Przejdź do zawartości

Kalendarium inwazji Rosji na Ukrainę – lipiec 2024

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
2022 2023 2024
styczeń styczeń
luty luty luty
marzec marzec marzec
kwiecień kwiecień kwiecień
maj maj maj
czerwiec czerwiec czerwiec
lipiec lipiec lipiec
sierpień sierpień sierpień
wrzesień wrzesień wrzesień
październik październik październik
listopad listopad listopad
grudzień grudzień grudzień

Lipiec 2024

[edytuj | edytuj kod]

1 lipca

[edytuj | edytuj kod]
Pożar na polu pszenicy w pobliżu wsi Karasiwka (obwód charkowski) po rosyjskim ostrzale.

Ministerstwo Obrony Rosji ogłosiło, że siły rosyjskie przejęły kontrolę nad wioskami Stepowa Nowoseliwka w północno-wschodnim obwodzie charkowskim oraz Nowopokrowśke we wschodnim obwodzie donieckim[1].

Według Institute for the Study of War(inne języki) (ISW) siły ukraińskie poczyniły postępy w pobliżu Kreminnej, a wojska rosyjskie zrobiły postępy w okolicy Awdijiwki[2].

Sztab Generalny Ukrainy oświadczył, że Rosja atakowała w kierunkach Charkowa, Kupiańska, Łymanu, Siewierska, Kramatorska, Torećka, Pokrowska, Kurachowego, Wremiwki, Zaporoża i Chersonia, gdzie doszło do 189 starć. W ciągu doby wojska rosyjskie przeprowadziły pięć ataków rakietowych, 49 nalotów i 146 ostrzałów na pozycje ukraińskie i obszary zaludnione[3].

Władze regionalne podały, że dwie osoby zginęły w wyniku rosyjskich ataków (za pomocą BM-27 Uragan) na Ukrajinśk w obwodzie donieckim. Prokuratora regionalna stwierdziła, że w wyniku uderzenia uszkodzony został budynek administracyjny i kilka domów[4]. Prokuratura obwodu donieckiego poinformowała, że wojska rosyjskie zaatakowały rejony wołnowaski i pokrowski, zabijając jedną osobę (we wsi Komar) i raniąc siedem kolejnych[5]. Gubernator Serhij Łysak powiedział, że siły rosyjskie zaatakowały obwód dniepropetrowski za pomocą rakiet i artylerii, w wyniku czego w Dnieprze siedem osób zostało rannych, a kilka budynków i gazociąg w Nikopolu zostały uszkodzone[6][7].

Rosja przeprowadziła atak rakietowy na bazę lotniczą w Mirhorodzie w obwodzie połtawskim (160 km od północnej granicy z Rosją) po tym, jak nad lotniskiem przeleciał dron zwiadowczy. Według doniesień dwa ukraińskie Su-27 zostały zniszczone, a cztery zostały uszkodzone przez rakietę Iskander-M z głowicą kasetową[8][9]. Siły Powietrzne Ukrainy potwierdziły trafienie i uszkodzenie samolotów, m.in. rzecznik Jurij Ignat przyznał, że „są pewne straty, ale nie tak poważne, jak twierdziła armia rosyjska”. Ponadto strona ukraińska podała, że „w wyniku operacji obrony przeciwlotniczej po upadku szczątków uszkodzonych zostało osiem budynków prywatnych i cztery prywatne samochody. Nie było zabitych i rannych”[8][10][11].

Ministerstwo Obrony Rosji poinformowało, że obrona przeciwlotnicza zestrzeliła 36 ukraińskich dronów nad obwodami briańskim (18), kurskim (9) i biełgorodzkim (9). Gubernator Wiaczesław Gładkow stwierdził, że zniszczone zostały domy w dwóch wioskach, a po atakach w kilku obszarach zabrakło prądu. W pozostałych regionach nie odnotowano ofiar ani szkód[1][12]. Kanał na Telegramie „Crimean Wind” podał, że w godzinach popołudniowych w Bałakławie, miejscowości w rejonie Sewastopola na Krymie doszło do eksplozji. Udostępniono także zdjęcie wykonane rzekomo przez mieszkańców, przedstawiające wysoką kolumnę dymu unoszącą się nad Bałakławą, prawdopodobnie w pobliżu miejskiej elektrociepłowni. Gubernator Michaił Razwożajew stwierdził, że według wstępnych danych w pobliżu Bałakławy zniszczono pięć celów powietrznych, „ale szczątki spadły w strefie przybrzeżnej”. Do eksplozji doszło także w rejonie przylądka Fiolent[13][14]. Dowódca Sił Powietrznych Ukrainy generał Mykoła Ołeszczuk stwierdził, że Ukraińcy uderzyli w skład amunicji na okupowanym Krymie; „Po raz kolejny ukraińskie samoloty «zniszczone» przez wrogą propagandę w dalszym ciągu z powodzeniem wykonują misje bojowe, przeprowadzają ataki rakietowe i bombowe na [rosyjskie] pozycje oraz eliminują ważne obiekty wojskowe na głębokich tyłach wroga”[15]. Według doniesień użyto ok. sześciu rakiet manewrujących Storm Shadow. Podczas ataku na skład amunicji trafiono także „magazyn dronów Shahed”[2]. Według doniesień ukraiński atak dronów przeprowadzony przez ukraiński wywiad „poważnie” uszkodził Zakłady Elektrometalurgiczne „Oskoł” w Starym Oskole w obwodzie biełgorodzkim[16].

Minister obrony Kajsa Ollongren poinformowała, że Holandia zakończyła zatwierdzanie licencji eksportowej na dostarczenie 24 samolotów F-16 na Ukrainę w najbliższym możliwym terminie, jednak ze względu na bezpieczeństwo operacyjne lub inne szczegóły dostawy nie zostały ujawnione[17][18][19].

Służba Bezpieczeństwa Ukrainy stwierdziła, że udaremniła zaplanowany na 30 lipca br. zamach stanu przeprowadzony przez grupę wspieraną przez Rosję przeciwko ukraińskiemu rządowi[20][21].

Amerykański dziennik The Washington Post, powołując się na wewnętrzny rosyjski dokument, poinformował, że potężne szybujące (kierowane) bomby lotnicze, którymi Rosja niszczyła ukraińskie miasta, spadały także na terytorium Rosji. W okresie od kwietnia 2023 roku do kwietnia 2024 roku na terytorium obwodu biełgorodzkiego przy granicy z Ukrainą spadło co najmniej 38 takich bomb, choć większość z nich nie wybuchła[22][23]. Strona rosyjska stwierdziła, że przejęła nienaruszony system naprowadzania rakiet ATACMS i badało go, aby „zidentyfikować wszelkie słabe punkty”[24].

Turcja, Rumunia i Bułgaria osiągnęły porozumienie w sprawie rozpoczęcia wspólnych operacji rozminowywania na Morzu Czarnym w celu usunięcia min unoszących się od czasu inwazji Rosji na Ukrainę w lutym 2022 roku, aby zapewnić bezpieczeństwo ukraińskiego eksportu żywności[25].

2 lipca

[edytuj | edytuj kod]
Szkoła Morska Państwowej Akademii Morskiej w Chersoniu i inne budynki w mieście zniszczone po rosyjskim ostrzale.

Naczelny dowódca armii ukraińskiej generał Ołeksandr Syrski powiedział, że aktywna linia frontu rosyjsko-ukraińskiego rozszerzyła w związku z intensywnymi walkami w rejonie Pokrowska i Torećka, dodając, że w ostatnim czasie spadło natężenie walk na pozostałych odcinkach linii frontu. Sektor torećki w obwodzie donieckim stał się w ostatnich tygodniach kolejnym gorącym punktem, ale zacięte walki o różnej intensywności toczyły się również w sektorach Kurachowego, Wremiwki, Kramatorska i Charkowa. Zdaniem Syrskiego sytuacja w sektorze Pokrowska była trudna, a Rosja chciała przebić się przez ukraińską obronę; „Mimo wzmocnienia naszych jednostek rezerwami, obszar ten wymaga ciągłej uwagi oraz dodatkowej amunicji i siły ognia”. Głównym problemem ukraińskich dowódców była „obsada jednostek ze zmotywowaną, dobrze wyszkoloną armią”, dodał jednak, że: „Mamy przewagę pod względem liczby i jakości śmigłowców bojowych, przede wszystkim bombowców i dronów FPV, a także umiejętności operatorów, którzy ich używają. To jest klucz do naszego sukcesu i bezpieczeństwa naszych żołnierzy”[26][27].

W opinii ISW wzajemne oddziaływanie pomiędzy trwającymi rosyjskimi ofensywami na kierunkach Czasiw Jaru, Torećka i Awdijiwki wskazywało, że rosyjskie dowództwo może wykorzystać trwający atak na Torećk, aby stworzyć możliwości operacyjne do ataku w rejonie Czasiw Jaru lub Awdijiwki. Rosyjskie przygotowania sugerowały bardziej rozwinięty poziom planowania operacyjnego i przewidywania, niż rosyjskie dowództwo było zdolne do realizacji w czasie wojny od 2022 roku. Jednakże te planowanie operacyjne może być ograniczone ogólnie słabymi zdolnościami taktycznymi sił rosyjskich walczących na tych obszarach. Tymczasem siły rosyjskie zrobiły postępy w pobliżu Wołczańska, Czasiw Jaru i Awdijiwki oraz na granicy obwodu donieckiego i zaporoskiego. Według doniesień Rosja werbowała kobiety z rosyjskich kolonii karnych do walki na Ukrainie, a niektóre z nich walczyły na pierwszej linii[28].

Sztab Generalny Ukrainy podał, że Rosja atakowała w kierunkach Charkowa, Kupiańska, Łymanu, Siewierska, Kramatorska, Torećka, Pokrowska, Kurachowego, Wremiwki, Zaporoża i Chersonia, gdzie doszło do 158 starć. W ciągu 24h wojska rosyjskie przeprowadziły dwa ataki rakietowe, 45 nalotów i 81 ostrzałów na pozycje ukraińskie i obszary zaludnione. Ukraińskie lotnictwo i artyleria przeprowadziły sześć ataków na miejsca koncentracji, jeden na skład amunicji, dwa na systemy przeciwlotnicze, jeden na jednostkę artylerii i jeden na stanowisko dowodzenia[29].

Gubernator Serhij Łysak powiedział, że w rosyjskim ataku na Nikopol zginęły cztery osoby, a 10 zostało rannych, w tym dzieci w wieku 9 i 17 lat. W wyniku ataku uszkodzone zostały domy, placówki edukacyjne, sklepy, klinika, salon kosmetyczny i samochód[30]. Prokuratura Okręgowa poinformowała, że ok. 16:00 wojska rosyjskie zrzuciły dwie bomby lotnicze FAB-500 z UMPK (z terytorium obwodu biełgorodzkiego) na strefy przemysłowe w rejonach miemyszlianskim i industrialnym w Charkowie. W ataku cztery osoby zostały ranne, w tym dwójka dzieci w wieku 12 i 15 lat[31][32]. Gubernator Ołeksandr Prokudin podał, że Rosja przeprowadziła atak na centralny Chersoń, raniąc co najmniej pięciu mieszkańców. W wyniku ataku zniszczono wiele budynków mieszkalnych w zachodniej dzielnicy miasta[33]. Rosyjski atak pociskiem Iskander-M na bazę lotniczą w obwodzie połtawskim uszkodził lub zniszczył ukraiński helikopter Mi-24[34].

Według Ośrodka Studiów Wschodnich (OSW) w ciągu ostatniego tygodnia Rosjanie kontynuowali ataki w Donbasie, powoli wypierając Ukraińców z pozycji na zachód i północ od Oczeretynego. Głównym celem Rosjan było przecięcie trasy Pokrowsk–Konstantynówka, będącej jednym z głównych szlaków zaopatrzeniowych dla zgrupowania ukraińskiego w obwodzie donieckim. Wówczas droga była oddzielona od wysuniętych pozycji rosyjskich o ok. 6 km, lecz znajdowała się w zasięgu artylerii lufowej. Drugim, bardziej dalekosiężnym celem Rosji w rejonie Oczeretynego było oskrzydlenie zgrupowania ukraińskiego, broniącego się w rejonie Nju-Jorku i Torećka. W ostatnich dniach Rosjanie ponawiali próby wyparcia Ukraińców z pozycji pod Torećkiem. Udało im się nieznacznie poprawić swoje położenie w rejonie wsi Piwdenne. Trwały intensywne walki w rejonie Czasiw Jaru. Celem Rosjan było zajęcie ostatnich ukraińskich punktów oporu, położonych na przedpolu miasta, na wschodnim brzegu kanału Doniec–Donbas. Samo miasto znajdowało się pod intensywnym ostrzałem artyleryjskim. Pod koniec czerwca Ukraińcom udało się wypchnąć Rosjan z części pozycji, położonych w okolicy wsi Terny i Jampoliwka oraz w sąsiednich lasach nad Dońcem. Sukcesy te miały lokalny i taktyczny charakter, lecz pozwalały ustabilizować front w tym rejonie i pokrzyżować rosyjskie plany w zakresie wypchnięcia sił ukraińskich za linię rzeki Żerebeć[35].

Wiceminister sprawiedliwości Ukrainy Ołena Wysocka powiedziała, że ponad 3 tys. ukraińskich więźniów uzyskało zwolnienie warunkowe pod warunkiem wstąpienia do ukraińskiej armii, a następnie dotarło do jednostek wojskowych. Według służby prasowej zakłady karne przygotowały 3822 wnioski o zwolnienie skazanych do odbycia kontraktowej służby wojskowej, z czego 3632 zostało skierowanych do rozpatrzenia przez sąd[36][37].

Ukraiński sąd skazał zaocznie prorosyjskiego szefa obwodu ługańskiego Leonida Pasiecznika na 12 lat więzienia z konfiskatą mienia i 13-letnim zakazem sprawowania funkcji publicznych za podważanie integralności terytorialnej Ukrainy i kolaborację z Rosją[38].

Podczas konferencji prasowej w Kijowie premier Węgier Viktor Orbán powiedział, że podczas swojej pierwszej wizyty na Ukrainie (od rozpoczęcia rosyjskiej inwazji w 2022 roku) spotkał się z prezydentem Wołodymyrem Zełenskim, aby omówić długotrwałe problemy między obydwoma krajami, sposoby ich naprawy i negocjacje pokojowe. Orban zaproponował Zełenskiemu rozważenie zawieszenia broni przed rozpoczęciem rozmów pokojowych[39][40][41]. Zastępca szefa Kancelarii Prezydenta stwierdził, że prezydent Zełenski po spotkaniu z Orbanem odrzucił propozycję zawieszenia broni, wyjaśniając, że stanowisko Ukrainy było jasne, zrozumiałe i powszechnie znane. W przypadku krótkiego zawieszenia broni, Rosja miałaby czas na przegrupowanie swoich sił[42].

3 lipca

[edytuj | edytuj kod]
Pożar na polu pszenicy w obwodzie donieckim po rosyjskim ostrzale.

Ministerstwo Obrony Rosji stwierdziło, że wojska rosyjskie zajęły jedną z dzielnic w Czasiw Jarze[43]. Według DeepStare wojska rosyjskie posunęły się w kilku kierunkach w obwodach donieckim i ługańskim. Rosjanie wkroczyli do Czasiw Jaru, zajmując całkowicie zniszczoną w wyniku rosyjskich bombardowań mikrodzielnicę Kanał, z której wycofanie się sił ukraińskich było „logiczną, choć trudną decyzją”. Rosja odnosiła także sukcesy w pobliżu Postępu, Wołodymyriwki, Karliwki, Krasnohoriwki i Nju-Jorka w obwodzie donieckim. Według DeepState w obwodzie ługańskim atakowali w kierunku Makijiwki[44].

W ocenie ISW Ukraina stawiała czoła wyzwaniom związanym z zasobami ludzkimi i tworzyła kilka nowych brygad, jednak opóźnione i niewystarczające dostawy broni z Zachodu prawdopodobnie uniemożliwiły wyposażenie wszystkich nowych brygad. Terminowa i odpowiednia zachodnia pomoc w zakresie bezpieczeństwa w dalszym ciągu miała kluczowe znaczenie dla tego, kiedy i na jaką skalę siły ukraińskie mogłyby zakwestionować inicjatywę na polu bitwy i przeprowadzić w przyszłości operacje kontrofensywne. Tymczasem siły rosyjskie poczyniły postępy w obrębie najbardziej wysuniętego na wschód Czasiw Jaru, w kierunku Torećka i w pobliżu Awdijwki, natomiast wojska ukraińskie zrobiły postępy się w pobliżu Wołczańska, niedaleko Kreminnej i na południowy wschód od Czasiw Jaru[45].

Sztab Generalny Ukrainy poinformował, że Rosja atakowała w kierunkach Charkowa, Kupiańska, Łymanu, Siewierska, Kramatorska, Torećka, Pokrowska, Kurachowego, Wremiwki, Zaporoża i Chersonia, gdzie doszło do 130 starć. W ciągu doby wojska rosyjskie przeprowadziły jeden atak rakietowy, 38 nalotów, 473 ataki dronów i 76 ostrzałów na pozycje ukraińskie i obszary zaludnione[46].

Siły Powietrzne Ukrainy podały, że wojska rosyjskie zaatakowały obwód dniepropetrowski za pomocą ośmiu rakiet, w tym trzech pocisków manewrujących Iskander-K i czterech rakiet powietrznych Ch-59 oraz pięciu dronów Shahed 136/131. Ukraińska obrona przeciwlotnicza zniszczyła jeden pocisk Iskander-K, wszystkie rakiety Ch-59 oraz wszystkie drony Shahed i jednego drona rozpoznawczego Orłan-10[47]. Gubernator Serhij Łysak poinformował, że nad ranem w wyniku rosyjskich ataków rakietowych i dronów na Dniepr zginęło co najmniej sześć osób, a 55 zostało rannych, w tym 14-letnia dziewczynka. Podczas ataku trafiono w centrum handlowe, wiele samochodów i stację benzynową. Celem ataku miały być „Południowe Zakłady Budowy Maszyn[48][49][50][51]. Prokuratura obwodu charkowskiego podała, że armia rosyjska użyła trzech kierowanych bomb lotniczych (KAB) do ataku na Charków, raniąc co najmniej 14 cywilów, w tym dwoje dzieci[52]. Gubernator Filip Pronin podał, że zginęła jedna osoba, a trzy zostały ranne w ataku rakietowym pod Połtawą[53][54].

Mer Andriej Krawczenko poinformował, że ok. 3:00 w nocy ukraińskie drony morskie zaatakowały miejski port w Noworosyjsku, ale zostały odparte[55]. Wywiad ukraiński poinformował, że 8 kwietnia tego roku w obwodzie kaliningradzkim doszło do sabotażu rosyjskiego okrętu wojennego „Sierpuchow” w ramach wspólnej operacji Legionu Wolność Rosji i projektu ukraińskiego wywiadu o nazwie „Chcę Na żywo”. Niektórzy obywatele Rosji uczestniczyli w tej niebezpiecznej operacji, powodując poważne szkody rosyjskiej floty[56][57].

Stany Zjednoczone zapowiedziały pakiet pomocy wojskowej dla Ukrainy o wartości do 150 mln dolarów, który obejmował m.in. amunicję do MIM-23 Hawk i M142 HIMARS, pociski artyleryjskie 155 mm i 105 mm, pociski moździerzowe 81 mm, broń przeciwpancerną Javelin i AT-4 oraz pojazdy taktyczne do transportu ciężkiego sprzętu. Ponadto ogłoszono pakiet o wartości ok. 2,2 miliarda dolarów z przeznaczaniem na zakup dla Ukrainy rakiet do systemów obrony powietrznej Patriot i NASAMS[58][59]. Premier Denys Szmyhal poinformował, że budżet Ukrainy otrzymał kolejną transzę w wysokości 2,2 miliarda dolarów od Międzynarodowego Funduszu Walutowego, która pomoże w sfinansowaniu kluczowych wydatków budżetowych, w tym opieki społecznej oraz wynagrodzeń lekarzy i nauczycieli. Była to część środków z programu EFR w wysokości 16 miliardów dolarów[60][61].

32 państwa członkowskie NATO zdecydowały się na stałe stacjonowanie wyższego urzędnika NATO w Kijowie, który stamtąd powinien koordynować politycznym i praktycznym wsparciem Sojuszu dla Ukrainy[62].

Ambasador Ukrainy przy organizacjach międzynarodowych w Wiedniu Danyło Kubaj powiedział, że tylko 3% rosyjskich rakiet, dronów i bomb kierowanych trafiło w cele wojskowe na Ukrainie, podczas gdy 97% pocisków trafiło ostatecznie w infrastrukturę cywilną. Dodał także, że: „Pod koniec lat 80. strata 15 tys. żołnierzy w Afganistanie zmusiła przywódców sowieckich do przyznania się do porażki i wycofania wojsk radzieckich z kraju, co zakończyło 10-letnią wojnę. Dla porównania, rosyjskie SZ straciły na Ukrainie tylko w czerwcu 2023 roku ponad 33 tys. żołnierzy, jednak reżim kremlowski, uważany za spadkobiercę przywódców sowieckich, pozostaje przekonany, że wojna musi być kontynuowana”[63].

Według Der Spiegel „niezależny rosyjski ekspert wojskowy” Walerij Szirajew wyjaśnił, że liczba ukraińskich dronów na froncie przekraczała wówczas liczbę rosyjskich żołnierzy; na każdego żołnierza przypadały dwa drony. Zdaniem Szirajewa na „najważniejszych odcinkach frontu” te proporcje były co najmniej dwukrotnie większe. Z tego powodu piechota z trudem „pokonywała pieszo odległość do pozycji wroga”. Efektywne wykorzystanie ukraińskich dronów na froncie sprawiło, że w 2024 roku Rosjanie coraz częściej korzystali z lekkich pojazdów terenowych, aby być bardziej mobilnym. Rosja pozyskała tysiące pojazdów tego typu. Jak podał Der Spiegel, z wpisów rosyjskich blogerów wojennych wynikało, że coraz częściej pojawiali się żołnierze rosyjscy na motocyklach i quadach, jednak nie zostały one dostarczone przez Ministerstwo Obrony Rosji, lecz zostały nabyte prywatnie przez żołnierzy lub pochodzą z darowizn[64].

Amerykańskie media Politico, powołując się nad dwóch ekspertów ds. bezpieczeństwa narodowego, będących zwolennikami Trumpa, podały, że jeśli były prezydent Donald Trump powróci do Białego Domu, może planować osiągnięcie porozumienia z Rosją, m.in. uniemożliwiając niektórym krajom, w tym Ukrainie i Gruzji, wstąpienie w przyszłości do NATO oraz nie będzie popierał żądań przywrócenia granic Ukrainy z 1991 roku, które obejmowałyby Krym i Donbas[65][66]. Prezydent Zełenski powiedział, że były prezydent USA Donald Trump powinien zaproponować swój plan szybkiego zakończenia wojny Rosji z Ukrainą, jednak przestrzegł, że żadna propozycja nie powinna wiązać się z naruszeniem suwerenności[67][68].

4 lipca

[edytuj | edytuj kod]
Budowa podziemnej szkoły w Zaporożu, zaprojektowanej na dwie zmiany po 500 uczniów.

Ukraińska armia potwierdziła wycofanie się z dzielnicy Kanał na obrzeżach Czasiw Jaru, stwierdzając, że „wróg wkroczył”, niszcząc „pozycje obrońców” i zagrażając „życiu i dobru naszych żołnierzy”. Rzecznik ukraińskiego Zgrupowania „Chortyca” Nazar Wołoszyn stwierdził, że „dowództwo zdecydowało się wycofać na lepiej chronione i przygotowane pozycje”[69][70]. Według projektu DeepState Rosjanie posunęli się naprzód i zajęli wsie Sokił i Woschod w obwodzie donieckim oraz wkroczyli do wsi Sotnyćkyj Kozaczok w obwodzie charkowskim, znajdującej się tuż przy granicy z Rosją. Postęp zaobserwowano także w Piwnicznem oraz w pobliżu Drużby, Jewheniwki i Nowopokrowśkego w obwodzie donieckim[71][72].

Według ISW siły rosyjskie zrobiły postępu w pobliżu Kreminnej, Awdijiwki i Doniecka. Ponadto wiceprzewodniczący Rady Bezpieczeństwa Rosji Dmitrij Miedwiediew stwierdził, że ok. 190 tys. Rosjan podpisało kontrakty na służbę wojskową w ciągu pierwszych sześciu miesięcy 2024 roku w ramach obsadzania rosyjskiej armii żołnierzami kontraktowymi[73].

Sztab Generalny Ukrainy oświadczył, że Rosja atakowała w kierunkach Charkowa, Kupiańska, Łymanu, Siewierska, Kramatorska, Torećka, Pokrowska, Kurachowego, Wremiwki, Zaporoża i Chersonia, gdzie doszło do 155 starć. W ciągu 24h wojska rosyjskie przeprowadziły jeden atak rakietowy, 59 nalotów i 116 ostrzałów na pozycje ukraińskie i obszary zaludnione. Ukraińskie lotnictwo i artyleria przeprowadziło 13 ataków na żołnierzy rosyjskich, dwa na jednostki artylerii, jeden na skład amunicji, trzy na miejsca koncentracji i jeden na system przeciwlotniczy[74].

Dowódca Sił Powietrznych Ukrainy generał Mykoła Ołeszczuk poinformował, że w nocy Rosjanie zaatakowali Ukrainę 22 dronami Shahed 136/131, wystrzelonymi z obwodu kurskiego. Ukraińska obrona przeciwlotnicza, mobilne grupy ogniowe i środki walki elektronicznej zniszczyły 21 dronów w obwodach sumskim, kijowskim, czernihowskim, żytomierskim, dniepropetrowskim i połtawskim[75][76]. W obwodzie czernihowskim dron kamikadze Shahed uderzył w zakład energetyczny, w wyniku czego zostało pozbawionych prądu prawie 6 tys. odbiorców[77][78]. Gubernator Ołeh Kiper powiedział, że wojska rosyjskie zaatakowały obwód odeski z pomocą rakiety balistycznej, zabijając jednego cywila i raniąc co najmniej siedmiu kolejnych. Atak uszkodził obiekty portowe i pomieszczenia administracyjne. Siły Powietrzne Ukrainy poinformowały, że w Odessie zgłoszono eksplozje, a rakieta została wystrzelona w kierunku pobliskiego Czarnomorska[79][80]. Gubernator Wadym Fiłaszkin podał, że w rosyjskich atakach na obwód doniecki zginęła kobieta (Nowohrodiwka), a osiem osób zostało rannych (Zawitne), w tym czworo dzieci. W wyniku ataku uszkodzone zostały trzy wieżowce, dwa budynki administracyjne i kawiarnia[81][82][83]. Ministerstwo Obrony Rosji stwierdziło, że zniszczono ukraiński myśliwiec MiG-29 podczas ataku rakietowego na bazę lotniczą Krzywy Róg[84][85].

W godzinach porannych drony wywiadu ukraińskiego uderzyły w fabrykę prochu w Kotowsku w obwodzie tambowskim. Gubernator Maksym Jegorow zaprzeczył, jakoby doszło do jakichkolwiek uszkodzeń czy ofiar oraz donosił o zestrzeleniu wszystkich (dwóch) dronów, jednakże cywilne nagrania filmowe pokazywały uderzenie w fabrykę prochu i eksplozję[86][87][88].

Prezydent Wołodymyr Zełenski powiedział, że chociaż zatwierdzono i omówiono pomoc wojskową, 14 brygadom armii ukraińskiej nadal brakowało niezbędnej broni i sprzętu. Choć w kwietniu 2024 roku Stany Zjednoczone zatwierdziły plan pomocy wojskowej o wartości 6,1 miliarda dolarów, faktyczna pomoc napływała zbyt wolno, pogarszając trudną sytuację na linii frontu. Zełenski powiedział, że Ukraina jest wdzięczna za wsparcie swoich zachodnich partnerów, ale opóźnienie w udzieleniu pomocy ma wpływ na sytuację na polu bitwy. Dodał także, że nie wypadało wówczas mówić o kontrofensywie, ponieważ Ukraina musiała najpierw skupić się na ochronie obszarów, które kontroluje[89][90].

P.o. ministra kultury Ukrainy Rościsław Karandiejew oświadczył, że Rosja nadal kontrolowała ok. 1,5 miliona eksponatów muzealnych na okupowanej Ukrainie. Według stanu na koniec kwietnia 2024 roku wojna rozpoczęta przez Rosję spowodowała zniszczenia 1987 obiektów kulturalnych. Ukraina współpracowała z UNESCO w celu rejestrowania rosyjskiej przestępczości[91][92].

5 lipca

[edytuj | edytuj kod]

Według ISW wojska rosyjskie poczyniły postępy w okolicy Wołczańska, Torećka i Doniecka[93].

Według ukraińskich Sił Powietrznych w nocy Rosjanie zaatakowali Ukrainę za pomocą 32 dronów Shahed 136/131, wystrzelonych z obwodu kurskiego i Primorsko-Achtarska. Ukraińska obrona przeciwlotnicza zniszczyła wszystkie drony w obwodach kijowskim, odeskim, mikołajowskim, czernihowskim, chersońskim, czerkaskim i dniepropietrowskim. Według władz lokalnych szkody spowodowane spadającymi szczątkami zestrzelonych dronów odnotowano w co najmniej trzech regionach. W rejonie buczańskim obwodu kijowskiego zostało uszkodzonych sześć domów prywatnych i samochód, w obwodzie dniepropietrowskim – infrastruktura, dom prywatny i minibus (Nikopol), a w Odessie droga asfaltowa[94][95][96]. Gubernator Wadym Fiłaszkin poinformował, że wojska rosyjskie zaatakowały wieś Komar w obwodzie donieckim, zabijając kobietę i raniąc co najmniej 20 kolejnych osób. Według gubernatora centrum wsi zostało trafione trzema rosyjskimi bombami kierowanymi, w wyniku czego uszkodzono 13 domów, cztery sklepy, dwa wieżowce, dwa budynki administracyjne i dwa obiekty infrastruktury[97].

W nocy po 0:30 ukraińskie drony zaatakowały Primorsko-Achtarsk w południowo-zachodnim Kraju Krasnodarskim. Nad terenem lotniska wojskowego przeleciały co najmniej dwa drony. Gubernator Weniamin Kondratiew stwierdził, że w ataku zginęło dziecko, a pięć osób zostało rannych. W wyniku ataku uszkodzony został 3-piętrowy wieżowiec, a mieszkańcy zostali ewakuowani. W wyniku ataku ucierpiała także lokalna elektrownia[98][99][100]. W godzinach nocnych doszło do także ataku na Rostów nad Donem, gdzie rozległy się eksplozje, a w rejonie miasta działała obrona powietrzna. Według naocznych świadków był to najbardziej zmasowany atak na miasto, gdyż doszło do niego z użyciem 12 dronów. Po eksplozjach w dwóch miejscach wybuchły pożary, w składowisku ropy naftowej i w elektrowni cieplnej. Gubernator Wasilij Gołubiew powiedział, że rosyjska obrona przeciwlotnicza zestrzeliła co najmniej 10 dronów nad obwodem rostowskim. Nie zgłoszono żadnych ofiar[101][102][103]. Ukraińska partyzantka „Atesz” oświadczyła, że skutecznie uszkodzono Kolej Transsyberyjską w pobliżu Jekaterynburga i zablokowano przejazd pociągów przewożących północnokoreańską amunicję[104].

Ambasador Niemiec na Ukrainie Martin Jaeger poinformował, że: „Trzeci system obrony powietrznej Patriot z Niemiec przybył już na Ukrainę. Wzmocni ochronę ludności i infrastruktury kraju przed samolotami, dronami i rakietami”, dodając, że ukraińska załoga systemu przeszła w ostatnich miesiącach pomyślne szkolenie w Niemczech[105][106]. Ministerstwo Obrony Łotwy podało, że siedem łotewskich firm wyprodukowało dla Ukrainy 2,5 tys. dronów bojowych różnego typu i przeznaczenia o wartości ok. 4 mln euro, które będą stopniowo dostarczane w bieżącym miesiącu w ramach koalicji dronowej, w tym „pierwsza dostawa z tej partii – 300 dronów – dotrze w ciągu najbliższych kilku dni”[107][108]. Francuska polityk Marine Le Pen stwierdziła, że w przypadku zwycięstwa w wyborach premier sprawujący władzę polityczną zabroni Ukrainie używania broni dalekiego zasięgu dostarczonej przez Francję do ataków na Rosję[109][110].

Prermier Węgier Viktor Orbán udał się do Moskwy, aby [według niego] przeprowadzić mediacyjne rozmowy pokojowe z prezydentem Władimirem Putinem[111][112], po wcześniejszym spotkaniu z prezydentem Zełenskim w Kijowie 2 lipca 2024 roku[113]. Szef polityki zagranicznej UE Josep Borrell powiedział, że Orbán „nie otrzymał mandatu Rady UE do złożenia wizyty w Moskwie” i że Orbán nie reprezentuje UE w tej sprawie. Prezydencja Rady UE, którą rząd węgierski sprawował od 1 lipca 2024 roku, również przewiduje „brak zewnętrznej reprezentacji Unii”. Należy to do kompetencji przewodniczącego Rady Europejskiej, a na szczeblu ministerialnym – Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa. Zdaniem Borrella stanowisko Komisji Europejskiej w sprawie wojny Rosji z Ukrainą wyklucza oficjalne kontakty UE z prezydentem Rosji[114][115]. Orbán powiązał wcześniej swoją próbę mediacji ze swoją prezydencją w Radzie UE[113]. Premier Słowacji Robert Fico pochwalił Orbána za jego kontrowersyjną podróż do Moskwy[116]. Dla Ministerstwa Spraw Zagranicznych Ukrainy „decyzja o odbyciu tego wyjazdu została podjęta przez stronę węgierską bez porozumienia i koordynacji z Ukrainą”[117].

Dowódca marynarki wojennej wiceadmirał Ołeksij Nejiżpapa powiedział, że zbliżająca się dostawa myśliwców F-16 na Ukrainę będzie stanowić wyzwanie dla „pełnej dominacji” Rosji na niebie nad Morzem Czarnym, stwierdzając, że: „F-16 wyposażone w odpowiednie uzbrojenie będą w stanie odepchnąć rosyjskie samoloty bojowe. Północno-zachodnia część Morza Czarnego, zwłaszcza korytarz dla statków cywilnych, będzie niemal w 100% bezpieczna”. Dodał, że z powodu ataków dronów morskich rosyjskie okręty nie wpływały na północno-zachodnie Morze Czarne, na obszar prawie 25 tys. m². Ponadto Ukraina miała nadzieję rozszerzyć swój korytarz żeglugowy, który obsługiwał ruch morski z trzech głównych portów Odessy, o porty w Mikołajowie i Chersoniu[118].

6 lipca

[edytuj | edytuj kod]
Wóz strażacki w Nikopolu, uszkodzony podczas rosyjskiego ostrzału w trakcie gaszenia pożaru powstałego po poprzednim ostrzale.

Ministerstwo Obrony Rosji stwierdziło, że siły rosyjskie zajęły wioskę Sokił, 30 km na północny zachód od Doniecka[119]. Rzecznik ukraińskiego Zgrupowania „Chortyca” Nazar Wołoszyn powiedział, że Rosja straciła aż 5 tys. żołnierzy w walkach o jedną dzielnicę Czasiw Jaru, dodając, że w ciągu ostatniej doby nie doszło do żadnych ataków na miasto, jednak było stale bombardowane. Według Wołoszyna w ciągu ostatnich 24h na kierunku Czasiw Jar–Torećk zginęło ponad 100 rosyjskich żołnierzy, a 132 zostało rannych[120].

W opinii ISW premier Węgier Viktor Orbán w dalszym ciągu pozował na potencjalnego mediatora, który może zakończyć wojnę na Ukrainie, pomimo odrzucenia przez Putina mediacji lub poważnych negocjacji. Orban prawdopodobnie zamierzał przenieść uwagę Zachodu na możliwe negocjacje pokojowe w ramach swoich nadrzędnych wysiłków mających na celu podważenie europejskiego wsparcia dla Ukrainy. Tymczasem siły rosyjskie zrobiły postępy w pobliżu Kupiańska, Siewierska, Torećka i Awdijiwki[121].

