Pomniki i tablice pamiątkowe po katastrofie polskiego Tu-154 w Smoleńsku (2010–2011)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tablica pamiątkowa na bazylice katedralnej Wniebowzięcia NMP w Kielcach, poświęcona Przemysławowi Gosiewskiemu (11 czerwca 2010)
Tablica pamiątkowa w kaplicy Pałacu Prezydenckiego w Warszawie, poświęcona ofiarom związanym z Kancelarią Prezydenta RP i Biurem Bezpieczeństwa Narodowego (7 września 2010)
Tablica upamiętniająca 18 parlamentarzystów – ofiar katastrofy w holu głównym Sejmu (20 października 2010)
Pomnik ofiar katastrofy smoleńskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (10 listopada 2010)
Pomnik w bazylice Mariackiej w Gdańsku (13 listopada 2010)
Tablica pamiątkowa w Muzeum Powstania Warszawskiego, poświęcona Lechowi Kaczyńskiemu (8 kwietnia 2011)
Tablica pamiątkowa na fasadzie budynku przy ul. Sienkiewicza 10 w Gdańsku-Wrzeszczu, upamiętniająca Arkadiusza Rybickiego (8 kwietnia 2011)
Tablica pamiątkowa przy kolegiacie gdyńskiej (10 kwietnia 2011)
Indywidualne upamiętnienie katastrofy na terenie własnej nieruchomości (wieś Dobrojewo (województwo lubuskie)
Tablica pamiątkowa na Cmentarzu komunalnym „Agrykola” w Elblągu

Niniejszy artykuł zawiera listę i opisy pomników i tablic pamiątkowych poświęconych ofiarom katastrofy polskiego Tu-154M w Smoleńsku odsłoniętych w latach 2010 i 2011. Upamiętnienie ofiar katastrofy w Smoleńsku miało charakter zbiorowy bądź indywidualny; poświęcone im pomniki powstały w wielu miejscach Polski (np. pomnik ofiar katastrofy smoleńskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie) i poza jej granicami (np. Pomnik Męczenników Katynia w Tatabánya). Niektóre źródła podają, że do listopada 2011 roku w Polsce i na świecie powstało ok. 400 miejsc upamiętnienia ofiar katastrofy[1].

Pomniki i tablice pamiątkowe na terenie Polski[edytuj | edytuj kod]

Na terenie Polski powstały m.in. następujące pomniki i tablice pamiątkowe:

2010 rok[edytuj | edytuj kod]

kwiecień 2010
maj 2010
czerwiec 2010
lipiec 2010
sierpień 2010
wrzesień 2010
październik 2010
listopad 2010
grudzień 2010

2011 rok[edytuj | edytuj kod]

styczeń 2011
luty 2011
marzec 2011
kwiecień 2011
maj 2011
czerwiec 2011
lipiec 2011
sierpień 2011
wrzesień 2011
  • 9 września 2011: pomnik w Pobiedziskach, upamiętniający ofiary katastrofy[178]
  • 24 września 2011: tablica pamiątkowa na cmentarzu w Sławnie, upamiętniająca ofiary katastrofy[179]
październik 2011
listopad 2011
Popiersie Lecha Kaczyńskiego w Grudziądzu

Pomniki i tablice pamiątkowe poza granicami Polski[edytuj | edytuj kod]

Kamień ustawiony na miejscu katastrofy tuż po 10 kwietnia 2010

Pomniki i tablice pamiątkowe powstały również poza granicami Polski:

2010 rok[edytuj | edytuj kod]

2011 rok[edytuj | edytuj kod]

Tablica i pomnik na miejscu katastrofy[edytuj | edytuj kod]

W Rosji w październiku 2010 roku władze obwodu smoleńskiego podjęły decyzję, aby 10 kwietnia 2011 roku, w pierwszą rocznicę katastrofy, w jej miejscu została ustawiona kamienna stela z tablicą informującą, iż zginęła tam polska delegacja państwowa z prezydentem RP Lechem Kaczyńskim[205]. Przedstawiciele strony rosyjskiej zaproponowali stronie polskiej wspólne ogłoszenie międzynarodowego konkursu na upamiętnienie ofiar katastrofy[205]. Początkowo nie otrzymali ze strony polskiej wsparcia[205], jednak w późniejszym okresie zdecydowano o rozpisaniu takiego konkursu[206]. Do czasu powstania monumentu miejsce katastrofy upamiętniał symboliczny kamień[205], ustawiony przez stronę rosyjską krótko po katastrofie.

13 listopada 2010 roku z inicjatywy Stowarzyszenia Rodzin Katyń 2010, założonego przez część rodzin ofiar, na miejscu katastrofy ustawiono 5-metrowy krzyż[207], a do kamienia przymocowano marmurową tablicę z inskrypcją w języku polskim:

Pamięci 96 Polaków na czele z prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej Lechem Kaczyńskim, którzy 10 kwietnia 2010 r. zginęli w katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem, w drodze na uroczystości upamiętnienia 70. rocznicy sowieckiej zbrodni ludobójstwa w Lesie Katyńskim dokonanej na jeńcach wojennych, na oficerach Wojska Polskiego w 1940 r.[208]

9 kwietnia 2011 roku tablica została wymieniona przez stronę rosyjską na nową, z dwujęzycznym napisem w językach polskim i rosyjskim:

Pamięci 96 Polaków na czele z prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej Lechem Kaczyńskim, którzy zginęli w katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem 10 kwietnia 2010 roku[209].

