Gdańsk: Różnice pomiędzy wersjami

Edytuj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
YesiotR (dyskusja | edycje)
7165 edycji
m Przywrócono przedostatnią wersję, jej autor to 87.207.42.50. Autor wycofanej edycji to 83.7.91.130.
→‎Sport: poprawa linków
Linia 506: Linia 506:


*[[Gedania Gdańsk]]
*[[Gedania Gdańsk]]
**sekcja [[siatkówka (sport)|siatkówki]] kobiet [[Energa Gedania Gdańsk]] ([[Liga Siatkówki Kobiet]] w sezonie 2006/07)
**sekcja [[piłka siatkowa|siatkówki]] kobiet [[Energa Gedania Gdańsk]] ([[Liga Siatkówki Kobiet]] w sezonie 2006/07)
**sekcja piłki nożnej (V liga w sezonie 2006/07)
**sekcja piłki nożnej (V liga w sezonie 2006/07)


Linia 529: Linia 529:


*[[Trefl Gdańsk]]
*[[Trefl Gdańsk]]
**sekcja [[siatkówka (sport)|siatkówki]] mężczyzn (II liga w sezonie 2006/07)
**sekcja [[piłka siatkowa|siatkówki]] mężczyzn (II liga w sezonie 2006/07)


*[[GTS Gdańsk]]
*[[GTS Gdańsk]]
**sekcja [[siatkówka (sport)|siatkówki]] mężczyzn (II liga w sezonie 2006/07)
**sekcja [[piłka siatkowa|siatkówki]] mężczyzn (II liga w sezonie 2006/07)


*[[TKKF Stoczniowiec Gdańsk]] – sekcja bokserska, kick-bokserska, muay thai, tenis stołowy, tenis ziemny
*[[TKKF Stoczniowiec Gdańsk]] – sekcja bokserska, kick-bokserska, muay thai, tenis stołowy, tenis ziemny

Wersja z 14:52, 10 wrz 2007

Panorama Gdańska ze szczytu Bastionu Jerozolimskiego na Grodzisku
Panorama Gdańska ze szczytu Bastionu Jerozolimskiego na Grodzisku
{{{nazwa}}}
{{{nazwa oryginalna}}}
[[Plik:{{{zdjęcie}}}|240x240px|alt=Ilustracja|{{{opis zdjęcia}}}]]
{{{opis zdjęcia}}}
Herb [[Plik:{{{flaga}}}| 100x130px| alt=Flaga]]
Herb Gdańska [[Flaga {{{dopełniacz nazwy}}}|Flaga]]
Dewiza: Nec temere, nec timide
(Bez strachu, ale z rozwagą)
Państwo {{{państwo}}}
Zarządzający

Prezydent miasta

Powierzchnia

262 km²

Populacja (31 grudnia 2006)
• liczba ludności
• gęstość


{{{liczba ludności}}}
{{{gęstość zaludnienia}}} os./km²

Nr kierunkowy

{{{numer kierunkowy}}}

Kod pocztowy

{{{kod pocztowy}}}

Tablice rejestracyjne

{{{tablice rejestracyjne}}}

Położenie na mapie brak
Mapa konturowa brak
Brak mapy: {{państwo dane {{{państwo}}} | mapa/core | wariant = {{{państwo}}} }}
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}
[[commons:{{{commons}}}|Multimedia w Wikimedia Commons]]
Wiadomości w Wikinews
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa
Główne Miasto, Motława
Kościół NMP i ratusz Głównego Miasta – widok z Grodziska
ul. Długi Targ
Plik:GD022003 ubt.jpeg
Fontanna Neptuna
Plik:GD032003 ubt.jpeg
Ratusz Głównego Miasta (zbliżenie)
Bastion Żubr – Dolne Miasto
Pomnik Obrońców Wybrzeża na Westerplatte (zbliżenie)
Plik:Spichrze-Danzig.jpg
Spichlerze na Wyspie Spichrzów
Gdańsk Wrzeszcz

Gdańsk (kaszb. Gduńsk, niem. Danzig, łac. Gedania, Dantiscum, wł. Danzica, fr. Dantzig, esperanto Gdansko, Dancigo, lit. Gdanskas) – miasto w Polsce nad Morzem Bałtyckim, o ponad tysiącletniej historii, stolica województwa pomorskiego oraz archidiecezji gdańskiej. Gdańsk jest również miastem królewskim, swego czasu najludniejszym i najbogatszym w I Rzeczypospolitej.

