Autostrada A8 (Polska)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
A8
Początek drogi

Węzeł WA Wrocław Południe
51°02′56,022″N 16°56′01,612″E/51,048895 16,933781

Koniec drogi

Węzeł WA Wrocław Psie Pole
51°10′28,276″N 17°05′02,692″E/51,174521 17,084081

Proj. długość

ok. 22,469 km

Zbudowano

ok. 22,7 km

Województwa

dolnośląskie:
powiat wrocławski,
miasto Wrocław

Mapa
Mapa A8
A8

     Istniejący odcinek

Mapa A8
Zdjęcie
Autostradowa obwodnica Wrocławia 500 m przed węzłem Wrocław Lotnisko. Widok w kier. południowym.
Autostradowa obwodnica Wrocławia 500 m przed węzłem Wrocław Lotnisko. Widok w kier. południowym.
Multimedia w Wikimedia Commons

Autostrada A8 (tzw. Autostradowa Obwodnica Wrocławia, AOW) – autostrada w Polsce o przekroju dwujezdniowym i trzech pasach w każdą stronę między węzłami Wrocław Południe i Wrocław Północ oraz dwupasmowym na odcinku Wrocław Północ – Wrocław Psie Pole[a]. Na odcinku węzeł Wrocław Południe – węzeł Wrocław Psie Pole długości ok. 22,7 km (22,722 km) oznakowana jako Autostrada A8[2]. Jest najkrótszą autostradą w Polsce[potrzebny przypis]. Długość obwodnicy zachodniej Wrocławia (Tyniec Mały – Wrocław Psie Pole) wraz z fragmentem oznaczonym jako droga ekspresowa S8 wynosi 26,8 km[potrzebny przypis], a całkowita długość wraz z łącznicami do istniejących dróg krajowych wynosi 35,4[potrzebny przypis] km[3].

Jest to jedyna polska autostrada, która nie posiada miejsc obsługi podróżnych[potrzebny przypis].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Po raz pierwszy autostrada A8 pojawiła się w rządowym planie sieci autostrad i dróg ekspresowych we wrześniu 1993[4] z wyznaczonym przebiegiem (Warszawa) Łódź – Wrocław – Bolków (Praha). W kolejnym rozporządzeniu, wydanym w 1996 roku[5] A8 przedstawiono jako trasę relacji Łódź – Wrocław (Praha). W 2001 roku dokonano znacznego skrócenia autostrady do dzisiejszej postaci, czyli obwodnicy Wrocławia, jednocześnie rezygnując z dalszego odcinka do granicy polsko-czeskiej[6]. Odcinek Łódź – Wrocław został włączony do drogi ekspresowej S8[6].

Pierwotnie niektóre węzły w ciągu A8 były planowane w innym kształcie niż zbudowano[7]:

  • węzeł Wrocław Północ – projektowany jako koniczynka, bez połączenia z wrocławskimi ulicami Sułowską (DW359) i Żmigrodzką (DK5 E261); jako przedłużenie trasy S5 zakładano nową drogę dwujezdniową
  • węzeł Wrocław Psie Pole – projektowany jako odgałęzienie; zjazd z autostrady i wjazd na nią miały być tylko z kierunku południowo-zachodniego.

W momencie powstawania autostrady zakładano, iż przebieg autostrady będzie wspólny z drogą krajową nr 5 i trasą europejską E261, co było początkowo odzwierciedlane przez drogowskazy[8]. Po oddaniu do użytku arterii powstał spór między Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad a miastem Wrocław co do oznakowania przebiegu drogi nr 5[9]. Ostatecznie pozostawiono przebieg drogi krajowej przez miasto (z wykorzystaniem obwodnicy śródmiejskiej) oraz zaklejono na wszystkich tablicach odległościowych (znak E-14a) i drogowskazach na węzłach w ciągu autostrady numerację drogi nr 5 i trasy E261[potrzebny przypis].

Włączenie w układ komunikacyjny[edytuj | edytuj kod]

Autostrada A8
Budowa mostu Rędzińskiego w lutym 2011.
Dojazd do mostu Rędzińskiego od północnego wschodu.
Budowa autostrady w okolicy węzła Wrocław Lotnisko
Iluminacja mostu Rędzińskiego

Droga omija centrum Wrocławia od strony zachodniej i północnej. Prowadzi z południa od obecnej drogi krajowej nr 8 we wsi Magnice (węzeł Kobierzyce) łącznikiem „Kobierzyce” o długości 2,5 km (ok. 2,489 km[2]), następnie przyjmuje parametry drogi ekspresowej prowadząc do węzła Wrocław Południe.

Odcinek autostradowy A8 długości ok. 22,7 km (22,722 km) prowadzi od węzła Wrocław Południe przez węzły Wrocław Zachód, Wrocław Lotnisko, Wrocław Stadion oraz węzeł Wrocław Północ, gdzie rozpoczyna się droga ekspresowa S5[2] w kierunku Poznania. Kończy się na węźle Wrocław Psie Pole z drogą ekspresową S8[2], będącą kontynuacją A8 w kierunku Łodzi, Warszawy i Białegostoku.