Decyzja o zmianie tablicy przez stronę rosyjską wzbudziła kontrowersje i została skrytykowana przez część rodzin ofiar katastrofy[208] oraz rzecznika polskiego MSZ, który stwierdził, że zdaniem strony polskiej na pomniku, jaki miałby powstać w Smoleńsku, musi się znaleźć wzmianka, iż ofiary katastrofy udawały się do Katynia; oświadczył, że polskie MSZ nie było konsultowane w sprawie zmiany tablicy[209]. Władze rosyjskie tłumaczyły zmianę tablicy tym, że poprzednia została zainstalowana bez uzgodnienia z władzami lokalnymi i centralnymi; zastrzeżenia dotyczyły też tego, że tekst był wyłącznie po polsku[209]. Lokalne władze wielokrotnie zwracały uwagę na to, że nie odpowiada im forma i treść tablicy[210]. Decyzję o zmianie tablicy podjął mer Smoleńska, Aleksandr Daniluk[211].


Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Czterysta tablic smoleńskich. naszdziennik.pl, 2011-11-12. [dostęp 2011-11-15]. (pol.).
  2. Tablica ku czci ofiar katyńskich i katastrofy lotniczej [online], malbork360.pl [dostęp 2010-10-01] [zarchiwizowane z adresu 2010-05-09] (pol.).
  3. Częstochowa: Marsz Pamięci poświęcony ofiarom Zbrodni Katyńskiej i tragedii w Smoleńsku. ekai.pl, 2010-04-13. [dostęp 2010-11-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-08)]. (pol.).
  4. Odsłonięcie pamiątkowej tablicy w Chmielniku. tvp.pl, 2010-04-13. [dostęp 2010-10-01]. (pol.).
  5. Piotr Furtak, Rzeczenica. Uczcili pamięć katastrofy smoleńskiej [online], NaszeMiasto.pl, 10 kwietnia 2014 [dostęp 2020-04-10].
  6. Pamiątkowy kamień w Jabłonnie. miejscowa.pl, 2010-04-21. [dostęp 2011-08-13]. (pol.).
  7. Kamilla Staszak i inni, Zniszczona tablica upamiętniająca Katyń i Smoleńsk [online], rp.pl, 28 września 2010 [dostęp 2010-09-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-02].
  8. Tablica ku czci ofiar Smoleńska odsłonięta ponownie. gazeta.pl, 2010-10-29. [dostęp 2010-11-26]. (pol.).
  9. Uroczystości pogrzebowe śp. generała Franciszka Gągora [online], wojsko-polskie.pl, 21 kwietnia 2010 [dostęp 2010-11-30] [zarchiwizowane z adresu 2012-01-04].
  10. „Dęby pamięci” dla ofiar katastrofy pod Smoleńskiem. bbn.gov.pl, 2010-04-26. [dostęp 2013-08-17]. (pol.).
  11. Tomasz Augustyniak, W Sanktuarium Narodowym w Ossowie powstaje Panteon Bohaterów [online], Komitetu Budowy Pomnika i Stowarzyszenia Katyń 2010, 22 czerwca 2012 [dostęp 2013-08-17] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-07].
  12. Aktualności – Dzień Patrona [online], sp4turek.republika.pl [dostęp 2011-02-24] [zarchiwizowane z adresu 2009-09-08].
  13. Tablica ku czci Ryszarda Kaczorowskiego odsłonięta. neon.info.pl. [dostęp 2010-11-26]. (pol.).
  14. Protokół Nr XLVIII/10 XLVIII sesji Rady Miasta Zgierza odbytej w dniu 29 kwietnia 2010 r.. zgierz.pl. [dostęp 2010-11-20]. (pol.).
  15. 219 rocznica Konstytucji 3 Maja. zsr.dzierzoniow.pl. [dostęp 2010-11-26]. (pol.).
  16. Posadzenie dębu pamięci i odsłonięcie tablicy pamiątkowej. muzeum.chrzanow.pl. [dostęp 2010-11-26]. (pol.).
  17. Odsłonięto obelisk upamiętniający ofiary lotniczej katastrofy pod Smoleńskiem. lotniczapolska.pl, 2010-05-10. [dostęp 2010-09-09]. (pol.).
  18. Odsłonięto tablicę pamięci ofiar Katynia i tragedii smoleńskiej. lubliniec.naszemiasto.pl, 2010-05-07. [dostęp 2010-09-23]. (pol.).
  19. Wąsosz: poświęcenie obelisku ku czci ofiar smoleńskiej tragedii. ekai.pl, 2010-05-08. [dostęp 2011-04-17]. (pol.).
  20. Odsłonięcie tablicy upamiętniającej ofiary katastrofy w Smoleńsku. mmpulawy.pl, 2010-05-09. [dostęp 2010-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-15)]. (pol.).
  21. Obchody 65. Rocznicy zakończenia II wojny światowej. um.znin.pl, 2010-05-10. [dostęp 2010-11-29]. (pol.).
  22. Smoleński epilog. polska-zbrojna.pl, 2010-05-10. [dostęp 2010-11-21]. (pol.).
  23. Michał Michta, Chmielnik: odsłonięto obelisk poświęcony Januszowi Zakrzeńskiemu [online], Radio Kielce, 16 maja 2010 [dostęp 2010-05-04] [zarchiwizowane z adresu 2012-09-11].
  24. Odsłonięcie Pamiątkowej Tablicy w Hołdzie Ofiarom Katastrofy Smoleńskiej. olkusztv.pl, 2010-05-19. [dostęp 2011-04-20]. (pol.).
  25. Uroczyste Obchody 70. Rocznicy Zbrodni Katyńskiej [online], Starostwo Powiatowe w Jaśle, 25 maja 2010 [dostęp 2010-09-12] [zarchiwizowane z adresu 2012-09-08] (pol.).
  26. Odsłonięcie tablicy [online], Skomlin.com.pl, 30 maja 2010 [dostęp 2020-04-10] (pol.).