Położony jest u ujścia Motławy do Wisły nad Zatoką Gdańską; wraz z Gdynią i Sopotem tworzy Trójmiasto; szerzej wraz z Pruszczem Gdańskim, Redą, Rumią i Wejherowem jest elementem aglomeracji gdańskiej. Niegdyś miejsce ścierania się kultur polskiej, niemieckiej i żydowskiej. Dzisiaj ważne centrum kulturalne i naukowe oraz węzeł komunikacyjny Polski północnej.

Historia

 Osobne artykuły: Historia Gdańska, Historia Żydów w Gdańsku i Zabytki i inne obiekty turystyczne w Gdańsku.

W swej historii Gdańsk nosił także nazwy: Gyddanyzc, Kdansk, Gdanzc, Dantzk, Dantzig, Dantzigk, Danzig, Dantiscum i Gedanum.

Badania archeologiczne wskazują na istnienie w tym miejscu osady rzemieślniczo-rybackiej już w VII wieku, a w X wieku – grodu obronnego książąt pomorskich. Gdańsk (Gyddanyzc urbs) po raz pierwszy został wymieniony jako miasto w "Żywocie św. Wojciecha" spisanego przez Jana Kanapariusza w 999. Z tekstu tego wynika, że św. Wojciech był w Gdańsku wiosną 997.

Po zwycięskiej wojnie z Pomorzanami Bolesław III Krzywousty przyłączył Pomorze Gdańskie do Polski. Po objęciu rządów na Pomorzu przez Świętopełka, nastąpił okres uniezależnienia się Pomorza Gdańskiego. W 1242 pod Gdańsk dotarł najazd Krzyżaków w wyniku czego książę Świętopełk musiał oddać Krzyżakom jako zakładnika swojego syna Mściwoja.

Bulla papieska Aleksandra IV przyznała miastu od 1260 prawo organizowania dorocznych jarmarków św. Dominika. Prawa miejskie na prawie lubeckim miasto otrzymało w 1263.

Po zajęciu miasta (1271) przez Brandenburczyków, Mściwój II Pomorski dzięki pomocy Bolesława Pobożnego odzyskał Gdańsk. 15 lutego 1282 w wyniku układu w Kępnie doszło do zwierzchnictwa władcy Wielkopolski nad Pomorzem Gdańskim. W 1306 Władysław Łokietek mianował starostą gdańskim księcia kujawskiego Kazimierza. W sierpniu 1308 Brandenburczycy opanowali miasto bez grodu obronionego przez sędziego Boguszę. Krzyżacy wezwani przez Łokietka (za radą gdańskich dominikanów) do pomocy przy usunięciu Brandenburczyków zajęli już w październiku część grodu i po nadejściu posiłków zaatakowali miasto. Po wycofaniu się Brandenburczyków, Krzyżacy dokonali tzw. rzezi na mieszkańcach, za którą złożono skargę do papieża Klemensa V, który powołał w tej sprawie komisję. W 1343 zawarto układ pokojowy z Krzyżakami, w wyniku którego król Kazimierz III Wielki zrzekł się Pomorza Gdańskiego. W tym samym roku prawa miejskie otrzymało Główne Miasto. 31 lipca 1346 wielki mistrz krzyżacki Henryk Dusemer wydał dokument, który zlikwidował resztki działania prawa miejskiego wg wzoru lubeckiego i zastąpił je prawem chełmińskim.

