Gębice (województwo kujawsko-pomorskie) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Gębice

wieś

Kościół pw. św. Mateusza

Liczba ludności (III 2011)

890^[2]

Strefa numeracyjna

Kod pocztowy

88-330^[3]

Tablice rejestracyjne

CMG

SIMC

0091400

Położenie na mapie gminy Mogilno

Położenie na mapie Polski

Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego

Położenie na mapie powiatu mogileńskiego

52°35′56″N 18°02′23″E/52,598889 18,039722^[1]

Multimedia w Wikimedia Commons

Gębice – wieś (do 1934 miasto) w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie mogileńskim, w gminie Mogilno, nad rzeką Notecią, przy drodze wojewódzkiej nr 262.

Gębice uzyskały lokację miejską w 1425 roku, zdegradowane w 1934 roku^[4].

Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]

Integralne części wsi Gębice^[5]^[6]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0996749	Trzcionek	część wsi

Miasto królewskie położone w II połowie XVI wieku w powiecie kruszwickim województwa brzeskokujawskiego, należało do starostwa kruszwickiego^[7].

W latach 1934–1954 i 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Gębice. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gębice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 890 mieszkańców^[2]. Jest największą miejscowością gminy Mogilno.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Znajduje się ponad 9,5 km od Mogilna, sąsiaduje z wsią Marcinkowo (odległość 1,1 km).

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Według rejestru zabytków NID^[8] na listę zabytków wpisany jest kościół parafialny pw. św. Mateusza z XV/XVI w., nr rej.: A/836 z 7.03.1933.

Gotycki kościół pw. św. Mateusza pochodzi z około 1500 roku, przebudowany był w latach 1862-1874, regotyzowany według projektu F. A. Stülera. Zarządza nim parafia św. Mateusza. Podlegają pod nią sąsiadujące wioski, takie jak Gozdanin, Marcinkowo, Bielice, Dzierzążno i same Gębice.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Cmentarz żydowski w Gębicach

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 32296
↑ ^a ^b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 294 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 30-31.
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ GUS. Rejestr TERYT
↑ Zenon Guldon, Rozmieszczenie własności ziemskiej na Kujawach w II połowie XVI w., Toruń 1964, s. 66.
↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 58 [dostęp 2016-03-20] .

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Strona internetowa o Gębicach
Historia Żydów w Gębicach na portalu Wirtualny Sztetl
Gębice 2 (6), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 540 .
Gębice 2, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 491 .

Gmina Mogilno

Siedziba gminy: Mogilno

Wsie	Bąbowo Białotul Bielice Bystrzyca Chabsko Chałupska Czarnotul Czerniak Dąbrówka Dębno Dzierzążno Gębice Goryszewo Gozdanin Huta Padniewska Huta Palędzka Izdby Józefowo Kamionek Kątno Kołodziejewko Kopczyn Kunowo Kwieciszewo Lubieszewo Łosośniki Marcinkowo Mielenko Niestronno Olsza Padniewko Padniewo Palędzie Dolne Płaczkówko Procyń Przyjma Sadowiec Skrzeszewo Stawiska Strzelce Szczeglin Szerzawy Szydłówko Świerkówiec Targownica Twierdziń Wasielewko Wiecanowo Wieniec Wszedzień Wylatowo Wyrobki Zbytowo Żabienko Żabno
Kolonie	Chwałowo Czaganiec
Osady	Baba Babka Bzówiec Czarne Olendry Głęboczek Gozdawa Góra Iskra Jerkowo Krzyżanna Krzyżownica Kunowo Kujawskie Leśnik Mielno Morasy Palędzie Kościelne Popielary Ratowo Urlikowo Wymysłowo Szlacheckie Zazdrość
Osady leśne	Baba Kopce Siedluchna
Integralne części wsi	Duże Huby Gać Huby pod Lasem Janowo Jonasowo Kawka Kotkowo Machalanka Nowy Młyn Nowy Wszedzień Poczekaj Podgaj Stary Wszedzień Szwabówka Trzcionek

Powiat mogileński (1919–1975)