  27. Odsłonięcie tablicy pamiątkowej ofiar katastrofy lotniczej pod Smoleńskiem. sp.mil.pl, 2010-06-01. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  28. Kapliczka katyńsko-smoleńska stoi już od 2 miesięcy. gazeta.pl, 2010-08-16. [dostęp 2010-11-21]. (pol.).
  29. Drohiczyn: Dzień Podlasia w rocznicę pobytu Jana Pawła II. ekai.pl, 2010-06-11. [dostęp 2010-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-29)]. (pol.).
  30. Tablica Gosiewskiego zawisła na kieleckiej katedrze. echodnia.pl, 2010-06-30. [dostęp 2010-11-13]. (pol.).
  31. Tablica ku czci ofiar katastrofy pod Smoleńskiem [online], Polskie Radio Olsztyn, 18 czerwca 2010 [dostęp 2010-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-03].
  32. a b c Wrocław/ Tablice upamiętniające Natalli-Świat, Szmajdzińskiego i Stasiaka. wnp.pl, 2010-06-28. [dostęp 2011-02-10].
  33. Zasłużony człowiek morza Andrzej Karweta [online], jaw.pl, 9 lipca 2010 [dostęp 2010-11-20] [zarchiwizowane z adresu 2013-10-22].
  34. Agnieszka Mrozińska, Tablica pamiątkowa na Pałacu odsłonięta. Obrońcy krzyża: hańba [online], wiadomosci24.pl, 12 sierpnia 2010 [dostęp 2010-09-12] [zarchiwizowane z adresu 2010-08-15].
  35. Grzegorz Kapturowski, Święto Wojska Polskiego w Dowództwie Operacyjnym [online], Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych [dostęp 2010-11-30] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-31].
  36. Odsłonięcie tablicy pamiątkowej śp. Janusza Kurtyki – Wieliczka, 13 sierpnia 2010. ipn.gov.pl. [dostęp 2010-11-20]. (pol.).
  37. Obchody nw Krakowie. skmponz.w.interia.pl. [dostęp 2011-04-18]. (pol.).
  38. Odsłonięcie tablicy. W urnie ziemia ze Smoleńska [online], Interia.pl, 15 sierpnia 2010 [dostęp 2010-09-12] [zarchiwizowane z adresu 2010-08-17].
  39. Odsłonili głaz pamięci na Groniu [online], wadowice24.pl, 23 sierpnia 2010 [dostęp 2010-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2010-11-30].
  40. Turośl: odsłonięto tablicę upamiętniającą ofiary katastrofy smoleńskiej. ordynariat.wp.mil.pl, 2010-08-28. [dostęp 2010-11-26]. (pol.).
  41. Dariusz Wajs, W Rakoniewicach odsłonięto tablicę katyńską [online], e-rakoniewice.com, 3 września 2010 [dostęp 2010-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2010-09-11] (pol.).
  42. Odsłonięcie tablicy w pałacowej kaplicy. prezydent.pl, 2010-09-07. [dostęp 2010-09-12]. (pol.).
  43. Lublin: Uczczono pamięć Edwarda Wojtasa [online], Money.pl, 10 września 2010 [dostęp 2021-10-27].
  44. "Umieszczamy tablicę bez triumfu własnych racji”. interia.pl, 2010-09-10. [dostęp 2010-09-12]. (pol.).
  45. Marsz Żywej Pamięci Polskiego Sybiru w Białymstoku. radio.bialystok.pl, 2010-09-10. [dostęp 2011-04-22]. (pol.).
  46. Alicja Jaszczuk, Fort pokoju, „Narew”, 145, rok IV, 14 września 2010, s. 1 [zarchiwizowane z adresu 2014-05-02].
  47. Podlaskie: Tablica upamiętniająca Andrzeja Przewoźnika [online], Money.pl, 17 września 2010 [dostęp 2021-10-27].
  48. Odsłonięcie pomnika i zasadzenie dębów. gazetalubuska.pl, 2010-09-17. [dostęp 2010-09-18]. (pol.).
  49. Odsłonięcie tablicy upamiętniającej ofiary katastrofy smoleńskiej [online], Starostwo Powiatowe w Stargardzie, 20 września 2010 [dostęp 2010-10-10] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-19] (pol.).
  50. Piotr Grzela, Łukowski weekend [online], Tygodnik Siedlecki, 22 września 2010 [dostęp 2010-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-03].
  51. Odsłonięcie Krzyża Katyńskiego w Przasnyszu [online], Kluby „Gazety Polskiej”, 3 października 2010 [dostęp 2010-12-27] [zarchiwizowane z adresu 2012-09-08].
  52. Odsłonięto tablicę poświęconą prezydentowi Kaczorowskiemu. rmf24.pl, 2010-09-18. [dostęp 2010-11-21]. (pol.).
  53. Odsłonięcie tablicy upamiętniającej ks. płk. Jana Osińskiego [online], Biuro Bezpieczeństwa Narodowego [dostęp 2010-11-22].
  54. Uroczystości z okazji 10-lecia Instytutu Pamięci Narodowej – Warszawa, 8 października 2010. ipn.gov.pl. [dostęp 2010-11-20]. (pol.).
  55. Pamięci Piotra Nurowskiego.... rafako.com.pl, 2010-10-18. [dostęp 2010-11-26]. (pol.).
  56. Warszawa: Odsłonięto tablicę pamięci ofiar Tu-154 [online], Interia.pl, 10 października 2010 [dostęp 2010-11-20] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-11].
  57. Odsłonięcie tablicy Ofiar tragedii smoleńskiej [online], Diecezja Płocka, 27 września 2010 [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2011-11-08].
  58. Walczyła o równość. polskieradio.pl, 2010-10-15. [dostęp 2010-11-20]. (pol.).
  59. 10-lecie niezwykłej uczelni. portalpomorza.pl, 2010-10-17. [dostęp 2010-11-29]. (pol.).