Dowódca Sił Powietrznych Ukrainy generał Mykoła Ołeszczuk podał, że Rosja zaatakowała Ukrainę przy użyciu 27 dronów Shahed 136/131, wystrzelonych z Krymu i obwodu kurskiego. Ukraińska obrona przeciwlotnicza zniszczyła 24 drony w obwodach dniepropetrowskim, połtawskim, zaporoskim, chersońskim, charkowskim, donieckim, sumskim, czernihowskim, winnickim, kijowskim, kirowohradzkim i mikołajowskim. Użytkownicy mediów społecznościowych donosili, że po północy w Sumach doszło do eksplozji. Gubernator Ihor Kalczenko poinformował, że Rosjanie za pomocą dronów Shahed zaatakowali infrastrukturę energetyczną, w wyniku czego kilka zaludnionych obszarów zostało odciętych od prądu. Przedsiębiorstwo użyteczności publicznej „Miskwodokanal” podało, że wszystkie obiekty przedsiębiorstwa wodociągowego zostały pozbawione prądu, w wyniku czego tymczasowo wstrzymano dostawy wody[122][123][124][125].

Rosyjscy urzędnicy stwierdzili, że ukraińskie drony uderzyły w infrastrukturę w obwodzie biełgorodzkim i Kraju Krasnodarskim. Gubernator Wiaczesław Gładkow stwierdził, że nocne ataki dronów na Szebiekino uszkodziły wiele budynków (m.in. 11 domów), pojazdów i obiektów przemysłowych oraz raniły jedną osobę; zostały także zerwane linie energetyczne. Według mediów rosyjskich ataki dronów na Kraj Krasnodarski spowodowały pożary dwóch składów ropy (we wsiach Pawłowskaja i Leningradskaja), w tym jednego należącego do Łukoil, a także uszkodziły wieżę komunikacyjną w Jejsku[126][127][128][129]. Ukraińska 45 Oddzielna Brygada Artylerii podała, że zniszczyła dwa cele w obwodzie donieckim. W Debalcewie ostrzelano „wrogie centrum logistyczne”, natomiast w Nowołuhanśkem „spalono” R-330Ż Żytiel[130].

Ministerstwo Obrony Estonii poinformowało, że dostarczono Ukrainie kilka systemów obrony powietrznej Mistral produkcji francuskiej[131].

Dowódca Sił Powietrznych generał Mykoła Ołeszczuk, w odpowiedzi na rosyjskie doniesienia o zniszczeniu rakietami Iskander samolotu MiG-29 (na lotnisku Dowhyncjewo w Krzywym Rogu) i dwóch baterii Patriot (w pobliżu Jużnego), stwierdził, że wojska rosyjskie uderzyły w makiety samolotów bojowych i wyrzutni obrony powietrznej. Powiedział także, że „Dziękujemy wszystkim, którzy pomagają w tworzeniu wysokiej jakości makiet (...). Wróg ma mniej Iskanderów i przybędzie więcej makiet”, dodając, że: „Oczywiście zarówno my, jak i wróg ponosimy straty w sprzęcie i ludziach. Jednak żadna ze stron nie mówi o tym publicznie. Wiadomo dlaczego!”[132][133].

Według eksperta wojskowego i doradcy politycznego Franza-Stefana Gady’ego obie walczące strony „używały w swoich działaniach wojennych coraz większych dronów bombowych”. Rotacje żołnierzy „przeprowadzane były głównie w warunkach pogodowych, podczas których drony nie mogły latać”. Żołnierze na linii frontu otrzymywali „zwiększone dostawy dronów”. Ciągłe zagrożenie z powietrza uniemożliwiało koncentrację jednostek pancernych. Pomimo sukcesów werbunkowych największym problemem sił ukraińskich był „wciąż brak personelu”. W niektórych jednostkach średni wiek piechoty kształtował się na poziomie 40 lat, jednak dzięki sukcesom werbunkowym w sierpniu 2024 roku niedobory kadrowe zmniejszyły się. Podczas rosyjskiej ofensywy na Charków panował „parytet” szybkostrzelności i siły ognia artylerii dzięki dostawom broni z Zachodu. W Pokrowsku stosunek na korzyść Rosjan wynosił „tylko co najmniej 4:1”, co nie było przewagą zdecydowaną. Według Gady’ego Ukraińcy związani ofensywą w Charkowie powinni utworzyć nową rezerwę, ponieważ „głównym celem Rosjan” był „w dalszym ciągu obszar między Pokrowskiem a Czasiw Jarem”. Siłom ukraińskim w dalszym ciągu brakowało amunicji przeciwlotniczej. Jeśli dalsza infrastruktura krytyczna na Ukrainie zostanie zniszczona przez rosyjskie naloty, a dostawy energii w zimie będą wynosić tylko 3–4h dziennie, „może nastąpić nowy eksodus Ukraińców do Europy Zachodniej”. Z kolei F-16, które otrzymała ukraińska armia, mogły jedynie przejąć selektywną obronę przestrzeni powietrznej[134].

Według stanu na lipiec 2024 roku obie walczące strony używały stosunkowo niewielkiej liczby dronów wyposażonych w noktowizory, dlatego obie strony przenosiły materiały i personel głównie w nocy. Według ukraińskiego pilota drona nie można już stać w terenie z bronią lub czołgiem przez wiele godzin lub dni i nie zostać wykrytym przez drony. Według ukraińskiego lekarza schemat obrażeń także zmienił się w trakcie wojny. Na początku 2023 roku leczono wiele obrażeń spowodowanych odłamkami, natomiast teraz „za większość obrażeń odpowiadają drony FPV”[135].

7 lipca

[edytuj | edytuj kod]

Ministerstwo Obrony Rosji podało, że siły rosyjskie zajęły miejscowość Czygari (część Piwdennego) w obwodzie donieckim[136][137].

W ocenie ISW siły rosyjskie poczyniły potwierdzone postępy w pobliżu Czasiw Jaru i Torećka, a siły ukraińskie posunęły się na północ od Charkowa. Ponadto analitycy białego wywiadu przeanalizowali zdjęcia satelitarne i ocenili, że od rozpoczęcia inwazji Rosja usunęła ok. 42% rosyjskich czołgów z przedwojennych magazynów na świeżym powietrzu[138].

Według gubernatora Ołeha Siniehubowa cztery osoby zginęły, w tym dziecko po tym, jak rodzinny samochód najechał na rosyjską minę ukrytą w lesie w obwodzie charkowskim[139]. Gubernator Serhij Łysak powiedział, że wojska rosyjskie zaatakowały miasto Nikopol, raniąc co najmniej pięciu cywilów, w tym jedno dziecko. Zniszczeniu uległy domy, a w jednym z nich wybuchł pożar[140]. Ponadto zastępca dyrektora Administracji Państwowej w Kijowie Petro Panteliejew powiedział, że rosyjskie ataki zniszczyły ponad połowę mocy wytwórczych stolicy Ukrainy, lecz udało się odbudować ok. ⅔ mocy wytwórczych. Stwierdził także, że planowana była „decentralizacja systemu produkcji energii elektrycznej i ciepła poprzez budowę małych i średnich elektrociepłowni”, z kolei władze lokalne tworzyły klaster autonomicznych obiektów, które miały poradzić sobie z ewentualną przerwą w dostawie prądu[141].

Gubernator Aleksandr Gusiew poinformował, że spadające szczątki „kilku” zestrzelonych ukraińskich dronów spowodowały pożar w jednym z magazynów i detonację niezidentyfikowanych „materiałów wybuchowych” w rejonie podgoreńskim w obwodzie woroneskim. Kolejny dron został zestrzelony nad obwodem biełgorodzkim[142][143]. Według doniesień później ukraińskie drony SBU uderzyły w duży skład amunicji we wsi Siergiejewka w obwodzie woroneskim, gdzie „na obszarze 9 km² wróg składował rakiety ziemia-ziemia i ziemia-powietrze, pociski do czołgów i artylerii oraz skrzynki z amunicją do broni palnej”[144]. Lokalne media donosiły, że w godzinach popołudniowych armia ukraińska przeprowadziła ataki rakietowe na trzy rosyjskie obiekty w okupowanym Melitopolu, gdzie zgłoszono eksplozje m.in. w bazie lotniczej, na stacji kolejowej i kilku innych miejscach. Miejscowi mieszkańcy donosili, że podczas incydentu aktywowano rosyjską obronę powietrzną[145]. Ukraińskie Zgrupowanie „Chortyca” oświadczyło, że obrona przeciwlotnicza 110 Oddzielnej Brygady Zmechanizowanej zestrzeliła rosyjski myśliwiec Su-25 w rejonie Pokrowska w obwodzie donieckim[146].

Prezydent Wołodymyr Zełenski spotkał się w Odessie z nowym ministrem obrony Wielkiej Brytanii Johnem Healeyem, który objął urząd niecałe 48h wcześniej. Healey podkreślił zdecydowane wsparcie Wielkiej Brytanii dla Ukrainy i zapowiedział nowy pakiet pomocy wojskowej (mający dotrzeć w ciągu najbliższych 100 dni), który obejmował 10 samobieżnych armatohaubic AS90, 250 tys. szt. amunicji, 90 przeciwpancernych rakiet Brimstone, 50 małych łodzi do wspierania operacji rzecznych i przybrzeżnych oraz 40 pojazdów do rozminowywania i 61 pojazdów do pomocy w budowaniu pozycji obronnych[147]. Ponadto Zełenski spotkał się także z nowym holenderskim ministrem spraw zagranicznych Casparrm Veldkampem i ministrem obrony Rubenem Brekelmansem. Obydwaj potwierdzili zdecydowane wsparcie Holandii dla Ukrainy i zapowiedzieli zapewnienie Ukrainie dodatkowej pomocy w celu rozszerzenia dochodzeń w sprawie praw człowieka i kryminalistyki osób zaginionych[148]. Ponadto delegacja Unii Europejskiej na Ukrainie stwierdziła, że nic nie wskazywało na to, aby agencje rządowe Ukrainy sprzeniewierzyły fundusze przekazane przez obce państwa[149].

Dziennik The Economist dokonał własnych szacunków na podstawie analizy przeprowadzonej przez serwisy Meduza i Mediazona, a także na podstawie dokumentów, które wyciekły do Departamentu Obrony USA, a następnie podał, że od początku konfliktu zginęło lub zostało rannych od 462 tys. do 728 tys. rosyjskich żołnierzy. Według dziennika na każdego poległego Rosjanina przypadało ok. trzech lub czterech rannych. Największe straty ponieśli Rosjanie w wieku od 35 do 39 lat, których według obliczeń w całym okresie zginęło 27 tys. osób[150][151].

8 lipca

[edytuj | edytuj kod]
Budynki szpitala pediatrycznego Ochmatdyt w Kijowie po rosyjskim ataku rakietowym.
Część rosyjskiej rakiety Ch-101 z numerem seryjnym. Pocisk odnaleziono na terenie częściowo zniszczonego szpitala dziecięcego Ochmatdyd po rosyjskim ataku rakietowym.
Budynek mieszkalny w Kijowie po rosyjskim ataku rakietowym; zginęło co najmniej 12 osób.
Centrum medyczne „Isida” w Kijowie po rosyjskim ataku rakietowym.
Stacja obsługi samochodów w Dnieprze po rosyjskim ataku rakietowym.

Według ISW siły ukraińskie odzyskały utracone pozycje w Czasiw Jarze, a wojska rosyjskie posunęły się w pobliżu Doniecka i w zachodnim obwodzie zaporoskim[152].

Siły Powietrzne Ukrainy poinformowały, że pomiędzy 10:00 a 11:00 Rosja przeprowadziła zmasowany atak rakietowy na całą Ukrainę przy pomocy 38 rakiet, w tym: jednego pocisku hipersonicznego Kindżał, czterech rakiet balistycznych Iskander-M, jednego hipersonicznego pocisku manewrującego Cyrkon, 13 rakiet manewrujących Ch-101, 14 rakiet manewrujących Kalibr, dwóch rakiet manewrujących Ch-22 i trzech rakiet manewrujących Ch-59/Ch-69. Ukraińska obrona przeciwlotnicza zniszczyła 30 rakiet, w tym jeden pocisk Kindżał, trzy rakiety Iskander-M, 11 rakiet Ch-101, 12 Kalibrów i wszystkie Ch-59/Ch-69[153][154][155].

Według ukraińskich władz w rosyjskich atakach zginęło co najmniej 41 osób, w tym czworo dzieci, a ponad 190 zostało rannych, w tym 13 dzieci[156][157][158][159][160]. Co najmniej 34 osób zginęło, a 121 osób zostało rannych, w tym 10 dzieci w Kijowie, gdzie m.in. pocisk trafił w największy w kraju szpital dziecięcy (Ochmatdyt)[161][162][163]. Kolejne 11 osób zginęło (47 zostało rannych) w Krzywym Rogu[164][165], trzy (trzy ranne) w Pokrowsku i jedna (12 rannych) w Dnieprze[162][166]. Do ataków doszło także w Żytomierzu, Kropywnyckim, Kramatorsku i Słowiańsku. Według prezydenta Zełenskiego w wyniku ataków uszkodzonych zostało ok. 100 obiektów, w tym szpital dziecięcy, domy, przedszkola, szpital położniczy, uczelnia i centrum biznesowe[157][167][168]. Sześć rosyjskich rakiet uderzyło w fabrykę maszyn „Artem”, produkującą komponenty do rakiet[169]. Uszkodzone zostały także trzy podstacje elektryczne DTEK[164][160].

Ministerstwo Obrony Rosji oświadczyło, że „w odpowiedzi na podejmowane przez reżim kijowski próby zniszczenia rosyjskich obiektów energetycznych i gospodarczych” siły rosyjskie przeprowadziły ataki na obiekty przemysłu obronnego i bazy lotnicze na Ukrainie. Ministerstwo dodało, że osiągnęło swoje cele i uderzyło we wszystkie wyznaczone cele[170][171]. Według wstępnych ustaleń Biura Wysokiego Komisarza ds. praw człowieka szpital został trafiony rosyjskim pociskiem manewrującym Ch-101[172], natomiast Rosja stwierdziła, że został on trafiony przez ukraiński system przeciwlotniczy NASAMS, dostarczony przez Stany Zjednoczone wspólnie z Norwegią[173]. Ponadto atak został sklasyfikowany jako zbrodnia wojenna przez Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej[174]. Rosyjska polityka informacyjna w związku z atakiem na szpital była typowym przykładem dezinformacji, w ramach której rozpowszechniane były fałszywe fakty w celu wywołania niepewności co do prawdziwego przebiegu wydarzeń lub przekonania opinii publicznej do przyjęcia innego wyjaśnienia. W tym przypadku materiał filmowy wyraźnie pokazywał obecność rakiety manewrującej Ch-101[175]. Niemniej jednak Rosjanie twierdzili, że był to ukraiński pocisk powietrze–powietrze AIM-120 AMRAAM. Celem była swego rodzaju „demonizacja” Ukrainy, Zachodu i zachodnich mediów w powiązaniu z jak największą relatywizacją lub wręcz uzasadnieniem rosyjskiej wojny agresywnej[176].

Niemieckie Ministerstwo Obrony ogłosiło, że dostarczyło Ukrainie nowy pakiet pomocy wojskowej, który obejmował wcześniej wspominany (trzeci) system przeciwlotniczy Patriot wraz z częściami zamiennymi i dodatkowymi rakietami oraz amunicję dla czołgów Leopard 1, 9 tys. szt. amunicji do dział przeciwlotniczych Gepard, 55 tys. pocisków 155 mm z niemieckich zapasów krajowych i 58 tys. szt. amunicji 40 mm. Ponadto dostarczono dwa radary obserwacji powietrznej TRML-4D, 30 dronów rozpoznawczych Vector, 200 mobilnych zakłócaczy dronów, 10 bezzałogowych okrętów nawodnych, cztery pojazdy do usuwania min Wisent 1 i jeden pojazd Bergepanzer 2[177]. Rzecznik Rady Bezpieczeństwa Narodowego USA John Kirby powiedział, że po tym, jak Rosja przeprowadziła masowy atak na Ukrainę, Stany Zjednoczone w dalszym ciągu utrzymywały, że nie pozwolą stronie ukraińskiej na przeprowadzanie ataków w głąb Rosji; Ukraina nadal mogła używać amerykańskiej broni do ataków na terytorium Rosji bliżej granicy[178].

Prezydent Wołodymyr Zełenski złożył wizytę w Warszawie, gdzie spotkał się z premierem Polski Donaldem Tuskiem. Obaj omówili oczekiwane rezultaty nadchodzącego szczytu NATO, dwustronną współpracę obronną, partnerstwa handlowe i humanitarne, a także planowany udział Polski w pracach nad odbudową Ukrainy, a następnie podpisali dwustronne 10-letnie porozumienie o bezpieczeństwie[179][180]. Porozumienie obejmowało m.in. dostawę eskadry (14) samolotów MiG-29 dla Ukrainy, wzmożoną współpracę przemysłów obronnych, utworzenie węzła logistycznego i „legionu ukraińskiego” w Polsce, a także możliwość przechwytywania przez Polskę rosyjskich rakiet i dronów w ukraińskiej przestrzeni powietrznej jeśli stanowiłyby zagrożenie dla polskiego terytorium[181]. Rzecznik ds. bezpieczeństwa narodowego USA John Kirby odniósł się do propozycji zestrzeliwania rosyjskich rakiet z terytorium Polski, stwierdzając, że: „Nikt nie chce eskalacji tej wojny. Chcemy poszukiwać sposobów, aby Ukraina była skuteczna, ale nie chcemy eskalacji. Nie byłaby to dobre dla Ukraińców, nie byłoby dobre dla Polaków, nie byłoby dobre dla nikogo”. Według niego do polskiego rządu należy ustanawianie i wypowiadanie się na temat własnych procedur samoobrony, jednak dodał, że: „Nie chcemy dawać Putinowi argumentów, że wojnę sprowokowało NATO, że jest to wojna Rosji z Zachodem albo Rosji ze Stanami Zjednoczonymi”[182].

Rosyjska Federalna Służba Bezpieczeństwa poinformowała, że skutecznie uniemożliwiła ukraińskiemu wywiadowi nakłonienie pilota rosyjskiego samolotu Tu-22M3 do lądowania na Ukrainie przy wsparciu państw NATO, dodając, że ukraińskie służby próbowały zwerbować rosyjskiego pilota za pieniądze i włoskie obywatelstwo. Jednakże później armia rosyjska zbombardowała ukraińską bazę lotniczą, aby powstrzymać ten „spisek”[183][184].

9 lipca

[edytuj | edytuj kod]
Schron przeciwbombowy w Dnieprze), który może pomieścić 15 osób. Jest to jeden z 52 schronów, które Nowa Poszta wybudowała w Dnieprze. Poza tym samorząd lokalny zainstalował kolejne 169 schronów.

Ministerstwo Obrony Rosji podało, że siły rosyjskie zajęły wieś Jasnobrodiwka, 45 km od Pokrowska w obwodzie donieckim, jednak rzecznik ukraińskiego Zgrupowania „Chortyca” Nazar Wołoszyn powiedział, że Ukraina kontrolowała sytuację w pobliżu miejscowości, stwierdzając, że: „To kolejne rosyjskie kłamstwo. Siły obronne kontrolują sytuację w pobliżu wsi”. Według Wołoszyna Rosjanie stracili w tym sektorze ok. 274 żołnierzy zabitych i rannych oraz dwie armaty, moździerz i osiem pojazdów oraz został uszkodzony inny sprzęt[185][186].

W opinii ISW wojska rosyjskie dokonały potwierdzonych postępów na południowy wschód od Czasiw Jaru, niedaleko Awdijiwki i na południowy zachód od Doniecka, a siły ukraińskie posunęły się na północ od Charkowa. Ponadto władze rosyjskie w dalszym ciągu rozmieszczały kontyngenty Rosgwardii na okupowanej Ukrainie w celu pełnienia funkcji organów ścigania[187]. Brytyjskie Ministerstwo Obrony podało, że od początku rosyjskiej inwazji w 2022 roku do czerwca 2024 roku armia ukraińska zniszczyła lub uszkodziła 26 rosyjskich okrętów operujących w regionie Morza Czarnego. Ataki przeprowadzano w północnej części Morza Czarnego oraz na Morzu Azowskim. W ciągu ostatniego roku zwiększyła się zarówno liczba ataków, jak i skala spowodowanych nimi strat. W tym okresie nastąpiły ⅔ wszystkich ataków[188].

Ministerstwo Obrony Rosji stwierdziło, że zestrzelono 38 dronów nad obwodami biełgorodzkim (3), woroneskim (2), astrachańskim (5), kurskim (7) i rostowskim (21). Według doniesień doszło do pożaru składu ropy naftowej w Kałaczu nad Donem w obwodzie wołgogradzkim oraz dwóch podstacji energetycznych w obwodach wołgogradzkim i rostowskim. Źródła rosyjskie donosiły także, że w obwodzie biełgorodzkim jedna osoba zginęła, a dwie zostały ranne[189][190]. Ukraińskie drony uderzyły w rosyjski ośrodek testowania rakiet Kapustin Jar w obwodzie astrachańskim. Według Astra „Dziewięć dronów uderzyło w terytorium jednostki wojskowej 15644 w pobliżu Znamenska, gdzie znajduje się poligon wojskowy Kapustin Jar. (...) Dwa kolejne drony uderzyły w terytorium jednostki wojskowej 15650 w Achtubinsku. Nie było informacji o zniszczeniach w sprzęcie wojskowym, ani o ofiarach”. Gubernator Władimir Mikhed podał, że zestrzelono ponad 20 dronów, a jeden z nich rozbił się na polu. Zdjęcia satelitarne ujawniły ślady wypaleń w obiekcie[191][192]. Ukraińska grupa partyzancka „Atesz” poinformowała, że dokonano sabotażu na głównym połączeniu kolejowym między Rostowem nad Donem a okupowanym Mariupolem, z którego korzysta rosyjskie wojsko „do transportu sprzętu wojskowego i personelu na front”. Według doniesień jeden z partyzantów spalił szafkę przekaźnikową w pobliżu miasta Szachty, publikując następnie nagranie filmowe w internecie[193].

Według OSW 4 lipca potwierdzono wycofanie się ostatnich oddziałów ukraińskich z przedmieścia leżącego na wschodnim brzegu kanału Doniec–Donbas Czasiw Jaru. Zabudowania tego obszaru zostały kompletnie zniszczone przez Rosjan, co czyniło jego dalszą obronę niemożliwą. Bezpośrednie walki o przedmieście toczyły się przez ostatnie trzy miesiące, a Rosjanie za cenę dużych strat opanowali niewielką część miasta (ok. 10% jego powierzchni) oraz wyszli na linię kanału na odcinku o szerokości 5 km, od północy i południa oskrzydlonego przez pozycje przeciwnika. Linia frontu w tym rejonie, głównie utrzymanie przez Ukraińców dużego węzła oporu w okolicach Kliszczijiwki i Andrijiwki, znacznie utrudniało siłom rosyjskim dalsze ataki w kierunku zachodnim. Rosjanie kontynuowali ataki w okolicach Nju-Jorka i Torećka, gdzie odnosili sukcesy taktyczne. W ostatnich dniach udało im się przesunąć w jednym miejscu o ok. 5 km w głąb ukraińskiego zgrupowania niedaleko pierwszej miejscowości; starcia trwały już na jej obrzeżach. W ciągu ostatniego tygodnia najeźdźcy poczynili niewielkie postępy w rejonie Oczeretynego, wypierając Ukraińców z kolejnych punktów oporu (okolice wsi Jewheniwka, Nowopokrowśke i Umanśke). Na tym kierunku wojska rosyjskie były bliskie osiągnięcia Wołczy na odcinku od linii kolejowej Awdijiwka–Pokrowsk do drogi łączącej te dwa miasta; rzeka stanowiła poważną przeszkodę terenową i dogodną rubież obrony dla armii ukraińskiej[194].

Prezydent Joe Biden powiedział na szczycie NATO, że Putin myślał, że sojusz rozpadnie się przed wybuchem wojny rosyjsko-ukraińskiej, jednak teraz NATO było najpotężniejsze w historii. Putin próbował całkowicie podbić Ukrainę i wymazać ją z mapy, ale Ukraina miała wolę powstrzymania Putina, a po wojnie pozostanie wolnym i niepodległym krajem. Stany Zjednoczone i sojusznicy ogłosili dostarczenie Ukrainie w nadchodzących miesiącach pięciu strategicznych i kilkudziesięciu taktycznych systemów obrony powietrznej. Należały do nich dodatkowe systemy przeciwlotnicze Patriot dostarczone przez Stany Zjednoczone, Niemcy i Rumunię, komponenty Patriot dostarczone przez Holandię i innych partnerów oraz dodatkowy system obrony powietrznej SAMP/T dostarczony przez Włochy[186][195]. Sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg poinformował, że sojusz złożył w imieniu kilku krajów członkowskich zamówienie na pociski przeciwlotnicze FIM-92 Stinger za 700 milionów dolarów[196].

Departament Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych ogłosił, że zlikwidował 968 kont botów w mediach społecznościowych, w szczególności na platformie X, obsługiwanych przez Rosję i wykorzystywanych do rozpowszechniania prorosyjskich i antyukraińskich dezinformacji z wykorzystaniem fikcyjnych obywateli amerykańskich[197][198].

10 lipca

[edytuj | edytuj kod]

Ukraiński projekt DeepState poinformował, że Rosja zajęła wieś Jewheniwka w obwodzie donieckim[199].

Według ISW pierwszy wiceminister obrony generał porucznik Iwan Hawryliuk podkreślił, że solidna zachodnia pomoc wojskowa będzie kluczowa dla zdolności Ukrainy do przejęcia inicjatywy na polu bitwy. Hawryliuk zakwestionował także pogląd, że siły rosyjskie będą w stanie w nieskończoność podtrzymywać konsekwentny, stopniowy postęp, który potwierdzał teorię prezydenta Putina o zwycięstwie w wojnie na wyniszczenie. Siły ukraińskie już próbowały przejąć inicjatywę na polu bitwy w ograniczonych i zlokalizowanych kontratakach na poziomie taktycznym. Hawryliuk ocenił, że Rosja stanie przed średnio- i długoterminowymi wyzwaniami gospodarczymi i sprzętowymi, które utrudnią armii rosyjskiej zdolność do nieskończonego utrzymywania inicjatywy na całym froncie i konsekwentnej presji ofensywnej, skutkującej stopniowym pełzającym postępem i wygraniem wojny na wyniszczenie. Teoria Putina o powolnym, miażdżącym zwycięstwie na Ukrainie opierała się w szczególności na zaakceptowaniu utrzymującego się wysokiego wskaźnika ofiar, czego przykładem były raportowane straty rosyjskie poniesione podczas dwóch ostatnich wysiłków ofensywnych. Tymczasem wojska rosyjskie zrobiły postępy w Wołczańsku, koło Kreminnej i niedaleko Torećka[200].

Według Sił Powietrznych Ukrainy Rosja przeprowadziła atak rakietowy i dronów na Ukrainę za pomocą 20 dronów Shahed 136/131 (z Primorsko-Achtarska i Krymu) oraz rakiety balistycznej Iskander-M i czterech rakiet manewrujące Ch-59/Ch-69 (z Krymu). Ukraińska obrona przeciwlotnicza zniszczyła 14 dronów w obwodach odeskim, mikołajowskim, dniepropetrowskim, rówieńskim, chmielnickim, chersońskim, czerkaskim i winnickim. Z kolei rakiety „zaatakowały infrastrukturę portową w Odessie, jednak w wyniku środków zaradczych trzy rakiety Ch-59/Ch-69 i trzy drony szturmowe nie dotarły do celów”[201]. Gubernator Ołeh Kiper poinformował, że w rosyjskich atakach na infrastrukturę portową w obwodzie odeskim zginęły dwie osoby. Ponadto jedna osoba zginęła w wyniku rosyjskiego ostrzału w Nikopolu[202]. Gubernator Witalij Kim poinformował, że jedna osoba zginęła w rosyjskim ataku na Wozniesieńsk w obwodzie mikołajowskim. Rannych zostało osiem kolejnych osób, w tym mer miasta Jewhenij Wełyczko. Atak spowodował pożar w obiekcie cywilnym[203].

Premier Jonas Gahr Støre ogłosił, że Norwegia zdecydowała się przekazać Ukrainie sześć samolotów F-16, a dostawy rozpoczną się w 2024 roku[204][205]. Sekretarz stanu USA Antony Blinken oraz premierzy Dick Schoof i Mette Frederiksen poinformowali, że nieokreślona liczba myśliwców F-16 z Danii i Holandii była w drodze na Ukrainę, a ich uruchomienie zaplanowano na lato 2024 roku, „aby zapewnić Ukrainie możliwość dalszej skutecznej obrony przed rosyjską agresją”[206][207][208]. Następnie Ministerstwo Obrony Holandii ogłosiło, że Holandia przeznaczyła dodatkowe 300 mln euro na zakup amunicji do myśliwców F-16, które ma otrzymać Ukraina[209]. Ponadto minister spraw zagranicznych Tobias Billström powiedział, że Szwecja jest otwarta na dostarczenie Ukrainie myśliwców Saab JAS 39 Gripen po ukończeniu planu sojuszniczego dotyczącego dostarczenia Ukrainie myśliwców F-16, jednakże dalsze kroki będą zależeć od Ukrainy[210].

Biały Dom potwierdził, że członkowie NATO przekażą Ukrainie ok. 43 mld dolarów z podstawowych funduszy na pomoc w zakresie bezpieczeństwa w ramach kontynuacji pomocy na następny rok oraz utworzą w Niemczech nowe dowództwo wojskowe, które będzie odpowiedzialne za szkolenie i wyposażenie ukraińskich żołnierzy. Ponadto mianowano starszego przedstawiciela NATO, który będzie stacjonował w Kijowie[211][212]. Premier Luís Montenegro podał, że Portugalia planuje przeznaczyć na pomoc dla Ukrainy 220 mln euro w 2024 roku i taką samą kwotę w 2025 roku[213]. Premier Wielkiej Brytanii Keir Starmer powiedział, że nowy rząd laburzystów będzie kontynuował politykę poprzedniego rządu konserwatystów i umożliwi Ukrainie wykorzystanie dostarczonych rakiet dalekiego zasięgu Storm Shadow „przeciwko celom wojskowym na terytorium Rosji”, podkreślając, że ich użycie musi być zgodne z międzynarodowym prawem humanitarnym i będzie służyło „do celów obronnych”[214][215]. Ministrowie obrony Wielkiej Brytanii, Holandii, Łotwy, Nowej Zelandii i Szwecji podali, że przekażą Ukrainie 49 mln dolarów w ramach „koalicji dronowej” na dostarczenie 1 mln dronów FPV i innych typów dronów, w tym rozpoznawczych i szturmowych, a także ulepszeń sztucznej inteligencji i przeciwdziałania dronom[216].

Prezydent Wołodymyr Zełenski spotkał się z premierem Luksemburga Luciem Friedenem w Waszyngtonie, gdzie obie strony podpisały dwustronne porozumienie o bezpieczeństwie. Luksemburg potwierdził swoje wsparcie dla przyszłego członkostwa Ukrainy w Unii Europejskiej i NATO oraz przeznaczy 80 mln euro na pomoc wojskową dla Ukrainy[217][218].

Minister obrony Władysław Kosiniak-Kamysz oświadczył, że Polska nie zastosuje się do żądania Ukrainy w sprawie zestrzeliwania rosyjskich rakiet zmierzających na zachodnią Ukrainę bez decyzji całego NATO, stwierdzając, że: „To że Ukraińcy o tym mówią, mówią o tym od dawna, mówią o krajach NATO. Jest dla mnie rzeczą naturalną. Ukraina będzie mówić dużo wyżej niż będzie mogła osiągnąć. I to jest trochę tak w tym przypadku. Jeśli by taka decyzja była to może być to decyzja tylko sojusznicza. Nigdy to nie będzie decyzja indywidualna Polski”[219][220].

Ukraińska prawda, powołując się na anonimowego urzędnika NATO, podała, że ukraińskie ataki dronów na rosyjskie rafinerie ropy naftowej spowodowały spadek wolumenu rafinacji rosyjskiej ropy o ok. 17%. Urzędnik stwierdził także, że: „Myślę, że będziemy to nadal obserwować, ponieważ Ukraina używa różnych rodzajów broni, co będzie miało dalszy wpływ na rosyjską gospodarkę”[221].

Szef SG Wojska Polskiego generał Wiesław Kukuła, powiedział, że Polska musi przygotować swoich żołnierzy na „konflikt na pęłną skalę” i w związku z tym zwiększono liczbę żołnierzy na granicy z Rosją i Białorusią. Wiceminister obrony Paweł Bejda potwierdził, że liczba żołnierzy obecnych w tym regionie wzrośnie z 6 tys. do 8 tys.[222][223]

Według oświadczenia FSB udaremniono próbę zniszczenia lotniskowca „Admirał Kuzniecow”. W marcu 2024 roku oficer ukraińskiego wywiadu, który przedstawił się jako Oleg, za pomocą komunikatorów WhatsApp i Telegram, skontaktował się z obywatelem Rosji służącym na lotniskowcu Admirał Kuzniecow. Według FSB za wysoką nagrodę i możliwość opuszczenia terytorium Rosji oficer wywiadu zaproponował przeprowadzenie ataku terrorystycznego na statek. Operacja odbyła się pod bezpośrednim nadzorem szefa wywiadu ukraińskiego generała Kyryło Budanowa[224].

11 lipca

[edytuj | edytuj kod]
Wozy strażackie, karetki i inne pojazdy Państwowej Służby Ratunkowej Ukrainy, zniszczone lub uszkodzone w wyniku rosyjskich ataków. W sumie od początku inwazji zniszczeniu lub uszkodzeniu uległo 1699 pojazdów Służby.

Zastępca dowódcy 3 Oddzielnej Brygady Szturmowej Maksym Żorin powiedział, że ukraińscy żołnierze pokrzyżowali rosyjskie plany przebicia się w kierunku Borowej w obwodzie charkowskim, stwierdzając, że: „Wróg naprawdę planował tu przełom i natarcie, ale nie udało mu się zdobyć nawet metra ziemi”. Dodał, że rosyjski atak został zatrzymany przez skoncentrowany ogień, głównie przy użyciu dronów. Według niego pomimo podejmowanych przez wojska rosyjskie prób przeprowadzenia lokalnych ataków, ich główne wysiłki na odcinku 3 Brygady „zostały jak dotąd udaremnione”[225].

W ocenie ISW siły ukraińskie posunęły się na północ od Charkowa, a wojska rosyjskie poczyniły postępy na południe od Siewierska, na północny zachód od Awdijiwki i na zachód od Doniecka[226].

Ukraińska Państwowa Służba Ratunkowa stwierdziła, że rosyjskie wojsko użyło dronów do zrzucenia materiałów wybuchowych na wóz strażacki, który pomagał w gaszeniu pożaru w miejscu ataku w Biłozerce w obwodzie chersońskim. Nie było doniesień o ofiarach[227]. Rosjanie zaatakowali Myrnohrad w obwodzie donieckim pięcioma bombami kierowanymi UMPB D-30SN, w wyniku czego zginęło dziecko oraz zniszczono 43 domy prywatne i dwa budynki mieszkalne[228].

Stany Zjednoczone zapowiedziały pakiet pomocy wojskowej dla Ukrainy o wartości do 225 mln dolarów, który obejmował m.in. jedną baterię MIM-104 Patriot, amunicję do systemów NASAMS i M142 HIMARS, wyrzutnie przeciwlotnicze FIM-92 Stinger, pociski artyleryjskie 155 mm i 105 mm oraz broń przeciwpancerną Javelin i AT-4[229][230]. Premier Jonas Gahr Støre zapowiedział, że Norwegia przeznaczy ok. 93 mln dolarów na wzmocnienie obrony powietrznej Ukrainy i będzie współpracować z Niemcami, aby jesienią br. roku zapewnić Ukrainie kompletny system obrony powietrznej IRIS-T[231]. Australijski Departament Obrony ogłosił, że przekaże Ukrainie (do tej pory największą) pomoc wojskową o wartości 168 mln dolarów, obejmującą rakiety przeciwlotnicze, broń powietrze–ziemia (w tym manewrującą), broń przeciwpancerną, pociski, amunicję i buty wojskowe oraz zapowiedział pomoc w szkoleniu ukraińskich żołnierzy[232][233].

Prezydent Zełenski spotkał się z prezydentem Rumunii Klausem Iohannisem w Waszyngtonie. Obie strony podpisały dwustronne porozumienie o bezpieczeństwie mające na celu wzmocnienia współpracy w zakresie bezpieczeństwa w regionie Morza Czarnego. Rumunia zapewni także Ukrainie system obrony powietrznej Patriot[234]. Minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski powiedział, że Polska rozpoczęła przygotowania do utworzenia pierwszego Legionu Ukraińskiego, zgodnie z dwustronną umową o bezpieczeństwie z Ukrainą. Polska przeszkoli i wyposaży Legion, który następnie zostanie oddelegowanu na Ukrainę i powróci do Polski po odbyciu rotacji[235].

