Sieradz: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Upraszczam {{cytuj stronę}} do {{cytuj}} |
brak na wykazie https://www.luteranie.pl/diecezja/diecezja_warszawska.html |
||
Linia 278: | Linia 278: | ||
** [[Parafia Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Sieradzu|parafia Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski]] |
** [[Parafia Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Sieradzu|parafia Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski]] |
||
** [[Parafia wojskowa Chrystusa Odkupiciela i Najświętszego Imienia Maryi w Sieradzu|parafia garnizonowa Chrystusa Odkupiciela i Najświętszego Imienia Maryi]] |
** [[Parafia wojskowa Chrystusa Odkupiciela i Najświętszego Imienia Maryi w Sieradzu|parafia garnizonowa Chrystusa Odkupiciela i Najświętszego Imienia Maryi]] |
||
⚫ | |||
* [[Świadkowie Jehowy]]: |
* [[Świadkowie Jehowy]]: |
||
** zbór Sieradz-Wschód |
** zbór Sieradz-Wschód |
||
** zbór Sieradz-Zachód ([[Sala królestwa|Sala Królestwa]] ul. Wierzbowa 41B)<ref>{{jw|data dostępu=2018-10-14}}</ref> |
** zbór Sieradz-Zachód ([[Sala królestwa|Sala Królestwa]] ul. Wierzbowa 41B)<ref>{{jw|data dostępu=2018-10-14}}</ref> |
||
⚫ | |||
== Handel == |
== Handel == |
Wersja z 10:38, 26 paź 2018
miasto i gmina | |||||
Panorama miasta z alei Pokoju | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||
Powiat | |||||
Data założenia |
XI wiek | ||||
Prawa miejskie |
pomiędzy 1247 a 1255 | ||||
Prezydent | |||||
Powierzchnia |
51,22 km² | ||||
Populacja (31.12.2017) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Strefa numeracyjna |
+48 43 | ||||
Kod pocztowy |
98-200 do 98-210 | ||||
Tablice rejestracyjne |
ESI | ||||
Położenie na mapie powiatu sieradzkiego | |||||
Położenie na mapie Polski | |||||
Położenie na mapie województwa łódzkiego | |||||
51°35′43″N 18°43′50″E/51,595278 18,730556 | |||||
TERC (TERYT) |
1014011 | ||||
SIMC |
0976050 | ||||
Urząd miejski Plac Wojewódzki 198-200 Sieradz | |||||
Strona internetowa | |||||
BIP |
Sieradz – miasto w środkowej Polsce, w województwie łódzkim, w powiecie sieradzkim, położone na Nizinie Południowowielkopolskiej, nad Wartą, w Kotlinie Sieradzkiej. Przez Sieradz biegną drogi krajowe: nr 12, S8 i nr 83 oraz linia kolejowa nr 14. Od XIV w. do II rozbioru Polski oraz w latach 1975–1998 Sieradz był stolicą województwa sieradzkiego.
Był miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego[2] w starostwie sieradzkim w powiecie sieradzkim województwa sieradzkiego w końcu XVI wieku[3].
Według danych z 31 grudnia 2017 roku miasto liczyło 42 570 mieszkańców[1].
Nazwa miasta
Nazwa miasta pochodzi od imienia Sirad bądź Sierad, którego wcześniejszą formą według niektórych etymologów był Wszerad, według innych zaś – Sirorad[4].
Od XII w. nazwa miasta notowana była po łacinie jako Siradia[4]. W 1136 nazwę miasta zapisano jako Ziraz, w 1241 – Chirask, 1261 Seradz, 1280 Syradz, a w 1284 Siraz[5]. Przez następne stulecia używana była nazwa w dwu wariantach: Siradz oraz Sieradz[4]. W roku 1154 arabski geograf Al-Idrisi w swoim dziele pt. Księga Rogera zamieścił nazwę Sieradza jako S(i)rad(i)ja pośród innych polskich miast: Krakowa, Gniezna, Wrocławia, Łęczycy oraz Santoka[6][7]. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wydany na przełomie wieków XIX i XX podaje nazwę Sieradz[5].
Historia Sieradza
- Osobny artykuł:
Pierwsza wzmianka o Sieradzu pochodzi z Bulli gnieźnieńskiej z roku 1136, gdzie miasto wymieniane jest jako gród kasztelański, jednak badania archeologiczne wskazują, że osada mogła być założona już w XI wieku. W latach 1247–1255, nie wiadomo dokładnie kiedy, miasto zostało lokowane na prawie magdeburskim. W 1262-63 roku powstaje Księstwo Sieradzkie, zaś w II połowie XIV wieku województwo sieradzkie.
Prawa miejskie Sieradz uzyskał w 1247 r. (jedno z najstarszych miast w kraju), następnie stolica księstwa do końca XIV w. Upadek miasta powstrzymany dopiero pod koniec XIX w. wraz z rozwojem tu przemysłu włókienniczego w ramach kalisko-mazowieckim okręgu przemysłowego.
