Międzynarodowy Komitet Olimpijski
Język roboczy | |
---|---|
Siedziba | |
Członkowie | |
Prezydent | |
Utworzenie | |
Strona internetowa |
Międzynarodowy Komitet Olimpijski, MKOl (ang. International Olympic Committee, IOC; fr. Comité international olympique, CIO) – międzynarodowa organizacja założona z inicjatywy barona Pierre’a de Coubertina 23 czerwca 1894 r. w Paryżu. Kieruje ruchem olimpijskim organizując co 2 lata igrzyska olimpijskie (na przemian zimowe i letnie). Komitet działa na podstawie Karty Olimpijskiej.
MKOl jest stowarzyszeniem mającym międzynarodową osobowość prawną i status organizacji pozarządowej zrzeszającej 206 narodowych federacji[1][a]. Stałą siedzibą MKOl jest Lozanna w Szwajcarii. Międzynarodowy Komitet Olimpijski w roku 1913 przyjął dewizę igrzysk olimpijskich: Citius-Altius-Fortius (łac. szybciej, wyżej, silniej). Organizacja ta utrzymuje się głównie ze sprzedaży praw do transmisji telewizyjnych[2], np. zyski z transmisji według programu na lata 2014-2016 to ok. 4 miliardów dolarów, a sponsorzy to zaledwie 0,6-1 miliarda dolarów. Same rezerwy MKOl to ok. 558 milionów dolarów (wzrost od 31 grudnia 2001 ze 105 milionów dolarów)[3][4][5][6][7].
Ruch Olimpijski
[edytuj | edytuj kod]MKOl kieruje ruchem olimpijskim, który oprócz niego obejmuje organizacje, sportowców i inne osoby, które zgadzają się postępować zgodnie z Kartą Olimpijską. Celem Ruchu Olimpijskiego jest wkład w budowanie pokoju i lepszego świata poprzez wychowanie młodzieży przez sport uprawiany zgodnie z ideą olimpizmu i jego wartościami. Trzy główne elementy składowe Ruchu Olimpijskiego to:
- Międzynarodowy Komitet Olimpijski („MKOl”),
- Międzynarodowe Federacje Sportowe („MF”),
- Narodowe Komitety Olimpijskie („NKOl”).
Poza tymi trzema głównymi elementami, Ruch Olimpijski obejmuje również Komitety Organizacyjne Igrzysk Olimpijskich („KOIO”), krajowe związki, kluby i osoby należące do Międzynarodowych Federacji i Narodowych Komitetów Olimpijskich, jak również sędziów, trenerów oraz innych działaczy sportowych i personelu technicznego. Obejmuje również inne organizacje i instytucje uznane przez MKOl.
Członkowie MKOl
[edytuj | edytuj kod]Członkowie MKOl są wybierani przez Sesję. Ogólna liczba członków nie może przekraczać liczby 115. Wszyscy członkowie wybierani są na ośmioletnią, odnawialną kadencję. Członkowie MKOl wybrani w latach 1967-1999 pełnią tę funkcję maksymalnie do 80. roku życia, a wybrani po roku 1999 do 70. roku życia. Spośród wybranych członków znajdują się przedstawiciele następujących grup:
- członkowie, których członkostwo nie jest związane z żadną określoną funkcją lub urzędem, ich ogólna liczba nie może przekroczyć 70; może być tylko jeden członek tego rodzaju z danego kraju
- członkowie będący aktywnymi zawodnikami, ich ogólna liczba nie może przekroczyć 15;
- Prezydenci lub osoby pełniące kierownicze rolę wykonawcze w Międzynarodowych Federacjach, stowarzyszeniach Międzynarodowych Federacji lub innych organizacjach uznanych przez MKOl, ich ogólna liczba nie może przekroczyć 15;
- Prezydenci lub osoby pełniące kierownicze rolę wykonawcze w Narodowych Komitetach Olimpijskich, czy też światowych, kontynentalnych stowarzyszeniach Narodowych Komitetów Olimpijskich, ich ogólna liczba członków MKOl nie może przekroczyć 15; w MKOl może być tylko jeden członek tego rodzaju z danego kraju.