  60. Marek Łodyga, Smoleńsk w Mińsku [online], lokalna.pl, 21 października 2010 [dostęp 2010-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2012-09-08].
  61. Tablice pamiątkowe we Wspólnocie Polskiej. polska.pl, 2010-10-18. [dostęp 2010-11-20]. (pol.).
  62. a b Sejm: Tablica upamiętniająca 18 parlamentarzystów [online], Interia.pl, 20 października 2010 [dostęp 2010-11-20] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-12].
  63. Tablica upamiętniająca wizytę Lecha Kaczyńskiego stanęła na skwerku im. Lecha Kaczyńskiego. to.com.pl, 2010-10-28. [dostęp 2010-11-25]. (pol.).
  64. Odsłonięcie popiersia śp. gen. broni biskupa Tadeusza Płoskiego [online], Biuro Bezpieczeństwa Narodowego, 28 października 2010 [dostęp 2010-11-26].
  65. Upamiętnienie Janusza Kochanowskiego – Rzecznika Praw Obywatelskich [online], ekai.pl, 30 października 2010 [dostęp 2010-11-20] [zarchiwizowane z adresu 2012-01-18].
  66. Mieszkańcy Grodziska Mazowieckiego oddali hołd ofiarom katastrofy pod Smoleńskiem [online], Urząd Miejski w Grodzisku Mazowieckim, 2 listopada 2010 [dostęp 2010-11-21] (pol.).
  67. Biuletyn Informacji Publicznej Gmina Strzelce. ryki.powiat.pl, 2010-11-07. [dostęp 2010-11-29]. (pol.).
  68. Tablica pamięci ofiar smoleńskiej katastrofy odsłonięta w Lipsku. echodnia.eu, 2010-11-07. [dostęp 2011-04-21]. (pol.).
  69. W MON upamiętniono ofiary katastrofy pod Smoleńskiem. fakty.interia.pl, 2010-11-10. [dostęp 2010-11-25]. (pol.).
  70. Odsłonięto pomnik ku czci ofiar katastrofy smoleńskiej w Łomży. wp.pl, 2010-11-10. [dostęp 2010-11-24]. (pol.).
  71. Kamień smoleński zostanie poświęcony w Chojnowie. legnica.fm, 2010-11-10. [dostęp 2010-11-24]. (pol.).
  72. W Bielsku-Białej odsłonięto tablicę upamiętniająca Lecha Kaczyńskiego i 95 ofiar katastrofy. slask.naszemiasto.pl, 2010-11-10. [dostęp 2010-11-25]. (pol.).
  73. Tablica pamiątkowa Ryszarda Kaczorowskiego w Częstochowie. dziennikzachodni.pl, 2010-11-10. [dostęp 2011-01-04]. (pol.).
  74. Pamięci księdza Kwaśnika. gazeta.policja.pl. [dostęp 2011-05-01]. (pol.).
  75. Święto odzyskania niepodległości. siedliszcze.pl, 2010-11-11. [dostęp 2010-11-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (pol.).
  76. Święto Niepodległości i odsłonięcie tablicy poświęconej gen. Potasińskiemu. czeladz.pl, 2010-11-09. [dostęp 2011-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-18)]. (pol.).
  77. Odsłonięto tablicę na wiadukcie 800-lecia Tczewa im. Macieja Płażyńskiego. portalpomorza.pl, 2010-11-12. [dostęp 2010-11-25]. (pol.).
  78. Odsłonięto pomnik ofiar katastrofy smoleńskiej. trojmiasto.pl, 2010-11-13. [dostęp 2010-11-15]. (pol.).
  79. Odsłonięto tablicę pamięci Jolanty Szymanek-Deresz [online], Onet.pl, 16 listopada 2010 [dostęp 2020-04-10] (pol.). oraz Tablica pamiątkowa poświęcona pamięci Jolanty Szymanek-Deresz. zuromin.com, 2010-11-10. [dostęp 2010-11-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (pol.).
  80. Wystawa „Polska Szkoła Grafiki – Kolor w Grafice” w Galerii u Dyplomatów. msz.gov.pl, 2010-11-24. [dostęp 2011-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-05)]. (pol.).
  81. 92. rocznica odtworzenia Marynarki Wojennej RP. mw.mil.pl, 2010-11-25. [dostęp 2011-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-23)]. (pol.).
  82. Obchody 180. rocznicy wybuchu Powstania Listopadowego [online], UD Rembertów [dostęp 2010-11-29] [zarchiwizowane z adresu 2010-11-26].
  83. Pniewo: kard. Glemp odsłonił tablicę ks. Zdzisława Króla [online], ekai.pl, 28 listopada 2010 [dostęp 2011-04-17] [zarchiwizowane z adresu 2012-01-18].
  84. Bartłomiej Misiniec, Odsłonięto tablicę upamiętniającą Wassermana [online], mmkrakow.pl, 10 grudnia 2010 [dostęp 2010-12-13] [zarchiwizowane z adresu 2012-09-03].
  85. Tarnów: W hołdzie posłowi Wiesławowi Wodzie. regiontarnowski.pl. [dostęp 2011-05-01]. (pol.).
  86. Kolejny pomnik upamiętniający katastrofę smoleńską powstał w Białymstoku. polskatimes.pl, 2011-01-16. [dostęp 2011-01-20]. (pol.).
  87. Odsłonięcie tablicy pamiątkowej ks. Indrzejczyka. wiadomosci.wpr24.pl, 2011-02-16. [dostęp 2011-05-04]. (pol.).
  88. Upamiętnienie wizyty Prezydenta RP w Tuchowie. tuchow.pl, 2011-02-27. [dostęp 2011-02-28]. (pol.).
  89. Tablica ku pamięci Gosiewskiego. Rydzyk wygłosił homilię. dziennik.pl, 2011-03-13. [dostęp 2011-03-14]. (pol.).
  90. Piotr Jaszczuk, Uhonorowanie gen. Bronisława Kwiatkowskiego [online], wojsko-polskie.pl, 25 marca 2011 [dostęp 2011-04-23] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-03].
