Ferenc Puskás
Pełne imię i nazwisko |
Ferenc Purczeld | ||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia |
1 kwietnia 1927 | ||||||||||||||||||||||||||||||
Data i miejsce śmierci |
17 listopada 2006 | ||||||||||||||||||||||||||||||
Wzrost |
170 cm | ||||||||||||||||||||||||||||||
Pozycja | |||||||||||||||||||||||||||||||
Kariera seniorska[a] | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Kariera reprezentacyjna | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Kariera trenerska | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Dorobek medalowy | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Strona internetowa |
Ferenc Puskás (wym. [ˈfɛrɛnt͡s ˈpuʃkaːʃ]; właśc. Ferenc Purczeld; ur. 1 kwietnia 1927 roku w Budapeszcie[1], zm. 17 listopada 2006 roku tamże) – węgierski piłkarz i trener piłkarski. Wicemistrz świata 1954 i złoty medalista Igrzysk Olimpijskich 1952. Jeden z najwybitniejszych piłkarzy w historii piłki nożnej[2].
Nazywany przez rodaków Puskás Öcsi (öcsi tłumaczy się jako „młodszy brat”), a z powodu stopnia uzyskanego w węgierskiej armii, Puskása określano również pseudonimem Galopujący major.
Lata młodzieńcze
[edytuj | edytuj kod]W wieku 12 lat Puskás porzucił szkołę i już jako nastolatek stał się profesjonalnym piłkarzem. Klubową karierę rozpoczął w roku 1943 w klubie Kispest Budapest Honvéd FC. Puskás, występujący na pozycji napastnika, był zawodnikiem lewonożnym.
Reprezentacja narodowa Węgier
[edytuj | edytuj kod]Przez wiele lat był kapitanem Złotej jedenastki. Puskás grał w olimpijskiej reprezentacji Węgier, która zdobyła złoty medal na igrzyskach w 1952 roku. W latach 1945–1956 Puskás wystąpił w zespole narodowym 85 razy i zdobył 84 bramki. W 1954 roku awansował z drużyną do finału mistrzostw świata, w którym jego drużyna przegrała z Niemcami Zachodnimi 2:3, mimo prowadzenia 2:0 (pierwszego z goli dla Węgier strzelił właśnie Puskás).
Emigracja do Hiszpanii i gra w Realu Madryt
[edytuj | edytuj kod]Po upadku powstania węgierskiego Puskás opuścił w roku 1956 Węgry i wyemigrował do Hiszpanii[3]. W 1958 roku przeniósł się do Realu Madryt, z którym trzy razy zdobył Puchar Europy Mistrzów Krajowych w 1959, 1960 i 1966 roku. W 1960, w finale z Eintrachtem Frankfurt zdobył 4 gole[3]. Puskás dokonał tego jako jedyny gracz w historii rozgrywek[4]. W latach 1961–1962 zaliczył również 4 występy reprezentacji Hiszpanii (także podczas MŚ 1962), jednak nie zdobył w nich gola.
Osiągnięcia i rekordy
[edytuj | edytuj kod]Łącznie w dwóch reprezentacjach rozegrał 89 spotkań międzypaństwowych i strzelił 84 bramki, co do 2003, kiedy to pobił go piłkarz reprezentacji Iranu Ali Daei, było rekordem skuteczności na szczeblu reprezentacyjnym. W całej klubowej karierze Puskás zdobył 616 goli w 620 występach, co czyni go najskuteczniejszym napastnikiem w Europie po Josefie Bicanie, a na równi z Gerdem Müllerem. W sezonie 1959/60 strzelił 47 goli we wszystkich rozgrywkach, co było rekordem Hiszpanii do 2011 roku, kiedy rekord poprawili Cristiano Ronaldo i Lionel Messi. Jest najlepszym strzelcem Realu Madryt w Pucharze Króla z 49 golami, ze średnią 0,92 gola na mecz był też najbardziej bramkostrzelnym piłkarzem Realu (nie uwzględniając C. Ronaldo).
