafii rzymskokatolickich i kościół garnizonowy. W Siedlcach działają też: parafia prawosławna, kilka wspólnot protestanckich oraz zbory Świadków Jehowy.
- Rzymskokatolickie
- Katedra pw. Niepokalanego Poczęcia NMP
- Kościół garnizonowy pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa
- Bożego Ciała
- Ducha Św.
- Miłosierdzia Bożego
- Św. Józefa
- Św. Maksymiliana
- Św. Stanisława BM
- Św. Teresy od Dzieciątka Jezus
- bł. Męczenników Podlaskich
Prawosławne (Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny)
- Protestanckie
- Kościół Zielonoświątkowy
- Kościół Ewangelicznych Chrześcijan
- Kościół Boży
- Kościół Jezusa Chrystusa Wiary Chrześcijańskiej
- Kościół Adwentystów Dnia Siódmego
- Świadkowie Jehowy
- Sala Królestwa, z której korzystają zbory Świadków Jehowy
Zgromadzenia zakonne
- Zakony i zgromadzenia żeńskie
- Albertynki
- Benedyktynki Sakramentki
- Orionistki
- Faustynki
- Służebniczki
- Zgromadzenie Sióstr Pasjonistek świętego Pawła od Krzyża
- Zakony i zgromadzenia męskie
Administracja
Urzędy i instytucje
Tę sekcję należy dopracować |
W Siedlcach znajduje się wiele instytucji publicznych o zasięgu subregionalnym[15]. Są to:
- delegatura Urzędu Wojewódzkiego,
- Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego (WORD),
- oddział Państwowej Inspekcji Pracy,
- filia Wojewódzkiego Urzędu Pracy,
- Sąd i Prokuratura Okręgowa,
- Wojewódzka Inspekcja Weterynaryjna,
- delegatura Inspekcji Farmaceutycznej,
- delegatura Inspekcji Handlowej,
- oddział Regionalnej Izby Obrachunkowej,
- oddział ZUS,
- Placówka Terenowa KRUS
- delegatura Mazowieckiego oddziału NFZ
- Urząd Celny
Z granicami powiatu nie pokrywa się także zasięg:
- Sąd i Prokuratura Rejonowa,
- Wojskowej Komendy Uzupełnień,
- Nadleśnictwa Siedlce
Znajdują się tutaj wszelkie instytucje powiatowe:
- Starostwo powiatowe,
- Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej
- Sanepid,
- Powiatowy Urząd Pracy,
- Urząd Skarbowy,
- rejonowy oddział Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad
Do instytucji o mniejszym zasięgu należą:
- Urząd Miasta Siedlce,
- Urząd Gminy Siedlce.
Podział administracyjny
Dzielnice
Osiedla
- Osiedle Błonie
- Osiedle Czerwonego Krzyża
- Osiedle Młynarska
- Osiedle Nad Zalewem
- Osiedle Nowy Świat
- Osiedle Ogrody
- Osiedle Orlicz-Dreszera
- Osiedle Panorama
- Osiedle Reymonta
- Osiedle Roskosz
- Osiedle Rynkowa
- Osiedle Skarpa
- Osiedle Sulimów
- Osiedle Topolowa
- Osiedle Tysiąclecia
- Osiedle Warszawska
- Osiedle Wyszyńskiego
- Osiedle Żwirowa
- Osiedle Żytnia
Bezpieczeństwo
Tę sekcję należy dopracować |
Ochrona zdrowia
Na terenie miasta działają dwa szpitale (Miejski, Wojewódzki), oraz 5 przychodni specjalistycznych. Poza tym na terenie miasta działa poliklinika MSWiA, prywatne przychodnie oraz 26 aptek[16].
Służby mundurowe
Siły Zbrojne RP
Aktualnie
- Wojskowa Komenda Uzupełnień w Siedlcach
W przeszłości
- 1 Siedlecki Batalion Rozpoznawczy (rozformowany w 2011)
- 9 Brygada Zmechanizowana (lata 90 XX w.)