  91. Gorzów Wlkp.: odsłonięto tablicę poświęconą pamięci gorzowian zmarłych w Smoleńsku [online], ekai.pl, 1 kwietnia 2011 [dostęp 2011-03-16] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-28].
  92. Ciechanów: tablica ku czci śp. senator Janiny Fetlińskiej. ekai.pl, 2011-04-02. [dostęp 2011-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-18)]. (pol.).
  93. Kwidzyn: tablica pamiątkowa poświęcona Lechowi i Marii Kaczyńskim. polskieradio.pl, 2011-04-03. [dostęp 2011-04-04]. (pol.).
  94. Abp Głódź poświęcił tablicę pamięci ofiar katastrofy smoleńskiej w kościele w Wejherowie [online], ekai.pl, 3 kwietnia 2011 [dostęp 2011-04-16] [zarchiwizowane z adresu 2011-11-06].
  95. Odsłonięcie tablicy upamiętniającej ks. gen. bryg. Adama Pilcha [online], wojsko-polskie.pl, 3 kwietnia 2011 [dostęp 2011-04-04] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-03].
  96. Uroczystość odsłonięcia i poświęcenia tablicy upamiętniającej działalność Śp. Ojca Józefa Jońca SP [online], Urząd m.st. Warszawy, 5 kwietnia 2011 [dostęp 2011-04-22] [zarchiwizowane z adresu 2012-01-05].
  97. Busko – Zdrój: odsłonięcie tablicy katyńskiej. portalstrzelecki.info, 2011-04-05. [dostęp 2011-04-22]. (pol.).
  98. Poświęcenie tablicy o ks. Rumianku [online], Wyższe Metropolitalne Seminarium Duchowne w Warszawie, 3 kwietnia 2011 [dostęp 2011-05-03] [zarchiwizowane z adresu 2011-04-28].
  99. Marta Kaczyńska odsłoniła tablicę upamiętniającą rodziców [online], Gazeta.pl, 6 kwietnia 2011 [dostęp 2011-04-06] [zarchiwizowane z adresu 2011-04-10].
  100. Pamięci biskupa Płoskiego. wat.edu.pl, 2011-04-08. [dostęp 2011-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-15)]. (pol.).
  101. W Rzeszowie uczcili posła Deptułę. Msza i tablica. dziennik.pl, 2011-04-07. [dostęp 2011-04-17]. (pol.).
  102. Odsłonięto tablicę upamiętniającą Lecha Kaczyńskiego [online], Wyborcza.pl, 8 kwietnia 2011 [dostęp 2011-04-09] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-04].
  103. W Krakowie odsłonięto tablicę upamiętniającą Janusza Kurtykę [online], rp.pl, 8 kwietnia 2011 [dostęp 2011-04-09] [zarchiwizowane z adresu 2012-03-01].
  104. Marta Kaczyńska odsłoniła tablicę upamiętniającą jej ojca. tcz.pl, 2011-04-09. [dostęp 2011-04-19]. (pol.).
  105. Uczcili pamięć generała broni Tadeusza Buka [online], ITV Kielce, 8 kwietnia 2011 [dostęp 2011-04-10] [zarchiwizowane z adresu 2011-07-12]. oraz Pamięci generała broni Tadeusza Buka [online], army.mil.pl, 8 kwietnia 2011 [dostęp 2011-04-10] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-22].
  106. a b Kamilla Staszak i inni, Tablice ku czci Walentynowicz i Rybickiego [online], rp.pl, 8 kwietnia 2011 [dostęp 2011-04-10] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-08].
  107. Odsłonięto tablicę poświęconą pamięci Lubińskiego [online], rp.pl, 8 kwietnia 2011 [dostęp 2011-04-10] [zarchiwizowane z adresu 2015-05-02].
  108. Kamesznica: żywieccy górale upamiętnili ofiary tragedii smoleńskiej. ekai.pl.pl, 2011-04-10. [dostęp 2011-04-17]. (pol.).
  109. Wdowa po senatorze odsłoniła tablicę. supernowosci24.pl, 2011-04-10. [dostęp 2011-04-19]. (pol.).
  110. W kościele św. Kazimierza na Dziesięcinach została odsłonięta tablica upamiętniająca wicemarszałka Sejmu Krzysztofa Putry. poranny.pl. [dostęp 2011-04-19]. (pol.).
  111. W Katowicach odsłonięto tablicę upamiętniającą Krystynę Bochenek [online], Polskatimes.pl [dostęp 2011-04-23] [zarchiwizowane z adresu 2012-01-17].
  112. W Czyżewie odsłonięto tablicę poświęconą Lechowi Kaczyńskiemu. radio.bialystok.pl, 2011-04-08. [dostęp 2011-04-23]. (pol.).
  113. Odsłonięto tablicę poświęconą pamięci Lubińskiego. radio5.com.pl, 2011-04-09. [dostęp 2011-04-16]. (pol.).
  114. UKSW uczcił ofiary tablicą [online], rp.pl, 9 kwietnia 2011 [dostęp 2011-04-16] [zarchiwizowane z adresu 2012-03-03].
  115. Tablica katastrofy smoleńskiej [online], radom.ws [dostęp 2011-04-16] [zarchiwizowane z adresu 2011-06-23].
  116. Kinga Drzazga, Brzesko: odsłonięto tablicę poświęconą ofiarom katastrofy smoleńskiej [online], mojeBrzesko.pl, 12 kwietnia 2011 [dostęp 2011-04-21] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04].
  117. Pamiętamy i będziemy pamiętać... (12.04.2011) [online], kurier-w.pl, 12 kwietnia 2011 [dostęp 2011-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2012-08-03].