Prokuratura Generalna Ukrainy poinformowała, że „zajęła” statek towarowy „Usko Mfu” pływający pod banderą Kamerunu u wybrzeży obwodu odeskiego oraz aresztowała jego azerbejdżańskiego kapitana pod zarzutem nielegalnego eksportu przez Sewastopol zboża wyprodukowanego na okupowanym przez Rosję Krymie. W momencie zajęcia statku na pokładzie znajdowało się także 12 innych zagranicznych członków załogi, nie podając jednak, jakiego są obywatelstwa ani czy im również zostaną postawione zarzuty[236][237].

Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło uchwałę 99 głosami „za”, 9 „przeciw” i 60 „wstrzymujących się”, nakazującą Rosji natychmiastowe wycofanie swoich żołnierzy i nieuprawnionego personelu z Zaporoskiej Elektrowni Jądrowej i przywrócenie kontroli władzom ukraińskim oraz wezwano Rosję do natychmiastowego zaprzestania ataków na krytyczną infrastrukturę energetyczną Ukrainy, wierząc, że ataki zwiększą ryzyko awarii lub incydentu nuklearnego we wszystkich ukraińskich obiektach jądrowych[238].

Wicepremier ds. integracji europejskiej i euroatlantyckiej Olga Stefaniszyna potwierdziła, że ponad 10 tys. kobiet pełniło wówczas role bojowe na liniach frontu Ukrainy, dodając, że „Ukraińcy – zarówno kobiety, jak i mężczyźni – stoją zjednoczeni przeciwko rosyjskiej agresji”[239]. Były Naczelny dowódca armii ukraińskiej generał Wałerij Załużny poinformował na Telegramie, że oficjalnie objął stanowisko ambasadora Ukrainy w Wielkiej Brytanii[240].

Według CNN Centralna Agencja Wywiadowcza odkryła rosyjskie plany zamordowania dyrektorów europejskiego przemysłu obronnego zaopatrujących Ukrainę. Niemieckie tajne służby potwierdziły, że zostały o tym poinformowane przez służby USA. Według stacji próba zamachu na szefa Rheinmetall Armina Pappergera została pomyślnie udaremniona[241][242]. Z drugiej strony, Der Spiegel stwierdził, że wysocy rangą niemieccy urzędnicy określili to sformułowanie jako zbyt drastyczne, gdyż nie było konkretnych informacji na temat rodzaju ataku ani grupy sprawców[243].

Ukraińska prawda podała, że 8 lipca 2024 roku rosyjski pilot z 22 Dywizji Lotnictwa Ciężkich Bombowców (jednostka wojskowa 06987, lotnisko Engels) skontaktował się z wywiadem ukraińskim po rosyjskim ataku na szpital dziecięcy w Ochmatdyt oraz przekazał poufne informacje, w tym dane osobowe, zdjęcia i inne dokumenty na temat swojej jednostki, które pomogły zidentyfikować 30 dowódców 22 Dywizji Lotnictwa. Według doniesień pilot „był zszokowany atakiem na szpital dziecięcy, dlatego zdecydował się przekazać stronie ukraińskiej dokumenty związane z działalnością jego jednostki wojskowej, a także prywatne zdjęcia personelu dowodzenia”[244][245].

12 lipca

[edytuj | edytuj kod]
Remiza strażacka w Torećku po rosyjskim ostrzale.

Według projektu DeepState ukraińska armia przejęła kontrolę na wsią Sotnyćkyj Kozaczok w obwodzie charkowskim, oczyszczając miejscowości z obecności Rosjan. Stwierdzono także, że rosyjscy żołnierze posuwali się na froncie w obwodzie donieckim w pobliżu osiedli Wozdwyżenka, Juriwka, a także w Rozdoliwce i Nowoseliwce Perszej, z kolei w Urożajne i Krasnohoriwce trwały walki[246][247].

Według ISW zachodni i amerykańscy urzędnicy oceniali, że siły ukraińskie będą w dalszym ciągu znajdować się w defensywie przez następne sześć miesięcy i nie będą w stanie przeprowadzić kontrofensywy na dużą skalę aż do 2025 roku. Ukraińcy próbowali już zakwestionować inicjatywę taktyczną Rosji w ograniczonych kontratakach na wybranych odcinkach frontu, jednak mogą być w stanie przeprowadzić ograniczone operacje kontrofensywne nawet w dużej mierze w defensywie, w zależności od przybycia pomocy z Zachodu. Tymczasem siły rosyjskie poczyniły potwierdzone postępy w pobliżu Awdijiwki i na granicy obwodu donieckiego i zaporoskiego. Według doniesień rosyjskie jednostki piechoty atakowały ukraińskie pozycje okopów w pojedynczych kolumnach z powodu wszechobecnych ukraińskich pól minowych i słabego wyszkolenia szturmowego[248].

Według portalu Meduza, powołującej się na niezależnych ekspertów wojskowych, Rosja nacierała jednocześnie na wielu odcinkach frontu, a armia ukraińska przerzucała rezerwy do najbardziej zagrożonych miejsc, jednak "kryzys w ukraińskiej obronie nasilał się". W ostatnich dniach Rosjanie wdarli się do miejscowości na obrzeżach Torećka. Ukraińskie dowództwo musiało szukać rezerw, aby "załatać dziurę w obronie". W pierwszej kolejności wysłano tam 95 Brygadę Szturmowo-Desantową, która stacjonowała w rejonie Kupiańska, jednak i tam była sytuacja kryzysowa, ponieważ Rosjanie posuwali się w kierunku rzeki Oskoł i mogli odciąć kanały zaopatrzenia ukraińskiej armii. Ponadto Ukraina wykorzystywała dotychczasowe wsparcie z Zachodu dla wzmocnienia oddziałów w rejonie Charkowa, próbując wypchnąć wojska rosyjskie z terytorium Ukrainy[249].

Państwowa Służba Ratunkowa poinformowała, że siły rosyjskie przeprowadziły kilka ataków na obwód doniecki, zabijając sześć osób i raniąc 19 kolejnych. Miasto Łyman w rejonie kramatorskim znalazło się pod ostrzałem, gdzie siedem osób rannych oraz zniszczono domy prywatne. W rejonie Pokrowska w wyniku ostrzału zginęły cztery osoby, a dziewięć zostało rannych, w tym dziecko. Co najmniej dwie osoby zostały uwięzione pod gruzami w Konstantynówce w wyniku intensywnego ostrzału i pożaru w jednym z budynków; ranne zostały co najmniej trzy inne osoby[250]. Prokuratura podała, że sześć osób zostało rannych w wyniku wybuchu miny potykającej, gdy próbowały ewakuować się we wsi Starycia w obwodzie charkowskim[251].

Siły ukraińskie uderzyły w rosyjski system obrony powietrznej S-300V w pobliżu lotniska w Mariupolu. Incydent został ujawniony przez kanał na Telegramie „CyberBoroshno”, który udostępnił zdjęcie satelitarne rzekomo przedstawiające rosyjski system obrony powietrznej na lotnisku, mający na celu ochronę kluczowych obiektów krajowych, wojskowych i przemysłowych[252][253].

Premier Mette Frederiksen powiedziała, że Ukraina może używać dostarczonych przez Danię myśliwców F-16 do ataków na cele wojskowe w Rosji zgodnie z prawem międzynarodowym i w zależności od okoliczności oraz nie zgadzała się z twierdzeniem, że zachodnie dostawy broni mogą prowadzić do eskalacji, mówiąc, że jedyna odpowiedzialność za wojnę spoczywała na Rosji, a Ukraina miała prawo się bronić[254]. Emmanuel Bonne, doradca ds. polityki zagranicznej prezydenta Emmanuela Macrona, poinformował, że Francja zezwoliła Ukrainie na użycie francuskiej broni przeciwko wszystkim celom wojskowym na terytorium Rosji, pod warunkiem, że stanowi ono zagrożenie dla Ukrainy i że Kreml nie będzie celem[255]. Brytyjskie Ministerstwo Obrony wyjaśniło, że nie wydano zgody na używanie przez Ukrainę pocisków Storm Shadow do atakowania celów w Rosji, co podczas szczytu NATO zasugerował premier Keir Starmer i ogłosił prezydent Zełenski. Resort oświadczył, że polityka rządu „nie uległa zmianie” w odniesieniu do użycia pocisków dalekiego zasięgu[256].

Minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski w rozmowie z American Enterprise Institute powiedział, że Polska rozważała propozycję Kijowa w sprawie zestrzeliwania rosyjskich rakiet lecących w stronę terytorium Polski, gdy znajdują się one jeszcze w przestrzeni powietrznej Ukrainy oraz stwierdzając, że: „Na tym etapie jest to pomysł. Zgodnie z umową zbadamy ten pomysł”[257].

Rzeczniczka rosyjskiego MSZ Marija Zacharowa powiedziała, że Ukraina przygotowywała się do zniszczenia tamy Kijowskiej Elektrowni Wodnej i Zbiornika Kaniowskiego, oskarżając Kijów o „kolejną prowokację przeciwko Rosji” w celu zrzucenia winy na Rosję i zwrócenia się o dodatkową pomoc wojskową z Zachodu. Ministerstwo Spraw Zagranicznych Ukrainy zaprzeczyło oskarżeniom Zacharowej, uznając te uwagi za „absurdalne”, stwierdzając, że „Ukraina nie może mieć realistycznego celu ani motywu, aby niszczyć własną infrastrukturę lub zagrażać własnemu społeczeństwu” i dodając, że „jeśli chodzi o «zrzucanie winy na Rosję», reżim rosyjski wykonuje tam dobrą robotę, dokonując własnych zbrodni wojennych”[258].

13 lipca

[edytuj | edytuj kod]

Ukraiński projekt DeepState poinformował, że siły rosyjskie zajęły wioskę Urożajne w obwodzie donieckim oraz posunęły się w pobliżu Ołeksandropola, Nowoseliwki Perszy i Makiejewki, a walki trwały w Zaliznem i Kliszczijiwce[259].

W opinii ISW siły ukraińskie odzyskały utracone pozycje w pobliżu Kupiańska i Swatowego, a wojska rosyjskie posunęły się w pobliżu Kreminnej, Torećka i Awdijiwki oraz na granicy obwodu donieckiego i zaporoskiego[260].

Gubernator Wadym Filłaszkin oświadczył, że w ciągu ostatniej doby wojska rosyjskie zabiły sześciu mieszkańców obwodu donieckiego i raniły kolejne 11 osób[261]. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych oświadczyło, że armia rosyjska przeprowadziła „podwójne uderzenie” rakietowe na stację kolejową w Budach, w wyniku czego zginęły dwie osoby, w tym szef Państwowej Służby Ratunkowej w obwodzie charkowskim Artem Kostyria i sierżant policji Ołeksij Koszczej, a 25 kolejnych zostało rannych, w tym trzech ratowników, policjant i ok. 20 cywilów. Ataki uszkodziły infrastrukturę kolejową, w tym wagony kolejowe, a pięciu pracowników kolei zostało rannych[262][263]. Gubernator Ołeksandr Prokudin poinformował, że łącznie trzy osoby zginęły, a pięć zostało rannych w rosyjskich atakach na Tokariwkę i Pryozerne pod Chersoniem w obwodzie chersońskim[264][265]. Według Sił Powietrznych Ukrainy Rosja zaatakowała Ukrainę pięcioma dronami Shahed 136/131, wystrzelonymi z Primorsko-Achtarska. Mobilne grupy ogniowe zniszczyły cztery drony w obwodach donieckim i charkowskim[266].

Gubernator Wasilij Gołubiew stwierdził, że ok. 4:00 nad ranem w wyniku ukraińskiego ataku dronów na skład ropy na przedmieściach Cymlańska w obwodzie rostowskim doszło do dużego pożaru, dodając, że: „Według wstępnych danych nie było ofiar śmiertelnych ani poszkodowanych. (...) Na miejscu pracowała straż pożarna. Zaangażowanych było 49 osób i 14 jednostek sprzętu”. Według Ministerstwa Obrony Rosji rosyjska obrona przeciwlotnicza zestrzeliła dwa drony nad obwodem rostowskim i dwa nad obwodami biełgorodzkim i kurskim[267][268].

Prezydent Czech Petr Pavel ogłosił, że Ukraina otrzyma 50 tys. pocisków od lipca do sierpnia, a dodatkowe 80–100 tys. pocisków prawdopodobnie zostanie dostarczone w okresie od września do końca grudnia 2024 roku[269]. Stany Zjednoczone opracowywały nowy i stosunkowo niedrogi pocisk dalekiego zasięgu specjalnie dla Sił Powietrznych Ukrainy. Był to pocisk o rozszerzonym zasięgu (ERAM), wystrzeliwany z powietrza o zasięgu ok. 460 km oraz ważący 225 kg i posiadający głowicą odłamkową zdolną do niszczenia celów opancerzonych[270][271].

Szef wywiadu ukraińskiego generał Kyryło Budanow udzielił ukraińskiemu serwisowi NV długiego wywiadu, stwierdzając, że aby nie wywoływać paniki, nie chce rozmawiać na temat rosyjskiej ofensywy w obwodzie sumskim i czernihowskim, dodając jednak, że odpowiednie sygnały już się pojawiły[272].

Prezydent Białorusi Alaksandr Łukaszenka oświadczył, że nakazał wycofanie wojsk z granicy z Ukrainą. Podczas spotkania w Łunińcu w obwodzie brzeskim Łukaszenka stwierdził, że sytuacja się ustabilizowała, a Ukraina wycofała swoje wojska oraz zapowiedział, że białoruscy żołnierze zostaną przeniesieni na stałe pozycje rozmieszczenia. „Nie będziemy tu walczyć i nie będziemy skupiać tu naszych sił zbrojnych, z wyjątkiem oddziałów specjalnych”[273].

14 lipca

[edytuj | edytuj kod]
Budynek mieszkalny w Myrnohradzie po rosyjskim ataku dwoma bombami lotniczymi UMPB D-30SN. Oprócz budynku zniszczone zostało przedszkole; trzy osoby zginęły, a siedem zostało rannych.
Rozminowywanie przy użyciu zdalnie sterowanego pojazdu MV-4 w obwodzie charkowskim.

Sztab Generalny Ukrainy podał, że sytuacja w pobliżu frontowego miasta Torećk w obwodzie donieckim była „napięta”, a najcięższe walki toczyły się w pobliżu Pokrowska. „Walki trwały w trzech lokalizacjach w pobliżu Piwnicznego i Nju-Jorka, a 12 ataków zostało już odpartych”, jednak „najgorętsza” sytuacja panowała wówczas w Pokrowsku, gdzie siły rosyjskie 35 razy atakowały pozycje ukraińskie, z których 29 odparto. „Sytuacja w pobliżu Nowoołeksandriwki, Nowoseliwki Perszy i Prohresu, gdzie nadal toczyły się walki, pozostawała napięta”. Ponadto wojska ukraińskie odparły ataki rosyjskie w pobliżu Charkowa, Kupiańska, Łymanu, Siewierska i Kramatorska[274].

Według ISW rosyjskie dowództwo wojskowe skierowało do walki słabo wyposażone jednostki, które początkowo miały służyć jako rezerwa operacyjna do działań bojowych, prawdopodobnie ze względu na ograniczenia rosyjskiej bazy przemysłowej lub ze względu na wysiłki mające na celu wzmocnienie trwających rosyjskich szturmów na Ukrainie. Tymczasem siły ukraińskie odzyskały utracone pozycje w pobliżu Wołczańska, a wojska rosyjskie posunęły się w pobliżu Awdijiwki. Przewodniczący Komitetu Obrony Dumy Państwowej Andriej Kartapołow powiedział, że Ministerstwo Obrony Rosji nie planuje demobilizacji żołnierzy zmobilizowanych jesienią 2022 roku przed zakończeniem wojny[275].

Sztab Generalny Ukrainy podał, że Rosja atakowała w kierunkach Charkowa, Kupiańska, Łymanu, Siewierska, Kramatorska, Torećka, Pokrowska, Kurachowego, Wremiwki, Zaporoża, Hulajpola i Chersonia, gdzie doszło do 114 starć. W ciągu 24h wojska rosyjskie przeprowadziły trzy ataki rakietowe, 64 naloty, 1168 ataków dronów i 79 ostrzałów na pozycje ukraińskie i obszary zaludnione[276].

Gubernator Wadym Fiłaszkin poinformował, że rosyjskie wojska przeprowadziły ataki rakietowe na Łyman i Myrnohrad w obwodzie donieckim, zabijając jedną osobę i raniąc co najmniej dziewięć kolejnych. W Myrnohradzie uderzono w budynek administracyjny i wielopiętrowy budynek mieszkalny, z kolei w Łymaniu trafiono w budynek i kawiarnię[277]. Dowództwo Powietrzne "Wschód" poinformowało, że w nocy zestrzelono dwie rosyjskie rakiety manewrujące typu Ch-59/Ch-69 oraz cztery drony rozpoznawcze, w tym trzy Orłan-10 i jeden Zala[278].

Według p.o. gubernatora Aleksieja Smirnowa i kanały na Telegramie „Mash” wieża telewizyjna w Sudży w obwodzie kurskim, w wyniku czego doszło d pożaru obiektu. Wcześniej „ukraińskie” drony zaatakowały skład ropy w obwodzie rostowskim[279].

Sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg powiedział, że zgodnie z prawem międzynarodowym w związku z wojną Ukraina ma prawo do samoobrony, w tym do ataków na terytorium Rosji; „Moje stanowisko jest takie, że nie ma wątpliwości, że Ukraina ma prawo atakować uzasadnione cele wojskowe na terytorium kraju agresora, czyli Rosji. Jest to jasno określone przez prawo międzynarodowe. Ponieważ jest to wojna, którą Rosja rozpoczęła przeciwko Ukrainie, Ukraina ma prawo do samoobrony, w tym do uderzeń na terytorium agresora. Jest to dla mnie całkowicie jasne”. Stoltenberg dodał, że w związku ze wzrostem liczby rosyjskich ataków coraz więcej sojuszników „łagodziło swoje ograniczenia” dotyczące przekazywanej broni, stwierdzając, że; „Z radością przyjmuję decyzję sojuszników o umożliwieniu szerszego użycia broni do uderzenia w te cele”[280]. Stoltenberg odniósł się do pomysłu zestrzeliwania przez Polskę rosyjskich rakiet nad terytorium Ukrainy i wyraził swój przeciw wobec tego pomysłu, uważając, że: „NATO nadal będzie wspierać Ukrainę (...), ale polityka NATO pozostaje niezmieniona – nie będziemy uczestniczyć w tym konflikcie. Nie staniemy się częścią konfliktu. Dlatego wspieramy Ukrainę w niszczeniu rosyjskich samolotów, ale NATO nie będzie w to bezpośrednio zaangażowane”[281][282].

Ministerstwo Obrony Rosji poinformowało, że armia rosyjska zaczęła używać samolotów Su-34 do wystrzeliwania w kierunku Ukrainy bomb szybujących o masie 3 tys. kg oraz opublikowało nagranie filmowe, który rzekomo przedstawiało bombę lotniczą FAB-3000, przymocowaną do myśliwca i zrzuconą terytorium Ukrainy. Wcześniej, 20 czerwca 2024 roku, rosyjski bloger wojenny udostępnił film, na którym bomba FAB-3000 M-54 z uniwersalnym modułem planowania i korekcji (UMPK) uderzyła w Łypci w obwodzie charkowskim[283][284].

Brytyjski dziennik The Telegraph, powołując się na wojska ukraińskie na pierwszej linii frontu, podał, że siły rosyjskie wysyłały rannych żołnierzy z powrotem na front oraz wykorzystywały ukraińskich jeńców wojennych jako tarcze podczas ataków „ludzkich fal”. Ukraiński żołnierz o sygnale wywoławczym „Hunter” stwierdził, że ranni rosyjscy żołnierze „po prostu pozostają na stanowiskach, w których mogą umrzeć”, dodając, że: „To częsta sytuacja, gdy do niewoli trafiają ranni żołnierze rosyjscy. Według nich zostali pozostawieni własnemu losowi bez jedzenia i wody, aby zginęli przez własnych towarzyszy”[285].

15 lipca

[edytuj | edytuj kod]

W opinii ISW siły ukraińskie odzyskały utracone pozycje w pobliżu Torećka, a wojska rosyjskie posunęły się w pobliżu Torećka i Awdijiwki[286].

SG Ukrainy podał, że Rosja atakowała w kierunkach Charkowa, Kupiańska, Łymanu, Siewierska, Kramatorska, Torećka, Pokrowska, Kurachowego, Wremiwki, Zaporoża i Chersonia, gdzie doszło do 119 starć. W ciągu doby wojska rosyjskie przeprowadziły jeden atak rakietowy, 131 nalotów, 909 ataków dronów i 139 ostrzałów na pozycje ukraińskie i obszary zaludnione. Ukraińskie lotnictwo i artyleria przeprowadziły 11 ataków na miejsca koncentracji, jeden na punkt kontrolny, dwa na systemy przeciwlotnicze oraz dwa na stację radarową i stację walki radioelektronicznej[287]. Rzecznik ukraińskiej Marynarki Wojennej Dmytro Pletenczuk powiedział, że „ostatni okręt patrolowy rosyjskiej Floty Czarnomorskiej stacjonujący na Krymie opuścił ten obszar. Zapamiętajcie ten dzień”[288].

Gubernator Wadym Fiłaszkin powiedział, że wojska rosyjskie zaatakowały Łyman w obwodzie donieckim dwiema bombami powietrznymi kierowanymi FAB-250 o wadze 250 kg, raniąc co najmniej pięć osób. Według niego w wyniku ataku uszkodzone zostały trzy sklepy, obiekt infrastruktury i dom, a wśród rannych były osoby w wieku od 27 do 50 lat[289].

Prorosyjski gubernator Sewastopola Michaił Razwożajew stwierdził, że przez spadające szczątki dronów został uszkodzony dom w pobliżu przylądka Fiolent. Ministerstwo Obrony Rosji poinformowało, że nad Krymem zestrzelono sześć dronów. Kanał na Telegramie „Crimean Wind” napisał, że lokalni mieszkańcy słyszeli co najmniej osiem eksplozji. Według kanału, docelowy obszar stanowił bazę rosyjskiej jednostki wojskowej wyposażonej w systemy obrony powietrznej S-300/S-400[290]. Gubernator Igor Artamonow stwierdził, że dron uderzył w podstację elektryczną w rejonie stanowlańskim w obwodzie lipieckim[291]. Gubernator Aleksander Bogomaz poinformował, że w nocy w rejonach sewskim, pogarskim, braskowskim, złynkowskim i trubczewskim obwodu briańskiego zestrzelono 15 dronów. Nie odnotowano ofiar[292].

Ministerstwo Obrony Hiszpanii ogłosiło, że wysłano na Ukrainę kolejnych 10 odnowionych czołgów Leopard 2A4, w wyniku czego łączna liczba czołgów przekazanych na Ukrainę osiągnęła w ramach tej partii 20 szt. Wysyłka kolejnej partii planowana była na drugą połowę 2024 roku[293]. Prezydent Zełenski oświadczył, że Ukraina produkowała wówczas co miesiąc dużą liczbę dział samobieżnych 2S22 Bohdana, jednak oczekiwano się, że w ciągu najbliższych kilku miesięcy liczba ta nadal będzie rosła[294]. Litwa i Elektrociepłownia Wileńska 3 przekazały Ukrainie sprzęt do elektrociepłowni, aby pomóc w odbudowie infrastruktury energetycznej. Pomoc obejmowałą ponad 300 jednostek najważniejszego wyposażenia Elektrociepłowni Wileńskiej 3, jednak „ze względów bezpieczeństwa nie ujawniono więcej informacji na temat pomocy humanitarnej, w tym nazw, pojemności sprzętu czy elektrowni, do których zostanie ona przekazana”[295][296].

Prezydent Wołodymyr Zełenski, powołując się na dane ukraińskego wojska, stwierdził, że mobilizacja na Ukrainie przebiegała „zgodnie z planem”, ale wówczas brakowało obiektów szkoleniowych dla nowych żołnierzy; „Biorąc pod uwagę bazę szkoleniową, jest jej za mało. Już jest rozbudowywana”[297]. Ponadto prezydent oznajmił, że szef ukraińskiego wywiadu generał Kyryło Budanow poczuł się „trochę źle zrozumiany”, gdy tydzień wcześniej stwierdził, że Rosja wkrótce ponownie zaatakuje z północy. Zełenski dodał jednak, że: „To znaczy rozumiemy, że ofensywa może nastąpić. Jesteśmy w stanie wojny z Rosjanami”, jednak „uważamy, że w obwodzie charkowskim wykonano poważną pracę, aby uniemożliwić potężną ofensywę z północy”[298].

Komisja Europejska ogłosiła, że po odbyciu przez premiera Viktora Orbána tzw. „podróży pokojowej” i wizycie w Rosji w celu spotkania się z Putinem, co wywołało kontrowersje, KE zdecydowała się nie wysyłać wyższych urzędników unijnych na posiedzenia Rady organizowane przez Węgry, ale jedynie w celu udziału w nieformalnych posiedzeniach. Rzecznik przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen powiedział, że tradycyjne wizyty członków Komisji w kraju sprawującym rotacyjną prezydencję nie będą się odbywać[299]. Premier Orban po zakończeniu wizyt na Ukrainie, w Rosji i Chinach przesłał list do przywódców europejskich, w którym przedstawił swoje sugestie dotyczące sposobu osiągnięcia pokoju między Rosją a Ukrainą, jednak nie podał szczegółów[300].

16 lipca

[edytuj | edytuj kod]
Budynek mieszkalny w Chersoniu trafiony rosyjskim pociskiem. Zapaliły się dwa mieszkania.

Ukraińskie media podały, że ewakuowano przyczółek na lewym brzegu Dniepru, który powstał jesienią 2023 roku. Według doniesień wojska ukraińskie wycofały się kilka tygodni wcześniej. Powodem wycofania się było to, że dalsze utrzymywanie stanowisk nie miało sensu ze względu na powszechne zniszczenia[301].

Niewybuch bomby lotniczej FAB-500 znaleziona na polu w obwodzie donieckim. Został usunięty i zniszczony.

W opinii ISW ukraińskie ataki dronów w głąb Rosji w dalszym ciągu wywierały presję na rosyjską obronę powietrzną i zmuszały rosyjskie dowództwo wojskowe do priorytetowego przydziału ograniczonych zasobów obrony powietrznej do celów, które uważano za cele o dużej wartości. Siły ukraińskie w dalszym ciągu obierały za cel rosyjskie systemy przeciwlotnicze na okupowanej Ukrainie i na obszarach przygranicznych Rosji, aby stworzyć warunki dla myśliwców F-16 po ich przewidywanym przybyciu na Ukrainę latem i jesienią 2024 roku. Tymczasem siły rosyjskie posunęły się na północny zachód od Awdijiwki[302].

SG Ukrainy podał, że Rosja atakowała w kierunkach Charkowa, Kupiańska, Łymanu, Siewierska, Kramatorska, Torećka, Pokrowska, Kurachowego, Wremiwki, Zaporoża, Hulajpola i Chersonia, gdzie doszło do 112 starć. W ciągu dnia wojska rosyjskie przeprowadziły cztery ataki rakietowe, 71 nalotów i 121 ostrzałów na pozycje ukraińskie i obszary zaludnione. Ukraińskie lotnictwo i artyleria przeprowadziły dziewięć ataków na miejsca koncentracji i systemy przeciwlotnicze, a także zaatakowały centrum dowodzenia dronów i system przeciwlotniczy Buk[303].

Sześć osób zostało rannych w atakach dronów w obwodach biełgorodzkim, woroneskim i kurskim. Ukraińskie drony podpaliły fabrykę „urządzeń elektrycznych” w Korieniewie w obwodzie kurskim, w wyniku czego jedna osoba została ranna. Cztery osoby zostało rannych w wyniku ostrzału w Biełgorodzie, a kolejny został ranny przez drona w obwodzie woroneskim. Rosyjskie Ministerstwo Obrony twierdziło, że zestrzelono 13 dronów[304]. W odpowiedzi na ataki gubernator Wiaczesław Gładkow ogłosił ograniczenie wjazdu do 14 miejscowości graniczących z Ukrainą ze względu na wyjątkowo trudną sytuację operacyjną[305][306]. Naczelny dowódca armii ukraińskiej generał Ołeksandr Syrski stwierdził, że uderzono w rosyjski system rakietowy S-300 w obwodzie donieckim, niszcząc kilka wyrzutni i stację radarową[307].

Według OSW Rosjanie kontynuowali atak na kierunku Pokrowska, zajmując kolejne trzy miejscowości, Jasnobrodiwkę, Jewheniwkę i Woschod oraz podeszli do linii rzeki Wołcza. Na wschód od niej siły ukraińskie broniły się już tylko w oskrzydlonej z północy i południa wsi Nowoseliwka Persza. Rosja podeszła pod Wozdwyżenkę, ostatni ukraiński punkt oporu przed trasą Pokrowsk–Konstantynówka. Rosjanie poczynili postępy w aglomeracji torećkej, wchodząc klinem pomiędzy Piwniczne i Zalizne oraz osiągając centrum Nju-Jorka. 14 lipca ponownie zajęli Urożajne na południe od Wełykiej Nowosiłki. Ze zmiennym szczęściem trwały starcia o Krasnohoriwkę; ukraiński kontratak doprowadził do odzyskania części terenów na południowo-zachodnich obrzeżach miasta, a siły rosyjskie wyparły Ukraińców z kolejnych kwartałów w centrum[308].

Premier Ukrainy Denys Szmyhal odwiedził Pragę, gdzie spotkał się z premierem Czech Petrem Fialą. Obaj omówili „dostawy amunicji, integrację z UE i NATO, wspólne projekty i produkcję broni oraz odbudowę infrastruktury i sektora energetycznego”. Na konferencji prasowej Szmyhal powiedział, że podpisano dwie umowy, w wyniku których na Ukrainie zostaną wybudowane fabryki pocisków i karabinów[309].

Ministerstwo Obrony Ukrainy oświadczyło, że zwrócono ukraińskim żołnierzom „znaczną ilość” amunicji, która miała zostać zneutralizowana przed rozpoczęciem wojny rosyjsko-ukraińskiej w 2014 roku. Ukraińskie pociski różnych kalibrów zostały przekazane producentom jako nadwyżki, ale po sprawdzeniu jakości zostały zwrócone armii ukraińskiej w obliczu rosnącego popytu, a według doniesień amunicja ta została już użyta na polu bitwy. Wiceminister obrony Jurij Dżyhar stwierdził, że: „Szukamy wewnętrznych rezerw, które zapewnią ukraińskim żołnierzom amunicję. Rozumiemy, że każdy strzał, rakieta i pocisk są dziś niezbędne na polu bitwy. Dajemy drugie życie wszystkiemu, co da się później naprawić i wykorzystać”[310].

Ukraiński wywiad oświadczył, że przy pomocy „społeczności hakerów-ochotników” zhakowano prawie 100 rosyjskich stron internetowych wspierających wysiłki wojenne na Ukrainie, wyłączając je i zastępując ich strony główne zdjęciem zakrwawionej głowy świni. „Celem cyberataku było zniszczenie informacji wewnętrznych firm obsługujących klientów rosyjskiego sektora publicznego zaangażowanych w wojnę z Ukrainą”. Wśród docelowych firm znalazła się MITgroup, „grupa firm zajmujących się tworzeniem korporacyjnych stron internetowych”, United Crane Technologies, „firma handlowo-produkcyjna zajmująca się produkcją i sprzedażą sprzętu dźwigowego” oraz RUMOS-LADA, sprzedawca samochodów Łada[311].

17 lipca

[edytuj | edytuj kod]
Ukraińscy żołnierze zwolnieni podczas wymiany jeńców między Ukrainą a Rosją. Każda ze stron zwolniła po 95 osób.

Wojska rosyjskie zajęły wioski Iwano-Darjiwka i Spirne w obwodzie donieckim[312]. Siły Obronne Południowej Ukrainy oświadczyły, że pozycje ukraińskie w Krynkach zostały „całkowicie zniszczone” w wyniku „intensywnych, połączonych i długotrwałych” rosyjskich ataków, jednak zaprzeczono jakoby wycofano się z miejscowości. Armia ukraińska stwierdziła, że „w dalszym ciągu prowadzono misje bojowe na lewym brzegu Dniepru, w szczególności w rejonie Krynek”, natomiast sama wieś została „prawie całkowicie zniszczona”, lecz siły ukraińskie „nadal będą przebywać na wyznaczonych pozycjach i przyczółkach na lewym brzegu Dniepru”[313].

Według ISW siły ukraińskie odzyskały pozycje na południe od Torećka, a wojska rosyjskie posunęły się na północ od Charkowa oraz w pobliżu Kupiańska, Swatowego, Awdijiwki i Wuhłedaru[314].

SG Ukrainy podał, że Rosja atakowała w kierunkach Charkowa, Kupiańska, Łymanu, Siewierska, Kramatorska, Torećka, Pokrowska, Kurachowego, Wremiwki, Zaporoża i Chersonia, gdzie doszło do 144 starć. W ciągu 24h wojska rosyjskie przeprowadziły dwa ataki rakietowe, 67 nalotów i 94 ostrzały na pozycje ukraińskie i obszary zaludnione. Ukraińskie lotnictwo i artyleria przeprowadziły ataki na dwa miejsca koncentracji, dwa punkty kontrolne, system przeciwlotniczy, cztery stacje radarowe i walki radioelektronicznej[315].

Gubernator Wiaczesław Gładkow stwierdził, że w ataku drona na przygraniczną wieś Cerkowny w obwodzie biełgorodzkim (ok. 10 km od granicy z obwodem charkowskim) zginęło młode małżeństwo. Drony zaatakowały także cztery inne miejscowości w regionie, uszkadzając domy, ale nie powodując ofiar. Ministerstwo Obrony Rosji poinformowało, że ok. 13:35 czasu moskiewskiego obrona przeciwlotnicza „zniszczyła” ukraińskiego drona nad obwodem biełgorodzkim[316].

Prezydent Wołodymyr Zełenski i Ministerstwo Obrony Rosji stwierdzili, że przeprowadzono 54. wymianę więźniów z udziałem 95 jeńców wojennych każdej ze stron w następstwie porozumienia, w którym pośredniczyły Zjednoczone Emiraty Arabskie. Wśród uwolnionych Ukraińców było 49 żołnierzy Sił Lądowych, 21 członków Gwardii Narodowej, 10 marynarzy, siedmiu członków Obrony Terytorialnej i pięciu funkcjonariuszy Służby Granicznej[317][318][319]. Szef wydziału ds. osób zaginionych MSW Dmytro Bohatiuk podał, że w rejestrze osób zaginionych w szczególnych okolicznościach figurowało 42 tys. Ukraińców. Ministerstwo posiadało także dane na temat 7 tys. osób, których miejsce pobytu zostało już ustalone, w tym 3 tys. żywych i zdrowych byłych jeńców wojennych oraz 4 tys. zabitych, głównie żołnierzy[320].

Brytyjski tygodnik The Economist podał, że rosyjskie zapasy sprzętu jeszcze z czasów ZSRR, głównie czołgów i pojazdów opancerzonych, powoli się wyczerpywały, z kolei rosyjskie fabryki nie nadążały z uzupełnianiem braków. Choć Rosja przeznaczała na armię 8% PKB, to nie była w stanie uzupełnić ogromnych strat w czołgach, pojazdach opancerzonych i artylerii jedynie poprzez wyciąganie i odnawianie radzieckich zapasów, zaznaczając, że "zapasy te były ogromne, ale nie nieskończone". Według szacunków wywiadowczych, cytowanych przez tygodnik, Rosja przez pierwsze dwa lata wojny straciła ok. 3 tys. czołgów i 5 tys. pojazdów opancerzonych[321].

Posłowie do Parlamentu Europejskiego zebrani na pierwszej sesji w Strasburgu po czerwcowych wyborach, przyjęli większością 495 głosów „za”, 137 głosach „przeciw” i 47 „wstrzymujących się”, uchwałę potwierdzającą „nieustanne wsparcie (...) dla niepodległości, suwerenności i integralności terytorialnej Ukrainy (...) oraz utrzymania i rozszerzenia swojej polityki sankcji wobec Rosji” i potępili wizytę premiera Węgier Viktora Orbána w Moskwie[322][323].