MKOl przyjmuje swoich nowych członków na ceremonii, podczas której deklarują wypełniać swoje obowiązki składając następujące przyrzeczenie: „Przyjmując zaszczyt członka Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego i deklarując, że jestem świadomy obowiązków z tego wynikających, zobowiązuję się jak najlepiej służyć Ruchowi Olimpijskiemu; zobowiązuję się szanować/zapewniać poszanowanie dla wszystkich postanowień Karty Olimpijskiej i decyzji Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego, które uznaję za niepodlegające żadnemu kwestionowaniu z mojej strony; zobowiązuję się postępować zgodnie z Kodeksem Etycznym; zobowiązuję się nie poddawać się jakimkolwiek formom wpływów politycznych lub komercyjnych oraz nie ulegać jakimkolwiek uprzedzeniom rasowym lub religijnymi; zobowiązuję się walczyć ze wszystkimi innymi formami dyskryminacji; zobowiązuję się w każdych okolicznościach propagować interesy Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego i Ruchu Olimpijskiego”.
Dotychczasowi prezydenci MKOl
[edytuj | edytuj kod]Na podstawie materiału źródłowego[8].
- Dimitrios Wikielas (1894–1896)
- Pierre de Coubertin (1896–1925)
- Godefroy de Blonay (p.o., 1916–1919)
- Henri de Baillet-Latour (1925–1942)
- Sigfrid Edström (p.o., 1942–1946)
- Sigfrid Edström (1946–1952)
- Avery Brundage (1952–1972)
- Michael Killanin (1972–1980)
- Juan Antonio Samaranch (1980–2001)
- Jacques Rogge (2001–2013)
- Thomas Bach (od 2013)
Polscy członkowie MKOl
[edytuj | edytuj kod]- Stefan Lubomirski (1921–1922)
- Kazimierz Lubomirski (1922–1930)
- Ignacy Matuszewski (1928–1946)
- Stanisław Rouppert (1931–1945)
- Jerzy Loth (1948–1961)
- Włodzimierz Reczek (1960–1997)
- Irena Szewińska (1998–2018)
- Maja Włoszczowska (2021–obecnie)
Reprezentacje
[edytuj | edytuj kod]Lista narodowych komitetów olimpijskich, zrzeszonych w MKOl[9][b]
A
- Afganistan od 1936 roku
- Albania od 1959 roku
- Algieria od 1964 roku
- Andora od 1975 roku
- Angola od 1980 roku
- Antigua i Barbuda od 1 listopada 1981 roku[c]
- Arabia Saudyjska od 1965 roku
- Argentyna od 1923 roku
- Armenia od 1993 roku
- Aruba od 1986 roku
- Australia od 1895 roku
- Austria od 21 października 1919 roku[d]
- Azerbejdżan od 1993 roku
B
- Bahamy od 10 lipca 1973 roku[e]
- Bahrajn od 1979 roku
- Bangladesz od 1980 roku
- Barbados od 1955 roku[f]
- Belgia od 1906 roku
- Belize od 1967 roku
- Benin od 1962 roku
- Bermudy od 1936 roku
- Bhutan od 1983 roku
- Białoruś od 1993 roku
- Boliwia od 1936 roku
- Bośnia i Hercegowina od 1993 roku
- Botswana od 1980 roku
- Brazylia od 1935 roku
- Brunei Darussalam od 1984 roku
- Brytyjskie Wyspy Dziewicze od 1982 roku
- Bułgaria od 1924 roku
- Burkina Faso od 1972 roku
- Burundi od 1993 roku
C
- Chile od 1934 roku
- ChRL od 1979 roku
- Chorwacja od 1993 roku
- Cypr od 1978 roku
- Czad od 1964 roku
- Czarnogóra od 2007 roku
- Czechy od 1993 roku
D
- Dania od 1905 roku
- Demokratyczna Republika Konga od 1968 roku
- Dominika od 1993 roku
- Dominikana od 1954 roku
- Dżibuti od 1984 roku
E
- Egipt od 1910 roku
- Ekwador od 1959 roku
- Erytrea od 1999 roku
- Estonia od 1991 roku
- Eswatini od 1972 roku
- Etiopia od 1954 roku
F
G
- Gabon od 1968 roku
- Gambia od 1976 roku
- Ghana od 1952 roku
- Grecja od 1895 roku
- Grenada od 1984 roku
- Gruzja od 1993 roku
- Guam od 1986 roku
- Gujana od 1948 roku
- Gwatemala od 1947 roku
- Gwinea od 1965 roku