Do 1793 roku był miastem wojewódzkim. W 1793 roku, miasto zostaje zajęte przez Prusy.
W okresie międzywojennym i po II wojnie światowej Sieradz był miastem powiatowym w województwie łódzkim.
II wojna światowa
- Osobny artykuł:
Podczas II wojny światowej Sieradz został włączony w granice III Rzeszy w granice tzw. Kraju Warty pod nazwą „Schieratz”. Niemcy przeprowadzali masowe egzekucje i wysiedlenia oraz likwidację inteligencji polskiej i Żydów. W sieradzkim w latach 1940–1942 na obszarze ok. 320 km. władze okupacyjne utworzyły poligon niemieckich wojsk pancernych[8], na którym testowano m.in. rakiety V-1[9] zlikwidowano 150 wsi zamieszkanych przez ok. 26 tys. Polaków. Na tym terenie znajdowało się 4876 gospodarstw chłopskich i 9 folwarków ziemskich[10]. Wysiedlono 20 712 osób, resztę zatrudniono na miejscu: w zachowanych majątkach rolnych, przy budowie dróg, lotniska, koszar, baraków dla jeńców wojennych. Część ludności przesiedlono do Łodzi (Litzmannstadt), pozostałych do sąsiednich powiatów.
W czasie okupacji niemieckiej przedwojenne więzienie sieradzkie było jednym z największych na obszarze „Kraju Warty” jako „Strafanstalt, Schieratz”. Zaczęło funkcjonować już 5 września 1939 roku. Było to więzienie męskie. Wielu jego więźniów przeszło uprzednio przez więzienie w Radogoszczu w Łodzi (Litzmannstadt) lub zostało stąd tam wysłane[11].
W dniu 23 stycznia 1945 r. do miasta weszły jednostki Armii Czerwonej kończąc tym samym okupację niemiecką podczas II wojny światowej [1].
Okres powojenny
Na podstawie dekretu PKWN z 31 sierpnia 1944 zostały utworzone miejsca odosobnienia, więzienia i ośrodki pracy przymusowej dla „hitlerowskich zbrodniarzy oraz zdrajców narodu polskiego”. Obóz pracy nr 166 Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego utworzyło w Sieradzu[12].
Po II wojnie światowej nastąpiła intensywna rozbudowa miasta, powstały liczne zakłady przemysłowe m.in. Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego „Sira”, Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego „Terpol”, zakłady mechaniczne, gorzelnia i mleczarnia. Powstał też duży park etnograficzny, muzeum. Od 1 czerwca 1975 roku do 31 grudnia 1998 roku Sieradz ponownie był miastem wojewódzkim. Od 1999 roku powrócił do funkcji stolicy powiatu. 16 października 2006 patronką miasta została ogłoszona święta Urszula Ledóchowska. Dla upamiętnienia dnia w którym Stolica Apostolska wyraziła na to zgodę, dzień 8 czerwca został ustanowiony Świętem Miasta Sieradza.
Struktura powierzchni
Według danych z roku 2002[13] Sieradz ma obszar 51,22 km², w tym:
- użytki rolne: 64%
- użytki leśne: 5%
Miasto stanowi 3,82% powierzchni powiatu.
Demografia
- Osobny artykuł:
Dane z 30 czerwca 2004[14]:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
Jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
Populacja | 44 326 | 100 | 23 248 | 52,4 | 21 078 | 47,6 |
Gęstość zaludnienia [mieszk./km²] |
865,4 | 453,9 | 411,5 |
- Piramida wieku mieszkańców Sieradza w 2014 roku[1].