Ministerstwo Obrony Ukrainy stwierdziło, że nowa ustawa o poborze przewidywała, że mężczyźni w wieku poborowym muszą dokonać aktualizacji swoich danych osobowych do służby wojskowej w okresie od 18 maja do 16 lipca. Według stanu na 17 lipca 2024 roku 4 690 496 osób w wieku poborowym zaktualizowało swoje dane[324].

Sąd w Stuttgarcie w Niemczech uznał niemiecko-rosyjskie małżeństwo winnym dostarczania do Rosji części do dronów w latach 2020–2023, naruszając unijny zakaz eksportu towarów i wysyłając ok. 120 tys. części zamiennych do dronów Orłan-10 oraz innych komponentów dla dronów zwiadowczych. Mężczyzna sprzedawał Rosji części za pośrednictwem firm-przykrywek zlokalizowanych na całym świecie i według doniesień zarobił ponad 900 tys. euro na handlu towarami objętymi sankcjami. Obydwoje zostali skazani na 6 lat i 9 miesięcy więzienia w zawieszeniu odpowiednio na 1 rok i 9 miesięcy[325].

18 lipca

[edytuj | edytuj kod]

Rzecznik ukraińskiego Zgrupowania „Chortyca” Nazar Wołoszyn potwierdził, ze siły ukraińskie wycofały się ze wsi Urożajne w obwodzie donieckim „ze względu na to, że wróg zniszczył prawie wszystko”, w wyniku czego podjęto decyzję, „aby chronić życie i zdrowie naszego personelu, który się tam bronił”. Dodał, że: „Sama miejscowości została prawie całkowicie zniszczona przez ostrzał wroga. Zniszczono pozycje ukraińskich obrońców, a przetrzymywanie tam personelu stwarzało zagrożenie dla życia naszych żołnierzy”, jednakże siły rosyjskie ponosiły tam „codziennie znaczne straty”[326].

W ocenie ISW wojska rosyjskie zrobiły nieznaczne postępy wzdłuż linii Kupiańsk–SwatoweKreminna oraz w pobliżu Charkowa, Torećka, Awdijiwki i Hulajpola[327].

Sztab Ukrainy podał, że Rosja atakowała w kierunkach Charkowa, Kupiańska, Łymanu, Siewierska, Kramatorska, Torećka, Pokrowska, Kurachowego, Wremiwki, Zaporoża i Chersonia, gdzie doszło do 130 starć. W ciągu 24h wojska rosyjskie przeprowadziły cztery ataki rakietowe, 73 naloty i 139 ostrzałów na pozycje ukraińskie i obszary zaludnione[328].

Siły Powietrzne Ukrainy podały, że w nocy Rosja zaatakowała Ukrainę za pomocą 16 dronów Shahed 136/131 oraz dwóch rakiet manewrujących Ch-59/Ch-69 i jednej rakiety manewrującej Ch-35. Według doniesień ukraińska obrona przeciwlotnicza zniszczyła dwie rakiety Ch-59/Ch-69 i wszystkie drony nad obwodami dniepropetrowskim, połtawskim, zaporoskim, kijowskim i charkowskim[329]. Ukraina podała, że nad Kijowem obrona przeciwlotnicza zestrzeliła rosyjskiego drona. Mer Witalij Kłyczko powiedział, że spadające szczątki nie spowodowały żadnych szkód ani ofiar[330]. Premier Denys Szmyhal zapowiedział rozbudowę systemu zakłócającego rosyjskie programy telewizyjne i radiowe w obwodach donieckim, mikołajowskim, chersońskim i zaporoskim[331].

Prorosyjski gubernator Michaił Razwożajew stwierdził, że podczas próby ataku na Sewastopol zniszczono ukraińskiego drona morskiego. Kanał na Telegramie „Crimean Wind” udostępnił nagranie, które rzekomo przedstawiało siły rosyjskie strzelające w kierunku drona[332]. W godzinach nocnych drony morskie i powietrzne SBU i Marynarki Wojennej Ukrainy zaatakowały bazę rosyjskiej straży przybrzeżnej na jeziorze Donuzław (ok. 90 km od Sewastopola) podczas rosyjskich ćwiczeń morskich. W wyniku połączonego ataku uszkodzone i wyłączone zostały kwatera główna wraz z centrum dowodzenia, skład amunicji i sprzętu, podstacja energetyczna, zaplecze techniczne i stanowiska strzeleckie wroga[333][334]. Prorosyjski gubernator obwodu chersońskiego powiedział, że co najmniej jedna osoba zginęła, a osiem kolejnych zostało rannych w wyniku ukraińskiego ostrzału i ataków dronów na okupowaną część obwodu[330]. Z kolei Legion Wolność Rosji oświadczył, że przeprowadzono sabotaż w bazie lotniczej Sawino Wielkie w Permie, na którym stacjonowały myśliwce MiG-31. Opublikowany film pokazywał płonące dwie ciężarówki KAMAZ, natomiast grupa stwierdziła, że zniszczono „kilka jednostek sprzętu wojskowego”[335].

Zastępca naczelnego dowódcy armii ukraińskiej pułkownik Wadym Sucharewski powiedział, że Ukraina zwiększyła dostawy dronów dla armii i być może wyprzedziła Rosję pod względem ich liczby. W pierwszej połowie 2024 roku ukraińscy żołnierze otrzymali sześciokrotnie więcej dronów niż w roku ubiegłym. Według Sucharewskiego na Ukrainie znajdowało się wówczas ponad 165 dronów różnego typu, które były testowane i wykorzystywane na polu walki[336].

Prezydent Wołodymyr Zełenski przybył do Wielkiej Brytanii, gdzie spotkał się z Wałerijem Załużnym, niedawno mianowanym ambasadorem Ukrainy w Wielkiej Brytanii. Zełenski wziął udział w 4. Szczycie Europejskiej Wspólnoty Politycznej w Blenheim Palace w Woodstock pod Oksfordem[337]. Zełenski stwierdził, że decyzja Zachodu zezwalająca Ukrainie na atakowanie celów w Rosji wzdłuż granicy z Ukrainą nie doprowadziła do eskalacji, a nawet powstrzymała rozwój wojny; „Czy to doprowadziło do eskalacji? Nie. Wręcz przeciwnie, zablokował próbę Putina rozszerzenia wojny. Czy Putin zareagował? Nie”[338]. Następnie prezydent Zełenski oraz premierzy Czech i Słowenii, Petr Fiala i Robert Golob podpisali dwustronne 10-letnie porozumienia o bezpieczeństwie, zgodnie z którymi oba państwa zapewnią Ukrainie długoterminową pomoc wojskową i pozamilitarną. Czechy i Ukraina zacieśnią współpracę w sferze technologii wojskowych, w tym produkcji amunicji, broni strzeleckiej i dronów, walki elektronicznej i ciężkiego sprzętu oraz planowały utworzenie wspólnych przedsiębiorstw i kontynuowanie corocznych szkoleń do 4 tys. ukraińskich żołnierzy. Z kolei Słowenia przeznaczy dodatkowe 5 mln euro na pomoc humanitarną, ożywienie gospodarcze i program „Zboże z Ukrainy”. Obydwa kraje zgodziły się na współpracę w znalezieniu źródeł finansowania w celu realizacji projektów ukraińskiego przemysłu obronnego[339].

Kanclerz Niemiec Olaf Scholz powiedział na 4. Szczycie Europejskiej Wspólnoty Politycznej, że prośba Ukrainy do sojuszników z NATO o pomoc w przechwyceniu rosyjskiej broni przelatującej nad Ukrainą „nie wchodzi w rachubę”. Według niego inni sojusznicy również rozumieli powód, dlaczego „wspieramy zatem Ukrainę w niszczeniu rosyjskich samolotów, ale NATO nie będzie bezpośrednio zaangażowane”, dodając, że „NATO będzie wspierać Ukrainę (...) Ale polityka NATO pozostaje niezmieniona – nie będziemy angażować się w ten konflikt”[340].

Jeśli chodzi o rozwiązanie pokojowe, prezydent Zełenski stwierdził, że zdecydowanie jest przeciwko solowym posunięciom, takim jak to podjęte przez premiera Węgier Viktora Orbána, dodając, że: „Jeśli ktoś chce pojechać do stolicy wojny, aby porozmawiać i być może coś obiecać kosztem Ukrainy, dlaczego powinniśmy zwracać uwagę na taką osobę?”. Zdaniem Zełenskiego Rosja zawsze była zainteresowana rozbijaniem jedności Zachodu poprzez indywidualne oferty lub szantaż[341].

19 lipca

[edytuj | edytuj kod]
Zniszczenia w Mikołajowie po rosyjskim ataku rakietowym; zginęły cztery osoby, a ponad 20 zostało rannych.
Pożar w pobliżu budynku mieszkalnego w Czuhujewie po porannym rosyjskim ataku dwoma rakietami Iskander; dziewięć osób zostało rannych, a kilka budynków zostało uszkodzonych.
Pożar w Krasnopolu po ataku rosyjskim; uszkodzone zostały dwa sklepy.

Siły rosyjskie zajęły wieś Prohres i Juriwka w obwodzie donieckim[312][342]. Ukraiński projekt DeepState poinformował, że Rosjanie zajęli Rozdoliwkę i kontynuowali ataki wzdłuż linii kolejowej BachmutSiewiersk. Z kolei na kierunku Awdijiwki wojsko rosyjskie zajęło wsie Iwano-Darjiwka, Woschod, Jasnobrodiwka, a także większość wsi Nowoseliwka Persza[343][344]. Rzecznik ukraińskiego wywiadu Andrij Jusow powiedział, że wojska rosyjskie w dalszym ciągu napierały na prawie całej linii frontu, jednak nowe „potężne ofensywy” były mało prawdopodobne. Według niego Ukraińcy odparli ataki podczas krótkotrwałej rosyjskiej ofensywy w obwodzie charkowskim, która rozpoczęła się 10 maja i wywarła również wpływ na sytuację w obwodzie sumskim. Jusow stwierdził, że „kluczowym celem był ukraiński Donbas”, dodając, że „w dalszym ciągu miały tam miejsce najbardziej bohaterskie i dramatyczne wydarzenia”[345].

Według ISW siły rosyjskie zrobiły postępy w pobliżu Siewierska, Torećka i Awdijiwki. Ponadto nowy sekretarz obrony Wielkiej Brytanii John Healey oświadczył, że Ukraina może używać brytyjskiej broni do ataków na cele wojskowe w Rosji[312]. Brytyjskie MON potwierdziło nowe postępy sił rosyjskie na odcinku Awdijiwka-Pokrowsk, który był głównym miejscem walk. Wojska rosyjskie „w dalszym ciągu zdobywały tereny na północ i zachód od Oczeretyne” i rozszerzały swoją ofensywę w kierunku Pokrowska. Odnotowano także „niewielkie rosyjskie postępy” w kierunku Nju-Jorka, ostatniego punktu oporu sił ukraińskich na dawnej linii frontu. Nie zaobserwowano jednak postępów w Czasiw Jarze[346].

Rosyjski atak rakietowy na Nikołajewa. Według Władimira Zełenskiego rakieta uderzyła w plac zabaw dla dzieci w pobliżu zwykłego domu. Uszkodzonych zostało 10 budynków wielopiętrowych, placówka wychowania przedszkolnego i 15 samochodów. Zginęły 4 osoby, ponad 20 zostało rannych

Mer Ołeksandr Sienkewycz powiedział, że w rosyjskim ataku rakietowym na Mikołajów zginęły co najmniej cztery osoby, w tym dziecko, a ponad 20 kolejnych zostało rannych, w tym czworo dzieci. Według prezydenta Zełenskiego Rosja uderzyła w plac zabaw, uszkadzając 10 wieżowców, przedszkole i 15 samochodów[347][348][349]. Gubernator Ołeksandr Prokudin poinformował, że dwie osoby zginęły, a co najmniej pięć zostało rannych w „masowych atakach rosyjskiej artylerii rakietowej” na Biłozerkę w obwodzie chersońskim[350]. Gubernator Ołeh Siniehubow powiedział, że wczesnym rankiem Rosja zaatakowała budynek mieszkalny w Czuhujewie w obwodzie charkowskim, raniąc co najmniej dziewięciu cywilów, w tym 14-letniego chłopca[351].

Ukraińskie Zgrupowanie „Chortyca” podało, że 110 Oddzielna Brygada Zmechanizowana zestrzeliła rosyjski samolot Su-25 w rejonie Pokrowska w obwodzie donieckim[352]. Ponadto rosyjski Ka-52 został zestrzelony przez rakietę systemu Uragan w bliżej nieokreślonym miejscu i czasie; zginęła 2-osobowa załoga helikoptera[353].

Prezydent Wołodymyr Zełenski podczas rozmowy z premierem Donaldem Tuskiem podziękował Polsce za decyzje, które mogły przyspieszyć otrzymanie przez Ukrainę samolotów F-16. Ponadto Polska może być miejscem napraw amerykańskich myśliwców[354].

Rzecznik ukraińskiego Zgrupowania „Tawria” Dmytro Łychowij powiedział, że Rosjanie na jednym z odcinków na południu kraju coraz częściej do szturmów używali motocykli, m.in. w rejonie Małej Tokmaczki siły rosyjskie przeprowadziły cztery ataki na ukraińskie pozycje, w tym dwa przy użyciu motocykli. Ekspert ds. wojskowości Ołeksandr Kowałenko stwierdził, że nowa taktyka Rosjan wynikała z rosyjskich niedoborów w sprzęcie, w związku z czym żołnierze używali do ataków samochodów UAZ, chińskich lekkich pojazdów terenowych Desertcross 1000-3 i motocykli, co przekładało się na większe straty wśród piechoty[355].

Były prezydent USA i kandydat Republikanów na prezydenta, Donald Trump, przeprowadził telekonferencję z prezydentem Wołodymyrem Zełenskim; był to pierwszy kontakt między nimi od „skandalu na Ukrainie”. Później Zełenski oświadczył w mediach społecznościowych, że pogratulował Trumpowi zostanie kandydatem Republikanów, potępił zeszłotygodniową próbę zamachu na Trumpa oraz zauważył, że obie partie i izby USA poświęciły najwyższą uwagę ochronie wolności i niepodległości Ukrainy. Dodał, że Ukraina zawsze będzie wdzięczna Stanom Zjednoczonym za ich istotne wsparcie we wzmacnianiu jej zdolności do przeciwstawienia się rosyjskiemu terroryzmowi, a obie strony zgodziły się spotkać osobiście, aby omówić sposoby osiągnięcia sprawiedliwego i prawdziwie trwałego pokoju. Po spotkaniu Trump stwierdził w mediach społecznościowych, że jest wdzięczny Zełenskiemu za skontaktowanie się z nim i dodał, że jeśli zostanie wybrany na prezydenta, zaprowadzi pokój na świecie i będzie zabiegał o zakończenie wojny Ukrainy z Rosją, próbując wynegocjować porozumienie, które utoruje drogę ku dobrobytowi[356][357].

Szef wydziału personalnego SG Ukrainy Roman Horbach poinformował, że nabór do ochotniczej służby w ukraińskiej armii wzrósł w ciągu ostatnich dwóch miesięcy 3,5-krotnie w porównaniu z okresem od końca 2022 roku do wiosny 2024 roku[358]. Dodał także, że mniej niż 10% częściowo kwalifikujących się poborowych po ponownym badaniu lekarskim uznano za niezdolnych do służby wojskowej. Pozostała część osób, które przeszły badania, podzielono na dwie grupy: ok. 50% kwalifikowało się do służby, pozostałe 50% mogło służyć jedynie w jednostkach tyłowych, logistycznych lub w biurach poborowych[359].

20 lipca

[edytuj | edytuj kod]

Rosyjskie Ministerstwo Obrony podało, że siły rosyjskie zajęły wieś Piszczane we wschodnim obwodzie charkowskim oraz wieś Andrijiwka w obwodzie ługańskim[360][361].

Według ISW wojska rosyjskie poczyniły postępy w pobliżu Wołczańska, Swatowego i Doniecka[361].

Siły Powietrzne Ukrainy oświadczyły, że w nocy Rosjanie zaatakowali obwody charkowski, połtawski, sumski, czernihowski i kijowski przy użyciu trzech rakiet balistycznych Iskander-M (wystrzelonych z obwodu woroneskiego), jednej rakiety manewrującej Iskander-K oraz 16 dronów Shahed 136/131 (z obwodu kurskiego) i jednego niezidentyfikowanego drona. Ukraińska obrona przeciwlotnicza zniszczyła 12 dronów Shahed i drona nieznanego typu[362]. Prokurator regionalny podał, że ok. 3:15 w nocy co najmniej dwie osoby zginęły, a cztery zostały ranne w nocnym ataku rakietowym na Barwinkowe w północno-wschodnim obwodzie charkowskim. Podczas ataku ok. 50 budynków zostało uszkodzonych. Kolejny atak dotknął firmę rolniczą w Ołeksijiwce[363]. Według regionalnej Administracji Wojskowej rosyjskie przypuściły w nocy atak na obwód sumski, uszkadzając infrastrukturę energetyczną w rejonie konotopskim, jednak nie powodując przerw w dostawie prądu[364]. Gubernator Filip Pronin poinformował, że w wyniku nocnego ataku rosyjskich dronów w obwodzie połtawskim 16 miejscowości zostało pozbawionych prądu, co dotknęło 3800 gospodarstw domowych, a 700 zostało pozbawionych bieżącej wody. Atak spowodował zniszczenie infrastruktury w rejon mirhorodzkim i pożar w zakładzie energetycznym; nie odnotowano ofiar[365].

Gubernator Wasilij Gołubiew poinformował, że w nocy z 19 na 20 lipca zestrzelono ok. 26 ukraińskich dronów w obwodzie rostowskim. jednak nie odnotowano ofiar. Lokalne media społecznościowe cytowały mieszkańców, którzy donosili, że doszło do ok. 16 eksplozji w okolicy lotniska Millerowo oraz pożarów w pobliżu „pasa startowego i płyty lotniska”, a także lokalnego składu ropy[366][367].

Prezydent Zełenski powiedział, że w śledztwie w sprawie zabójstwa profesor języka ukraińskiego i byłej deputowanej Rady Najwyższej Iryny Farion rozważano wszystkie możliwe teorie, „w tym tę, która prowadzi do Rosji”. Farion (w wieku 60 lat) zmarła 19 lipca br. wieczorem w szpitalu we Lwowie, kilka godzin po postrzeleniu przez niezidentyfikowanego napastnika. Według szefa MSW Ukrainy Ihora Kłymenki Farion została zamordowana prawdopodobnie na skutek swojej działalności publicznej i politycznej lub z powodu osobistej nienawiści[368][369].

21 lipca

[edytuj | edytuj kod]

W opinii ISW wojska rosyjskie poczyniły postępy w pobliżu Awdijiwki[370].

Sztab Ukrainy podał, że Rosja atakowała w kierunkach Charkowa, Kupiańska, Łymanu, Siewierska, Kramatorska, Torećka, Pokrowska, Kurachowego, Wremiwki, Zaporoża i Chersonia, gdzie doszło do 117 starć. W ciągu 24h wojska rosyjskie przeprowadziły trzy ataki rakietowe, 72 naloty i 1542 ataki dronów na pozycje ukraińskie i obszary zaludnione. Ukraińskie lotnictwo i artyleria przeprowadziły ataki na stanowisko dowodzenia, magazyn amunicji, cztery jednostki artylerii, dwa systemy przeciwlotnicze, stację radarową i 15 miejsc koncentracji[371].

Dowódca Sił Powietrznych Ukrainy generał Mykoła Ołeszczuk poinformował, że w nocy Rosja przeprowadziła atak na terytorium Ukrainy przy pomocy trzech rakiet balistycznych Iskander-M (wystrzelonych z obwodu kurskiego i Krymu), dwoma kierowanymi rakietami lotniczymi Ch-59/Ch-69 (z obwodu kurskiego) i 39 dronami Shahed 136/131 (z Kurska, Primorsko-Achtarska i Krymu). Ukraińska obrona przeciwlotnicza zniszczyła 35 dronów, natomiast rakiety Ch-59/Ch-69 nie osiągnęły swoich celów. Obrona powietrzna działała w obwodach sumskim, połtawskim, kijowskim, czernihowskim, chersońskim, dniepropetrowskim, donieckim, mikołajowskim, odeskim i czerkaskim[372][373]. Państwowa Służba Ratunkowa podała, że siły rosyjskie przeprowadziły atak „podwójnego uderzenia” na ratowników udzielających pomocy po poprzednim ataku w obwodzie sumskim. W ciągu nocy Rosjanie ostrzelali obwód z moździerzy 20 razy, a także rozmieścili miny i drony FPV, powodując 44 eksplozje. Według Państwowej Służby Ratunkowej nocne ataki spowodowały pięć pożarów, a gdy rano ratownicy gasili jeden z pożarów w budynku mieszkalnym, siły rosyjskie zaatakowały ponownie[374].

Narodowe Centrum Oporu Ukrainy oświadczyło, że w wyniku awaryjnej przerwy w dostawie prądu spowodowanej awarią elektrowni jądrowej w Rostowie na Donem, w wielu regionach Rosji i terenach okupowanych doszło do poważnych przerw w systemie elektroenergetycznym oraz zakrojonych na szeroką skalę przerw w dostawie prądu na Krym i do okupowanego obwodu donieckiego. Przerwane zostały także dostawy wody; „Z powodu przerwy w dostawie prądu w Rosji przepompownie nowo wybudowanego kanału Don-Donbas były nieczynne, a dopływ wody całkowicie wstrzymany. Naprawa potrwa miesiące, a sytuacja na okupowanych terytoriach pogorszyła się”[375].

Prezydent Wołodymyr Zełenski w wywiadzie dla BBC stwierdził, że na Ukrainie jeden zabity żołnierz przypada na sześciu do ośmiu rannych, natomiast u Rosjan jeden zabity przypadał na każdych dwóch lub trzech rannych[376]. Zełenski oświadczył także, że Naczelny dowódca armii ukraińskiej generał Ołeksandr Syrski odwiedził brygady na froncie i poinformował o braku zaopatrzenia wojskowego. Według prezydenta ukraińskim oddziałom na linii frontu brakowało kluczowych zapasów, głównie amunicji i wystarczającej liczby dronów[377].

W wywiadzie dla dziennika Corriere della Sera mer Kijowa Witalij Kłyczko, nazywany przeciwnikiem politycznym, zadeklarował, że prezydent Zełenski „ryzykuje polityczne samobójstwo”, jeśli pójdzie na ustępstwa terytorialne wobec Rosji bez przeprowadzenia referendum, dodając, że: „Jak możemy wyjaśnić krajowi, że musimy oddać część naszego terytorium, które kosztowało życie tysięcy naszych walczących bohaterów, niezależnie od tego, jaki ruch podejmie, nasz prezydent ryzykuje politycznym samobójstwem. (...) Nie sądzę, aby mógł samodzielnie dojść do tak bolesnych i ważnych porozumień bez powszechnej legitymizacji”[378][379][380].

22 lipca

[edytuj | edytuj kod]
Szczątki rosyjskiej rakiety Iskander-M znalezione w lesie w obwodzie sumskim.

Naczelny dowódca armii ukraińskiej generał Ołeksandr Syrski powiedział, że wojska rosyjskie w dalszym ciągu nacierały na Pokrowsk w obwodzie donieckim pomimo ciężkich strat, a „zacięte walki” trwały w Krasnohoriwce oraz w rejonie Prohresu, Zaliznego, Piwdennego i Czasiw Jaru. Stwierdził także, że siły rosyjskie kontynuowały próby zajęcia Stelmachiwki i Makiejewki oraz atakowały na pozycje ukraińskie w Iwaniwśkem i Kliszczijiwce. Dodał także, że Rosjanie próbowali także zająć wyspy na terenach zalewowych na wschodnim brzegu Dniepru. Według niego „na całej linii frontu toczyły się aktywne działania wojenne o różnej intensywności”[381]. Rzecznik Zgrupowania „Chortyca” Nazar Wołoszyn powiedział, że Rosja rozmieściła dodatkowe jednostki szturmowe (w tym 155 Samodzielnej Brygady Morskiej Floty Pacyfiku i 18. Dywizji Strzelców Zmotoryzowanych 11. Korpusu Armijnego) w pobliżu Hłybokego w obwodzie charkowskim, aby przygotować się do operacji ofensywnych. W środkowej i wschodniej części Wołczańska wojska rosyjskie w dalszym ciągu przegrupowały swoje siły do dalszych ataków[382].

W ocenie ISW siły rosyjskie poczyniły postępy w pobliżu Wołczańska, Siewierska, Torećka i Doniecka[383].

SG Ukrainy poinformował, że Rosja atakowała w kierunkach Charkowa, Kupiańska, Łymanu, Siewierska, Kramatorska, Torećka, Pokrowska, Kurachowego, Zaporoża i Chersonia, gdzie doszło do 155 starć. W ciągu doby wojska rosyjskie przeprowadziły trzy ataki rakietowe, 96 nalotów i 105 ostrzałów na pozycje ukraińskie i obszary zaludnione[384]. Rzecznik SG Ukrainy Dmytro Huculak poinformował, że w ciągu ostatniego tygodnia na froncie doszło do ponad 900 starć bojowych na kierunku charkowskim, kupiańskim, łymańskim, siewierskim, kramatorskim, toreckim, pokrowskim, kurachowskim, wremiwskim, zaporoskim i chersońskim. Ponadto Rosjanie przeprowadzili 19 ataków rakietowych, 549 nalotów i ok. 850 ostrzałów na terytorium Ukrainy[385].

Gubernator Serhij Łysak poinformował, że co najmniej pięć osób zostało rannych po ostrzelaniu przez siły rosyjskie Nikopolu w obwodzie dniepropetrowskim[386]. Ministerstwo Zdrowia Ukrainy podało, że od początku rosyjskiej inwazji łącznie 1642 placówki medyczne zostały uszkodzone, a kolejne 214 zostało całkowicie zniszczonych. Ministerstwo stwierdziło także, że do tej pory w całym kraju łącznie 885 placówek medycznych zostało całkowicie lub częściowo odrestaurowanych[387][388].

Lokalne władze podały, że ukraińskie drony zaatakowały rafinerię ropy naftowej w Tuapse w Kraju Krasnodarskim, powodując zniszczenia i pożar; ataku dokonał wywiad ukraiński. Lokalny urzędnik Siergiej Bojko stwierdził, że drony zostały zestrzelone wokół Tuapse między 3:17 a 4:20 czasu lokalnego, natomiast pożar został ugaszony oraz nie odnotowano ofiar ani „poważnych szkód”. Rosyjskie Ministerstwo Obrony podało, że obrona przeciwlotnicza zestrzeliła w nocy ok. 75 dronów nad Morzem Czarnym i Azowskim (łącznie 17), nad Krajem Krasnodarskim (8) oraz nad obwodami rostowskim (47), biełgorodzkim (1), woroneskim (1) i smoleńskim (1). Ponadto kanał na Telegramie „Astra” podał również, że celem dronów była baza lotnicza Mrozowsk w obwodzie rostowskim, co spowodowało pożar w jej pobliżu. Gubernator Wasilij Gołubiew stwierdził, że w wyniku szczątków dronów zapaliła się sucha roślinność, którą szybko ugaszono[389][390][391][392].

Boeing i Antonow podpisali memorandum dotyczące współpracy przy produkcji i konserwacji dronów znajdujących się na wyposażeniu armii ukraińskiej, w tym drona dalekiego zasięgu ScanEagle firmy Insitu, spółki zależnej Boeinga[393].

Dowódca ochotniczego proukraińskiego Gruzińskiego Legionu Narodowego Mamuka Mamulaszwili stwierdził, że Państwowa Służba Bezpieczeństwa Gruzji umieściła ok. 300 członków tej grupy na liście osób poszukiwanych. Wcześniej w czerwcu 2024 roku rosyjski sąd uznał Legion Gruziński za organizację terrorystyczną[394].

23 lipca

[edytuj | edytuj kod]

Ministerstwo Obrony Rosji stwierdziło, że siły rosyjskie zajęły wieś Iwano-Darjiwkę, położoną 30 km na północny wschód od Bachmutu[395][396][397], chociaż miejscowość już od 17 lipca znajdowała się pod okupacją rosyjską[312]. Rzecznik ukraińskiego Zgrupowanie „Tawria” Dmytro Łychowij poinformował, że w obwodzie zaporoskim przebywało 90 tys. żołnierzy rosyjskich, z czego w ostatnich tygodniach dołączyło 2 tys., jednak według wywiadu nic nie wskazywało na to, aby utworzyły one grupę ofensywną. Według niego „liczebność sił wroga w obwodach zaporoskim i chersońskim była wówczas niewystarczająca do podjęcia skutecznych działań ofensywnych poza obecnymi granicami”. Dodał, że działania wojenne w strefie operacyjnej Zgrupowanie „Tawria” miały charakter konfrontacji pozycyjnej, ponieważ „Rosjanie nie byli w stanie prowadzić aktywnych operacji szturmowo-ofensywnych na kilku frontach jednocześnie”[398][399].

Według ISW siły rosyjskie zrobiły nieznaczne postępy się w pobliżu Siewierska, Awdijiwki i Doniecka[400].

Sztab Ukrainy poinformował, że Rosja atakowała w kierunkach Charkowa, Kupiańska, Łymanu, Siewierska, Kramatorska, Torećka, Pokrowska, Kurachowego, Wremiwki, Zaporoża i Chersonia, gdzie doszło do 152 starć. W ciągu doby wojska rosyjskie przeprowadziły dwa ataki rakietowe, 41 nalotów i 120 ostrzałów na pozycje ukraińskie i obszary zaludnione. Ukraińskie lotnictwo i artyleria przeprowadziły ataki na siedem miejsc koncentracji, cztery jednostki artylerii, trzy magazyny, dwa systemy przeciwlotnicze i dwa punkty kontrolne[401]. Sekretarz parlamentarnej komisji bezpieczeństwa narodowego Roman Kostenko powiedział, że do armii ukraińskiej wstąpiło ok. 3800 skazanych, jednak niektórzy z nich już zginęli lub zostali ranni[402].

Siły Powietrzne Ukrainy podały, że armia rosyjska przeprowadziła ataki na Ukrainę za pomocą ośmiu dronów Shahed 136/131 (wystrzelonych z obwodu kurskiego) i jednego pocisku manewrującego Ch-69 (z obwodu kurskiego). Ukraińska obrona przeciwlotnicza zestrzeliła siedem dronów, a pocisk nie osiągnął celu[403][404]. Gubernator Serhij Łysak podał, że w ataku rosyjskiego drona na Marganiec w obwodzie dniepropetrowskim rannych zostało dwóch chłopców w wieku 14 lat i jeden w wieku 13 lat. Według doniesień, w wyniku ataku uszkodzonych zostało kilka domów[405]. Ministerstwo Energii Ukrainy poinformowało, że w godzinach nocnych Rosja przeprowadziła atak dronem na obwód sumski, trafiając obiekt infrastruktury krytycznej i pozbawiając prądu 50 400 odbiorców. Nie odnotowano ofiar[397][406].

Gubernator Weniamin Kondratiew powiedział, że w wyniku ukraińskiego ataku dronów na prom w Porcie Kaukaz w Kraju Krasnodarskim jedna osoba zginęła, a cztery zostały ranne wśród personelu portu oraz doszło do pożaru na pokładzie statku[397][406][407]. SG Ukrainy podał, że ukraiński atak na Krym spowodował, że prom używany przez siły rosyjskie do transportu sprzętu wojskowego został „poważnie uszkodzony”[408]. Ministerstwo Obrony Rosji poinformowało, że zniszczono 25 dronów nad Morzem Czarnym (4) i Krymem (21). Kanał na Telegramie „Crimean Wind” donosił o eksplozjach na półwyspie[409][410]. Ukraińskie Zgrupowanie „Chortyca” poinformowała, że zestrzelono rosyjski myśliwiec Su-25 w pobliżu Pokrowska w obwodem donieckim[411]. Z kolei ukraiński atak HIMARS uderzył w rzadki rosyjski radar przeciwbaterii 1K148 Jastrieb-AW w Zuhresie w obwodzie donieckim[412].

Według OSW w ostatnim tygodniu Rosjanie poczynili postępy na kilku odcinkach, głównie w Donbasie. Zajęli centrum Krasnohoriwki i wyparli Ukraińców z jej południowo-zachodnich przedmieść, odzyskanych w ukraińskim kontrataku tydzień wcześniej. Siły rosyjskie kontynuowały atak na kierunku Pokrowska, gdzie zajęły lokalny węzeł komunikacyjny Prohres, a także w aglomeracji torećkej, gdzie opanowały część Piwnicznego i Zaliznego oraz poszerzyły bazę operacyjną w oparciu o południowy obszar Nju-Jorka. Rosjanie zajęli wschodnią część Maksymiljaniwki, ostatniej miejscowości przed Kurachowem. Przełamanie ukraińskich pozycji obronnych nastąpiło w rejonie Siewierska, gdzie siły rosyjskie zajęły, leżącą 6 km na południowy wschód, Iwano-Darjiwkę. Lokalne przerwanie ukraińskiej linii obrony nastąpiło również na południowy wschód od Kupiańska, gdzie Rosjanie zajęli miejscowość Piszczane. Nieznaczne postępy Rosja poczyniła w rejonie Czasiw Jaru, gdzie usiłowała uchwycić przyczółek po zachodniej stronie kanału Doniec–Donbas. Otwarcie przez Rosjan nowego kierunku w rejonie Charkowa skutecznie rozproszyło ukraińskie siły i ułatwiło Rosjanom prowadzenie ataków na innych kierunkach. Ukraińskie kontrataki nie przyniosły znaczących rezultatów, wymusiły jednak angażowanie coraz większych sił, w tym jednostek ściągniętych z innych kierunków działań, co osłabiło tamtejszą obronę[413].

Szef polityki zagranicznej Unii Europejskiej Josep Borrell powiedział, że przyszłe wysiłki pokojowe muszą obejmować Rosję, ale nie mogą opierać się na warunkach określonych przez prezydenta Władimira Putina, przekonanego, że prezydent Zełenski będzie w dalszym ciągu przyspieszał rozmowy pokojowe i weźmie udział w spotkaniu ze stroną rosyjską[414]. Ponadto Borrell pozbawił Węgry prawa do organizacji zaplanowanego na 28–30 sierpnia br. spotkania ministrów spraw zagranicznych i obrony UE w związku ze spotkaniem premiera Victora Orbána z Putinem i jego oskarżeniami pod adresem UE o prowadzenie „prowojennej polityki”[415]. Minister spraw zagranicznych Ukrainy Dmytro Kułeba udał się do Chin, aby omówić sposoby zakończenia wojny[416].

24 lipca

[edytuj | edytuj kod]
Siedziba organizacji charytatywnej Mine Action FSD w Charkowie po rosyjskim ataku rakietowym.
Pożar w parku krajobrazowym Feldman Ecopark pod Charkowem po nocnym rosyjskim ataku dronów; dwie osoby zostały ranne.

Rzecznik Zgrupowania „Chortyca” podpułkownik Nazar Wołoszyn powiedział, że siły rosyjskie próbowały przebić się przez ukraińską obronę w obwodzie donieckim w kierunku Pokrowska i Kurachowego, jednak „wszystkie rosyjskie próby natarcia spotykały się z zaciekłym oporem”. Dodał, że „od rana w kierunku Pokrowska nasi obrońcy odparli 41 ataków wroga w rejonie Pantelejmoniwki, Nowoołeksandriwki, Wozdwyżenki, Prohresu, Nowoseliwki Perszy, Umanśkego i Jasnobrodiwki”, lecz „ciężkie bitwy trwały nadal”. Według niego „Rosja włożyła wiele sił w zdobycie Oczeretynego, aby stamtąd kontynuować natarcie drogą Pokrowsk–Konstantynówka[417]. Żołnierze ukraińskiej 79 Tawryjskiej Brygady Powietrzno-Szturmowej oświadczyli, że odparli jeden z największych rosyjskich ataków w rejonie Kurachowego od początku wojny. Według Brygady nad ranem armia rosyjska rozpoczęła atak z kilku kierunków jednocześnie, wykorzystując 57 pojazdów opancerzonych, w tym 11 czołgów oraz 12 motocykli i 200 pojazdów szturmowych. Według doniesień z wyprzedzeniem zauważono rosyjski sprzęt i rozpoczęto ogień artyleryjski przeciwko Rosjanom. Pierwsze czołgi i bojowe wozy opancerzone zostały zatrzymane przez operatorów dronów, a „reszta sprzętu uciekła z pola bitwy”. Według Ukraińców uszkodzono sześć czołgów, siedem pojazdów opancerzonych i zniszczono wszystkie motocykle oraz zginęło 40 rosyjskich żołnierzy, a 37 zostało rannych[418].