W 1410 rada gdańska postanowiła uznać władzę Władysława Jagiełły. Gdańsk uzyskał przywileje m.in. otrzymuje okoliczne osady. Rok później Jagiełło w wyniku traktatu w Toruniu uwolnił Gdańsk od złożonej mu przysięgi. Gdańsk dotknęły represje ze strony Krzyżaków. 14 marca 1440 Gdańsk przystąpił do Związku Pruskiego. Po 145 latach 11 lutego 1454 zakończył się okres panowania Krzyżaków w Gdańsku. 6 marca tego roku król Kazimierz IV Jagiellończyk na wniosek poselstwa Związku Pruskiego, z Janem Bażyńskim na czele, wcielił Gdańsk do Polski, udzielając mu jednocześnie przywileju bicia własnej monety (przywilej ten otrzymał też Toruń). Gdańsk został zwolniony z prawa nabrzeżnego a także dopuszczono przedstawicieli ziem pruskich do elekcji króla Polski.

Gdańsk przystąpił do wojny trzynastoletniej w 1455; gdańszczanie złożyli hołd Kazimierzowi Jagiellończykowi, a 25 maja 1457 - podobnie jak Toruń - miasto otrzymało tzw. Wielki Przywilej, zapewniający swobodny przywóz towarów Wisłą z Polski, Litwy i Rusi bez konieczności kontroli oraz inne przywileje, które miały wynagrodzić miastu wkład w wojnę.

Zawarcie w 1466 pokoju toruńskiego zagwarantowało Pomorzu Gdańskiemu oraz Warmii pozostanie przy Polsce. W traktacie umieszczono zapis, że Gdańsk należy do Polski.

W 1467 król zlikwidował urząd gubernatora i powołał na wzór Korony tytuł capitaneus Prussiae Generalis. Utworzono województwo pomorskie, w którym utworzono urzędy kasztelanów, podkomorzych i sędziów, którzy wchodzili w skład tzw. rady pruskiej, w skład której po dwóch wchodzili też przedstawiciele Gdańska, Elbląga i Torunia. Dla tych miast król powołał też starostów. W 1469 sądy grodzkie i ziemskie upodobniły ustrój Prus do ustroju Korony.

W czasie wojny polsko-krzyżackiej 1519-1521, w dniach 8 – 10 listopada 1520 posiłkujący krzyżaków niemieccy landsknechci ostrzelali Gdańsk z Biskupiej Górki. W 1525 miał miejsce tumult, wystąpienie luterańskiego pospólstwa i plebsu przeciwko burmistrzowi Eberhardowi Ferberowi, które obaliło stary magistrat. 17 kwietnia 1526 król Zygmunt wkroczył do Gdańska na czele 8 000 wojska, rozkazał ściąć buntowników i rozszerzył uprawnienia swojego burgrabiego, któremu nadał wyższe kompetencje niż burmistrzowi. Gdańsk stał się miastem protestanckim. Wprowadzono też unifikację monetarną.

16 grudnia 1577 Stefan Batory potwierdził przywileje miasta. 28 listopada 1627 na redzie gdańskiej rozegrała się bitwa morska. 3 maja 1660 zawarcie pokoju w Oliwie zakończyło okres potopu szwedzkiego.

W latach 1700-1721 – podczas wielkiej wojny północnej Gdańsk był niejednokrotnie zagrożony przez obce wojska.

Gdańsk opowiedział się za królem Stanisławem Leszczyńskim, stając się w Rzeczypospolitej głównym punktem oporu jego zwolenników przed interwencją rosyjską w czasie wojny o sukcesję polską. Od lutego do września 1734, był oblegany przez Rosjan i częściowo zniszczony przez ostrzał artyleryjski.

Prusy zajęły w 1772 niektóre majątki Gdańska oraz Nowy Port. Rozbiór Polski dał Prusom kontrolę dostępu do Gdańska, z jednej strony od granic Torunia do granic Gdańska na Wiśle oraz z drugiej strony przez zajęcie Nowego Portu. 23 stycznia 1793 Prusy dokonały zaboru Gdańska.