- 25 Dywizja Piechoty (LWP) (PRL)
- 22 Pułk Piechoty (II RP) (II RP)
- 9 Pułk Artylerii Ciężkiej (II RP) (II RP)
- 9 Pułk Artylerii Lekkiej (II RP) (II RP)
Policja
Na terenie miasta znajduje się Komenda Miejska Policji[17], z siedzibą na ul. Starowiejskiej 66 i częścią sekcji na ul. B.Prusa 16. Siedlecka komenda podlega Komendzie Wojewódzkiej Policji w Radomiu. Dzieli się na 6 sekcji, 1 referat, 8 zespołów oraz 3 rewiry dzielnicowych. Komenda Miejska Policji w Siedlcach swoim zasięgiem służbowym obejmuje oprócz miasta Siedlce, 13 gmin powiatu siedleckiego. Na wyposażeniu Sekcji Ruchu Drogowego są liczne radiowozy oraz samochody cywilne oraz kilka motocykli patrolowych.
Straż Miejska
W mieście istnieje także Straż Miejska[18], która dysponuje 20 strażnikami oraz 3 radiowozami, w jej kompetencji jest obsługa Miejskiego systemu monitoringu (11 kamer)
Państwowa Straż Pożarna
Za ochronę przeciwpożarową i ratownictwo w mieście Siedlce oraz powiecie siedleckim odpowiada Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Siedlcach[19] znajdująca się przy ulicy Czerwonego Krzyża 45, w skład której wchodzą:
- Jednostka Ratowniczo-Gaśniczą nr 1,
- Jednostka Ratowniczo-Gaśniczą nr 2 przy ul. Składowa 7G (dawna straż kolejowa).
Służbę w KM PSP w Siedlcach pełni 118 funkcjonariuszy PSP (strażaków) w systemie zmianowym i codziennym. Na wyposażeniu siedleckiej KM PSP znajduje się nowoczesny specjalistyczny sprzęt ratowniczo-gaśniczy w tym drabina mechaniczna SD37 MAGIRUS, 25 metrowy podnośnik SH25 MAN, ciężki samochód ratownictwa technicznego SCRt RENAULT KERAKS, ciężki samochód ratownictwa chemicznego SCRchem MAN, 3 średnie samochody ratowniczo-gaśnicze, 2 ciężkie samochody gaśnicze, jeden lekki samochód ratownictwa technicznego oraz pojazdy operacyjne. Komenda Miejska dysponuje specjalistyczną sekcją ratownictwa chemiczno-ekologicznego. Koordynacją działań ratowniczych zajmuje się Miejskie Stanowisko Kierowania wspólnie z dyspozytornią pogotowia ratunkowego PRM Meditrans. Rozpoznawaniem zagrożeń pożarowych i innych miejscowych oraz nadzorem nad przestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych zajmuje się sekcja kontrolno-rozpoznawcza. Średnia liczba zdarzeń usuwanych w ciągu roku prze jednostki ratowniczo gaśnicze komendy miejskiej wynosi ok. 1500 zdarzeń.
Komunikacja
Miasto jest znaczącym węzłem komunikacyjnym, gdzie krzyżują się dwie drogi krajowe, trzy wojewódzkie oraz 3 linie kolejowe. W planach jest budowa autostrady A2, która będzie przebiegała ok. 3,5 km od centrum miasta[20].
Komunikacja miejska
Transport publiczny na terenie miasta Siedlce i wybranych miejscowości na terenie niektórych gmin powiatu siedleckiego (Kotuń, Mokobody, Mordy, Siedlce, Skórzec, Suchożebry, Zbuczyn) zapewnia miejski przewoźnik MPK Siedlce Sp. z o.o. Posiada on 35 linii dziennych i dwie okresowe (na czas Wszystkich Świętych i Dni Siedlec). Linie obsługuje 43 autobusy, większość z nich to niskopodłogowe MAN-y i Volvo[potrzebny przypis]. W 2011 roku ogłoszono przetarg na jeden nowy, niskopodłogowy autobus[21]. Ponadto Siedlce otrzymają dofinansowanie na zakup 11 nowych autobusów oraz modernizację 22 wiat przystankowych[22].