Projekt DeepState podał, że ok. 14:00 wojska rosyjskie zdołały niemal otoczyć 1. i 3. batalion ukraińskiej 31 Samodzielnej Brygady Zmechanizowanej w pobliżu Prohresu, wsi na drodze Hrodiwka–Oczeretyne w obwodzie donieckim. Dowódca brygady nie wydał rozkazu przebicia się, więc żołnierze, którzy zostali otoczeni, zdecydowali przebijać się walką[419][420][421]. Później DeepState poinformował, że dzięki skoordynowanej pracy artylerii, rozpoznania powietrznego i części sąsiednich jednostek (w tym 47 Brygady Zmechanizowanej) żołnierze 31 Brygady zdołali wydostać się z okrążenia na osi Pokrowska w pełnej sile[422][423].

Według ISW siły rosyjskie nieznacznie posunęły się na północ od Charkowa oraz w pobliżu Awdijiwki i Doniecka[424].

Sztab Ukrainy podał, że Rosja atakowała w kierunkach Charkowa, Kupiańska, Łymanu, Siewierska, Kramatorska, Torećka, Pokrowska, Kurachowego, Wremiwki, Zaporoża i Chersonia, gdzie doszło do 149 starć. W ciągu 24h wojska rosyjskie przeprowadziły cztery ataki rakietowe, 58 nalotów i 144 ostrzałów na pozycje ukraińskie i obszary zaludnione. Ukraińskie lotnictwo i artyleria przeprowadziły ataki na 13 miejsc koncentracji, punkt kontrolny, jednostkę artylerii, dwa systemy przeciwlotnicze i radar[425]. Naczelny dowódca armii ukraińskiej Ołeksandr Syrski poinformował, że na Ukrainie stacjonowało wówczas ok. 520 tys. żołnierzy rosyjskich i planowano zwiększyć tę liczbę do 690 tys. do końca 2024 roku oraz dodał, że „jeśli chodzi o sprzęt, stosunek był na ich korzyść 1:2 lub 1:3”, wyjaśniając, że była to główna przyczyna niepowodzeń Ukrainy na polu bitwy w ostatnich miesiącach. Według Syrskiego rosyjskie sukcesy miały jednak wyłącznie charakter „taktyczny” i wiązały się z wysokimi kosztami, dodając, że Rosja poniosła „trzykrotnie” większe straty niż siły ukraińskie, a w niektórych obszarach nawet większe[426][427].

Dowódca Sił Powietrznych Ukrainy generał Mykoła Ołeszczuk powiedział, że w nocy Rosjanie zaatakowali Ukrainę za pomocą rakiety balistycznej Iskander-M i rakiety nieznanego typu (wystrzelonych z obwodu biełgorodzkiego) oraz 17 dronów Shahed 136/131 (z Primorsko-Achtarska i Krymu). Ukraińska obrona przeciwlotnicza zniszczyła 17 dronów Shahed, większość w obwodzie odeskim oraz osiem dronów rozpoznawczych, w tym cztery Zała, dwa Supercam i dwa Orłan-10. Rosyjskie drony zaatakowały Izmaił, gdzie uszkodzona została infrastruktura portowa i wieżowiec, a kilka osób zostało rannych[428]. Mer Ihor Terechow powiedział, że ok. 5:00 rano czasu lokalnego Rosja przeprowadziła pięć ataków rakietowych (za pomocą S-300) na Charków i okolice, głównie sektor prywatny i strefę przemysłową, w wyniku czego co najmniej sześć osób zostało rannych[429][430][431][432]. Jeden z pocisków trafił w siedzibę szwajcarskiej organizacji charytatywnej Mine Action FSD w Charkowie. Uszkodzeniu uległ także budynek przemysłowy, pięć samochodów i dom[433][434][435].

Rosyjska agencja informacyjna TASS poinformowała, że urzędnik rosyjskiego wywiadu zagranicznego i jego żona zostali ranni w wyniku wybuchu bomby w samochodzie w Moskwie. Doradca Prezydenta Ukrainy Mychajło Podolak zaprzeczył jakoby Ukraina była zamieszana w tę sprawę oraz stwierdził, że było to spowodowane awarią urządzenia benzynowego[436][437]. Ukraińskie media podały, że wywiad ukraiński przeprowadził cyberatak na kilka banków, w tym Raiffeisen, Gazprombank, Rosselkhozbank i Rosbank oraz inne instytucje finansowe działające w Rosji. Według doniesień awarie dotknęły także sieci społecznościowe, systemy płatności w transporcie publicznym i niektóre linie lotnicze[438].

Czeska gazeta Denik N poinformowała, że przygotowywana była kontynuacja czeskiej inicjatywy dostarczania Ukrainie amunicji artyleryjskiej. Minister obrony Jana Czernochova potwierdziła, że w przedsięwzięcie włączy się pięć czeskich firm zbrojeniowych. Plan kontynuacji nazywany „Inicjatywa 2025” będzie zasadniczo funkcjonować w dotychczasowej formie[439]. Niemiecki koncern Rheinmetall poinformował, że otrzymał zgodę rządu ukraińskiego na rozpoczęcie budowy fabryki amunicji na Ukrainie i „rozpoczęcie produkcji amunicji na Ukrainie w ciągu 24 miesięcy”[440].

Pomiędzy żołnierzami ze Zgrupowania „Chortyca” stacjonującego w obwodzie charkowskim doszło do strzelaniny na podstawie „stosunków osobistych”, w wyniku czego zginęło trzech żołnierzy, a czterech zostało rannych. Stan rannych określono jako „poważny”[441].

25 lipca

[edytuj | edytuj kod]
Rosyjski dron, który rozbił się w obwodzie sumskim.
Głowica bojowa rosyjskiej rakiety Ch-59 znaleziona w lesie w obwodzie sumskim.

Wojska rosyjskie zajęły wieś Jasnobrodiwka w obwodzie donieckim[442].

W ocenie ISW siły ukraińskie stępiły jeden z największych rosyjskich ataków zmechanizowanych na Ukrainie od października 2023 roku w zachodnim obwodzie donieckim. Gotowość rosyjskiego dowództwa wojskowego do wydania dużej liczby pojazdów opancerzonych na ograniczone cele taktyczne odzwierciedlało słabą długoterminową prognozę operacyjną, a ograniczenia rosyjskiego sprzętu w średnim i długim okresie sprawiało, że takie nieudane ataki zmechanizowane będą z czasem droższe. Tymczasem siły ukraińskie posunęły się w pobliżu Robotyne, a wojska rosyjskie zrobiły postępy się na północ od Charkowa oraz w pobliżu Torećka, Doniecka i Robotyne[443].

Dowódca Sił Powietrznych Ukrainy generał Mykoła Ołeszczuk oświadczył, że Rosja zaatakowała Ukrainę za pomocą 38 dronów Shahed 136/131 (wystrzelonych z Krymu i Primorsko-Achtarska), atakując ukraińską infrastrukturę na kilku kierunkach, w szczególności na południe obwodu odeskiego i centralne obwody Ukrainy. Ukraińska obrona przeciwlotnicza zniszczyła 25 dronów. Trzy kolejne drony Shahed zaginęły po przekroczeniu granicy państwowej z Rumunią[444]. Ministerstwo Obrony Rumunii poinformowało, że odnaleziono szczątki rosyjskiego drona Shahed 136/131 (Gierań-1/2) w pobliżu przygranicznego miasta Plauru po ataku na Izmaił[445].

Gubernator Wiaczesław Gładkow stwierdził, że jedna osoba zginęła, a dwie zostały ranne w wyniku ukraińskiego ostrzału Szebiekina w obwodzie biełgorodzkim. Atak uszkodził dwa budynki mieszkalne, w tym jeden, który został trafiony bezpośrednio oraz uszkodzono jeden obiekt przemysłowy i jeden komercyjny. Gładkow dodał, że ukraińskie drony zaatakowały dwie kolejne wsie w rejonie szebekińskim, powodując szkody materialne. Ministerstwo Obrony Rosji poinformowało, że w nocy obrona przeciwlotnicza zniszczyła trzy ukraińskie drony nad obwodem biełgorodzkim[446]. Gubernator Władysław Szapsza poinformował, że rosyjski śmigłowiec szturmowy Mi-28 rozbił się w obwodzie kałuskim. Według Ministerstwa Obrony Rosji przyczyną katastrofy była „awaria techniczna”, w wyniku której zginęła cała załoga[447].

Minister obrony Danii Ruben Brekelmans powiedział, że Dania i Holandia zobowiązały się dostarczyć Ukrainie 14 czołgów Leopard 2A4 „przed końcem lata” 2024 roku[448][449]. Według raportu Biura ds. Odpowiedzialności rządu USA (GAO) Departament Obrony USA popełnił błędy w księgowaniu dotyczące dostaw sprzętu wojskowego na Ukrainę o wartości 2 miliardów dolarów. W wyniku tego Departament Obrony zapewni Ukrainie dodatkowe 2 miliardy dolarów w postaci sprzętu i uzbrojenia[450].

Dowódca Gwardii Narodowej Ukrainy generał Ołeksandr Piwnenko powiedział, że Rosja nie będzie w stanie utrzymać skali ataków w wielu sektorach przez długi czas, ponieważ jej „możliwości nie są nieograniczone, biorąc pod uwagę straty, jakie ponosi”, stwierdzając, że: „Za półtora miesiąca nie będą w stanie przeprowadzić aktywnych ataków na wielu kierunkach jednocześnie i przejdą do obrony”. Piwnenko podkreślił, że w czasie, gdy Rosja będzie uzupełniać swoje wojska, Ukraina musi zwrócić uwagę na przygotowanie własnych rezerw i uzbrojenia, a jeśli Ukraina będzie „o krok przed Rosją, wszystko będzie dobrze”[451][452].

Prezydent Wołodymyr Zełenski rozmawiał z ministrem przemysłu strategicznego Ołeksandrem Kamyszinem na temat planów dotyczących „pojazdów opancerzonych, dronów i artylerii” oraz stwierdził, że zagraniczne finansowanie ukraińskiego przemysłu obronnego wykazywało zauważalny wpływ na krajową produkcję broni i sprzętu; „Jest oczywiste, że sektor [obronny] staje się zupełnie inny, silniejszy i bardziej wydajny”, również dzięki „partnerskim inwestycjom w produkcję obronną na Ukrainie”[453]. Premier Denys Szmyhal powiedział, że przeprowadzono inspekcję fortyfikacji obronnych w obwodzie chersońskim i wykonano 97% prac budowlanych[454].

Duma Państwowa Rosji uchwaliła ustawę, która uzna posiadanie inteligentnych urządzeń przez rosyjskich żołnierzy za wykroczenie dyscyplinarne. Ustawa wymagała tylko podpisu prezydenta Putina, aby wejść w życie. Projekt ustawy zabraniał rosyjskim żołnierzom korzystania z urządzeń, które łączą się z internetem, geolokalizują, robią zdjęcia lub mogą nagrywać materiały audio/wideo[455].

26 lipca

[edytuj | edytuj kod]

Wojska rosyjskie zajęły wieś Łozuwackie w obwodzie donieckim, 24 km od Pokrowska[442][456].

Według ISW siły rosyjskie poczyniły nieznaczne postępy się w pobliżu Swatowego, Awdijiwki i Doniecka. Rosyjskie wojsko rozszerzyło obszar odpowiedzialności Centralnego Zgrupowania Sił w obwodzie donieckim, co sugerowało, że rosyjskie dowództwo obniżyło priorytet poprzedniego zadania grupy, aby działać wyłącznie jako siły manewru operacyjnego na kierunku Awdijiwki. Rosyjskie dowództwo mogło zamiast tego powierzyć Centralnemu Zgrupowaniu Sił nadzorowanie większości głównych wysiłków ofensywnych Rosji w obwodzie donieckim[442].

Według Sił Powietrznych Ukrainy wojska rosyjskie zaatakowały obwód doniecki przy użyciu rakiety balistycznej Iskander-M (wystrzelonej z obwodu rostowskiego) i 23 dronów Shahed 136/131 (z Krymu i obwodu kurskiego). Ukraińska obrona przeciwlotnicza zniszczyła 20 dronów w obwodach chersońskim, sumskim, żytomierskim i czernihowskim. W nocy dron Shahed uderzył w obiekt infrastruktury i internat w Niżynie w obwodzie czernihowskim[457][458].

Kanał na Telegramie „Crimean Wind” donosił o nocnych eksplozjach na lotnisku Saki w Nowofedoriwce, w pobliżu Okuniwki i Symferopola. Lokalne władze okupacyjne poinformowały także o ataku dronów na Sewastopol. Doniesienia potwierdził później SG Ukrainy[459][460]. Rosyjskie Ministerstwo Obrony podało, że późnym wieczorem obrona przeciwlotnicza przechwyciła 21 ukraińskich dronów nad obwodem briańskim; nie odnotowano ofiar ani uszkodzeń. Gubernator Wiaczesław Gładkow poinformował, że w obwodzie biełgorodzkim trzy ataki dronów i kilka ostrzałów wybiły okna i spowodowały dodatkowe uszkodzenia budynków[461].

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen powiedziała, że Unia Europejska zapewniła Ukrainie 1,6 miliarda dolarów zysków z zamrożonych rosyjskich aktywów w celu wsparcia obronności i odbudowy Ukrainy[462].

Rzecznik wywiadu ukraińskiego Andrij Jusow powiedział, że rosyjskie straty kadrowe i materiałowe na Ukrainie były tak duże, że Rosja napotkała „poważne problemy” z rekrutacją nowych żołnierzy kontraktowych, a jednocześnie nie była w stanie wyprodukować wystarczającej liczby nowoczesnych wersji broni i zaczęła polegać na wycofanej broni z czasów radzieckich. Dodał, że Rosjanie „mogą uzupełnić te straty”, jednak „są już poważne problemy z rekrutacją nowych żołnierzy kontraktowych. Państwo agresor wymyślało nowe zachęty na różnych poziomach, aby przyciągnąć nowe mięso armatnie. Ale ta maszyna zaczyna działać nieprawidłowo”[463]. Z kolei rzecznik ukraińskiego wywiadu Andrij Czerniak powiedział, że Rosja wprowadziła nowy typ tanio produkowanych dronów, które miały identyfikować systemy obrony powietrznej i działać jako wabiki[464].

Zarząd Ukraińskich Portów Morskich podał, że w ciągu ostatnich 11 miesięcy utworzonym jednostronnie przez Ukrainę morskim korytarzem zbożowym przewieziono 60 mln ton ładunków, skupionych głównie w porcie w Odessie[465].

27 lipca

[edytuj | edytuj kod]

Armia rosyjska zrobiła postępy na północ od Charkowa i ogłosiła zajęcie miejscowości Hłyboke, jednak ISW nie było w stanie potwierdzić tych doniesień[466]. Rzecznik Zgrupowania „Tawria” Dmytro Łychowij stwierdził, że wieś Krynky w obwodzie chersońskim „została niemal całkowicie zniszczona”, jednak siły ukraińskie kontynuowały w jej pobliżu działania bojowe. Według niego ten odcinek frontu „był najgorętszy, ale stosunkowo rzecz biorąc, ataki wroga mają tam miejsce codziennie”, dodając, że: „Jest ich więcej w porównaniu z innymi odcinkami frontu w naszym obszarze działania, ale te mierzone były w liczbie ok. trzech lub czterech dziennie, czasem dwóch. Czasem może to być blisko tuzina. To trochę mniej intensywne niż poprzednio, ale próby zdobycia przez Rosjan naszych przyczółków są kontynuowane, jednakże pozostają one bezskuteczne”[467]. Ukraińska 79 Brygada Powietrzno-Szturmowa ogłosiła, że odparła rosyjski atak na wschód od Kurachowego, zabijając 23 rosyjskich żołnierzy i raniąc 29 kolejnych oraz niszcząc czołg i dwa wozy bojowe[468].

Według ISW siły ukraińskie odzyskały pozycje w pobliżu Torećka i zrobiły postępy na kierunku Wołczańska, z kolei wojska rosyjskie posunęły się na zachód i południowy zachód od Doniecka[469].

Lokalne władze poinformowały, że 14-letni chłopiec zginął, a 14 kolejnych osób zostało rannych, w tym siedmioro dzieci, w wyniku rosyjskiego ostrzału miasta Głuchów w obwodzie sumskim. Według prokuratury Rosja użyła wyrzutni rakietowych do ataku, uszkadzając wieżowce, domy, pojazdy i placówkę edukacyjną. Zarejestrowano łącznie 12 eksplozji. W ciągu doby wojska rosyjskie 15 razy zaatakowały obwód sumski, używając min i dronów FPV oraz powodując 60 eksplozji[470][471]. Według prokuratury regionalnej Rosjanie zaatakowali Kurachowe (prawdopodobnie za pomocą bomby lotniczej KAB-250) i Myrnohrad (przy użyciu z FAB-500 z UMPK) w obwodzie donieckim, w wyniku czego pięć osób zostało rannych, w tym 11-letnie dziecko. Podczas ataku uszkodzone zostały budynki mieszkalne i prywatne domy, placówki oświatowe, samochód i podstacja transformatorowa[472].

Drony wywiadu ukraińskiego zaatakowały bazę lotniczą Olenja w obwodzie murmańskim, ok. 1800 km od granicy z Ukrainą, uszkadzając podobno bombowiec naddźwiękowy Tu-22M3. Zaatakowano również lotniska Engels w obwodzie saratowskim i Diagilewo w obwodzie riazańskim, a także rafinerię ropy naftowej w Riazaniu (ok. 700 km od linii frontu). Ministerstwo Obrony Rosji podało, że w ciągu nocy obrona przeciwlotnicza zestrzeliła ok. 24 dronów nad obwodami kurskim, riazańskim, biełgorodzkim, rostowskim, briańskim i lipieckim[473][474]. Według doniesień 21 lipca tego roku ukraińskiemu wywiadowi udało się zniszczyć dwa śmigłowce Mi-28 i Ka-226 w Narodowym Centrum Konstrukcji Śmigłowców Mir i Kamov w Moskwie oraz helikopter Mi-8 na lotnisku wojskowym Samara Krjazh w obwodzie samarskim[475][476]. W obwodzie wołgogradzkim rozbił się samolot Su-34 podczas lotu szkoleniowego. Rosyjskie MON podało, że piloci zdążyli się ewakuować, a samolot spadł na opuszczone miejsce. Lokalne media opublikowały nagranie, na którym widać, że doszło do pożaru na stepie[477][478].

Sekretarz stanu USA Antony Blinken ostrzegł, że Waszyngton podejmie kroki, jeśli Chiny nadal będą wspierać rosyjską bazę przemysłową obronną. Blinken powiedział także, że Stany Zjednoczone będą współpracować z innymi partnerami w celu promowania „wolnej i otwartej” wizji Indo-Pacyfiku, i potępił niedawne agresywne działania Chin przeciwko Tajwanowi i na Morzu Południowochińskim[479][480].

28 lipca

[edytuj | edytuj kod]

Prezydent Wołodymyr Zełenski stwierdził, że walki w obwodzie donieckim były „niezwykle trudne”, a siły rosyjskie nadal koncentrowały większość swoich działań ofensywnych w rejonie Pokrowska. Dodał, że pomimo napiętej sytuacji w pobliżu Pokrowska „Ukraina ma siłę, aby osiągnąć swoje cele”[481].

W opinii ISW siły rosyjskie posunęły się na północny zachód od Awdijiwki, na zachód od Doniecka i w zachodnim obwodzie zaporoskim, a wojska ukraińskie odzyskały utracone pozycje na kierunku Siewierska[482].

Sztab Ukrainy podał, że Rosja atakowała w kierunkach Charkowa, Kupiańska, Łymanu, Siewierska, Kramatorska, Torećka, Pokrowska, Kurachowego, Wremiwki, Zaporoża, Hulajpola i Chersonia, gdzie doszło do 128 starć. W ciągu doby wojska rosyjskie przeprowadziły dwa ataki rakietowe, 69 nalotów i 96 ostrzałów na pozycje ukraińskie i obszary zaludnione. Ukraińskie lotnictwo i artyleria przeprowadziły ataki na pięć miejsc koncentracji, pięć jednostek artylerii, centrum dowodzenia dronami, obiekt infrastruktury i magazyn sprzętu[483].

Państwowa Służba Ratunkowa podała, że wojska rosyjskie ostrzelały Nikopol w obwodzie dniepropetrowskim, raniąc osiem osób, w tym dwoje dzieci[484]. Gubernator Ołeksandr Prokudin poinformował, że Rosjanie zaatakowali Komyszany koło Chersonia, w wyniku czego co najmniej osiem osób zostało rannych, w tym troje dzieci w wieku 10, 16 i 17 lat[485]. Prezydent Wołodymyr Zełenski powiedział, że w zeszłym tygodniu siły rosyjskie użyły ponad 700 kierowanych bomb lotniczych i ponad 100 dronów typu Shahed 136/131 do ataku na Ukrainę[486].

P.o. gubernatora Aleksiej Smirnow stwierdził, że ataki ukraińskich dronów spowodowały eksplozje i pożary w dwóch rejonach (miedwieńskim i kurskim) obwodu kurskiego, w tym jeden w składzie ropy naftowej w miejscowości Polewaja. Smirnow napisał na Telegramie, że zapaliły się trzy zbiorniki magazynowe, które gasiło 82 strażaków i 32 jednostki sprzętu. Ministerstwo Obrony Rosji poinformowało o zestrzeleniu dwóch kolejnych dronów nad obwodem. Smirnow twierdził, że spadające szczątki uszkodziły budynki mieszkalne i zraniły jedną osobę[487][488][489]. Później SG Ukrainy potwierdził, że SBU we współpracy z ukraińskim wojskiem uderzyła w skład ropy naftowej w obwodzie kurskim, który „dostarczał ropę dla armii rosyjskiej”. Sztab dodał, że do „potężnych eksplozji” doszło także w podstacji elektrycznej w obwodzie kurskim[490].

Ministerstwo Obrony Ukrainy oświadczyło, że stopniowo rosła liczba ukraińskiego personelu wojskowego, u którego zdiagnozowano choroby neurologiczne wywołane stresem, z czego 29% to zespół stresu pourazowego (PTSD), zapewniając, że zostanie zapewnione wsparcie odpowiednim osobom i skoncentruje się na jeńcach wojennych zwolnionych przez Rosję[491].

29 lipca

[edytuj | edytuj kod]

Siły rosyjskie zajęły wsie Nowoseliwka Persza i Wowcze w obwodzie donieckim[492][493]. ISW poinformowało 28 lipca, że według materiałów geolokalizowanych Rosja prawdopodobnie „zajęła całe Robotyne” w obwodzie zaporoskim, jednak rzecznik Zgrupowania „Tawria” Dmytro Łychowij zakwestionował to, stwierdzając, że sytuacja w tym sektorze „nie uległa większym zmianom”[494]. Później rzecznik podał, że Rosjanie po „długiej przerwie” rozpoczęli atak w kierunku Hulajpola, próbując przeprowadzić ataki „z dwóch różnych frontów”. Według Łychowija „niektóre doniesienia mówiły, że może to być duża ofensywa z utworzeniem grupy ofensywnej, ale według wywiadu była to kontynuacja taktyki małych działań szturmowych, ponieważ całkowita liczba rosyjskiej Zgrupowania w obwodzie zaporoskim nie zmieniła się pod względem liczby żołnierzy”[495]. Doradca mera Mariupola Petro Andriuszczenko stwierdził, że skala transportu rosyjskiego sprzętu wojskowego w kierunku obwodu zaporoskiego przez okupowane miasto w obwodzie donieckim „znacznie wzrosła”. Według Andriuszczenki wojsko rosyjskie przeniosło sprzęt, głównie pojazdy gąsienicowe, w kierunku Zaporoża, zatrzymując się w pobliżu wsi Manhusz i Nikolśke[496].

Według ISW wojska rosyjskie zrobiły potwierdzone postępy na północny wschód od Charkowa, w Wołczańsku, w pobliżu Awdijiwki i na południowy zachód od Doniecka[492]. Brytyjskie MON podało, że wojska rosyjskie przejęły kontrolę nad kolejnymi miejscowościami na kierunku zachodnim oraz posunęły się naprzód i zbliżyły się do ukraińskiego węzła logistycznego w Pokrowsku. Armia rosyjska zrobiła postępy na północnym odcinku frontu w okolicach Nju-Jorka, miejscowości od 2014 roku znajdującej się na linii frontu. Według Ministerstwa w następnych tygodniach siły rosyjskie mogą odnotować kolejne sukcesy o znaczeniu taktycznym[497].

Sztab Ukrainy podał, że Rosja atakowała w kierunkach Charkowa, Kupiańska, Łymanu, Siewierska, Kramatorska, Torećka, Pokrowska, Kurachowego, Wremiwki, Zaporoża i Chersonia, gdzie doszło do 149 starć. W ciągu doby wojska rosyjskie przeprowadziły jeden atak rakietowy, 62 naloty i 110 ostrzałów na pozycje ukraińskie i obszary zaludnione. Ukraińskie lotnictwo i artyleria przeprowadziły ataki na 13 miejsc koncentracji[498].

Siły Powietrzne Ukrainy podały, że Rosja zaatakowała Ukrainę za pomocą kierowanej rakiety powietrznej Ch-59/Ch-69 (wystrzelonej z okupowanego obwodu donieckiego) i 10 dronów Shahed 136/131 (z Krymu). Ukraińska obrona przeciwlotnicza zniszczyła pocisk Ch-59/Ch-69 oraz dziewięć dronów w obwodach dniepropetrowskim, chersońskim i kirowogradzkim[499]. Szef administracji Pokrowska Serhij Dobriak powiedział, że „miasto znajdowało się 20 km od linii frontu. Wypełniamy zadania (w zakresie budowy fortyfikacji) postawione przez dowództwo wojskowe. Nie więcej, nie mniej”, jednak w mieście pozostało 60 tys. osób, w tym 4 tys. dzieci, a kolejne 4 tys. dzieci zostało ewakuowanych. Dodał, że co miesiąc ok. 500 osób jest ewakuowanych z Pokrowska[500].

Rosyjskie Ministerstwo Obrony podało, że zniszczono 39 ukraińskich dronów nad obwodami kurskim (19), biełgorodzkim (9), woroneskim (3), leningradzkim (3) i briańskim (5). Lokalne media i urzędnicy twierdzili, że wzdłuż zachodniej granicy doszło do przerw w dostawie prądu z powodu uszkodzeń spowodowanych przez ukraińskie ataki dronów. Według doniesień ok. 2:00 w nocy w podstacji elektrycznej w Tomarowce w obwodzie biełgorodzkim doszło do pożaru, elektrownia w Głazunowce w obwodzie orłowskim została uszkodzona, natomiast w rejonie ostrogożskim w obwodzie woroneskim spadające szczątki drona spowodowały pożar i uszkodziły „obiekt infrastruktury krytycznej”. Gubernator Aleksandr Gusiew stwierdził, że że „sytuacja jest pod kontrolą” i że ataki nie spowodowały żadnych ofiar[501][502]. SG Ukrainy poinformował, że Ukraińcy uderzyli w szereg podstacji w obwodzie kurskim, w wyniku czego przerwy w dostawie prądu odnotowano w rejonach ponyrowskim, sołncewskim i kurskim. Zgłoszono eksplozje w pobliżu co najmniej czterech podstacji[503]. Rzecznik wywiadu ukraińskiego Andrij Jusow potwierdził, że 27 lipca br. siły ukraińskie uderzyły w lotnisko wojskowe Ołenja w obwodzie murmańskim, uszkadzając bombowiec Tu-22M3[504]. Ukraiński wywiad przeprowadził cyberatak na rosyjski bank centralny, w wyniku czego usługi banku stały się niedostępne lub zaczęły doświadczać znaczących przerw ok. 11:00 czasu lokalnego[505].

Stany Zjednoczone zapowiedziały kolejny pakiet pomocy wojskowej dla Ukrainy o wartości do 200 mln dolarów, który obejmował m.in. amunicję do systemów NASAMS i M142 HIMARS, amunicję przeciwlotniczą krótkiego i średniego zasięgu, rakiety RIM-7, sprzęt do walki elektronicznej, pociski artyleryjskie 155 mm i 105 mm, pociski moździerzowe 120 mm, broń przeciwpancerną Javelin i AT-4 oraz precyzyjną amunicję lotniczą. Ponadto ogłoszono pakiet wsparcia o wartości ok 1,5 miliarda dolarów ze środków Ukraińskiej Inicjatywy Pomocy Bezpieczeństwa w celu wzmocnienia ukraińskiej obrony przeciwlotniczej, broni przeciwpancernej i zapewnić fundusze na utrzymanie sprzętu wcześniej przekazanego przez USA[506][507]. Niemiecki rząd ogłosił, że przekazano Ukrainie pakiet pomocy wojskowej dla Ukrainy, który obejmował osiem czołgów Leopard 1A5 (wraz z Danią), 21 tys. szt. amunicji do dział przeciwlotniczych Gepard, dwa wozy ratownicze Bergepanzer 2 z częściami zamiennymi, 10 bezzałogowych okrętów nawodnych, 10 naziemnych radarów obserwacyjnych oraz 24 810 hełmów i jeden szpital polowy[508].

Ukraińskie władze ogłosiły, że Policja i SBU aresztowały sześć osób (w wieku od 18 do 24 lat) w Odessie pod zarzutem spalenia 15 terenowych pojazdów wojskowych w imieniu Rosji. Grupa mieszkańców rzekomo działała na polecenie FSB[509].

Prezydent Wołodymyr Zełenski po raz kolejny jako warunek zawieszenia broni podał całkowite wycofanie wojsk rosyjskich z terytorium Ukrainy lub zakończenie okupacji[510].

30 lipca

[edytuj | edytuj kod]

Ministerstwo Obrony Rosji ogłosiło, że siły rosyjskie zajęły wieś Piwdenne, na wschód od Torećka w obwodzie donieckim[511]. Ukraińska 79 Tawryjska Brygada Powietrzno-Szturmowa poinformowała, że odparto duży rosyjski atak w pobliżu Kurachowego w obwodzie donieckim, zadając straty w postaci 12 pojazdów opancerzonych, ośmiu czołgów, dziewięciu motocykli i jednego zniszczonego buggy oraz 36 rosyjskich żołnierzy zabitych i 32 rannych. Według doniesień Rosja użyła łącznie 10 czołgów, 47 pojazdów opancerzonych, 10 motocykli i jednego buggy. Dowództwo Wojsk Powietrzno-Szturmowych udostępniło nagranie filmowe z odparcia ataku[512].

Według ISW siły rosyjskie przeprowadziły 29 i 30 lipca br. pięć ataków zmechanizowanych wielkości plutonu lub batalionu w zachodnim obwodzie donieckim. Takie zlokalizowane zmechanizowane ataki były prawdopodobnie przejawem prognozowanej letniej ofensywy Rosji; siły rosyjskie prawdopodobnie nie miały szerszych możliwości operacyjnych, aby przeprowadzić odrębną operację ofensywną w obwodzie donieckim lub gdzie indziej na froncie tego lata. Gotowość rosyjskiego dowództwa do zaakceptowania kosztownych strat w pojazdach opancerzonych bez przeprowadzenia szeroko zakrojonej, wielokierunkowej ofensywy lub poczynienia znaczących postępów operacyjnych w zachodnim obwodzie donieckim prawdopodobnie obciąży rosyjskie wojsko w dłuższej perspektywie. Trwające rosyjskie ofensywy były również kosztowne dla ukraińskich obrońców i prawdopodobnie miały na celu osłabienie ukraińskich możliwości poprzez wyniszczenie. Tymczasem wojska rosyjskie zrobiły postępy w pobliżu Czasiw Jaru i na południowy zachód od Doniecka[513].

SG Ukrainy poinformował, że SBU wraz armią ukraińską przeprowadziło atak na skład ropy naftowej (centrum logistyczne nr. 43) w wiosce Wozy w obwodzie kurskim, powodując pożar obiektu. Gubernator Aleksiej Smirnow podał, że drony uderzyły w skład ropy, powodując zapalenie co najmniej trzech zbiorników paliwa; pożar gasiło prawie 150 strażaków. Wcześniej gubernator Smirnow poinformował, że nad ranem cztery ukraińskie rakiety zostały przechwycone przez obronę przeciwlotniczą nad rejonami kurczatowskim i oktiabrskim. Ministerstwo Obrony Rosji podało, że w obwodzie kurskim zestrzelono 19 dronów[514][515]. Rzecznik ukraińskiego wywiadu Andrij Jusow poinformował, że dwa bombowce Tu-22M3 zostały uszkodzone podczas ataku na lotnisko Ołenja w obwodzie murmańskim 25 lipca tego roku[516].

Według OSW od 23 do 30 lipca Rosjanie przedłużyli klin wbity w zgrupowanie ukraińskie na zachód od Oczeretynego o ok. 5 km. Siłom rosyjskim udało się osiągnąć postępy za pomocą ciągłych ataków piechoty wspieranych zmasowanym ogniem artylerii i bombardowaniami lotniczymi, skoncentrowanymi na wąskim odcinku frontu położonym przy linii kolejowej w kierunku Pokrowska. Ten taktyczny sukces okupiono znacznymi stratami. Ponadto trwały intensywne walki na pozostałych odcinkach frontu w Donbasie i w obwodzie charkowskim. W pasie obrony 79 Brygady Desantowo-Szturmowej w rejonie Marjinki Rosjanie dwukrotnie zaatakowali pozycje ukraińskie siłami batalionowej grupy taktycznej z zastosowaniem ponad 50 bojowych wozów piechoty i czołgów w każdej z nich. Nie udało im się doprowadzić do przełamania obrony, a duża część użytego w szturmach sprzętu pancernego została zniszczona[517].

Minister finansów Serhij Marczenko powiedział, że Ukraina może potrzebować w przyszłym roku dodatkowych 12–15 miliardów dolarów zagranicznego wsparcia finansowego, ponieważ jest mało prawdopodobne, aby wojna zakończyła się w 2025 roku i potrzebuje strefy buforowej w finansowaniu. Obecne zobowiązania partnerów były niewystarczające[518].

31 lipca

[edytuj | edytuj kod]
Dom w rejonie browarskim, uszkodzony przez szczątki drona podczas rosyjskiego nocnego ataku dronów.

Wojska rosyjskie przejęły wieś Tymofijiwka w obwodzie donieckim[519][520].

W ocenie ISW siły rosyjskie zrobiły postępy w pobliżu Kupiańska, Swatowego, Czasiw Jaru, Torećka i Doniecka oraz w zachodnim obwodzie zaporoskim[521].

Sztab Ukrainy podał, że Rosja atakowała w kierunkach Charkowa, Kupiańska, Łymanu, Siewierska, Kramatorska, Torećka, Pokrowska, Kurachowego, Wremiwki, Zaporoża i Chersonia, gdzie doszło do 156 starć. W ciągu 24h wojska rosyjskie przeprowadziły dwa ataki rakietowe, 77 nalotów i 103 ostrzały na pozycje ukraińskie i obszary zaludnione. Ukraińskie lotnictwo i artyleria przeprowadziły ataki na 18 miejsc koncentracji, pięć punktów kontrolnyc, dwa systemy przeciwlotnicze, węzeł komunikacyjny i trzy magazyny amunicji[522].

Według Sił Powietrznych Ukrainy w nocy Rosja przeprowadziła masowy atak dronów na Ukrainę, głównie obwód kijowski, przy pomocy 89 dronów Shahed 136/131 (wystrzelonych z Jejska, Seszczy, Kurska i Primorsko-Achtarska) i jednej rakiety Ch-59 (z okupowanego obwodu chersońskiego). Ukraińska obrona przeciwlotnicza zniszczyła wszystkie drony oraz rakietę; według władz lokalnych zestrzelono dziewięć dronów nad obwodem chersońskim, sześć dronów nad obwodem dniepropetrowskim i cztery drony nad obwodem mikołajowskim. Administracja wojskowa Kijowa ogłosiła, że przechwycono ponad 40 dronów w przestrzeni powietrznej miasta i pobliskich obszarach. Nie odnotowano ofiar, ale w obwodzie kijowskim od szczątków dronów zapalił się budynek mieszkalny, a 13 budynków zostało uszkodzonych. W Chersoniu zginął miejscowy mieszkaniec, a drugi został ranny. W obwodzie dniepropetrowskim została uszkodzona instytucja społeczna i dwa samochody[523][524].