Siedziba powiatu – Mogilno

Przynależność wojewódzka	woj. poznańskie (II RP) (1919–39) woj. poznańskie (1945–50) woj. bydgoskie (1950–75)
Miasta (1919–75)	Gębice (do 1934) Kruszwica (← 1932–38 →) Mogilno Pakość (do 1954 →) Strzelno (← od 1932) Trzemeszno
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–54 i 1973–75)	Chełmce (do 1938 →) Dąbrowa (od 1973) Gębice Jeziora Wielkie (od 1973) Kruszwica (do 1938 →) Mogilno (od 1973) Mogilno-Wschód (do 1954) Mogilno-Zachód (do 1954) Orchowo (od 1973) Pakość (do 1954) Strzelno (od 1973) Strzelno-Południe (do 1954) Strzelno-Północ (do 1954) Trzemeszno
Gromady (1954–72)	Broniewice (1954–61) Ciechrz (1954–71) Czarnotul (1954–61) Dąbrowa (1954–72) Gębice (1954–72) Jeziora Wielkie (1954–72) Józefowo (1954–71) Kołodziejewo (1954–72) Kruchowo (1954–61) Kwieciszewo (1954–59) Markowice (1954–71) Mogilno (1959–72) Mokre (1954–71) Orchowo (1954–72) Ostrowo (1954–59) Padniewko Pakość (1954 →) Procyń (1954–59) Strzelno Klasztorne (1954–72) Szczepanowo (1954–61) Trzemeszno (1954–72) Trzemżal (1954–71) Włostowo (1954–61) Wójcin (1954–71) Wronowy (1954–71) Wszedzień (1954–59) Wydartowo (1954–59) Wylatowo (1954–71)

Miasta i miasteczka zdegradowane reformą gminną z 1933–1934

Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich / praw miasteczka / praw osiedla; (2) wytłuszczono miasta/osiedla trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast; (4) ^OTP – osiedle typu miejskiego; (5) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.