  118. SOBOTA: W hołdzie obywatelom Rzeczpospolitej Polskiej, którzy przed rokiem zginęli w katastrofie pod Smoleńskiem ( transmisja na żywo ). esanok.pl, 2011-04-09. [dostęp 2012-03-16]. (pol.).
  119. Poznań: tablica upamiętniająca katastrofę smoleńską. epoznan.pl, 2011-02-08. [dostęp 2011-04-17]. (pol.).
  120. Ku pamięci ofiar katastrofy smoleńskiej w Tarnowskich Górach zostanie odsłonięty pomnik. tarnowskiegory.naszemiasto.pl, 2011-04-05. [dostęp 2011-04-10]. (pol.).
  121. Bratanica Aleksandra Szczygły odsłoniła tablicę [online], Gazeta Olsztyńska, 10 kwietnia 2011 [dostęp 2011-04-16] [zarchiwizowane z adresu 2011-04-13] (pol.).
  122. Nałęcz: druga tablica w Pałacu Prezydenckim [online], rp.pl, 5 kwietnia 2011 [dostęp 2011-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2014-04-13].
  123. W Gdańsku odsłonięto tablicę ku czci Macieja Płażyńskiego. gazetaprawna.pl, 2011-04-10. [dostęp 2011-04-22]. (pol.).
  124. Gdynia: Odsłonięcie tablicy pamiątkowej przy Kolegiacie. dziennikbaltycki.pl, 2011-04-10. [dostęp 2011-04-19]. (pol.).
  125. Szczecin. W rocznicę katastrofy – koncerty, odsłonięcie tablicy i przemarsz. wiadomosci24.pl, 2011-04-06. [dostęp 2011-04-11]. (pol.).
  126. Rzeszów: w katedrze zawisła tablica smoleńska [online], ekai.pl, 10 kwietnia 2011 [dostęp 2011-04-16] [zarchiwizowane z adresu 2011-06-19].
  127. W Tarnobrzegu uczczono pamięć ofiar katastrofy smoleńskiej. nadwisla24.pl, 2011-04-11. [dostęp 2011-04-19]. (pol.).
  128. Uroczysta msza i odsłonięcie tablicy w rocznicę katastrofy smoleńskiej [online], MMWloclawek.pl, 9 kwietnia 2011 [dostęp 2011-04-16] [zarchiwizowane z adresu 2012-09-06].
  129. Płyta smoleńska odsłonięta w Katedrze legnickiej. legnica.fm, 2011-04-10. [dostęp 2011-04-16]. (pol.).
  130. Złocieniec: odsłonięcie tablicy upamiętniających bp Tadeusza Płoskiego i ks. płk Jana Osińskiego. ordynariat.wp.mil.pl, 2011-04-10. [dostęp 2011-04-17]. (pol.).
  131. Pierwsza rocznica katastrofy. Uroczystości w Kościerzynie [online], koscierzyna24.info, 11 kwietnia 2011 [dostęp 2011-04-19] [zarchiwizowane z adresu 2012-08-04].
  132. Tablica ofiar katastrofy smoleńskiej w Turku. turek.naszemiasto.pl, 2011-04-10. [dostęp 2011-04-19]. (pol.).
  133. Uroczystości w Spale [online], NaszInowlodz.pl, 11 kwietnia 2011 [dostęp 2011-04-18] [zarchiwizowane z adresu 2012-09-05].
  134. Biała Podlaska: Odsłonięcie tablicy poświęconej ofiarom katastrofy smoleńskiej. podlasie24.pl, 2011-04-11. [dostęp 2011-04-20]. (pol.).
  135. Tragedia smoleńska: w bazylice odsłonięto tablicę pamiątkową. rybnik.com.pl, 2011-04-11. [dostęp 2011-04-21]. (pol.).
  136. Odsłonięcie Tablicy Smoleńskiej w Pleszewie. pleszew.starostwo.gov.pl. [dostęp 2011-04-21]. (pol.).
  137. Żołnierze odsłonią pamiątkową tablicę. slupsk.naszemiasto.pl, 2011-04-08. [dostęp 2011-05-01]. (pol.).
  138. W Lędowie odsłonięto tablicę poświęconą Marii i Lechowi Kaczyńskim. gp24.pl, 2011-04-10. [dostęp 2011-04-21]. (pol.).
  139. Paweł Szałankiewicz, W Katowicach odsłonięto tablicę pamiątkową Krystyny Bochenek [online], Dziennik Zachodni, 10 kwietnia 2011 [dostęp 2011-04-21].
  140. Odsłonięto tablicę upamiętniającą ofiary katastrofy smoleńskiej. elubin.pl, 2011-04-11. [dostęp 2011-04-21]. (pol.).
  141. Tablica pamięci ofiar katastrofy smoleńskiej. swidnica24.pl, 2011-04-10. [dostęp 2011-04-21]. (pol.).
  142. Uroczystości związane z pierwszą rocznicą katastrofy smoleńskiej. starachowice-net.pl, 2011-04-11. [dostęp 2011-04-22]. (pol.).
  143. Tablica pamięci Jerzego Szmajdzińskiego odsłonięta. O 8.41 pod siedzibą SLD. jelonka.com, 2011-04-10. [dostęp 2011-04-22]. (pol.).
  144. Rocznica katastrofy smoleńskiej. ozorkow.info.pl, 2011-04-11. [dostęp 2011-04-22]. (pol.).
  145. Mrągowo upamiętniło ofiary tragedii pod Smoleńskiem [online], mragowo.wm.pl, 10 kwietnia 2011 [dostęp 2011-04-24] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-19].
  146. Krystyna Kościewicz, Wierni modlili się za arcybiskupa [online], wspolczesna.pl, 12 kwietnia 2011 [dostęp 2011-05-01] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-15].
  147. Janusz Życzkowski, Obelisk ku czci ofiar katastrofy [online], Radio Zachód, 11 kwietnia 2011 [dostęp 2011-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-04].
  148. Na Harendzie odsłonięto obelisk upamiętniających ofiary katastrofy smoleńskiej. z-ne.pl, 2011-04-11. [dostęp 2011-04-26]. (pol.).
  149. Paweł Kocańda, W Kielcach odsłonięto pamiątkową tablicę poświęconą ofiarom katastrofy smoleńskiej [online], Radio Kielce, 10 kwietnia 2011 [dostęp 2011-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2012-09-12].