Rzecznik ukraińskiego wywiadu wojskowego Andrij Jusow powiedział, że podczas masowego ataku Rosja użyła znacznej liczby tzw. „rozpraszających dronów”, których celem było sondowanie systemów obrony powietrznej, a nie niszczenie celów. Dodał, że: „Celem było wyczerpanie i zbadanie systemów obrony powietrznej. To także nie jest nowa taktyka. Siły bezpieczeństwa i obrony Ukrainy ćwiczą i skutecznie przeciwdziałają takim wyzwaniom”[525]. Grupa „Białoruski Hajun” podała, że co najmniej pięć rosyjskich dronów Shahed zboczyło z kursu i przedostało się na terytorium Białorusi podczas nocnego ataku. Podczas gdy większość dronów niemal natychmiast opuściła Białoruś, to jeden z nich przeleciał ponad 260 km, docierając do miasta Stolin w obwodzie brzeskim[526].

Ministerstwo Obrony Rosji podało, że obrona przeciwlotnicza zniszczyła pocisk Neptune-MD nad obwodem kurskim i 19 dronów nad obwodami biełgorodzkim (11), kurskim, briańskim (4), kurskim (1), kałuskim (1) i rostowskim (1) oraz Krymem (1). P.o. gubernatora Aleksiej Smirnow, powiedział, że w obwodzie kurskim po północy zapalił się „niezidentyfikowany obiekt”. Ukraina stwierdziła, że był to „magazyn broni i sprzętu wojskowego”. Gubernator Wiaczesław Gładkow poinformował, że obwodzie biełgorodzkim zapaliły się budynek komercyjny, dom i kompleks apartamentowy w Szebiekinie. Gładkow podał również, że siły ukraińskie wystrzeliły sześć pocisków kasetowych w budynki. W atakach nie odnotowano żadnych ofiar[527][528][529]. Według doniesień rosyjski śmigłowiec Mi-8 został zestrzelony nad okupowanym Donieckiem. Spekulowano, że został trafiony przez ukraińskiego drona FPV lub przez rosyjską obronę przeciwlotniczą[521][530][531][532].

Według ukraińskich urzędników i agencji Bloomberg Ukraina otrzymała pierwsze samoloty F-16. Z kolei brytyjski The Times poinformował, że sześć samolotów F-16 zostało dostarczonych z Holandii, a kolejne mają wkrótce dotrzeć z Danii. Ukraina nie komentowała tych doniesień[533][534][535]. Ukraina rekrutowała ok. 30 tys. żołnierzy miesięcznie od maja tego roku, kiedy weszła w życie ustawa mobilizacyjna. To dwu- lub trzykrotny wzrost w porównaniu z rekrutacją zimową[536].