Po zdobyciu miasta przez wojska napoleońskie dowodzonymi przez marszałka Franciszka Józefa Lefèbvre’a 27 maja 1807 rozpoczął się okres pierwszego Wolnego Miasta Gdańska. Kongres wiedeński określił w 1815 nowe granice. Gdańsk powrócił pod panowanie Prus.

Gdańsk został połączony linią kolejową z Tczewem i Bydgoszczą (1852), a w 1870 ze Szczecinem. W 1873 powstała pierwsza linia tramwaju konnego do Oliwy.

Od 1920 r. Gdańsk ponownie stał się Wolnym Miastem wg postanowień traktatu wersalskiego. W 1925 na terenie Wolnego Miasta została utworzona diecezja gdańska.

1 września 1939 salwa z okrętu Schleswig-Holstein na Westerplatte rozpoczęła II wojnę światową. 30 marca 1945 po zdobyciu miasta przez wojska radzieckie i polskie Gdańsk powrócił do Polski. Miasto (szczególnie część historyczna) została w 80% zniszczona przez Rosjan już po poddaniu się Niemców.

W grudniu 1970 rozpoczął się strajk w Stoczni Gdańskiej. Milicja i wojsko użyło broni przeciwko protestującym, byli zabici i ranni. Wiec pod gmachem KW PZPR zakończył się jego podpaleniem.

31 sierpnia 1980 podpisano porozumienia sierpniowe kończące falę protestów robotniczych i strajków. Porozumienie gwarantowało m.in. powstanie pierwszych niezależnych związków zawodowych. Wydarzenia te przyjmuje się jako początek procesu obalenia systemu komunistycznego we wschodniej Europie. Rok później w Hali Olivii odbył się krajowy Zjazd "Solidarności".

W 1983 gdańszczanin Lech Wałęsa został uhonorowany Pokojową Nagrodą Nobla. Do dnia dzisiejszego Wałęsa mieszka w Gdańsku, na ulicy Polanki.

W 1987 do Gdańska z wizytą przybył Jan Paweł II. W 1992 diecezja gdańska została podniesiona do rangi archidiecezji. W 1995 doszło do katastrofy budowlanej budynku mieszkalnego przy al. Wojska Polskiego. W 1997 uroczyście obchodzono 1000-lecie Gdańska.

W 2005 uroczyście obchodzono 25-lecie powstania NSZZ Solidarność. Wśród wielu konferencji, wystaw i pokazów, na terenie Stoczni Gdańskiej odbył się koncert Jean Michela Jarre'a, który zgromadził ponad 100 tys. widownię. 22 maja 2006 wybuchł pożar w kościele św. Katarzyny.

Zmiana liczby ludności

Znani gdańszczanie

 Osobne artykuły: Znani gdańszczanie
UWAGA: sugestia rozszerzonej treści w nieistniejącym artykule - trzeba poprawić link i Honorowy Obywatel Miasta Gdańska.

Gospodarka

Gdańsk jest jednym z najważniejszych ośrodków gospodarczych w rejonie Morza Bałtyckiego. Już pierwsze przekazy dowodzące istnienia miasta, jak "Żywota św. Wojciecha" z 997, mówią o grodzie, mieście; ówczesny Gdańsk musiał być więc ludną osadą. Gród prowadził działalność handlowo-targową, z rybołówstwem, zbieractwem bursztynu i portem morskim. W 1235 roku Gdańsk otrzymał prawa miejskie w wyniku silnego rozwoju za czasów Świętopełka. Najwyższe stosunki handlowe Gdańsk utrzymywał z Lubeką, skąd przywożono sól oraz sukno, a wywożono zboże i drewno.