Zakończenie kariery
[edytuj | edytuj kod]Puskás zakończył karierę w 1966 roku. W 1981 wrócił na Węgry. Trenował zespoły w takich krajach jak: Hiszpania, Australia, Stany Zjednoczone, Kanada, Paragwaj, Chile, Arabia Saudyjska i Egipt, zanim w 1993 roku objął posadę selekcjonera reprezentacji Węgier, jednak tylko na 4 mecze. Największym jego trenerskim osiągnięciem było doprowadzenie w 1971 roku Panathinaikosu Ateny do finału Klubowego Pucharu Europy.
Choroba i śmierć
[edytuj | edytuj kod]W ostatnich latach życia Ferenc Puskás cierpiał na chorobę Alzheimera[5]. W połowie września 2006 roku Puskas trafił do budapeszteńskiego szpitala na oddział intensywnej terapii. Zmarł 17 listopada 2006 roku. Bezpośrednią przyczyną śmierci była niewydolność oddechowo-krążeniowa, spowodowana zapaleniem płuc.
Pamięć
[edytuj | edytuj kod]W 2001 roku jego imieniem nazwano węgierski stadion narodowy, na którym 14 sierpnia 2005 roku rozegrany został mecz Real Madryt – All Stars 2006, z którego dochód został przeznaczony na leczenie chorego Puskása.
Jego imieniem nazwano również jedną z ulic w pobliżu Stadionu Bozsika w Budapeszcie. Od 2009 roku patronuje on również nagrodzie nadawanej przez FIFA strzelcowi najpiękniejszej bramki sezonu.
Został nakręcony o nim film dokumentalny pt. Puskás Hungary reżyserii Tamása Almásiego (2009)[6]. Film wyświetlany był na festiwalu Era Nowe Horyzonty.
Sukcesy
[edytuj | edytuj kod]Zawodnicze
[edytuj | edytuj kod]Budapest Honvéd FC
Real Madryt
- Mistrzostwo Hiszpanii: 1961, 1962, 1963, 1964, 1965
- Puchar Króla: 1962
- Puchar Europy: 1959, 1960, 1966
- Puchar Interkontynentalny: 1960
Reprezentacja Węgier
Indywidualne
- Król strzelców ligi węgierskiej: 1948, 1949/1950, 1950, 1953
- Trofeo Pichichi: 1960, 1961, 1963, 1964
- Piłkarz roku na Węgrzech: 1950
- Piłkarz Roku na świecie: 1953[7]
- Piłkarz Roku w Europie: 1953
- Najlepszy zawodnik mistrzostw świata (Złota piłka): 1954
- Trzeci strzelec mistrzostw świata (Brązowy But): 1954
- Drużyna marzeń mistrzostw świata: 1954
- Najlepszy piłkarz w Europie XX wieku według dziennika L’Équipe
- Członek listy FIFA 100
Trenerskie
[edytuj | edytuj kod]Panathinaikos
- Mistrzostwo Grecji: 1970, 1972
- Finał Pucharu Europy: 1971
- Finał Pucharu Interkontynentalnego: 1971
Sol de América
South Melbourne Hellas
- Mistrzostwo NSL: 1991
- Puchar NSL: 1990
- Dockerty Cup: 1989, 1991
Statystyki
[edytuj | edytuj kod]Klub | Sezon | Ligi krajowe | Puchary krajowe[8] | Europejskie Puchary | Łącznie | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
występy | bramki | występy | bramki | występy | bramki | występy | bramki | ||
Kispest-Honved Budapeszt | 1943–44 | 18 | 7 | ||||||
1944 | 14 | 7 | |||||||
1945 | 20 | 10 | |||||||
1945–46 | 33 | 35 | |||||||
1946–47 | 30 | 32 | |||||||
1947–48 | 32 | 50 | |||||||
1948–49 | 30 | 46 | |||||||
Budapest Honvéd FC | 1949–50 | 30 | 31 | ||||||
1950 | 15 | 25 | |||||||
1951 | 21 | 21 | |||||||
1952 | 26 | 22 | |||||||
1953 | 26 | 27 | |||||||
1954 | 20 | 21 | |||||||
1955 | 26 | 18 | 4 | 4 | 30 | 22 | |||
Łącznie | 341 | 352 | 11 | 17 | 6 | 5 | 358 | 374 | |