Gminy miejskie	Bnin (1395–1934) Boćki (1509–1934) Brzostek (1367–1934, od 2009) Budzyń (1458–1934, od 2021) Ciężkowice (1348–1934, od 2000) Czarny Dunajec (1879–1896, 1925–1934, od 2023) Dobrzyca (1440–1934, od 2014) Gąsawa (1388–1934, od 2024) Gębice (1425–1934) Jagielnica (1518–1934) Jaraczewo (1519–1934, od 2016) Jazłowiec (1519–1934) Kopanica (1450–1934) Lanckorona (1366–1934) Łohiszyn (1570–1934, od 1959^OTP) Mielnik (1440–1934) Mieścisko (1474–1934, od 2024) Narew (1529–1934) Niżankowice (1431–1934, od 1940^OTP) Nowe Miasto nad Wartą (1283–1934) Nowy Dwór (1578–1934) Nowy Wiśnicz (1616–1934, od 1994) Obrzycko (1458–1934, od 1990) Odelsk (1546–1934) Piaski (1775–1934) Powidz (1243–1934) Rogowo (1380–1580, 1672–1934) Rostarzewo (1752–1934) Rychtal (1294–1934, od 2024) Ryczywół (1426–1934) Rynarzewo (1299–1934) Stara Sól (1557–1934, od 1940^OTP) Szereszów (1569–1934, od 1940^OTP) Święciechowa (1277–1934) Ulanów (1616–1934, 1941–1945, od 1958) Uście Solne (1616–1934) Władysławów (1727–1870, 1919–1934) Wojnicz (1369–1934, od 2007) Zaniemyśl (1742–1934, 1940–1948)
Gminy wiejskie z prawami miejskimi	Bircza (1464–1934, od 2024) Bukowsko (1720–1934) Dubiecko (1407–1934, od 2021) Dynów (1436–1934, od 1946) Jaćmierz (1437–1934) Jaśliska (1407–1934) Jezierzany (?–1934) Mrzygłód (1431–1934) Nowe Miasto Przemyskie (1463–1934) Nowotaniec (1444–1934) Osiek Jasielski (1363–1934) Rybotycze (1600–1934) Sołotwina (?–1934, od 1940^OTP) Zarszyn (1395–1934)
Gminy wiejskie z prawami miasteczka	Alwernia (1778–1934, od 1993) Babice nad Sanem (1484–1934) Baligród (1634–1934) Białobożnica (1910–1934) Biały Kamień (1493–1934) Bilcze Złote (1896–1934) Bobowa (1399–1934, od 2009) Brzozdowce (1526–1934) Bukaczowce (1489–1934, od 1940^OTP) Chocimierz (1444–1934) Chołojów (1650–1934) Czchów (1355–1934, od 2000) Czernelica (1575–1934, od 1940^OTP) Czudec (1427–1934) Dębowiec (1349–1934) Dobrotwór (1472–1934, od 1959^OTP) Dunajów (1424–1934) Dźwinogród (1784–1934) Felsztyn (1380–1934) Firlejów (1570–1934) Fredropol (1720–1934) Frysztak (1366–1934) Gołogóry (1469–1934) Gródek (1453–1934) Gwoździec (1540–1934, od 1940^OTP) Hussaków (1525–1934) Jabłonów (1602–1934, od 1940^OTP) Janów (1590–1934) Jasienica Rosielna (1727, 1857–1934) Jawornik Polski (1472–1934, od 2024) Jedlicze (1768–1934, 1959–1966^OTP, od 1967) Jezierna (1542–1934) Jezupol (1591–1934, od 1940^OTP) Jodłowa (1765–1934) Kamionka Wielka (1784–1934) Knihynicze (1563–1934) Kołaczyce (1358–1934, od 2010) Konkolniki (1880–1934) Korczyna (1516–1934) Kozłów (1577–1934, od 1961^OTP) Krasiczyn (1620–1934) Krościenko (1348–1934, 1973–1982) Krukienice (1490–1934) Krystynopol (1695–1934, od 1951) Krzywcza (1398–1934) Krzywcze Górne (?–1934) Kudryńce (1518–1934) Kukizów (1538–1934) Kułaczkowce (?–1934) Laszki Murowane (1560–1934) Leszniów (1471–1934) Lipnica Murowana (1326–1934) Lipsko (1620–1934) Lubycza Królewska (1764–1934, od 2016) Lutowiska (1742–1934) Łysiec (1652–1934, od 1940^OTP) Magierów (1595–1934, od 1940^OTP) Majdan Królewski (1763–1934) Marjampol (1670–1934) Markopol (1628–1934) Milówka (1818–1934) Narajów (1592–1934) Narol (1672–1934, od 1996) Nawaria (1578–1934) Niebylec (1581–1934) Niżniów (1508–1934) Obertyn (?–1934) Oleszyce (1578–1934, od 1989) Pistyń (1756–1934) Płazów (1614–1934) Podgrodzie (?–1934) Podkamień Cetnerowski (1441–1934, od 1940^OTP) Podkamień Jabłonowski (1515–1934) Potok Złoty (1601–1934, od 1984^OTP) Potylicz (1498–1934) Probużna (1785–1934) Pruchnik (1436–1934, od 2011) Przecław (1419–1934, od 2010) Radomyśl nad Sanem (1556–1934) Ryglice (1760, 1843–1934, od 2001) Rzochów (1386–1934) Sokołów (1879–1934) Sokołówka (1685–1934) Stanisławczyk (1626–1934) Stojanów (1547–1934) Stratyn (1671–1934) Strusów (1434–1934) Strzeliska Nowe (1513–1934) Szczucin (1745–1934, od 2009) Szczurowice (1648–1934) Świrz (1427–1934) Tarnoruda (1578–1934) Tartaków (1685–1934) Toporów (1450–1934) Touste (1720–1934) Tylicz (1363–1934) Tymbark (1353–1934) Tyrawa Wołoska (1707–1934) Ułaszkowce (1701–1934) Uście Biskupie (1498–1934) Uście Ruskie (1739–1934) Uście Zielone (1548–1934) Uścieczko (1661–1934) Waręż (1538–1934) Wielkie Oczy (1671–1934) Wielopole Skrzyńskie (1328–1934) Witków Nowy (?–1934) Wojniłów (1552–1934, od 1960^OTP) Zakliczyn (1557–1934, od 2006) Zarudzie (1784–1934) Zbyszyce (1784–1934) Żmigród Nowy (1373–1934) Żołynia (1740–1934)

Źródła: Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 422, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 420, Dymitrow M., 2015, Pojęcie miejskości w świetle reformy gminnej w Polsce międzywojennej, [in] Krzysztofik R., Dymitrow M. (Eds), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy, University of Gothenburg, Gothenburg, s. 61–63 / 65–115.