W następnym okresie pomimo zdobycia Gdańska przez Krzyżaków w 1309 miasto dalej się rozwijało, aż do roku 1390 kiedy nastąpił spór pomiędzy Polską i zakonem. Wcześniej Gdańsk stał się członkiem Hanzy, pośredniczył w handlu zagranicznym Polski pobierając tzw. funtowe. Do gdańskiego portu przybijało coraz więcej statków, powstały wielkie spichlerze oraz wielki żuraw wybudowany w 1367. Gdańsk prześcignął inne miasta dolnej Wisły jak Elbląg, Toruń czy Chełmno. Stał się również przodującym miastem w Hanzie.

Po zakończeniu wojny i podpisaniu pokoju toruńskiego nastąpił okres związku z Polską. Gdańsk uzyskał liczne przywileje: szeroką autonomię w dziedzinie finansowej, administracyjnej i sądowniczej. Przyznano prawo wydawania statutów tzw. wilkierzy – przepisów normujących życie miejskie, przede wszystkim handlowe. Ponadto Gdańsk otrzymał prawo bicia własnej monety w złocie i srebrze. W tym czasie Gdańsk wprowadził nowe cło, palowe, w celu zwiększenia swoich dochodów. Nastąpił złoty okres rozwoju gospodarczego miasta. Gdańsk stał się monopolistą w handlu zagranicznym Polski, pośrednicząc w transakcjach eksportowo-importowych. Prowadził wówczas wymianę handlową na dużą skalę, handlował z niemieckimi miastami hanzeatyckimi: Hamburgiem, Lüneburgiem, Wismarem, Rostockiem, duńskimi i szwedzkimi, skąd sprowadzano: śledzie, futra, żelazo i wywożono: sól, piwo, wino, owoce południowe i towary przemysłowe. Podobne transakcje Gdańsk zawierał na wschodnim wybrzeżu Bałtyku z Rewlem, Parnawą, Dorpatem, Rygą i Nowogrodem. Duże znaczenie miały kontakty kupców z Brugią, dokąd wywozili: zboże, drewno, futra, ołów, miedź węgierską, żelazo szwedzkie i przywozili: sukno flandryjskie, wino, oliwę, owoce południowe. Następnie przenieśli swoje kontakty handlowe do Antwerpii i Amsterdamu. Również handlowano z Anglią, Francją oraz Hiszpanią i Portugalią. Udział Gdańska w ogólnym handlu w rejonie Bałtyku osiągnął 30%.

Na początku XVII wieku Gdańsk pod względem wielkości dorównał Lubece. Na krótko przed potopem Gdańsk, liczący 77 000 mieszkańców, stał u szczytu rozkwitu. Następne lata obniżyły wartość handlu, Europa Zachodnia zmniejszała zapotrzebowanie na zboże z Gdańska, liczne wojny zniszczyły miasto, w końcu doszło do zaborów i utraty samodzielności. W celu odwrócenia złej koniunktury Gdańsk utworzył Izbę Handlową, oddano na cele giełdy towarowej Dwór Artusa, utrzymywano swoich agentów handlowych w stolicach większych państw i chętnie przyjmowano obcych agentów i konsulów innych państw.

W połowie XVII wieku zatrudnienie znajdowało 8000 robotników, natomiast w efekcie recesji w połowie XVIII wieku zaledwie kilkuset. Następował zmierzch miasta. W XIX wieku życie gospodarcze miasta tkwiło w zastoju. Nie pomagały nawet środki Prus przeznaczane na podniesienie handlu. Gdańsk bez zaplecza gospodarczego Polski nie miał warunków do rozwoju. Dopiero koniec I wojny światowej, powstanie Wolnego Miasta Gdańska z wolną Polską umożliwiło wejście w kolejną fazę rozwoju.