Real Madryt | 1958–59 | 24 | 21 | 5 | 2 | 5 | 2 | 34 | 25 |
1959–60 | 24 | 25 | 5 | 10 | 7 | 12 | 36 | 47 | |
1960–61 | 28 | 28 | 9 | 14 | 2 | 0 | 39 | 42 | |
1961–62 | 23 | 20 | 8 | 13 | 9 | 7 | 40 | 40 | |
1962–63 | 30 | 26 | 7 | 5 | 2 | 0 | 39 | 31 | |
1963–64 | 25 | 21 | 0 | 0 | 8 | 7 | 33 | 28 | |
1964–65 | 18 | 11 | 4 | 4 | 3 | 2 | 25 | 17 | |
1965–66 | 8 | 4 | 3 | 1 | 3 | 5 | 14 | 10 | |
Łącznie | 180 | 156 | 41 | 49 | 41 | 37 | 262 | 242 | |
Łącznie w karierze | 521 | 508 | 52 | 66 | 47 | 42 | 620 | 616 |
Reprezentacja narodowa | Rok | Występy | Gole |
---|---|---|---|
Węgry | |||
1945 | 2 | 3 | |
1946 | 3 | 3 | |
1947 | 5 | 5 | |
1948 | 6 | 7 | |
1949 | 8 | 11 | |
1950 | 6 | 12 | |
1951 | 3 | 4 | |
1952 | 12 | 10 | |
1953 | 7 | 6 | |
1954 | 11 | 8 | |
1955 | 12 | 10 | |
1956 | 10 | 5 | |
Łącznie | 85 | 84 |
Reprezentacja narodowa | Rok | Występy | Gole |
---|---|---|---|
Hiszpania | |||
1961 | 1 | 0 | |
1962 | 3 | 0 | |
Łącznie | 4 | 0 |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Isten futballistának teremtette. www.nemzetisport.hu, 2006-12-27. [dostęp 2009-12-08]. (węg.).
- ↑ Pelé: „Puskas ha sido el mejor de todos los tiempos” – AS.com [online], as.com [dostęp 2018-10-27] (hiszp.).
- ↑ a b Ferenc Puskas nie żyje – eurosport.interia.pl [online], sport.interia.pl [dostęp 2017-11-23] (pol.).
- ↑ Redakcja, Futbolowe rekordy i ciekawostki – część 4 [online], Retro Futbol, 1 października 2017 [dostęp 2020-05-28] (pol.).
- ↑ Football: Ferenc Puskas dies aged 79 after a long battle against pneumonia | Football | The Guardian [online], www.theguardian.com [dostęp 2017-11-23] (ang.).
- ↑ Puskás Hungary (2009). imdb.com. [dostęp 2012-01-16]. (ang.).
- ↑ Ferenc Puskas – Bestfootballplayersever.com (ang.).
- ↑ Uwzględniono Puchar Węgier, Puchar Króla.
- ↑ Statystyki na Football National Teams.
- ↑ Gole na RSSSF.com (ang.).
- Reprezentanci Węgier w piłce nożnej
- Węgierscy medaliści olimpijscy
- Węgierscy trenerzy piłkarscy
- Reprezentanci Hiszpanii w piłce nożnej
- Piłkarze Budapest Honvéd FC
- Piłkarze Realu Madryt
- Zdobywcy Pucharu Europy i Ligi Mistrzów UEFA
- Królowie strzelców Pucharu Europy i Ligi Mistrzów UEFA
- Królowie strzelców Primera División
- Królowie strzelców węgierskiej ekstraklasy piłkarskiej
- Trenerzy piłkarzy Deportivo Alavés
- Trenerzy piłkarzy Panathinaikosu AO
- Trenerzy piłkarzy AEK Ateny
- Trenerzy piłkarzy CSD Colo-Colo
- Selekcjonerzy reprezentacji Arabii Saudyjskiej w piłce nożnej mężczyzn
- Selekcjonerzy reprezentacji Węgier w piłce nożnej mężczyzn
- Piłkarze nożni na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1952
- Medaliści Letnich Igrzysk Olimpijskich 1952
- Uczestnicy Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej 1954
- Uczestnicy Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej 1962
- Piłkarze z 50 i więcej golami w reprezentacji
- Piłkarze FIFA 100
- Ludzie urodzeni w Budapeszcie
- Piłkarze jubileuszu UEFA
- Hiszpanie pochodzenia niemieckiego
- Urodzeni w 1927
- Zmarli w 2006
- Zdobywcy Pucharu Interkontynentalnego w piłce nożnej