Pomiędzy węzłem Wrocław Psie Pole (Pawłowice) a obecną drogą powiatową (dawniej drogą krajową nr 8, następnie do 2022 r. drogą wojewódzką nr 368) zbudowano łącznik „Długołęka” o długości 5,7 km (ok. 5,661 km[2]; o parametrach drogi dwujezdniowej przyspieszonej[10]). Od 2022 roku z Długołęki biegnie wschodnia obwodnica Wrocławia.

Na terenie Wrocławia droga przebiega równolegle do ulic Płaskiej, Szczecińskiej, Alei Śląskiej, Rędzińskiej, a następnie przez most Rędziński nad Odrą i pola irygacyjne. Dla mostu Rędzińskiego zaproponowano projekt mostu podwieszonego z dwoma przęsłami o rozpiętości 256 m, wiszącymi na najwyższym pylonie w Polsce o wysokości 122 m. Most główny (612 m) łącznie z estakadami (lewobrzeżna 610 m, prawobrzeżna 520 m) ma 1742 m długości, a przęsło wisi 20 m ponad lustrem Odry. Wybudowany został w okolicy jazu i śluz Rędzin przy Wyspie Rędzińskiej.

Rolą obwodnicy jest przejęcie ruchu tranzytowego z obecnych dróg krajowych nr 5 i nr 8 celem wyprowadzenia go poza istniejący układ ulic miejskich.

Węzły z drogami klasy A i S[edytuj | edytuj kod]

Nazwa Drogi Miejscowość Schemat Typ Wiadukty Otwarto
Wrocław Południe A4E40 S8E67 5 Nowa Wieś Wrocławska mieszany
(koniczynka-turbina) 		6 30 grudnia 2010
Wrocław Północ S5E261 5E261 359 Wrocław trąbka z dodatkowymi połączeniami 15 lipca 2011
Wrocław Psie Pole S8E67 372[11][12] Wrocław trąbka 2 15 lipca 2011

Harmonogram prac[edytuj | edytuj kod]

Inwestycję podzielono na trzy etapy:

  • Magnice–Wrocław Lotnisko wraz z łącznicą „Kobierzyce”. Wykonawcą robót był Budimex-Dromex, 14-kilometrowy odcinek zdecydowano się wybudować za 780 milionów złotych.
  • Wrocław Lotnisko–Wrocław Psie Pole wraz z łącznicą „Długołęka”. Budowę 19-kilometrowej części za ponad 2 miliardy złotych powierzono konsorcjum firm: Strabag, Heilit+Woerner, Dywidag i Mostostal.
  • Most Rędziński na drugim odcinku. Wykonawcą robót było konsorcjum firm Mostostal Warszawa SA i Acciona Infraestructura SA.

Ważniejsze daty[edytuj | edytuj kod]

  • 15 kwietnia 2003 – wojewoda dolnośląski wydał decyzję lokalizacyjną dla autostrady A8.
  • 2005 – rozpoczął się wykup gruntów pod inwestycję, który miał być zakończony do końca sierpnia 2006. Małopolska Grupa Geodezyjno-Projektowa zajmująca się wykupem na zlecenie GDDKiA w umownym terminie wykonała zadanie jedynie w 70%.
  • kwiecień 2007 – wojewoda dolnośląski Krzysztof Grzelczyk wydał pozwolenie na budowę Mostu Rędzińskiego w ciągu Autostradowej Obwodnicy Wrocławia A8[13]
  • 20 maja 2008 – podpisano umowę na budowę Mostu Rędzińskiego przez rzekę Odrę, w ciągu autostradowej obwodnicy Wrocławia A8 wraz z estakadami dojazdowymi. Wykonawcą robót zostało konsorcjum firm Mostostal Warszawa SA i Acciona Infraestructura SA. Oddanie mostu do ruchu zaplanowano w połowie listopada 2010, w trakcie prac termin przesunięto wpierw na 30 kwietnia 2011, a później na 31 sierpnia 2011. Koszt inwestycji to 580 mln złotych.
  • 6 października 2008 – podpisano umowę na budowę odcinka Magnice – Wrocław Lotnisko (z węzłem). Ukończenie tego odcinka zaplanowano na wrzesień 2010.
  • 22 października 2008 – podpisano umowę na budowę odcinka Wrocław Lotnisko (bez węzła)–Wrocław Psie Pole.
  • 30 grudnia 2010 – otwarto pierwszy odcinek obwodnicy: Magnice – węzeł Wrocław (A4; Wrocław Południe[14]) oznaczony jako droga ekspresowa S8 o długości ok. 4,8 km (ok. 4,796 km) wraz z łącznikiem Kobierzyce (ok. 2,489 km[2]) do drogi krajowej nr 8 (razem ok. 7 km [ok. 7,286 km])[15][2].
  • 5 maja 2011 – otwarto odcinek węzeł Wrocław Południe (Nowa Wieś) – węzeł Lotnisko o długości 7,1 km[14][2].
  • 15 lipca 2011[2]:
    • otwarto odcinek Wrocław Północ – Wrocław Psie Pole (do łącznika Długołęka) o długości ok. 5 km (5,068 km[2]) wraz z łącznikiem „Długołęka” (ok. 5,661 km) do drogi krajowej nr 8 (razem ok. 10,729 km)[16][b],
    • otwarto nieciągły[c] odcinek węzeł Wrocław Lotnisko – Wrocław Północ (zawiera węzeł Wrocław Stadion) o długości ok. 8,014 km.
  • 23 sierpnia 2011 – zakończenie robót nad mostem Rędzińskim (odcinek ok. 1,786 km)[2].
  • 31 sierpnia 2011 – otwarto całą obwodnicę (łączna długość ponad 35 km)[3].