Liczba statków wchodzących do/wychodzących z portu w Gdańsku:

Biorąc pod uwagę tonaż statków wzrósł on w 1930 o 322% w stosunku do roku 1912. Przed wojną 1914-1918, podrzędny port, mniejszy od portu Brema, Szczecin, Ryga, Kopenhaga czy Sztokholm, wysunął się na pierwsze miejsce wśród portów nad Bałtykiem. Dopiero przyczyny polityczne, znaczny wpływ Republiki Weimarskiej na Wolne Miasto Gdańsk, spowodowały podjęcie decyzji o budowie portu w Gdyni, który do II wojny światowej prześcignął port w Gdańsku. II wojna światowa, której początek miał miejsce właśnie tu na Westerplatte doprowadziła w rezultacie do walk o miasto na wiosnę 1945 roku. Zniszczenie miasta nie było wynikiem walk o nie, lecz akcji regularnego wypalania oraz burzenia dokonanego przez armię czerwoną.

Po wojnie nastąpiła odbudowa miasta, istniejący przemysł sprzed wojny został odtworzony i rozbudowany. Odbudowano Port Gdański wewnętrzny oraz powstał nowy port zewnętrzny zwany Portem Północnym. Zostały odbudowane stocznie. Pojawiły się nowe gałęzie przemysłu jak: precyzyjny, elektroniczny i informatyka.

Większe firmy

Porty i stocznie

Handel

W Gdańsku znajdują się następujące obiekty handlowe:

Centra handlowe Hipermarkety Supermarkety budowlano-dekoracyjne

W budowie:

W budowie:

Sklepy typu cash and carry Markety elektroniczne

W budowie:

Komunikacja i transport

Układ drogowy

Drogi krajowe i wojewódzkie w Gdańsku

Gdańsk leży na skrzyżowaniu ważnych drogowych szlaków komunikacyjnych. W mieście spotykają się trasy europejskie E28, E75 oraz E77. Na terenie Gdańska rozpoczyna się droga krajowa DK1, krzyżują się ponadto drogi DK7 oraz S6. Sieć drogową uzupełnia 6 dróg wojewódzkich.

Gdańsk posiada obwodnicę tranzytową północ-południe w klasie drogi ekspresowej (obwodnica trójmiejska S6), omijającą centrum miasta od zachodu. Po otwarciu autostrady A1, obwodnica stanowić będzie jej przedłużenie. Jednym z problemów transportowych Gdańska jest brak bezpośredniego połączenia portu gdańskiego z obwodnicą – najkrótsza trasa wiedzie przez centrum miasta. W związku z tym, na najbliższe lata planuje się budowę dwóch tras umożliwiających wyprowadzenie ruchu tego typu z centrum – południowej obwodnicy Gdańska oraz Trasy Sucharskiego.

Główną osią drogową miasta jest główna arteria komunikacyjna Trójmiasta, przebiegająca równolegle do linii kolejowej przez najważniejsze części miasta – Śródmieście, Wrzeszcz i Oliwę (leżące na tzw. Dolnym Tarasie). Dzielnice Górnego Tarasu, położone w zachodniej części miasta, posiadają znacznie gorszą sieć drogową, opierającą się głównie na drogach dojazdowych do obwodnicy (ul. Świętokrzyska, Trasa W-Z, ul. Słowackiego, ul. Spacerowa).

Transport publiczny

 Osobne artykuły: Tramwaje w Gdańsku i Autobusy w Gdańsku.

Kręgosłup transportu publicznego w aglomeracji trójmiejskiej stanowi Szybka Kolej Miejska, której pociągi kursują od Tczewa przez Gdańsk, Sopot, Gdynię, do Rumi, Redy, Wejherowa i Słupska, na odcinku Gdańsk-Gdynia z częstotliwością do 7–8 minut w szczycie, po własnym torowisku wydzielonym z sieci PKP PLK.

Komunikacja miejska w Gdańsku zarządzana jest przez Zarząd Transportu Miejskiego, zaś przewozy realizują Zakład Komunikacji Miejskiej sp. z o.o, na którego stanie znajduje się 225 autobusów i 214 wagonów tramwajowych i PKS Gdańsk sp z o.o. ,GRYF Kartuzy oraz PKS Wejherowo. Na zlecenie ZTM funkcjonuje 75 linii autobusowych stałych dziennych, 10 linii nocnych i 4 linie sezonowe (łączna długość 767,7 km) oraz 10 linii tramwajowych (łączna długość 116,7 km). W Gdańsku funkcjonują także przewoźnicy prywatni (m.in. P.A. Gryf, Roki-Trans, Angelus, Planetobus i in.), którzy zapewniają głównie komunikację z okolicznymi miejscowościami.

