Przejdź do zawartości

Rogowo (powiat żniński)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rogowo
wieś
Ilustracja
Kościół pw. św. Doroty
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Powiat

żniński

Gmina

Rogowo

Liczba ludności (2021)

2280[2]

Strefa numeracyjna

52

Kod pocztowy

88-420[3]

Tablice rejestracyjne

CZN

SIMC

0094320

Położenie na mapie gminy Rogowo
Mapa konturowa gminy Rogowo, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Rogowo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Rogowo”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Rogowo”
Położenie na mapie powiatu żnińskiego
Mapa konturowa powiatu żnińskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Rogowo”
Ziemia52°43′30″N 17°39′02″E/52,725000 17,650556[1]
Strona internetowa
Historyczny herb Rogowa

Rogowowieś (w latach 1380–1580 oraz 1672–1934 miasto) w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie żnińskim, w gminie Rogowo. Leży na południowym krańcu Pałuk[4], na Pojezierzu Gnieźnieńskim[5], po zachodniej stronie drogi ekspresowej S5 (GnieznoBydgoszcz); w sąsiedztwie wielu jezior, z których największe to Rogowskie i Zioło.

Historia i współczesność

[edytuj | edytuj kod]
Urząd Gminy

Do 1887 znajdowało się w powiecie mogileńskim, w rejencji bydgoskiej Prowincji Poznańskiej[6]. W 1887 włączone do nowo utworzonego powiatu żnińskiego. W latach 1920–1934 w powiecie żnińskim, w województwie poznańskim. W latach 1975–1998 miejscowość należała województwa bydgoskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego 2021 liczyła 2280 mieszkańców[2]. Jest największą miejscowością gminy Rogowo.

Znajduje się tu między innymi: Zakład Mogileńskich Fabryk Mebli, gorzelnia oraz ośrodek hokeja na trawie. Rogowo leży na jednej z najciekawszych i najliczniej odwiedzanych tras turystycznych, jaką jest Szlak Piastowski.

Nazwa Rogowo według starego, pałuckiego podania miała powstać od polskiego słowa róg, a dokładniej od koziego rogu. Dawniej w Rogowie odbywały się najsłynniejsze w okolicy targi kóz, podczas których prawdopodobnie podkuwano te zwierzęta. Stąd też, jak głosi podanie, w pobliskim Brudzyniu mawiano: „Idź do Rogowa i każ się podkuć!”[7]

Sens owego podania zachował się również w przydomku lokalnej drużyny hokeja na trawie. Mianowicie derby Pałuk w tej dyscyplinie, pomiędzy zespołami z Gąsawy i Rogowa, określa się zwyczajowo pojedynkiem kóz (LKS Rogowo) z rabarberami[8] (LKS Gąsawa).

Atrakcje turystyczne

[edytuj | edytuj kod]

Kościół św. Doroty

[edytuj | edytuj kod]

Kościół pod wezwaniem św. Doroty istniał w Rogowie już przed 1404 rokiem. Obecny, murowany z cegły palonej, w stylu klasycystyczno-neogotyckim, z dwoma wieżami stanął tu w 1828 roku staraniem Józefa Korytowskiego – dziedzica na Rogówku, na grobli rozdzielającej jezioro Zioło od Rogowskiego[6]. Wewnątrz świątyni znajduje się ołtarz główny, prawy ołtarz boczny oraz chrzcielnica – wszystkie manierystyczne z pierwszej połowy XVII wieku. Ponadto bogato rzeźbiony ołtarz barokowy z około 1700 roku i polichromia Władysława Drapiewskiego z 1948 roku. Na cmentarzu przykościelnym stoi drewniana dzwonnica z XIX wieku, neoklasyczny grobowiec rodziny Schedlin-Czarlińskich, grób dwóch poległych powstańców wielkopolskich, mogiła czterech ofiar września 1939 roku, a także dąb szypułkowy o obwodzie 470 cm[4].

30 marca 2014 w kościele wybuchł pożar, w wyniku którego spaleniu uległy hełmy wież oraz kryty dachówką dach o konstrukcji drewnianej. Ogień nie dotarł do wnętrza kościoła, ale zostało ono zalane wodą użytą do gaszenia[9][10].