Komunikacja dalekobieżna
Za komunikację międzymiastową oraz na terenie powiatu siedleckiego odpowiada PKS Siedlce S.A. Zapewnia on regularne połączenia autobusowe międzymiastowe z Białymstokiem, Garwolinem, Janowem Podlaskim, Korczewem, Łosicami, Mińskiem Mazowieckim, Stoczkiem Łukowskim, Warszawą[potrzebny przypis].
Przedsiębiorstwo wykonuje przewozy turystyczne w kraju i za granicą. Posiada 7 licencji na przewozy międzynarodowe[potrzebny przypis].
Dworzec PKS-u znajduje się w centrum, między ulicami Armii Krajowej, H. Sienkiewicza, Świętojańską.
Komunikacja prywatna
W Siedlcach i okolicy działa kilkunastu drogowych przewoźników prywatnych obsługujących regularne linie pasażerskie. Umożliwiają oni dojazd do takich miejscowości jak Biała Podlaska, Garwolin, Korczew, Lublin, Łuków, Łosice, Międzyrzec Podlaski, Mińsk Mazowiecki, Sokołów Podlaski, Stoczek Łukowski, Warszawa, Węgrów i in. Główny przystanek komunikacji prywatnej w Siedlcach znajduje się przy ulicy H. Sienkiewicza (pod budynkiem "Mars") obok dworca PKS Siedlce. Niektórzy przewoźnicy odjeżdżają też z przystanków przy ul. Armii Krajowej i dworcu PKP.
Transport drogowy
Lista dróg przechodzących przez miasto:
- Droga krajowa nr 2: Terespol – Siedlce – Mińsk Mazowiecki – Warszawa – Poznań – Świecko
- Droga krajowa nr 63: Węgorzewo – Łomża – Siedlce – Łuków – Sławatycze
- Droga wojewódzka nr 696: Siedlce – Węgrów
- Droga wojewódzka nr 698: Siedlce – Łosice – Janów Podlaski – Terespol
- Droga wojewódzka nr 803: Siedlce – Stoczek Łukowski
Transport kolejowy
- 2 – Warszawa Centralna – Terespol
- 31 Siedlce – Siemianówka
- 55 Sokołów Podlaski - Siedlce (zamknięta dla ruchu pasażerskiego)
Nadajniki RTV
- RON EmiTel ul. Błonie, 52°10'14"N 22°16'47"E
- Budynek Urzędu Wojewódzkiego ul. Piłsudskiego 38, 52°10'5"N 22°16'37"E
- Komin PEC ul. St. Starzyńskiego Połud.Dzieln.Przemysłowa (155+58m n.p.m.) 22°18'26"E 52°09'40"N
- RTCN EmiTel Chotycze k. Łosic (185+300m n.p.m.) 22°47'05"E 52°11'16"N
Miasta partnerskie
Miasto[23] | Kraj | Rok podpisania umowy |
---|---|---|
Pescantina | Włochy | 1993 |
Dasing | Niemcy | 1998 |
Wołkowysk | Białoruś | 2000 |
Sabinov | Słowacja | 2001 |
Rejon wileński | Litwa | 2002 |
Berdyczów | Ukraina | 2005 |
Kirow | Rosja | 2008 |
Prezydent
- Prezydent Siedlec od 2 grudnia 2006
- I Zastępca Prezydenta od 4 grudnia 2006
- Jarosław Głowacki, PiS
- II Zastępca Prezydenta od 2 grudnia 2010
- Anna Sochacka, STS
Zobacz też
- Cmentarz żydowski w Siedlcach (ul. Berka Joselewicza)
- Cmentarz żydowski w Siedlcach (ul. Armii Krajowej)
- Cmentarz żydowski w Siedlcach (ul. Szkolna)
- powiat siedlecki
- gmina Siedlce
- ↑ a b c Bank Danych Lokalnych. GUS. [dostęp 2013-12-17]. (pol.).
