1672
Rządzący państwami w 1672
Wydarzenia w Polsce
- Styczeń-marzec – sejm, ostatecznie zerwany, stał się areną walk króla z opozycją. Obóz malkontentów z prymasem Mikołajem Prażmowskim na czele, próbował zmusić Michała Korybuta do abdykacji.
- 1 lipca – pod pretekstem obrony ojczyzny zawiązała się tajna konfederacja, z prymasem Prażmowskim i hetmanem Sobieskim na czele, mająca na celu obalenie króla i powołanie na tron polski wskazanego przez Ludwika XIV księcia Karola Orleańskiego de Longueville, który tymczasem zginął w walkach francusko-holenderskich[1].
- 18 lipca – wojna polsko-turecka: bitwa pod Ładyżynem. Tatarzy i Kozacy Doroszenki pobili jazdę polską.
- 18 sierpnia – wojna polsko-turecka: rozpoczęło się oblężenie Kamieńca Podolskiego.
- 27 sierpnia – wojna polsko-turecka: po dziewięciodniowym oblężeniu armia turecka zdobyła Kamieniec Podolski; załoga polska pod dowództwem Mikołaja Potockiego skapitulowała.
- 20 września – wojna polsko-turecka: rozpoczęło się oblężenie Lwowa.
- 5-15 października – wojna polsko-turecka: Jan Sobieski poprowadził tzw. wyprawę na czambuły.
- 5 października – wojna polsko-turecka: rozpoczęła się bitwa pod Krasnobrodem.
- 6 października – wojna polsko-turecka: Turcy w zamian za spory okup zakończyli oblężenie Lwowa.
- 7-8 października – wojna polsko-turecka: bitwa pod Niemirowem.
- 9 października – wojna polsko-turecka: zwycięstwo hetmana Jana Sobieskiego w bitwie pod Komarnem.
- 16 października – w obronie króla i przeciwko koterii francuskiej zawiązała się konfederacja gołąbska. Marszałkiem sprzysiężenia został Stefan Stanisław Czarniecki.
- 18 października – podpisano traktat pokojowy z Turcją w Buczaczu. Polska straciła Podole, Bracławszczyznę i część Kijowszczyzny i zobowiązała się do płacenia Turcji corocznego haraczu w wysokości 22 tysięcy dukatów. Kozaczyzna przechodziła pod zwierzchnictwo sułtana.
- 23 listopada – Jan Sobieski zawiązał konfederację szczebrzeszyńską przeciwko królowi Michałowi Korybutowi Wiśniowieckiemu.
- 16 grudnia – w Nevers we Francji na atak apopleksji zmarł Jan Kazimierz, król polski.
- Odnowione zostały traktaty polsko-brandenburskie[2].
Wydarzenia na świecie
- 29 kwietnia – wojna Francji z koalicją hiszpańsko-austriacko-lotaryńską: król Ludwik XIV najechał na Niderlandy.
- 7 czerwca – wojna Francji z koalicją hiszpańsko-austriacko-lotaryńską: zwycięstwo floty holenderskiej nad francusko-angielską w bitwie pod Solebay.
- 23 grudnia – włoski astronom Giovanni Cassini odkrył Reę - jeden z księżyców Saturna.
Urodzili się
- 13 lutego – Étienne François Geoffroy, francuski chemik (zm. 1731)
- 1 maja – Joseph Addison, angielski pisarz i polityk (zm. 1719)
- 9 czerwca – Piotr I, zwany Wielkim, z dynastii Romanowów, car i cesarz Rosji (zm. 1725)
- 11 czerwca – Francesco Antonio Bonporti, włoski ksiądz i kompozytor (zm. 1749)
Zmarli
- 21 stycznia – Adriaen van de Velde, holenderski malarz (ur. 1636)
- 2 kwietnia:
- Diego Luis de San Vitores, hiszpański jezuita, misjonarz, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. 1627)
- Piotr Calungsod, filipiński katecheta, misjonarz, męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1654)
- 30 kwietnia – Maria Guyart-Martin, francuska urszulanka, misjonarka, święta katolicka (ur. 1599)
- 3 maja – Giovanni Battista Gisleni, włoski architekt, scenograf i muzyk doby baroku (ur. 1600)
- 15 listopada – Franciscus Sylvius, niderlandzki lekarz i anatom (ur. 1614)
- 16 grudnia – Jan II Kazimierz, król Polski w latach 1648–1668 (ur. 1609)
Święta ruchome
- Tłusty czwartek: 25 lutego
- Ostatki: 1 marca
- Popielec: 2 marca
- Niedziela Palmowa: 10 kwietnia
- Wielki Czwartek: 14 kwietnia
- Wielki Piątek: 15 kwietnia
- Wielka Sobota: 16 kwietnia
- Wielkanoc: 17 kwietnia
- Poniedziałek Wielkanocny: 18 kwietnia
- Wniebowstąpienie Pańskie: 26 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 5 czerwca
- Boże Ciało: 16 czerwca
Przypisy
- ↑ Mariusz Trąba, Lech Bielski: Królowie i książęta polscy. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Park, 2003, s. 493-494. ISBN 83-7266-170-7.
- ↑ praca zbiorowa: Ilustrowana kronika dziejów Polski. Poznań: Wydawnictwo Publicat, 2007, s. 81. ISBN 978-83-245-1478-6.