Widok na zachodnią stronę rynku
 Z tym tematem związana jest kategoria: Rynki miejskie w Polsce.
Planty na placu Powstańców Wielkopolskich

Do dnia dzisiejszego nie zachował się dawny układ urbanistyczny Rogowa. Obecny, wydłużony rynek (plac Powstańców Wlkp.) o zwartej zabudowie jest wynikiem XIX-wiecznej regulacji. Pośrodku placu stoi kamienna figura św. Jana Nepomucena z drugiej połowy XIX wieku oraz pomnik z 1982 roku ku czci ofiar katastrof lotniczych[4]. W centralnym miejscu rynku stał niegdyś również ewangelicki kościół, przez ówczesnych mieszkańców zwany „kryplem”; jak donosi Słownik geograficzny Królestwa Polskiego: Kamień węgielny pod kościół protestancki, na środku rynku, położono w nowszych czasach; na wystawienie kościoła tego przeznaczono 50,000 mrk ze składek zbieranych w 1833 r. w czterechsetną[11] rocznicę urodzin Lutra.[6] Ponadto znajduje się tutaj niewielki skwer z fontanną, plac zabaw dla dzieci, a także mały park – tzw. planty. Z zabudowań leżących w obrębie rynku wyróżnić należy: gmach banku, pocztę oraz bibliotekę publiczną.

Park dinozaurów

[edytuj | edytuj kod]
Jeden z eksponatów Zaurolandii
Bank w Rogowie

Park Dinozaurów Zaurolandia w Rogowie, który otwarty został 28 kwietnia 2007 roku jest największym tego typu parkiem w Polsce. Leży pomiędzy drogą krajową numer 5 (w odległości 12 km od Biskupina) a jeziorem Rogowskim. Na obszarze blisko 20 hektarów, wzdłuż dwukilometrowej ścieżki znajduje się ponad 80 modeli dinozaurów naturalnej wielkości. Liczne tablice dydaktyczne przybliżają turystom informacje o okresach geologicznych, układzie kontynentów, miejscach odkryć najciekawszych skamieniałości, trybie życia, sposobach odżywiania poszczególnych okazów, a także o wielkich kataklizmach i hipotezach dotyczących przyczyn wyginięcia gatunku. W samym roku 2007, Zaurolandię odwiedziło przeszło 280 tysięcy gości – tym samym park dołączył do grona największych atrakcji turystycznych w kraju[12].

Jeziora

[edytuj | edytuj kod]
Jezioro Rogowskie
 Z tym tematem związana jest kategoria: Jeziora na Pojezierzu Gnieźnieńskim.
Zespół Publicznych Szkół w Rogowie
Grobowiec na cmentarzu przykościelnym

Obszar Chronionego Krajobrazu Jezior Rogowskich ustanowiony został na mocy zarządzenia wojewody bydgoskiego z dnia 28 czerwca 1993 roku, zaostrzającym ochronę jezior i rzek w parkach krajobrazowych i na obszarach chronionego krajobrazu w granicach obecnego województwa bydgoskiego. Obejmuje on ochronę jezior polodowcowych odwadnianych przez rzekę Wełnę i jej niewielkie dopływy w rejonie Rogowa Żnińskiego[13].

Są to następujące jeziora:

Rogowo leży na terenie najstarszego osadnictwa okresu prasłowiańskiego. Pierwsze ślady ludzkiej bytności w okolicach wsi pochodzą sprzed przeszło 2500 lat; na półwyspie środka na jeziorze Rogowskim, na wysokości pierwszego zakrętu szosy w lewo za mostem na Wełnie – przy domu nr 14 – znajdowało się grodzisko (dziś o niezbyt czytelnych śladach)[4].

Ludzie związani z Rogowem

[edytuj | edytuj kod]
 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Rogowem (powiat żniński).
 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie urodzeni w Rogowie (powiat żniński).

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 115904
  2. a b Narodowy Spis Powszechny 2021 – Bank Danych Lokalnych.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1094 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. a b c d Pałuki – serwis regionalny. [dostęp 2009-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-17)].
  5. Pojezierze Gnieźnieńskie PPWK, 2000.
  6. a b c Rogów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 668.
  7. Wojciech Łysiak, Diabeł Wenecki. Podania i bajki z Pałuk, Międzychód 1997.
  8. Rabarber – gwarowe określenie rabarbaru, charakterystyczne dla Wielkopolski i Śląska.
  9. Pożar zabytkowego kościoła w Rogowie. Spłonęły dwie wieże. Portal gazeta.pl, 2014-03-30. [dostęp 2014-03-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-30)].
  10. Pożar zabytkowego kościoła w Rogowie: Spłonęły dwie wieże i część dachu [ZDJĘCIA]. 2014-03-30. [dostęp 2014-03-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-09)].
  11. Marcin Luter przyszedł na świat w roku 1483, a więc było to 350-lecie jego urodzin.
  12. Strona główna – Rodzinny Park Rozrywki Zaurolandia w Rogowie [online], www.zaurolandia.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  13. Józef Marosz: Pałuckie jeziora pod ochroną. [dostęp 2009-06-23]. (pol.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]