Opłaty[edytuj | edytuj kod]

Autostrada A8 jest bezpłatna dla pojazdów lekkich. Na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie autostrad płatnych z 16 lipca 2002 (Dz.U. z 2002 r. nr 121, poz. 1034) została zbudowana jako droga płatna, a jej status został zmieniony rozporządzeniem z 10 października 2011 (Dz.U. z 2011 r. nr 246, poz. 1465) wykreślającym A8 z listy odcinków płatnych.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Na odcinku pomiędzy węzłami Wrocław Północ a Wrocław Psie Pole w listopadzie 2019 r. wprowadzono zakaz wyprzedzania przez samochody ciężarowe[17] (oznaczenie znakiem B-26).
  2. ↑ Wybudowano także 0,5 km S8, stąd w źródle mowa o „ponad 11 km”.
  3. ↑ Z przerwą na most nad Odrą.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e Autostrada A8 – Autostradowa Obwodnica Wrocławia skala 1:25 000 [PDF], Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad [zarchiwizowane 2009-02-27] (pol.).
  2. ↑ a b c d e f g h i j k Serwis GDDKiA > Mapa Stanu Budowy Dróg > dolnośląskie > Opisy > A8 Autostradowa Obwodnica Wrocławia [d_a08_d03], Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, 19 czerwca 2022 [dostęp 2023-04-02] [zarchiwizowane z adresu 2022-06-19].
  3. ↑ a b Autostradowa Obwodnica Wrocławia - otwarta do ruchu !, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, 31 sierpnia 2011 [dostęp 2023-04-02] [zarchiwizowane z adresu 2014-07-27].
  4. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 września 1993 r. w sprawie ustalenia kierunkowego układu autostrad i dróg ekspresowych (Dz.U. z 1993 r. nr 92, poz. 424).
  5. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 stycznia 1996 r. w sprawie ustalenia sieci autostrad i dróg ekspresowych (Dz.U. z 1993 r. nr 12, poz. 63).
  6. ↑ a b Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 września 2001 r. w sprawie ustalenia sieci autostrad, dróg ekspresowych i dróg o znaczeniu obronnym (Dz.U. z 2001 r. nr 120, poz. 1283).
  7. ↑ Wrocław 1:20 000, Wrocław: Wydawnictwo Kartograficzne EKO-GRAF, 2001, ISBN 83-900723-6-X.
  8. ↑ Zobacz zdjęcie oznakowania na węźle Wrocław Stadion z lipca 2011 roku
  9. ↑ Spór wokół oznakowania na AOW. Magistrat odpiera zarzuty GDDKiA, investmap.pl, 19 kwietnia 2012 [dostęp 2023-01-10] (pol.).
  10. ↑ 10 rzeczy, które musisz wiedzieć o nowej obwodnicy.
  11. ↑ Dolnośląska Służba Dróg i Kolei we Wrocławiu, Wykaz dróg wojewódzkich, stan na dzień 1 stycznia 2020 [PDF], dsdik.wroc.pl [dostęp 2020-04-20] (pol.).
  12. ↑ Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 września 2019 r. w sprawie pozbawienia dróg kategorii dróg krajowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1850)
  13. ↑ Pozwolenie na budowę wydane.
  14. ↑ a b Serwis GDDKiA » Informacje » Aktualności » Kolejny odcinek AOW oddany do ruchu, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, 12 maja 2011 [dostęp 2023-04-02] [zarchiwizowane z adresu 2011-05-12].
  15. ↑ Serwis GDDKiA » Informacje » Aktualności » Wrocław ma już nowoczesną, komfortową obwodnicę, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, 2 stycznia 2011 [zarchiwizowane z adresu 2011-01-02].
  16. ↑ Północny odcinek AOW - już pod ruchem !, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, 15 lipca 2011 [zarchiwizowane z adresu 2014-07-27].
  17. ↑ JEW: Koniec wyprzedzania tirów na AOW. Znaki już stoją. Gazeta Wrocławska, 2019-11-05. [dostęp 2019-11-05]. (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Drogi krajowe w Polsce
Drogi krajowe
Drogi ekspresowe
Autostrady
Nieistniejące[A]
  1. ↑ – drogi obecnie nieuwzględnione w rozporządzeniu regulującym sieć dróg krajowych w Polsce.
Obwodnice Wrocławia
Istniejące
Planowane
Budowane

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Autostrada_A8_(Polska)&oldid=71075881”