  150. Krasnystaw pamięta. Pierwszą rocznica katastrofy lotniczej pod Smoleńskiem. tvp.pl, 2011-04-10. [dostęp 2011-04-27]. (pol.).
  151. Sieradz: Pomnik smoleński odsłonięty. sieradz.naszemiasto.pl, 2011-04-10. [dostęp 2011-04-27]. (pol.).
  152. Na jednej tablicy upamiętniono dwa ważne wydarzenia. to.com.pl, 2011-04-13. [dostęp 2011-04-28]. (pol.).
  153. Symbol tragedii smoleńskiej również w Błaszkach. nasze.fm, 2011-03-31. [dostęp 2011-04-28]. (pol.).
  154. Jerzy Farkas, Odsłonięcie tablicy [online], parafiawojskowa.swi.pl [dostęp 2011-05-04] [zarchiwizowane z adresu 2011-06-04] (pol.).
  155. Dąb pamięci. bialostocka.zhp.pl. [dostęp 2011-03-31]. (pol.).
  156. Beata Bartman, 71. rocznica zbrodni katyńskiej [online], TVP Rzeszów, 11 kwietnia 2011 [dostęp 2011-04-12] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-04] (pol.).
  157. Sokółka hołd ofiarom katastrofy w Smoleńsku. poranny.pl, 2011-04-12. [dostęp 2011-04-21]. (pol.).
  158. Uroczystości Rocznicy Zbrodni Katyńskiej. opocznianie.pl, 2011-04-12. [dostęp 2011-04-22]. (pol.).
  159. Tablica pamięci Przemysława Gosiewskiego w Darłowie. wp.pl, 2011-04-13. [dostęp 2011-04-21]. (pol.).
  160. Stefan Melak – tablica – odsłonięcie. stooq.pl, 2011-04-13. [dostęp 2011-04-21]. (pol.).
  161. Katyń i Smoleńsk. Jeden obelisk w Przemyślu. nowiny24.pl, 2011-04-14. [dostęp 2011-04-15]. (pol.).
  162. W Żaganiu odsłonięto pomnik gen. Buka [online], Interia.pl, 15 kwietnia 2011 [dostęp 2011-04-17] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-16].
  163. Jastrzębskie obchody 71. rocznicy Zbrodni Katyńskiej oraz 1. rocznicy Tragedii Smoleńskiej – Jastrzębie-Zdrój, 8–15 kwietnia 2011. ipn.gov.pl. [dostęp 2011-04-19]. (pol.).
  164. W Bielsku uczczono pamięć ofiar Katynia i katastrofy smoleńskiej. wspolczesna.pl, 2011-04-15. [dostęp 2011-04-22]. (pol.).
  165. Obchody rocznicy katastrofy smoleńskiej w Radzyminie. infomedia24.home.pl, 2011-04-15. [dostęp 2011-04-17]. (pol.).
  166. Gostynin: poświęcenie krzyża smoleńskiego. ekai.pl, 2011-04-17. [dostęp 2011-04-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (pol.).
  167. Tablica pamięci ofiar katastrofy z 10.04.2010r.. andrychow.tv, 2011-05-03. [dostęp 2011-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-16)]. (pol.).
  168. Tablica pamięci ofiar katastrofy smoleńskiej. andrychow.pl, 2011-04-17. [dostęp 2011-04-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-11-26)]. (pol.).
  169. Sopot: Odsłonięto tablicę ku czci Leszka Solskiego. dziennikbaltycki.pl, 2011-04-17. [dostęp 2011-04-21]. (pol.).
  170. Brzozów: upamiętnienie tragedii. lechkaczynski.pl, 2011-04-17. [dostęp 2012-11-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-07)]. (pol.).
  171. Odsłonięto obelisk upamiętniający ofiary katastrofy smoleńskiej. szczytno.wm.pl, 2011-04-19. [dostęp 2011-04-26]. (pol.).
  172. Odsłonięcia tablicy katyńskiej i smoleńskiej. mater.org.pl, 2011-04-23. [dostęp 2011-04-26]. (pol.).
  173. Odsłonięto pomnik Lecha Kaczyńskiego i Ryszarda Kaczorowskiego. pomorska.pl, 2011-05-08. [dostęp 2011-05-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-18)]. (pol.).
  174. W Końskich odsłonięto tablicę pamięci ofiar katastrofy smoleńskiej [online], pomniksmolensk.pl, 26 czerwca 2011 [dostęp 2013-04-21] [zarchiwizowane z adresu 2013-06-17].
  175. Prezydent RP odsłonił tablicę poświęconą Ryszardowi Kaczorowskiemu. bialystokonline.pl, 2011-06-30. [dostęp 2011-07-01]. (pol.).
  176. Grzegorz Romanowski, Święto w Złocieńcu [online], army.mil.pl, 1 sierpnia 2011 [dostęp 2011-08-07] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-18].
  177. Jolanta Jeziorska, Zduńska Wola – odsłonięto pomnik ofiarom katastrofy smoleńskiej [online], pomniksmolensk.pl, 16 sierpnia 2011 [dostęp 2011-08-16] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-18].
  178. Odsłonięcie pomnika smoleńskiego w Pobiedziskach. gmina-pobiedziska.pl.pl, 2011-09-14. [dostęp 2011-09-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-19)]. (pol.).
  179. W Sławnie uczcili katastrofę pod Smoleńskiem. slawno.naszemiasto.pl, 2011-09-24. [dostęp 2011-09-28]. (pol.).
  180. Płock: otwarcie Płockiego Parku Pamięci „Katyń – Smoleńsk 2010” [online], ekai.pl, 8 października 2011 [dostęp 2011-10-13] [zarchiwizowane z adresu 2014-12-26].
  181. Pamięci generała Gągora. wat.edu.pl, 2011-11-11. [dostęp 2012-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-11-06)]. (pol.).