Zabytki
- tzw. Dom Kata przy ul. Ogrodowej – budynek kryjący w sobie relikt XIV-wiecznej baszty i niewielki odcinek miejskiego muru obronnego. Jak się wydaje, w końcu XVI wieku lub – co bardziej prawdopodobne – już w XVII wieku, w oparciu o basztę wzniesiono zapewne częściowo drewniany lub szachulcowy budynek mieszkalny, z którego do dziś zachowały się murowane sklepione piwnice. Obecnie istniejący obiekt powstał w końcu XVIII, bądź na przełomie XVIII i XIX wieku, z wykorzystaniem w murach reliktu umocnień miejskich i starszych piwnic. Przed rokiem 1823 dobudowano doń nieistniejącą już dziś przybudówkę. Zastąpił ją ostatnio nowszy obiekt, wzniesiony równocześnie z remontem i adaptacją całego gmachu, który odzyskał dawny blask i świetność dzięki inwestorowi prywatnemu;
- budynek u zbiegu ul. Dominikańskiej i Zamkowej, zwany „kamienicą pojagiellońską”; jest to najstarsza kamienica w Sieradzu, powstała w końcu XVI lub na początku XVII wieku, obecnie siedziba Muzeum Okręgowego;
- dawny zajazd pocztowy z XIX w., obecnie siedziba m.in. Biura Wystaw Artystycznych;
- Podominikański Zespół Kościelno – Klasztorny z XIII w.;
- Bazylika kolegiacka pw. Wszystkich Świętych;
- Wzgórze Zamkowe, będące pozostałością grodu kasztelańskiego, a następnie książęcego, w którego obrębie w XIII wieku wzniesiono ceglaną rotundę; w XIV wieku gród zastąpił murowany zamek królewski (starościński), wielokrotnie rozbudowywany i przebudowywany, rozebrany w końcu XVIII wieku;
- staromiejski Rynek;
- Sieradzki Park Etnograficzny;
- budynek Teatru Miejskiego, w przeszłości stajnie pocztowe;
- oficyna dworska, tzw. „Dworek Modrzewiowy”;
- drewniany kościół pw. św. Ducha;
- kościół pw. św. Wojciecha;
- synagoga z l. 1819–1824, zdewastowana podczas II wojny światowej i przebudowana przez Niemców na biura;
- zabytkowe kamienice przy ul. Dominikańskiej, Warszawskiej i Kolegiackiej;
- garnizonowy Kościół Chrystusa Odkupiciela i Najświętszego Imienia Maryi z l. 1889–1897
- groby powstańców z 1863 roku, żołnierzy września 1939 roku oraz grób A. Cierplikowskiego – sławnego fryzjera „Antoine’a”, na miejscowym cmentarzu katolickim;
- cmentarz żydowski;
- neoklasyczny gmach I Liceum Ogólnokształcącego im. Kazimierza Jagiellończyka z lat 20. XX w.
-
Podominikański Kościół św. Stanisława
-
Ul. Kościuszki
-
Budynek ZUS-u w Sieradzu
-
Widok na miasto z wieży ciśnień
-
Pozostałości rotundy sieradzkiej
-
Odrzwia Zamku Sieradzkiego wmurowane w sieradzką Kolegiatę
-
Władysław Jagiełło, król polski, nadaje kaplicy pod wezwaniem św. Trójcy na zamku sieradzkim 20 grzywien z cła sieradzkiego jako uposażenie kapelanów (1430 r.)
Znane osoby związane z Sieradzem
- Beata Andrzejczuk (ur. 1966) – polska pisarka dla dzieci i młodzieży,
- Patrycja Balcerzak (ur. 1994) – piłkarka, reprezentantka kadry polskiej kobiet
- Cyprian Bazylik (1535–1600) – kompozytor, pracował w kancelarii króla Zygmunta II Augusta, był również drukarzem i tłumaczem wydawnictw kalwińskich,
- Stefan Błaszczyński – flecista, członek zespołu Brathanki,
- Maciej Borkowic (zm. 1360) – 16 lutego 1358 w Sieradzu złożył przysięgę wierności królowi Kazimierzowi Wielkiemu. W rocie przysięgi po raz pierwszy użyte zostało sformułowanie Rzeczpospolita (łac. Respublica).
- Antoni Cierplikowski (1884–1976) – fryzjer o międzynarodowej sławie,
- Leszek Czarny (ok. 1241–1288) – książę sieradzki,
- Ryszard Grząślewicz (1953–2005) – profesor matematyki,
- Andrzej Iwicki (ur. 1947) – dziennikarz, korespondent boński Radia Wolna Europa, dziennikarz, bloger,
- Zbigniew Lew-Starowicz (ur. 1943) – profesor, polski lekarz psychiatra i psychoterapeuta, ekspert z zakresu seksuologii i konsultant krajowy w tej dziedzinie,
- Marcin Kaczmarek (ur. 1979) – piłkarz
- Sebastian Kowalczyk (ur. 1993) – koszykarz
- Artur Kozłowski (1985) – lekkoatleta
- Henryk Majmon (1868–1939) – polski inżynier, chemik, doktor filologii, przemysłowiec, założyciel i współwłaściciel Spółki Akcyjnej Fabryk Sukna H. Landsberg w Tomaszowie Mazowieckim, członek zarządu Tomaszowskiej Fabryki Sztucznego Jedwabiu.
- Tytus Maleszewski (1827–1898) – artysta malarz,
- Marek Niedźwiecki (1954) – dziennikarz muzyczny, wieloletni prezenter Programu III Polskiego Radia, w którym w latach 1982–2007 i ponownie od 2010 roku prowadzi m.in. Listę Przebojów Programu III,
- Władysław Sidziński – podpułkownik Wojska Polskiego, od marca 1929 p.o. komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień Sieradz[15]
- Ary Sternfeld (1905–1980) – jeden z pionierów kosmonautyki, obliczał orbity sztucznych satelitów.