- Gwinea Bissau od 1995 roku
- Gwinea Równikowa od 1984 roku
H
- Haiti od 1924 roku
- Hiszpania od 1912 roku
- Holandia od 1912 roku
- Honduras od 1956 roku
- Hongkong od 1951 roku
I
- Indie od 1927 roku
- Indonezja od 1952 roku
- Irak od 1948 roku
- Iran od 1947 roku
- Irlandia od 1922 roku
- Islandia od 1935 roku
- Izrael od 1952 roku
J
K
- Kajmany od 1976 roku
- Kambodża od 1995 roku
- Kamerun od 1963 roku
- Kanada od 1907 roku
- Katar od 1980 roku
- Kazachstan od 1993 roku
- Kenia od 1955 roku
- Kirgistan od 1993 roku
- Kiribati od 2003 roku
- Kolumbia od 1948 roku
- Komory od 1993 roku
- Kongo od 1964 roku
- Korea Południowa od 1947 roku
- Korea Północna od 1957 roku
- Kosowo od 2014 roku
- Kostaryka od 1936 roku
- Kuba od 1954 roku
- Kuwejt od 1966 roku
L
- Laos od 1979 roku
- Lesotho od 1972 roku
- Liban od 1948 roku
- Liberia od 1955 roku
- Libia od 1963 roku
- Liechtenstein od 1935 roku
- Litwa od 1991 roku
- Luksemburg od 1912 roku
Ł
M
- Macedonia Północna od 1993 roku
- Madagaskar od 1964 roku
- Malawi od 1968 roku
- Malediwy od 1985 roku
- Malezja od 1954 roku
- Mali od 1963 roku
- Malta od 1936 roku
- Maroko od 1959 roku
- Mauretania od 1979 roku
- Mauritius od 1972 roku
- Meksyk od 1923 roku
- Mikronezja od 1997 roku
- Mjanma od 1947 roku
- Mołdawia od 1993 roku
- Monako od 1953 roku
- Mongolia od 1962 roku
- Mozambik od 1979 roku
N
- Namibia od 1991 roku
- Nauru od 1994 roku
- Nepal od 1963 roku
- Niemcy od 1895 roku
- Niger od 1964 roku
- Nigeria od 1951 roku
- Nikaragua od 1959 roku
- Norwegia od 1900 roku
- Nowa Zelandia od 1919 roku
O
P
- Pakistan od 1948 roku
- Palau od 1999 roku
- Palestyna od ? roku
- Panama od 1947 roku
- Papua-Nowa Gwinea od 1974 roku
- Paragwaj od 1970 roku
- Peru od 1936 roku
- Polska od 1919 roku
- Południowa Afryka od 1991 roku
- Portugalia od 1909 roku
- Portoryko od 1948 roku
R
- Republika Środkowoafrykańska od 1965 roku
- Republika Zielonego Przylądka / Wyspy Zielonego Przylądka od 1993 roku
- Rosja od 1993 roku
- Rumunia od 1914 roku
- Rwanda od 1984 roku
S
- Saint Kitts i Nevis od 1993 roku
- Saint Lucia od 1993 roku
- Saint Vincent i Grenadyny od 1987 roku
- Salwador od 1962 roku
- Samoa od 1983 roku
- Samoa Amerykańskie od 1987 roku
- San Marino od 1959 roku
- Senegal od 1963 roku
- Serbia od 1912 roku
- Seszele od 1979 roku
- Sierra Leone od 1964 roku
- Singapur od 1948 roku
- Słowacja od 1993 roku
- Słowenia od 1993 roku
- Somalia od 1972 roku
- Sri Lanka od 1937 roku
- Sudan od 1959 roku
- Sudan Południowy od 2015 roku
- Surinam od 1959 roku
- Stany Zjednoczone od 1894 roku
- Syria od 1948 roku
- Szwecja od 1913 roku
- Szwajcaria od 1912 roku
T
- Tadżykistan od 1993 roku
- Tajlandia od 1950 roku
- Chińskie Tajpej od 1960 roku
- Tanzania od 1968 roku
- Timor Wschodni od 2003 roku
- Togo od 1965 roku
- Tonga od 1984 roku
- Trynidad i Tobago od 1948 roku
- Tunezja od 1957 roku
- Turcja od 1911 roku
- Turkmenistan od 1993 roku
- Tuvalu od 2007 roku
U
V
W
- Wenezuela od 1935 roku
- Węgry od 1895 roku
- Wielka Brytania od 1905 roku
- Wietnam od 1979 roku
- Włochy od 1915 roku
- Wybrzeże Kości Słoniowej od 1963 roku
- Wyspy Cooka od 1986 roku
- Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych od 1967 roku
- Wyspy Marshalla od 2006 roku
- Wyspy Salomona od 1983 roku
- Wyspy Świętego Tomasza i Książęca od 1993 roku
Z