  182. Oznaka rozpoznawcza w 93. rocznicę odrodzenia Sztabu Generalnego Wojska Polskiego [online], Sztab Generalny WP, 25 października 2011 [dostęp 2011-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2011-10-30].
  183. W imieniu tych, którzy się nie obronią. naszdziennik.pl, 1011-11-13. [dostęp 2011-11-15]. (pol.).
  184. Odsłonięcie tablicy poświęconej Ryszardowi Kaczorowskiemu ostatniemu Prezydentowi II RP na Uchodźstwie [online], Zespół Szkół nr 8 w Lublinie, 2011 [dostęp 2012-01-17] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-04].
  185. Wilno będzie pamiętało o tragicznie zmarłych pod Smoleńskiem. kurierwilenski.lt, 2020-04-26. [dostęp 2010-11-25]. (pol.).
  186. Ulica Lecha Kaczyńskiego w Odessie. prezydent.pl, 2020-05-28. [dostęp 2010-11-20]. (pol.).
  187. a b Tomasz Mazurek, Żołnierska pamięć [online], Sztab Generalny WP, 17 sierpnia 2010 [dostęp 2010-09-30] [zarchiwizowane z adresu 2012-08-05].
  188. Kard. Glemp poświęcił pomnik ofiar Katynia i katastrofy w Smoleńsku. 2010-08-31. [dostęp 2011-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-16)]. (pol.).
  189. Újabb emlékjelek Párkányban [online], 3 września 2010 [dostęp 2010-09-28] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-30] (węg.).
  190. NATO Air Commander Ramstein Unveils Memorial for Late Polish Air Chief [online], Headquarters Allied Air Command Ramstein, 8 września 2010 [dostęp 2010-11-20] [zarchiwizowane z adresu 2013-02-16] (ang.).
  191. Odsłonięcie tablicy katyńskiej w Tata [online], Ambasada RP w Budapeszcie, 3 października 2010 [dostęp 2010-11-25] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-22].
  192. Polska szkoła w Rumunii nosi imię Krystyny Bochenek [online], Senat RP, 10 października 2010 [dostęp 2010-11-20] [zarchiwizowane z adresu 2011-07-04].
  193. Dzień Polsko-Węgierskiej Przyjaźni [online], Ogólnokrajowy Samorząd Polski na Węgrzech [dostęp 2011-03-23] [zarchiwizowane z adresu 2012-09-11].
  194. Tablica ku czci ofiar katastrofy smoleńskiej odsłonięta w Los Angeles [online], kontakt24.tvn.pl, 28 marca 2011 [dostęp 2011-04-20] [zarchiwizowane z adresu 2011-04-14].
  195. Odsłonięcie tablicy pamiątkowej w Kościele pw. WNMP w Paryżu [online], wirtualnyparyz.com [dostęp 2011-04-20] [zarchiwizowane z adresu 2011-11-14].
  196. Msza w Londynie za ofiary Smoleńska. londynek.net, 2011-03-31. [dostęp 2011-04-20]. (pol.).
  197. Koncert w Marayong 10 kwietnia 2011 r.. zrobtosam.com. [dostęp 2011-04-20]. (pol.).
  198. W Amerykańskiej Częstochowie uczczono Smoleńsk [online], National Shrine of Our Lady of Czestochowa [dostęp 2011-10-04] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04].
  199. Gdynianie za granicą pamiętają.... gdynianie.pl, 2011-04-20. [dostęp 2011-04-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-08)]. (pol.).
  200. Odsłonięcie tablicy pamiątkowej. polonika.at. [dostęp 2011-04-26]. (pol.).
  201. 10 kwietnia godz 15:00 2011 – Poświęcenie Tablicy Pamiątkowej w Albrin Park. polishwinnipeg.com. [dostęp 2011-05-04]. (pol.).
  202. Relacja z odsłonięcia tablicy na kościele św. Andrzeja Boboli w Winnipeg [online], Kluby Gazety Polskiej [dostęp 2011-07-24] [zarchiwizowane z adresu 2012-08-04].
  203. Polonia wiedeńska pamięta o ofiarach Katynia i Smoleńska. wirtualnapolonia.com, 2011-05-09. [dostęp 2011-05-18]. (pol.).
  204. „Co słychać wśród Podhalan” na 8-go września 2011. zppa.org. [dostęp 2011-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-28)]. (pol.).
  205. a b c d Smoleńsk uczci ofiary katastrofy TU-154. polskieradio.pl, 2010-10-03. [dostęp 2010-11-25]. (pol.).
  206. „Będzie konkurs na pomnik smoleński”. tvp.info, 2011-04-06. [dostęp 2011-04-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-04-21)]. (pol.).
  207. W Smoleńsku stanął 5 metrowy krzyż. polskieradio.pl, 2010-11-13. [dostęp 2010-11-25]. (pol.).
  208. a b Deresz: Zamiana tablic w Smoleńsku to skandal [online], Gazeta.pl, 9 kwietnia 2011 [dostęp 2011-04-10] [zarchiwizowane z adresu 2011-04-11].
  209. a b c Polskie MSZ: Nie wiedzieliśmy o zmianie tablicy [online], Interia.pl, 9 kwietnia 2011 [dostęp 2011-04-10] (pol.).
  210. Wspieramy rodziny, ale nie możemy wysłać noty – MSZ o podmianie tablic [online], tokfm.pl, 9 kwietnia 2011 [dostęp 2011-04-10] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-04].
  211. Władze smoleńskie zaskoczone polską reakcją na zmianę tablicy. polskieradio.pl, 2011-04-10. [dostęp 2011-04-10]. (pol.).