Obecnie prowadzone są działania zmierzające do integracji systemów komunikacji miejskiej Gdańska i Gdyni, polegającej przede wszystkim na wprowadzeniu jednolitych taryf biletowych. Według zapowiedzi, nastąpić ma to w lipcu 2007 [1].

Transport lotniczy i żegluga

Znajdujący się w granicach miasta, w dzielnicy Matarnia, port lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy jest czwartym pod względem wielkości ruchu pasażerskiego portem lotniczym w Polsce. W 2006 roku obsłużył ponad 1,2 mln pasażerów na ponad 20 liniach krajowych i międzynarodowych.

Z Długiego Pobrzeża regularnie odbywają się rejsy białej floty, obsługiwanej przez przedsiębiorstwo Żegluga Gdańska, głównie na trasach wycieczkowych po porcie, na Westerplatte oraz do Sopotu i Gdyni. W Gdańsku Nowym Porcie znajduje się ponadto terminal pasażerski, z którego odpływają promy do Nynäshamn (Szwecja) linii Polferries.

Podział administracyjny

 Osobne artykuły: Jednostki morfogenetyczne Gdańska i Dzielnice Gdańska.

Szablon:Dzielnice Gdańska

Miasta partnerskie

Zabytki i inne obiekty turystyczne w Gdańsku

 Osobny artykuł: Zabytki i inne obiekty turystyczne w Gdańsku.
Gdańsk widziany z wysokości

Gdańsk stanowi jeden z najcenniejszych zespołów zabytkowych w Polsce, pomimo że prawie całe historyczne śródmieście zostało odbudowane po ostatniej wojnie, a znaczna część zabytków ruchomych uległa zniszczeniu bądź rozproszeniu. Pod koniec średniowiecza Gdańsk stał się najważniejszym ośrodkiem artystycznym na Pomorzu. Również w okresie renesansu i baroku działali tutaj wybitni twórcy, np. Willem, Abraham i Izaak van den Blocke, Antoni van Obberghen, Andreas Schlüter.

Najważniejsze zabytki Gdańska znajdują się na Głównym Mieście (Ratusz Głównego Miasta, Dwór Artusa, Dom Uphagenów) i Starym Mieście (Wielki Młyn, Ratusz Starego Miasta, kościół św. Katarzyny), główne znajdują się wzdłuż Drogi Królewskiej reprezentacyjnej ulicy Gdańska – Długiej. Na Głównym Mieście znajduje się również Bazylika Mariacka Wniebowzięcia NMP największa średniowieczna świątynia z cegły w Europie. Do 1939 roku istniała Wielka Synagoga.

Do ważnych miejsc w Gdańsku należy również Westerplatte, Twierdza Wisłoujście oraz Oliwa, gdzie znajduje się zespół katedralny.

Zabytki Gdańska znajdują się na Europejskim Szlaku Gotyku Ceglanego (zobacz link w artykule "Europejski Szlak Gotyku Ceglanego").

Kultura

Centralne Muzeum Morskie.

Muzea

Siłownia parowa holownika Słoń ex. Saturn zbudowanego w 1893 r.
Centralne Muzeum Morskie-Spichlerz na Ołowiance.

Kina

 Osobny artykuł: Kina w Gdańsku.