Legion Wolność Rosji ogłosił „jednostronne” wycofanie się z Deklaracji Irpińskiej, „kończąc tym samym udział w jakichkolwiek projektach politycznych”, jednak nadal będzie walczył z siłami rosyjskimi. Legion dodał, że „niestety, nie udało się osiągnąć zadeklarowanych celów politycznych w ciągu ostatnich dwóch lat”. Deklaracja Irpieńska, podpisana w sierpniu 2022 roku, była porozumieniem o współpracy między antykremlowskimi jednostkami paramilitarnymi walczącymi po stronie Ukrainy. Jej celem miało być ustalenie wspólnych celów i interesów, a polityczną stroną kierował Ilja Ponomariow[537].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Russia says it shot down 36 Ukrainian drones. voanews.com, 2024-07-01. [dostęp 2024-07-02]. (ang.).
  2. a b Nicole Wolkov, Christina Harward, Angelica Evans, Karolina Hird, Frederick W. Kagan: Russian Offensive Campaign Assessment, July 1, 2024. Institute of the Study of War, 2024-07-01. [dostęp 2024-07-02]. (ang.).
  3. Na froncie doszło do 189 starć bojowych dziennie, najwięcej na kierunkach pokrowskim i toreckim. ukrinform.pl, 2024-07-02. [dostęp 2024-07-02]. (pol.).
  4. Russian Shelling Kills 2 Women in Ukraine’s Donetsk Region. themoscowtimes.com, 2024-07-01. [dostęp 2024-07-02]. (ang.).
  5. Kateryna Denisova: 1 killed, 7 injured after Russian attacks on Donetsk Oblast. kyivindependent.com, 2024-07-01. [dostęp 2024-07-02]. (ang.).
  6. Ewa Slastnowa: Росія вночі вдарила по Дніпру балістикою: постраждали семеро людей. nv.ua, 2024-07-01. [dostęp 2024-07-02]. (ukr.).
  7. Сили РФ вночі балістикою атакували Дніпро, є постраждалі – влада. radiosvoboda.org, 2024-07-01. [dostęp 2024-07-02]. (ukr.).
  8. a b David Axe: The Ukrainian Air Force Parked Six Su-27 Fighters In The Open 100 Miles From The Front Line. A Russian Missile Destroyed Two Of Them. Forbes, 2024-07-01. [dostęp 2024-07-02]. (ang.).
  9. Daria Kołasz: По украинскому аэродрому Миргород нанесли удар. gazeta.ru, 2024-07-01. [dostęp 2024-07-02]. (ros.).
  10. Це міг бути найдорожчий день для ВПС України: у Forbes висловились про атаку на Миргород. gazeta.ua, 2024-07-02. [dostęp 2024-07-02]. (ukr.).
  11. Jurij Ihnat: Не такий страшний чорт, як його малюють. Facebook, 2024-07-02. [dostęp 2024-07-02]. (ukr.).
  12. Drone Attack Leaves Belgorod Oblast Without Electricity. mil.in.ua, 2024-07-01. [dostęp 2024-07-02]. (ang.).
  13. Kateryna Denisova: Explosions rock occupied Crimea, smoke over Balaklava reported. kyivindependent.com, 2024-07-01. [dostęp 2024-07-02]. (ang.).
  14. Maksim Lipczański: Соцмережі: В Криму вдарили по військовій частині. ua.korrespondent.net, 2024-07-01. [dostęp 2024-07-02]. (ukr.).
  15. Kateryna Hodunova: Ukraine hit ammunition depot in Russian-occupied Crimea, Air Force confirms. kyivindependent.com, 2024-07-02. [dostęp 2024-07-02]. (ang.).
  16. Kateryna Hodunova: Ukrainian drone attack damaged Russia's only full-cycle metallurgical enterprise, source says. kyivindependent.com, 2024-07-03. [dostęp 2024-07-03]. (ang.).
  17. Eerste F-16’s ’spoedig’ naar Oekraïne, exportvergunning rond. De Telegraaf, 2024-07-01. [dostęp 2024-07-02]. (niderl.).
  18. Abbey Fenbert: Netherlands completes export license for 24 F-16s, jets to reach Ukraine 'soon'. kyivindependent.com, 2024-07-02. [dostęp 2024-07-02]. (ang.).
  19. Нідерланди офіційно погодили передачу Україні 24 винищувачів F-16. mil.in.ua, 2024-07-02. [dostęp 2024-07-02]. (ukr.).
  20. Marc Santora: Ukraine Says It Foiled Another Russian Plot to Topple the Government. The New York Times, 2024-07-01. [dostęp 2024-07-02]. (ang.).
  21. Mariya Knight, Lex Harvey: Ukraine says it thwarted a plot to overthrow the government. CNN, 2024-07-03. [dostęp 2024-07-03]. (ang.).
  22. Mary Ilyushina, Isabelle Khurshudyan: Russia’s devastating glide bombs keep falling on its own territory. The Washington Post, 2024-07-01. [dostęp 2024-07-02]. (ang.).
  23. Росія б'є по своїх містах і селах? Десятки бомб не долетіли до України - WP. BBC, 2024-07-01. [dostęp 2024-07-02]. (ukr.).
  24. Russia is studying an intact U.S. ATACMS missile guidance system, says RIA. Reuters, 2024-07-01. [dostęp 2024-07-03]. (ang.).
  25. Kateryna Denisova: Turkey, Romania, Bulgaria start Black Sea demining operations to foster Ukraine exports. kyivindependent.com, 2024-07-01. [dostęp 2024-07-02]. (ang.).
  26. Kateryna Denisova: Active Russia-Ukraine front line has expanded, Syrskyi says. kyivindependent.com, 2024-07-02. [dostęp 2024-07-03]. (ang.).
  27. Сирський після поїздки на схід: Лінія активного фронту зросла, додався Торецький напрямок. ukrinform.ua, 2024-07-02. [dostęp 2024-07-02]. (ukr.).
  28. Nicole Wolkov, Christina Harward, Grace Mappes, Karolina Hird, George Barros: Russian Offensive Campaign Assessment, July 2, 2024. Institute of the Study of War, 2024-07-02. [dostęp 2024-07-03]. (ang.).
  29. Sytuacja na froncie – Rosjanie znacznie zwiększyli swoją aktywność na kierunku toreckim. ukrinform.pl, 2024-07-03. [dostęp 2024-07-03]. (pol.).
  30. Kateryna Denisova: Russian attack on Nikopol kills 4, injures 10. kyivindependent.com, 2024-07-02. [dostęp 2024-07-03]. (ang.).
  31. Maksym Lipczański: Росіяни використали ФАБ-500 для удару по Харкову - прокуратура. ua.korrespondent.net, 2024-07-02. [dostęp 2024-07-02]. (ukr.).
  32. Dmytro Schwartz: Росія скинула дві авіабомби на Харків. dw.com, 2024-07-02. [dostęp 2024-07-02]. (ukr.).
  33. Martin Fornusek: Russian attack on Kherson injures 5 civilians. kyivindependent.com, 2024-07-02. [dostęp 2024-07-03]. (ang.).
  34. David Axe: For The Second Day In A Row, Russian Drones And Rockets Struck A Ukrainian Airfield, Hitting Priceless Aircraft. Forbes, 2024-07-02. [dostęp 2024-07-03]. (ang.).
  35. Jakub Ber, Piotr Żochowski, Jacek Tarociński: Pierwsze pociski z czeskiej inicjatywy dotarły na Ukrainę. 859. dzień wojny. Ośrodek Studiów Wschodnich, 2024-07-02. [dostęp 2024-07-03]. (pol.).
  36. Ukraine war briefing: Thousands of Ukrainian convicts join fight against Russian forces. The Guardian, 2024-07-02. [dostęp 2024-07-03]. (ang.).
  37. Elżbieta Kumber: Вже понад три тисячі засуджених мобілізувалися до лав українських сил – Офіс генпрокурора. nv.ua, 2024-07-02. [dostęp 2024-07-02]. (ukr.).
  38. Kateryna Denisova: Top Russia collaborator sentenced to 12 years in absentia. kyivindependent.com, 2024-07-03. [dostęp 2024-07-03]. (ang.).
  39. En visite à Kiev, Viktor Orban demande à Volodymyr Zelensky d'envisager un cessez-le-feu. rts.ch, 2024-07-02. [dostęp 2024-07-03]. (fr.).
  40. Несподіваний візит: чому Орбан змінив гнів на милість. ua.korrespondent.net, 2024-07-02. [dostęp 2024-07-02]. (ukr.).
  41. Nate Ostiller, Martin Fornusek: Orban urges Zelensky to consider ceasefire during visit to Kyiv. kyivindependent.com, 2024-07-02. [dostęp 2024-07-03]. (ang.).
  42. Chris York: Zelensky dismissed Orban's ceasefire proposal, Kyiv says. kyivindependent.com, 2024-07-02. [dostęp 2024-07-03]. (ang.).
  43. Agence France-Presse: Russia Advances in East, Kills 5 in Dnipro Strikes. themoscowtimes.com, 2024-07-03. [dostęp 2024-07-04]. (ang.).
  44. Julia Rjabowil: Росіяни захопили мікрорайон Канал у Часовому Яру – DeepState. nv.ua, 2024-07-03. [dostęp 2024-07-04]. (ukr.).
  45. Riley Bailey, Grace Mappes, Karolina Hird, Nicole Wolkov, George Barros: Russian Offensive Campaign Assessment, July 3, 2024. Institute of the Study of War, 2024-07-03. [dostęp 2024-07-04]. (ang.).
  46. Na froncie wczoraj 130 starć bojowych, Siły Zbrojne odparły 23 ataki na kierunku pokrowskim. ukrinform.pl, 2024-07-05. [dostęp 2024-07-05]. (pol.).
  47. Roman Melnyk: Українська ППО збила 5 ракет та 6 дронів, які випустила рф. hromadske.ua, 2024-07-03. [dostęp 2024-07-04]. (ukr.).
  48. Martin Fornusek: Russian attack on Dnipro kills 6, injures 55, shopping center hit. kyivindependent.com, 2024-07-03. [dostęp 2024-07-04]. (ang.).
  49. Matt Murphy: Five killed by Russian strike in central Ukraine. BBC, 2024-07-03. [dostęp 2024-07-04]. (ang.).
  50. Julia Zawadska: Удар РФ по Дніпру: пошкоджено торговельний центр, 5 загиблих, 53 постраждалих, серед них дитина, завтра в місті день жалоби – головне. nv.ua, 2024-07-03. [dostęp 2024-07-04]. (ukr.).
  51. Konstantyn Katyszew: Зеленський відреагував на удар Росії по Дніпру. ua.korrespondent.net, 2024-07-03. [dostęp 2024-07-04]. (ukr.).
  52. Kateryna Denisova: Russian guided bomb attack on Kharkiv injures at least 14, including children. kyivindependent.com, 2024-07-03. [dostęp 2024-07-04]. (ang.).
  53. Kateryna Denisova: 1 killed, 3 injured after Russian attack near Poltava. kyivindependent.com, 2024-07-03. [dostęp 2024-07-04]. (ang.).
  54. Antonina Tumanowa: Одна людина загинула і ще троє отримали поранення під час атаки росіян на Полтавщину - ОВА. unn.ua, 2024-07-03. [dostęp 2024-07-06]. (ukr.).
  55. Maria Tril: Naval drones attack Russia’s largest southern port Novorossiysk overnight. euromaidanpress.com, 2024-07-03. [dostęp 2024-07-04]. (ang.).
  56. Martin Fornusek, Kateryna Denisova: Russian defector involved in Russia's Baltic Fleet vessel sabotage, military intelligence says. kyivindependent.com, 2024-07-03. [dostęp 2024-07-04]. (ang.).
  57. Polska Agencja Prasowa: Tajemnicza awaria na Bałtyku. Ukraińcy przerwali milczenie o operacji "Rybałka". polskieradio24.pl, 2024-07-03. [dostęp 2024-07-04]. (pol.).
  58. Biden Administration Announces Additional Security Assistance for Ukraine. U.S. Department of Defense, 2024-07-03. [dostęp 2024-06-08]. (ang.).
  59. Elsa Court: US announces new defense aid package for Ukraine worth $150 million. kyivindependent.com, 2024-07-03. [dostęp 2024-07-04]. (ang.).
  60. Україна отримала від МВФ черговий транш кредиту на $2,2 мільярда. ukrinform.ua, 2024-07-03. [dostęp 2024-07-04]. (ukr.).
  61. Konstantyn Katyszew: Україна отримала 2,2 млрд доларів від МВФ. ua.korrespondent.net, 2024-07-03. [dostęp 2024-07-04]. (ukr.).
  62. Konstantyn Katyszew: NATO schickt Sonderbeauftragten dauerhaft in die Ukraine. dw.com, 2024-07-03. [dostęp 2024-07-06]. (niem.).
  63. Україна в ОБСЄ: Росія скеровує на цивільні об'єкти 97% ракет, бомб і дронів. ukrinform.ua, 2024-07-04. [dostęp 2024-07-04]. (ukr.).
  64. Alexander Chernyshev, Oliver Imhof: Russlands gefährliche Motorrad-Angriffe. spiegel.de, 2024-07-03. [dostęp 2024-07-07]. (ang.).
  65. Michael Hirsh: Trump’s Plan for NATO Is Emerging. Politico, 2024-07-02. [dostęp 2024-07-03]. (ang.).
  66. Віддати Путіну частину України та заборонити їй вступ до НАТО – Politico про план Трампа. BBC, 2024-07-03. [dostęp 2024-07-04]. (ukr.).
  67. Julia Zawadzka: «Ми хочемо бути готовими до цього». Зеленський закликав Трампа розкрити плани щодо швидкого припинення війни. nv.ua, 2024-07-03. [dostęp 2024-07-04]. (ukr.).
  68. Annmarie Hordern, Daryna Krasnolutska: Zelenskiy Challenges Trump to Reveal Plans for Ending War. Bloomberg, 2024-07-03. [dostęp 2024-07-03]. (ang.).
  69. Ukraine army retreats from part of strategic Chasiv Yar as Russia advances. Al Jazeera, 2024-07-04. [dostęp 2024-07-05]. (ang.).
  70. Nate Ostiller: Ukraine withdraws from eastern Chasiv Yar neighborhood, military says. kyivindependent.com, 2024-07-04. [dostęp 2024-07-05]. (ang.).
  71. Olena Ivashkiv: Deep State: Russians capture 2 more villages in Donetsk Oblast and expand front in Kharkiv Oblast – photo. Ukraińska prawda, 2024-07-04. [dostęp 2024-07-05]. (ang.).
  72. Російська армія окупувала Восход та Сокіл у Донецькій області – DeepState. novosti.dn.ua, 2024-07-04. [dostęp 2024-07-05]. (ukr.).
  73. Angelica Evans, Riley Bailey, Nicole Wolkov, Karolina Hird, Frederick W. Kagan: Russian Offensive Campaign Assessment, July 4, 2024. Institute of the Study of War, 2024-07-04. [dostęp 2024-07-05]. (ang.).
  74. Ostatniego dnia odbyło się 155 starć bojowych z Rosjanami na froncie. ukrinform.pl, 2024-07-05. [dostęp 2024-07-05]. (pol.).
  75. Obrona powietrzna zestrzeliła 21 z 22 dronów kamikadze wypuszczonych nocą przez Rosję. ukrinform.pl, 2024-07-04. [dostęp 2024-07-05]. (pol.).
  76. Ołeksandr Opanasenko: Цієї ночі ППО збила 21 з 22 дронів Shahed. На Чернігівщині є влучання в енергетику. babel.ua, 2024-07-04. [dostęp 2024-07-05]. (ukr.).
  77. Roman Kosmal: На Чернігівщині "Шахед" влучив в енергообʼєкт – люди без світла. novyny.live, 2024-07-04. [dostęp 2024-07-04]. (ukr.).
  78. Nadia Komendantowa: На Чернігівщині "Шахед" влучив у енергооб'єкт. Тисячі споживачів без світла, − ОВА. ukranews.com, 2024-07-04. [dostęp 2024-07-05]. (ukr.).
  79. Kateryna Denisova: Russia attacks port facilities near Odesa, killing 1, injuring 7. kyivindependent.com, 2024-07-04. [dostęp 2024-07-05]. (ang.).
  80. РФ ударила балістикою по Одещині: одна людина загинула, 7 поранених. bukvy.org, 2024-07-04. [dostęp 2024-07-05]. (ukr.).
  81. Kateryna Denisova: Russian attacks on Donetsk Oblast kill woman, injure 8, including children. kyivindependent.com, 2024-07-04. [dostęp 2024-07-05]. (ang.).
  82. У Новогродівці на Донеччині поранені восьмеро людей, у громаді загинула жінка – ОВА. radiosvoboda.org, 2024-07-04. [dostęp 2024-07-05]. (ukr.).
  83. Армія РФ обстріляла громаду в Покровському районі: загинула жінка, 10 поранених. ukrinform.ua, 2024-07-04. [dostęp 2024-07-05]. (ukr.).
  84. Agence France-Presse: Russia Says It Destroyed Ukrainian Fighter Jet, Vehicles. themoscowtimes.com, 2024-07-04. [dostęp 2024-07-05]. (ang.).
  85. David Axe: For The Third Day In A Row, Russian Rockets Struck A Ukrainian Airfield, Hitting Priceless Aircraft. Forbes, 2024-07-04. [dostęp 2024-07-05]. (ang.).
  86. HUR behind drone strike on gunpowder plant in Tambov. nv.ua, 2024-07-04. [dostęp 2024-07-05]. (ang.).
  87. Maksim Lipczański: Дроны атаковали пороховой завод в Тамбове - СМИ. korrespondent.net, 2024-07-04. [dostęp 2024-07-05]. (ukr.).
  88. Antonina Tumanowa: Безпілотник в черговий раз атакував тамбовський пороховий завод у рф: що відомо. unn.ua, 2024-07-04. [dostęp 2024-07-05]. (ukr.).
  89. Martin Fornusek: 14 brigades underarmed, aid arriving too slowly, Zelensky comments on battlefield situation. kyivindependent.com, 2024-07-04. [dostęp 2024-07-05]. (ang.).
  90. Beata Płomecka, Paweł Buszko: Zełenski o problemach z uzbrojeniem. "Wciąż nie ma broni, którą przegłosował Kongres USA". polskieradio24.pl, 2024-07-04. [dostęp 2024-07-05]. (pol.).
  91. Kateryna Denisova: Up to 1.5 million museum artifacts under Russian occupation, Ukraine’s culture minister says. kyivindependent.com, 2024-07-04. [dostęp 2024-07-05]. (ang.).
  92. На окупованих територіях залишилися близько 1,5 млн музейних експонатів, - Карандєєв. censor.net, 2024-07-04. [dostęp 2024-07-05]. (ukr.).
  93. Riley Bailey, Grace Mappes, Angelica Evans, Christina Harward, Frederick W. Kagan: Russian Offensive Campaign Assessment, July 5, 2024. Institute of the Study of War, 2024-07-05. [dostęp 2024-07-06]. (ang.).
  94. Siły obrony powietrznej zestrzeliły w nocy wszystkie 32 wrogie „Szachedy”. ukrinform.pl, 2024-07-05. [dostęp 2024-07-06]. (ang.).
  95. Anastazja Szepeleva: Вночі ППО відбивала удар 32 БпЛА в 7 областях: є пошкодження. dw.com, 2024-07-05. [dostęp 2024-07-06]. (ukr.).
  96. Силами ППО вночі збито 32 із 32 ударних БПЛА, на території семи областей. interfax.com.ua, 2024-07-05. [dostęp 2024-07-06]. (ukr.).
  97. Kateryna Denisova: Russian attack on Donetsk Oblast kills woman, injures 20 people. kyivindependent.com, 2024-07-05. [dostęp 2024-07-06]. (ang.).
  98. Agence France-Presse: Five Injured, Child Killed in Drone Attack in Russia – Governor. themoscowtimes.com, 2024-07-05. [dostęp 2024-07-06]. (ang.).
  99. Nikita Dniprowski: БПЛА атакували Краснодарський край та Ростовську область РФ: повідомляється про пожежу та постраждалих. nv.ua, 2024-07-05. [dostęp 2024-07-06]. (ukr.).
  100. Iryna Martsiasz: В Росії знову неспокійно: у Приморсько-Ахтарську заявили про атаку БпЛА. 24tv.ua, 2024-07-05. [dostęp 2024-07-06]. (ukr.).
  101. Rachel Amran: Drone attack in Rostov causes fire. kyivindependent.com, 2024-07-05. [dostęp 2024-07-06]. (ang.).
  102. Inna Burjak: Наймасовіша атака на Ростов – росіяни кажуть про рекордну кількість БпЛА. novyny.live, 2024-07-05. [dostęp 2024-07-06]. (ukr.).
  103. Дроны ночью атаковали Ростов: что известно о последствиях. ВИДЕО. infonavigator.com.ua, 2024-07-05. [dostęp 2024-07-06]. (ukr.).
  104. Chris York: Partisans claim sabotage of Russian railway transporting North Korean ammo. kyivindependent.com, 2024-07-06. [dostęp 2024-07-06]. (ang.).
  105. До України прибув третій ЗРК «Patriot», – посол Німеччини. bukvy.org, 2024-07-05. [dostęp 2024-07-06]. (ukr.).
  106. Martin Fornusek: Germany's third Patriot air defense system arrived in Ukraine, ambassador says. kyivindependent.com, 2024-07-05. [dostęp 2024-07-06]. (ang.).
  107. Konstantyn Katyszew: Латвія передасть Україні 2500 дронів. ua.korrespondent.net, 2024-07-05. [dostęp 2024-07-06]. (ukr.).
  108. Aizsardzības ministrija Ukrainai piegādās nākamo dronu pakotni – vairāk nekā 2500 dronus 4 miljonu eiro vērtībā. mod.gov.lv, 2024-07-05. [dostęp 2024-07-06]. (łot.).
  109. Ле Пен заявила, що обмежить використання Україною французьких далекобійних ракет у разі перемоги на виборах. zn.ua, 2024-07-05. [dostęp 2024-07-06]. (ukr.).
  110. Joseph Ataman: Marine Le Pen promises French far right will rein in aid to Ukraine, slams soccer star Mbappé. CNN, 2024-07-05. [dostęp 2024-07-06]. (ukr.).
  111. Michael Maier: Versuch einer Vermittlung: Was kann Viktor Orbán bei Putin erreichen?. berliner-zeitung.de, 2024-07-05. [dostęp 2024-07-06]. (niem.).
  112. Orban bei Putin in Moskau eingetroffen. tagesschau.de, 2024-07-05. [dostęp 2024-07-06]. (niem.).
  113. a b Ungarns Premier will in der Ukraine vermitteln: Orbán erstmals seit Kriegsbeginn in Kiew. tagesspiegel.de, 2024-07-02. [dostęp 2024-07-06]. (niem.).
  114. Russia: Statement by High Representative on the visit of Prime Minister Orbán to Moscow. eeas.europa.eu, 2024-07-05. [dostęp 2024-07-06]. (ang.).
  115. Poutine redit ses exigences sur l'Ukraine en recevant Orban, désavoué par l'UE. courrierinternational.com, 2024-07-05. [dostęp 2024-07-06]. (fr.).
  116. Fico: Hätte Orban bei besserer Gesundheit nach Moskau begleitet. tagesschau.de, 2024-07-06. [dostęp 2024-07-06]. (niem.).
  117. Poutine campe sur ses positions lors d’une visite d’Orban qui indigne l'UE. leprogres.fr, 2024-07-06. [dostęp 2024-07-06]. (fr.).
  118. Kateryna Denisova: F-16s will challenge Russia's aerial dominance over Black Sea, Ukraine’s Navy chief says. kyivindependent.com, 2024-07-05. [dostęp 2024-07-06]. (ang.).
  119. Agence France-Presse: Russia Says Captured Village in East Ukraine. themoscowtimes.com, 2024-07-06. [dostęp 2024-07-07]. (ang.).
  120. Dinara Khalilova: Military: Russia has lost up to 5,000 soldiers fighting for one district of Chasiv Yar. kyivindependent.com, 2024-07-06. [dostęp 2024-07-07]. (ang.).
  121. Grace Mappes, Angelica Evans, Christina Harward, Riley Bailey, Frederick W. Kagan: Russian Offensive Campaign Assessment, July 6, 2024. Institute of the Study of War, 2024-07-06. [dostęp 2024-07-07]. (ang.).
  122. Сили оборони вночі збили 24 із 27 «Шахедів», якими атакувала Росія – Олещук. radiosvoboda.org, 2024-07-06. [dostęp 2024-07-07]. (ukr.).
  123. Marta Bondarenko: Уночі сили ППО збили над Україною 24 із 27 дронів Шахед. fakty.com.ua, 2024-07-06. [dostęp 2024-07-07]. (ukr.).
  124. Polska Agencja Prasowa: Nocny atak dronów na Ukrainę. Celem padła infrastruktura energetyczna. polskieradio24.pl, 2024-07-06. [dostęp 2024-07-07]. (ukr.).
  125. Russland meldet Zerstörung von zwei "Patriot"-Modulen - Ukraine spricht von Attrappen. tagesschau.de, 2024-07-07. [dostęp 2024-07-07]. (niem.).
  126. Dmytro Basmat: Drone attack on Belgorod Oblast damages buildings, industrial facility, Russian governor claims. kyivindependent.com, 2024-07-06. [dostęp 2024-07-07]. (ang.).
  127. Dmytro Basmat: Drone attacks on Russia's Krasnodar Krai damage oil depots, communications tower. kyivindependent.com, 2024-07-06. [dostęp 2024-07-07]. (ang.).
  128. Drones hit Lukoil’s oil depot in Krasnodar Krai. mil.in.ua, 2024-07-06. [dostęp 2024-07-07]. (ang.).
  129. Julia Wojcewska: Атака на Краснодарський край, удар по Сумщині: головне за ніч. glavcom.ua, 2024-07-06. [dostęp 2024-07-07]. (ukr.).
  130. Enemy’s logistics center in Debaltseve and R-330Zh «Zhitel» obstacle station in Novoluhanske were hit - DIU. uazmi.com, 2024-07-07. [dostęp 2024-07-07]. (ang.).
  131. Chris York: Estonia delivers Mistral air defense systems to Ukraine – here's what they can do. kyivindependent.com, 2024-07-06. [dostęp 2024-07-07]. (ang.).
  132. Dinara Khalilova: Russia hit mock-ups during recent attacks on airfield, Patriot launchers, Ukraine’s Air Force says. kyivindependent.com, 2024-07-06. [dostęp 2024-07-07]. (ang.).
  133. Russia claims strikes on two Ukrainian Patriot systems that Kyiv says were decoys. Reuters, 2024-07-07. [dostęp 2024-07-08]. (ang.).
  134. Oliver Imhof: »Die Russen werden weitere Gewinne machen«. spiegel.de, 2024-07-06. [dostęp 2024-07-07]. (niem.).
  135. Christoph Reuter: Drohnenkampf in der Ukraine: Die Billigfluggeräte verändern nicht nur diesen Krieg. spiegel.de, 2024-07-06. [dostęp 2024-07-07]. (niem.).
  136. Agence France-Presse: Russia Says Captured Another Village in East Ukraine. themoscowtimes.com, 2024-07-07. [dostęp 2024-07-08]. (ang.).
  137. Російські окупаційні війська захопили населений пункт Чигарі. newformat.info, 2024-07-07. [dostęp 2024-07-08]. (ukr.).
  138. Christina Harward, Riley Bailey, Nicole Wolkov, Grace Mappes, George Barros: Russian Offensive Campaign Assessment, July 7, 2024. Institute of the Study of War, 2024-07-07. [dostęp 2024-07-08]. (ang.).
  139. 4 killed including child after car hit Russian mine in Kharkiv Oblast. kyivindependent.com, 2024-07-07. [dostęp 2024-07-08]. (ang.).
  140. 4 injured including child by Russian attacks in Dnipropetrovsk Oblast. kyivindependent.com, 2024-07-07. [dostęp 2024-07-08]. (ang.).
  141. Kateryna Hodunova: Kyiv restored two-thirds of its generating capacities after Russian missile attacks, official says. kyivindependent.com, 2024-07-07. [dostęp 2024-07-08]. (ang.).
  142. Roman Petrenko: Explosion at warehouse in Russia's Voronezh Oblast after drone attack – video. Ukraińska prawda, 2024-07-07. [dostęp 2024-07-08]. (ang.).
  143. Incendie dans un dépôt d’explosifs à la suite d’une attaque de drones ukrainiens, selon les autorités russes. lemonde.fr, 2024-07-07. [dostęp 2024-07-08]. (fr.).
  144. Kateryna Hodunova: Ukrainian drones attack large ammunition depot in Voronezh Oblast, source says. kyivindependent.com, 2024-07-07. [dostęp 2024-07-08]. (ang.).
  145. Ukrainian troops launched missile attacks on targets in Melitopol. mil.in.ua, 2024-07-07. [dostęp 2024-07-08]. (ang.).
  146. Military: Another Russian Su-25 downed in Donetsk Oblast. kyivindependent.com, 2024-07-07. [dostęp 2024-07-08]. (ang.).
  147. New Defence Secretary pledges to step up support for Ukraine on visit to Odesa. gov.uk, 2024-07-07. [dostęp 2024-07-08]. (ang.).
  148. New Dutch foreign and defense ministers announce more aid during first visit to Ukraine. kyivindependent.com, 2024-07-07. [dostęp 2024-07-08]. (ang.).
  149. No indication of foreign funds misuse by Ukraine’s infrastructure agency, EU Delegation says. kyivindependent.com, 2024-07-07. [dostęp 2024-07-08]. (ang.).
  150. Kateryna Hodunova: Leaked documents suggest more Russians killed in Ukraine than previously thought. kyivindependent.com, 2024-07-07. [dostęp 2024-07-08]. (ang.).
  151. How many Russian soldiers have been killed in Ukraine?. The Economist, 2024-07-05. [dostęp 2024-07-08]. (ang.).
  152. Nicole Wolkov, Grace Mappes, Christina Harward, Karolina Hird, Frederick W. Kagan: Russian Offensive Campaign Assessment, July 8, 2024. Institute of the Study of War, 2024-07-08. [dostęp 2024-07-09]. (ang.).
  153. Martin Fornusek: Ukraine intercepted 30 of 38 Russian missiles during mass attack, Air Force says. kyivindependent.com, 2024-07-08. [dostęp 2024-07-09]. (ang.).
  154. Rościsław Vons: Повітряні сили повідомили, скільки ракет окупанти випустили по Україні. glavcom.ua, 2024-07-08. [dostęp 2024-07-09]. (ukr.).
  155. Nadia Sobenko: Росія випустила по Україні понад 40 ракет – Зеленський. suspilne.media, 2024-07-08. [dostęp 2024-07-09]. (ukr.).
  156. Olena Harmash, Max Hunder: Russian missile attacks kill at least 41, hit children’s hospital, Ukraine says. Reuters, 2024-07-09. [dostęp 2024-07-09]. (ang.).
  157. a b Rob Corp, Kyla Herrmannsen: Children’s hospital hit as Russian strikes kill dozens in Ukraine. BBC, 2024-07-09. [dostęp 2024-07-09]. (ang.).
  158. В Україні внаслідок масованої ракетної атаки РФ - 38 загиблих, рятувальна операція триває. ukrinform.ua, 2024-07-09. [dostęp 2024-07-09]. (ang.).
  159. Chris York: Ukraine war latest: Mass Russian missile strike kills, injures over 200 civilians. kyivindependent.com, 2024-07-08. [dostęp 2024-07-09]. (ang.).
  160. a b Российские войска нанесли массированный удар по Киеву. Ракета попала в детскую больницу. Meduza, 2024-07-08. [dostęp 2024-07-09]. (ros.).
  161. Liczba ofiar rosyjskiego ataku rakietowego na Kijów wzrosła do 34. ukrinform.pl, 2024-07-10. [dostęp 2024-07-10]. (pol.).
  162. a b Anna Rybalska, Vlada Prizova, Natalia Balyukh: Дитяча лікарня "Охматдит" постраждала під час обстрілу Києва: волонтери розбирають завали. suspilne.media, 2024-07-08. [dostęp 2024-07-09]. (ukr.).
  163. Росія масовано обстріляла Україну ракетами: понад 30 загиблих. BBC, 2024-07-08. [dostęp 2024-07-09]. (ukr.).
  164. a b В детской больнице повреждены операционные и отделение онкологии. В жилом доме разрушен целый подъезд: Российский удар по Киеву. Фотографии. Meduza, 2024-07-08. [dostęp 2024-07-09]. (ros.).
  165. Kateryna Hodunova: Russian attack on Kryvyi Rih kills 10, injures 47. kyivindependent.com, 2024-07-08. [dostęp 2024-07-09]. (ang.).
  166. У Покровську щонайменше троє загиблих унаслідок російського обстрілу. armyinform.com.ua, 2024-07-08. [dostęp 2024-07-09]. (ukr.).
  167. Rosyjski atak rakietowy na Ukrainę: 37 zabitych, ponad 170 rannych. ukrinform.pl, 2024-07-09. [dostęp 2024-07-09]. (pol.).
  168. Tote und Verletzte bei schweren russischen Luftangriffen in der Ukraine. spiegel.de, 2024-07-08. [dostęp 2024-07-09]. (niem.).
  169. Emmanuel Grynszpan: Ukraine reels after one of Russia's deadliest air attacks. lemonde.fr, 2024-07-09. [dostęp 2024-07-09]. (ang.).
  170. Moscow rejects Kiev’s allegations of Russian missile strike on civilian targets. TASS, 2024-07-08. [dostęp 2024-07-09]. (ang.).
  171. The Russian defence ministry said that its forces had carried out strikes on defence industry targets and aviation bases in Ukraine, where officials said a barrage of missiles had killed over 20 people. The Guardian, 2024-07-08. [dostęp 2024-07-09]. (ang.).
  172. Kinderkrankenhaus wurde laut Uno direkt von russischer Rakete getroffen. spiegel.de, 2024-07-09. [dostęp 2024-07-10]. (niem.).
  173. UN sprechen von direktem Angriff aus Russland. tagesschau.de, 2024-07-09. [dostęp 2024-07-09]. (niem.).
  174. UN verurteilen Angriff auf Kinderkrankenhaus als Kriegsverbrechen. rnd.de, 2024-07-09. [dostęp 2024-07-11]. (niem.).
  175. Russian Missile Identified in Kyiv Children’s Hospital Attack. Bellingcat, 2024-07-09. [dostęp 2024-07-11]. (ang.).
  176. Pascal Siggelkow: Typisches Beispiel russischer Desinformation. tagesschau.de, 2024-07-10. [dostęp 2024-07-11]. (niem.).
  177. Kateryna Hodunova: Germany confirms delivery of Patriot system, ammunition, other aid to Ukraine. kyivindependent.com, 2024-07-08. [dostęp 2024-07-09]. (ang.).
  178. Olena Goncharova: US doesn't change policy on Ukrainian strikes inside Russia after attack on children’s hospital. kyivindependent.com, 2024-07-09. [dostęp 2024-07-09]. (ang.).
  179. Nate Ostiller: Zelensky arrives in Warsaw, begins meeting with Polish PM Tusk. kyivindependent.com, 2024-07-08. [dostęp 2024-07-09]. (ang.).
  180. Kijów i Warszawa podpisały porozumienie o bezpieczeństwie. ukrinform.pl, 2024-07-09. [dostęp 2024-07-09]. (pol.).
  181. Matthias Bertrand: Contre les frappes russes, la Pologne propose d’étendre ses propres défenses antimissiles vers le ciel ukrainien. 7sur7.be, 2024-07-09. [dostęp 2024-07-10]. (fr.).
  182. Marek Wałkuski: Zestrzeliwanie rosyjskich rakiet z Polski? Waszyngton zabrał głos. polskieradio24.pl, 2024-07-09. [dostęp 2024-07-10]. (pol.).
  183. Russland will Diebstahl eines Bombers durch Ukraine vereitelt haben. spiegel.de, 2024-07-08. [dostęp 2024-07-09]. (niem.).
  184. 俄聯邦安全局:挫敗烏劫持俄戰略轟炸機企圖. hkcd.com.hk, 2024-07-08. [dostęp 2024-07-09]. (chiń.).
  185. Kateryna Denisova: Kyiv refutes Russia's claims of capturing village in Donetsk Oblast. kyivindependent.com, 2024-07-10. [dostęp 2024-07-10]. (ang.).
  186. a b Warren Murray: Ukraine war briefing: Nato summit opens with Patriot pledges. The Guardian, 2024-07-10. [dostęp 2024-07-10]. (ang.).
  187. Karolina Hird, Nicole Wolkov, Kateryna Stepanenko, Grace Mappes, Fredrick W. Kagan: Russian Offensive Campaign Assessment, July 9, 2024. Institute of the Study of War, 2024-07-09. [dostęp 2024-07-10]. (ang.).
  188. Ministry of Defence: Latest Defence Intelligence update on the situation in Ukraine – 10 July 2024. Twitter, 2024-07-10. [dostęp 2024-07-10]. (ang.).
  189. Kateryna Denisova: Drone attacks caused fire at substations, oil depot in 2 Russian regions, governors claim. kyivindependent.com, 2024-07-09. [dostęp 2024-07-10]. (ang.).
  190. Russia says one dead, energy facilities on fire after Ukraine’s drone attack. Reuters, 2024-07-09. [dostęp 2024-07-10]. (ang.).
  191. Howard Altman: Ukraine Situation Report: Russian Strategic Missile Testing Facility Attacked. twz.com, 2024-07-11. [dostęp 2024-07-12]. (ang.).
  192. Drones hit missile test range in the Astrakhan region. mil.in.ua, 2024-07-10. [dostęp 2024-07-12]. (ang.).
  193. Martin Fornusek: Ukrainian partisans say they sabotaged railway in Russia's Rostov Oblast. kyivindependent.com, 2024-07-09. [dostęp 2024-07-10]. (ang.).
  194. Jakub Ber, Piotr Żochowski, Jacek Tarociński, Jakub Jakóbowski: Rosjanie niszczą szpital dziecięcy w Kijowie. 866. dzień wojny. Ośrodek Studiów Wschodnich, 2024-07-09. [dostęp 2024-07-10]. (pol.).
  195. Zhang Zijie, Xu Yian: 北約峰會 - 拜登:西方將供應烏克蘭數十套防空系統. hk01.com, 2024-07-09. [dostęp 2024-07-10]. (chiń.).
  196. Beata Płomecka: Szczyt NATO. Sojusz zamówi pociski przeciwlotnicze. Kwota robi wrażenie. polskieradio24.pl, 2024-07-09. [dostęp 2024-07-10]. (pol.).
  197. David Ingram: Russia operated nearly 1,000 sock puppet accounts on X, Justice Department says. NBC News, 2024-07-09. [dostęp 2024-07-12]. (ang.).
  198. Justice Department Leads Efforts Among Federal, International, and Private Sector Partners to Disrupt Covert Russian Government-Operated Social Media Bot Farm. Departament Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych, 2024-07-09. [dostęp 2024-07-12]. (ang.).
  199. DeepStateMAP - 10 lipca 2024. deepstatemap.live. [dostęp 2024-07-11]. (ang.).
  200. Riley Bailey, Nicole Wolkov, Kateryna Stepanenko, Karolina Hird, George Barros: Russian Offensive Campaign Assessment, July 10, 2024. Institute of the Study of War, 2024-07-10. [dostęp 2024-07-11]. (ang.).
  201. Obrona powietrzna zniszczyła w nocy 14 z 20 Szachedów i trzy rakiety wroga Ch-59/Ch-69. ukrinform.pl, 2024-07-10. [dostęp 2024-07-10]. (pol.).
  202. Agence France-Presse: Russian Strikes Kill 3 in Ukraine. themoscowtimes.com, 2024-07-10. [dostęp 2024-07-10]. (ang.).
  203. Kateryna Hodunova: Russia attacks city of Voznesensk in Mykolaiv Oblast, killing 1, injuring 8, including mayor. kyivindependent.com, 2024-07-10. [dostęp 2024-07-11]. (ang.).
  204. Norway set to donate six F-16 fighter jets to Ukraine. Reuters, 2024-07-10. [dostęp 2024-07-11]. (ang.).
  205. Martin Fornusek: Norway to donate 6 F-16 fighter jets to Ukraine, first to arrive in 2024. kyivindependent.com, 2024-07-10. [dostęp 2024-07-11]. (ang.).
  206. Dan Sabbagh: First F-16 jets heading to Ukraine after months of training and negotiations. The Guardian, 2024-07-10. [dostęp 2024-07-11]. (ang.).
  207. Natal Toosi, Lee Hudson: F-16s head to Ukraine to begin flights this summer. Politico, 2024-07-10. [dostęp 2024-07-11]. (ang.).
  208. Agence France-Presse: Guerre en Ukraine: Les premiers avions de combat F-16 "voleront dans le ciel ukrainien cet été", les livraisons des pays de l'OTAN ont commencé. lindependant.fr, 2024-07-10. [dostęp 2024-07-11]. (fr.).
  209. Kateryna Hodunova: Netherlands allocates nearly $325 million to F-16 munitions for Ukraine. kyivindependent.com, 2024-07-10. [dostęp 2024-07-11]. (ang.).
  210. Kateryna Denisova: Sweden open to sending Gripens to Ukraine after 'F-16 program completed,' decision up to Kyiv. kyivindependent.com, 2024-07-11. [dostęp 2024-07-11]. (ang.).
  211. Kateryna Denisova: NATO allies to announce $43 billion commitment to Ukraine for next year, White House says. kyivindependent.com, 2024-07-10. [dostęp 2024-07-11]. (ang.).
  212. Informacyjna Agencja Radiowa: Ważne wsparcie dla Ukrainy na szczycie NATO. Mowa o 40 miliardach euro. polskieradio24.pl, 2024-07-11. [dostęp 2024-07-11]. (pol.).
  213. Portugal pledges EUR 220M in aid to Ukraine this year and next. ukrinform.net, 2024-07-10. [dostęp 2024-07-11]. (ang.).
  214. Maria Tril: UK Prime Minister: Ukraine can use British Storm Shadow missiles to strike Russia. euromaidanpress.com, 2024-07-10. [dostęp 2024-07-11]. (ang.).
  215. Kateryna Denisova: New UK PM signals Ukraine can use Storm Shadow missiles to hit targets inside Russia. kyivindependent.com, 2024-07-10. [dostęp 2024-07-11]. (ang.).
  216. Kateryna Denisova: Drone coalition plans to set up fund for Ukraine with first pledge of $49 million. kyivindependent.com, 2024-07-10. [dostęp 2024-07-11]. (ang.).
  217. Security Agreement with Luxembourg: Document Includes Clause on Supporting Ukraine in Releasing and Returning All Our People. president.gov.ua, 2024-07-10. [dostęp 2024-07-11]. (ang.).
  218. Natalia Kawa: Україна підписала безпекову угоду з Люксембургом. rbc.ua, 2024-07-10. [dostęp 2024-07-18My]. (ukr.).
  219. Rachel Amran: Poland won't shoot down Russian missiles over Ukraine without NATO's decision. kyivindependent.com, 2024-07-11. [dostęp 2024-07-11]. (ang.).
  220. Czy Polska będzie strącać pociski nad Ukrainą? Deklaracja Kosiniaka-Kamysza. rp.pl, 2024-07-10. [dostęp 2024-07-11]. (pol.).
  221. Elsa Court: Ukrainian strikes reduced Russian oil refining by 17%, NATO official tells media. kyivindependent.com, 2024-07-10. [dostęp 2024-07-11]. (ang.).
  222. Le général polonais a annoncé des préparatifs pour un conflit à grande échelle sur fond de tensions avec la Russie et la Biélorussie. lederniereheure.com, 2024-07-12. [dostęp 2024-07-12]. (fr.).
  223. Paulina Ciesielska: "Konflikt na pełną skalę". Więcej żołnierzy i opancerzone pojazdy. Wirtualna Polska, 2024-07-10. [dostęp 2024-07-12]. (pol.).
  224. Isabel van Brugen: Russia Accuses Ukraine of Plot to Destroy Its Last Active Aircraft Carrier. Newsweek, 2024-07-10. [dostęp 2024-07-13]. (ang.).
  225. Kateryna Denisova: Ukraine’s 3rd Assault Brigade says it halted Russian advance toward Borova in Kharkiv Oblast. kyivindependent.com, 2024-07-11. [dostęp 2024-07-12]. (ang.).
  226. Angelica Evans, Grace Mappes, Riley Bailey, Christina Harward, Frederick W. Kagan: Russian Offensive Campaign Assessment, July 11, 2024. Institute of the Study of War, 2024-07-11. [dostęp 2024-07-12]. (ang.).
  227. Russian drone drops bomb on Ukrainian fire truck, crew survive. kyivindependent.com, 2024-07-11. [dostęp 2024-07-12]. (ang.).
  228. Serhij Pyszkin: Росіяни обстріляли КАБами Мирноград, загинула дитина, більше десятка постраждалих. rbc.ua, 2024-07-10. [dostęp 2024-07-18]. (ukr.).
  229. Biden Administration Announces Additional Security Assistance for Ukraine. U.S. Department of Defense, 2024-07-11. [dostęp 2024-07-12]. (ang.).
  230. Kateryna Hodunova: Biden announces new aid package for Ukraine at NATO summit. kyivindependent.com, 2024-07-11. [dostęp 2024-07-12]. (ang.).
  231. Kateryna Hodunova: Norway to allocate nearly $93 million to bolster Ukraine’s air defenses. kyivindependent.com, 2024-07-11. [dostęp 2024-07-12]. (ang.).
  232. Nate Ostiller: Australia announces $168 million in military aid for Ukraine. kyivindependent.com, 2024-07-11. [dostęp 2024-07-12]. (ang.).
  233. Brad Ryan: Australia promises record military aid for Ukraine as NATO calls out China as an 'enabler' of Russia's invasion. ABC News, 2024-07-11. [dostęp 2024-07-14]. (ang.).
  234. Nate Ostiller: Ukraine signs security agreement with Romania. kyivindependent.com, 2024-07-11. [dostęp 2024-07-12]. (ang.).
  235. Poland prepares Ukrainian Legion, 'several thousand' already registered. kyivindependent.com, 2024-07-11. [dostęp 2024-07-12]. (ang.).
  236. Agence France-Presse: Ukraine Says Seized Cargo Ship Used for Crimea Grain Exports. themoscowtimes.com, 2024-07-11. [dostęp 2024-07-12]. (ang.).
  237. Martin Fornusek: Kyiv detains cargo vessel for allegedly shipping Ukrainian grain from occupied Crimea. kyivindependent.com, 2024-07-11. [dostęp 2024-07-12]. (ang.).
  238. The Central News Agency 中央通訊社: 聯大通過決議 要求俄立即撤離烏克蘭最大核電廠. Yahoo! News, 2024-07-12. [dostęp 2024-07-12]. (chiń.).
  239. Dmytro Basmat: Ukraine sees surge in female soldiers with over 10,000 women serving on front lines, Deputy PM says. kyivindependent.com, 2024-07-12. [dostęp 2024-07-12]. (ang.).
  240. Dmytro Basmat: Zaluzhnyi assumes role as Ukrainian ambassador to UK. kyivindependent.com, 2024-07-12. [dostęp 2024-07-12]. (ang.).
  241. Katie Bo Lillis, Natasha Bertrand, Frederik Pleitgen: Exclusive: US and Germany foiled Russian plot to assassinate CEO of arms manufacturer sending weapons to Ukraine. CNN, 2024-07-11. [dostęp 2024-07-12]. (ang.).
  242. Sébastian Seibt: PDG dans le viseur des opérations clandestines : des espions russes sans limites?. france24.com, 2024-07-12. [dostęp 2024-07-13]. (fr.).
  243. Russland plante offenbar Anschlag auf Rheinmetall-Chef. spiegel.de, 2024-07-12. [dostęp 2024-07-12]. (niem.).
  244. Kateryna Hodunova: Russian pilot leaked personnel data on Russian aviation division to Ukraine, source says. kyivindependent.com, 2024-07-12. [dostęp 2024-07-12]. (ang.).
  245. Informacyjna Agencja Radiowa: Po ataku na Ochmatdyt rosyjski pilot przekazał Ukrainie tajne dane o swoich kolegach. polskieradio.pl, 2024-07-12. [dostęp 2024-07-12]. (pol.).
  246. Olena Iwaszkiw: Deep State: Сили оборони вибили ворога з села на Харківщині. Ukraińska prawda, 2024-07-13. [dostęp 2024-07-18]. (ukr.).
  247. Wołodymyr Kostirin: Українські захисники вибили окупантів із Сотницького Козачка: карта DeepState. rbc.ua, 2024-07-13. [dostęp 2024-07-18]. (ukr.).
  248. Riley Bailey, Angelica Evans, Grace Mappes, Christina Harward, Frederick W. Kagan: Russian Offensive Campaign Assessment, July 12, 2024. Institute of the Study of War, 2024-07-12. [dostęp 2024-07-13]. (ang.).
  249. Informacyjna Agencja Radiowa: Ukrainie coraz trudniej się bronić. Przerzucają rezerwy, by "łatać dziury". polskieradio24.pl, 2024-07-12. [dostęp 2024-07-13]. (pol.).
  250. Rachel Amran: Russian attacks on Donetsk Oblast kill 6, injure 19. kyivindependent.com, 2024-07-13. [dostęp 2024-07-13]. (ang.).
  251. Kateryna Hodunova: 3 people injured by tripwire mine while trying to evacuate in Kharkiv Oblast. kyivindependent.com, 2024-07-12. [dostęp 2024-07-13]. (ang.).
  252. Breaking News: Ukrainian Forces Hit Rare Russian S-300V Air Defense System Near Mariupol. armyrecognition.com, 2024-07-13. [dostęp 2024-07-13]. (ang.).
  253. Tetiana Herasimova: Russian S-300V air defense system destroyed near Mariupol – city council. ukranews.com, 2024-07-12. [dostęp 2024-07-13]. (ang.).
  254. Martin Fornusek: 'Depends on circumstances,' Danish PM says on Ukraine using F-16s to strike inside Russia. kyivindependent.com, 2024-07-12. [dostęp 2024-07-13]. (ang.).
  255. Ukraine can use French weapons to strike targets in Russia, but not Kremlin - Macron's advisor. ukrinform.net, 2024-07-12. [dostęp 2024-07-13]. (ang.).
  256. Polska Agencja Prasowa: Media: rząd w Londynie nie dał zgody na użycie przez Ukrainę pocisków Storm Shadow do ataków w Rosji. polskieradio.pl, 2024-07-12. [dostęp 2024-07-13]. (pol.).
  257. Kateryna Denisova: Poland considers downing Russian missiles over Ukraine, FM says. kyivindependent.com, 2024-07-13. [dostęp 2024-07-13]. (ang.).
  258. Kateryna Hodunova: Ukraine dismisses Russia's accusations of preparing false flags at 2 Ukrainian dams. kyivindependent.com, 2024-07-12. [dostęp 2024-07-13]. (ang.).
  259. DeepStateMAP - 13 lipca 2024: The enemy occupied Urozhayne and advanced near Oleksandropol, Novoselivka Persha and in Makiivka. Fighting continues in Zalizne and Klishchiyivka. deepstatemap.live. [dostęp 2024-07-14]. (ang.).
  260. Angelica Evans, Riley Bailey, Nicole Wolkov, Christina Harward, Frederick W. Kagan: Russian Offensive Campaign Assessment, July 13, 2024. Institute of the Study of War, 2024-07-13. [dostęp 2024-07-14]. (ang.).
  261. Rosjanie w ciągu zeszłej doby zabili sześciu mieszkańców obwodu donieckiego i ranili jeszcze 11 osób. ukrinform.pl, 2024-07-14. [dostęp 2024-07-15]. (pol.).
  262. Dominic Culverwell: Chief emergency worker among two killed in Kharkiv Oblast. kyivindependent.com, 2024-07-13. [dostęp 2024-07-14]. (ang.).
  263. The Central News Agency 中央通訊社: 烏克蘭東北部遭俄軍飛彈「雙擊」 釀2死、20餘傷. Yahoo! News, 2024-07-13. [dostęp 2024-07-14]. (chiń.).
  264. Samya Kullab, Elise Morton: Shelling kills 4 in Ukraine as a drone attack sparks fire at an oil depot in Russia. Associated Press, 2024-07-13. [dostęp 2024-07-14]. (ang.).
  265. Dominic Culverwell: Three killed and five injured in Russian attacks on Kherson Oblast. kyivindependent.com, 2024-07-13. [dostęp 2024-07-14]. (ang.).
  266. Siły obrony powietrznej zestrzeliły w nocy cztery wrogie Szachedy. ukrinform.pl, 2024-07-13. [dostęp 2024-07-14]. (pol.).
  267. Kateryna Denisova: Drone attack caused fire at oil depot in Russia's Rostov Oblast, governor claims. kyivindependent.com, 2024-07-13. [dostęp 2024-07-14]. (ang.).
  268. Ukraińskie drony uderzyły na południu Rosji. Płonie magazyn ropy pod Cymlańskiem. polskieradio24.pl, 2024-07-13. [dostęp 2024-07-14]. (pol.).
  269. Olena Goncharova: Czech president announces upcoming shipment of shells to Ukraine. kyivindependent.com, 2024-07-13. [dostęp 2024-07-14]. (ang.).
  270. Chris York: US developing new 'extended-range' missile for Ukraine’s Air Force. kyivindependent.com, 2024-07-13. [dostęp 2024-07-15]. (ang.).
  271. Maciej Szopa: Tani pocisk dla Ukrainy. I nie tylko. defence24.pl, 2024-07-15. [dostęp 2024-07-15]. (ang.).