- Mariusz Stępiński (ur. 1995) – piłkarz
- Jan Szymański (1960–2005) – zapaśnik, olimpijczyk z Moskwy (1980)
- Magdalena Wasylik (ur. 1995) – aktorka, piosenkarka
Edukacja
- Przedszkola:
- Przedszkole nr 1 im. Kubusia Puchatka
- Przedszkole nr 2 im. Krasnala Hałabały
- Przedszkole nr 3 im. Jana Brzechwy
- Przedszkole nr 4
- Przedszkole nr 5 im. Misia Uszatka
- Przedszkole nr 6 im. Jasia i Małgosi
- Przedszkole nr 15
- Niepubliczne Przedszkole Zgromadzenia Sióstr Urszulanek im. Św. Urszuli Ledóchowskiej
- Szkoły artystyczne
- Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia w Sieradzu /www.psmsieradz.pl
- Szkoły podstawowe:
- Szkoła Podstawowa nr 1 im. Władysława Reymonta
- Szkoła Podstawowa nr 4 im. Marii Konopnickiej
- Szkoła Podstawowa nr 6 im. Janiny Majkowskiej
- Szkoła Podstawowa Integracyjna nr 8
- Szkoła Podstawowa nr 9 im. Władysława Łokietka
- Szkoła Podstawowa nr 10 im. Bolesława Zwolińskiego
- „Edukacja Niezależna” Sp. z o.o.
- Katolicka Szkoła Podstawowa przy Parafii Rzymskokatolickiej Św. Urszuli Ledóchowskiej
- Gimnazja:
- Publiczne Gimnazjum Gminy Sieradz im. Jana Pawła II
- Gimnazjum nr 1 im. 31 Pułku Strzelców Kaniowskich
- Gimnazjum nr 2 im. Królowej Jadwigi
- Gimnazjum nr 3 im. Unii Europejskiej
- „Edukacja Niezależna” Sp. z o.o.
- Gimnazjum Katolickie przy Parafii Rzymskokatolickiej Św. Urszuli Ledóchowskiej
- Gimnazjum Językowe Społecznego Towarzystwa Oświatowego
- Szkoły ponadgimnazjalne:
- Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1
- Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 im. Marii Dąbrowskiej
- I Liceum Ogólnokształcące im. Kazimierza Jagiellończyka
- II Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego
- Liceum Ogólnokształcące w Zespole Szkół Katolickich
- Liceum Ogólnokształcące Umiejętności Twórczych
- Liceum Ogólnokształcące Społecznego Towarzystwa Oświatowego
- Centrum Kształcenia Ustawicznego
- Szkoły policealne:
- Centrum Kształcenia Ustawicznego (Ulica Mickiewicza 4)
- Sieradzkie Centrum Kształcenia Ustawicznego Województwa Łódzkiego (ulica 3 Maja 7)
- Szkolnictwo wyższe:
- Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Sieradzu (1990–2016; początkowo przy ul. Tuwima 2, a od 2009 przy ul. 3 Maja 7)[16]
- Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna w Sieradzu
- Wyższa Szkoła Kupiecka w Łodzi, wydział zamiejscowy w Sieradzu
- Politechnika Łódzka – Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny w Sieradzu
- Zespół Kolegiów Uniwersytetu Łódzkiego
Kultura
Biblioteki:
- Miejska Biblioteka Publiczna
- Powiatowa Biblioteka Publiczna
- Biblioteka Pedagogiczna w Sieradzu
Domy kultury:
- Miejski Dom Kultury www.mdksieradz.pl – od 2009 r. również zamiejscowa scena Teatru im. Stefana Jaracza w Łodzi (w ramach projektu „Utworzenie Europejskich Scen Teatru im. Stefana Jaracza w województwie łódzkim)
- Spółdzielczy Dom Kultury
- Młodzieżowy Dom Kultury im. Tadeusza Sygietyńskiego
Kina i teatry – Obecnie nie działa żadne kino. W lecie odbywają się projekcje kinowe pod gołym niebem, w amfiteatrze w Parku Staromiejskim. W budynku dawnego teatru miejskiego działa Miejski Dom Kultury – organizuje seanse filmowe, koncerty, w tym muzyki poważnej i jazzu, a także spektakle teatralne (patrz wyżej).