Teatry i filharmonie

Chóry

  • Akademicki Chór Uniwersytetu Gdańskiego
  • Chór Akademii Medycznej w Gdańsku im. Tadeusza Tylewskiego
  • Chór Politechniki Gdańskiej
  • Polski Chór Kameralny - Schola Cantorum Gedanensis
  • Katolickie Stowarzyszenie Śpiewacze i Muzyczne im. Księdza Profesora Józefa Orszulika w Gdańsku

Galerie

  • Art Galery Fos – Długie Pobrzeże
  • Galeria Muzealna w Pałacu Opatów – Cystersów
  • Galeria na Piętrze – Nałkowskiej
  • Galeria Palowa – Długa
  • Galeria Portal – Ogarna
  • Galeria U Literatów – Mariacka
  • Galeria Za Murami Stowarzyszenia Nadbałtyckich Plastyków im. Mariana Mokwy – Ogarna
  • Gdańska Galeria Fotografii – Grobla
  • Gdańska Galeria Rzeźby Związku Artystów Rzeźbiarzy – Długi Targ
  • Glaza Expo – Design – Długi Targ
  • Maja – Długi Targ
  • Majolika – Grobla III
  • Mon Bijou – Mariacka
  • Nadbałtyckie Centrum Kultury – Korzenna
  • Sień Biała – Długi Targ
  • Galeria Sztuki Współczesnej – Mariacka
  • Cyklop Galeria i Muzeum Fotografii – Piwna
  • Galeria Studencka – Piwnice Akademii Sztuk Pięknych – Targ Węglowy
  • Galeria Koło – Piwna
  • Nowa Oficyna Rysunku ASP – Piwna
  • Centrum Sztuki Współczesnej – Jaskółcza
  • Galeria Arkada – św. Ducha
  • Galeria Da Vinci – Długie Ogrody
  • Galeria Klubu Żak – Grunwaldzka
  • Galeria Klucznik – Podwale Grodzkie
  • Galeria Mariacka – Mariacka
  • Galeria Na Wieży – kościół św. Katarzyny
  • Galeria Punkt – Chlebnicka
  • Galeria Triada – Piwna

Imprezy organizowane w Gdańsku

Posłowie

 Osobny artykuł: Radni miasta Gdańska w kadencji 2006-2010
UWAGA: sugestia rozszerzonej treści w nieistniejącym artykule - trzeba poprawić link.

Posłowie do Parlamentu Europejskiego z Gdańska

Posłowie na Sejm z okręgu gdańskiego

Okręg obejmuje obszary powiatów: gdańskiego, kwidzyńskiego, malborskiego, nowodworskiego, starogardzkiego, tczewskiego, sztumskiego oraz miast na prawach powiatu: Gdańsk i Sopot. Liczba posłów wybieranych w tym okręgu wyborczym wynosi 12.

Senatorowie z okręgu gdańskiego

Edukacja

Wyższe uczelnie

W Gdańsku i jego najbliższych okolicach swą siedzibę ma kilkanaście uczelni wyższych. Studiuje na nich około 60.000 studentów, co czyni z Gdańska jeden z najważniejszych ośrodków akademickich w Polsce.

Organizacje regionalne i naukowe

System stypendialny

Od 2005 roku Gdańsk jest pierwszym miastem w Polsce, które przyznaje stypendia na studia zagraniczne. Stypendium Naukowe im. Gabriela Daniela Fahrenheita jest przeznaczone dla absolwentów matury międzynarodowej oraz wybitnych maturzystów w celu pokrycia kosztów studiów na zagranicznych uczelniach.

Sport

Gdańskie kluby sportowe:

  • Polonia Gdańsk
    • sekcja piłki nożnej mężczyzn (V liga w sezonie 2006/07)
  • SMS Gdańsk – zespół piłki ręcznej mężczyzn (I liga w sezonie 2006/07)

Kościoły i Związki Wyznaniowe

Kościół Rzymskokatolicki

Inne:

Nazwę Gdańsk nosiły lub noszą

Gdańsk (holownik śrubowy śródlądowy)

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ "Wspólny bilet będzie jednak na czas", Gazeta Wyborcza, 10 stycznia 2007

Linki zewnętrzne


Szablon:Pomorskie powiaty Szablon:Miasta wojewódzkie Szablon:ZMN Szablon:Nowa Hanza

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gdańsk&oldid=9406830”