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Stowarzyszenie Europejskich Komitetów Olimpijskich
- Polski Komitet Olimpijski
- Muzeum Olimpijskie
- Centrum Studiów Olimpijskich w Lozannie
- Międzynarodowa Akademia Olimpijska
- Traktat z Nairobi
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ 1 kraj i 1 terytorium zależne (Sudan Południowy i Curaçao) wchodzą w skład reprezentacji Niezależnych Sportowców Olimpijskich. W MKOl brakuje reprezentacji Watykanu. Reszta 7 reprezentacji to członkowie FIFA, które są posiadłościami innych krajów: Anguilla, Makau, Montserrat, Nowa Kaledonia, Tahiti (Polinezja Francuska), Turks i Caicos i Wyspy Owcze. Reszta 5 reprezentacji to członkowie CONCACAF, które są posiadłościami innych krajów: Gujana Francuska, Gwadelupa, Martynika, Saint-Martin i Sint Maarten. 1 reprezentacja to członek OFC, który jest posiadłością innego kraju: Niue. 1 reprezentacja to członek AFC, który jest posiadłością innego kraju: Mariany Północne. Zamiast Anglii, Irlandii Północnej, Szkocji i Walii jest Wielka Brytania
- ↑ Najstarszymi członkami MKOl (od 1894 roku) są Francja i Stany Zjednoczone, zaś najmłodszym (od 2014 roku) – Kosowo.
- ↑ Wcześniej jako państwo stowarzyszone z Wielką Brytanią w latach 1976–1981
- ↑ Wcześniej jako Austro-Węgry w latach 1912–1918, później jako Niemcy w latach 1933–1945
- ↑ Wcześniej w latach 1952–1964 jako kolonia koronna, 1964–1969 samorządna kolonia a 1969–1973 wspólnota Wielkiej Brytanii
- ↑ Wcześniej w latach 1955–1958 i 1962–1966 jako kolonia Wielkiej Brytanii, a w latach 1958–1962 prowincja Federacji Indii Zachodnich Zależna od Wielkiej Brytanii
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ National Olympic Committees. MKOl. [dostęp 2013-09-12]. (ang.).
- ↑ Słodko-gorzkie olimpijskie sukcesy telewizji
- ↑ Increased Broadcast Rights Revenue Allow IOC To Build Up $558M Reserve - SportsBusiness Daily | SportsBusiness Journal | SportsBusiness Daily Global [online], sportsbusinessdaily.com [dostęp 2017-12-03] (ang.).
- ↑ Chcą wyrzucić zapasy z igrzysk olimpijskich. MKOl. stawia na bicie rekordów... finansowych | naTemat.pl [online], natemat.pl [dostęp 2017-12-03] (pol.).
- ↑ money.pl - portal finansowy - wiadomości, notowania, kursy, wskaźniki, giełdy, fundusze, emerytury, podatki [online], biztok.pl [dostęp 2017-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2013-08-26] (pol.).
- ↑ Świat : Wydarzenia : Menu | Telegraf.biz [online], telegraf.biz [dostęp 2017-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2013-08-26] (pol.).
- ↑ Domena sponsoring.pl jest utrzymywana na serwerach nazwa.pl [online], sponsoring.pl [dostęp 2019-04-05] [zarchiwizowane z adresu 2013-08-26] .
- ↑ Presidents. [w:] The Organisation [on-line]. MKOl. [dostęp 2013-09-12]. (ang.).
- ↑ List of National Olympic Committees in IOC Protocol Order, MKOl, 14 lutego 2013 [zarchiwizowane z adresu 2013-06-17] (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- ISNI: 0000000406261762, 0000000121941617
- VIAF: 158842742
- LCCN: n80125398
- GND: 210056-3
- NDL: 001131460
- LIBRIS: wt7bkn4f1k49308
- BnF: 11880594w
- SUDOC: 026586827
- SBN: BVEV000448
- NLA: 35232501
- NKC: kn20020321506
- BNE: XX84848
- BIBSYS: 90256912
- CiNii: DA02530027
- PLWABN: 9810639413305606
- NUKAT: n2007046709
- J9U: 987007263030205171
- PTBNP: 278417
- LNB: 000089558
- NSK: 000723564
- ΕΒΕ: 179045
- BLBNB: 000458523
- LIH: LNB:V*25379;=BM