Galerie:
- Biuro Wystaw Artystycznych www.bwasieradz.pl
Muzea:
- Muzeum Okręgowe w Sieradzu
Stowarzyszenia, towarzystwa i fundacje
- Towarzystwo Muzyczne „Fermata”
- Stowarzyszenie Miłośników Sztuk Pięknych
- Towarzystwo Miłośników Folkloru
- Towarzystwo Kultury Teatralnej Oddział w Sieradzu
- Stowarzyszenie Twórców Ludowych Oddział w Sieradzu
- Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich Zarząd Oddziału w Sieradzu
- Chór „Cantate Deo” przy Parafii NSJ w Sieradzu
- Chór „Cantilena” przy klasztorze Sióstr Urszulanek SJK w Sieradzu
- Fundacja Wspierania Rozwoju Kultury Miasta Sieradza
- Fundacja Podaj Rękę
- Towarzystwo Przyjaciół Sieradza[17]
- Sieradzkie Stowarzyszenie Kulturalno-Oświatowe[18]
- Bractwo Rycerskie Ziemi Sieradzkiej https://www.facebook.com/pages/category/Community-Organization/Bractwo-Rycerskie-Ziemi-Sieradzkiej-1027266393980199/
- Fundacja „Dr Clown” oddział Sieradz
- Zobacz też:
Sieradz Open Hair Festiwal
Jest to pierwsza w Polsce impreza, polegająca na tworzeniu i prezentowaniu fryzur w otwartej przestrzeni miejskiej. Festiwal jest inspirowany osobą Antoniego „Antoine” Cierplikowskiego – światowej sławy fryzjera, pochodzącego z Sieradza. Pierwsza edycja festiwalu odbyła się w 2009 roku w dniach 17–19 lipca. W programie między innymi:
- pokazy kosmetyczne i fryzjerskie;
- XXV Ogólnopolski Konkurs Uczniów Fryzjerstwa im. Antoine’a Cierplikowskiego;
- półfinał konkursu Miss Polski;
- bicie rekordu świata w ilości osób poddawanych jednoczesnej stylizacji fryzur w przestrzeni miasta;
- projekcje kinowe;
- koncerty muzyczne z udziałem zagranicznych artystów (Jay Delano, In-Grid oraz David Tavaré)[19].
W 2010 roku odbyła się druga edycja festiwalu. W przeciwieństwie do poprzedniej ustanowiono rekord świata w ilości osób poddawanych jednoczesnej stylizacji włosów[20].
Wśród gwiazd, jakie wystąpiły na festiwalu była brytyjska piosenkarka i DJ – Sonique oraz czeski zespół Verona.
Podczas kolejnej edycji festiwalu w roku 2011 muzycznym wydarzeniem był koncert – GENESIS Klassik – Ray Wilson & Band.
W 2012 gwiazdą muzyczną festiwalu była belgijska wokalistka Katerine oraz polskie zespoły Feel, Blue Cafe.
W 2013 roku odbyła się 5 edycja festiwalu. Wśród gwiazd, jakie wystąpiły na festiwalu była flamandzka piosenkarka muzyki pop i dance – Kate Ryan oraz zespół rockowy – Perfect
W 2014 roku odbyła się 6 edycja festiwalu. Wystąpiła szwedzka wokalistka popowa Velvet oraz polscy artyści – Kamil Bednarek, Andrzej Piaseczny, Kasia Popowska, zespół Oddział Zamknięty. Imprezę poprowadził Krzysztof Ibisz.
W 2015 roku odbyła się 7 edycja festiwalu.Wystąpiła Maryla Rodowicz oraz inni polscy artyści zespół LemON,DJ Adamus, Paulla, Katarzyna Stasiak
W 2016 roku odbyła się 8 edycja festiwalu Wystąpił szwedzki wokalista Måns Zelmerlöw zwycięzca 60. Konkursu Piosenki Eurowizji w 2015 roku oraz polscy artyści – zespół Afromental, Dawid Podsiadło, Ørganek
Wspólnoty wyznaniowe
Na terenie miasta działalność religijną prowadzą następujące Kościoły i związki wyznaniowe:
- Kościół rzymskokatolicki:
- Świadkowie Jehowy:
- zbór Sieradz-Wschód
- zbór Sieradz-Zachód (Sala Królestwa ul. Wierzbowa 41B)[21]
- Kościół Ewangelicko-Augsburski[potrzebny przypis]
Handel
W Sieradzu znajduje się spora liczba supermarketów (takich marek jak: Tesco, Biedronka, Lidl, Carrefour, Kaufland, Piotr i Paweł, Polomarket, Dino, Sedal) a także sklepów wielobranżowych oraz budynków wielkopowierzchniowych.
Obiekty handlowe w Sieradzu to:
- Galeria Sieradzka
- Galeria Dekada
- Galeria Rondo
- Pasaż Sieradzki
- Pasaż Grunwaldzki
- Pawilon Handlowy Bartek
- Dom Handlowy Warta
- Centrum Handlowe Pod Wieżą
- Galeria przy ul. Jana Pawła II
- Centrum Handlowe przy ul. Piłsudskiego
Sport, turystyka, rekreacja
Corocznie po ulicach miasta organizowane są zawody lekkoatletyczne – Biegi Ulicami Sieradza.