  272. Maksym Butczenko, Olga Duchnich: Обід з Кирилом Будановим. Голова ГУР їсть піцу і розповідає про замахи на Путіна, долю Кримського мосту й новини, яких слід очікувати. kyivindependent.com, 2024-07-13. [dostęp 2024-07-14]. (ukr.).
  273. Dominic Culverwell: Lukashenko claims Belarus is withdrawing troops from Ukrainian border. kyivindependent.com, 2024-07-14. [dostęp 2024-07-14]. (ang.).
  274. Abbey Fenbert: Battlefield situation 'tense' near Toretsk, Pokrovsk, General Staff reports. kyivindependent.com, 2024-07-15. [dostęp 2024-07-15]. (ang.).
  275. Christina Harward, Angelica Evans, Nicole Wolkov, Kateryna Stepanenko, George Barros: Russian Offensive Campaign Assessment, July 14, 2024. Institute of the Study of War, 2024-07-14. [dostęp 2024-07-15]. (ang.).
  276. Ostatniego dnia na froncie odbyło się 114 starć bojowych. ukrinform.pl, 2024-07-15. [dostęp 2024-07-15]. (pol.).
  277. Daria Shulzhenko: Russian attacks on Donetsk Oblast kill 1, injure at least 9. kyivindependent.com, 2024-07-14. [dostęp 2024-07-15]. (ang.).
  278. Systemy obrony powietrznej w nocy zestrzeliły na wschodzie dwie rosyjskie rakiety Ch-59/Ch-69 i cztery drony rozpoznawcze. ukrinform.pl, 2024-07-14. [dostęp 2024-07-15]. (pol.).
  279. Vladyslava Kovalenko: Complaints of drone attack on television tower reported in Kursk region. RBC Ukraine via MSN, 2024-07-14. [dostęp 2024-07-16]. (ang.).
  280. Abbey Fenbert: Ukraine has right to strike military targets within Russian territory, Stoltenberg says. kyivindependent.com, 2024-07-14. [dostęp 2024-07-15]. (ang.).
  281. Martin Fornusek: Stoltenberg signals opposition to Poland downing missiles over Ukraine. kyivindependent.com, 2024-07-15. [dostęp 2024-07-15]. (ang.).
  282. Polska Agencja Prasowa: Polska będzie zestrzeliwać rosyjskie rakiety? Jasna deklaracja szefa NATO. polskieradio24.pl, 2024-07-15. [dostęp 2024-07-15]. (pol.).
  283. Elsa Court: Russia claims launch of 3-ton aerial glide bombs from Su-34 jets against Ukraine. kyivindependent.com, 2024-07-14. [dostęp 2024-07-15]. (ang.).
  284. Defense Express: Stalinowska broń Putina. Chwalą się potężną bombą. polskieradio24.pl, 2024-07-14. [dostęp 2024-07-15]. (pol.).
  285. Abbey Fenbert: Russia uses injured soldiers, POWs in human wave attacks, Telegraph reports. kyivindependent.com, 2024-07-14. [dostęp 2024-07-15]. (ang.).
  286. Christina Harward, Nicole Wolkov, Karolina Hird, Grace Mappes, George Barros: Russian Offensive Campaign Assessment, July 15, 2024. Institute of the Study of War, 2024-07-15. [dostęp 2024-07-16]. (ang.).
  287. Na froncie w ciągu jednego dnia - 119 starć z wrogiem. Najgorsza sytuacja jest na kierunku pokrowskim. ukrinform.pl, 2024-07-16. [dostęp 2024-07-16]. (pol.).
  288. Kateryna Denisova: Last Russian patrol ship left occupied Crimea, Ukraine’s navy says. kyivindependent.com, 2024-07-15. [dostęp 2024-07-16]. (ang.).
  289. Kateryna Denisova: Russian 250-kilogram guided bombs injure at least 5 in Donetsk Oblast. kyivindependent.com, 2024-07-15. [dostęp 2024-07-16]. (ang.).
  290. Martin Fornusek: Russia claims Ukrainian drone attack against occupied Crimea. kyivindependent.com, 2024-07-15. [dostęp 2024-07-16]. (ang.).
  291. Abbey Fenbert: Drone hits energy substation in Lipetsk Oblast, Russian official says. kyivindependent.com, 2024-07-15. [dostęp 2024-07-16]. (ang.).
  292. Abbey Fenbert: 15 drones shot down over Bryansk Oblast, governor claims. kyivindependent.com, 2024-07-15. [dostęp 2024-07-16]. (ang.).
  293. Kateryna Denisova: Spain says 10 more Leopard 2 tanks en route to Ukraine. kyivindependent.com, 2024-07-15. [dostęp 2024-07-16]. (ang.).
  294. Kateryna Hodunova: Ukraine produces largest number of self-propelled howitzers in Europe per month, Zelensky says. kyivindependent.com, 2024-07-15. [dostęp 2024-07-16]. (ang.).
  295. Ekonomiczna prawda: Lithuania hands over equipment from Vilnius thermal power plant to Ukraine. Ukraińska prawda, 2024-07-15. [dostęp 2024-07-16]. (ang.).
  296. Reuters: La Lituanie fait don d’une centrale électrique à l'Ukraine. zonebourse.com, 2024-07-15. [dostęp 2024-07-16]. (fr.).
  297. Kateryna Hodunova: Mobilization is going 'according to plan,' but there are not enough training facilities, Zelensky says. kyivindependent.com, 2024-07-15. [dostęp 2024-07-16]. (ang.).
  298. Budanov's Russian offensive comments 'a little misunderstood,' Zelensky says. kyivindependent.com, 2024-07-15. [dostęp 2024-07-16]. (ang.).
  299. 歐盟決定不派高級官員出席匈牙利主持的會議. rfi.f, 2024-07-15. [dostęp 2024-07-16]. (chiń.).
  300. Martin Fornusek: Orban pitches 'peace proposal' to EU after Kyiv, Moscow trips. kyivindependent.com, 2024-07-15. [dostęp 2024-07-16]. (ang.).
  301. Nach monatelangen Kämpfen: Ukrainer geben Brückenkopf am Dnipro auf. n-tv.de, 2024-07-16. [dostęp 2024-07-18]. (niem.).
  302. Riley Bailey, Nicole Wolkov, Grace Mappes, Kateryna Stepanenko, Karolina Hird, George Barros: Russian Offensive Campaign Assessment, July 16, 2024. Institute of the Study of War, 2024-07-16. [dostęp 2024-07-17]. (ang.).
  303. Ostatniego dnia na froncie doszło do 112 starć bojowych. ukrinform.pl, 2024-07-17. [dostęp 2024-07-17]. (pol.).
  304. Ukrainian attacks wound six, cause factory fire in Russian border regions, governors say. Reuters, 2024-07-16. [dostęp 2024-07-17]. (ang.).
  305. Agence France-Presse: Russia To Limit Access to 14 Border Villages Over Ukraine Shelling. themoscowtimes.com, 2024-07-17. [dostęp 2024-07-17]. (ang.).
  306. В Белгородской области ограничат въезд в 14 населенных пунктов. rbc.ru, 2024-07-16. [dostęp 2024-07-17]. (ros.).
  307. Kateryna Denisova: Ukraine hits Russian S-300 system in Donetsk Oblast, Syrskyi says. kyivindependent.com, 2024-07-16. [dostęp 2024-07-17]. (ang.).
  308. Andrzej Wilk, Piotr Żochowski: Nowe pakiety wsparcia dla Ukrainy. 873. dzień wojny. Ośrodek Studiów Wschodnich, 2024-07-16. [dostęp 2024-07-17]. (pol.).
  309. Kateryna Hodunova: Czechia to open bullet factory, start production of assault rifles in Ukraine. kyivindependent.com, 2024-07-16. [dostęp 2024-07-17]. (ang.).
  310. Kateryna Denisova: Shells previously designated as expired brought back into service Defense Ministry says. kyivindependent.com, 2024-07-16. [dostęp 2024-07-17]. (ang.).
  311. Ukrainian intelligence 'hacks Russian websites, replaces homepages with pig head pictures'. kyivindependent.com, 2024-07-16. [dostęp 2024-07-17]. (ang.).
  312. a b c d Angelica Evans, Christina Harward, Nicole Wolkov, Riley Bailey, Davit Gasparyan, George Barros: Russian Offensive Campaign Assessment, July 19, 2024. Institute of the Study of War, 2024-07-19. [dostęp 2024-07-20]. (ang.).
  313. Chris York: Fighting in Krynky ongoing, but Ukrainian positions 'completely destroyed'. kyivindependent.com, 2024-07-17. [dostęp 2024-07-18]. (ang.).
  314. Angelica Evans, Riley Bailey, Karolina Hird, George Barros: Russian Offensive Campaign Assessment, July 17, 2024. Institute of the Study of War, 2024-07-17. [dostęp 2024-07-18]. (ang.).
  315. Ostatniego dnia na froncie doszło do 144 starć bojowych. ukrinform.pl, 2024-07-18. [dostęp 2024-07-18]. (pol.).
  316. Married Couple Killed in Ukrainian Drone Strike on Russia’s Belgorod Region. themoscowtimes.com, 2024-07-18. [dostęp 2024-07-18]. (ang.).
  317. Russia and Ukraine free 95 POWs each in latest prisoner exchange. france24.com, 2024-07-17. [dostęp 2024-07-18]. (ang.).
  318. Hanna Arhirova: Russia and Ukraine swap 95 prisoners of war each in their latest exchange. ABC News, 2024-07-17. [dostęp 2024-07-18]. (ang.).
  319. Martin Fornusek: 95 Ukrainian POWs released from Russian captivity. kyivindependent.com, 2024-07-17. [dostęp 2024-07-18]. (ang.).
  320. Martin Fornusek: Ukraine lists 42,000 citizens as missing persons. kyivindependent.com, 2024-07-17. [dostęp 2024-07-18]. (ang.).
  321. Polska Agencja Prasowa: Pancerne braki Rosjan. Zapasy z czasów ZSRR są na wyczerpaniu. polskieradio24.pl, 2024-07-17. [dostęp 2024-07-18]. (pol.).
  322. Guerre en Ukraine, jour 875: ce qu’il faut retenir de la journée du mercredi 17 juillet. la-croix.com, 2024-07-17. [dostęp 2024-07-18]. (fr.).
  323. Informacyjna Agencja Radiowa: Nowy Parlament Europejski potwierdził wsparcie dla Ukrainy i potępia działania Orbana. polskieradio.pl, 2024-07-17. [dostęp 2024-07-18]. (pol.).
  324. Ukraine reveals final number of men who updated mobilization data. kyivindependent.com, 2024-07-17. [dostęp 2024-07-18]. (ang.).
  325. Nate Ostiller: German court convicts German-Russian couple of supplying drone parts to Russia. kyivindependent.com, 2024-07-18. [dostęp 2024-07-19]. (ang.).
  326. Elsa Court: Ukraine confirms withdrawal from Urozhaine in Donetsk Oblast. kyivindependent.com, 2024-07-18. [dostęp 2024-07-19]. (ang.).
  327. Angelica Evans, Kateryna Stepanenko, Karolina Hird, Christina Harward, George Barros: Russian Offensive Campaign Assessment, July 18, 2024. Institute of the Study of War, 2024-07-18. [dostęp 2024-07-19]. (ang.).
  328. Ostatniego dnia na froncie odbyło się 130 starć bojowych - najgoręcej jest na kierunkach pokrowskim i toreckim. ukrinform.pl, 2024-07-19. [dostęp 2024-07-19]. (pol.).
  329. Martin Fornusek: Russian attacks against Ukraine kill 1, injure 35 over past day. kyivindependent.com, 2024-07-18. [dostęp 2024-07-19]. (ang.).
  330. a b Russia-Ukraine war: List of key events, day 874. Al Jazeera, 2024-07-18. [dostęp 2024-07-19]. (ang.).
  331. Russian TV, radio signal to be jammed in Ukraine’s frontline regions. ukrinform.net, 2024-07-18. [dostęp 2024-07-19]. (ang.).
  332. Elsa Court: Naval drone attacked Sevastopol, Russian occupation authorities claim. kyivindependent.com, 2024-07-18. [dostęp 2024-07-19]. (ang.).
  333. Obozrevatel: The SBU and the Navy of the Armed Forces of Ukraine hit the Russian coast guard base on Lake Donuzlav. uazmi.com, 2024-07-18. [dostęp 2024-07-19]. (ang.).
  334. Elsa Court: Ukrainian aerial, naval drones attack Russian base in Crimea, source says. kyivindependent.com, 2024-07-18. [dostęp 2024-07-19]. (ang.).
  335. Resistance movement burns military equipment at an airfield in Russia. mil.in.ua, 2024-07-18. [dostęp 2024-07-19]. (ang.).
  336. Kateryna Denisova: Ukraine may have surpassed Russia in number of drones, commander says. kyivindependent.com, 2024-07-18. [dostęp 2024-07-19]. (ang.).
  337. Elsa Court: Zelensky arrives in UK, meets Zaluzhnyi. kyivindependent.com, 2024-07-18. [dostęp 2024-07-19]. (ang.).
  338. Dominic Culverwell: Zelensky: Lifting ban on strikes on Russian territory did not lead to escalation. kyivindependent.com, 2024-07-18. [dostęp 2024-07-19]. (ang.).
  339. Kateryna Denisova: Ukraine signs long-term security deals with Czechia, Slovenia. kyivindependent.com, 2024-07-18. [dostęp 2024-07-19]. (ang.).
  340. Martin Fornusek: 'Out of the question,' Scholz rejects downing Russian missiles over Ukraine. kyivindependent.com, 2024-07-19. [dostęp 2024-07-19]. (ang.).
  341. Selenskyj gegen Alleingänge wie den von Orban. tagesschau.de, 2024-07-18. [dostęp 2024-07-20]. (niem.).
  342. La Russie revendique la prise d’un nouveau village dans l’est de l’Ukraine. lemonde.fr, 2024-07-19. [dostęp 2024-07-20]. (fr.).
  343. DeepState – 19 lipca 2024: The enemy advanced in Prohres and occupied Rozdolivka. DeepStateMap.Live, 2024-07-19. [dostęp 2024-07-20]. (ang.).
  344. Под натиском российской армии ВСУ уступают позиции, которые держали долгие месяцы – и даже годы: Где ждать кульминации наступления ВС РФ? Карта боев на 19 июля. Meduza, 2024-07-19. [dostęp 2024-07-20]. (ros.).
  345. Kateryna Hodunova: Ukraine’s military intelligence rules out 'powerful Russian offensives' in new directions. kyivindependent.com, 2024-07-19. [dostęp 2024-07-20]. (ang.).
  346. Ministry of Defence: Latest Defence Intelligence update on the situation in Ukraine - 20 July. Twitter, 2024-07-20. [dostęp 2024-07-20]. (ang.).
  347. Kateryna Denisova: Russian missile attack on Mykolaiv injures at least 14, kills 3, including child. kyivindependent.com, 2024-07-19. [dostęp 2024-07-20]. (ang.).
  348. Ołeksandr Sienkewycz: Россия нанесла удар по Николаеву. По словам Зеленского, ракета попала в детскую площадку. Есть погибшие и раненые. Meduza, 2024-07-19. [dostęp 2024-07-24]. (ros.).
  349. Число погибших от удара по Николаеву выросло до четырех человек. 878-й день полномасштабной войны РФ в Украине. rfi.fr, 2024-07-20. [dostęp 2024-07-24]. (ros.).
  350. Agence France-Presse: Russian Attacks in Southern Ukraine Kill 2. themoscowtimes.com, 2024-07-19. [dostęp 2024-07-20]. (ang.).
  351. Elsa Court: Russian attack on Kharkiv Oblast's Chuhuiv injures 9. kyivindependent.com, 2024-07-19. [dostęp 2024-07-20]. (ang.).
  352. Martin Fornusek: Ukraine downs Russian Su-25 warplane in Donetsk Oblast. kyivindependent.com, 2024-07-19. [dostęp 2024-07-20]. (ang.).
  353. In Russia it has been announced the loss of Ka-52 due to Uragan rocket hit. mil.in.ua, 2024-07-19. [dostęp 2024-07-20]. (ang.).
  354. Informacyjna Agencja Radiowa: F-16 dla Ukrainy. Zełenski dziękuje za kluczową decyzję Polski. polskieradio24.pl, 2024-07-19. [dostęp 2024-07-20]. (pol.).
  355. Paweł Buszko: Nowe informacje z frontu. Rosjanom kończy się sprzęt pancerny. "To zwiększa straty". polskieradio24.pl, 2024-07-19. [dostęp 2024-07-20]. (pol.).
  356. 特朗普表示与乌克兰总统进行了“非常好的通话”并承诺结束战争. voachinese.com, 2024-07-20. [dostęp 2024-07-20]. (chiń.).
  357. Informacyjna Agencja Radiowa: Zełenski rozmawiał z Trumpem. "Przyniosę pokój światu i zakończę wojnę". polskieradio24.pl, 2024-07-20. [dostęp 2024-07-20]. (pol.).
  358. Kateryna Denisova: Volunteer recruitment up 3.5 times over past 2 months, military says. kyivindependent.com, 2024-07-19. [dostęp 2024-07-20]. (ang.).
  359. Kateryna Hodunova: Nearly 10% of partially eligible conscripts declared unfit for military service after re-examination, General Staff says. kyivindependent.com, 2024-07-19. [dostęp 2024-07-20]. (ang.).
  360. Agence France-Presse: Russia Says Captured Two Villages in East Ukraine. themoscowtimes.com, 2024-07-21. [dostęp 2024-07-22]. (ang.).
  361. a b Christina Harward, Riley Bailey, Grace Mappes, Nicole Wolkov, Frederick W. Kagan: Russian Offensive Campaign Assessment, July 20, 2024. Institute of the Study of War, 2024-07-20. [dostęp 2024-07-21]. (ang.).
  362. Повітряні Сили ЗС України / Air Force of the Armed Forces of Ukraine: У ніч на 20 липня 2024 року противник завдав удару 3-ма балістичними ракетами (...). Telegram, 2024-07-20. [dostęp 2024-07-21]. (ukr.).
  363. Agence France-Presse: Two Killed in Overnight Strikes on Ukraine. themoscowtimes.com, 2024-07-20. [dostęp 2024-07-21]. (ang.).
  364. Rachel Amran: Russian forces attack energy facility in Sumy Oblast. kyivindependent.com, 2024-07-20. [dostęp 2024-07-21]. (ang.).
  365. Elsa Court: Russian forces attack energy facility in Sumy Oblast. kyivindependent.com, 2024-07-20. [dostęp 2024-07-21]. (ang.).
  366. Olga Hluszczenko: Russians claim large-scale UAV attack on Rostov Oblast, airfield on fire – videos. Ukraińska prawda, 2024-07-20. [dostęp 2024-07-20]. (ang.).
  367. Elsa Court: Russian authorities claim Ukrainian drone attack in Rostov Oblast. kyivindependent.com, 2024-07-20. [dostęp 2024-07-21]. (ang.).
  368. Elsa Court: Russian involvement in Farion assassination not ruled out, Zelensky says. kyivindependent.com, 2024-07-20. [dostęp 2024-07-21]. (ang.).
  369. Informacyjna Agencja Radiowa: Kreml stoi za zabójstwem Iryny Farion? Zełenski: badamy różne wersje. polskieradio24.pl, 2024-07-20. [dostęp 2024-07-21]. (pol.).
  370. Nicole Wolkov, Christina Harward, Grace Mappes, Kateryna Stepanenko, George Barros: Russian Offensive Campaign Assessment, July 21, 2024. Institute of the Study of War, 2024-07-21. [dostęp 2024-07-22]. (ang.).
  371. Ostatniego dnia odbyło się 117 starć bojowych z Rosjanami na froncie. ukrinform.pl, 2024-07-22. [dostęp 2024-07-22]. (pol.).
  372. Siły obrony powietrznej w nocy zestrzeliły 35 z 39 Szachedów. ukrinform.pl, 2024-07-21. [dostęp 2024-07-22]. (pol.).
  373. Natalia Yermak: Ukraine downs 35 of 39 Russian drones overnight, Air Force says. kyivindependent.com, 2024-07-21. [dostęp 2024-07-22]. (ang.).
  374. Natalia Yermak: Russia launches 'double-tap' attack on rescue workers in Sumy Oblast. kyivindependent.com, 2024-07-21. [dostęp 2024-07-22]. (ang.).
  375. Kateryna Hodunova: Occupied Donetsk suffers water supply problems due to power outage in Russia, Kyiv says. kyivindependent.com, 2024-07-22. [dostęp 2024-07-22]. (ang.).
  376. Anna Murashko: In Ukraine, one killed soldier for 6-8 wounded, in russia, one killed for every 2-3 wounded - Zelensky. unn.ua, 2024-07-21. [dostęp 2024-07-22]. (ang.).
  377. Abbey Fenbert: Front-line troops lack ammunition, drones, Zelensky says. kyivindependent.com, 2024-07-21. [dostęp 2024-07-22]. (ang.).
  378. Sortie de crise en Ukraine: «Zelensky devra probablement recourir à un référendum», selon le maire de Kiev. news-pravda.com, 2024-07-22. [dostęp 2024-07-22]. (fr.).
  379. Burç Eruygur: Maire de Kiev : Zelensky risque le « suicide politique » s'il fait des concessions territoriales à la Russie. aa.com.tr, 2024-07-21. [dostęp 2024-07-22]. (fr.).
  380. Klitschko: Zelensky 'risks political suicide' in case of concessions to Russia, will need to hold referendum. kyivindependent.com, 2024-07-21. [dostęp 2024-07-22]. (ang.).
  381. Kateryna Hodunova: Russia pushing toward Pokrovsk in Donetsk Oblast despite heavy losses, Syrskyi says. kyivindependent.com, 2024-07-22. [dostęp 2024-07-23]. (ang.).
  382. Kateryna Hodunova: Russia gathering forces in Kharkiv Oblast for fresh attacks, military says. kyivindependent.com, 2024-07-22. [dostęp 2024-07-23]. (ang.).
  383. Grace Mappes, Karolina Hird, Christina Harward, Nicole Wolkov, Davit Gasparyan, George Barros: Russian Offensive Campaign Assessment, July 22, 2024. Institute of the Study of War, 2024-07-22. [dostęp 2024-07-23]. (ang.).
  384. Na froncie odbywało się 155 starć bojowych dziennie, najgorętsze są kierunki pokrowski i kurachowski. ukrinform.pl, 2024-07-23. [dostęp 2024-07-23]. (pol.).
  385. W ciągu ostatniego tygodnia na froncie – ponad 900 starć zbrojnych, Federacja Rosyjska przeprowadziła 19 ataków rakietowych i 549 nalotów. ukrinform.pl, 2024-07-22. [dostęp 2024-07-23]. (pol.).
  386. Nate Ostiller: Russian shelling injures 5 in Nikopol, Dnipropetrovsk Oblast. kyivindependent.com, 2024-07-22. [dostęp 2024-07-23]. (ang.).
  387. Dmytro Basmat: Over 1,800 medical facilities damaged or destroyed since start of full-scale invasion, Health Ministry reports. kyivindependent.com, 2024-07-23. [dostęp 2024-07-23]. (ang.).
  388. Żołnierze Federacji Rosyjskiej uszkodzili już 1642 placówki medyczne na Ukrainie, całkowicie zniszczyli kolejne 214. ukrinform.pl, 2024-07-22. [dostęp 2024-07-23]. (pol.).
  389. Russia's Tuapse oil refinery damaged in Ukraine drone attack, Russian officials say. Reuters, 2024-07-22. [dostęp 2024-07-23]. (ang.).
  390. Martin Fornusek: Updated: Ukraine hits Russia's Tuapse oil refinery, source confirms. kyivindependent.com, 2024-07-22. [dostęp 2024-07-23]. (ang.).
  391. Atak ukraińskich dronów-kamikadze Rosji. Trafili w lotnisko (WIDEO). polskieradio24.pl, 2024-07-22. [dostęp 2024-07-23]. (pol.).
  392. Guerre en Ukraine, jour 880: ce qu’il faut retenir de la journée du lundi 22 juillet. la-croix.com, 2024-07-22. [dostęp 2024-07-23]. (fr.).
  393. Kateryna Hodunova: Ukraine’s Antonov company plans to cooperate with Boeing in defense projects. kyivindependent.com, 2024-07-23. [dostęp 2024-07-23]. (ang.).
  394. Georgia puts 300 members of the Georgian Legion on the wanted list. mil.in.ua, 2024-07-22. [dostęp 2024-07-23]. (ang.).
  395. Agence France-Presse: Moscow Says Captured Small Village in Eastern Ukraine. themoscowtimes.com, 2024-07-23. [dostęp 2024-07-24]. (ang.).
  396. Burc Eruygur: Russia claims it took control of village in Ukraine’s Donetsk region. aa.com.tr, 2024-07-23. [dostęp 2024-07-24]. (ang.).
  397. a b c Russia-Ukraine war: List of key events, day 880. Al Jazeera, 2024-07-24. [dostęp 2024-07-24]. (ang.).
  398. Valentyna Romanenko: Over 90,000 troops: Russians replenish their ranks in Zaporizhzhia Oblast. Ukraińska prawda, 2024-07-23. [dostęp 2024-07-24]. (ang.).
  399. Nate Ostiller: Russia building forces in Zaporizhzhia Oblast, military says. kyivindependent.com, 2024-07-23. [dostęp 2024-07-24]. (ang.).
  400. Angelica Evans, Riley Bailey, Nicole Wolkov, Kateryna Stepanenko, Davit Gasparyan, Karolina Hird, George Barros: Russian Offensive Campaign Assessment, July 23, 2024. Institute of the Study of War, 2024-07-23. [dostęp 2024-07-24]. (ang.).
  401. Na froncie poprzedniego dnia było 152 starcia bojowe, odparto ponad 40 ataków na kierunku pokrowskim. ukrinform.pl, 2024-07-24. [dostęp 2024-07-24]. (pol.).
  402. Martin Fornusek: Killed, injured among 3,800 convicts serving in Ukraine’s military, lawmaker says. kyivindependent.com, 2024-07-23. [dostęp 2024-07-24]. (ang.).
  403. Siły obrony powietrznej zestrzeliły w nocy siedem z ośmiu Szachedów. ukrinform.pl, 2024-07-23. [dostęp 2024-07-24]. (pol.).
  404. Martin Fornusek: Russian attacks against Ukraine injure 36 over past day. kyivindependent.com, 2024-07-23. [dostęp 2024-07-24]. (ang.).
  405. Martin Fornusek: 3 children injured in Russian attack against Dnipropetrovsk Oblast. kyivindependent.com, 2024-07-23. [dostęp 2024-07-24]. (ang.).
  406. a b Laura Gozzi: Ukrainian attack on ferry kills one in Russian port. BBC, 2024-07-23. [dostęp 2024-07-24]. (ang.).
  407. Guerre en Ukraine : Kiev frappe un port et un ferry russes près de la Crimée, des morts et des blessés. lanouvellerepublique.fr, 2024-07-23. [dostęp 2024-07-24]. (fr.).
  408. Ukraine confirms Russian ferry 'seriously damaged' in attack on Crimea. kyivindependent.com, 2024-07-23. [dostęp 2024-07-24]. (ang.).
  409. Martin Fornusek, Dmytro Basmat: Occupied Crimea, ferry in Kerch Strait attacked by Ukrainian drones, Russia claims. kyivindependent.com, 2024-07-23. [dostęp 2024-07-24]. (ang.).
  410. Un mort lors d’un bombardement à Kherson. lessentiel.lu, 2024-07-23. [dostęp 2024-07-24]. (fr.).
  411. Nate Ostiller: Ukraine shoots down another Russian Su-25 jet in Donetsk Oblast. kyivindependent.com, 2024-07-23. [dostęp 2024-07-24]. (ang.).
  412. HIMARS hits a rare Russian Yastreb-AV radar in the Donetsk region. mil.in.ua, 2024-07-23. [dostęp 2024-07-24]. (ang.).
  413. Andrzej Wilk, Piotr Żochowski: Taktyczne postępy Rosjan na kilku kierunkach. 880. dzień wojny. Ośrodek Studiów Wschodnich, 2024-07-23. [dostęp 2024-07-24]. (pol.).
  414. Martin Fornusek: Our peace efforts have to engage Russia, but not on Putin's terms, EU’s top diplomat says. kyivindependent.com, 2024-07-23. [dostęp 2024-07-24]. (ang.).
  415. Christy Cooney: Hungary stripped of EU meeting over Ukraine stance. BBC, 2024-07-23. [dostęp 2024-07-24]. (ang.).
  416. Guerre Russie-Ukraine: Moscou dit avoir abattu une vingtaine de drones ukrainiens. Euronews, 2024-07-23. [dostęp 2024-07-24]. (fr.).
  417. Martin Fornusek: Russia attempting to break through toward Pokrovsk in Donetsk Oblast, military says. kyivindependent.com, 2024-07-24. [dostęp 2024-07-25]. (ang.).
  418. Kateryna Denisova: Ukraine’s 79th brigade says it repelled one of largest Russian attacks near Kurakhove. kyivindependent.com, 2024-07-25. [dostęp 2024-07-25]. (ang.).
  419. David Axe: A Ukrainian Brigade Collapsed—And Now Hundreds Of Soldiers Are Surrounded Near Prohres. Forbes, 2024-07-24. [dostęp 2024-07-26]. (ang.).
  420. Ellie Cook: Ukraine War Map Shows Two Battalions at Risk of Encirclement: 'Alarming'. Newsweek, 2024-07-24. [dostęp 2024-07-26]. (ang.).
  421. Alona Mazurenko: Risk of encirclement near Prohres: Ukrainian forces say Russians are under their fire. Ukraińska prawda, 2024-07-24. [dostęp 2024-07-26]. (ang.).
  422. Tetiana Herasimova: Fighters of 31st Separate Mechanized Brigade successfully break through encirclement on Pokrovsk axis – DeepState. ukranews.com, 2024-07-24. [dostęp 2024-07-26]. (ang.).
  423. Félix Pennel: Guerre en Ukraine: «situation critique» près de Pokrovsk, la Russie encercle la 31e brigade ukrainienne. lavoixdunord.fr, 2024-07-24. [dostęp 2024-07-26]. (fr.).
  424. Angelica Evans, Nicole Wolkov, Riley Bailey, Grace Mappes, Davit Gasparyan, Karolina Hird, George Barros: Russian Offensive Campaign Assessment, July 24, 2024. Institute of the Study of War, 2024-07-24. [dostęp 2024-07-25]. (ang.).
  425. Na froncie w ciągu 24 godzin - 149 starć bojowych, większość ataków została odparta na kierunkach: pokrowskim i kurachowskim. ukrinform.pl, 2024-07-25. [dostęp 2024-07-25]. (pol.).
  426. Martin Fornusek: Russia outguns Ukraine but suffers 3 times higher losses, Syrskyi says. kyivindependent.com, 2024-07-24. [dostęp 2024-07-25]. (ang.).
  427. Polska Agencja Prasowa: Gen. Syrski dla "Guardiana": zdobycze terytorialne Rosji w Ukrainie są tylko taktyczne. polskieradio.pl, 2024-07-24. [dostęp 2024-07-25]. (pol.).
  428. Obrona powietrzna zniszczyła w nocy 17 Szachedów i 8 rozpoznawczych UAV. ukrinform.pl, 2024-07-24. [dostęp 2024-07-25]. (pol.).
  429. Natalia Jurczenko: Росіяни вп'яте за день вдарили по Харкову. rbc.ua, 2024-07-24. [dostęp 2024-07-25]. (ukr.).
  430. Natalia Jurczenko: З'явилися фото наслідків ракетного обстрілу Харкова. rbc.ua, 2024-07-24. [dostęp 2024-07-25]. (ukr.).
  431. Martin Fornusek: 6 injured in Kharkiv after Russia's 5th attack in single day. kyivindependent.com, 2024-07-24. [dostęp 2024-07-25]. (ang.).
  432. Polska Agencja Prasowa: Rakiety spadły na Charków, są ranni. Rosja atakuje pociskami S-300. polskieradio24.pl, 2024-07-24. [dostęp 2024-07-25]. (pol.).
  433. Martin Fornusek: Russian attacks kill 4, injure 17 across Ukraine, hit Swiss NGO office in Kharkiv. kyivindependent.com, 2024-07-24. [dostęp 2024-07-25]. (ang.).
  434. Удары РФ по Харькову, Лозовой и Измаилу. 882-й день полномасштабной войны в Украине. rfi.fr, 2024-07-24. [dostęp 2024-07-25]. (ros.).
  435. Jarosława Borzowa: РФ атакувала офіс гуманітарної організації, яка розміновувала Харківську область. rbc.ua, 2024-07-24. [dostęp 2024-07-25]. (ukr.).
  436. Turkish Police Arrest Man Suspected of Organizing Bomb Attack in Moscow. themoscowtimes.com, 2024-07-24. [dostęp 2024-07-25]. (ang.).
  437. Chris York: Moscow car bomb attack injures Russian intelligence officer, media reports say. kyivindependent.com, 2024-07-24. [dostęp 2024-07-25]. (ang.).
  438. Nate Ostiller: Ukraine’s military intelligence behind cyberattack on Russian banks, source says. kyivindependent.com, 2024-07-24. [dostęp 2024-07-25]. (ang.).
  439. Polska Agencja Prasowa: Czeskie firmy zbrojeniowe będą kontynuować inicjatywę zakupu amunicji dla Ukrainy. polskieradio.pl, 2024-07-24. [dostęp 2024-07-25]. (pol.).
  440. Nate Ostiller: Rheinmetall receives order to build ammunition factory in Ukraine. kyivindependent.com, 2024-07-24. [dostęp 2024-07-25]. (ang.).
  441. Wołodymyr Omelczenko: Shooting between Ukrainian Armed Forces soldiers occurs in Kharkiv region: there are wounded and dead. unn.ua, 2024-07-24. [dostęp 2024-07-25]. (ang.).
  442. a b c Riley Bailey, Christina Harward, Grace Mappes, Angelica Evans, Davit Gasparyan, George Barros: Russian Offensive Campaign Assessment, July 26, 2024. Institute of the Study of War, 2024-07-26. [dostęp 2024-07-27]. (ang.).
  443. Angelica Evans, Riley Bailey, Christina Harward, Grace Mappes, Davit Gasparyan, Andie Parry, George Barros: Russian Offensive Campaign Assessment, July 25, 2024. Institute of the Study of War, 2024-07-25. [dostęp 2024-07-26]. (ang.).
  444. Siły obrony powietrznej zestrzeliły w nocy 25 z 38 Szachedów, trzy drony przekroczyły granicę z Rumunią. ukrinform.pl, 2024-07-25. [dostęp 2024-07-26]. (pol.).
  445. Nate Ostiller: Romania confirms Russian drone debris landed on its territory. kyivindependent.com, 2024-07-25. [dostęp 2024-07-26]. (ang.).
  446. Ukrainian Shelling of Russia’s Belgorod Region Kills Man. themoscowtimes.com, 2024-07-25. [dostęp 2024-07-26]. (ang.).
  447. Martin Fornusek: Russian attack helicopter crashes in western Russia, crew killed. kyivindependent.com, 2024-07-25. [dostęp 2024-07-26]. (ang.).
  448. Joshua Posaner: Denmark, Netherlands say 14 Leopard tanks will be dispatched to Ukraine within weeks. Politico, 2024-07-25. [dostęp 2024-07-26]. (ang.).
  449. Guerre en Ukraine: 14 chars Leopard 2 danois et néerlandais seront livrés d'ici la fin de l'été. lefigaro.fr, 2024-07-25. [dostęp 2024-07-26]. (fr.).
  450. Abbey Fenbert: Pentagon finds accounting errors worth $2 billion in aid for Ukraine. kyivindependent.com, 2024-07-26. [dostęp 2024-07-26]. (ang.).
  451. Kateryna Hodunova: Russia will be forced to scale down its attacks in a month and a half, Ukrainian commander says. kyivindependent.com, 2024-07-25. [dostęp 2024-07-26]. (ang.).
  452. Polska Agencja Prasowa: Ukraiński generał tryska optymizmem. "Za półtora miesiąca Rosjanie przejdą do obrony". polskieradio24.pl, 2024-07-25. [dostęp 2024-07-26]. (pol.).
  453. Elsa Court: Ukraine’s defense industry seeing impact of foreign investment, Zelensky says. kyivindependent.com, 2024-07-25. [dostęp 2024-07-26]. (ang.).
  454. Martin Fornusek: Kherson Oblast fortifications are 97% complete, Shmyhal says. kyivindependent.com, 2024-07-25. [dostęp 2024-07-26]. (ang.).
  455. Russian Military to be Punished for Using Smartphones in Ukraine. mil.in.ua, 2024-07-25. [dostęp 2024-07-26]. (ang.).
  456. Agence France-Presse: Russia Claims Capture of Another Village in East Ukraine. themoscowtimes.com, 2024-07-27. [dostęp 2024-07-28]. (ang.).
  457. Obrona powietrzna zestrzeliła w nocy 20 z 22 rosyjskich Szachedów. ukrinform.pl, 2024-07-26. [dostęp 2024-07-27]. (pol.).
  458. Dmytro Basmat: Ukraine downs 20 of 23 Russian aerial targets overnight, Air Force reports. kyivindependent.com, 2024-07-26. [dostęp 2024-07-27]. (ang.).
  459. Olena Ivashkiv: Explosions rock Crimea: Saky airfield on fire, ammunition blows up there – video. Ukraińska prawda, 2024-07-26. [dostęp 2024-07-27]. (ang.).
  460. Dmytro Basmat, Kateryna Hodunova: Ukraine hit Russian airfield in occupied Crimea, General Staff confirms. kyivindependent.com, 2024-07-26. [dostęp 2024-07-27]. (ang.).
  461. Olena Goncharova: Russia claims Ukraine attacks Bryansk region with 21 drones. kyivindependent.com, 2024-07-27. [dostęp 2024-07-27]. (ang.).
  462. Nate Ostiller: EU transfers Ukraine $1.6 billion of proceeds from frozen Russian assets. kyivindependent.com, 2024-07-26. [dostęp 2024-07-27]. (ang.).
  463. Chris York: Russian losses in Ukraine causing 'serious problems' for recruitment, HUR says. kyivindependent.com, 2024-07-26. [dostęp 2024-07-27]. (ang.).
  464. Elsa Court: Russia using new, cheap drones to locate Ukraine’s air defense, military intelligence says. kyivindependent.com, 2024-07-26. [dostęp 2024-07-27]. (ang.).
  465. Sonya Bandouil: 60 million tons of cargo exported so far through Ukrainian maritime corridor. kyivindependent.com, 2024-07-27. [dostęp 2024-07-27]. (ang.).
  466. Wadim Rebrina: Росіяни просунулися під Харковом, але захоплення Глибокого не підтверджується: карти ISW. rbc.ua, 2024-07-26. [dostęp 2024-07-28]. (ukr.).
  467. Tetiana Stepanowa: Кринки практично повністю знищені, але ЗСУ тримають оборону неподалік, - ОСУВ "Таврія". rbc.ua, 2024-07-26. [dostęp 2024-07-28]. (ukr.).
  468. David Axe: For Two Days In A Row, The Russians Hurled Tanks At The Ukrainian 79th Air Assault Brigade. For Two Days, The Paratroopers Held. Forbes, 2024-07-27. [dostęp 2024-07-31]. (ang.).
  469. Angelica Evans, Christina Harward, Riley Bailey, Nicole Wolkov, Frederick W. Kagan: Russian Offensive Campaign Assessment, July 27, 2024. Institute for the Study of War, 2024-07-27. [dostęp 2024-07-28]. (ang.).
  470. Kateryna Denisova: Russian attack on Sumy Oblast kills teenager, injures 14. kyivindependent.com, 2024-07-27. [dostęp 2024-07-28]. (ang.).
  471. Natalia Hurkowska: Росіяни обстріляли Глухів в Сумській області: багато поранених, серед них 6 дітей. rbc.ua, 2024-07-27. [dostęp 2024-07-28]. (ukr.).
  472. Natalia Hurkowska: РФ вдарила з авіації по Мирнограду та Кураховому: п'ять поранених, серед них дитина. rbc.ua, 2024-07-27. [dostęp 2024-07-28]. (ukr.).
  473. Ukrainian drones attack three Russian air bases, damage supersonic bomber. ukrinform.net, 2024-07-27. [dostęp 2024-07-28]. (ang.).
  474. Dominic Culverwell: Ukraine attacks 3 Russian airfields, bomber damaged, source says. kyivindependent.com, 2024-07-27. [dostęp 2024-07-28]. (ang.).
  475. Dominic Culverwell: 3 Russian helicopters damaged in Ukrainian sabotage operations, source says. kyivindependent.com, 2024-07-27. [dostęp 2024-07-28]. (ang.).
  476. Eksplozje na lotnisku wojskowym w Riazaniu. Są nagrania. polskieradio24.pl, 2024-07-27. [dostęp 2024-07-28]. (pol.).
  477. Pogorzelisko po rozbitym bombowcu Su-34. Piloci tym razem się katapultowali. polskieradio24.pl, 2024-07-27. [dostęp 2024-07-28]. (pol.).
  478. Karina Levitska: У Росії впав бомбардувальник: що відомо. rbc.ua, 2024-07-27. [dostęp 2024-07-28]. (ukr.).
  479. Kateryna Denisova: Blinken warns China of 'taking measures' if it keeps helping Russia's defense industry. kyivindependent.com, 2024-07-27. [dostęp 2024-07-28]. (ang.).
  480. Ivanna Kostina, Kateryna Tyshchenko: US Secretary of State warns China about consequences of supporting Russian military industrial complex. Ukraińska prawda, 2024-07-27. [dostęp 2024-07-28]. (ang.).
  481. Nate Ostiller: Fighting in Donetsk Oblast 'extremely challenging,' but Ukraine has 'strength to achieve its goals,' Zelensky says. kyivindependent.com, 2024-07-298. [dostęp 2024-07-29]. (ang.).
  482. Christina Harward, Nicole Wolkov, Kateryna Stepanenko, Riley Bailey, Frederick W. Kagan: Russian Offensive Campaign Assessment, July 28, 2024. Institute for the Study of War, 2024-07-28. [dostęp 2024-07-29]. (ang.).
  483. W ciągu dnia na froncie doszło do 128 starć bojowych, większość z nich na kierunku pokrowskim. ukrinform.pl, 2024-07-29. [dostęp 2024-07-29]. (pol.).
  484. Natalia Hurkowska: Росіяни обстріляли дві багатоповерхівки в Нікополі: восьмеро постраждалих. rbc.ua, 2024-07-28. [dostęp 2024-07-29]. (ukr.).
  485. Natalia Hurkowska: Росіяни атакували село в Херсонській області: половина поранених - діти. rbc.ua, 2024-07-28. [dostęp 2024-07-29]. (ukr.).
  486. Dinara Khalilova: Russia launched over 700 aerial bombs, 100 Shahed drones at Ukraine over past week, Zelensky says. kyivindependent.com, 2024-07-28. [dostęp 2024-07-29]. (ang.).
  487. Olena Goncharova: Oil refinery on fire in Russia's Kursk Oblast. kyivindependent.com, 2024-07-28. [dostęp 2024-07-29]. (ang.).
  488. Russia says oil depot in Kursk region on fire after Ukraine drone attack. Reuters, 2024-07-28. [dostęp 2024-07-29]. (ang.).
  489. Wojciech Rodak: Nocny atak dronów w Rosji. Płonie skład paliwa w obwodzie kurskim. polskieradio24.pl, 2024-07-28. [dostęp 2024-07-29]. (pol.).
  490. Dinara Khalilova: Ukraine’s military confirms strike on oil refinery in Russia's Kursk region. kyivindependent.com, 2024-07-28. [dostęp 2024-07-29]. (ang.).
  491. Kateryna Hodunova: PTSD accounts for 29% of neuralgic diseases suffered by military, Defense Ministry says. kyivindependent.com, 2024-07-28. [dostęp 2024-07-29]. (ang.).
  492. a b Grace Mappes, Nicole Wolkov, Christina Harward, Davit Gasparyan, Karolina Hird, Frederick W. Kagan: Russian Offensive Campaign Assessment, July 29, 2024. Institute for the Study of War, 2024-07-29. [dostęp 2024-07-30]. (ang.).
  493. Agence France-Presse: Russia Says Captured Another Village in East Ukraine. Kyiv Post, 2024-07-29. [dostęp 2024-07-30]. (ang.).
  494. Kateryna Hodunova: Kyiv says 'no significant changes' at Robotyne after ISW said Russia captured village. kyivindependent.com, 2024-07-29. [dostęp 2024-07-30]. (ang.).
  495. Ukraine reports Russian attacks on Huliaipole front in Zaporizhzhia Oblast after 'long pause'. kyivindependent.com, 2024-07-30. [dostęp 2024-07-30]. (ang.).
  496. Kateryna Hodunova: Russia increasingly moving military equipment to Zaporizhzhia Oblast, official says. kyivindependent.com, 2024-07-29. [dostęp 2024-07-30]. (ang.).
  497. Ministry of Defence: Latest Defence Intelligence update on the situation in Ukraine - 30 July 2024. Twitter, 2024-07-30. [dostęp 2024-07-30]. (ang.).
  498. Na froncie w ciągu jednego dnia - 149 starć bojowych, wróg zaatakował 10 osad na kierunku pokrowskim. ukrinform.pl, 2024-07-29. [dostęp 2024-07-30]. (pol.).
  499. Siły obrony powietrznej zestrzeliły w nocy rakietę i dziewięć Szachedów. ukrinform.pl, 2024-07-29. [dostęp 2024-07-30]. (ang.).
  500. Kateryna Denisova: Around 500 people evacuated from Pokrovsk in Donetsk Oblast monthly, authorities say. kyivindependent.com, 2024-07-29. [dostęp 2024-07-30]. (ang.).
  501. Guerre en Ukraine, jour 887: ce qu’il faut retenir de la journée du lundi 29 juillet. la-croix.com, 2024-07-29. [dostęp 2024-07-31]. (fr.).
  502. Martin Fornusek: Drone attacks reportedly cause fire, damage energy infrastructure in Russia's Belgorod, Oryol oblasts. kyivindependent.com, 2024-07-29. [dostęp 2024-07-30]. (ang.).
  503. Kateryna Denisova: Ukraine hits substations in Russia's Kursk Oblast, military says. kyivindependent.com, 2024-07-29. [dostęp 2024-07-30]. (ang.).
  504. Kateryna Hodunova: Ukraine damaged Russia's Tu-22M3 bomber 1,800 kilometers away from border, HUR confirms. kyivindependent.com, 2024-07-29. [dostęp 2024-07-30]. (ang.).
  505. Dmytro Basmat: Drone attacks reportedly cause fire, damage energy infrastructure in Russia's Belgorod, Oryol oblasts. kyivindependent.com, 2024-07-29. [dostęp 2024-07-30]. (ang.).
  506. Biden Administration Announces Additional Security Assistance for Ukraine. U.S. Department of Defense, 2024-07-29. [dostęp 2024-07-30]. (ang.).
  507. Kateryna Denisova: US announces $200 million defense aid package for Ukraine. kyivindependent.com, 2024-07-29. [dostęp 2024-07-30]. (ang.).
  508. Kateryna Denisova: Germany delivers Leopard 1 tanks, other aid to Ukraine. kyivindependent.com, 2024-07-29. [dostęp 2024-07-30]. (ang.).
  509. Kateryna Hodunova: 6 detained in Odesa for allegedly setting fire to military vehicles on Russia's orders. kyivindependent.com, 2024-07-29. [dostęp 2024-07-30]. (ang.).
  510. Selenskyj schließt Waffenstillstand bei Besatzung aus. tagesschau.de, 2024-07-29. [dostęp 2024-07-30]. (niem.).
  511. Russia claims control of village in eastern Ukraine. Reuters, 2024-07-31. [dostęp 2024-07-31]. (ang.).
  512. Ukrainian paratroopers repel another massive Russian attack near Kurahove. kyivindependent.com, 2024-07-30. [dostęp 2024-07-31]. (ang.).
  513. Angelica Evans, Nicole Wolkov, Grace Mappes, Karolina Hird, Frederick W. Kagan: Russian Offensive Campaign Assessment, July 30, 2024. Institute for the Study of War, 2024-07-30. [dostęp 2024-07-31]. (ang.).
  514. Nate Ostiller: Drones strike oil depot in Russia's Kursk Oblast, governor says. kyivindependent.com, 2024-07-30. [dostęp 2024-07-31]. (ang.).
  515. Kateryna Hodunova: Ukraine hit oil depot in Russia's Kursk Oblast, General Staff reports. kyivindependent.com, 2024-07-30. [dostęp 2024-07-31]. (ang.).
  516. Kateryna Hodunova: 2 bombers damaged in last week's attack on airfield in Russia's Murmansk Oblast, HUR says. kyivindependent.com, 2024-07-30. [dostęp 2024-07-31]. (ang.).
  517. Jakub Ber, Piotr Żochowski, Jacek Tarociński: Rosjanie nacierają w kierunku Pokrowska. 887. dzień wojny. Ośrodek Studiów Wschodnich, 2024-07-30. [dostęp 2024-07-31]. (pol.).
  518. Martin Fornusek: Ukraine needs additional $12-15 billion from partners in 2025 'because the war will continue,' finance minister says. kyivindependent.com, 2024-07-30. [dostęp 2024-07-31]. (ang.).
  519. Karolina Hird, Riley Bailey, Angelica Evans, Grace Mappes, Frederick W. Kagan: Russian Offensive Campaign Assessment, August 1, 2024. Institute for the Study of War, 2024-08-01. [dostęp 2024-08-02]. (ang.).
  520. DeepState – 31 lipca 2024: The enemy occupied Tymofiivka and advanced near Krasnohorivka, Panteleymonivka, Ivanivka, Zhelanne, Vesele and in New York. deepstatemap.live. [dostęp 2024-08-02]. (ang.).
  521. a b Angelica Evans, Nicole Wolkov, Grace Mappes, Karolina Hird, Frederick W. Kagan: Russian Offensive Campaign Assessment, July 31, 2024. Institute for the Study of War, 2024-07-31. [dostęp 2024-08-01]. (ang.).
  522. W ciągu dnia na froncie doszło do 156 starć, z czego jedna trzecia na kierunku pokrowskim. ukrinform.pl, 2024-08-01. [dostęp 2024-08-01]. (pol.).
  523. Masowy atak dronów: Siły obrony powietrznej zestrzeliły wszystkie 89 szahedów i jeden pocisk. ukrinform.pl, 2024-07-31. [dostęp 2024-08-01]. (pol.).
  524. Elsa Court: Ukraine downs all 89 Russian drones launched in mass attack. kyivindependent.com, 2024-07-31. [dostęp 2024-08-01]. (ang.).
  525. Kateryna Denisova: Russia used new 'distracting' drone type during recent attack on Ukraine, Kyiv says. kyivindependent.com, 2024-07-31. [dostęp 2024-08-01]. (ang.).
  526. Kateryna Denisova: At least 5 kamikaze drones entered Belarus airspace in latest Russian attack on Ukraine. kyivindependent.com, 2024-07-31. [dostęp 2024-08-01]. (ang.).
  527. Russia Says Intercepted 19 Drones, 1 Missile in Overnight Air Attacks. themoscowtimes.com, 2024-07-31. [dostęp 2024-08-01]. (ang.).
  528. Oleksandra Bashchenko: Ukrainian forces strike key Russian depot near Kursk - General Staff. rbc.ua, 2024-07-31. [dostęp 2024-08-01]. (ang.).
  529. Ukrainian Navy strikes at weapons depots on the outskirts of Kursk. mil.in.ua, 2024-07-31. [dostęp 2024-08-01]. (ang.).
  530. Occupants near Donetsk could have shot down their own Mi-8 helicopter: details revealed online. uazmi.com, 2024-07-31. [dostęp 2024-08-01]. (ang.).
  531. Dylan Malyasov: Russian friendly fire shoots down Mi-8 helicopter over Donetsk. defence-blog.com, 2024-07-31. [dostęp 2024-08-01]. (ang.).
  532. Matthew Loh: Ukraine just showed its low-cost, lightweight drones can destroy a Russian helicopter, Russian sources say. businessinsider.com, 2024-08-01. [dostęp 2024-08-01]. (ang.).
  533. Ukraine receives first F-16 jets, officials say. Reuters, 2024-08-01. [dostęp 2024-08-01]. (ang.).
  534. Gigantyczna zmiana w Ukrainie. Padła liczba samolotów F-16. Wirtualna Polska, 2024-08-01. [dostęp 2024-08-01]. (pol.).
  535. Kateryna Denisova: BREAKING: First F-16 fighter jets arrive in Ukraine, Bloomberg reports. kyivindependent.com, 2024-07-31. [dostęp 2024-08-01]. (ang.).
  536. Maria Tril: NYT: Ukraine recruits about 30,000 people into the army monthly. euromaidanpress.com, 2024-07-31. [dostęp 2024-08-01]. (ang.).
  537. Freedom of Russia Legion Breaks Ties With Ex-Lawmaker Ponomaryov. themoscowtimes.com, 2024-07-31. [dostęp 2024-08-01]. (ang.).