Wspólnota Europejska

Wspólnota Europejska

European Community

Państwa założycielskie      Późniejsi członkowie do Traktatu o Unii Europejskiej
Siedziba	Bruksela, Luksemburg, Strasburg
Komisarz	José Manuel Barroso
Utworzenie	1958
Rozwiązanie	2009

Wspólnota Europejska, WE, znana głównie pod nazwą Europejska Wspólnota Gospodarcza, EWG (fr. Communauté Économique Européenne, CEE; ang. European Economic Community, EEC) – organizacja ponadnarodowa państw europejskich, powołana do życia 1 stycznia 1958 na mocy traktatów rzymskich jako EWG, istniejąca do 30 listopada 2009. Była pierwszym filarem Unii Europejskiej wraz z Europejską Wspólnotą Energii Atomowej (Euratom), a do 2002 również z Europejską Wspólnotą Węgla i Stali. W 1992 na podstawie traktatu z Maastricht zmieniono nazwę EWG na Wspólnota Europejska, co miało być wyrazem pragnienia państw narodowych, by rozszerzyć współpracę na obszary inne niż tylko gospodarka.

Historia

Zachęceni sukcesem jakim okazała się Europejska Wspólnota Węgla i Stali i zaniepokojeni zarazem fiaskiem projektu Europejskiej Wspólnoty Obronnej, przywódcy państw członkowskich EWWiS postanowili na konferencji w Mesynie w czerwcu 1955 kontynuować próby integracyjne państw Europy Zachodniej. Przez sześć miesięcy po konferencji odbyło się wiele spotkań na szczeblu rządowym i eksperckim, czego zwieńczeniem było powstanie komitetu przygotowawczego pod przewodnictwem ówczesnego ministra spraw zagranicznych Belgii Paula-Henriego Spaaka. W kwietniu tego samego roku komitet przedstawił dwa projekty:

• utworzenia wspólnego rynku,
• utworzenia wspólnoty energii atomowej.

25 marca 1957 w Rzymie podpisano słynne traktaty, które weszły w życie 1 stycznia 1958.

Zadania

Gospodarka, która okazała się być mniej podatna na narodowe resentymenty niż siła militarna, stała się motorem napędowym integracji. Zasadniczo wyróżnić można dwa cele, które przyświecały twórcom wspólnot: (1) współpracę gospodarczą rozumianą jako (2) mały krok w kierunku integracji politycznej wobec fiaska planu utworzenia Europejskiej Wspólnoty Politycznej. Świadczyć o tym mogą stwierdzenia zawarte w preambule traktatów rzymskich:

• „ZDECYDOWANI stworzyć podstawy coraz ściślejszego związku między narodami Europy,
• ZDECYDOWANI zapewnić postęp gospodarczy i społeczny swych krajów poprzez wspólne działanie, usuwając bariery dzielące Europę,
• ZDECYDOWANI zachować i umocnić pokój i wolność przez połączenie swych zasobów, oraz wzywając inne narody Europy, które podzielają ich ideały, do połączenia się w wysiłkach,”.

Historia
Traktaty rzymskie Traktat fuzyjny Traktat z Maastricht Traktat lizboński	25 marca 1957 8 kwietnia 1965 7 lutego 1992 13 grudnia 2007

Wraz z wejściem traktatu w życie powstał wspólny rynek, art. 2 porozumienia stanowił, że jego filarem jest swoboda przepływu: osób, usług, towarów i kapitału. Artykuł 8 zakładał zakończenie całego procesu w ciągu 12 lat, podzielonego na trzy etapy. Zniesiono również opłaty celne między państwami, oraz zastąpiono poszczególne taryfy dla państw zewnętrznych jedną wspólną (unia celna). Przyczyniło się to szczególnie w pierwszym okresie do znacznego wzrostu obrotów handlowych pomiędzy państwami członkowskimi.

Instytucje

Do realizacji założeń traktatowych powołano:

Przewodniczący Komisji
1958–1967 1967–1970 1970–1972 1972–1973 1973–1977 1977–1981 1981–1985 1985–1995 1995–1999 1999 1999–2004 2004–2009
	Walter Hallstein Jean Rey Franco Maria Malfatti Sicco Mansholt François-Xavier Ortoli Roy Jenkins Gaston Thorn Jacques Delors Jacques Santer Manuel Marín Romano Prodi José Manuel Barroso

• Komisję – władzę wykonawczą, niezależne kolegium przedstawicieli rządów państw członkowskich, z wyłącznym prawem inicjatywy ustawodawczej, przedstawiające Radzie Ministrów projekty aktów wspólnotowych,
• Radę Ministrów – składająca się z przedstawicieli rządów państw członkowskich (mająca de facto najwyższe kompetencje),
• Zgromadzenie – mające charakter parlamentarny i opiniodawczy, początkowo składający się z przedstawicieli parlamentów narodowych,
• Trybunał Sprawiedliwości.

Dwie ostatnie instytucje były wspólne również dla Euratomu. W 1967 wraz z wejściem w życie traktatu fuzyjnego Rada i Komisja stały się wspólne dla trzech Wspólnot (EWWS, EWG i Euratom)

Późniejsze zmiany

Podpisany 7 lutego 1992 Traktat z Maastricht ustanawiający Unię Europejską zakładał, że Wspólnoty europejskie są jednym z jej filarów, a także zmieniał nazwę Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej na Wspólnota Europejska.

Reformujący instytucje unijne Traktat lizboński z 2007 wprowadził istotne zmiany. Unia Europejska nabyła osobowość prawną i zastąpiła Wspólnotę Europejską, przejmując wszystkie jej kompetencje. Wraz z wejściem traktatu w życie 1 grudnia 2009 Wspólnota przestała istnieć.

Bibliografia

• Łukasz Bartkowiak. Podmiotowość prawnomiędzynarodowa Wspólnoty Europejskiej oraz Unii Europejskiej. „Przegląd Zachodni”. 1 (2010), styczeń 2010. Poznań: Instytut Zachodni im. Zygmunta Wojciechowskiego. ISSN 0033-2437. brak numeru strony
• Waszkiewicz Aleksander, Wspólnoty Europejskie 1951-1999 – zarys przemian społecznogospodarczych i instytucjonalnych w krajach Wspólnot Europejskich w latach 1951–1999, Toruń 2002, ISBN 83-7322-037-2.
• The European Communities (wersja angielska). cvce.eu. [dostęp 2012-12-10].

Linki zewnętrzne

• Portal MSZ RP – polskawue.gov.pl. polskawue.gov.pl. [dostęp 2012-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-20)].
• Rozwój integracji europejskiej w kolejnych traktatach/Wprowadzenie. europa.eu. [dostęp 2012-12-10].,
• Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą, traktat EWG – tekst pierwotny. europa.eu. [dostęp 2012-12-10].,
• Traktaty. libr.sejm.gov.pl. [dostęp 2012-12-10].
• EUR-Lex Dostęp do aktów prawnych Unii Europejskiej. eur-lex.europa.eu. [dostęp 2012-12-10].
• Raport Spaaka (wersja angielska). aei.pitt.edu, 2011-02-15. [dostęp 2012-12-10].
• Traktaty rzymskie. polskawue.gov.pl. [dostęp 2012-12-10].
• Traktat o Unii Europejskiej Maastricht, 7.02.1992. libr.sejm.gov.pl. [dostęp 2012-12-10].
• Traktat lizboński. eur-lex.europa.eu. [dostęp 2012-12-10].