Sieradzkie kluby sportowe
- Kajakowy Klub Sportowy Sieradz – kajakarstwo
- Klub Sportowy Warta Sieradz – brydż, piłka nożna
- Akademia Sportu Sieradz – futsal
- MULKS MOS Sieradz – lekkoatletyka
- Klub Sportowy Żeglina – lekkoatletyka
- Ludowy Klub Sportowy Piast – szachy, zapasy, boks
- Klub Sportowy Unia – piłka nożna
- Sieradzki Klub Tenisowy – tenis ziemny
- Sieradzki Klub Kyokushinkai – karate mężczyzn i kobiet
- Salezjańska Organizacja Sportowa „Salos” – piłka nożna
- AZS WSHE Sieradz – piłka nożna, koszykówka, piłka siatkowa, szachy, tenis stołowy
- Sieradzkie Centrum Golfa Sira – golf, nauka gry z instruktorem, symulator golfa Golfzon
- Uczniowski Klub Sportowy Trójka Sieradz – koszykówka
- Klub Sportowy Inter Sieradz Woźniki – piłka nożna
- Sieradzkie Stowarzyszenie Sportu Motorowego Team50 – rajdy samochodowe
- DWSE SIERADZ – akrobatyka, XMA, Le Parkour & Freerun
- Stowarzyszenie Grupa Biegowa – Sieradz biega” – biegi
- Rajsport Active – biegi
- Uczniowski Klub Sportowy Dziewiątka Sieradz – szachy, unihokej
Ścieżki rowerowe
- Trasa 1 – Osiedle Broniewskiego – ulica Jana Pawła II – plac Wojewódzki – ulica Ogrodowa (gdzie następuje włączenie się do ruchu ulicznego)
- Trasa 2 – Osiedle Broniewskiego – ulica Piłsudskiego
- Trasa 3 – Osiedle Broniewskiego – aleja Pokoju – ulica Polna – ulica Leszka Czarnego
- Trasa 4 – Osiedle Broniewskiego – ulica Zajęcza – ulica Targowa – ulica Krakowskie Przedmieście – ulica Wierzbowa
- Trasa 5 – Rynek Starego Miasta – ulica Dominikańska – ulica Warszawska – ulica Sienkiewicza – Park im. Adama Mickiewicza
(Wraz z resztą uliczek dochodzących do Rynku: Ogrodową, Krótką, Kolegiacką, Wodną, Zamkową, Szewską)
- Trasa 6 – Rynek Starego Miasta – ulica Kościuszki – ulica Żwirki i Wigury – ulica Toruńska – Park Staromiejski
- Trasa 7 – Ulica Kościuszki – ulica Sienkiewicza – park Staromiejski
Szlaki turystyczne
- Szlak „Walk nad Wartą 1939 r.” – o długości 54 km
- Szlak „Zabytkowych Dworków Ziemi Sieradzkiej” – o długości 45 km
- Szlak „Władysława Reymonta” – o długości 35 km
- Szlak „Sieradzka Eska” – rowerowy o długości 109 km
Transport
Transport drogowy
Drogi ekspresowe
Drogi krajowe
- 12 Łęknica – Kalisz – Sieradz (zachodnia obwodnica miasta) – Piotrków Trybunalski – Dorohusk
- 83 Sieradz – Turek
Drogi wojewódzkie
Kolej i komunikacja PKS
Przez miasto przebiega wybudowana w 1902 roku linia kolejowa Łódź Kaliska-Kalisz, stanowiąca obecnie część linii nr 14 relacji Łódź Kaliska – Ostrów Wielkopolski – Forst. Obecnie miasto posiada trzy działające stacje kolejowe:
- Sieradz
- Sieradz Męka (przystanek kolejowy)
- Sieradz Warta (przystanek kolejowy)
Komunikację z okolicą oraz z całym krajem zapewnia PKS Sieradz, oraz nowy (wybudowany w 2007 roku) dworzec autobusowy.
- Osobny artykuł:
Komunikacja miejska
Autobusy miejskie kursują w Sieradzu od 2 maja 1976. Miasto obsługuje MPK Sieradz[22]. Obecnie działa 12 linii autobusowych, z czego 2 międzymiastowe (Z,Ex – kursy pomiędzy Sieradzem a Zduńską Wolą, ta druga zaś – jest linią ekspresową)
- Linia nr 1: Mickiewicza – Kłocko
- Linia nr 2: Szlachecka – Sosnowa
- Linia nr 2BS: Broniewskiego MPK – Uniejowska (kursuje tylko w dni nauki szkolnej)
- Linia nr 3: Chojne – Charłupia Mała
- Linia nr 4: Mickiewicza – Bogumiłów (nie kursuje w soboty, niedziele i święta)
- Linia nr 5: Bohaterów Września – Mickiewicza (nie kursuje w soboty, niedziele i święta)
- Linia nr 6: Sadowa – Sadowa (linia okrężna, w jednym kierunku, nie kursuje w wakacje, soboty, niedziele i święta)
- Linia nr 7: Armii Krajowej – Uniejowska
- Linia nr 8 (linia zawieszona)
- Linia nr 9: Sadowa – Krakowskie Przedmieście/kościół (kursuje tylko w dni świąteczne)
- Linia nr 10: Armii Krajowej – Rzechta (kursuje tylko w dni nauki szkolnej)
- Linia Z: Armii Krajowej – Zduńska Wola Karsznice (Leśmiana)
- Linia Ex: Armii Krajowej – Zduńska Wola Szkolna TE (nie kursuje w soboty, niedziele i święta)
- Linia R (linia zawieszona)
Lądowisko
W 2011 oficjalnie otworzono sanitarne lądowisko Sieradz-Szpital.