- ↑ Pomniki przyrody - powiat siedlecki. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Warszawie.
- ↑ Rekordy klimatyczne w Polsce, Zakład Klimatologii IGiGP UJ, Kraków
- ↑ a b GUS, Departament Badań Demograficznych. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2012. Stan w dniu 31 XII. , s. 42, 2013. Warszawa: GUS. ISSN 2083-3342. [dostęp 2013-12-11]. (pol.).
- ↑ M.P. z 1982 r. nr 10, poz. 74
- ↑ a b c d e f Ogólne informacje gospodarcze. (pol.).
- ↑ Siedlecki Serwis dla Inwestorów
- ↑ UM w Siedlcach: Uchwała Nr XXIII/254/2007 Rady Miasta Siedlce z dnia 28 grudnia 2007 roku ws. uchwalenia budżetu miasta Siedlce na rok 2008. [dostęp 2008-10-26]. (pol.).
- ↑ hosannafestival
- ↑ targi-rolnicze/
- ↑ Oficjalna strona Miasta Siedlce : Jest Orkiestra Symfoniczna
- ↑ Agencja Rozwoju Miasta Siedlce
- ↑ W budowie: Regionalny Ośrodek Sportu, Rekreacji, Rehabilitacji i Turystyki - Stadiony.net
- ↑ Gladiator Siedlce – kickboxing muaythai » Zawodnicy
- ↑ Instytucje i Urzędy państwowe
- ↑ Spis aptek
- ↑ Komenda Miejska Policji w Siedlcach
- ↑ Straż Miejska w Siedlcach
- ↑ Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Siedlcach
- ↑ Projekt autostrady A2 Warszawa – Kukuryki
- ↑ MPK SIEDLCE - AKTUALNOŚCI - rozkład jazdy autobusów, stacja benzynowa, stacja kontroli pojazdów, myjnia, warsztat samochodowy
- ↑ Tygodnik Siedlecki
- ↑ miasta partnerskie
Bibliografia
- Aleksandra Ogińska i Siedlce w trzech pamiętnikach z XIX wieku. Wstęp i oprac. Rafał Dmowski i Artur Ziontek. Siedlce 2007.
- Piotr Ługowski: Kościół św. Stanisława w Siedlcach. Studium historyczno-artystyczne obiektu. "Wschodni Rocznik Humanistyczny" t. 3, 2006.
- Piotr Ługowski: "De aedificis parochialis" przy kościele św. Stanisława w Siedlcach. "Wschodni Rocznik Humanistyczny" t. 4, 2007.
- Piotr Ługowski: "Brama Księżnej Ogińskiej" w Siedlcach – domniemane dzieło Szymona Bogumiła Zuga. "Biuletyn Historii Sztuki" 71(2009), z.3, s.361-367.
- Dorota Mączka: Kościół św. Stanisława w Siedlcach 1532-2000. Siedlce 2001.
- Danuta Michalec: Aleksandra Ogińska i jej czasy. Siedlce 1999.
- Siedlce 1448-2007. Red. Edward Kospath-Pawłowski. Wyd. 2. zmienione i poszerzone. Siedlce 2007.
- Antoni Winter: Dzieje Siedlec 1448-1918. Warszawa 1969.
- Artur Ziontek: Siedlecki dwór artystyczny Aleksandry Ogińskiej. W zbiorze: Małe miasta. Społeczność. Red. Mariusz Zemło. Lublin 2011.
- Nasz Przewodnik
Linki zewnętrzne
- Urząd Miasta w Siedlcach
- Dawne Siedlce – stare pocztówki, fotografie, plany miasta
- Strona II-ligowego klubu piłkarskiego z Siedlec - Pogoni Siedlce
- Siedlce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 497 .