Gospodarka
Na potencjał gospodarczy Sieradza składa się ponad 4300 podmiotów gospodarczych, w tym kilkanaście firm z kapitałem zagranicznym, które lokują środki przede wszystkim w branże: budowlaną, sektor AGD, spożywczą, samochodową, elektroniczną, handlową, farmaceutyczną oraz tekstylną. W Sieradzu działają podmioty wspierające lokalnych przedsiębiorców. Rozwija się handel i rynek nieruchomości. Na tempo rozwoju gospodarczego duży wpływ ma także stopień przygotowania infrastruktury technicznej, która sukcesywnie jest modernizowana i rozbudowywana. Rozwijana jest sieć gazowa, energetyczna, wodociągowa i kanalizacyjna. Systematycznie zwiększane i uzbrajane są tereny inwestycyjne. Największym atutem, który nie tylko pozwolił na przyciągnięcie nowych inwestycji do miasta, ale również poprawił dostępność komunikacyjną Sieradza – jest droga ekspresowa S-8 wraz z zachodnią obwodnicą Sieradza (DK12) oraz węzłami komunikacyjnymi (Sieradz-Południe i Sieradz-Wschód).
Schnee Polska Sp. z o.o., Ceramika Tubądzin III, Medana S.A., Scanfil Poland Sp. z o.o., Cornette Underwear, Zarecki Foods Sp.z o.o., Feber Sp. z o.o. (Grupa Inter Cars), OSM Wart Milk i Xella Polska (Ytong) to najważniejsze firmy ulokowane na terenie Sieradza. Sześć z nich prowadzi działalność na terenie Podstrefy Sieradz Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, która funkcjonuje na terenie miasta. W 2012 roku powstało Centrum Logistyczne Jeronimo Martins Polska (sieć „Biedronka”). Centrum znajduje się na „Górce Woźnickiej” w pobliżu węzła trasy ekspresowej S8 „Sieradz-Wschód” na obszarze Miejskiej Strefy Gospodarczej „Elewator”.
Na przestrzeni ostatnich lat, dzięki aktywnej polityce miasta, stworzono atrakcyjną alternatywę dla Podstrefy Sieradz Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej w postaci Miejskich Stref Gospodarczych. Na terenie Sieradza funkcjonuje kilka takich obszarów. Zlokalizowane są one przy drogach nr 12 i 14 oraz nr 83 w sąsiedztwie drogi ekspresowej S-8 (Węzeł Sieradz-Południe, Węzeł Sieradz-Wschód).
Miasto oferuje również ulgi i preferencje inwestycyjne w postaci zwolnienia z podatku od nieruchomości w ramach regionalnej pomocy inwestycyjnej oraz w podatku dochodowym w ramach inwestycji lokalizowanych na terenach objętych statusem specjalnej strefy ekonomicznej. Dzięki temu z powodzeniem prowadzone są reinwestycje lokalnych przedsiębiorstw. W ostatnich latach można zauważyć również zwiększoną aktywność podmiotów na rynku deweloperskim, którzy inwestują zarówno w budownictwo wielorodzinne, jak i budownictwo jednorodzinne.
Podział na osiedla
- Osiedle Broniewskiego
- Osiedle Chabie
- Osiedle Dziewiarz
- Osiedle Hetmańskie
- Osiedle Jaworowe
- Osiedle Kasztanowe
- Osiedle Klonowe I
- Osiedla Klonowe II
- Osiedle Męka
- Osiedle Monice
- Osiedle Kopernika
- Osiedle Oksińskiego
- Osiedle Piastowskie
- Osiedle Praga
- Osiedle Polna-Północ
- Osiedle Centrum
- Osiedle Zapusta Wielka
- Osiedle Zapusta Mała
- Osiedle Za Szpitalem
- Osiedle „Zielone Osiedle”
- Osiedle Woźniki
- Osiedle Męcka Wola
Współpraca międzynarodowa
Współpraca międzynarodowa[23]:
Media
Programy transmitowane z nadajników w mieście
LP | Program | Profil | Właściciel | Częstotliwość | Moc nadajnika | Polaryzacja | Lokalizacja nadajnika |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | PR 24 | Stacja radiowa o charakterze informacyjno-publicystycznym | Polskie Radio | 93,10 MHz | 0,1 kW | pionowa | Rezerwacja częstotliwości wydana przez UKE Komin Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej |
2 | Radio Maryja | Rozgłośnia radiowa o charakterze społeczno-katolickim | Zakonnicy ze Zgromadzenia Najświętszego Odkupiciela Redemptoryści | 95,20 MHz | 1 kW | pionowa | Komin Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej |
3 | Polskie Radio Łódź | Regionalna Rozgłośnia Polskiego Radia w Łodzi, studio w Sieradzu | Polskie Radio | 96,70 MHz | 1 kW | pionowa | Elewator w Męce |
4 | Nasze Radio | Prywatna rozgłośnia radiowa w dawnym województwie sieradzkim | Nasze Radio Sp. z o.o | 104,70 MHz | 4 kW | pionowa | Elewator w Męce |
5 | Tok FM | Ponadregionalna stacja radiowa o charakterze informacyjno-publicystycznym | Agora | 105,4 MHz | 2 kW | pionowa | koncesja: Komin Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej Sieradz => ostatecznie: Komin Elektrociepłownia Zduńska Wola |
- Prasa:
- „Nad Wartą” (dodatek do Dziennika Łódzkiego)
- Portale internetowe:
- nasze.fm
- sieradz.com.pl
- sieradz.naszemiasto.pl
- sieradztomy.pl
Sąsiednie gminy
Sieradz (gmina wiejska), Wróblew
Zobacz też
- Cmentarz Komunalny w Sieradzu
- Cerkiew św. Serafina w Sieradzu
- Kościół św. Mikołaja w Sieradzu
- Klucz raciąski
Przypisy
- ↑ a b c Sieradz polskawliczbach.pl, w oparciu o dane GUS.
- ↑ Magazin für die neue Historie und Geographie Angelegt, t. XVI, Halle, 1782, s. 13.
- ↑ Województwo sieradzkie i województwo łęczyckie w drugiej połowie XVI wieku. Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1998, s. 65.
- ↑ a b c Kazimierz Rymut: Nazwy miast Polski. Wyd. drugie uzupełnione. Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1987, s. 216. ISBN 83-04-02436-5.
- ↑ a b Sieradz – Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, 1880–1902, t. X, s. 571.
- ↑ „Dzieje Wielkopolski w wypisach”, PZWS, Warszawa 1963, s. 41–43.
- ↑ Tadeusz Lewicki, Polska i kraje sąsiednie w świetle „Księgi Rogera” geografa arabskiego z XII w. Al Indrisi’ego, cz. I, Polska Akademia Nauk. Komitet Orientalistyczny, PWN, Kraków 1945.
- ↑ Ruszkowski A., Poligon niemieckich czołgów, [w:] „Na sieradzkich szlakach”, nr 4/1996, s. 5–6 (plan, foto.).
- ↑ Klepandy W., Ziemia Sieradzka poligonem latających rakiet, [w:] „Na sieradzkich szlakach”, nr 2/1998, s. 21–22.
- ↑ Felchner A., Wysiedlenia i przesiedlania w Sieradzkiem podczas II wojny św., [w:] „Biuletyn Okręgowej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Łodzi”, t. III, Łódź 1994, s. 52–60.
- ↑ Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich, 1939–1945. W-wa 1979, s. 451. Dokumentacja tego więzienia (i dokumenty więźniów) znajduje się w zbiorach Archiwum Państwowego w Łodzi.
- ↑ Okupacja w imię sojuszu. Armia sowiecka w Polsce 1944-1956 (fragmenty), „forumemjot”, 9 maja 2012 [dostęp 2018-10-13] (pol.).
- ↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 5 z 12 marca 1929 .
- ↑ Historia NKJO.
- ↑ Towarzystwo Przyjaciół Sieradza – TPS Sieradz http://squark.vot.pl/tpswp/ Sieradz Kościuszki 5/16.
- ↑ Sieradzkie Stowarzyszenie Kulturalno-Oświatowe w Sieradzu.
- ↑ http://openhair.pl/pl, Oficjalna strona Sieradz Open Hair Festiwal.
- ↑ Rekordowa niedziela na Sieradz Open Hair Festival 2010. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-14] .
- ↑ Oficjalna strona MPK Sieradz.
- ↑ Miasta partnerskie - Urząd Miasta Sieradza [online], www.umsieradz.pl [dostęp 2018-10-12] (pol.).
- ↑ Wykaz stacji radiowych nadających w Polsce – sieradzkie [online], radiopolska.pl [dostęp 2015-04-18] (pol.).
Bibliografia
- B. Olszewski, Od Oporowa do Żarnowa, wyd. Literatura, marzec 2005, ISBN 83-89409-46-1.
Linki zewnętrzne
- Sieradz, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 571 .
- Strona WWW Urzędu Miasta Sieradza